Eksportowana w ramach paczki ZIP taksonomia zawiera pole z datą publikacji. Umożliwiamy zmianę zawartości tego pola, na przewidywaną datę publikacji raportu.
Nowe pole jest dostępne podczas eksportu jako paczka ZIP, poniżej nazwy finalnego sprawozdania.
Niektóre systemy operacyjne miały wybrany domyślny region jako Stany Zjednoczone. Powodowało to ustawienie domyślnego separatora dziesiętnego jako kropki, gdzie podczas instalacji oczekiwanym separatorem był przecinek.
Powodowało to błąd podczas zapisu do bazy danych, przez co tagowanie z wykorzystaniem taksonomii 2022 nie było możliwe.
Aktualny proces konwersji dokumentu z formatu MS Word do postaci strony internetowej zachowuje podział na strony. Możliwa jest także edycja raportu już w postaci XHTML, gdzie w przypadku większych zmian zachodzi potrzeba dodawania lub usuwania stron.
W trybie edycji raportu na wstążce w sekcji Wstawianie znajduje się nowy przycisk w postaci kartki papieru z opcjami Dodaj stronę oraz Usuń stronę.
Opcja dodawania strony dodaje nową stronę poniżej tej, na której aktualnie znajduje się kursor myszy.
System wykrywa istniejące tagowanie. Jeśli układ znaczników na stronie poprzedniej i kolejnej wskazują, że strona powinna mieć dodany jakiś znacznik blokowy, to jest on do niej automatycznie dodawany.
Zarówno dodawanie jak i usuwanie stron nie zmieniają numeracji na stronach. Należy ją wykonać ręcznie.
W przypadku dodawania własnego wymiaru do znakowania Zestawienia zmian w kapitale, niektóre walidatory mogły taki wymiar oznaczać jako niepoprawny. Objawiało się to komunikatem „[ESEF.3.2.2.domainMemberWrongDataType] Domain members MUST have domainItemType data type as defined in https://www.xbrl.org/dtr/type/2020-01-21/types.xsd”.
Nie są potrzebne żadne działania Użytkownika. Ponowny eksport raportu będzie zawierał już zmieniony wpis domainItemType, który eliminuje błąd.
Jednym z często pojawiających się postulatów Klientów było dokładniejsze odzwierciedlenie wyglądu stron w skonwertowanym pliku XHTML. Do tej pory konwersja dokumentu tekstowego do postaci strony internetowej usuwała podział na poszczególne strony, a tym samym nagłówki i stopki. Ponieważ użytkownicy preferują jednak wygląd bardziej zbliżony do dokumentu PDF, teraz konwersja będzie domyślnie zachowywać podział na strony.
Strony raportów XHTML utworzone na poprzednich wersjach będą wyglądały i działały jak do tej pory. Nowo utworzone raporty na podstawie dokumentów Word będą miały już natomiast format zbliżony do PDF, oferując zarówno nagłówki jak i stopki.
Ze względu na fakt, że dokument w Wordzie nie jest przeznaczony do wyświetlania w formie strony internetowej, to podczas procesu jego tłumaczenia na format XHTML występują drobne różnice np. w wysokości i podziale tekstu. Różnice te mogą się kumulować prowadząc m.in. do innego rozłożenia stron w postaci strony internetowej od oryginalnego dokumentu. Ten jak i inne przypadki zmiany wyglądu oraz proponowane scenariusze rozwiązań znajdują się w rozdziale Możliwe zmiany wyglądu i sposoby ich rozwiązań.
Użytkownik ma możliwość edytowania zawartości nagłówka i stopki. W sytuacji, gdy kursor ustawiony jest na obszarze, który nie podlega znakowaniu, jest on o tym informowany za pomocą zmiany koloru tła i dodatkowego oznaczenia linią przerywaną. Wiadomo, że edytowany jest zatem jedynie obszar wizualny, który nie będzie miał wpływu na odczyt maszynowy.
Zmiany wprowadzone w obszarze nagłówka/stopki danej strony nie są przenoszone na kolejne strony.
Użytkownik ma możliwości edytowania tekstu zbliżone do znanych z poprzednich wersji. Może zatem dowolnie edytować tekst i zawartość tabeli. Wymuszenie podziału na strony powoduje jednak, że są one elementem nadrzędnym w stosunku do stosowanych znaczników XBRL. Aby zatem podczas edycji nie naruszać budowy raportu, wprowadzono założenie, że edycja jest ograniczana tylko do bieżącej strony. Dodawanie i usuwanie zawartości na stronie nie powoduje ponownego przeliczenie kolejnych stron, czyli nie przesuwa ich zawartości. W sytuacji gdy dodawany jest tekst dłuższy niż długość strony, to nie jest on przesuwana na kolejną stronę, a zamiast tego wydłużana jest ta strona.
Aby uniknąć przypadku, że poszczególne strony różnią się od siebie wielkością nie należy wprowadzać bardzo dużych zmian w już skonwertowanym raporcie, jak przenoszenie całych not między stronami.
Użytkownik może usunąć pojedynczą stronę z raportu wykorzystując do tego przycisk Usuń stronę, który został dodany do sekcji Akapit w edytorze tekstu.
W celu zapobieganiu przypadkowemu usunięciu przycisk jest aktywny tylko dla stron, które nie posiadają zawartości.
Znakowanie raportu tak jak do tej pory odbywa się przez przeciągnięcie znacznika na zaznaczony obszar tekstu. Sposób zaznaczania również nie uległ zmianie i odbywa się dla całego obszaru nagłówka bądź wycinka tekstu.
Nowością jest natomiast obsługa podziału na strony, które zawierają nagłówki i stopki. Te elementy pełnią jedynie funkcję dekoracyjną i nie niosą ze sobą wartości merytorycznej. W przypadku tagowania obszaru, który przechodzi przez kilka stron, znacznik będzie się zatem kończył przed stopką i kontynuował po nagłówku.
Aby ułatwić proces tagowania program sam zaznacza odpowiednie fragmenty na poszczególnych stronach. Analogicznie jeśli chcemy zdjąć znacznik z noty przechodzącej przez kilka stron również najwygodniej jest to zrobić klikając na tytuł tego punktu.
Konwersja jest mocno zbliżona do oryginalnego dokumentu, jednak nie wszystkie reguły budowania stron, które obowiązują w dokumentach Worda mają taki sam wpływ na wygląd strony internetowej. Czasami elementy, które mieszczą się na jednej kartce w Wordzie, po konwersji zajmują jednak więcej miejsca. Jest to częsty problem, który wynika z drobnych skumulowanych różnic w wysokościach elementów. Wynika to z tego, że w plikach .docx nie zawsze jest informacja o podziale strony, a jest ona liczona dynamicznie. Konwersja musi zatem podział strony wyliczyć ponownie.
Jeśli podział stron w miejscach, które zaproponował interwencyjny mechanizm podziału stron, nie jest akceptowalny, można z wyprzedzeniem, w dokumencie źródłowym MS Word, w odpowiednich miejscach wstawić ręcznie znak podziału strony <CTRL+ENTER>. Takie rozdzielenie zostanie wówczas uwzględnione podczas konwersji pliku do formatu XHTML.
Aby nie zaburzyć numeracji stron w stopce dokumentu, ESEF przy konwersji pliku ją przelicza, przez co w konsekwencji ich liczba może się różnić od liczby stron w dokumencie tekstowym.
Sytuacja ta jest wynikiem różnic w liczbie stron. Numery stron są ustalane na podstawie wyliczonych stron przez konwerter. Jeśli wystąpi sytuacja innej liczby stron to numery w spisie treści mogą być nieaktualne. Można je później zmienić w trybie edycji dokumentu XHTML.
W HTML nie ma odpowiednika opcji osadzania obrazków Ramka, czyli opływania tekstem znanego z Worda. W takiej sytuacji obrazek znajdzie się nad tekstem niejako go zasłaniając. Rozwiązaniem jest skorzystanie z innych układów dokumentu MS Word jak Równo z tekstem, za tekstem lub przed tekstem.
Tabulacja w Wordzie zapewnia stałe odsunięcie tekstu o pewną odległość, niezależnie od samej długości tego tekstu. Standard HTML nie ma odpowiednika tabulacji i zamiast tego jest on zamieniany na zwykły odstęp.
Jeśli jest potrzeba zachowania stałego odstępu tekstu od wartości, to najskuteczniejszym rozwiązaniem jest wykorzystanie jeszcze na etapie dokumentu MS Word zwykłych spacji lub tabeli z ukrytym obramowaniem.
Po konwersji wydaje się, że niektóre nagłówki nie mają odstępu między numerem, a rzeczywistą treścią. Problem wynika tutaj również z braku odpowiednika tabulatora w standardzie HTML i pojawia się, gdy szerokość numeru listy jest większa niż szerokość pojedynczego tabulatora.
Rozwiązaniem jest zwiększenie w MS Word szerokości pojedynczej tabulacji, na większy, co przełoży się na odpowiednie rozdzielenie numeru podczas konwersji.
ESMA pod koniec roku 2022 opublikowała nową wersję taksonomii, która obowiązuje dla okresów rozpoczynających się od 1 stycznia 2023 roku. Podczas kreacji nowego lub kontynuacji już istniejącego raportu jest ona domyślnie podpowiadana.
Nowa taksonomia jest przede wszystkim aktualizacją taksonomii ESEF 2021 i nie zawiera w stosunku do niej znaczących różnic.
W bieżącym roku duży nacisk został położony na poprawę nowych raportów konwertowanych z dokumentów Word. Zostały poprawione czcionki, punktory czy wygląd tabel. Dużym problemem w poprzednich latach był niespójny wygląd tabel pochodzących z Worda, gdzie wyglądały one w ten sam sposób, lecz ich rozmiar był w inny sposób definiowany, co powodowało w konsekwencji różnice wyglądu po konwersji.
Aby obsłużyć najczęstszy przypadek, gdy tabele powinny być wyświetlane na pełnej szerokości strony, niezależnie od ich definicji w dokumencie Word, została wprowadzona przy konwersji dodatkowa opcja Dopasuj tabele do szerokości strony.
W najnowszej wersji zostało dopuszczone tagowanie myślników. Znakowanie odbywa się tak samo jak dla każdej wartości liczbowej. Wygląd od strony widocznej dla użytkownika pozostaje bez zmian, a jedynie ich wartość w odczycie maszynowym będzie wynosiła 0.
Obsługa tagowania blokowego wymaga najczęściej zbiorczego znakowania zarówno podstawowych informacji o podmiocie, jak i jego bardziej szczegółowych not. Utrzymywanie dla nich oddzielnych ról przestało być zasadne i od nowej wersji zostały złączone pod zbiorczą nazwą Noty i informacje ogólne.
Podczas operacji przyporządkowania poszczególnych nagłówków do ról, obowiązkowe są jedynie:
Opcjonalnym zestawieniem pozostaje Rachunek zysków i strat.
Wszystkie pozostały elementy skonsolidowanego raportu zostają z automatu przydzielone do nowej roli Noty i informacje ogólne, która na układzie Sprawdzanie jest teraz prezentowana na końcu drzewka.
Aby raport w formacie paczki ZIP poprawnie się walidował muszą być spełnione poniższe warunki:
Oprócz tego istnieją zasady, które choć nie są zgłaszane przez walidację, są zazwyczaj wymagane podczas tworzenia raportu. Te zasady to:
Podczas procesu znakowania, aplikacja stara się równocześnie budować drzewko prezentacyjne, przestrzegając przy tym wszystkich powyższych zasad. Może się jednak zdarzyć, że któryś z tych elementów nie będzie zachowany i wtedy pojawia się konieczność ręcznej ingerencji w układ prezentacyjny. W obecnej wersji możliwość ta została odpowiednio rozszerzona, aby umożliwić przestrzeganie wszystkich powyższych przypadków.
Jeśli w procesie tagowania okaże się, że w danej roli powinien być umieszczony element, który nie został tam automatycznie dodany, można go dodać ręcznie. Służy do tego przycisk 
Dodaj element taksonomii widoczny obok tytułu roli.
Po jego wybraniu zostanie wyświetlone drzewko taksonomii, z którego można wybierać zarówno elementy zwykłe jak i abstrakcyjne.
Wybrany element zostanie dodany na końcu wybranej roli. Do użytkownika należy już przypisanie go w odpowiednim miejscu drzewka.
W sytuacji, gdy został dodany element liczbowy, to jego kopia jest od razu dodawana do układu kalkulacyjnego w danej roli.
Niekiedy, aby dokładnie odwzorować położenie znacznika taksonomii w układzie prezentacyjnym, powinniśmy go pokazać bezpośrednio pod rolą, bez umieszczania go w jakimkolwiek elemencie abstrakcyjnym.
Efekt wyrzucenia elementu z [abstract] można osiągnąć poprzez przeciągnięcie go w lewo lub przez skorzystanie z opcji Przypisz abstract, gdzie wskazać należy najwyższy [abstract] w danej roli.
Dla sprawozdania z całkowitych dochodów będzie to przykładowo Sprawozdanie z całkowitych dochodów [abstract].
Po wybraniu odpowiedniego abstracta dla danego zestawienia, element ten zostanie umieszczony bezpośrednio pod nagłówkiem danej roli.
Podczas pracy często występuje konieczność wprowadzenia zmian w treści już otagowanych not. Standard XBRL, jednakże, nie dopuszcza takiej edycji, która zaburzałaby ciągłość znaków zamknięcia i otwarcia tagów taksonomii. Aby pokazać informacje o tym, gdzie te znaczniki są otwierane i zamykane wprowadzono kolorowanie ekranu edycji.
W sytuacji, gdy ustawiamy w trybie edycji raportu kursor myszy w miejscu, gdzie już mamy znacznik XBRL, to obszar tego znacznika pokazywany jest w kolorze ciemnozielonym. Informacje o sąsiadującym z nim innych znacznikach pokazywane są jasnozielonym tłem.
Możliwe są wszelkie zmiany edycyjne w obszarze znacznika. Próba naruszenia jego ciągłości będzie jednak skutkować standardowym ostrzeżeniem o niedozwolonym zachowaniu. Aby edytować tak duży obszar konieczne jest zdjęcie znakowania, które powoduje konflikt.
W sytuacji, gdy następuje konieczność dodania nowej tabeli lub noty dla już otagowanego raportu, najczęściej wybieraną opcją jest skopiowanie odpowiedniego wzoru z innego miejsca w raporcie.
W sytuacji, gdy taki wzór posiadał już znaczniki XBRL kopiowanie odbywało się z zachowaniem tych znaczników, co najczęściej było niepotrzebne. Obecnie skopiowany fragment raportu, będzie wklejany jako oczyszczony z zawartych w nim znaczników.
W przypadku gdy ten sam znacznik XBRL jest stosowany do różnych bloków tekstu, do każdego z nich dodawana informacja o jego kontynuacji. Do tej pory kolejność tych bloków w łańcuchu XBRL, ustawiana była zgodnie z kolejnością ich dodawania.
Dobrą praktyką jest jednak układanie tych elementów w kolejności w jakiej występują one w raporcie. Dlatego też, podczas nakładania znacznika blokowego, aplikacja modyfikuje kolejność kontynuacji tak, aby odpowiadała ona raportowi czytelnemu dla użytkownika.
Nazewnictwo paczek ZIP powinno być unikalne i zgodne z przyjętą konwencją {nazwa}-{data}-{język} np. 2594001MNJ3BH1UVVG70-2022-12-31-pl, gdzie:
System domyślnie podpowiada paczkę zawierającą jej numeru LEI, natomiast emitenci często preferują jednak skrótową nazwę swojej grupy kapitałowej. Aby to ułatwić podczas eksportu wyświetlana jest proponowana nazwa paczki ZIP z możliwością jej modyfikacji. Nowa nazwa zastosowana jest również dla raportu w postaci strony XHTML.
Nazewnictwo paczek ZIP powinno być unikalne i zgodne z przyjętą konwencją {nazwa}-{data}-{język} np. 2594001MNJ3BH1UVVG70-31-12-2021-PL, gdzie:
System domyślnie podpowiada paczkę zawierającą jej numeru LEI, natomiast emitenci często preferują jednak skrótową nazwę swojej grupy kapitałowej. Aby to ułatwić podczas eksportu wyświetlana jest proponowana nazwa paczki ZIP z możliwością jej modyfikacji.
Dodatkowa etykieta (preferred label) pozwala na zmianę tytułu stosowanego znacznika w zależności od jego położenia w raporcie.
Elementy taksonomii ESMA, prezentowane na liście znaczników, czasem zawierają dodatkową (preferowaną) etykietę w zależności od roli, z której zostały pobrane. W takim przypadku odpowiednia etykieta zostanie też dodana do Układu prezentacyjnego na zakładce Sprawdzanie.
Zdecydowana większość elementów nie posiada jednak alternatywnej etykiety dostępnej w taksonomii, gdyż nie jest ona przewidziana przez ESMA. Może jednak być ona zalecana w konkretnym układzie raportu emitenta. W takim przypadku aplikacja umożliwia jej utworzenie na układzie prezentacyjnym, poprzez opcję Zmień typ etykiety.
Po jej wybraniu zostanie otwarte okno pozwalające na przypisanie odpowiedniego typu: Suma, Netto, Na początek okresu, Na koniec okresu.
Jeśli opcja nie jest dostępna, oznacza to, że taksonomia dysponuje już wariantami znaczniki z dodatkowymi etykietami i należy z nich skorzystać.
W sprawozdaniu finansowym często zachodzi konieczność zastosowania tego samego znacznika dla różnych not. Aby łatwiej ocenić poprawność zastosowanych znaczników oraz kolejności ich wykorzystania, został wprowadzony podgląd kontynuacji. W przypadku gdy przypisany do bloku znacznik był już wcześniej wykorzystany, oprócz informacji o jego przypisaniu, będzie również widoczna jego nazwa w sekcji Znaczniki kontynuowane – wcześniej.
W przypadku gdy znacznik jest wykorzystywany również dalej w raporcie, to także będzie odpowiednia adnotacja na ekranie podglądu znaczników.
Kliknięcie na nazwę znacznika spowoduje przewinięcie raportu do bloku tekstu, w którym został on wykorzystany.
Aplikacja automatycznie dodawała wcześniej wymagane tłumaczenia dla tworzonych dodatkowych etykiet. Obecnie nie jest to już wymagane i traktowane jako błąd. Eksport będzie teraz zawierał wyłącznie tłumaczenia etykiet niedostępnych w standardowej taksonomii.
Domyślny element podstawowy (tzw. placeholder), zawierający wszystkie znaczniki przypisane do roli Informacje dodatkowe, został zmieniony na identyczny, jak ten stosowany w Informacje ogólne, czyli NotesAccountingPoliciesAndMandatoryTags.
Było to zgłaszane jako błąd przez część audytorów. Zmiana nie wymaga żadnych akcji po stronie użytkownika. Kolejny eksport z aplikacji będzie posiadał zaktualizowany placeholder.
Po zakończeniu tagowania raportu często zachodzi potrzeba aktualizacji fragmentów opisów not. Wewnątrz widocznego tekstu mogą się jednak znajdować ukryte znaczniki XBRL oznaczające początek lub koniec bloku. Na oknie tagowania widoczne są one jako granice niebieskiej ramki.
Po przejściu na ekran edycji raportu, granice tagów nie są już oznaczane, co może prowadzić do ich przypadkowego nadpisania, co skutkowałoby uszkodzeniem raportu. Aby temu zapobiec system wykrywa niewidoczne znaczniki i blokuje niedozwolone zachowanie.
W przypadku wystąpienia ostrzeżenia najlepiej przejść do okna taksonomii XBRL oraz zdjąć znaczniki przypisane do tego obszaru. Można wtedy bezpiecznie wrócić do okna edycji, wprowadzić żądane zmiany, a następnie przywrócić tagowanie do zmienionych obszarów tekstu.
Ujednolicenie elementu podstawowego z ról Informacje ogólne i dodatkowe redukuje zasadność utrzymywania dwóch oddzielnych ról i w kolejnych wersjach będą one systematycznie scalane. Obecnie nie jest już obowiązkowe przypisywanie żadnego nagłówka do roli Informacje ogólne.
Jeżeli spółka chce przenieść już zastosowane znaczniki z roli Informacje ogólne do Informacje dodatkowe należy zdjąć tagowanie z tych elementów i wycofać przypisany im nagłówek z roli Informacje ogólne.
Po usunięciu znaczników z roli Informacje ogólne należy skorzystać z opcji Przejdź do edycji i zmodyfikować jeden z nagłówków aby wymusić ponowne przyporządkowanie nagłówków do ról. Po wybraniu opcji Przejdź do taksonomii XBRL zostanie uruchomione ponowne przyporządkowanie.
Po wycofaniu wszystkich nagłówków z roli Informacje ogólne, ponowne tagowanie obowiązkowymi znacznikami blokowymi sprawi, że będą one się dodawały wyłącznie do jednej, wspólnej roli. Znacząco zwiększy to elastyczność ich stosowania.
W procesie tagowania może się zdarzyć, że odpowiednie ujawnienie tekstowe znajduje się tylko w pojedynczej tabeli informacji dodatkowej bez otaczającego go tekstu. W takim przypadku powinna być oznakowana tylko ta tabela. Warto zwrócić uwagę, że ESMA zaleca, aby nie znakować blokowo pojedynczych kolumn czy wierszy, tylko całą tabelę jako taką.
Aby usprawnić tagowanie blokowe tabel wprowadzono mechanizm ułatwiający zaznaczenie całego jej obszaru. Odbywa się to poprzez kliknięcie w lewym górnym rogu danej tabeli.
Po kliknięciu można standardowo przypisać znacznik blokowy, poprzez jego przeciągnięcie na podświetlony obszar.
Podczas budowania drzewka w układzie prezentacyjnym możemy natknąć się na wpisy, dotyczące nieużywanych elementów. Przede wszystkim są te elementy abstrakcyjne służące do grupowania (abstract), ale wśród nich znajdują się też inne typy jak wymiary i osie. Jest to widoczne szczególnie w Zestawieniu zmian w kapitale własnym, którego budowa opiera się na elementach liczbowych oraz abstrakcyjnych różnego typu.
Poniżej zaprezentowano przykład układu prezentacyjnego, zbudowanego równocześnie z elementów taksonomii przypisanych do roli [610000] Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym jak i [800400] Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym, dodatkowe ujawnienia. Widać tutaj duplikaty, które mają różnych rodziców.
Powyższy układ będzie się prawidłowo walidował, ale możemy chcieć go przerobić na bardziej czytelną formę. Chcemy zatem powyższe elementy scalić do jednej grupy, tworzące układ tabeli o następującej strukturze:
Po posegregowaniu elementów pozostaje nam zbędna grupa wymiarów i innych elementów abstrakcyjnych. Możemy je uprzątnąć za pomocą opcji Usuń element.
Usuwać można także nadmiarowe elementy liczbowe. W przypadku, jeśli usuwany element był wykorzystany do tagowania, to zostanie on znów przywrócony podczas próby eksportu raportu do paczki ZIP. Nie ma zatem obawy o przypadkowe uszkodzenie budowanej taksonomii.
Aplikacja Comarch ESEF ułatwia tagowanie blokowe, posiłkując się nagłówkami, gdzie obszar od jednego nagłówka do kolejnego jest podpowiadany jako potencjalny blok. Proces ten mógł być jednak zaburzony przez znaki podziału stron pochodzące z importowanego dokumentu Word (.docx).
Obecnie informacje o podziału strony <div> są usuwane na etapie konwersji z dokumentu Word.
W tekście informacji dodatkowej sprawozdania finansowego mogą się znajdować znaki specjalne jak & czy <. Aby podczas tagowania blokowego nie wpływały one na proces walidacji, do znaczników blokowych dodawany jest atrybut escape.
Powyższe nie ma wymaga żadnej interakcji użytkownika. Proces jest w pełni automatyczny i dotyczy także raportów już utworzonych.
Standard ESEF dopuszcza oprócz normalnego tekstu, również 6 poziomów nagłówków. Ze względu na konieczność tagowania blokowego emitenci mogą spotkać się z koniecznością zagnieżdżania znaczników na większej ilości poziomów niż było to dotychczas możliwe.
Aplikacja wspomaga teraz wszystkie poziomy dopuszczalnych nagłówków (od h1 do h6). Dla uproszczenia zrezygnowano też z określenia stylu „Tytuł” przypisując mu nagłówek 1 poziomu i konsekwentnie zmieniając oznaczenie pozostałych styli.
Wraz ze sprawozdaniem w pliku ZIP znajduje się cały układ stosowanej taksonomii, który oprócz kalkulacji znaczników liczbowych zawiera także wszystkie elementy poukładane w grupy i role sprawozdania (układ prezentacyjny). Rodzicem takiej grupy jest zazwyczaj element, który sam nie jest wykorzystywany do tagowania, czyli tzw. „abstract”.
Aplikacja sama zarządza tymi elementami, budując ich ścieżkę na podstawie domyślnych rodziców wykorzystywanych elementów. Gdy taka grupa jest pusta, usuwa również niepotrzebne wpisy.
Emitent może jednak zdecydować, że domyślny układ tych abstractów mu nie pasuje, bądź podczas ich przesuwania został przypadkowo usunięty. Aplikacja wspomaga takie sytuacje przez możliwość ręcznego wskazania rodzica. Na układzie prezentacyjnym pod symbolem 3 kropek została dodana opcja Przypisz abstract.
Po jej wybraniu użytkownik może wskazać dowolny element abstrakcyjny z drzewka ESMA, jako rodzica dla wskazanego znacznika.
Jeśli zostanie wybrany abstract, który jest już widoczny na drzewku, to zostanie on przeniesiony na drzewku w układzie prezentacyjnym pod wskazany element.
Obowiązek tagowania skonsolidowanego sprawozdania finansowego od roku 2022 obejmuje także informację dodatkową, którą należy znakować z wykorzystaniem tagów blokowych.
Ze względu na znaczną ilość obowiązkowych znaczników oraz rozległość raportu, może być trudne określenie, które znaczniki zostały już wykorzystane, a które jeszcze nie. Dlatego w aplikacji wykorzystane znaczniki są podświetlane na ekranie taksonomii.
Aplikacja umożliwia podgląd definicji danej pozycji taksonomii, po najechaniu na nią i wciśnięcie przycisku Zobacz opis. Oprócz opisu dodawana jest także referencję do konkretnego przepisu MSR, z którego ten element wynika.
Referencja wskazuje konkretny MSR / MSSF (IAS / IFRS) wraz z numerem standardu i jego paragrafem. Dana pozycja taksonomii może odwoływać się do kilku standardów.
W niektórych spółkach informacje, które zgodnie z regulacjami od roku 2022 podlegają tagowaniu są umieszczone na grafikach. W takim przypadku należy zaznaczyć obrazek i przypisać mu odpowiedni znacznik tekstowy.
Obowiązek tagowania skonsolidowanego sprawozdania finansowego od roku 2022 obejmuje także informację dodatkową, którą należy znakować z wykorzystaniem tagów blokowych.
Obowiązek ten może być jednak skomplikowany w przypadku, gdy nie jest zachowana ciągłość znaczników.
Jest to częsty problem w przypadku, gdy poszczególne ujawnienia są poprzedzane bezpośrednio przez politykę rachunkowości ich dotyczącą. W takim przypadku znacznik polityki rachunkowości (Disclosure of significant accounting policies) należy przypisać do wszystkich opisów polityki, która będzie przecinana przez inne ujawnienia. Aby obsłużyć tego typu przypadki należy korzystać z dodatkowego znacznika ix:continuation. Znacznik ten jest domyślnie dodawany przez Comarch ESEF po wykryciu nieciągłości.
Na etapie tagowania stosujemy multitagowanie, czyli do tego samego znacznika blokowego dodajemy kilka wartości, w tym przypadku Opis polityki dotyczącą segmentów, oraz ujawnienie informacji na temat znaczących zasad (polityki) rachunkowości.
W innym miejscu sprawozdania finansowego, również należy skorzystać z multitagowania dodając do właściwego znacznika ujawnienie informacji na temat polityki rachunkowości.
Jak można zaobserwować na zrzucie powyżej multitagowanie z wykorzystaniem tych samych znaczników w żaden sposób nie wpływa na podgląd sprawozdania. Odpowiednie adnotacje o ich ciągłości dodawane są w tle.
Istnienie adnotacji można zaobserwować na układzie Sprawdzanie, gdzie każde kliknięcie na stosowany znacznik, będzie przenosiło do innej sekcji raportu.
W finalnym raporcie poszczególne znaczniki będą widoczne jako jeden zbiorczy tekst.
Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego sprawozdania finansowe sporządzone za okresy od 1 stycznia 2022 powinny oprócz otagowanych tabel z podstawowymi zestawieniami finansowymi, posiadać również przypisane znaczniki XBRL do sekcji z polityką rachunkowości i dodatkowymi ujawnieniami.
Stosowane jest tutaj znakowanie blokowe, czyli do noty składającej się z nagłówka i jej zawartości (tekst, tabele) przypisujemy jeden znacznik XBRL.
Tagowanie może być wielokrotne czyli wewnątrz bloku zawierającego jeden znacznik możemy wydzielić blok zawierający inny znacznik. W konsekwencji będzie on w rzeczywistości miał kilka znaczeń. Prezentuje to przykład z dokumentacji ESMA.
Po najechaniu myszką na nagłówek danej noty podświetla się jej cała zawartość.
Po naciśnięciu klawisza myszy obramowanie staje się wyraźniejsze i zostaje zmienione nieco tło. Jest to znak, że nota została zaznaczona i można na nią przenieść znacznik XBRL.
Po przeciągnięciu znacznika w prawym górnym rogu pojawia się zielona kropka i po kliknięciu na notę widać przypisany do niej znacznik XBRL.
Aby usprawnić przypisywanie znacznika do całej noty, należy zrozumieć sposób działania tego mechanizmu. Podczas konwersji sprawozdania finansowego z Worda do HTML następuje zamiana znaczników stosowanych przez MS Office na znaczniki HTML. Poszczególne nagłówki z dokumentu Word, przekształcane są na nagłówki określonego typu w kodzie HTML.
Jeśli dobrze rozplanowany był sam dokument Word, to powstaje nam hierarchia typów jak poniżej
Na samym dole hierarchii znajduje się „Zwykły tekst” czyli treść noty, rysunki, tabele itd.
Cała zawartość nagłówka do kolejnego nagłówka tego samego poziomu traktowana jest jako konkretna część sprawozdania.
1. Opis stosowanej polityki rachunkowości // styl Nagłówek 1 Tekst // styl Zwykły tekst 1.1. Opis polityki rachunkowości w odniesieniu do utraty wartości aktywów // styl Nagłówek 2 1.1.1 Opis polityki w odniesieniu do utraty wartości aktywów finansowych // styl Nagłówek 3 1.1.1 Opis polityki w odniesieniu do utraty wartości aktywów niefinansowych // styl Nagłówek 3 1.2. Opis polityki rachunkowości w odniesieniu do ustalania wartości godziwej // styl Nagłówek 2 2. Dodatkowe noty objaśniające // styl Nagłówek 1 Po najechaniu myszką na tytuł noty 1 zostanie zaznaczony cały obszar do noty 2. Po najechaniu myszką na obszar noty 1.1 zostanie zaznaczony cały obszar do noty 1.2, czyli tekst wraz z notami 1.1.1, 1.1.2 i ich zawartością.PrzykładPrzykładowy układ sprawozdania
Typ nagłówków sprawozdania jak i ich styl można ustalić w trybie edycji raportu. Ponieważ czynność ta ma wpływ również na przypisywanie nagłówków do ról sprawozdania finansowego, zalecamy wykonać ją jeszcze przed rozpoczęciem tagowania raportu finansowego.
Podobnie jak w poprzednich wersjach można zaznaczać tylko część tekstu w ramach jakiegoś nagłówka i przypisywać mu indywidualny znacznik. Ma to szczególne znaczenie w postaci krótkich ujawnień jak Nazwa spółki, czy Miejsce prowadzenia działalności.
Podczas zaznaczania obszaru należy pamiętać o regułach jakie narzuca XHTML. Głównym ograniczeniem jest brak możliwości wychodzenia zaznaczenia poza ramy danego akapitu. Przykładowo jeśli mamy tekst podzielony na akapity to nie można zaznaczyć części tekstu z jednego akapitu i części z kolejnego. Zaznaczyć można część jednego akapitu, cały akapit, bądź oba akapity równocześnie.UwagaOgraniczenia zaznaczania obszaru
W aplikacji umożliwiono przypisywanie wielu znaczników XBRL do jednego zaznaczonego obszaru. Jest to przydatne głównie w tekście, gdzie np. nazwa spółki pełni rolę nazwy jednostki dominującej jak i jednostki dominującej najwyższego szczebla grupy.
W grudniu 2021 r. ESMA opublikowała nową wersję taksonomii, która obowiązuje za okresy sprawozdawcze rozpoczynające się po 1 stycznia 2022 r.
ESMA wprowadziła daleko idące zmiany w nowej wersji taksonomii. Wprowadzone zostały nowe znaczniki jak w roli 80100 Retained earnings, profit (loss) for reporting period oraz Retained earnings, excluding profit (loss) for reporting period. Znaczniki te pozwalają na wykazanie zysku roku bieżącego w bilansie, bez konieczności tworzenia do tego celu rozszerzenia. Obecnie podmioty, które taki zysk wykazywały za pomocą rozszerzenia taksonomii, powinny z niego zrezygnować na rzecz elementu standardowego.
Oprócz wprowadzenia nowych znaczników, czy też zmiany kolejności już istniejących, zostały usunięte znaczniki, które mogły być wykorzystywane w istniejących raportach.
Nowa wersja taksonomii jest dostępna w procesie tworzenia nowego sprawozdania skonsolidowanego czy to od podstaw, czy też jako kontynuacja otagowanego już raportu.
W przypadku gdy zostanie wybrana opcja kontynuowania raportu stworzonego na taksonomii 2020 z wykorzystaniem taksonomii 2021, to znaczniki obecne w obu taksonomiach zostaną przeniesione. Jeśli natomiast jakiś element został usunięty, to zostanie on usunięty również ze sprawozdania. Należy zatem przejrzeć oznakowane zestawienia, czy gdzieś nie znajdują się puste pola sugerujące na wykreślenie dotychczas stosowanego elementu. Jeśli element występuje w taksonomii 2021 to zostanie on automatycznie zaktualizowany w raporcie.
W przypadku importowania własnej taksonomii z pliku ZIP również dokonywany jest przegląd znaczników i usuwane z niej są elementy już przez ESMA wykreślone.
Po zakończeniu tagowania sprawozdania na układzie Tworzenie, należy z reguły pogrupować znaczniki na układzie Sprawdzenie. Dotyczy to w szczególności reguł kalkulacji stosowanych w zestawieniach typu bilans, czy rachunek zysków i strat. Aby ułatwić ustalanie kalkulacji można skorzystać z podświetlenia wykorzystanego znacznika. W tym celu należy kliknąć na element na liście. Raport przewinie się do odpowiedniego miejsca i podświetli oznaczone tym tagiem kwoty.
Analogicznie można kliknąć otagowany element na sprawozdaniu i wtedy zostanie wskazany odpowiedni element taksonomii na liście wykorzystanych znaczników.
Dodatkowa etykieta (preferred label) pozwala na zmianę tytułu stosowanego znacznika w zależności od jego położenia w raporcie. Identyczny znacznik Kapitał własny (Equity) można znaleźć w bilansie jak i w zestawieniu zmian w kapitale. Emitent może jednak chcieć je dodatkowo od siebie odróżnić, przez dodanie do elementu w bilansie dodatkowej etykiety suma, a elementom w ZZwK przypisując początek okresu lub koniec okresu. Takie podejście jest zalecane przez ESMA jak i audytorów (tzw. dobra praktyka).
Taksonomia 2021 oprócz zmian merytorycznych zawiera także pełne tłumaczenie dodatkowych etykiet na języki inne niż angielski (m.in. polski). Dzięki temu elementy taksonomii ESMA prezentowane na liście znaczników, oprócz tłumaczenia zawierają także preferowaną etykietę w zależności od typu zestawienia. Jeśli do tagowania zostanie wybrany element posiadający taki atrybut, to zostanie on również automatycznie dopisany do Układu prezentacyjnego na zakładce Sprawdzanie.
Oprócz samego otagowanego raportu skonsolidowanego w formacie ESEF emitent musi również przedłożyć zestaw dodatkowych dokumentów (np. list zarządu) w formie HTML. Aplikacja umożliwia łatwą konwersję takich dokumentów za pomocą przycisku Konwertuj PDF do XHTML dostępnego na liście raportów.
W przypadku gdy taki dokument w formacie PDF jest bardzo duży, to jego objętość po konwersji może przekraczać odgórny limit 50 MB. Sam czas konwersji takiego pliku również może powodować problemy.
W przypadku bardzo dużych plików PDF można skorzystać z parametru Kompresja obrazków, gdzie dostępna jest możliwość zmniejszenie parametrów:
Ich obniżenie istotnie wpływa na wielkość generowanego pliku XHTML.
Użytkownik ma możliwość utworzenia kopii zapasowej swojego raportu na liście dostępnych raportów. Jeśli jednak kopie nie były tworzone to błąd popełniony na późniejszym etapie pracy może być trudny do naprawienia. Dlatego też aplikacja automatycznie tworzy kopię bezpieczeństwa po eksporcie paczki ZIP na dysk. Tak utworzone kopie są dostępne na liście kopii bezpieczeństwa i opisane jako „Auto, export”.
Kopia bezpieczeństwa po eksporcie jest kopią nadpisywaną, co oznacza, że przechowywana jest tylko jedna, ostatnia kopia tego typu.
Jeśli użytkownik po wybraniu opcji eksportu paczki ZIP i wyświetleniu błędów walidacji Arelle, nie zdecyduje się zapisywać pliku na dysk, to kopia bezpieczeństwa nie zostanie utworzona. Nie jest zatem możliwe przypadkowe nadpisanie tego pliku przez błędne sprawozdanie.
Lista raportów jest obecnie sortowana według daty edycji. Ostatnio edytowany raport jest dostępny na górze. Użytkownik ma jednak możliwość sortowania po dowolnej kolumnie.
Użytkownik ma możliwość utworzenia kopii zapasowej budowanego raportu. Wymaga on jednak zachowania pewnej systematyczności w jego tworzeniu, którego brak może skutkować utratą znacznej części pracy. Jednocześnie jak można zauważyć użytkownicy często eksportują raporty będące swojego rodzaju „kamieniami milowymi”, które np. są wysyłane do oceny przez audytora.
Dlatego wraz z tworzeniem pliku .ZIP na dysku będzie równocześnie w tle tworzona kopia zapasowa, którą będzie można szybko przywrócić.
Na liście kopii bezpieczeństwa danego raportu pojawi się nowa pozycja opisana notatką „Auto, export” informującą, że ta kopia bezpieczeństwa została utworzona automatycznie podczas eksportu.
Plik ten będzie nadpisywany, czyli kolejny zwalidowany raport, który zdecydujemy się wyeksportować będzie tworzony w miejscu poprzedniego. Pozwala to na ograniczenie wielkości bazy, przy równoczesnym zapewnieniu, że przywracany będzie zawsze ostatnio wyeksportowany raport.
Znaczna część pracy użytkownika w aplikacji polega na poprawianiu otagowanego raportu, czyli budowania odpowiednich reguł kalkulacji, czy wprowadzaniu uwag audytora. Po wprowadzeniu większej zmiany najczęściej przeprowadzana jest walidacja, która sprawdza czy błąd został już usunięty i czy nie spowodowała ona innych ostrzeżeń. Tutaj kluczowa jest walidacja Arelle, która do tej pory była poprzedzana wewnętrzną walidacją, sprawdzającą przede wszystkim obecność obowiązkowych znaczników. Ponieważ wszystkie te elementy i tak są weryfikowane przez Arelle, krok ten został usunięty. Dodatkowo został położony większy nacisk na zoptymalizowane działania walidatora. Powoduje to odczuwalne przyspieszenie sprawdzania i modyfikowania układu taksonomii.
W trybie edycji raportu umożliwiono modyfikację obramowania dla zaznaczonych komórek z menu kontekstowego dostępnego pod prawym przyciskiem myszy Obramowania / Opcje obramowania
ESMA zachęca emitentów do przyjęcia nazewnictwa, które łączy ze sobą elementy {base}, {date} i {lang}.zip.
Nowo generowane raporty będą trzymać się tej konwencji dodając również skrót języka raportu do obecnej nazwy spółki w formacie LEI oraz daty bilansowej.