Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2012 r. opublikowanym w Dz. U. z 2012 poz. 1451 w celu rozliczenia ulgi na złe długi należy wygenerować załącznik VAT-ZD (Zawiadomienie o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego). Na liście deklaracji VAT-7 widnieje zakładka [VAT-ZD], na której można dodać zawiadomienie VAT-ZD o typie Sprzedaż lub Zakup (do urzędu skarbowego składa się tylko zawiadomienie o typie Sprzedaż).
Na zawiadomieniu wykazywane są wszystkie faktury, które na dzień złożenia deklaracji nie zostały zapłacone a minęło już 150 dni od ich terminu płatności i nieściągalność wierzytelności została uprawdopodobniona już w 2013 roku. Termin płatności dotyczy każdej z części płatności wykazanej na fakturze. Wyszukiwane są tylko faktury, których kontrahentem jest podatnik VAT czynny i transakcja ma status Krajowa lub Krajowa ‑ podatnikiem jest nabywca (dokumenty z Datą operacji od 1 lipca 2015 r. uwzględniane są dla typu transakcji Krajowy ‑ podatnikiem jest nabywca tylko wtedy gdy są wystawione na Podatnika VAT czynnego, dokumenty z tym statusem z wcześniejszą Datą operacji kwalifikowane są bez względu na parametr Podatnik VAT czynny) z pozycjami ze stawką inną niż NP oraz takie, dla których nie minął okres dwóch lat od końca roku (zawiadomienie VAT-ZD o typie Sprzedaż), w którym zostały wystawione. W przypadku zawiadomienia VAT-ZD o typie Zakup nie ma ograniczenia związanego z datą wystawienia dokumentu. Dokumenty zakupowe ze stawką ZW i NP nie są wykazywane na VAT‑ZD tak samo jak w przypadku deklaracji VAT‑7. Na formularzu zawiadomienia faktury wykazywane są w tylu pozycjach ile stawek VAT zawierają, natomiast na wydruku VAT-ZD w jednej pozycji
Jeżeli na załączniku VAT-ZD wykazane zostały faktury pierwotne niezapłacone i wygenerowano do nich zapis korekcyjny w Rejestrze VAT, to w momencie ich częściowej lub całkowitej zapłaty kwalifikowane są ponownie na VAT-ZD niezależnie od daty ich wystawienia
Użytkownik ma możliwość usunięcia z załącznika VAT-ZD zaznaczonych dokumentów. Jeżeli faktura składa się z kilku pozycji w rożnych stawkach, a zaznaczona zostanie pozycja tylko w jednej stawce, to z zawiadomienia usunięte zostaną wszystkie pozycje związane z tą fakturą. Dla dokumentu podświetlonego program pozwala usunąć pojedynczy dokument lub wszystkie faktury dla danego kontrahenta.
Pod listą dokumentów klasyfikowanych na VAT-ZD o typie Sprzedaż widoczna jest informacja o pełnej kwocie korekty wynikającej z tych dokumentów, czyli osobno suma kwot netto i VAT zaokrąglona do pełnych złotych. Podsumowanie w polu Suma do korekty dotyczy kwot do korekty, czyli faktur niezapłaconych i korygowanych, natomiast w polu Suma na VAT-ZD widoczne jest podsumowanie do VAT-ZD, gdzie są wykazywane tylko faktury niezapłacone (bez korygowanych po częściowej lub całkowitej zapłacie). Podczas wyliczania automatycznej korekty dla VAT-ZD o typie Zakup wykazywana jest tylko kwota VAT bez wartości netto. Na formularzu VAT-ZD dla zakupu w pozycji Suma do korekty‑dok. niezapłacone wykazywana jest wartość dokumentów niezapłaconych, widocznych na zawiadomieniu VAT-ZD w kolorze czarnym w kwocie na plus. W pozycji Suma do korekty-dok. zapłacone wykazywana jest wartość dokumentów zapłaconych (w tym ewentualne korekty dokumentów), widocznych na zawiadomieniu VAT-ZD w kolorze zielonym w kwocie na minus.
Na zestawienie VAT-ZD trafiają tylko faktury pierwotne niezapłacone, które wykazywane są w kolorze czarnym jednak, aby prawidłowo obliczyć korektę należy również przeliczyć VAT-ZD w przypadku częściowej i całkowitej zapłaty za te faktury – są to zapisy prezentowane na zielono.
Kwoty w polach Suma do korekty i Suma na VAT-ZD mogą się różnić, ponieważ przykładowo na deklaracji VAT‑7 każda stawka VAT jest osobno zaokrąglana, a na VAT-ZD zaokrąglana jest całość faktury.
Na liście VAT-ZD w kolumnie Kwota wyświetlana jest kwota VAT z pola Suma do korekty lub Suma do korekty-dok. niezapłacone lub Suma do korekty-dok. zapłacone.
Na formularzu VAT-ZD dostępna jest ikonka Sprawdź kontrahenta w bazie danych GUS , która jest potrzebna do weryfikacji czy dłużnik nie jest w stanie upadłości lub likwidacji na dzień przed złożeniem deklaracji VAT-7. Jeśli jest, to nie może być ujęty na VAT-ZD i należy usunąć pozycję związaną z takim kontrahentem. Usługa jest dostępna tylko dla Klientów, którzy posiadają oprogramowanie na gwarancji.
W polu Na dzień w zawiadomieniu VAT-ZD o typie Sprzedaż podpowiada się domyślnie 25 kolejnego miesiąca po okresie, za który składane jest zawiadomienie. W zawiadomieniu VAT-ZD o typie Zakup domyślnie podpowiada się data Na dzień na ostatni dzień okresu, za który liczone jest zawiadomienie VAT-ZD. Istnieje jednak możliwość zmiany daty na wcześniejszą, maksymalnie na ostatni dzień okresu, za który składane jest zawiadomienie. W przypadku zmiany daty w polu Na dzień należy ponownie przeliczyć zawiadomienie.
Zawiadomienie liczone jest za okres zgodny z okresem składania deklaracji VAT-7 (miesiąc lub kwartał). Podczas wyliczania deklaracji VAT-7 za okres, w którym jest obliczone i zatwierdzone zawiadomienie VAT-ZD wraz z wygenerowaną korektą, w polu 67 od razu zaznaczana jest opcja TAK a w polu 68 wykazywana ilość załączników VAT-ZD.
Po zablokowaniu zawiadomienia przed zmianami można za pomocą ikonki wygenerować zapis korekcyjny do wybranego przez użytkownika rejestru VAT, osobno sprzedaży i zakupu. Na zapisie korekcyjnym wygenerowanym do VAT-ZD dodanego w wersji programu 2016.7.1 lub wcześniejszej dla sprzedaży wyszczególniane są łączne wartości kwot netto i VAT z poszczególnych stawek VAT (odpowiednio 3% i 5%, 7% i 8%, 22% i 23%), wszystkie pozycje mają ustawiony rodzaj Towary.
Na zapisie korekcyjnym wygenerowanym do VAT-ZD dodanego w wersji programu 2016.7.1 lub wcześniejszej dla zakupu wyszczególniane są łączne wartości kwot netto i VAT z poszczególnych stawek VAT, rodzajów i odliczeń. Pozycje z faktur z rodzajem: Towary, Usługi, Paliwo i Inne są ujmowane zbiorczo w jednej pozycji z rodzajem Towary, natomiast pozycje z rodzajem: Środki trwałe, Środki transportu i Nieruchomości traktowane są jako Środki trwałe. Pozycje dotyczące dokumentów niezapłaconych, wygenerowane dla deklaracji składanych od lipca 2015 roku w wersji 15 lub 16 mają domyślnie ustawiane odliczenia na Nie. Pozycje dotyczące dokumentów zapłaconych mają domyślnie ustawiane odliczenia na Tak.
Do zapisów korekcyjnych generowanych w Rejestrze VAT zakupu do deklaracji składanych od stycznia/ pierwszego kwartału 2017 r. rodzaj odliczeń przenoszony jest z dokumentu pierwotnego (Tak lub Warunkowo), zarówno do dokumentów niezapłaconych, jak i zapłaconych.
Zapis korekcyjny do VAT-ZD dodanego od wersji programu 2017.0.1 generowany jest pojedynczo do poszczególnych faktur. Do pola Dokument na formularzu korekty przenoszony jest numer korygowanej faktury.
Do pozycji 44. Nabycie towarów i usług zaliczanych do środków trwałych oraz do pozycji 46. Nabycie towarów i usług pozostałych na deklaracji VAT 7(17) przenoszone są odpowiednio kwoty dodatnie z zapisu korekcyjnego wygenerowanego do załącznika VAT-ZD o typie Zakup.
Do pozycji 49. Korekta podatku naliczonego, o której mowa w art.89b ust.1 ustawy na deklaracji VAT 7(17) przenoszona jest suma zapisów korekcyjnych dotyczących dokumentów niezapłaconych z odliczeniami na Tak oraz suma zapisów korekcyjnych dotyczących dokumentów niezapłaconych z odliczeniami na Warunkowo przemnożonych przez współczynnik szacunkowy struktury sprzedaży.
Do pozycji 50. Korekta podatku naliczonego, o której mowa w art. 89 ust.4 ustawy na deklaracji VAT-7(17) przenoszona jest suma zapisów korekcyjnych dotyczących dokumentów zapłaconych z odliczeniami na Tak oraz suma zapisów korekcyjnych dotyczących dokumentów zapłaconych z odliczeniami na Warunkowo przemnożonych przez współczynnik szacunkowy struktury sprzedaży.
Na zapisie korekcyjnym w rejestrze VAT można z poziomu zakładki Dokumenty podejrzeć dokument powiązany, czyli zawiadomienie VAT-ZD.
Podatnik w każdym momencie (od każdego kwartału) ma możliwość przejścia na metodę kasową i przez pierwsze 2 kwartały przysługuje mu pełne prawo do dołączenia załącznika VAT-ZD z należnościami przeterminowanymi powyżej 150 dni od faktur wystawionych przed wejściem w rozliczenia kasowe. Faktury wystawione w okresie rozliczenia kasowego nie są uwzględniane na zawiadomieniu VAT-ZD.
Zasady blokowania i odblokowywania VAT-ZD:
- Nie można wygenerować korekty na zatwierdzonym VAT-ZD jeżeli deklaracja VAT-7 za ten okres została już zablokowana przed zmianami.
- Nie można odblokować VAT-ZD jeśli ma wygenerowaną korektę.
- Istnieje możliwość wygenerowania zapisu korekcyjnego w Rejestrze VAT w sytuacji gdy w systemie dodano już wcześniej załącznik VAT-ZD w kolejnym miesiącu i wygenerowano do niego korektę w Rejestrze VAT.
Z poziomu formularza VAT-ZD dla zawiadomienia o typie Sprzedaż dostępny jest wydruk zawiadomienia, natomiast dla obu typów zawiadomienia (Sprzedaż/Zakup) można wykonać wydruk listy dokumentów zakwalifikowanych do korekty VAT należnego/naliczonego.
Z poziomu listy zawiadomień VAT-ZD użytkownik ma możliwość dodania kolejnego załącznika o tym samym typie w danym miesiącu/kwartale poprzez podświetlenie zablokowanego przed zmianami zawiadomienia, a następnie wciśnięcie przycisku . Na formularzu automatycznie zaznacza się parametr Korekta, bez możliwości odznaczenia. Typ zawiadomienia oraz miesiąc, za który jest ono dodawane przenoszone są z pierwotnego załącznika VAT-ZD, bez możliwości zmiany. Domyślnie przenoszone są pozycje z poprzedniego załącznika VAT‑ZD. Korektę należy przeliczyć za pomocą ikony pioruna.
Jeżeli załącznik VAT-ZD jest kolejnym w danym miesiącu/kwartale to zapis korekcyjny w Rejestrze VAT tworzony jest w kwocie będącej różnicą pomiędzy całością kwoty wynikającej z VAT-ZD a sumą wszystkich wcześniejszych zapisów korekcyjnych w tym miesiącu/kwartale.
Jeżeli na korekcie załącznika VAT-ZD nie zaszły żadne zmiany w stosunku do zawiadomienia korygowanego to podczas próby wygenerowania zapisu korekcyjnego w Rejestrze VAT pojawia się komunikat: Nie wygenerowano zapisów korekcyjnych. Nie stwierdzono różnic w stosunku do poprzedniego VAT-ZD.
Do systemu e-Deklaracje wysyłany jest ostatni naliczony w danym miesiącu/kwartale załącznik VAT-ZD o typie Sprzedaż.
Podczas próby usunięcia zapisu korekcyjnego z Rejestru VAT sprzedaży, uwzględnionego na deklaracji VAT-7 o statusie Wysłano/nie odebrano UPO pojawia się komunikat: Nie można usunąć zapisu korekcyjnego. Nie odebrano UPO dla deklaracji VAT-7.