Autor: Magdalena Słomka - Baza Wiedzy programu Comarch ERP Optima Autor: Magdalena Słomka - Baza Wiedzy programu Comarch ERP Optima

Zasiłki

Zasiłek wychowawczy

Dla celów wypełniania raportu ZUS RCA za osoby przebywające na urlopie wychowawczym z kodem ubezpieczenia 12 11 dostępne są pola:

  • Maksymalna podstawa składek emerytalno – rentowych,
  • Podstawa składek zdrowotnych.

Świadczenie rodzicielskie

Świadczenie rodzicielskie – kwota świadczenia rodzicielskiego. Jest wykorzystywane przy wyliczaniu podwyższenia zasiłku macierzyńskiego.

W przypadku konieczności zmiany którejkolwiek z wymienionych wartości można wykonać operację Pobierania wskaźników z menu Ogólne lub zgodnie z przyjętym w programie standardem:

  1. wyświetlić wskaźniki w miesiącu, od którego będzie obowiązywała nowa wartość,
  2. wpisać nową wartość w odpowiednie pole,
  3. całość zaakceptować przyciskiem .

Modyfikując odpowiednio zawartość tych dwóch pól (miesiąc i rok) uzyskamy na ekranie podgląd (weryfikację) zgromadzonych danych historycznych.




Wynagrodzenia

Wskaźniki ZUS przechowywane w programie na arkuszu Wynagrodzenia to: 

  • Najniższe wynagrodzenie dla etatu – dotyczy pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy. Gdy wynagrodzenie pracownika osiągnięte w normalnym czasie pracy będzie niższe od zadeklarowanej kwoty, program automatycznie wygeneruje odpowiednie dopełnienie (wyrównanie).
  • Minimalna stawka godzinowa dla umów – minimalna stawka za godzinę dla osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych.
  • Przeciętne miesięczne wynagrodzenie: (stanowi podstawę naliczenia minimalnej płacy dla uczniów).
  • Dochód deklarowany (składki społeczne) – jest to minimalna podstawa naliczania składek ZUS dla właścicieli i osób z nimi współpracujących, stanowiąca 60 % prognozowanego wynagrodzenia na dany rok.
  • Dochód deklarowany (skł. zdrowotna) – od 1.04.2003r – Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. nr 45, poz. 391) wprowadziła dla właścicieli i osób z nimi współpracującymi oddzielną podstawę do ubezpieczenia zdrowotnego. Podstawa ta wynosi 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw wraz z wypłatami z zysku z ostatniego kwartału roku poprzedniego.
  • Najniższa emerytura – potrzebny do ustalania kwoty wolnej w mechanizmie ograniczenia potrąceń. Można go również wykorzystać jako stałą okresową przy definiowaniu typów wypłat. Pamiętany historycznie. Udostępniono również jego import (w przypadku zmiany wartości) z serwera Comarch przez opcję Ogólne/ Pobieranie wskaźników.
  • Maksymalna podstawa składki chorobowej dobrowolnej – jest to maksymalna podstawa składki chorobowej dla osób zgłoszonych do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
  • Minimalna podstawa składek ZUS dla pracowników oddelegowanych – jest to minimalna podstawa składek ZUS dla pracowników oddelegowanych.
  • Najniższe wynagrodzenie ucznia odpowiednio:
    • Pierwszego roku
    • Drugiego roku,
    • Trzeciego roku,
    • Młodociany – przyuczenie

Uwaga
Dopełnienie do minimalnej w wypłacie ucznia oznacza dopełnienie do minimalnej stawki dla ucznia danego roku.

  • Chorobowe finans. przez pracodawcę do – jest to pole, w którym podajemy liczbę dni wypłacania wynagrodzenia chorobowego (ze środków pracodawcy). Od 2004r. pracodawca jest zobowiązany do wypłacania wynagrodzenia chorobowego przez okres 33 dni (do końca 2002 r. liczba ta wynosiła 35 dni).
  • Okres wyczekiwania obowiązk. ub. chorob – pole sprawdzane przy obliczaniu okresu wyczekiwania na zasiłek dla zgłoszonego obowiązkowo do ub. chorobowego – standardowo ustawione na 30 dni (bez względu na datę),
  • Okres wyczekiwania dobrow. ub.chorob. – pole sprawdzane przy obliczaniu okresu wyczekiwania na zasiłek dla zgłoszonego dobrowolnie do ub. chorobowego – ustawione na 90 dni od 1.01.2009r. (do 31.12.2008 włącznie – 180 dni),
  • Wskaźnik waloryzacji – wartość procentowa o jaką przeliczana (waloryzowana) jest podstawa zasiłków chorobowych wypłacanych po 182 dniu nieobecności. Jest to wielkość podawana co 3 miesiące przez ZUS,
  • Współczynnik ekwiwalentu – współczynnik wykorzystywany do wyliczenia kwoty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.
  • Kwota wolna od potrąceń dotycząca zasiłków ZUS dla potracenia alimentacyjnego oraz potracenia z innych tytułów – kwoty wykorzystywane do wyliczenia zajęć wynagrodzenia w przypadku wystąpienia zasiłków.

W przypadku konieczności zmiany którejkolwiek z wymienionych wartości należy (zgodnie z przyjętym standardem):

  • Wyświetlić wskaźniki w miesiącu od którego będzie obowiązywała nowa wartość,
  • Wpisać nową wartość w odpowiednie pola.

Po wpisaniu nowej wartości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia automatycznie przeliczane są: dochód deklarowany (60%), wynagrodzenie dla uczniów I, II, III klasy (odpowiednio 4%, 5%, 6% przeciętnego wynagrodzenia).

Całość akceptujemy przyciskiem .

Modyfikują odpowiednio zawartość tych dwóch pól uzyskamy na ekranie podgląd zgromadzonych danych historycznych.




Stałe podatkowe

Pozwala na ustalenie w programie standardowych progów podatkowych, kosztów uzyskania, ulgi podatkowej (dla pracowników etatowych) oraz wysokości zaliczki na podatek dochodowy (%) oraz kosztów uzyskania (%) (dla zleceniobiorców).

Progi podatkowe zapamiętywane są w postaci listy elementów (par): próg podatkowy – kwota, procent.

Lista obsługiwana jest przez standardowe przyciski obsługi listy, opisane szczegółowo w niniejszym podręczniku.

Wprowadzone dane co najmniej przez rok (do następnej aktualizacji) będą obowiązywały wszystkich pracowników, dla których nie zostaną one indywidualnie zmienione (w danych pracownika).

Program automatycznie gromadzi zapisy z kolejnych lat. Takie rozwiązanie gwarantuje poprawność naliczania wysokości zaliczki  podatku dochodowego zarówno w wypłatach za bieżący rok, jak i lata poprzednie (istotne przy uzupełnianiu wcześniejszych wypłat).

Podobny mechanizm obowiązuje dla wprowadzonej wysokości kosztów uzyskania i ulgi podatkowej – mają one charakter globalny. Obowiązują dla wszystkich pracowników, poza wybranymi. Dla wybranych pracowników wysokość kosztów uzyskania i ulgi podatkowej może zostać skorygowana poprzez wpisanie odpowiednich współczynników (np. wprowadzenie współczynnika 1.25 dla kosztów uzyskania jest równoważne z podwyższeniem o 25%, czyli ustaleniem w wysokości  przysługującej osobom zatrudnionym poza miejscem zamieszkania; podobnie można zwiększyć dwukrotnie wysokości ulgi podatkowej – istotne dla osób samotnie wychowujących dzieci).

Uwaga

Dla wypłat mających miesiąc deklaracji 10/2019 oraz późniejszy, zgodnie z nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obniżeniu ulega pierwszy próg podatkowy z 18% na 17%. Zmianie ulegają również koszty uzyskania przychodu oraz ulga podatkowa.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1835).

Koszty uzyskania – pole zawiera wartość miesięcznych kosztów uzyskania w pojedynczej wysokości.

Koszty uzyskania podwyższone o 25% – pole zawiera wartość kosztów podwyższonych.

Ulga podatkowa (miesięczna) – pole zawiera kwotę miesięcznej ulgi podatkowej

Ulga podatkowa (roczna) – kwota roczna ulgi podatkowej.

Wyłącznie dla umów zleceń zawieranych z osobami NIE będącymi jednocześnie pracownikami zleceniodawcy istotna jest kwota „ryczałtu” (Ryczałt poniżej kwoty (PIT-8AR)).

Charakter globalny (dla wszystkich zawieranych umów zleceń i o dzieło) ma również definicja procentu zaliczki podatku (Procent zaliczki podatku).

W przypadku konieczności zmiany którejkolwiek z wymienionych wartości należy (zgodnie z przyjętym standardem):

  1. wybrać odpowiednią datę (rok) od której będzie ona obowiązywała i
  2. we właściwe pole wpisać nową wartość.
  3. Całość należy zaakceptować przyciskiem .

Modyfikując odpowiednio zawartością pola rok uzyskamy na ekranie podgląd zgromadzonych danych historycznych.




Składki ZUS

Ubezpieczenia społeczne

Stopy procentowe składek na ubezpieczenia społecznie odnotowane są zgodnie z Ustawą z 13 października 1998 r. O systemie ubezpieczeń społecznych.

Ubezpieczenia zdrowotne

Stopa procentowa składki na ubezpieczenie zdrowotne odnotowana jest zgodnie z obowiązującą Ustawą z dnia 27 sierpnia 2004r. O świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – art. 79 z zastrzeżeniem art. 242 – (Dz.U. Z 2004r. nr 210 poz. 2135).

Jednocześnie Ustawa z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. Z 2000r. nr 14 poz. 176 z późn. zm.) zachowuje przepis, że kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki.

Ponadto Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych utrzymała w mocy ograniczenie w poborze składki na ubezpieczenie zdrowotne do wysokości naliczonej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej przez płatnika zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. Z 2000r. nr 14 poz. 176 z późn. zm.).

Zachowana została historyczność danych co oznacza, że w programie zapisane są wielkości stawek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne obowiązujące w latach poprzednich.

Inne składki

Pozostałe składki to składki na: 

  • Fundusz Pracy,
  • Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
  • Fundusz Emerytur Pomostowych – obowiązuje od 1.01.2010r. Z domyślną wartością 1,50%.


W przypadku konieczności zmiany którejkolwiek z wymienionych wartości należy (zgodnie z przyjętym standardem):

  1. wyświetlić miesiąc i rok, od którego będzie obowiązywać nowa składka,
  2. w odpowiednie pole wpisać nową wartość (zapis będzie obowiązywał od pierwszego dnia miesiąca, za który wyświetlane były składki na ubezpieczenie),
  3. Zmianę należy zapisać przyciskiem .

Modyfikując odpowiednio zawartość tych dwóch pól uzyskamy na ekranie podgląd zgromadzonych danych historycznych.




Podstawa składek ZUS

Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne oraz ubezpieczenia rentowe ubezpieczonych w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach.

Program działając zgodnie z obowiązującymi przepisami nalicza składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe do osiągnięcia kwoty 30-krotności przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (zapisanej w polu Roczna podstawa składek ZUS). Od nadwyżki ponad tę kwotę składki na te ubezpieczenia emerytalne i rentowe automatycznie nie będą naliczane.

W przypadku konieczności aktualizacji zapisu należy:

  1. wybrać datę od której ona obowiązuje (zmieniamy tylko rok, zapis zawsze obowiązuje od 1 stycznia danego roku),
  2. wpisać nową kwotę ograniczenia podstawy,
  3. zmodyfikowany zapis należy zaakceptować przyciskiem .

Modyfikując odpowiednio zawartość pola określającego dany rok uzyskamy na ekranie podgląd zgromadzonych danych historycznych. Wartość tej zmiennej jest używana również do wyliczania minimalnej podstawy ZUS dla osób oddelegowanych. Podstawa składek w wypłacie walutowej jest przyrównywana do 1/30 z kwoty wpisanej jako roczna podstawa składek ZUS.




Parametry

W przypadku naliczania wypłaty istnieje możliwość zapisania w formie pliku tekstowego informacji o sposobie jej wyliczenia. Umownie w programie pliki te nazwane są logami i zapisują się w katalogu Optima.log. Pliki te tworzone są zarówno przy indywidualnym jak i seryjnym naliczaniu wypłat. W zależności od wybranego parametru logi systemowe będą zawierały informacje o:

  • liczenie nadgodzin – plik nazywa się txt – zawiera dane o czasie pracy, nadgodzinach i przekroczeniu limitu nadgodzin,
  • liczenie stażu pracy – w pliku staż pracy.txt zapisywane są informacje pozwalające prześledzić sposób naliczenia stażu. Sposób ustalania stażu – na pierwszy/ ostatni dzień okresu rozliczeniowego zależy od ustawienia parametru w dodatku stażowym (algorytm 3),
  • liczenie limitu urlopowego – dane zapisywane są w pliku limit urlopowy.txt – program zapisuje w nim informacje dotyczące wymiaru urlopu.

Katalog Optima.log tworzony jest na dysku lokalnym w katalogu Moje dokumentu. Po zaznaczeniu parametru generującego plik tekstowy dane są do niego sukcesywnie dopisywanie. W związku z tym należy pamiętać o okresowym usuwaniu plików.

Uwaga
Logi dotyczące naliczania podstawy wynagrodzenia urlopowego, ekwiwalentu za urlop, wynagrodzenia/zasiłku chorobowego i podstawy składek emerytalno-rentowych dla pracowników przebywających na urlopie wychowawczym dostępne są bezpośrednio w programie. Warunkiem generowania się tych obliczeń jest zaznaczenie logów systemowych w Konfiguracji Programu/ Płace/ Parametry. Logi te zostały szczegółowo opisane w podręczniku do modułu Płace i Kadry.




Formularz wprowadzania kursu waluty

Pierwszy kurs dnia ustalamy posługując się przyciskiem:

 – wprowadzanie kursu dnia. Dwukrotnie klikając lewym klawiszem myszki na wskazanej walucie można zmienić zawartość kolumn:

Dodawać – Tak/Nie. Jeśli Nie – dla danego dnia nie zostanie wprowadzony kurs waluty.

Notowanie – wprowadzamy kurs waluty. Istnieje możliwość podania wartości dla określonej wielokrotności waluty. Można podać kurs dla 100 JPY (jen japoński) lub dla 1CHF (frank szwajcarski). Kursy zawsze podawane są w stosunku do waluty systemowej PLN.

Podana w nagłówku formularza Data jest dniem, na który jest ważny ten kurs lub terminem od którego kurs zacznie obowiązywać, jeżeli w Konfiguracji firmy/ Ogólne/ Parametry jest zaznaczony parametr Pobieraj ostatnio ustalony kurs waluty przed wskazaną datą (nie ostrzegaj o braku kursu).

Jeśli danego dnia kurs został już wprowadzony – jego zmiany można dokonać z poziomu zakładki [Historia]

Dodanie nowej waluty

Pobieranie kursów walut. Pobieranie kursów walut ze stron Narodowego Banku Polskiego jest dostępne dla typów kursów: średni kurs NBP, kurs kupna NBP, kurs sprzedaży NBP, kurs EBC (Europejskiego Banku Centralnego). Po wybraniu typu kursu waluty NBP, NBPK, NBPS, EBC uaktywnia się ikona pioruna. Wykonując opcję importu zawsze importowany jest kurs NBP lub EBC, aktualny na dzień określony w oknie kursów walut. Import kursów walut NBP możliwy jest dla walut znajdujących się w tabeli A. Istnieje możliwość wskazania zakresu dat, dzięki czemu można jednocześnie zaimportować kursy z więcej niż jednego dnia. Kursy walut dla innych typów kursów użytkownik może wprowadzić ręcznie.

Uwaga
Jeśli usuniemy walutę z listy w konfiguracji – nie zostanie ona automatycznie usunięta ze wszystkich miejsc w programie, np. kart towarów w cenniku. To samo dotyczy zmiany symbolu już istniejącej waluty. Może to spowodować problemy z bazą danych.

Uwaga
Automatyczny import kursów walut jest dostępny wyłącznie dla Klientów z aktualną gwarancją.

W przypadku kiedy Klient nie posiada aktualnej gwarancji bądź pracuje na wersji Demo w momencie wywołania importu kursów walut pojawi się komunikat: Wystąpił błąd: Usługa dostępna tylko dla programów na gwarancji.




Formularz waluty

Wprowadzając nową walutę, na zakładce [Ogólne], określamy jej:

Symbol – krótkie (maksymalnie trzy znaki) oznaczenie waluty (np. EUR, USD…). Symbol waluty będzie wykorzystywany w programie, np. W cenniku i na dokumentach.

Nazwę – dłuższa nazwa waluty.

Kraj – kraj pochodzenia waluty.

Słownie – nazwa słowna waluty.

Domyślne konta dla różnic kursowych – domyślne konta księgowe dla różnic kursowych dodatnich i ujemnych.

Poniżej znajduje się tabela z historią kursów wskazanej waluty, na której można zmieniać wprowadzony wcześniej kurs dnia. W tym miejscu można również sprawdzić czy notowanie zostało pobrane automatycznie, czy też jest to kurs wpisany ręcznie, jak również numer tabeli kursów z której został zaimportowany, datę opublikowania kursu oraz godzinę pobrania/wpisania kursu. Gdy dodajemy do listy nową walutę, tabela z historią jest pusta i nie da się na niej wprowadzić żadnych zmian.

Formularz waluty

Nieaktywna – zaznaczenie parametru powoduje, iż waluta staje się nieaktywna. Co powoduje, że waluta nie jest dostępna do wyboru przy wprowadzaniu dokumentów walutowych, nie jest uwzględniana podczas pobierania kursów walut, nie jest uwzględniana podczas sprawdzania aktualnych kursów przy logowaniu, przy zaznaczonym parametrze: Pokazuj formularz kursów walut po wejściu do programu, jeśli nie był aktualizowany (System/ Konfiguracja/ Firma/ Ogólne/ Parametry) oraz po wejściu na dowolną listę w programie, np. listę zasobów/ cennik przy odznaczonym parametrze: Pobieraj ostatnio ustalony kurs waluty przed wskazaną datą (nie ostrzegaj o braku kursu)nie wyświetla się komunikat: Błąd ustalenia kursu waluty [waluta] dla ceny towaru. Waluta nieaktualizowana nie jest wyświetlana na listach z wyborem waluty, natomiast na zapisanych wcześniej dokumentach jest widoczna.

Nie można zaznaczyć parametru Nieaktywna dla waluty systemowej.

 




Waluty

Walutą systemową, w której dokonywane są wszystkie zapisy i transakcje w systemie Comarch ERP Optima jest Złoty polski (PLN). Inne waluty mogą być wykorzystywane na przykład przy konstruowaniu cennika, wystawianiu faktur czy wprowadzaniu raportów kasowych/bankowych.

Na liście walut oprócz PLN domyślnie wpisane są: AUD (Dolar australijski), CAD (Dolar kanadyjski), CHF (Frank szwajcarski), DKK (Korona duńska), EUR (Euro), GBP (Funt brytyjski), JPY (Jen japoński), NOK (Korona norweska), SEK (Korona szwedzka) i USD (Dolar amerykański).

Uwaga
Waluta systemowa – jest walutą, w której wykonywane są wszelkie rozliczenia w programie. Nie da się jej skasować z listy walut. Program dopuszcza zmianę symbolu i nazwy tej waluty, ale dokonanie zmiany w konfiguracji nie pociąga za sobą automatycznej zmiany waluty we wszystkich miejscach, w których jest wykorzystywana. Kurs waluty systemowej nie jest określany. W stosunku do niej określane są kursy innych walut.

Uwaga
Program jest dostosowany do polskich przepisów prawa i waluty systemowej obowiązującej na terenie Polski.




Typy kursów walut

Lista Typów kursów walut jest w programie wykorzystywana do określania rodzaju kursów walutowych, np. średni kurs NBP, kurs kupna NBP, kurs sprzedaży NBP, kurs EBC, kurs wybranego banku (banków).

Lista zawiera kolumny Symbol, Nazwa oraz Domyślny. Kolumna Domyślny ustawiona na Tak określa, że dany typ kursu jest proponowany domyślnie przy wprowadzaniu dokumentów. Istnieje możliwość wyboru, który typ kursu ma być domyślny.

Lista walut obsługiwana jest przez standardowe przyciski obsługi listy, opisane szczegółowo w niniejszym podręczniku.

Formularz typu kursu waluty zawiera następujące informacje:

Symbol – oznaczenie kodowe typu kursu waluty

Nazwa – nazwa typu kursu

URL – adres strony z kursami walut. Wciśnięcie klawisza  spowoduje uruchomienie przeglądarki internetowej i otwarcie wpisanej w polu URL strony. Wpisany adres jest również wyświetlany na oknie Wprowadzanie kursu dnia.

Domyślny – parametr zaznaczony spowoduje, iż na wystawianych dokumentach w walucie wybrany typ kursu będzie podpowiadał się domyślnie.

Uwaga
Nie można usunąć domyślnego typu kursu waluty.

Nieaktywny – parametr zaznaczony spowoduje, że tego typu kursu nie można wybrać na dokumencie. Jeżeli jednak przed oznaczeniem typu kursu jako nieaktywnego został on wybrany na dokumencie, nadal będzie na nim widoczny. Nie są również dla typu kursu nieaktywnego automatycznie pobierane kursy walut. Nieaktywne typy kursów walut wyświetlane są na liście w kolorze czerwonym. Domyślny typ kursu nie może zostać oznaczony jako nieaktywny. Podobnie nieaktywny typ kursu nie może zostać wybrany jako domyślny.