Formularz faktury, który pojawi się na ekranie po naciśnięciu na liście klawisza Dodaj lub <INS> podzielony jest na zakładki: [Ogólne], [Kontrahent], [Płatności], [Dokumenty], [Atrybuty] oraz [Kaucje] (przy włączonej w module Handel, Handel Plus obsłudze kaucji).
Zakładka [Ogólne]
Na zakładce [Ogólne] znajdują się podstawowe informacje o wprowadzanej Fakturze Zakupu:
Dokument – typ dokumentu w klasie Faktura zakupu. Determinuje on, który schemat numeracji zostanie użyty na wystawianym dokumencie. Proponowany jest domyślny typ dokumentu ustawiony w konfiguracji programu. Naciskając przycisk Dokument dostaniemy się do listy wszystkich typów w danej klasie i w ten sposób możemy wybrać inny schemat numeracji.
Numer – to, co wyświetla się obok pola numer, zależy od wybranego typu dokumentu (czyli od wybranego schematu numeracji). W zależności od schematu numeracji wyświetlonych zostanie od trzech do pięciu pól, w ustalonej przez użytkownika kolejności, które zawierały będą poszczególne sekcje numeru. Jeśli w schemacie numeracji ustalona została sekcja zawierająca rejestr (serię) – naciśnięcie strzałki obok pola wyświetli listę wszystkich serii i pozwoli na wskazanie właściwej.
W chwili wystawiania faktury (<INS>) w sekcji numeru kolejnego wpisane jest AUTO. Numer kolejny nadawany jest automatycznie w chwili zatwierdzania dokumentu (pełnego lub do bufora). Użytkownik może nadać własny numer kolejny faktury, wprowadzając go z klawiatury. W przypadku, gdy istnieje już faktura o takim numerze – nie da się zapisać dokumentu, a program poinformuje o przyczynie stosownym komunikatem.
Numer obcy – numer faktury otrzymanej od kontrahenta. Wystawiając nową Fakturę Zakupu kursor zawsze ustawia się w tym polu. Program nie pozwoli na zatwierdzeniem FZ bez podania numeru dokumentu u dostawcy. Wyjątkiem jest Faktura Zakupu wystawiona na kontrahenta z zaznaczonym parametrem Rolnik. W takiej sytuacji program pozwoli na zapis FZ bez numeru obcego, a numer ten zostanie uzupełniony automatycznie po przekształceniu FZ do FRR.
Kontrahent – to miejsce na wpisanie lub wybór z listy kontrahenta, z którym zawieramy transakcję. Standardowo program proponuje wybór z listy kontrahentów, ale naciskając strzałkę obok przycisku kontrahent, uzyskujemy dostęp do list pracowników, wspólników, urzędów lub banków. Przycisk 
umożliwia weryfikację statusu VAT kontrahenta – czy jest podatnikiem VAT czynnym.
Kategoria – kategoria zakupu skojarzona z dokumentem kopiowana jest z karty kontrahenta. Jest to wyłącznie propozycja programu. Naciskając przycisk Kategoria dostaniemy się do listy kategorii, z której możemy wybrać właściwą (domyślnie typu Koszty).
Wybór i wpisanie kategorii związanej z fakturą jest ważne nie tylko z punktu widzenia raportów i analiz. W chwili zaksięgowania transakcji kategoria może być przenoszona do rejestru VAT i tam w znaczący sposób uzupełnia gromadzone dane.
Magazyn – magazyn, na który docelowo ma trafić kupowany towar. Istnieje możliwość powiązania magazynu z operatorem/ stanowiskiem (więcej szczegółów w artykule ). Istnieje możliwość zmiany magazynu na dokumencie, gdzie zostały już wpisane pozycje (towary). Zmiana magazynu jest możliwa do czasu zapisania dokumentu na trwałe. W przypadku samodzielnie działającego modułu Faktury jest to zawsze magazyn domyślny.
Dodatkowo, w module Handel Plus możliwe jest wystawienie Faktury Zakupu, na której dla każdej pozycji można określić inny magazyn (szczegóły opisano w artykule Handel Plus).
Data wystawienia – data wystawienia faktury przez dostawcę.
Data zakupu – data zakupu towaru (data z jaką towar powinien trafić do magazynu, zwykle zgodna z datą sprzedaży na otrzymanej fakturze).
Data wpływu – data wpływu Faktury Zakupu, wg tej daty faktura zapisywana jest do rejestru VAT zakupu.
Faktura liczona od – netto lub brutto. Określamy tutaj algorytm, wg którego liczony będzie podatek VAT. Jeśli od:
- netto – najpierw wyliczana będzie wartość netto faktury w poszczególnych stawkach, następnie podatek VAT jako % od tej kwoty. Wartość brutto będzie sumą netto i VAT,
- brutto – najpierw wyliczana będzie wartość brutto w poszczególnych stawkach, następnie podatek VAT i kwota netto jako różnica brutto i VAT.
Domyślny algorytm netto/brutto można wskazać na formularzu kontrahenta, na zakładce [Handlowe] pod opcją Dokument liczony od. Wskazany algorytm będzie podpowiadany na nowo tworzonym dokumencie po wybraniu kontrahenta, jeśli na dokument nie zostały wpisane pozycje.
W momencie wpisania pierwszego towaru możliwość zmiany jest blokowana. Aby możliwa była zmiana algorytmu naliczania podatku VAT na FZ w buforze, na której są już pozycje, należy zaznaczyć w Konfiguracji firmy/ Handel/ Parametry Pozwalaj na zmianę netto/brutto. Trzeba jednak pamiętać, że zmiana algorytmu przy dodanych pozycjach może spowodować nieznaczne różnice w cenach i wartości.
Płatność – proponowany typ płatności jest zgodny z ustawieniem na karcie ewidencyjnej kontrahenta (dostawcy). Jeśli kontrahenta nie wybierzemy – standardowo ustawiana jest gotówka. Formę płatności można dowolnie zmieniać podczas wystawiania FZ.
Termin – termin płatności jest zgodny z terminem związanym z daną formą płatności i ustalonym w konfiguracji programu. Termin można dowolnie zmieniać podczas wystawiania dokumentu. Ustalając termin można korzystać z kalendarza. Obok pola widoczna jest ilość dni dzieląca datę wystawienia faktury i termin płatności. Pole Termin nie jest dostępne jeśli wpisana forma płatności to gotówka z terminem 0.
Netto – łączna wartość netto transakcji (bez podatku VAT) wyliczana automatycznie, bez możliwości zmiany ręcznej.
Razem brutto – łączna wartość brutto faktury (razem z podatkiem VAT). Wartość brutto jest wyliczana automatycznie, zgodnie z wybranym algorytmem (od brutto lub od netto). Użytkownik nie ma możliwości jej zmiany.
Zapłacono – to kwota, która została zapłacona przez kontrahenta. Pole to wypełniane jest dopiero wtedy, gdy płatność zostanie dokonana. Np. jeśli faktura jest płatna gotówką, pole Zapłacono zostanie wypełnione po zatwierdzeniu dokumentu, gdy odpowiedni zapis o wpłacie znajdzie się wśród zapisów kasowych.
Pozostaje – różnica pomiędzy całkowitą wartością brutto faktury, a kwotą zapłaconą.
Bufor – to parametr, który:
- jeśli jest włączony – faktura może zostać zapisana do bufora. Dokument w buforze podlega całkowitej edycji, można go usunąć, jednak dokument taki nie może być przekształcony do PZ – przyjęcia magazynowego.
- jeśli jest wyłączony – zapis faktury jest trwały. Nie można na niej dokonywać żadnych zmian (oprócz dostępnych w programie korekt).
PZ – parametr odpowiedzialny jest za automatyczne tworzenie dokumentu magazynowego PZ w trakcie zapisywania Faktury Zakupu (funkcjonalność dotyczy modułów Handel, Handel Plus). Nie można jednocześnie zaznaczyć parametru Bufor i PZ.
- jeśli parametr jest zaznaczony – zapis Faktury Zakupu generuje dokument Przyjęcia Zewnętrznego (towar zostaje przyjęty na magazyn)
- jeśli parametr jest odznaczony (puste pole) możliwy jest zapis faktury na trwałe albo do bufora, ale niezwiązany jest z tym żaden dokument magazynowy. W celu przyjęcia towaru na magazyn należy na podstawie zapisanej Faktury Zakupu wygenerować Przyjęcie Wewnętrzne.
Zakładka [Kontrahent]
Zakładka [Kontrahent] podzielona jest na dwie części. W pierwszej umieszczone są dane Dostawcy, w drugiej – Nadawcy (towaru/usługi).
Znajdujący się obok przycisk umożliwia wyświetlenie karty ewidencyjnej kontrahenta – dostawcy. Wyświetlony formularz jest otwarty tylko do odczytu (bez możliwości wprowadzania zmian).
Standardowo program proponuje tą samą firmę jako dostawcę i nadawcę faktury, chyba że na karcie kontrahenta w zakładce [Dodatkowe] jest ustalony Odbiorca domyślny. Wtedy proponowane są jego dane jako Nadawcy. Wyświetlone dane są pobierane z karty ewidencyjnej kontrahenta wprowadzonego na zakładce [Ogólne]. W razie konieczności, z poziomu zakładki [Kontrahent] na dokumencie można zmienić zarówno:
- Dostawcę – jeśli zmienimy dostawcę, zmieni się również Nadawca
- Nadawcę – zmiana nadawcy nie pociąga za sobą zmiany Dostawcy. Może się zdarzyć, że nadawcą usługi lub towaru jest ktoś inny niż dostawca.
- W trakcie wystawiania faktury można z poziomu tej zakładki zmienić zawartość danych o dostawcy lub nadawcy. Zmiana ta nie wpłynie na informacje zapisane na ich kartach ewidencyjnych, ale zostanie zapamiętana wraz z fakturą.
Poprzez przycisk Weryfikacja statusu VAT kontrahenta można zweryfikować czy kontrahent jest podatnikiem VAT czynnym. Sprawdzanie kontrahenta odbywa się na podstawie numeru NIP (weryfikowane są wyłącznie polskie numery NIP). Po wykonaniu weryfikacji, jeżeli kontrahent ma niewłaściwie zaznaczoną wartość parametru Podatnik VAT czynny, parametr na dokumencie Podatnik VAT czynny jest zaznaczany bądź odznaczany (w zależności od wyniku weryfikacji), a obok parametru pojawia się chmurka z komunikatem: Ustawiono zgodnie z danymi Ministerstwa finansów. W przypadku, kiedy jest to podatnik VAT czynny, a kontrahent widnieje jako osoba fizyczna, dodatkowo ustawiany jest status kontrahenta: Podmiot gospodarczy. Jeżeli kontrahent ma poprawnie ustawione w/w parametry, po wywołaniu funkcji sprawdzenia statusu nie pojawia się żaden komunikat dla Użytkownika. Informacje dotyczące statusu VAT kontrahenta pobierane są z Portalu Podatkowego Ministerstwa Finansów dostępnego pod adresem: https://ppuslugi.mf.gov.pl.
Zakładka [Płatności]
Na zakładce [Płatności] znajdują się między innymi: kwoty netto, VAT i brutto wynikające z wartości wprowadzonych na dokument pozycji oraz dłuższe pole przeznaczone na dodatkowy opis faktury. Wprowadzony tutaj opis zostanie zapamiętany wraz z dokumentem i pojawia się na wydruku.
Najważniejszą informacją znajdującą się na tej zakładce są dane o płatnościach związanych z wystawianym dokumentem. Zawarte są one w tabeli, w której każdy zapis o płatności składa się z pól:
Termin – data realizacji zapłaty. Termin dla każdej dodawanej płatności jest wyliczany na podstawie daty wystawienia faktury i terminu zdefiniowanego dla wskazanej formy płatności.
Forma płatności – forma, w jakiej wpłata ma zostać zrealizowana.
Waluta – waluta rozliczenia płatności, domyślnie zgodna z walutą dokumentu FZ. Zmiany waluty rozliczenia można dokonać po zapisaniu dokumentu na trwałe, z poziomu Preliminarz płatności.
Kwota – wartość płatności.
Kwota rozliczona – wypłata, która została zrealizowana i dotyczy wskazanej płatności. Wpisana w tym miejscu wartość różna od zera oznacza, że zapłaciliśmy już wymienioną tu kwotę jako zapłatę za fakturę.
Listę można modyfikować posługując się standardowymi przyciskami:
– dodanie nowej raty płatności.
– edycja pozycji – możliwość wprowadzania zmian.
– usunięcie pozycji z listy płatności.
Wszelkie zmiany na liście płatności można wprowadzać tylko podczas wprowadzania faktury i podczas edycji faktur zapisanych do bufora. Na fakturach zatwierdzonych nie ma możliwości wprowadzania tutaj zmian, ani rozliczania faktur z poziomu tej zakładki. Wszelkie rozliczenia dokonywane są za pośrednictwem rejestrów kasowych i bankowych – każda wpłata w nich zapisana będzie automatycznie widoczna na fakturze.
Program umożliwia również z tego poziomu rozliczenie zaliczek wpłaconych dostawcy. Rozliczanie zaliczek zostało opisane w artykule Rozliczanie zaliczek.
Na zdarzeniu w Preliminarzu powiązanym z Fakturą Zakupu – w pole Opis przepisywana jest informacja o numerze dokumentu źródłowego.
Zaliczki do rozliczenia – funkcja została opisana w artykule Zaliczki do rozliczenia.
Opis/Atrybuty – po naciśnięciu przycisku dostępna jest lista atrybutów kontrahenta wybranego na dokument.
Zakładka [Dokumenty]
Zakładka ta zawiera listę związanych z fakturą dokumentów. Będą tu wyświetlane wszystkie dokumenty korygujące, zapisy w rejestrze VAT i dekrety księgowe.
Lista składa się z czterech kolumn:
Numer – dokumentu skojarzonego z fakturą.
Typ – dokumentu związanego z fakturą. Pole to może przyjmować wartość:
- KOR – korekta Faktury Zakupu,
- FWS – Dokument Wewnętrzny Sprzedaży,
- FWZ – Dokument Wewnętrzny Zakupu,
- FRR – Faktura Zakupu od Rolnika Ryczałtowego,
- VAT – zapis faktury w rejestrze zakupów VAT,
- DEK – dekret księgowy, który powstał w wyniku zaksięgowania Faktury Zakupu na odpowiednie konta.
Dotyczy modułów Handel, Handel Plus:
- PZ – Przyjęcie Zewnętrzne skojarzone z Fakturą Zakupu,
- PKA – dokument Przyjęcia Kaucji,
- IN – deklaracja Intrastat wygenerowana na podstawie FZ,
Data – data dokumentu skojarzonego z fakturą.
Netto – wartość netto dokumentu skojarzonego.
– przycisk pozwala na podglądnięcie odpowiedniego dokumentu, np. wciśnięcie przycisku, jeśli kursor znajduje się na dokumencie typu VAT, umożliwi podejrzenie odpowiedniego zapisu w rejestrze zakupów.
Wpisywanie pozycji na Fakturę zakupu
Podczas wpisywania pozycji na Fakturę Zakupu należy podać następujące informacje:
Kod, Nazwa – kod i nazwę towaru/ usługi.
Ilość – proponowany jest zakup 1 jednostki towaru. Ilość można zmienić wpisując ją z klawiatury lub przesuwając strzałki znajdujące się po prawej stronie pola.
Jednostka miary – program standardowo proponuje jednostkę podstawową. Jeśli zakup odbywa się w jednostkach pomocniczych – wystarczy nacisnąć myszką strzałkę obok pola J.m. (lub strzałkę w dół z klawiatury) i wskazać na jednostkę pomocniczą. Akceptacja zmiany automatycznie przeliczy cenę dla jednostki pomocniczej.
Cena początkowa – cena zakupu podstawowej jednostki miary. Proponowana jest cena zakupu, w jakiej ostatnio zakupiony był towar. Można ją zmienić.
Cena początkowa wpisywana na FZ nie powinna uwzględniać ewentualnych rabatów udzielonych na Fakturze Zakupu. Dopiero na jej podstawie i w oparciu o wartość rabatu wyliczana jest cena końcowa towaru na Fakturze Zakupu (która powinna być zgodna z końcową ceną na fakturze od dostawcy).
Cena może być:
- podana netto lub brutto w zależności od wybranego algorytmu liczenia podatku VAT,
- wyliczona w zależności od wskazanej jednostki miary. W cenniku pokazana jest cena zakupu dla jednostki podstawowej. Zmiana na jednostkę pomocniczą automatycznie przeliczy cenę za tę jednostkę.
Ogólnie mówiąc program zapamiętuje cenę zakupu netto jednostki podstawowej towaru i w chwili ponownego zakupu jest w stanie odpowiednio ją przeliczyć (netto/brutto, jednostka podstawowa/ jednostka pomocnicza).
Rabat – rabat udzielony dla ceny początkowej.
Cena – cena końcowa (transakcyjna) towaru, na podstawie której wyliczana jest wartość towaru. Powinna być zgodna z ceną towaru na fakturze od dostawcy.
Wartość – wartość pozycji (netto lub brutto w zależności od stosowanego algorytmu liczenia podatku VAT).
Formularz pozycji wpisanej na Fakturę Zakupu jest zbliżony do formularzy na innych dokumentach i został opisany w artykule Formularz pozycji na fakturze. Należy jedynie pamiętać, że na dokumentach zakupu (FZ, ZD, PZ) nie ma możliwości zmiany domyślnej grupy cenowej (cena zawsze dotyczy ceny zakupu).
Zatwierdzenie Faktury Zakupu powoduje zmianę ceny zakupu na karcie towaru. Dla usług zmianie ulega koszt w sytuacji kiedy na pozycji cennika, na zakładce [Dodatkowe] określono typ kosztu usługi jako kwotowy.