1 Informacje ogólne
W celu rozliczenia ulgi na złe długi należy złożyć z deklaracją VAT-7 załącznik VAT-ZD (Zawiadomienie
o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego).
W programie Comarch ERP Optima na liście deklaracji VAT-7 na zakładce VAT-ZD, można dodać zawiadomienie VAT-ZD o typie Sprzedaż lub Zakup (do urzędu skarbowego składa się tylko zawiadomienie o typie Sprzedaż).
Mechanizm obliczania ulgi na złe długi działa tylko w oparciu o dokumenty wprowadzone do rejestrów VAT z zaznaczonym parametrem Rozliczać w deklaracji VAT.
Na zawiadomieniu VAT-ZD o typie Sprzedaż wykazywane są faktury, które na dzień złożenia deklaracji nie zostały zapłacone, a minęło już 150 dni od ich terminu płatności oraz 150 dzień przypada w okresie, za który składane jest zawiadomienie. Termin płatności dotyczy każdej z części płatności wykazanej na fakturze. Na zawiadomieniu pokażą się faktury, których kontrahentem jest podatnik VAT czynny i transakcja na status krajowy lub krajowy ‑ podatnikiem jest nabywca oraz takie, dla których nie minął okres dwóch lat od końca roku, w którym zostały wystawione.
Na zawiadomieniu VAT-ZD o typie Zakup wykazywane są faktury, których 150 dzień od upływu terminu płatności przypada nie później niż z końcem okresu, za który sporządzamy zeznanie. Termin płatności dotyczy każdej z części płatności wykazanej na fakturze. Na zawiadomieniu pokażą się faktury, których kontrahentem jest podatnik VAT czynny i transakcja ma status krajowy lub krajowy – podatnikiem jest nabywca. Dokumenty zakupowe ze stawką ZW i NP nie są wykazywane na VAT-ZD tak samo jak w przypadku deklaracji VAT-7.
i skorygowaną wcześniej na zawiadomieniu VAT-ZD pokaże się w miesiącu zapłaty bez względu na datę wykazania faktury pierwotnej na zawiadomieniu VAT-ZD.
2 Jak w programie wygenerować korektę podatku należnego/naliczonego?
2.1 Korekta VAT-u należnego
Na liście deklaracji, na zakładce [VAT-ZD] dodajemy dokument, wybieramy typ zawiadomienia: Sprzedaż, odpowiedni miesiąc i następnie ikoną 
przeliczamy zawiadomienie. W polu Na dzień podpowiada się domyślnie 25 dzień kolejnego miesiąca po okresie, za który składane jest zawiadomienie.
Po zablokowaniu zawiadomienia przed zmianami za pomocą ikony 
generujemy zapisy korekcyjne do wybranego przez Użytkownika rejestru. Program generuje oddzielny zapis korekcyjny dla każdej faktury wykazanej na zawiadomieniu VAT-ZD uwzględniając stawki VAT oraz ustawiając rodzaj na Towary.
Z poziomu formularza VAT-ZD dostępny jest wydruk zawiadomienia oraz wydruk listy dokumentów zakwalifikowanych do korekty VAT.
2.2 Korekta VAT-u naliczonego
Postępujemy analogicznie jak w przypadku faktur sprzedaży. Na zawiadomieniu VAT-ZD o typie Zakup domyślnie podpowiada się data na ostatni dzień okresu, za który liczone jest zawiadomienie VAT-ZD. Przykładowo na zawiadomieniu VAT-ZD o typie Zakup liczonym za 2018-07 podpowie się data Na dzień 2018-07-31. Automatyczna korekta generowana jest tylko na wartość VAT-u, bez kwot netto. Podobnie jak w przypadku korekty VAT-u należnego zapisy korekcyjne tworzone są odrębnie dla każdej faktury. Korekty generowane są tylko na wartość VAT-u, bez kwot netto. Faktury pozycjami z rodzajem Towary, Usługi, Paliwo i Inne są ujmowane z rodzajem Towary, natomiast pozycje z rodzajem: Środki trwałe, Środki transportu i Nieruchomości traktowane są jako Środki trwałe. Do grudnia/ostatniego kwartału 2016 w przypadku korekty faktur niezapłaconych Odliczenia są ustawiane na NIE. W przypadku gdy faktura zostanie zapłacona i jest korygowana powrotnie na VAT-ZD to na zapis korekcyjny pojedynczej faktury odliczenia przenoszone są z faktury pierwotnej (Tak lub Warunkowo). Dla korekt tworzonych od stycznia/pierwszego kwartału 2017 Odliczenia przenoszone są zawsze z dokumentu pierwotnego niezależnie od tego, czy dokument jest wykazywany jako zapłacony, czy nie zapłacony.
Pod listą dokumentów kwalifikowanych na VAT-ZD widoczna jest informacja o pełnej kwocie korekty wynikającej
z tych dokumentów; osobno suma kwot netto i VAT zaokrąglana do pełnych złotych dla faktur sprzedaży oraz tylko VAT w przypadku faktur zakupu. Podsumowanie w polu Suma do korekty dotyczy kwot do korekty, czyli faktur niezapłaconych i korygowanych, natomiast w polu Suma na VAT-ZD widoczne jest podsumowanie do VAT-ZD, gdzie są wykazywane tylko faktury niezapłacone (bez korygowanych po częściowej lub całkowitej zapłacie).
Niezapłacone” trafiają wszystkie pozycje na czarno (plusowe) natomiast do pola „Suma do korekty – dok. Zapłacone” trafiają wszystkie pozycje w kolorze zielonym (na minus). VAT od dokumentów niezapłaconych jest wykazany w kwocie na minus a zapłaconych w kwocie na plus.
Na liście deklaracji, na zakładce [VAT-ZD] dodajemy dokument, wybieramy typ zawiadomienia: Zakup, odpowiedni miesiąc i następnie ikoną przeliczamy zawiadomienie. W polu Na dzień podpowiada się domyślnie ostatni dzień miesiąca, za który składane jest zawiadomienie.
Po zablokowaniu zawiadomienia przed zmianami za pomocą ikony generujemy zapisy korekcyjne do wybranego przez Użytkownika rejestru.
3 Ulga na złe długi- najczęściej zadawane pytania
3.1 Faktury częściowo rozliczone, faktury z podzieloną płatnością.
W przypadku faktur częściowo rozliczonych, część niezapłacona z faktury pojawi się na zawiadomieniu VAT-ZD.
Faktury korygujące niezapłacone (nieskompensowane) na zawiadomienie VAT-ZD nie wchodzą. Należy
je wcześniej skompensować z fakturą i tylko pozostałą, niezapłaconą cześć faktury wykazać.
W przypadku, gdy faktura ma zostać zapłacona w ratach i płatność została podzielona musimy zwrócić uwagę na daty kolejnych rat- daty nie mogą być takie same, gdyż program niepoprawnie zakwalifikuje taki dokument na zawiadomienie VAT-ZD.
Faktury z zaznaczonym parametrem Płatność VAT w PLN posiadają płatność podzieloną na kwotę netto oraz kwotę podatku VAT i powinny mieć ten sam termin płatności.
3.2 Prezentacja faktur z kilkoma różnymi stawkami.
Na zawiadomieniu VAT-ZD faktury wykazywane są w tylu pozycjach, ile stawek VAT zawierają, natomiast na wydruku VAT-ZD w jednej pozycji.
Użytkownik ma możliwość usunięcia z załącznika VAT-ZD zaznaczonych dokumentów. Jeżeli faktura składa się z kilku pozycji w różnych stawkach, a zaznaczona zostanie pozycja tylko w jednej stawce, to z zawiadomienia usunięte zostaną wszystkie pozycje związane z tą fakturą.
3.3 Pole 64 na deklaracji VAT-7(18) – Podatnik w okresie rozliczeniowym dokonał zwiększenia podatku naliczonego na podstawie art. 89b ust.4 ustawy.
Pole zaznacza się automatycznie w przypadku, jeżeli w okresie rozliczeniowym dokonaliśmy zwiększenia podatku naliczonego na podstawie art. 89b ust.4 ustawy w związku z uregulowaniem należności, której nieuregulowanie skutkowało zmniejszeniem odliczonej kwoty podatku w rozliczeniu za wcześniejsze okresy rozliczeniowe.
3.4 Deklaracja VAT-7 wysłana do urzędu, nie zrobiliśmy korekty VAT-u należnego.
Przykładowo deklaracja VAT-7 została złożona za styczeń 2017, ale nie zrobiliśmy korekty VAT-u należnego
z załącznikiem VAT-ZD. W takim przypadku należy dodać korektę deklaracji, przeliczyć, kwoty na deklaracji się nie zmienią. Następnie wygenerować załącznik VAT-ZD i zrobić zapisy korekcyjne do rejestru oraz powtórnie przeliczyć korektę deklaracji VAT-7, podatek VAT należny zostanie skorygowany na deklaracji.
3.5 Deklaracja VAT-7 wraz z załącznikiem VAT-ZD została przesłana do systemu e-Deklaracje. Na załączniku VAT-ZD zostały błędnie zakwalifikowane faktury sprzedaży. Jak wygenerować korektę deklaracji z nowym załącznikiem VAT‑ZD?
Od wersji programu Comarch ERP Optima 2016.5.1 z poziomu listy zawiadomień VAT-ZD użytkownik ma możliwość dodania kolejnego załącznika o tym samym typie w danym miesiącu/kwartale poprzez podświetlenie zablokowanego przed zmianami zawiadomienia, a następnie wciśnięcie przycisku 
. Na formularzu automatycznie zaznacza się parametr Korekta, bez możliwości odznaczenia. Typ zawiadomienia oraz miesiąc, za który jest ono dodawane przenoszone są z pierwotnego załącznika VAT-ZD, bez możliwości zmiany. Domyślnie przenoszone są pozycje z poprzedniego załącznika VAT-ZD. Pierwotne zawiadomienia VAT-ZD są oznaczone odpowiednio S dla sprzedaży oraz Z dla zakupu, natomiast korekty zawiadomienia przyjmują kolejno numerację S1, S2, Z1, Z2..itd.
Korektę należy przeliczyć za pomocą ikony pioruna. A następnie ikony wykonać zapis korekcyjny (dla VAT-ZD, do którego pierwotnie wygenerowano zapis korekcyjny zbiorczy) lub zapisy korekcyjne (dla VAT-ZD, do którego pierwotnie wygenerowano pojedyncze zapisy korekcyjne).
Jeżeli załącznik VAT-ZD jest kolejnym w danym miesiącu/kwartale to dla zapisów zbiorczych zapisy korekcyjne
w Rejestrze VAT tworzone są w kwocie będącej różnicą pomiędzy całością kwoty wynikającej z VAT-ZD a sumą wszystkich wcześniejszych zapisów korekcyjnych w tym miesiącu/kwartale. Natomiast dla zapisów pojedynczych tworzone są zapisy korekcyjne na kwoty będące różnicą miedzy kwotą faktury wynikającą z VAT-ZD a wartością ostatniego zapisu korekcyjnego dla danej faktury.
Do systemu e-Deklaracje wysyłany jest ostatni naliczony w danym miesiącu/kwartale załącznik VAT-ZD o typie Sprzedaż.
Podczas próby usunięcia zapisu korekcyjnego z Rejestru VAT sprzedaży, uwzględnionego na deklaracji VAT-7 o statusie Wysłano/nie odebrano UPO pojawia się komunikat: Nie można usunąć zapisu korekcyjnego. Nie odebrano UPO dla deklaracji VAT-7. Podczas usuwania zapisu korekcyjnego pochodzącego z zawiadomienia, do którego wygenerowano pojedyncze zapisy korekcyjne pojawia się pytanie: Usuwany dokument jest zapisem korekcyjnym VAT-ZD. Czy chcesz usunąć pozostałe zapisy korekcyjne związane z tym VAT-ZD? Odpowiedź twierdząca skutkuje usunięciem wszystkich zapisów korekcyjnych dotyczących VAT-ZD za dany okres.
3.6 Mechanizm obliczania korekty w programie- przykłady liczbowe
Faktura Sprzedaży wystawiona w październiku 2017 na 1000 netto w stawce 23% i na kwotę 400 netto w stawce 8% z terminem płatności 24.10.2017 (na 831 brutto) i terminem 30.11.2017 (na 831 brutto). Uwzględniona na deklaracji za październik 2017. Zapłacona w całości dnia 26.05.2018, czyli 214 dni po pierwszym terminie i 177 dni po drugim terminie. 150 dni od pierwszego terminu płatności mija w marcu, więc kwalifikuje się do pierwszej korekty w marcu (łączna korekta podatku należnego : dla stawki 23%: -500 netto i -115 VAT, dla stawki 8%: -200 i -16 VAT). Kolejną korektę należy wykonać gdy mija 150 dni od drugiego terminu płatności czyli w kwietniu(w stawce 23%: -500 netto i -115 VAT i w stawce 8% -200 netto i -16 VAT).
W maju 2018 zapłacona w całości, więc na deklaracji za maj robimy kolejną korektę podatku należnego na całość faktury w stawce 23%, czyli 1000 netto i 230 VAT oraz w stawce 8% na 400 netto i 32 VAT.
Ta sama faktura, te same terminy płatności. Zapłata 31.12.2017 na kwotę 900 brutto. Minęły oba terminy płatności, ale nie minęło dodatkowe 150 od żadnego z nich więc korekty w grudniu nie robimy. Dopiero w kwietniu zrobimy korektę na minus w stosunku do drugiego terminu na pozostałą kwotę brutto 762.
Stawka 23% (kwota brutto dla stawki 23%/ łączna kwota brutto dla dokumentu) = 1230/1662 = 0,740072202166065; część pozostająca do zapłaty brutto przypadająca na stawkę 23% to 0,740072202166065 * 762 = 563,94 brutto.
Stawka 8% to reszta z płatności czyli kwota brutto = 762 – 563,94 = 198,06.
Kwota korekty netto i VAT należnego w deklaracji za maj odpowiednio – dla stawki 23% -458,49 netto i -105,45 VAT, dla stawki 8% -183,39 netto i -14,67 VAT.
Kwota brutto 900 pokrywa w całości pierwszą ratę więc do korekty bierzemy tylko ratę drugą.
Faktura sprzedaży wystawiona 21.10.2017 na 1000,00 netto w stawce 23%z terminem płatności 28.10.2017. Faktura częściowo rozliczona na kwotę 500,00 brutto 10-04-2018. Po przeliczeniu VAT-ZD faktura będzie pomniejszona o kwotę rozliczania więc otrzymujemy następujący wynik: Korekta netto 593,50, Korekta VAT 136,50. Suma do korekty: netto -594,00; VAT -137,00.
Zawiadomienie VAT-ZD za 03-2018 jest już wygenerowane zgodnie z danymi z przykładu 3. Okazuje się, że zabrakło na tym zawiadomieniu VAT-ZD faktury sprzedaży wystawionej 24.10.2017 na kwotę 1000,00 netto w stawce 23% z terminem płatności 31.10.2017. W tym przypadku wykonujemy korektę zawiadomienia VAT-ZD za pomocą przycisku . Po przeliczeniu korekty zawiadomienia VAT-ZD otrzymujemy następujący wynik: korekta netto 1 594,00, korekta VAT 367,00. Suma do korekty: netto – 1 594,00; VAT -367,00. Po wykonaniu zapisu korekcyjnego za pomocą przycisku w Rejestrze VAT sprzedaży pojawia się dodatkowy zapis na kwotę 1000,00 netto i 230,00 VAT.
Faktura Zakupu wystawiona 06.08.2017 na 813,01 netto w stawce 23%z terminem płatności 13.08.2017. Faktura częściowo rozliczona na kwotę 500 brutto 06.08.2017. Po przeliczeniu VAT-ZD otrzymujemy następujący wynik: Korekta netto 406,51, Korekta VAT 93,49. Suma do korekty 93.
Faktura Zakupu wystawiona 01.02.2018 na kwotę 1 000,00 netto w stawce 23% z terminem płatności 08.02.2018 nierozliczona. Druga faktura zakupu wystawiona 04.01.2018 na kwotę 18 950,00 netto w stawce 23% z terminem płatności 11.01.2018, wykazana najpierw na zawiadomieniu VAT-ZD za czerwiec jako nierozliczona, a następnie rozliczona w całości z terminem 11.07.2018. Po przeliczeniu VAT-ZD otrzymujemy następujący wynik: dla pierwszej faktury -Korekta netto 1 000,00; Korekta VAT 230,00; Suma do korekty –dok. Niezapłacone -230,00. W przypadku drugiej faktury- Korekta netto 18 950,00; Korekta VAT 4 358,50; Suma do korekty – dok. Zapłacone 4 358,50.
