Ze względu na naturalne wahania kursów wymiany może zaistnieć konieczność dokonania nowej wyceny należności i zobowiązań, które nie są księgowane wyłącznie w walucie wewnętrznej organizacji.
Nowa wycena waluty jest zazwyczaj wykonywana automatycznie za pomocą aplikacji Lista: Nowa wycena waluty dla wszystkich rozrachunków lub sald kont, które znajdują się w propozycji wyceny. Szczegółowy opis tej aplikacji znajduje się w dokumentacji Lista: Nowa wycena waluty.
W oknie dialogowym księgowania dostępna jest opcja dokonania ponownej wyceny pojedynczych rozrachunków na koncie osobowym lub salda konta księgowego. Nowa wycena może być przeprowadzona jako wycena waluty obcej lub jako wycena walut równoległych. Księgowania związane z nową wyceną waluty obcej wprowadzane są za pomocą rodzaju transakcji typu Księgowanie różnicy kursowej, natomiast księgowania dla nowej wyceny walut równoległych — za pomocą rodzaju transakcji typu Nowa wycena w walucie równoległej.
W zależności od tego, czy przeprowadzana jest nowa wycena waluty obcej, czy też wycena walut równoległych, aktywowane są różne pola oraz elementy sterujące podczas wprowadzania danych. Księgowania dla nowej wyceny walut równoległych mogą być wprowadzane jedynie dla organizacji, dla której w ustawieniach Konfiguracji została zdefiniowana metoda wyceny Nowa wycena tylko na podstawie głównej waluty wewnętrznej lub Nowa wycena poszczególnych walut.
Aby przeprowadzić nową wycenę rozrachunków lub sald kont, należy w oknie dialogowym księgowania, obok konta, wprowadzić walutę podlegającą wycenie, zastosowany kurs wymiany oraz – w razie potrzeby – kurs graniczny, który ma być użyty do wyceny. Jeżeli kurs nie zostanie określony, jest on ustalany na podstawie daty wyceny i tabeli kursów dla określonego zastosowania kursu wymiany. Data wyceny jest ustalana na podstawie daty dokumentu i musi odpowiadać ostatniemu dniu okresu księgowego, w którym ma być przeprowadzona nowa wycena.
Wybór rozrachunków lub sald podlegających nowej wycenie odbywa się – podobnie jak sama wycena – w zależności od jej rodzaju. W przypadku nowej wyceny waluty obcej mogą zostać wybrane wszystkie rozrachunki na koncie osobowym, które na dzień graniczny wyceny posiadają otwarte saldo w walucie obcej podlegającej wycenie.
Podczas nowej wyceny walut równoległych kluczowe znaczenie ma również metoda wyceny ustalona dla danej organizacji. O ile w przypadku nowej wyceny waluty obcej zawsze wyceniane i księgowane jest saldo w walucie podstawowej, o tyle w nowej wycenie walut równoległych zawsze wyceniane jest saldo w walucie równoległej. W zależności od przyjętej metody wyceny saldo to oparte jest na walucie podstawowej lub na innej walucie obcej.
Nowe wyceny w walucie równoległej mają wpływ wyłącznie na wskazaną walutę równoległą i powinny być przeprowadzane dopiero po dokonaniu nowej wyceny w walucie podstawowej.
W niniejszym dokumencie opisano ustawienia wymagane do przeprowadzenia nowej wyceny waluty w oknie dialogowym księgowania. Dodatkowe informacje dotyczące nowej wyceny waluty obcej oraz walut równoległych znajdują się w rozdziale Nowa wycena waluty.
Definicje terminów
Kurs wymiany
Kurs wymiany to stosunek wartości dwóch walut. Zazwyczaj podawany jest jako cena wyrażona w jednostkach waluty krajowej za określoną ilość jednostek waluty obcej.
Waluty równoległe
Waluty równoległe są zarządzane jako dodatkowe waluty wewnętrzne. Każda istniejąca waluta w organizacji może zostać skonfigurowana jako dodatkowa waluta wewnętrzna. Zawsze obejmuje to walutę podstawową organizacji, która jest automatycznie tworzona jako ważna waluta równoległa w księgowości finansowej.
Waluta równoległa może być wykorzystana na przykład do zdefiniowania jednolitej waluty wyceny (np. na potrzeby sporządzania bilansów) w ramach grupy powiązanych przedsiębiorstw, które stosują różne waluty podstawowe.
Ustawienia
Aby zaksięgować nową wycenę waluty obcej lub nową wycenę waluty równoległej poprzez okno dialogowe księgowania, konieczne jest wcześniejsze wykonanie odpowiednich ustawień oraz przygotowanie wymaganych danych podstawowych.
Konfiguracja
W aplikacji Konfiguracja należy wprowadzić następujące ustawienia dla głównej funkcji Księgowość finansowa:
Przy użyciu funkcji Wartości domyślne w zakładce Księgowanie, w sekcji Konta, należy wprowadzić konto przychodów dla nowej wyceny oraz konto kosztów dla nowej wyceny wynikających z nowych wycen. Konta te są wykorzystywane przy nowej wycenie waluty obcej.
W sekcji Nowa wycena waluty ustawia się metodę wyceny dla wyceny walut równoległych. Jako metodę wyceny można dla każdej organizacji wybrać jedno z poniższych ustawień:
- Bez nowej wyceny — to ustawienie jest domyślne w każdej organizacji i oznacza, że nowe wyceny walut równoległych nie mogą być przeprowadzane
- Nowa wycena tylko na podstawie głównej waluty wewnętrznej — przy tym ustawieniu nowa wycena dla waluty równoległej zawsze opiera się na wartościach waluty podstawowej
- Nowa wycena poszczególnych walut — przy tym ustawieniu nowa wycena odbywa się dla waluty równoległej dla każdej zaksięgowanej waluty. Oznacza to, że nowa wycena może być przeprowadzona wyłącznie z zaksięgowanej waluty podstawowej.
Przy nowej wycenie równoległych walut lokalnych księgowania są zasadniczo odwracane w kolejnym okresie. Można użyć znacznika Anuluj wszystkie nowe wyceny, aby kontrolować, czy księgowania dla nowej wyceny waluty obcej również powinny być odwracane w kolejnym okresie.
Schematy numeracji
W aplikacji Schematy numeracji należy określić schemat numeracji, który ma być używany dla nowych wycen walut. Dla tego schematu musi zostać wybrany typ Księgowość finansowa numer dokumentu księgowego. Na zakładce Definicja określa się komponenty, z których ma być złożony numer dokumentu w ramach generowanego schematu numeracji. W tym celu określa się pochodzenie wartości i jej format dla wszystkich komponentów numeru.
Szczegółowe informacje na temat tej aplikacji znajdują się w artykule Schematy numeracji.
Rodzaje dokumentów księgowych
W aplikacji Rodzaje dokumentów księgowych należy utworzyć rodzaj dokumentu dla księgowań wynikających z nowych wycen waluty obcej, któremu przypisuje się typ Księgowanie różnicy kursowej.
Aby przeprowadzić nowe wyceny walut równoległych, należy utworzyć rodzaj dokumentu, któremu przypisuje się typ Nowa wycena w walucie równoległej.
Dla obu typów wyceny może zostać utworzona dowolna liczba rodzajów dokumentów. Na przykład można zastosować oddzielny rodzaj dokumentu dla każdej waluty równoległej podlegającej nowej wycenie.
Na zakładce Księgowanie należy przypisać rodzaj dokumentu dla nowej wyceny waluty do schematu numeracji dla nowych wycen walut w podzakładce Schematy numeracji.
Szczegółowy opis tej aplikacji znajduje się w artykule Rodzaje dokumentów księgowych.
Konta księgowe
Nowa wycena waluty obcej dla kont księgowych jest wykonywana wyłącznie dla rzeczywistych kont walutowych. Są to konta, do których waluta obca jest trwale przypisana w aplikacji Konta księgowe w kategorii Waluta.
W przypadku nowej wyceny walut równoległych uwzględniane są tylko te konta księgowe, dla których został aktywowany znacznik Uwzględniaj w nowej wycenie walut równoległych.
Szczegółowy opis tej aplikacji znajduje się w artykule Konta księgowe.
Konta walutowe
W odróżnieniu od kont wyceny w konfiguracji, w aplikacji Konta walutowe można zdefiniować konta księgowe dla zysków i strat kursowych dla każdej waluty obcej, jeżeli różnice wynikające z nowych wycen walut obcych mają być księgowane oddzielnie dla poszczególnych walut.
Kwoty w walucie podstawowej są następnie księgowane na konta przypisane do danej waluty. Dla walut, do których nie przypisano kont wyceny, różnice księgowane są na kontach zdefiniowanych w aplikacji Konfiguracja dla nowych wycen.
Szczegółowy opis tej aplikacji znajduje się w artykule Konta walutowe.
Waluty równoległe
Zyski i straty kursowe wynikające z nowej wyceny walut równoległych są księgowane na kontach przypisanych do waluty równoległej podlegającej wycenie.
W aplikacji Równoległa waluta wewnętrzna należy wprowadzić konto przychodów oraz konto kosztów dla nowej wyceny każdej waluty równoległej, która powinna podlegać wycenie.
Szczegółowy opis tej aplikacji znajduje się w artykule Waluty równoległe.
Zastosowanie kursu walutowego – waluta równoległa
Do przeprowadzenia nowej wyceny walut równoległych konieczne jest utworzenie oddzielnych zastosowań kursu wymiany w aplikacji Zastosowanie kursu walutowego – waluta równoległa.
Zastosowanie kursu wymiany określa, dla której waluty równoległej powinno być używane oraz jaki kierunek notowania dotyczy kursów.
Szczegółowy opis tej aplikacji znajduje się w artykule Zastosowanie kursu walutowego – waluta równoległa.
Kurs wymiany – waluta równoległa
Oprócz korzystania z kursu wymiany, dla nowej wyceny walut równoległych muszą być utrzymywane kursy wymiany waluty równoległej.
W aplikacji Kurs wymiany – waluta równoległa określa się kursy wymiany waluty równoległej względem innych walut. Kursy te są przypisywane do zastosowania kursu wymiany dla walut równoległych.
Szczegółowy opis tej aplikacji znajduje się w artykule Kurs wymiany – waluta równoległa.
Nowa wycena waluty
W oknie dialogowym księgowania można przeprowadzić nową wycenę pojedynczych rozrachunków lub sald. Nowa wycena może zostać wykonana jako nowa wycena waluty obcej lub jako nowa wycena walut równoległych.
Aby zaksięgować nową wycenę waluty, w oknie dialogowym księgowania dostępne są pola, których zawartość i funkcjonalność zostały opisane w artykule Księgowanie w księdze głównej.
Nowa wycena waluty obcej
Księgowanie dla nowej wyceny waluty obcej wprowadza się przy użyciu rodzaju dokumentu typu Księgowania różnicy kursowej. Procedura ta została opisana w artykule Procedury: Księgowanie w księgowości finansowej w rozdziale Nowa wycena waluty.
Wszystkie pozycje w określonym koncie osobowym, które na dzień wyceny posiadają otwarte saldo w walucie obcej, mogą zostać wybrane do nowej wyceny. Nowa wycena konta księgowego jest dozwolona tylko wtedy, gdy w jego danych podstawowych waluta podlegająca wycenie została do niego trwale przypisana. Dla tych kont księgowych możliwe jest również przeprowadzenie nowej wyceny sald kont.
Nowa wycena odbywa się poprzez przeliczenie sald waluty obcej na walutę podstawową organizacji według określonego kursu wymiany. Różnica pomiędzy saldem pierwotnym (przed wyceną) a nowo ustalonym saldem stanowi zysk kursowy lub stratę kursową.
Zyski kursowe lub straty kursowe są księgowane na konto przychodów lub kosztów, które zostało wprowadzone w konfiguracji lub w dokumencie przypisanym do określonej waluty obcej za pomocą aplikacji Konta walutowe.
Nowa wycena walut równoległych
Księgowanie dla nowej wyceny walut równoległych wprowadza się przy użyciu rodzaju dokumentu typu Nowa wycena waluty równoległej. Procedura ta została opisana w dokumentacji Procedury: Księgowanie w księgowości finansowej w rozdziale Nowa wycena waluty.
Podczas wprowadzania księgowań dla nowej wyceny walut równoległych, oprócz rodzaju dokumentu, kluczowe znaczenie ma metoda wyceny zdefiniowana dla organizacji w konfiguracji.
Jeżeli w konfiguracji ustawiono metodę Nowa wycena tylko na podstawie głównej waluty wewnętrznej, do wyceny można wybrać wszystkie pozycje w określonym koncie podrzędnym, które na dzień wyceny posiadają otwarte saldo w walucie równoległej i których waluta nie jest taka sama jak określona waluta równoległa.
Jeżeli ustawiono metodę Nowa wycena poszczególnych walut, do wyceny można wybrać wszystkie pozycje w koncie osobowym, które na dzień wyceny posiadają otwarte saldo w określonej walucie obcej. W takim przypadku waluta podstawowa organizacji może również zostać określona jako waluta obca.
Konto księgowe może zostać wskazane zasadniczo tylko wtedy, gdy zostało aktywowane do nowej wyceny poprzez znacznik Uwzględniaj w nowej wycenie walut równoległych. Jeżeli do konta została trwale przypisana waluta obca, nie może ona być tą samą walutą równoległą, która podlega nowej wycenie. Dla kont księgowych możliwe jest także przeprowadzenie nowej wyceny sald kont.
Nowa wycena waluty równoległej ponownie przelicza i aktualizuje saldo w określonej walucie równoległej dla każdej pozycji przypisanej w dokumencie. W zależności od przyjętej metody wyceny.
Przy ustawieniu Nowa wycena tylko na podstawie głównej waluty wewnętrznej saldo w walucie równoległej jest ponownie przeliczane i księgowane dla każdej pozycji poprzez przeliczenie waluty podstawowej według określonego kursu wymiany,
Przy ustawieniu Nowa wycena poszczególnych walut saldo w walucie równoległej jest ponownie przeliczane i księgowane dla każdej pozycji poprzez przeliczenie sald waluty obcej według określonego kursu wymiany.
Zyski i straty kursowe wynikające z nowej wyceny są księgowane na konto przychodów lub kosztów przypisane do waluty równoległej w aplikacji Równoległa waluta wewnętrzna.
