Podatek z terminem podczas zapłaty

W wielu krajowych wersjach systemów podatkowych występują podatki, które nie stają się wymagalne w momencie zaksięgowania faktury (co jest na przykład typowe w Niemczech), lecz dopiero w chwili dokonania zapłaty za fakturę. W Niemczech taka sytuacja może wystąpić również w wyjątkowych przypadkach.

Zgodnie z § 20 Ustawy o podatku od wartości dodanej – ust. 1–3 – określono, dla jakich przedsiębiorstw rozwiązanie to jest dopuszczalne. Dokładne brzmienie § 20 znajduje się w treści ustawy.

Podsumowując, w Niemczech może to być dozwolone dla przedsiębiorstwa, które po złożeniu wniosku do urzędu skarbowego:

• w poprzednim roku kalendarzowym osiągnęło całkowity obrót nieprzekraczający 500 000 EUR, lub

• nie jest zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych, lub

• osiąga obrót z działalności wolnego zawodu,

aby podatek był wymagalny dopiero w momencie zapłaty faktury.

W innych krajach ta forma opodatkowania występuje częściej. Przykładowo we Francji dotyczy to ogólnie opodatkowania usług, a w Meksyku prawie wszystkie podatki stają się wymagalne dopiero przy zapłacie faktury.

System Comarch Financials Enterprise oferuje standardową obsługę różnych podatków wymagalnych. W niniejszym dokumencie opisano ogólne ustawienia w danych podstawowych, a także procesy księgowania obsługiwane przez funkcję Podatek z terminem podczas zapłaty.

Ustawienia

Aby możliwe było korzystanie z funkcji Podatek z terminem podczas zapłaty. w module Księgowość finansowa systemu Comarch Financials Enterprise, należy wcześniej uzupełnić lub utworzyć od nowa odpowiednie ustawienia oraz dane podstawowe.

Kody podatkowe

W aplikacji Kod podatkowy należy aktywować znacznik Podatki należne przy płatności. Jeżeli kod podatkowy zostanie oznaczony tym parametrem, podatki stają się wymagalne dopiero w momencie zapłaty faktury, a nie podczas księgowania faktury.

Dodatkowo, dla kodów podatkowych, w których aktywowano obowiązek podatkowy przy zapłacie, muszą zostać przypisane konta przejściowe. Dozwolone są wyłącznie konta księgowe z kategorii Konto pośrednie podatku. W polu Użyte dla można określić, czy konto księgowe pełni funkcję Konto przejściowe – Podatek, czy też Konto przejściowe – Podatek VAT.

Ustawienie Konto przejściowe – Podatek jest wymagane dla wszystkich kodów podatkowych, którym przypisano konto o zastosowaniu Konto podatkowe. Natomiast dla kodów podatkowych z kategorii Zakup wewnątrzwspólnotowy lub Podatek naliczony w procedurze odwrotnego obciążenia należy dodatkowo wskazać konto o zastosowaniu Konto przejściowe – Podatek VAT.

Konta księgowe

Konto przypisane w kodzie podatkowym do zastosowania Konto przejściowe – Podatek lub Konto przejściowe – Podatek VAT. musi zostać utworzone w aplikacji Konta księgowe jako konto księgowe z kategorii Konto pośrednie podatku.

W przeciwnym razie konto zostanie odrzucone w zarządzaniu kodami podatkowymi dla aktualnie przypisanej organizacji, a system wyświetli komunikat o błędzie.

Konfiguracja

W aplikacji Konfiguracja można aktywować znacznik Tylko jeden termin płatności podatku na dokumencie dla obszaru Księgowość finansowa w funkcji Wartości domyślne na karcie Księgowanie.

Dzięki temu znacznikowi możliwe jest określenie, czy w jednym dokumencie będą stosowane wyłącznie podatki o tym samym rodzaju obowiązku (przy fakturowaniu lub przy zapłacie). Po jego aktywowaniu w module Księgowość finansowa wykonywana jest kontrola, a dominujący udział podatku w zaksięgowanym dokumencie decyduje, czy podatki staną się wymagalne w momencie zaksięgowania dokumentu, czy dopiero w chwili zapłaty (usługa dodatkowa podąża za usługą główną).

Jeżeli udziały netto w zaksięgowanym dokumencie dla podatków wymagalnych przy fakturowaniu oraz przy zapłacie są jednakowo wysokie, a znacznik jest aktywny, wówczas cały dokument stanie się wymagalny w momencie fakturowania.

Procesy księgowania

W niniejszym rozdziale przedstawiono przykłady procesów księgowania dla zapisów obejmujących podatki wymagalne przy zapłacie.

Księgowanie faktury sprzedaży

Dla kontrahenta 5100 zaksięgowano fakturę sprzedaży z dwoma różnymi kodami podatkowymi oraz dwoma różnymi kontami netto. Pod numerem dokumentu 201510RA00001 wygenerowano następujące zapisy księgowe:

Zapisy księgowe faktury sprzedaży

Najpierw utworzono zapis wiodący dla kontrahenta 5100 z kwotą brutto 11 900,00 EUR. W tym zapisie nie określono kodu podatkowego, lecz widoczna była całkowita kwota podatku powyżej 1 900,00 EUR (po stronie Ma). Drugi zapis został wygenerowany automatycznie na koncie zbiorczym aktywów 1402.

Pierwszy zapis netto w wysokości 2 000,00 EUR został zaksięgowany na koncie księgowym 8400 po stronie Ma z przypisanym kodem podatkowym M01 (19% VAT, podatek wymagalny przy fakturowaniu). W wyniku tego powstał automatyczny zapis podatku w wysokości 380,00 EUR, który – zgodnie z ogólną zasadą – został zaksięgowany bezpośrednio na rzeczywiste konto podatkowe 1770 przypisane do tego kodu, również po stronie Ma.

Drugim kontem netto było konto księgowe 8000, na którym zaksięgowano kwotę netto 8 000,00 EUR po stronie Ma. Do tego zapisu przypisano kod podatkowy P01 (19% VAT, podatek wymagalny przy zapłacie). Powstała z tego kwota podatku 1 520,00 EUR po stronie Ma. Uwzględniając fakt, że dla tego kodu podatek jest wymagalny dopiero przy zapłacie, kwota podatku została zaksięgowana na koncie wskazanym w kodzie podatkowym dla organizacji z zastosowaniem Konto przejściowe – Podatek – 17709.

Efekt odmiennego traktowania podatków można zaobserwować np. w widoku Szczegóły księgowania. Po wywołaniu widoku dla konta 8400 i przełączeniu się na zakładkę Informacje dot. podatku, aktywny jest znacznik Uwzględnij podstawę wymiaru podatku. Oznacza to, że zapis podstawy opodatkowania jest istotny dla wyjścia w raportach podatkowych. Dotyczy to również zapisu na koncie podatkowym 1770, ale z kategorią analizy podatkowej VAT.

Sytuacja wygląda inaczej w przypadku zapisów na koncie księgowym 8000 oraz na koncie przejściowym podatku 17709. W tych zapisach znacznik Uwzględnij podstawę wymiaru podatku. nie jest aktywny w szczegółach księgowania. Oznacza to, że zapisy na tych kontach nie są brane pod uwagę ani w raporcie kontrolnym podatku, ani w tworzonej deklaracji podatkowej.

Przykład ten pokazuje, że w module Księgowość finansowa obsługiwane jest także księgowanie faktur z podziałem podatku, w których część podatków jest wymagalna przy fakturowaniu, a część wymagalna przy zapłacie.

Księgowanie podatku przy zaksięgowaniu płatności

Dłużnik opłaca fakturę w obowiązującym terminie skonta. W ten sposób, zgodnie z warunkami płatności, kwota faktury podlega obniżeniu o 3%.

Pod numerem dokumentu 201510BK00001 zaksięgowano całość płatności faktury sprzedaży uprzednio zaksięgowanej pod numerem 201510RA00001. Konto bankowe 1200 zostało obciążone kwotą brutto 11 543,00 EUR po stronie Wn, a jako konto przeciwstawne wskazano dłużnika 5100. W rozliczeniu rozrachunku określono numer rozrachunku 201510RA00001 z potrąceniem w wysokości 357,00 EUR (3,00% skonta).

Zapisy księgowe płatności 

Wraz z tą płatnością, dla kwoty zapłaty 11 543,00 EUR, podatek w wysokości 1 474,40 EUR został automatycznie przeksięgowany z konta przejściowego podatku 17709 po stronie Wn na rzeczywiste konto podatkowe 17701 po stronie Ma.

Podatek zawarty w kwocie zapłaty obliczany jest następująco:

11 543,00 / 119 × 19 = 1 843,00 EUR, z czego 80% dotyczy podatku wymagalnego przy zapłacie.
Oznacza to: 1 843,00 / 100 × 80 = 1 474,40 EUR, które zostało zaksięgowane wraz z płatnością – z konta przejściowego podatku 17709 na rzeczywiste konto podatkowe 17701.

Po wywołaniu aplikacji Szczegóły księgowania dla przeksięgowania na rzeczywiste konto podatkowe 17701, aktywny znacznik Uwzględnij podstawę wymiaru podatku. w zakładce Informacje dot. podatku wskazuje, że zapis jest teraz istotny dla analiz podatkowych i będzie odpowiednio uwzględniony. To samo dotyczy podstawy opodatkowania dla konta księgowego 8000 w kwocie 7 760,00 EUR po stronie Ma.

Księgowanie kwoty rabatu

Kwota skonta jest księgowana na konto skonta 8735 w dwóch częściach:

• Pierwsze księgowanie częściowe – zaksięgowano kwotę brutto 71,40 EUR po stronie Ma na dłużniku 5100, kwotę netto 60,00 EUR po stronie Wn oraz podatek 11,40 EUR po stronie Wn na koncie podatkowym 1770 z przypisanym kodem podatkowym M01.

• Drugie księgowanie częściowe – zaksięgowano kwotę brutto 285,60 EUR po stronie Ma na dłużniku 5100, kwotę netto 240,00 EUR po stronie Wn oraz podatek 45,60 EUR po stronie Wn na koncie podatkowym 17701 z przypisanym kodem podatkowym P01.

Łącznie zaksięgowano kwoty brutto skonta 71,40 + 285,60 = 357,00 EUR oraz kwoty netto skonta 60,00 + 240,00 = 300,00 EUR. Podział został zastosowany zgodnie z typem potrącenia Skonto, który został przypisany przy tworzeniu rozliczenia rozrachunku.

Dodatkowo wygenerowano przeksięgowanie podatku w wysokości 45,60 EUR – po stronie Wn na konto przejściowe podatku 17709 oraz po stronie Ma na rzeczywiste konto podatkowe 17701. Dzięki temu konto przejściowe podatku musi zostać wyzerowane w momencie całkowitej zapłaty faktury.

Dla faktury 201510RA00001 na koncie przejściowym podatku 17709 dla kodu podatkowego P01 zaksięgowano po stronie Ma kwotę 1 520,00 EUR. Przy płatności 201510BK00001 zaksięgowano następnie po stronie Wn kwotę 1 474,40 EUR oraz dodatkowo kwotę skonta 45,60 EUR – razem 1 520,00 EUR. W efekcie, po pełnej zapłacie rozliczenia rozrachunku, saldo na koncie przejściowym podatku zostało wyzerowane.

Sytuacja ta może być zobrazowana za pomocą transakcji księgowych w aplikacji Lista: Księgowość finansowa. Wystarczy wybrać numer zaksięgowanej faktury oraz numer zaksięgowanej płatności (w przykładzie: 201510RA00001, 201510BK00001) w polu Numer dokumentu. Jeżeli w polu Konto zostanie określone konto przejściowe podatku (17709), wówczas w wyświetleniu pokażą się wyłącznie zapisy dotyczące tego konta przejściowego.

Saldo konta przejściowego 17709 wynosi zero, tj. konto to jest rozliczone.

Oznacza to, że przy każdym rozliczeniu pozycji otwartej mogą wystąpić dodatkowe księgowania, takie jak:

• zaksięgowane różnice kursowe przy rozliczaniu faktury w walucie obcej

• inne zaksięgowane potrącenia (nie tylko skonto)

• odpisy związane z rozrachunkami

To musi skutkować przeksięgowaniem udziałów podatku zawartych w kwocie z konta przejściowego podatku na rzeczywiste konto podatkowe. W przeciwnym razie nie byłoby zagwarantowane, że pełne rozliczenie pozycji otwartej spowoduje również wyzerowanie konta przejściowego podatku zaksięgowanego wraz z fakturą.

Cechy szczególne

W Niemczech podatki są zasadniczo wymagalne w momencie wystawienia faktury. Jednakże, na wniosek przedsiębiorstwa, urząd skarbowy może zezwolić na to, aby podatki stawały się wymagalne dopiero w chwili zapłaty, jeśli np. całkowity obrót firmy w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył 500 000 EUR. Zwykle oznacza to, że firma ma prawo stosować w obrębie jednej organizacji i jednego roku obrachunkowego wyłącznie kody podatkowe wymagalne przy fakturowaniu albo wyłącznie kody podatkowe wymagalne przy zapłacie.

W innych krajach sytuacja może wyglądać inaczej. We Francji na przykład powszechne jest, że podatki od pozycji faktury dotyczących usług stają się wymagalne dopiero przy zapłacie, natomiast podatki od pozycji faktury dotyczących dostaw towarów są zazwyczaj wymagalne już w momencie fakturowania. Jeśli oba rodzaje podatków znajdują się na jednej fakturze, obowiązuje zasada:

• usługi dodatkowe podążają za usługą główną.

Aby uwzględnić takie przypadki w module Księgowość finansowa, w aplikacji Konfiguracja dostępny jest znacznik Tylko jeden termin płatności podatku na dokumencie (szczegóły w rozdziale Konfiguracja).

Po jego aktywowaniu należy zwrócić uwagę na różnice widoczne w poniższym przykładzie księgowania:

Faktura może zostać zaksięgowana tylko wtedy, gdy dla kodu podatkowego M01 w danej organizacji zostało również zdefiniowane konto o zastosowaniu Konto pośrednie podatku. W przeciwnym razie podczas tworzenia księgowania system wyświetli odpowiedni komunikat o błędzie.

Udział podatku dla zaksięgowanego kodu podatkowego M01 w wysokości €380,00 po stronie Ma jest teraz również księgowany na wskazane konto przejściowe podatku (w tym przykładzie 17709). Oznacza to, że ponieważ większościowy udział faktury był wymagalny przy zapłacie, również podatek z kodu M01 stał się wymagalny dopiero w chwili zapłaty. Kwota podatku została więc zaksięgowana wraz z fakturą nie na rzeczywiste konto podatkowe, lecz na konto przejściowe podatku.

W ten sposób ani podstawa opodatkowania €2 000,00 zaksięgowana na koncie 8400, ani podatek €380,00 przypisany do kodu M01 nie są istotne dla wyników analiz podatkowych.

Zapisy księgowe – płatność

Przy ponownym księgowaniu płatności z uwzględnieniem 3% skonta (357,00 EUR) wprowadzane są następujące zmiany do wcześniej utworzonego zapisu:

• Dla kwoty płatności 11 543,00 EUR – 20% podatku przypisanego do kodu podatkowego M01 (11 543,00 / 119 × 19 = 1 843,00 / 100 × 20% = 368,60 EUR) zostaje przeksięgowane z konta przejściowego podatku 17709 po stronie Wn na rzeczywiste konto podatkowe 1770 po stronie Ma.

• Udział podatku wynikający z księgowania skonta (357,00 / 119 × 19 = 57,00 / 100 × 20% = 11,40 EUR) również zostaje przeksięgowany w momencie płatności na kod podatkowy M01.

W ten sposób kwota 380,00 EUR zaksięgowana pierwotnie wraz z fakturą dla kodu podatkowego M01 na koncie przejściowym podatku 17709 po stronie Ma została rozliczona w trakcie płatności poprzez księgowanie 368,60 EUR po stronie Wn oraz dodatkowo 11,40 EUR po stronie Wn dla skonta.

Zapisy księgowe – konto przejściowe podatku (17709)

Saldo konta przejściowego 17709 zostało wyzerowane także w tym przypadku.

Zapisy księgowe – faktura sprzedaży

Jeżeli zaksięgowana zostanie faktura sprzedaży, w której udział kwoty netto z przypisanym statusem Podatek należny przy fakturowaniu jest równy lub większy niż udział kwoty netto z przypisanym statusem Podatek należny przy płatności (w przykładzie: 80% kwoty netto przypisano do kodu podatkowego M01, a zatem podatek jest wymagalny przy fakturowaniu), wówczas wszystkie podatki są już księgowane wraz z fakturą sprzedaży na rzeczywistych kontach podatkowych (np. 1770 lub 17701).

Następnie, przy płatności, wykonywane są jedynie standardowe księgowania skonta. Nie są wykonywane żadne przeksięgowania z konta przejściowego podatku na rzeczywiste konta podatkowe, ani w odniesieniu do kwoty płatności, ani w odniesieniu do skonta – ponieważ cały podatek został już ujęty w fakturze na rzeczywistych kontach podatkowych.

Znacznik Podatki należne przy płatności w kodzie podatkowym ma zastosowanie wyłącznie do:

• księgowania faktur lub faktur korygujących (gdzie księgowanie na kontach osobowych jest obowiązkowe),

• płatności lub rozliczeń pozycji otwartych na kontach osobowych, w których zawarte są podatki wymagalne przy zapłacie.

Jeżeli kod podatkowy ze znacznikiem Podatki należne przy płatności zostanie użyty w czysto księgowych księgowaniach, dokument taki i tak zawsze księgowany jest na rzeczywiste konto podatkowe (określone w kodzie podatkowym), a nie na konto przejściowe – niezależnie od tego, czy zaksięgowane konto księgowe jest wiodące dla pozycji otwartej, czy nie.

W przypadku księgowania żądania zaliczki, podatki są wykazywane wyłącznie w celach informacyjnych – nie są w tym momencie księgowane.

Jeżeli jednak żądanie zaliczki zostanie rozliczone i powstanie pozycja zaliczki, podatki są księgowane poprzez czysto obiektowe księgowanie. W tym przypadku konto brutto zaliczki zdefiniowane w przypisanym kodzie podatkowym jest księgowane w korespondencji z kontem netto zaliczki.

Jeżeli w takim przypadku zastosowany zostanie kod podatkowy ze znacznikiem Podatki należne przy płatności, to i tak księgowanie odbywa się zawsze na rzeczywiste konto podatkowe określone w kodzie podatkowym, a nie na konto przejściowe podatku.