Deklaracja VAT-9M

Aby możliwe było sporządzanie deklaracji VAT‑9M w Konfiguracji firmy/ Dane firmy/ Deklaracje należy wskazać, że podatnik składa deklarację VAT‑9M. Urząd skarbowy oraz dane adresowe są pobierane z Konfiguracji firmy/ Dane firmy/ Deklaracje oraz Konfiguracji firmy/ Dane firmy/ VAT-7, AKC-WW. Lista deklaracji VAT‑9M jest dostępna z poziomu menu Rejestry VAT/ Deklaracje VAT-9M. Deklaracja jest przeliczana po użyciu ikony pioruna lub użyciu klawisza <F8>. Po przeliczeniu deklaracja jest wypełniana danymi pobranymi z konfiguracji oraz z dokumentów w Rejestrach VAT.

Uwaga
Dokumenty ze statusem Wewnątrzunijnypodatnikiem jest nabywca oraz Pozaunijny – podatnikiem jest nabywca nie są wykazywane na formularzu Deklaracji VAT-9M(3).

Klasyfikacja sprzedaży na deklaracji VAT-9M wg wzoru 8:

Poz. na VAT-9M
Stawka VAT
Rodzaj fakturyRodzaj sprzedażyRodzaj transakcji
10, 11wszystkieDokument wewnętrznyUsługiEksport, Eksport – zwrot
12, 13wszystkieDokument wewnętrznyUsługiWewnątrzunijna
Wewnątrzunijna trójstronna
14, 15wszystkieDokument wewnętrznyTowary, Śr. transportuWewnątrzunijny – podatnikiem jest nabywca
Pozaunijny – podatnikiem jest nabywca
16, 17wszystkieDokument wewnętrznyUsługiKrajowa – podatnikiem jest nabywca

Uwaga
Podczas próby przeliczenia Deklaracji VAT-9M w wersji 4 za okres rozliczeniowy wcześniejszy niż lipiec 2015 roku pojawia się komunikat: Formularz przeznaczony do rozliczenia za okres od lipca 2015 roku.

Dotyczy wersji: 2018.6.1
Uwaga
Po wskazaniu na formularzu deklaracji VAT-9M w wersji 8 okresu rozliczeniowego wcześniejszego niż lipiec 2018 roku pojawia się ostrzeżenie uniemożliwiające przeliczenie deklaracji: Formularz służy do rozliczenia za okres od lipca 2018 roku. Należy naliczyć deklarację na formularzu obowiązującym za dany okres rozliczeniowy.

Uwaga
Po wskazaniu na formularzu deklaracji VAT-9M w wersji 7 okresu rozliczeniowego późniejszego niż czerwiec 2018 roku pojawia się ostrzeżenie uniemożliwiające przeliczenie deklaracji: Formularz służy do rozliczenia za okres do czerwca 2018 roku. Należy naliczyć deklarację na formularzu obowiązującym za dany okres rozliczeniowy.

Do sekcji D. Oświadczenie podatnika są przenoszone dane z Konfiguracji firmy/ Dane firmy/ VAT, AKC-WW z możliwością edycji lub ręcznego uzupełnienia tych danych na formularzu deklaracji VAT-9M. Jako data wypełnienia jest podstawiana data bieżąca. Jeżeli na deklaracji VAT‑9M zostanie wyliczony podatek do zapłaty do Urzędu Skarbowego, to po zapisaniu deklaracji w preliminarzu płatności jest tworzona płatność rozchodowa na kwotę takiego podatku z terminem płatności 25. następnego miesiąca, za który składana jest deklaracja. Deklarację zatwierdzoną Operator może zaksięgować do pełnej księgowości za pomocą schematu księgowego lub poprzez predekretację. Do zatwierdzonej deklaracji VAT-9M Operator może sporządzić korektę deklaracji wraz z załącznikiem ORD‑ZU. Deklarację VAT-9M Operator może wysłać do systemu e‑Deklaracje, wydrukować formularze VAT‑9M, ORD‑ZU oraz UPO, a także wysłać wydruk do Pulpitu Menadżera.

Uwaga
Dostępny jest mechanizm automatycznego pobierania aktualizacji umożliwiających wysyłanie deklaracji VAT-9M drogą elektroniczną w przypadku, gdy w czasie udostępnienia wersji nie był znany schemat dokumentu elektronicznego. Przy pierwszej wysyłce w danej sesji pracy następuje łączenie się z serwerem Comarch i sprawdzanie, czy aktualizacja jest dostępna. Jeżeli tak, zostanie ona pobrana. Funkcja jest dostępna tylko dla programów na gwarancji.

 




Informacja Podsumowująca o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach (VAT-UE)

Informacja podsumowująca o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach obejmuje towary oraz obroty dotyczące usług. Ma być składana w urzędzie skarbowym do 15 dnia miesiąca następującego po zakończeniu kwartału lub miesiąca, którego będzie dotyczyć deklaracja. Jeśli informacja podsumowująca będzie składana za pomocą środków komunikacji elektronicznej to obowiązuje inny termin – należy ją złożyć do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonanych transakcji. Dostępna jest w programie z poziomu Rejestrów VAT jako Deklaracja VAT-UE, która otwiera listę deklaracji podobną jak dla deklaracji VAT-7.

Informacja podsumowująca VAT-UE to odrębny dokument, składany niezależnie od miesięcznych lub kwartalnych deklaracji VAT-7, ukazujący, z jakim kontrahentem w Unii Europejskiej polski podatnik przeprowadził w danym kwartale lub miesiącu transakcje handlowe.

W Konfiguracji Firmy/ Księgowość/ Deklaracje i stawki podatkowe dla deklaracji składanych przed 1 stycznia 2017 r. istnieje możliwość zdefiniowania w jakich okresach będą składane deklaracje: miesięcznych czy kwartalnych.

Sposób składania deklaracji VAT-UE

Na liście deklaracji użytkownik ma przede wszystkim możliwość dodawania i obliczania nowych deklaracji, jak również przeglądania, ponownego przeliczania czy też całkowitego usuwania wcześniej obliczonych deklaracji. Na liście znajdują się następujące informacje: miesiąc i rok deklaracji, wersja formularza deklaracji, zgodnie z którą została wyliczona deklaracja, informacja czy dana deklaracja jest korektą, data obliczenia deklaracji status określający stan deklaracji (obliczona lub zamknięta) oraz informacje dotyczące statusu e-Deklaracji i daty wysłania.

Istnieje możliwość wyświetlania listy deklaracji tylko za konkretny rok przez zaznaczenie parametru Rok i wybranie konkretnego roku.

Aby sporządzić korektę deklaracji VAT-UE (VAT-UEK) należy pierwotną deklarację VAT-UE zablokować przed zmianami, a następnie ustawić się na tej deklaracji na liście i wcisnąć przycisk .

Formularz deklaracji zawiera zestawienie dla wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów (sekcja C) i dla wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów (sekcja D) i dla wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług (sekcja E) oraz Imię, Nazwisko i Datę wypełnienia deklaracji (sekcje F). Dane pobierane są z rejestrów po wykonaniu przeliczenia . Sumowane są wszystkie dostawy i nabycia wewnątrzwspólnotowe oraz świadczone usługi dla danego kontrahenta oraz wyodrębniane dostawy trójstronne. Jeżeli dla danego kontrahenta unijnego są dostawy/nabycia towarów wewnątrzunijne oraz wewnątrzunijne trójstronne, to są wykazane na VAT-UE oddzielnie.

Uwaga
Przy transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów zwykłej i trójstronnej data w polu Prawo do odliczenia ustawiana jest zgodnie z datą powstania obowiązku podatkowego, bez względu na rodzaj na fakturze zgodnie z ustawą o VAT – Art. 86 pkt. 10 i 10b ust.2 pkt 4 lit c.

Podczas przeliczania deklaracji VAT-UE kontrolowane są wszystkie dokumenty zakwalifikowane do VAT-UE, czy mają uzupełniony prefiks kraju. W przypadku braku prefiksu wyświetlana jest lista numerów NIP bez uzupełnionego kodu kraju, którą można zapisać do pliku tekstowego.

Uwaga
Przed przeliczeniem deklaracji VAT-UE użytkownik powinien zdecydować, czy grosze na deklaracji mają być „obcinane” czy „zaokrąglane”. Konieczne jest ustawienie parametru Zaokrąglenia VAT-UE, który dostępny jest Konfiguracji programu/ Księgowość/ Deklaracje.

Dotyczy wersji: 2018.6.1
Uwaga
Po wskazaniu na formularzu deklaracji VAT-UE w wersji 4 okresu rozliczeniowego wcześniejszego niż styczeń 2017 roku pojawia się ostrzeżenie uniemożliwiające przeliczenie deklaracji: Formularz służy do rozliczenia za okres od stycznia 2017 roku. Należy naliczyć deklarację na formularzu obowiązującym za dany okres rozliczeniowy.




e-Deklaracje

Z poziomu deklaracji: VAT-7, VAT-7K, VAT-7D wraz z załącznikami ORD-ZU, VAT-ZZ, VAT-ZT i VAT-ZD oraz VAT-UE, VAT-UEK wraz z załącznikami VAT-UE/A, i VAT‑UE/B i VAT-UE/C (dotyczy tylko deklaracji składanych do końca 2016 roku) oraz VAT-8 oraz VAT-9M oraz VAT-27 jest możliwość eksportu deklaracji do systemu e‑Deklaracje. Funkcjonalność Comarch ERP Optima umożliwiająca składanie deklaracji elektronicznych opiera się na modelu, w którym w pierwszym etapie tworzony jest plik XML zgodny ze schematem XSD opublikowanym przez Ministerstwo Finansów. Następnie tak wygenerowany plik użytkownik podpisuje np. podpisem elektronicznym i przesyła na serwer Ministerstwa Finansów. Podczas wysyłki deklaracji do systemu e‑Deklaracje użytkownik ma dwie opcje do wyboru: podpis kwalifikowalny lub podpis niekwalifikowalny.

Eksport deklaracji

Aby wyeksportować deklarację VAT-7, VAT-7K, VAT-7D wraz z załącznikami ORD-ZU, VAT-ZZ, i VAT-ZT i VAT‑ZD lub VAT-UE oraz VAT-UEK (wraz z załącznikami VAT-UE/A, i VAT‑UE/B i VAT-UE/C) (dotyczy tylko deklaracji składanych do końca 2016 roku) oraz VAT-8 oraz VAT-9M lub VAT-27 należy:

  1. W menu System/ Konfiguracja/ Stanowisko/ Ogólne/ e-Deklaracje, wskazać katalog, w którym mają być zapisane pliki w polu: Katalog przechowywania plików wymiany:. W podanej ścieżce tworzony jest katalog o nazwie takiej jak nazwa bazy danych, a następnie podkatalog o nazwie RokMiesiąc deklaracji i w nim są umieszczane pliki. Zapisywany jest: niepodpisany jeszcze plik eksportowany (w nazwie pliku będzie symbol deklaracji, rok i miesiąc deklaracji oraz numer kolejny 0 – pierwotna deklaracja, 1 – pierwsza korekta itd.) oraz odebrane UPO (Urzędowe Poświadczenie Odbioru, będzie zawierało w nazwie symbol deklaracji, rok i miesiąc oraz numer referencyjny).
  2. Poprawnie wypełnić deklarację – przede wszystkim dane i adres podatnika (Konfiguracja/ Firma/ Dane firmy/ VAT, AKC-WW) oraz dane Urzędu Skarbowego (w tym kod Urzędu Skarbowego na karcie US w menu Ogólne/ Inne/ Urzędy).

Następujące pola są obowiązkowe:

Dla deklaracji VAT-7, VAT-UE, VAT-8,VAT-9M , VAT-27:

  • Kod urzędu skarbowego – na deklarację przepisywany jest z karty urzędu, zakładka: [Ogólne], pole: Kod urzędu.
  • Rok i miesiąc/kwartał złożenia deklaracji.
  • Cel złożenia deklaracji.
  • Jeśli podatnikiem jest osoba fizyczna: Numer NIP podatnika, Pierwsze imię oraz nazwisko podatnika, Data urodzenia.
  • Jeśli podatnikiem jest osoba prawna: Numer NIP podatnika, REGON, Pełna nazwa podatnika,

3. Zatwierdzić deklarację.

4. Otworzyć zatwierdzony formularz i kliknąć na ikonę Wyślij deklarację do systemu e-Deklaracje .

5. Istnieje możliwość wysłania deklaracji podpisem kwalifikowanym lub podpisem niekwalifikowanym. W celu wyboru należy wybrać ikonę , a następnie jedną z dwóch opcji . Po wybraniu podpisu niekwalifikowanego pojawi się następujące okno, w którym trzeba uzupełnić ręcznie dane:

Dane do uzupełnienia – podpis niekwalifikowany

Uwaga
Wysyłka deklaracji VAT-7, VAT-UE, VAT-UEK, VAT-8 oraz VAT-27 podpisem niekwalifikowanym możliwa jest tylko dla osób fizycznych. W przypadku próby wysyłki na inny podmiot pojawi się komunikat: Podpisywanie deklaracji VAT podpisem niekwalifikowanym możliwe jest jedynie dla osób fizycznych

Uwaga
Dostępny jest mechanizm automatycznego pobierania aktualizacji umożliwiających wysyłanie deklaracji VAT-7 drogą elektroniczną w przypadku, gdy w czasie udostępnienia wersji nie był znany schemat dokumentu elektronicznego. Przy pierwszej wysyłce w danej sesji pracy następuje łączenie się z serwerem Comarch i sprawdzanie, czy aktualizacja jest dostępna. Jeżeli tak, zostanie ona pobrana. Funkcja jest dostępna tylko dla programów na gwarancji.

Kolejno pojawi się log z przebiegu eksportu, który kolejno będzie wskazywał jakie czynności są wykonywane:

  1. Przygotowanie deklaracji,
  2. Walidacja e-deklaracji – podczas wysyłki deklaracji do systemu e-Deklaracje następuje porównanie wysyłanego dokumentu ze wzorcem xsd. Deklaracja zweryfikowana jako niezgodna ze wzorcem nie jest wysłana do systemu. Weryfikowana jest kompletność zarówno danych automatycznie pobieranych na deklarację (np. danych adresowych firmy bądź właściciela/pracownika), jak i wprowadzanych bezpośrednio na formularzu deklaracji,
  3. Podpisanie deklaracji – w przypadku wyboru podpisu kwalifikowanego pojawi się okno z listą dostępnych certyfikatów (certyfikat musi być zarejestrowany w systemie aby pojawił się w oknie wyboru), następnie pojawi się okno komponentu do podpisywania, w którym będzie należało podać PIN,
  4. Wysłanie podpisanej deklaracji do serwera,
  5. Odebranie statusu deklaracji – zwykle będzie to komunikat Dokument w trakcie przetwarzania, sprawdź wynik następnej weryfikacji dokumentu

Po poprawnym zakończeniu eksportu, w logu z przebiegu eksportu będą następujące informacje:

Log z informacjami z przebiegu eksportu

Uwaga
Odznaczenie w Konfiguracji Programu/ Ogólne/ e-Deklaracje parametru Sprawdzaj poprawność e-Deklaracji przed wysłaniem powoduje, że deklaracja nie jest weryfikowana podczas przed wysyłką do systemu e‑Deklaracje.

Na liście deklaracji, w kolumnie e-Deklaracje, pojawi się status Wysłano/Nie odebrano UPO, a w kolumnie Data wysłania pojawi się data wysłania deklaracji.

Uwaga
: Przy próbie eksportu do e-deklaracji deklaracji VAT-7 (13), VAT-7D (4), VAT-7K (7) za miesiące inne niż styczeń-marzec 2013, bądź pierwszy kwartał 2013 pojawia się komunikat: Eksport niemożliwy. Formularze VAT‑7(13), VAT-7K(7), VAT-7D(4) obowiązują za okres od 01.01.2013 do 31.03.2013.Natomiast przy próbie eksportu do e‑deklaracji deklaracji VAT-7 (14), VAT-7D (5), VAT-7K (8) za miesiące wcześniejsze niż kwiecień 2013, bądź drugi kwartał 2013 pokazuje się komunikat: Eksport niemożliwy. Formularze VAT‑7(14), VAT-7K(8), VAT-7D(5) obowiązują za okres od 01.04.2013.

Odbieranie UPO

Po wysłaniu deklaracji należy odebrać UPO (Urzędowe Poświadczenie Odbioru). UPO powinno być dostępne do odbioru do 24 godzin od wysłania.

Aby odebrać UPO należy otworzyć formularz deklaracji i za pomocą ikony Pobierz UPO  zainicjować pobranie UPO. Poprawne pobranie UPO zakończy się komunikatem:

Komunikat po poprawnym odebraniu UPO

Urzędowe Poświadczenie Odbioru można wydrukować z poziomu formularza deklaracji.

Informacje na temat e-Deklaracji znajdują się na zakładce [e-Deklaracje] na formularzu deklaracji.




Deklaracja VAT-27

Deklaracja jest dostępna, jeżeli w Konfiguracji Firmy/ Dane firmy/ Deklaracje zaznaczony zostanie parametr VAT‑27.  Użytkownik od stycznia 2017 r. ma możliwość składania deklaracji VAT-27(2) tylko miesięcznie. W przypadku deklaracji VAT-27(1) przed 1 stycznia 2017 r. możliwe było składanie deklaracji miesięcznych lub kwartalnych w zależności od ustawień z poziomu Konfiguracji Firmy/ Księgowość/ Deklaracje.

Deklaracja VAT 27 zakładka [1 C]

W sekcji C. Informacja o dostawach towarów – art.17 ust.1 pkt 7 ustawy uwzględniane są dokumenty zwykłe wprowadzone do Rejestru VAT sprzedaży w stawce NP, z rodzajem Towary lub Środki transportu, rodzajem transakcji Krajowa – podatnikiem jest nabywca i zaznaczonymi parametrami Podatnik VAT czynny oraz Rozliczać w VAT-27.

Deklaracja VAT-27, zakładka 1 C

W sekcji D. Informacja o świadczonych usługach – art.17 ust.1 pkt 8 ustawy uwzględniane są dokumenty zwykłe wprowadzone do Rejestru VAT sprzedaży w stawce NP, z rodzajem Usługi, rodzajem transakcji Krajowa ‑ podatnikiem jest nabywca i zaznaczonymi parametrami Podatnik VAT czynny oraz Rozliczać w VAT‑27.

Do sekcji E. Podpis podatnika lub osoby reprezentującej podatnika przenoszone są informacje wprowadzone w Konfiguracji Firmy/ Dane firmy/ VAT, AKC-WW, z możliwością edycji lub ręcznego uzupełnienia tych danych na formularzu deklaracji VAT-27.

Deklaracja VAT-27, zakładka 2 D,E

Do kolumny Nazwa nabywcy przenoszona jest nazwa kontrahenta z ostatniego dokumentu wprowadzonego z danym numerem NIP.
Do kolumny Kwota przenoszona jest suma wartości transakcji wprowadzonych dla kontrahenta o danym numerze NIP.
Deklaracja VAT-27 nie zostanie przeliczona, jeżeli wprowadzony został dokument bez uzupełnionego numeru NIP kontrahenta. W takiej sytuacji pojawia się komunikat: Deklaracja nie może być naliczona. Istnieją transakcje bez wymaganego NIP-u podmiotu oraz informacja o numerze oraz dacie wystawienia dokumentu.
Użytkownik ma możliwość usunięcia wybranych pozycji z formularza deklaracji VAT-27.
Jeżeli na dokumencie w Rejestrze VAT nastąpi zmiana kwoty, danych adresowych kontrahenta lub numeru NIP kontrahenta to po przeliczeniu korekty deklaracji VAT-27 na formularzu korekty automatycznie zaznaczony zostanie parametr w kolumnie Zmiana danych.

Dotyczy wersji: 2018.6.1
Uwaga
Po wskazaniu na formularzu deklaracji VAT-27 w wersji 2 okresu rozliczeniowego wcześniejszego niż styczeń 2017 roku pojawia się ostrzeżenie uniemożliwiające przeliczenie deklaracji: Formularz służy do rozliczenia za okres od stycznia 2017 roku. Należy naliczyć deklarację na formularzu obowiązującym za dany okres rozliczeniowy.




Scenariusze dotyczące deklaracji VAT-7

Jak wyliczyć strukturę zakupów?

Aby wyliczyć strukturę zakupów, należy:

  1. Otworzyć z menu głównego Rejestry VAT/ Struktura zakupów lub nacisnąć przycisk na pasku zadań.
  2. Określić parametry obliczania struktury (jak np. rok i miesiąc, nazwy rejestrów).
  3. Nacisnąć przycisk Przelicz strukturę zakupów   lub klawisz <F8>, w celu przeliczenia struktury zakupów.
  4. Aby wygenerować zapis korekcyjny dla struktury zakupów, należy nacisnąć przycisk Zapisz zmiany  lub kombinację klawiszy <CTRL>+<ENTER>.

Jak wyliczyć deklarację?

Aby wyliczyć deklarację VAT-7 należy:

  1. Otworzyć z menu głównego: Rejestry VAT/ Deklaracje VAT-7 lub wciskając przycisk Deklaracje VAT-7 w menu Nawigacji Comarch ERP Optima: Rejestry VAT.
  2. Po otwarciu listy deklaracji nacisnąć przycisk Dodaj  lub klawisz <INSERT>.
  3. Wybrać miesiąc, za który ma być liczona dana deklaracja.
  4. Określić pozostałe parametry niezbędne do obliczenia deklaracji.
  5. Nacisnąć przycisk Przelicz deklaracje  lub klawisz <F8>.
  6. Uzupełnić pole edytowalne, jeżeli istnieje taka konieczność.
  7. Aby zapamiętać wyliczoną deklarację należy nacisnąć przycisk Zapisz zmiany lub kombinację klawiszy <CTRL>+<ENTER>.

Po zapamiętaniu deklaracja pojawi się na liście deklaracji.

Scenariusze: Jak zmienić i ponownie przeliczyć deklarację?

Aby ponownie wyliczyć deklarację VAT-7 należy:

  1. Otworzyć z menu głównego: Rejestry VAT/ Deklaracje VAT-7 lub wciskając przycisk Deklaracje VAT-7 w menu Nawigacji Comarch ERP Optima: Rejestry VAT.
  2. Po wyświetleniu listy deklaracji ustawić kursor na tym zapisie (podświetlić wiersz), który chcemy ponownie przeliczyć i nacisnąć przycisk Zmień  lub wcisnąć klawisze <CTRL>+<ENTER>.
  3. Program wyświetli formatkę zmiany zapisu, ponowne przeliczenie następuje przez naciśnięcie przycisku Przelicz deklaracje  lub klawisza <F8>.
  4. Uzupełnić pole edytowalne, jeżeli istnieje taka konieczność.
  5. Po dokonaniu zmian należy je zapisać klikając przycisk Zapisz zmiany lub wciskając klawisz <ENTER>. Jeżeli chcemy wycofać się z edycji bez zapisywania dokonanych zmian należy kliknąć przycisk Anuluj  lub wcisnąć klawisz <ESC>.

Uwaga
Jeżeli deklaracja została zablokowana przed zmianami, nie ma możliwości jej ponownego przeliczenia i zapisania. Aby zmienić taką deklarację, należy najpierw dokonać jej odblokowania.

Scenariusze: Jak usunąć deklarację?

Aby usunąć wyliczoną deklarację VAT-7 należy:

  1. Otworzyć listę deklaracji wybierając z menu: Rejestry VAT/ Deklaracje VAT-7 lub wciskając przycisk Deklaracje VAT-7 w menu Nawigacji Comarch ERP Optima: Rejestry VAT.
  2. Odszukać zapis na liście i ustawić na nim kursor (podświetlić wybrany wiersz).
  3. Kliknąć przycisk Usuń  lub wcisnąć klawisz <DELETE>.
  4. Program wyświetli pytanie: Czy chcesz skasować podświetlony rekord?. Po potwierdzeniu wybrany rekord zostanie skasowany.

Uwaga
Jeżeli deklaracja została zablokowana przed zmianami, nie ma możliwości jej usunięcia. Aby usunąć taką deklarację, należy najpierw dokonać jej odblokowania

Scenariusze: Jak odblokować deklarację?

Aby dokonać odblokowania deklaracji, która została zablokowana przed zmianami, należy:

  1. Otworzyć z menu głównego: Rejestry VAT/ Deklaracje VAT-7 lub wcisnąć przycisk Deklaracje VAT-7 w menu Nawigacji Comarch ERP Optima: Rejestry VAT.
  2. Odszukać deklarację na liście i kliknąć na nim prawy klawisz myszy.
  3. Z menu kontekstowego wybrać Odblokuj deklarację.

  4. Program wyświetli pytanie z prośbą o potwierdzenie operacji odblokowania i po potwierdzeniu deklaracja zostanie odblokowana.