Zasady obsługi formularza zostały opisane szczegółowo tutaj.

Zakładka Ogólne

Dokument i Numer – dokumenty BOM mają własną numerację, której schemat definiuje użytkownik. W programie predefiniowany jest schemat zawierający symbol dokumentu (BOM), numer kolejny i rok. Należy pamiętać, że numer zostanie nadany dopiero przy pierwszej akceptacji dokumentu (na trwałe lub do bufora).

Kategoria – kategoria dokumentu może być wykorzystana np. podczas analizowania danych.

Magazyn – na dokumencie konieczne jest wskazanie magazynu (lokalnego), do którego wprowadzony zostanie towar.

Data wystawienia – data, z jaką towar trafi na magazyn.

Razem netto – wartość dokumentu wyliczona na podstawie wartości poszczególnych pozycji.

Bufor – w górnej części formularza znajduje się znacznik Bufor. Jeśli będzie zaznaczony w chwili zatwierdzania dokumentu – BOM zostanie zapisany do tzw. bufora, gdzie nadal będzie edytowalny. Jeśli znacznik nie będzie aktywny – BOM zostanie zatwierdzony na stałe.

Zakładka Dodatkowe

Opis – na zakładce możliwe jest wpisanie dowolnego opisu. Jest on następnie drukowany na dokumencie.

Dodatkowo wyświetlana jest informacja o wartości netto dokumentu oraz kto i kiedy po raz ostatni dokonał modyfikacji formularza.

Wpisywanie pozycji na dokument

Lista pozycji jest obsługiwana przez standardowe przyciski.

Dopisanie pozycji jest możliwe po wciśnięciu przycisku Dodaj, wciśnięciu klawisza <INSERT> lub wybraniu odpowiedniej pozycji z menu kontekstowego (pod prawym przyciskiem myszki).

Podczas dodawania pozycji należy podać:

Kod towaru – wpisać ręcznie lub wybrać z listy zasobów dostępnej pod prawym przyciskiem myszy lub po wciśnięciu kombinacji klawiszy <ALT> i <STRZAŁKA W DÓŁ>.

Ilość – podać ilość, która ma być wprowadzona na dany magazyn (zadeklarowany w nagłówku dokumentu)

J.m. – proponowana jest podstawowa jednostka miary. Ilość można podać również w jednostkach pomocniczych – należy przy tym pamiętać o tym, by podać odpowiednio przeliczoną cenę.

Wartość – program wylicza wartość w oparciu o podaną ilość i cenę. Jednak w odróżnieniu od innych dokumentów pole Wartość w BOM jest edytowalne. Umożliwia to skorygowanie wartości pozycji (o czym pisaliśmy na początku rozdziału).

W programie istnieje możliwość zaimportowania zasobów towarów z innej bazy (Narzędzia/ Importy/ Z innej bazy). Aby import przebiegł poprawnie należy wcześniej zaimportować Cennik (podczas importu zasobów nie są zakładane karty towarowe!). Zasoby towarów są importowane do dokumentów BOM, zapisanych po imporcie do bufora. Każdy zasób (dostawa) towaru jest importowana jako odrębna pozycja BOM (na każdym dokumencie znajduje się 200 pozycji). Podczas importu towary sortowane są wg kodu tak, by wszystkie tworzone dla jednego towaru pozycje znalazły się na wspólnym dokumencie BOM.

Lista dokumentów typu Bilans zawiera dwa rodzaje dokumentów: bilans otwarcia i bilans zamknięcia. Zasady dotyczące grupowania, sortowania, wyszukiwania dokumentów (filtrowania) i ogólnie przystosowywania wyglądu list do indywidualnych potrzeb użytkownika zostały opisane w rozdziale Standardy w programie. Oprócz standardowych przycisków na liście znajdują się:

Zamknięcie okresu – przycisk wywołuje funkcję zamknięcia okresu 

Co należy wiedzieć o bilansie otwarcia BOM

Bilans otwarcia służy do wprowadzenia stanu towarów do magazynu przy rozpoczęciu pracy z programem. Na dokumencie wprowadzane są towary wraz z ilościami i wartościami.

Bardzo istotny jest fakt, że na BOM możliwa jest poprawa wartości towaru. Po wpisaniu ilości i ceny program wylicza wartość pozycji. Jeśli zostanie ona zmieniona – program przeliczy nową cenę. Funkcja może być wykorzystana w firmach, które rozpoczynają pracę z systemem Comarch ERP Optima, a wcześniej rozliczały magazyn wg średnich ważonych cen zakupu. Wtedy można wprowadzić ilość i wartość towaru, a program na tej podstawie wyliczy „przybliżoną” cenę zakupu.

Towar na dokumencie BOM może być wpisany kilka razy – wtedy na karcie towaru na zakładce [Zasoby] pojawi się odpowiednia ilość pozycji.

Na dokumencie BOM określamy magazyn lokalny, do którego wprowadzony będzie towar. Jeśli w firmie prowadzone będzie kilka magazynów lokalnych – należy utworzyć odpowiednią ilość dokumentów rozprowadzających towar.

Dokument BOM można zapisać do bufora – wtedy nie wprowadza on towaru do magazynu, ale zadeklarowana ilość jest widoczna na liście zasobów w kolumnie Zamówienia.

Po zatwierdzeniu dokument BOM można anulować – wtedy towar jest wycofywany z magazynu. Spełniony musi być warunek, że w systemie nie istnieje jeszcze żadna transakcja z towarami zawartymi w danym dokumencie BOM.

Co należy wiedzieć o bilansie zamknięcia BZM

Bilans Zamknięcia Magazynu jest to dokument przedstawiający stan ilościowy i wartościowy magazynu na dzień zamknięcia wyliczany na podstawie wprowadzanych dokumentów magazynowych.

Przed wykonaniem BZM program sprawdza następujące warunki:

Dodatkowo w menu System/ Konfiguracja/ Firma/ Magazyn/ Parametry znajduje się parametr BZM bez kontroli rezerwacji i zamówień.  

Bilans zamknięcia dotyczy zawsze wszystkich magazynów. Aby dowiedzieć się, jaki był stan zamknięcia dla jednego z magazynów należy wyświetlić formularz BZM i w pole Magazyn (jest to jedyne edytowalne pole na formularzu) wpisać/ wybrać z listy nazwę interesującego nas magazynu. Wówczas na formularzu pojawi się stan zasobów dla danego magazynu.

W systemie możliwe jest również kasowanie BZM. Możliwe jest kasowanie tylko ostatnio wystawionego dokumentu BZM. Oprócz przedstawionych wcześniej warunków w chwili kasowania BZM program sprawdza, czy po dacie kasowanego dokumentu nie był wystawiony inny BZM.

Ponieważ zamknięcie magazynu jest obwarowane wieloma warunkami oraz wykonanie operacji wiąże się z blokadą wprowadzania dokumentów z datą wcześniejsza niż data BZM – operacja powinna być wykonywana dopiero wtedy, gdy wszystkie wprowadzone transakcje zostały już zweryfikowane pod względem poprawności w dziale księgowości.

Comarch ERP Optima zapewnia współpracę z następującymi terminalami: 

Za pomocą terminali płatniczych obsługiwane są następujące operacje kartą płatniczą:

	First Data Polcard	eService
obciążenie karty płatniczej
zwrot środków płatniczych na kartę

Konfiguracja płatności obsługiwanych przez terminal płatniczy

Aby rozpocząć współpracę z terminalem, należy dokonać odpowiedniej konfiguracji:

Parametr Terminal płatniczy jest aktywny tylko dla typu płatności Karta, dla innych typów płatności parametr jest nieaktywny.

W System/ Konfiguracja/ Stanowisko/ Ogólne/ Terminal płatniczy należy wybrać sterownik do terminala płatniczego.

Model terminala – pole które domyślnie jest niewypełnione, po rozwinięciu listy możemy wskazać odpowiedni model terminala:

W zależności od wybranego modelu aktywują się lub uzupełniają następujące pola: 

Płatności terminalowe a rodzaje obsługiwanych dokumentów

Przesyłanie płatności do terminala realizowane jest na formularzach następujących dokumentów: 

Płatności za pomocą terminala płatniczego na dokumentach FS, PA, WZ z płatnością i FZAL

Jeśli na dokumencie Faktury lub Paragonu wybrana jest forma płatności typu Karta z zaznaczonym parametrem Terminal Płatniczy, to przy zapisie dokumentu na stałe, płatności zapisywane są w preliminarzu, a następnie wyświetlane jest okno Potwierdzenie obciążenia karty.

Pole Klient wpłaca jest domyślnie przepisane z pola Do zapłaty, a ustawienie kursora znajduje się w polu potwierdzenia, co pozwala od razu zatwierdzić wpłatę. Nie ma możliwości zmiany kwoty w polu Klient wpłaca. Zmiany kwoty wysyłanej na terminal można dokonywać tylko z poziomu samego dokumentu na zakładce [Płatności].

Kwota na zakładce [Płatności] może zostać podzielona. Jeżeli dokument ma być rozliczony na przykład gotówką i kartą, wówczas w tabelce płatności należy wprowadzić kwotę płatną gotówką, wybrać przycisk z płatnością gotówkową, a następnie przycisk z płatnością kartą. Kwota dla karty płatniczej zostanie przesłana do terminala płatniczego.

Po wyświetleniu okna z wpłatą: 

Podczas trwania transakcji w programie wyświetlane są komunikaty odzwierciedlające postęp wykonywania transakcji na terminalu.

W przypadku wystąpienia błędu przy płatności wyświetlany jest komunikat: „Transakcja nie została zakończona poprawnie, czy powtórzyć transakcję” Do wyboru dostępne są opcje: Tak/Nie. W przypadku wyboru opcji Nie dokument jest zapisywany na stałe i nie jest rozliczany, a po wybraniu opcji Tak następuje próba rozliczenia.

Jeśli po wysłaniu płatności Klient nie zdąży wpisać pin-u (w ciągu 60 sekund) wyświetlana jest informacja, że minął czas oczekiwania i pojawia się pytanie czy transakcja przeszła poprawnie. Użytkownik może potwierdzić tę transakcję lub nie. Jeżeli transakcja zostanie odrzucona i nie zostanie potwierdzona, dokument zapisuje się na stałe. Brak potwierdzenia dotyczy wówczas samej transakcji, a nie dokumentu.

Jeśli płatność kartą zostanie zaakceptowana, wówczas zapis z preliminarza rozliczany jest z zapisem kasowo bankowym. Jeżeli podczas rozliczania nie jest otwarty Raport kasowo/bankowy, to przy zapisie jest on od razu tworzony (analogiczne działanie jak przy zapisie gotówki).

Wydruk samego dokumentu może być wykonany po zakończeniu procesu wystawiania dokumentu, natomiast jeśli dokument ma zostać zafiskalizowany, drukowanie dokumentu na drukarce fiskalnej odbywa się po zakończeniu płatności. Jeśli po rozliczeniu płatności wystąpi błąd fiskalizacji i dokument nie będzie mógł być zafiskalizowany, do dokumentu generującego płatność można wykonać korektę, której zatwierdzenie spowoduje zwrot środków na kartę płatniczą. Można też anulować dokument i wystawić dokument KW na pobraną przez terminal kwotę.

W przypadku, gdy nie jest zaznaczony parametr: Domyślny schemat numeracji dla automatycznych zapisów kasowych w menu Konfiguracja/ Firma/ Kasa/Bank/ Parametry, na zapisie kasowym generowanym automatycznie podczas płatności przez terminal w polu Numer wewnętrzny pojawi się numer zgodny ze schematem domyślnym dla zapisów, wskazanym w Konfiguracji Firmy/ Kasa/Bank/ Dokumenty. Natomiast w polu Numer pojawi się numer dokumentu handlowego, który jest rozliczany.

Płatności za pomocą terminala płatniczego na dokumentach korekt do FS i PA oraz FZAL

Jeśli dokument korygujący posiada płatności typu Karta z zaznaczonym parametrem Terminal płatniczy, a w konfiguracji wybrany został model First Data Polcard lub First Data Polcard – połaczenia terminalowe, wówczas w momencie zapisu dokumentu na stałe wykonywana jest transakcja płatnicza za pomocą terminala. Operacje wykonywane są analogicznie jak dla płatności dokumentu FS i PA.

W sytuacji realizowania płatności do korekt, kwota do zapłaty może być zarówno na plus jak i na minus, dlatego w zależności od kierunku płatności na oknie wpłaty podpowiadana jest odpowiednia operacja: obciążenie karty płatniczej bądź zwrot środków na kartę.

Płatności za pomocą terminala płatniczego na dokumentach walutowych

Jeżeli dokument wystawiony jest w walucie, to wszystkie wartości na terminal wysyłane są w walucie systemowej.

Na terminal wysyłana jest wartość złotówkowa, równa wartości brutto z tabelki VAT na dokumencie.

Wartość złotówkowa wysyłana na terminal przeliczana jest po kursie użytym na dokumencie.

Wstęp

Instrukcja prezentuje wybrane przykłady modyfikacji wydruków za pomocą Generatora Raportów. Zalecamy wcześniejsze zapoznanie się z artykułami dostępnymi w tej kategorii.

Oraz z filmami instruktażowymi w obszarze Handel/GenRap:

http://www.erp.comarch.pl/filmy/index.html?site=movies&optima2010#

Większość z przedstawionych przykładów wymaga „Ustawienia wyświetlania danych..” z wszystkimi dostępnymi elementami. W celu wyświetlenia większej ilości danych w zakładce Dane (panel w lewej części okna) należy ustawić opcję dostępną pod ikoną  Pracuj: z wszystkimi dostępnymi elementami:

Podstawowe operacje

Sumowanie

W celu podsumowania wybranej wartości należy ustawić się na konkretnej pozycji w kolumnie, którą chcemy sumować i wybrać z menu Zestawienie/ Podsumuj/ Suma – kolumna zostanie wówczas podsumowana i utworzy się automatyczne wyrażenie: sum().

Filtrowanie

Poniższy przykład prezentuje filtrowanie danych w tabeli Preliminarz w celu pokazania rekordów tylko wówczas, gdy wartość PozostajeDoZaplaty jest większa od zera.

Należy ustawić się w tabeli, na kolumnie Pozostaje do zapłaty i wcisnąć prawy klawisz myszy.  Pojawi się menu kontekstowe z którego należy wybrać Filtruj.. . Na oknie filtrowania kliknąć dwukrotnie na kolumnę Pozostajedozapłaty a następnie wybrać opcję „dodatnie”. Uzyskamy wówczas wyrażenie: [/Identyfikator/->Nabywca/<-Operacje bankowe] : Pozostajedozapłaty > 0

Selekcje – ukrywanie danych na wydruku

Przykład prezentuje przykład ukrycia danych poczty jeżeli jest wypełnione pole miejscowości.

Do ukrywania danych na wydruku w Generatorze Raportów służą Selekcje. Tworzy się je zaznaczając myszką (trzymając lewy klawisz myszy) na czarno fragment tekstu na wydruku a następnie przechodząc na drzewku z przyjaznym schematem na zakładkę Selekcje. Należy podać nazwę selekcji, warunek ukrycia oraz zaznaczyć parametr Ukrycie. Warunek ukrycia może wyglądać następująco:

PodmiotMiasto != „”

Czyli ukryj dane, jeśli pole PodmiotMiasto nie jest puste.

Na wydruku standardowym w programie Comarch ERP Optima można zobaczyć gotowe selekcje istniejące na wydruku (na zakładce Selekcje). Można podejrzeć ich zawartość i na nich się wzorować.

Więcej informacji teoretycznych na temat tworzenia selekcji zostało opisane w dokumentacji do Generatora Raportów dostępnej na Indywidualnych Stronach dla Klientów/Partnerów.

Kursy walut

Jeśli chcemy wyświetlić kurs waluty dla zadanej przez dane pole daty, należy skorzystać z funkcji TabelkaWalut, dostępnej w przyjaznym schemacie. Należy z tej funkcji przeciągnąć na wydruk pole np. notowanie i podać datę z której ma zostać pobrany kurs  np. „2013-01-10”. Jeżeli ma być pobierany kurs z  daty wystawienia dokumentu, wówczas należy datę przekazywaną do funkcji zamienić na tekst poleceniem string i wyciąć 11 pierwszych znaków daty (za pomocą operacji na danych typu String, funkcja substr – szerszy opis funkcji dostępny jest w dokumentacji GenRap) a potem wstawić do tego wyrażenia.

Poniższe wyrażenie pozwoli na formularzu faktury uzyskać kurs z daty wystawienia dokumentu:

TabelkaWalut(substr(string([/Identyfikator/Data wystawienia]), 0, 11))

Składnia wyrażenia IF

Wyrażenie IF stosujemy jeśli chcemy uwarunkować wyświetlanie się pewnych informacji, poniżej przykład takiego wyrażenia:
if(wartosc == 1, „jeden” , „inne”)

Jeśli „wartosc” będzie równa 1, wówczas wyświetlony zostanie napis „jeden”, w przeciwnym wypadku wyświetlony zostanie napis „inne”).

Można stosować również zagnieżdżenia w składni wyrażenia IF, np.:

if(wartosc == 1, „jeden”, if(wartosc == 2, „dwa”, „inne”))

Wyświetlanie wartość atrybutu liczbowego jako czysta liczba

Wyrażenie wyświetlające atrybut ilościowy w formie czystej liczby (wyrażenie sprawdza dodatkowo, czy atrybut jest faktycznie liczbą. Jeżeli nie, zwraca wartość 0,00):

if(./->Atrybuty/Format == 2, decimal(replace(./Wartość (tekst), „,”, „.”)) * Ilosc, 0.0)

Operacje na datach wprowadzonych jako atrybut

W przykładzie pokażemy, jak pobrać datę wprowadzoną jako atrybut i zwiększyć ją o kilka dni.

Data w polu atrybutu jest zapisywana w formacie Clariona. Trzeba ją odpowiednio zmienić przez polecenie dateadd oraz zamienić potem na tekst poleceniem string. Poniżej wyrażenie dla wartości atrybutu1:

substr(string(dateadd(„day”, %”1800-12-28″, int([./Atrybut 1 – Wartość]))), 0, 11).

Wyrażenie dateadd ma konstrukcję: dateadd(część, data, liczba całkowita), gdzie data jest zwiększana przez dodanie wartości całkowitej liczba do wybranej części daty.

W instrukcji GenRap dostępnej na stronach walidowanych znajduje się szczegółowy opis wyrażeń pozwalających na dokonywanie operacji na datach.

Formatowanie ceny jako łańcuch tekstowy, usuwanie zer po przecinku

W celu usunięcia zbędnych zer po przecinku w danych liczbowych, typu cena, ilość można zastosować poniższe wyrażenie (przykład dla ceny):

if(strsuffix(string([./Cena]), 3) == „.00”, replace(string([./Cena]), „.00”, „”), string([./Cena]))

Formatowanie wyświetlanych informacji dla typu formy płatności

W Generatorze Raportów, z zakładki Dane/ Identyfikator/ Formy płatności „przeciągamy” lewym przyciskiem myszy na wydruk Typ płatności. Po wykonaniu tej operacji na wydruku pojawi się cyfra:

Dla gotówki – 1, dla przelewu – 2, dla karty – 3.

Klikając na tą cyfrę prawym przyciskiem myszy należy wybrać opcję Format wyrażenia/ Formatowanie/ Lista wartości i utworzyć listę zgodnie z poniższym rysunkiem:

Kwota słownie w języku angielskim

Przykładowe wyrażenie poniżej:

#wordy(RazemDoZaplaty, „zł”, „/100”, „tn”, „en”)

Szczegółowy opis parametrów wyrażenia #wordy znajduje się w instrukcji Comarch ERP Optima – GenRap.

Zwijanie tabelki do jednego wiersza

Jeśli mamy tabelę z jednym wierszem, przykładowo listę atrybutów danego towaru, a chcemy widzieć tylko wybraną wartość bez nagłówków kolumn.

Aby zwinąć wyrażenie do jednej wartości należy wybrać z menu Zestawienie/ Zwiń do/ Minimum.

Przykładowe wyrażenie po odfiltrowaniu i zwinięciu przedstawione zostało poniżej:

min([./<-Atrybuty pozycji dokumentu] : [./../LP] == 1, [./Wartość (tekst)])

Zapobieganie dzieleniu tabelki między strony

Należy skorzystać z tabeli technicznej Wiersze (znajduje się w przyjaznym schemacie – zakładka Dane – w folderze Wszystkie dane) potem wyfiltrować ją tak, żeby zawęzić do jednego wiersza (np. opcja Filtruj.. numer wiersza = 1), następnie zaznaczyć dla tej tabelki opcję Zestawienie/ Unikaj łamania wierszy. Do tak utworzonej tabelki można wkleić tabelkę, której nie chcemy dzielić między strony.

Nagłówek i stopka

Aby określić specyficzny nagłówek i stopkę dla pierwszej bądź ostatniej strony należy w Generatorze Raportów wybrać menu Plik/ Ustawienia strony:

– w obszarze Nagłówek i stopka zaznaczyć opcję Pokaż numer na pierwszej stronie. Zaznaczenie opcji pozwala na określenie nagłówka i stopki pierwszej strony innej niż na pozostałych stronach dokumentu.

– w obszarze Nagłówek i stopka zaznaczyć opcję Pokaż numer na ostatniej stronie. Zaznaczenie opcji pozwala na określenie nagłówka i stopki ostatniej strony innej niż na pozostałych stronach dokumentu.

Procedura składowana DaneOperatora

W zakładce Dane, w gałęzi Identyfikator/Parametr znajdują się pola trn_opemodid oraz trn_opezalid. Zwracają one odpowiednio ID operatora, który zmodyfikował lub stworzył fakturę.

W celu wyświetlenia dokładniejszych danych jak kod operatora lub jego nazwisko można zastosować funkcję DaneOperatora, która jest widoczna w gałęzi Funkcje/DaneOperatora.

Poniżej przykładowe wyrażenie z użyciem tej funkcji – wyświetlające kod operatora, który zmodyfikował dokument:

min(DaneOperatora([/Identyfikator/trn_opemodid]), [./nazwisko])

Parametry dynamiczne

W przykładzie pokazano zastosowanie parametru wyświetlającego dynamiczną listę wszystkich operatorów z możliwością wyboru jednego.

W konfiguracji wydruków, na formularzu edycji wydruku, który tworzymy na zakładce Inne w polu „Parametry:” należy kliknąć prawym klawiszem i wybrać opcję Wstaw/edytuj deklarację parametru dynamicznego. W kreatorze parametrów dynamicznych należy wybrać typ parametru „Lista wywoływana” i wybrać procedurę „Lista operatorów”.

Następnie należy przenieść ten parametr na wydruk. Na wydruku w przyjaznym schemacie znajduje się gałąź Parametry raportu. Należy dodać parametr tekstowy o takiej samej nazwie jak parametr dynamiczny utworzony w konfiguracji wydruków i zapisać wydruk. Po jego ponownym podniesieniu do edycji, parametr będzie już do wydruku przekazywany.
  

Praktyczne przykłady

Umieszczenie numeru powiązanego RO na wydruku ZD

W edytorze wydruku ZD, z przyjaznego schematu (zakładka Dane) należy wybrać gałąź Wszystkie dane/ TraNagRelacje – przenieść na wydruk. Pod prawym przyciskiem myszy na zestawieniu należy wybrać opcję „Filtruj..” i tam dodać filtr po polu trr_trntyp = 308 (opis typów dokumentów dostępny jest dla Autoryzowanych Partnerów Comarch na stronie walidowanej wraz z opisem struktury bazy danych) oraz trr_faid=[/Identyfikator/trn_trnid] (tutaj należy w filtrze użyć wyrażenia, zmienić typ filtra na wyrażenie – opcja po rozwinięciu strzałki przy wartości filtra). Po wyfiltrowaniu pozostawić tylko kolumnę trr_trnid – tam jest przechowywane ID dokumentu RO powiązanego z ZD. Jeśli zakładamy że jest to tylko jeden dokument możemy zwinąć to pole do 1 wartości – opcja Zestawienie/ Zwiń do.. minimum.

W ten sposób otrzymamy wyrażenie:

min([*TraNagRelacje] : [./trr_trntyp] == 308 && [./trr_faid] == [/Identyfikator/trn_trnid], [./trr_trnid])

które zwróci ID dokumentu RO powiązanego z ZD.

Teraz należy to wyrażenie wykorzystać przy filtrowaniu danych z gałęzi Wszystkie dane/ TraNag. W analogiczny sposób przenosimy na wydruk dane, które nas interesują, np. numer dokumentu – przeciągamy na wydruk odpowiednie pole i wybieramy opcję wstawienia całej tabeli TraNag, żeby można było następnie dowolnie wyfiltrować.

Filtrujemy analogicznie, tym razem po polu trn_trnid = min([*TraNagRelacje] : [./trr_trntyp] == 308 && [./trr_faid] == [/Identyfikator/trn_trnid], [./trr_trnid]) (czyli to wyrażenie które uzyskaliśmy wcześniej, tutaj również należy wybrać typ – wyrażenie), a w kolejnym kroku możemy zwinąć do minimum, powinien zostać numer dokumentu RO. Pozostałe dane można pobierać analogicznie.
  

Umieszczenie ilości zrealizowanej poszczególnych towarów dla zaznaczonych dokumentów (na przykładzie listy RO)

Z tabeli TraNag należy odnaleźć tabelę Pozycje i z niej przeciągnąć na wydruk kolumnę Nazwa towaru (w tym przypadku w zakładce Dane może być to gałąź Moje dane/Rezerwacja odbiorcy/Pozycje dokumentu) – uzyskamy wówczas wszystkie towary jakie są dostępne w tabeli cdn.traelem (szczegółowy opis pól znajduje się w opisie struktury bazy danych dostępnym dla Autoryzowanych Partnerów Comarch na stronie walidowanej). Klikamy na dowolnej pozycji na wydruku w utworzonej tabelce. Następnie z przyjaznego schematu z tabeli PozycjeDokumentuHamag należy do utworzonej tabeli wyciągnąć kolumnę Typ dokumentu i wyfiltrować ją po typie 308 (Rezerwacja Odbiorcy) czyli prawy klawisz myszy Filtruj.. i podajemy typdokumentu=308.

Po wyfiltrowaniu usuwamy z wydruku kolumnę Typdokumentu. Do tabelki z dowiązania PozycjeDokumentuHamag/Rezerwacja Odbiorcy/Zaznaczenia przeciągamy kolumnę techniczną GUID. Utworzy się wówczas kolumna Zaznaczenia. Teraz należy kliknąć w innej kolumnie np. tam gdzie są pozycje i prawy klawisz myszy filtruj -> wybrać Zaznaczenia -> Zbiór rekordów jest niepusty (zob. poniższy rysunek).

Teraz trzeba kolumnę GUID wyfiltrować po [./GUID] == param(„CDN_GUID”)

Po tej operacji można usunąć kolumnę Zaznaczenia. Teraz należy jeszcze kliknąć na zielonej kropce nad nagłówkiem Nazwa towaru w utworzonej tabelce i poprawić wyrażenie na:

[*Pozycje dokumentu HaMag] : [./Typ dokumentu] == 302 && exists([./->Rezerwacja odbiorcy/->Zaznaczenia] : [./GUID] == param(„CDN_GUID”)) || param(„CDN_GUID”) == „CDN_GUID”

Klikamy w utworzonej tabelce w dowolnej pozycji i z przyjaznego schematu przeciągamy do tabelki odpowiednie pola np. pole Ilość.  Można dodać kolumnę Ilość zrealizowana, w której wcześniej należy wprowadzić formułę analogiczną do tej, którą widać na wydruku Rezerwacja (GenRap) -> Stan rezerwacji.

Teraz pod prawym klawiszem grupujemy dane, dane zostaną zgrupowane. Poszczególne wartości dla grup można sumować (przycisk ). Niepotrzebne dane można usunąć.
  

Agregacja pozycji o tej samej nazwie

Zalecamy ustawić agregację od razu na FA tworzonych z WZ (parametr w Konfiguracji Firmy/Magazyn/Parametry), wówczas na fakturze już będą agregowane pozycje i z wydrukiem nie będzie problemu (chyba, że towary pochodzą z różnych magazynów).

Na wydruku można pogrupować towary, np. wg nazwy (najpierw należy zaznaczyć kolumnę Nazwa, a następnie wybrać opcję Grupuj wg wybranych kryteriów.. dostępną w menu pod prawym klawiszem myszy):

Następnie można podsumować:

Albo użyć opcji Zestawienie/Zwiń do:

Zadłużenie kontrahenta na FA (tabelka należności kontrahenta na wydruku faktury VAT)

Przed wysłaniem monitu, ponaglenia, wezwania do zapłaty, jedną z opcji przypomnienia kontrahentowi o zaległych płatnościach jest umieszczenie takiej informacji na wydruku faktury.

Poniżej znajduje się krótki opis czynności, jakie należy wykonać, aby wygenerować taki format wydruku.

Jeżeli kontrahent, dla którego wystawiamy dokument posiada jakieś zadłużenie (wg daty wydruku), zostanie ono wylistowane na wydruku faktury.

1. Z gałęzi Wszystkie dane należy wybrać zestaw DokumentyKasaBank i wstawić odpowiednie kolumny do raportu. Np.:

[./dkb_numer] –Numer dokumentu

[./dkb_kwotasys] – Kwota dokumentu

2. Na powstałej tabelce należy zastosować filtr na zapisy dla wybranego na fakturze kontrahenta, o odpowiednim kierunku przepływu, z odpowiednią datą itp.

Aby założyć filtry Użytkownik powinien zaznaczyć powstałą tabelę i pod prawym klawiszem myszy wybrać opcję „Filtruj”. Należy założyć 3 filtry :

a) W zestawie danych Wszystkie pola ustawić się na dkb_podmiotid > wcisnąć Dodaj filtr następnie ustawić warunek „równe”  > wybrać i w pustym okienku wpisać:

 [/Identyfikator/trn_podid]

b) W okienku Dostępne pola wybrać „Dowolne wyrażenie filtrujące” > wcisnąć Dodaj filtr i w powstałym okienku zamiast treści „true” wkleić poniższą:

[./dkb_termin] <= param(„CDN_DataNaWydruku”)

c) W okienku Dostępne pola wybrać „Dowolne wyrażenie filtrujące”  > wcisnąć Dodaj filtr i w powstałym okienku zamiast treści „true” wkleić poniższą:

([./dkb_podmiottyp] == 1 && [./dkb_rozliczono] == 1 && ([./dkb_typdokumentukb] == 2 || [./dkb_stan] >= 1) && ([./dkb_typdokumentukb] == 1 && [./dkb_kierunek] == 1 || [./dkb_typdokumentukb] == 2 && [./dkb_kierunek] == -1))

3. Do tabeli można jeszcze dodać kolumnę z kwotą, która jest zaległa do zapłaty  (pod prawym klawiszem myszy jest dostępna funkcja: Wstaw kolumnę).

Nowej kolumnie należy nadać nazwę np.  „Kwota pozostaje” – dla kolumny tej wartości powinny stanowić różnicę pomiędzy kwotą całkowitą zapisu i kwotą rozliczoną.

W pasku formuły dodajemy pole KwotaPozostaje, dla którego formuła wygląda tak:

if([./dkb_kierunek] == if([./dkb_typdokumentukb] == 2, -1, 1), [./dkb_kwotasys] – [./dkb_kwotarozsys], 0)

4. Formatujemy tabelkę należności zgodnie z oczekiwaniami. Można przykładowo dodać selekcję tak, aby tabelka pokazywała się, gdy np. zadłużenie przekracza 500 zł (w powyższym przykładzie jest wykazywane zawsze jeżeli istnieje).

Jednostki podstawowe i pomocnicze

Wyświetlanie jednostki podstawowej

Z zakładki Dane należy przeciągnąć (przytrzymując lewy klawisz myszy) pole tre_ilosc do pustej kolumny.
(pole tre_ilosc jest dostępne w zakładce Dane w gałęzi Pozycje dokumentu). Zostaną w niej uzupełnione ilości towaru przeliczone w jednostce podstawowej.

Stojąc na kolumnie z ilością w jednostce podstawowej wcisnąć przycisk Suma .

W celu uzyskania podsumowanie ilości pozycji z dokumentu w jednostkach podstawowych, można wpisać w definicję wybranego pola na wydruku wyrażenie sum(PozycjeDokumentu, tre_ilosc)

Jeśli natomiast chcielibyśmy zsumować tylko ilości dla tych towarów, których jednostką podstawową jest „KG”, można wstawić warunek:

sum(PozycjeDokumentu, (if([./->Towar/JM] == „KG”, [./tre_ilosc], 0)))

Przeliczanie z jednostki podstawowej na pomocniczą

Jednostki i ich przeliczniki w wydruku GenRap można pobrać z pól:

Gdzie wartości pól licznik i mianownik pobrane są z karty towaru.

Operując tymi danymi można przeliczać jednostki na wydruku stosując podstawowe operacje mnożenia i dzielenia.
Jeśli znamy jednostkę podstawową i pomocniczą oraz przeliczniki (licznik i mianownik) z karty towaru, możemy oprzeć obliczenia na równaniu:
(Ilość w jednostce pomocniczej) = (ilość w jednostce podstawowej)*mianownik/licznik

Waga poszczególnych pozycji na wydruku faktury (przekazanie wartości w atrybucie WAGA)

Należy zacząć od ustalenia wartości atrybutu liczbowego WAGA dla pozycji cennikowej w programie (formularz towaru, zakładka Atrybuty). Następnie w edytorze GenRap:

1. Przenosimy na wydruk z zakładki Dane pole Pozycje dokumentu/Atrybuty pozycji dokumentu/Wartość
2. W filtrze dodajemy warunek (pod prawym klawiszem myszy opcja Filtruj..) dla pola Wszystkie pola/Atrybuty/Kod…. równe … WAGA 
3. Wybieramy opcję Zestawienie/Zwiń do.. minimum
4. Na końcu mnożymy przez ilość, ale mnożone wyrażenie przekształcamy na format liczbowy:
   decimal( x )*[./Ilość]
   
   Uwaga

   Jeśli po wykonaniu mnożenia przez ilość pojawi się błąd należy spróbować zmienić format na liczbowy (pod prawym klawiszem myszy wybrać opcję „Format wyrażenia…”).
   
   Jeśli to nie pomoże można zamienić w wartości atrybutu kropkę na przecinek za pomocą wyrażenia:
   replace(\[./Wartość (tekst)\], „,”, „.”)
5. jeśli chcemy dodać jeszcze podsumowanie wagi dla całego dokumentu możemy stojąc w polu z wagą wybrać przycisk sumy w pasku zadań :

Finalnie wyrażenie będzie miało postać:
decimal(min([./<-Atrybuty pozycji dokumentu] : [./->Atrybuty/Kod] == „WAGA”, [./Wartość (tekst)])) * [./Ilość]
  

Wyświetlenie rabatu dla elementu transakcji, ceny przed i po rabacie.

Edytujemy istniejący wydruk:

1. Dodajemy kolumnę z ceną początkową (przed rabatem). W tym celu z zestawu danych Pozycje dokumentu przenosimy na wydruk pole Cena początkowa w walucie dokumentu, nadajemy przyjazną nazwę CenaPrzedRabatem
2. Dodajemy kolumnę z kwotą udzielonego rabatu [w %]. W tym celu z zestawu danych Pozycje dokumentu przenosimy na wydruk pole Rabat dla pozycji
3. Dodajemy kolumnę z ceną sprzedaży (po rabacie). Z zestawu danych Pozycje dokumentu przenosimy na wydruk pole Cena w walucie dokumentu. Nadajemy przyjazną nazwę CenaPoRabacie
4. Dodajemy nową kolumnę do zestawienia z elementami transakcji, w której wyliczymy wartość kwotową rabatu. Wyliczamy wartość rabatu (przyjazna nazwa RabatWartosc) jako różnicę pomiędzy ceną początkową a ceną transakcji. Wyrażenie:

CenaPrzedRabatem – CenaPoRabacie

5. W przypadku, gdy występuje narzut, nie wyświetlamy rabatu oraz wartości rabatu. Wyrażenia:

if([./Rabat dla pozycji] < 0, 0, [./Rabat dla pozycji])

if(CenaPrzedRabatem – CenaPoRabacie > 0, abs(CenaPrzedRabatem – CenaPoRabacie), 0)

6. Wyrażeniom CenaPrzedRabatem, CenaPoRabacie, RabatWartosc nadajemy format wyrażenia – liczbowy

W poniższej tabeli przedstawione zostały zastosowane wyrażenia:

Kolumna	Wyrażenie
Cena początkowa w walucie dokumentu	[./Cena początkowa w walucie dokumentu]
Rabat [%]	[./Rabat dla pozycji]
Cena netto\brutto po rabacie (w walucie dokumentu)	[./Cena w walucie dokumentu]
Rabat kwotowo	CenaPrzedRabatem - CenaPoRabacie

  

Umieszczenie na wydruku faktury informacji o cenie i wartości netto/ brutto

Na standardowym wydruku Faktury Sprzedaży widoczne są ceny i wartości netto jeśli faktura liczona jest „od netto”. Jeśli liczona jest „od brutto”, wówczas widoczne są tylko ceny i wartości brutto.

Wydruk standardowy wygląda tak:

Jeśli chcemy uzyskać dodatkowe informacje na wydruku (jak na poniższym rysunku):

Na wydruku możemy wykorzystać wartości zapisane w polach:

[./Wartość brutto]

[./Wartość netto])

[./Cena] – w polu cena przechowywana jest cena netto jeśli algorytmem na fakturze jest „od netto” (analogicznie w przypadku algorytmu „od brutto” – w polu tym będziemy mieli cenę brutto), natomiast jeśli algorytm jest „od netto” a chcemy uzyskać cenę brutto, możemy ją wyliczyć na podstawie wartości brutto dzielonej przez ilość
Należy zdefiniować 4 kolumny:

1.

Nagłówek: if([/Identyfikator/Dokument liczony od] == 1, „Cena netto”, „Cena brutto”)

Wartość: Cena1=[./Cena]

2.

Nagłówek: if([/Identyfikator/Dokument liczony od] == 1, „Wartość netto”, „Wartość brutto”)

Wartość: Wartosc=if([/Identyfikator/Dokument liczony od] == 1, [./Wartość netto], [./Wartość brutto])

3.

Nagłówek: if([/Identyfikator/Dokument liczony od] == 1, „Cena brutto”, „Cena netto”)

Wartość: cena2= wartosc2 / [./Ilość]

4.

Nagłówek: if([/Identyfikator/Dokument liczony od] == 1, „Wartość brutto”, „Wartość netto”)

Wartość: wartosc2=if([/Identyfikator/Dokument liczony od] == 1, [./Wartość brutto], [./Wartość netto])
  

Wyświetlenie dostaw towaru, które znajdują się na magazynie dłużej niż X dni

Dodanie parametru dynamicznego

W konfiguracji wydruków dla wydruku Lista zasobów(GenRap) należy edytować definicję wydruku i dodać parametr. W tym przypadku jest to parametr liczbowy (ilość dni, jaką towar zalega w magazynie).

W edytorze GenRap dodajemy parametr , który nazywa się tak samo jak ten, który stworzyliśmy w konfiguracji wydruków. W tym przypadku jest to:

Ile_dni_zalega

Właściwości pobierania

Rozgrupowanie

Należy rozgrupować dane ponieważ w tym przypadku nie jest potrzebny podział na grupy –> prawy przycisk myszy i opcja Grupowanie/ Rozgrupuj

Wiersz szczegółów

Dodajemy wiersz szczegółów dla towarów:

   <— Zestawienie/ Wstaw wiersz szczegółów

Wyświetlenie dostaw

W pusty wiersz przeciągamy gałąź Towary/Zasoby towarów/Ilość, przeciągamy też w nowe kolumny pola Wartość i Data.

Przeliczanie daty (bieżąca – ilość dni pobranych z parametru)

W nagłówku wydruku można wpisać informację: Towary pochodzące z dostaw sprzed: … tutaj wstawiamy wyrażenie które wyliczy datę = data bieżąca minus ilość dni, czyli:

dateadd(„day”, param(„CDN_DataNaWydruku”), (-1) * param(„ile_dni_zalega”))

Wyrażenie pozwoli wyliczyć datę, wg której będziemy filtrować zasoby dostępne obecnie na magazynie.
Usuwamy z wydruku wszystkie zbędne informacje, zostawiamy tylko te dane, które będą potrzebne – najważniejsza jest lista dostaw i podsumowanie ilości dla poszczególnych towarów.

Wybranie dostaw sprzed wskazanej daty

W celu wyfiltrowania tylko tych dostawy, których data jest mniejsza niż wyliczona, na liście dostaw naciskamy prawy przycisk myszy i wybieramy opcję Filtruj… Ustawiamy warunek:

Data – przed – dateadd(„day”, param(„CDN_DataNaWydruku”), (-1) * param(„ile_dni_zalega”))

Taki filtr pozwoli wyświetlić tylko dostawy przed zadaną datą.

Należy zrobić podsumowanie ilości dla poszczególnych pozycji (przycisk w pasku zadań albo poprzez polecenie sum(Zasobytowarów, Ilość) )

Sortowanie

Można np. wybrać kryterium sortowania malejąco wg ilości zalegającej towaru:

Można też obliczyć, która dostawa, ile dni zalega:

datediff(„day”, [./Data], param(„CDN_DataNaWydruku”))

Selekcja (ukrywanie zerowych ilości)

Jeśli nie chcemy wyświetlać towarów, dla których nie ma zalegających dostaw, można zrobić dodatkowo selekcję: zaznaczamy dane, dla których chcemy zrobić selekcję, przechodzimy na zakładkę Selekcje i wybieramy przycisk: 

Wyznaczamy warunek:
sum == 0
…..i zaznaczamy opcję „Ukrycie”

Wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej zmieniają się procedury importowe. Pojęcie importu, w przypadku sprowadzania towarów z krajów UE, jest zastępowane pojęciem nabycia wewnątrzunijnego. W odniesieniu do krajów UE nie obowiązuje sporządzanie dokumentów SAD. W zamian podatnik musi sporządzić parę dokumentów: Dokument Wewnętrzny Sprzedaży i Dokument Wewnętrzny Zakupu.

Dokument Wewnętrzny służy do rejestrowania wartości towarów z uwzględnieniem prawidłowej kwoty VAT, w celu zarejestrowania jej w Rejestrach VAT. Obowiązek naliczania VAT spoczywa na samym podatniku.

Przykładowy schemat przepływu dokumentów przedstawia poniższy rysunek

Faktury Zakupu (FZ)

Faktury zakupowe dotyczące nabycia wewnątrzunijnego wprowadzane są z poziomu listy Faktur Zakupu. Zasady wprowadzania takich faktur są podobne jak w przypadku innych dokumentów walutowych:

Dokument FZ powinien być zarejestrowany w systemie zgodnie z otrzymaną Fakturą Zakupu.

Korekta graniczna (FZKG)

Wszystkie koszty dodatkowe związane z nabyciem towaru powinny być wprowadzane na odrębnym dokumencie. Takim dokumentem w systemie Comarch ERP Optima jest korekta graniczna FZKG.

Korekta graniczna jest dostępna z poziomu listy Faktur Zakupu. Aby wprowadzić korektę graniczną należy ustawić kursor na Fakturze Zakupu, której dotyczy i z menu kontekstowego lub z menu wyświetlanego pod przyciskiem strzałki obok ikony  wybrać korekta graniczna/cło. Na podniesionym formularzu pojawiają się wszystkie towary z dokumentu FZ, z możliwością wpisania wartości kosztów dodatkowych. Zasady obsługi formularza zostały opisane szczegółowo tutaj.

Jeśli wartość korekty wyliczana jest proporcjonalnie dla pozycji, użytkownik ma do dyspozycji:

przycisk    – dystrybucja kwoty na pozycje (jeśli dodatkowy koszt jest naliczany jedna kwotą)

przycisk – dystrybucja kwot dodatkowych/ celnych na pozycje (jeśli kwoty celne mają być naliczone w rozróżnieniu na rodzaj kosztów)

Zasady wystawiania dokumentu FZKG dla nabycia wewnątrzunijnego są identyczne jak w przypadku dokumentu FZKG dla importu spoza UE  z jednym wyjątkiem:

Na dokumentach FZKG możliwe jest wpisywanie kwot ujemnych. Podczas wpisywania wartości dla poszczególnych towarów program kontroluje, by wartość towaru nie spadła poniżej zera, z uwzględnieniem wszystkich wcześniej wprowadzonych korekt.

Należy pamiętać, że w przypadku wystawiania FZKG na kwotę ujemną program może zablokować później wystawienie korekty ilościowej do Faktury Zakupu. Zdarzy się tak w przypadku, gdy wartość towaru w magazynie po wykonaniu FZKG będzie mniejsza niż wartość wystawianej korekty.

Dokumenty wewnętrzne sprzedaży (FWS)

Lista Dokumentów Wewnętrznych Sprzedaży dostępna jest z poziomu menu Faktury. Została dokładnie opisana w rozdziale Dokumenty wewnętrzne sprzedaży.

W przypadku FWS wystawianych na potrzeby naliczania podatku VAT przy nabyciu wewnątrzwspólnotowym istnieje możliwość automatycznego przekształcenia Faktury Zakupu wraz ze wszystkimi korektami do Dokumentu Wewnętrznego Sprzedaży.

Konwersja Faktury Zakupu do FWS

Jeśli do systemu zostały wprowadzone zarówno Faktura Zakupu jak i koszty dodatkowe, kolejny krok to utworzenie Dokumentu Wewnętrznego Sprzedaży (FWS). Na dokumencie FWS naliczany jest VAT od wartości towarów z uwzględnieniem wszystkich kosztów dodatkowych (wprowadzonych na FZKG).

Automatyczne tworzenie FWS jest możliwe z poziomu listy Faktur Zakupu: kursor należy ustawić na Fakturze Zakupu, do której tworzony będzie Dokument Wewnętrzny, a następnie wcisnąć przycisk

Zasady przekształcania FZ do FWS

1. Możliwe jest przekształcenie jednej FZ do jednego Dokumentu Wewnętrznego Sprzedaży.
2. Po przekształceniu dokument FZ otrzymuje status W. Ponowne przekształcenie do FWS nie jest możliwe.
3. Istnieje możliwość konwersji Faktur Zakupu wystawionych w PLN. Jedyny warunek, jaki musi spełnić Faktura Zakupu to zerowa wartość VAT. Stawki przypisane dla poszczególnych pozycji muszą być NP, 0% lub ZW.
4. Istnieje możliwość tworzenia FWS dla wszystkich dokumentów FZ, gdzie status kontrahenta jest inny niż krajowy.
5. Dokument FWS jest zapisywany do bufora.
6. W przypadku wykasowania lub anulowania FWS usuwany jest status W z Faktury Zakupu (możliwe jest ponowne przekształcenie).
7. Aby anulować dokument FZ skojarzony z Dokumentem Wewnętrznym Sprzedaży należy najpierw usunąć/ anulować dokument FWS, a dopiero potem można anulować dokument FZ.
   
   Uwaga

   Anulowanie FWS nie powoduje automatycznego anulowania Faktury Zakupu – rozpięte zostaje jedynie powiązanie pomiędzy dokumentami.
8. Na FWS przenoszone są zarówno towary jak i usługi z FZ.
9. Wartość pozycji jest wyrażona w PLN (zgodnie z kursem z FZ).
10. FWS uwzględnia wszystkie dodatkowe koszty wprowadzone na FZKG.
    
    Uwaga

    Jeśli do dokumentu FZ został już utworzony Dokument Wewnętrzny Sprzedaży – istnieje możliwość utworzenia FZKG, ale należy również ręcznie skorygować wartość FWS z poziomu listy dokumentów wewnętrznych sprzedaży.
11. FWS uwzględnia wszystkie korekty (ilościowe i wartościowe) wystawione do Faktury Zakupu przed przekształceniem.
    
    Uwaga

    Należy pamiętać, że w przypadku wystawiania korekt do Faktury Zakupu już po jej przekształceniu do Dokumentu Wewnętrznego Sprzedaży program nie koryguje automatycznie wartości naliczonych na FWS. Należy utworzyć korektę do FWS z poziomu listy dokumentów wewnętrznych sprzedaży. Korekty zostały opisane w rozdziale Korekty dokumentów FWS i FWZ.
12. Dla poszczególnych pozycji możliwa jest edycja ceny jednostkowej oraz wartości pozycji (ilość przepisywana jest z FZ)
    
    Uwaga

    W przypadku przekształcenia Faktury Zakupu wystawionej w walucie do Dokumentu Wewnętrznego Sprzedaży istnieje możliwość, że kwota netto Faktury Zakupu w PLN nie będzie identyczna z kwotą netto FWS (wynika to z zaokrągleń przy przeliczaniu cen/ wartości z waluty na PLN). Ewentualne różnice Użytkownik może skorygować edytując wartość pozycji.
13. Tabela VAT (zakładka Dodatkowe):
    • kwoty VAT wyliczane są zgodnie ze stawką VAT podaną na karcie towaru w Cenniku.
    • tabela VAT podlega edycji – użytkownik ma możliwość korygowania zarówno wartości netto, VAT i brutto.
14. Na formularzu FWS z FZ:
    • schemat numeracji– proponowany jest taki, jak ustawiony w Konfiguracji firmy/ Handel/ Dokumenty: Dokument Wewnętrzny Sprzedaży z FZ (domyślnie FAWFZ).
    • kategoria – przenoszona jest kategoria z Faktury Zakupu.
    • magazyn – jest zgodny z magazynem na Fakturze Zakupu. Nie ma możliwości jego zmiany.
    • algorytm (Faktura liczona od) jest zawsze ustawiany na netto.
15. Dokument FWS nie ma wpływu na magazyn.
16. Dokument FWS nie powoduje powstania płatności w module Kasa/Bank

Dokumenty Wewnętrzne Zakupu (FWZ)

Transakcje wewnątrzunijne trójstronne

W przypadku faktur wystawianych dla kontrahenta o statusie wewnatrzunijny – trójstronne są traktowane jak sprzedaż wg procedury uproszczonej i w związku z tym każda faktura „wewnątrzunijna trójstronna” ma adnotację:

„VAT: Faktura WE uproszczona na mocy artykułu 141 dyrektywy 2006/112/WE”.

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług: pierwszy podmiot w transakcji traktuje sprzedaż jako zwykłą WDT i wystawia fakturę dla kontrahenta wewnątrzunijnego. Drugi podmiot natomiast powinien opatrzyć fakturę adnotacją: „VAT: Faktura WE uproszczona na mocy artykułu 141 dyrektywy 2006/112/WE”, wystawiając fakturę na kontrahenta finalnego o statusie trójstronny.

Jeżeli transakcje mają nie być uwzględniane w deklaracji Intrastat, to na dokumentach pole z kodem transakcji należy zostawić puste.

Jeżeli użytkownik Comarch ERP Optima jest pośrednikiem, towar nie trafia do niego, wówczas nie powinien przyjmować tego towaru na stan.

Wydruk Faktur VAT dla transakcji wewnątrzwspólnotowych

Dla wydruku Faktury jak i dokumentów korygujących dotyczących dostaw wewnątrzwspólnotowych  z poziomu formularza faktury dostępny jest wydruk: Faktura VAT – UE:

Wydruk nowych numerów NIP na dokumentach

Od 1.05.2004 kontrahenci, którzy dokonują wewnątrzwspólnotowych nabyć bądź wewnątrzwspólnotowych dostaw powinni posiadać numer NIP z kodem kraju (PL). Przyjęto zasadę, że przedrostek przed numerem jest drukowany tylko dla nabycia/ dostawy wewnątrzwspólnotowej, w związku z czym: 

Zasada ta obowiązuje tylko przy wydruku danych firmy (w nagłówku dokumentu). W przypadku kontrahenta, dla którego wystawiany jest dokument drukowany jest zawsze pełny numer NIP, zapisany na jego karcie.

Na wydrukach walutowych Faktur Sprzedaży dla dokumentów, na których został naliczony podatek VAT i płatność tego podatku realizowana jest w walucie PLN, drukowane są dwa numery rachunków bankowych. Pierwszy numer, to konto walutowe powiązane z formą płatności wybraną na dokumencie, po numerze tego konta drukowana jest waluta dokumentu. Drugie konto drukowane jest pod kontem walutowym i jest to konto złotówkowe drukowane na podstawie rejestru powiązanego z wybraną formą płatności. Po numerze tego konta drukowana jest zawsze waluta PLN, w której dokonywana jest płatność podatku VAT.

Faktura importowa (od dostawcy) jest rejestrowana z poziomu listy faktur zgodnie z opisanymi wcześniej zasadami. Powinna być wystawiona w walucie obcej. Dodatkowo, po to by dokument był potem prawidłowo rozpoznawany w systemie, kontrahent, którego dotyczy, powinien mieć podany status pozaunijny.

Wszystkie koszty dodatkowe oraz podatek VAT jest naliczany na podstawie dokumentu Korekta Graniczna (FZKG). Dokument FZKG powinien być wprowadzony na podstawie otrzymanego dokumentu SAD.

Korekta Graniczna do FZ (FZKG)

Aby zaewidencjonować dodatkowe kwoty związane z zakupem towaru, takie jak: cło, podatek akcyzowy, podatek VAT czy koszt transportu czy inne koszty związane z zakupem towaru, do Faktury Zakupu należy wystawić Korektę Graniczną.

Zasady obsługi formularza zostały opisane szczegółowo tutaj.

Aby wystawić Korektę Graniczną należy na liście zaznaczyć kursorem Fakturę Zakupu, której będzie dotyczyć, a następnie z menu wyświetlonego po wciśnięciu strzałki przy ikonie  wybrać opcję korekta graniczna/cło:

Na wyświetlonym formularzu Korekty Granicznej należy uzupełnić wszystkie informacje zgodnie z otrzymanym dokumentem SAD.

Na dokumencie FZKG edytowalne jest (w przeciwieństwie do innych korekt) pole Kontrahent. Pole to na nowym dokumencie FZKG jest puste, program nie pozwoli jednak zatwierdzić dokumentu przed jego uzupełnieniem.

Algorytm wyliczania (netto/ brutto) jest zawsze zgodny z algorytmem zastosowanym na Fakturze Zakupu i nie podlega edycji.

Waluta na FZKG to zawsze PLN i nie ma możliwości zmiany (cło i podatek zawsze jest płacony w złotówkach).

Naliczanie kwot celnych na korekcie granicznej

Na FZKG pojawią się wszystkie pozycje z Faktury Zakupu od dostawcy. Na formularzu widoczna jest cena towaru po przeliczeniu na PLN po kursie obowiązującym na Fakturze Zakupu, a w polu Korekta jest wartość 0. Użytkownik może sam wyliczyć kwoty dla poszczególnych pozycji w oknie Pozycja dokumentu uzupełniając je ręcznie w polu Wartość lub korzystając z opcji:

– dystrybucja kwoty na pozycje,

– dystrybucja kwot dodatkowych/ celnych na pozycje.

Funkcje działają dla wszystkich pozycji FZKG lub dla pozycji zaznaczonych (jeśli zaznaczymy pozycje przed uruchomieniem funkcji).

Dystrybucja kwoty na pozycje

Jeśli wartość korekty wyliczana jest proporcjonalnie dla wszystkich pozycji jedną kwotą – użytkownik ma do dyspozycji:

– przycisk  – dystrybucja kwoty na pozycje umożliwiający rozdzielenie podanej kwoty proporcjonalnie (w stosunku do wartości pozycji) na wszystkie pozycje z dokumentu.

Należy pamiętać, że wartość korekty dotyczy całej pozycji, a nie pojedynczej jednostki towaru.

Dystrybucja kwot celnych na pozycje

Jeśli zachodzi potrzeba wprowadzenia dodatkowych kosztów związanych z zakupem towaru w sposób bardziej szczegółowy – w rozbiciu na rodzaj kosztów, należy skorzystać z opcji  – dystrybucja kwot dodatkowych/ celnych na pozycje, gdzie można oddzielnie wprowadzić koszt transportu, kwotę cła czy podatku akcyzowego.

Konfiguracja

Rodzaje kosztów zostały określone w Konfiguracji firmy/ Handel/ Kwoty dodatkowe/ celne.

Lista domyślnie zawiera trzy pozycje: Wartość cła, Wartość akcyzy, Koszt transportu. Użytkownik może dodawać nowe pozycje w zależności od potrzeb i specyfiki pracy oraz usuwać/zmieniać domyślne pozycje.

Dla poszczególnych pozycji listy określamy:

Zgodnie z ustawieniem pozycje listy są przenoszone na dokument Korekty Granicznej, gdzie użytkownik podaje ich kwotową wartość.

Naliczanie kwot dodatkowych/ celnych

Po naciśnięciu ikony  na formularzu FZKG pojawia się okno Kwoty celne, gdzie można uzupełnić Wartość poszczególnych pozycji.

Po uzupełnieniu wartości, pozycja jest automatycznie zaznaczana:

Łączna wartość kwot celnych jest proporcjonalnie rozdzielana na pozycje FZKG.  Jeśli pozycja w oknie Kwoty celne zostanie odznaczona, wartość tej pozycji nie zostanie doliczona do wartości towarów.

Kwoty celne dla towarów można naliczać etapami, każdorazowo uzupełniając wartość wybranych pozycji w oknie Kwoty celne. Jeśli ponownie zaznaczymy pozycję, która już była wprowadzana, kwoty zostaną przeliczone na nowo.

Należy pamiętać, że zaznaczenie pozycji i nieuzupełnienie wartości, będzie skutkowało wyzerowaniem wartości na pozycjach Korekty Granicznej.

Przeliczenie kwot celnych następuje po naciśnięciu przycisku  – Akceptuj.

Dystrybucja kwot celnych jest wykonywana domyślnie dla wszystkich towarów z Korekty Granicznej. Aby wykonać dystrybucję kwot celnych na wybrane towary, należy je uprzednio zaznaczyć na liście.

W oknie Kwoty celne dla danej pozycji należy wpisać kwotę w kolumnie Wartość, zostanie ona proporcjonalnie podzielona między towary znajdujące się na Korekcie Granicznej. Jeśli chcemy zmienić bądź wyzerować tą kwotę, należy ponownie otworzyć okno Kwoty celne, zaznaczyć daną pozycję i wpisać dla niej wartość.

Naliczenie kwot celnych ikoną  dystrybucja kwoty na pozycje będzie skutkowało wyzerowaniem naliczonych wcześniej kwot celnych poprzez ikonę  dystrybucja kwot dodatkowych/ celnych na pozycje.

Jeśli chcemy wyzerować wartość wszystkich kwot celnych, najszybciej można zrobić to korzystając z opcji  dystrybucja kwoty na pozycje – wykonując opcję naliczenia dla kwoty 0,00 PLN.

Pozycja dokumentu Korekty Granicznej

W oknie Pozycja dokumentu Korekty Granicznej jest dostępna zakładka [Kwoty celne], gdzie widoczne są naliczone dla towaru wartości kwot celnych, użytkownik ma możliwość edycji kolumn – Wartość, Naliczaj VAT, Wpływ na płatność.

Wpływ kwot celnych na płatność

Kwotę netto Korekty Granicznej stanowi suma kwot celnych, które mają zaznaczony parametr Wpływ na płatność – Tak z wszystkich pozycji towarowych na dokumencie, będą to koszty dodatkowe wynikające z dokumentu SAD takie jak cło czy akcyza, stanowiące zobowiązanie wobec Urzędu Celnego.

Jeśli dodatkowe kwoty wprowadzone na Korekcie Granicznej nie generują płatności, wówczas nie są naliczane do wartości netto, a tym samym nie zwiększają zobowiązania wobec Urzędu Celnego.

Naliczanie podatku VAT

W przypadku kontrahentów pozaunijnych, na Korekcie Granicznej stawka VAT poszczególnych pozycji jest pobierana z kartotek towarowych, VAT od kwot celnych jest naliczany zgodnie z ustawieniem w kolumnie Naliczaj VAT (w oknie, gdzie wprowadzamy kwoty celne). Dodatkowo, na zakładce Płatności znajduje się parametr Naliczaj VAT od towarów, jego zaznaczenie skutkuje naliczeniem podatku VAT od wartości towarów widniejącej na FZ w oparciu o stawki VAT zakupu z kartotek towarowych. Wówczas w tabeli VAT, kwota VAT w danej stawce będzie sumą podatku VAT wyliczonego od wartości towarów z FZ oraz podatku VAT wyliczonego od kwot dodatkowych. W przypadku kilku Korekt Granicznych do jednej FZ naliczenie VAT od towarów jest możliwe tylko na jednej z nich (po zaznaczeniu Naliczaj VAT od towarów, parametr ten nie jest widoczny na kolejnych FZKG). Jeśli zachodzi potrzeba ręcznego skorygowania podatku VAT, tabela VAT (dostępna na zakładce [Płatności]) jest dostępna do edycji.

Wartość zasobów

Wprowadzone kwoty celne zawsze podwyższają koszt zakupu towarów – suma kwot celnych pozycji przenoszona jest do pola wartość a tym samym wpływa na koszt zakupu towarów.

W chwili zatwierdzenia FZKG (na trwałe) tworzone są odpowiednie dokumenty magazynowe zwiększające wartość zasobów:

Jak wprowadzić fakturę importową?

Program zapewnia podstawowe wsparcie dla rejestracji dokumentów importowych. Rejestracja takiego dokumentu może odbywać wg następującego schematu:

1. Klient otrzymuje Fakturę Zakupu importową

Faktura importowa jest rejestrowana w systemie jako Faktura Zakupu w walucie, po kursie z dnia wystawienia faktury (sposób postępowania jest opisany w artykule Wystawiamy dokument w walucie obcej). Powoduje ona:

2. Klient otrzymuje dokument SAD

Fakt otrzymania dokumentu SAD powinien pozwolić użytkownikowi na: 

Faktury Sprzedaży eksportowe

W systemie istnieje kilka rodzajów wydruków dla faktur eksportowych. Dostępne są w menu wydruków:

Faktura eksportowa: wzór standard PLN – od wydruku standardowego faktury różni się jedynie nagłówkiem (Faktura eksportowa). Poza tym drukowane informacje są podobne – wszystkie wartości są drukowane w PLN.

Faktura eksportowa w walucie: wzór standard 1 – jedyną różnicą w stosunku do faktury złotówkowej jest wydruk ceny jednostkowej w walucie obcej. Poza tym wszystkie inne wartości (w tym należność) są drukowane w PLN.

Faktura eksportowa w walucie: wzór standard 2 – wszystkie wartości na fakturze drukowane są w walucie obcej. Informacyjnie drukowana jest cena jednostkowa w PLN. Ponadto na fakturze nie jest drukowana tabelka VAT.

Faktura eksportowa w walucie: wzór standard 3 – wszystkie wartości są drukowane w walucie obcej. [/su_list]

W systemie istnieje możliwość wystawiania dokumentów w walucie obcej. W walucie podawana jest zarówno wartość poszczególnych pozycji jak i całego dokumentu.

Informacje związane z płatnościami, powstające w module Kasa/ Bank są rejestrowane w systemie w walucie w jakiej wystawiony był dokument.

Listę walut definiuje użytkownik w Konfiguracji programu/ Ogólne/ Waluty.

Aby możliwe było wystawianie i prawidłowe przeliczanie wartości dokumentu dla każdej waluty należy zdefiniować kurs. W systemie może funkcjonować kilka typów kursów (np. kurs w banku PKO S.A., kurs średni NBP itp.). Rodzaje kursów, które są wykorzystywane w firmie, definiuje użytkownik z poziomu Konfiguracji programu/ Ogólne/ Typy kursów walut. Jeden z nich musi być kursem domyślnym i jest proponowany na każdym nowym dokumencie w walucie. Kurs domyślny użytkownik może określić zaznaczając na formularzu typu kursu parametr Domyślny:

Określenie notowania na dany dzień jest możliwe z poziomu listy walut po wciśnięciu przycisku .

Istnieje możliwość takiego zdefiniowania parametrów pracy, by program przypominał w chwili uruchamiania programu o uzupełnieniu kursu dla waluty. Odpowiada za to parametr w Konfiguracji firmy/ Ogólne/ Parametry:

Pokazuj formularz kursów walut po wejściu do programu, jeśli nie był aktualizowany – jeśli w tabeli walut występują jakieś waluty, dla których kurs nie był jeszcze ustalany, po każdym uruchomieniu program wyświetli listę walut i umożliwi aktualizację kursu (do czasu, aż wszystkie waluty nie zostaną zaktualizowane).

Zasady definiowania walut, typów kursu oraz notowań zostały dokładniej opisane w dokumentacji do Konfiguracji.

W Konfiguracji firmy/ Ogólne/ Parametry znajdują się parametry związane z obsługą walut na dokumentach:

Jeśli parametr Pobieraj kurs z dnia poprzedniego dla dokumentów przychodowych jest zaznaczony – podczas wystawiania dokumentów związanych ze sprzedażą towarów program porównuje datę wystawienia i sprzedaży (wydania), wybiera datę wcześniejszą i na dokument pobiera kurs z dnia poprzedzającego tą datę. Parametr działa w przypadku dokumentów: Faktura Pro Forma, Faktura Sprzedaży, Wydanie Zewnętrzne, Wydanie Kaucji.

Jeśli parametr  Pobieraj kurs z dnia poprzedniego dla dokumentów kosztowych wg daty jest zaznaczony – program podczas wystawiania dokumentów związanych z zakupem towarów sprawdza wskazaną datę zakupu/ wystawienia/ wpływu na dokumencie i pobiera kurs z dnia poprzedzającego tą datę. Parametr działa w przypadku dokumentów: Faktura Zakupu, Przyjęcie zewnętrzne, Przyjęcie kaucji.

Jeśli parametry są odznaczone – wtedy podczas wystawiania dokumentu:

W przypadku, gdy na dzień, dla którego powinien zostać pobrany kurs, nie ma wprowadzonego notowania program działa na podobnej zasadzie jak dotychczas. W zależności od ustawienia parametru Pobieraj ostatnio ustalony kurs waluty przed wskazaną datą: 

Wystawiamy dokument w walucie obcej

Jeśli parametr jest zaznaczony operator może zdecydować podczas edycji dokumentu w jakiej walucie ma być wystawiony.
Na formularzu Faktury Sprzedaży oraz Faktury Zakupu z poziomu zakładki [Płatności], a w przypadku innych dokumentów – zakładki [Dodatkowe], istnieje możliwość wyboru w jakiej walucie dokument ma być wystawiony.
Domyślne ustawienie waluty pobierane jest z formularza kontrahenta (zakładka [Płatności], pole Domyślna waluta). Przy zmianie kontrahenta waluta jest zmieniana tylko wtedy, jeśli dokument nie posiada jeszcze pozycji. Jeżeli na dokumencie znajdują się pozycje, wówczas zmiana kontrahenta nie powoduje zmiany waluty.
Jeśli zostanie ustawiona inna waluta niż PLN, wówczas na formularzu pojawią się pola związane z typem kursu i notowaniem, jakie mają być wykorzystane na dokumencie:

Data kursu – w polu tym widoczna jest data, z jaką pobrano notowanie dla waluty. Data jest proponowana zgodnie z ustawieniami parametrów w konfiguracji. Podczas wystawiania dokumentu użytkownik może zmienić proponowaną przez program datę i program automatycznie pobierze kurs waluty z podanego dnia.

Notowanie kursu pobierane jest zgodnie z ustawieniem parametrów w menu System/ Konfiguracja/ Firma/ Ogólne/ Parametry: Pobieraj kurs z dnia poprzedniego dla dokumentów przychodowych, Pobieraj kurs z dnia poprzedniego dla dokumentów kosztowych wg daty (działanie parametrów zostało opisane w akapicie powyżej).

Typ kursu – proponowany jest typ kursu określony w konfiguracji jako domyślny. Użytkownik może wybrać inny kurs spośród zdefiniowanych w programie.

Kurs – kurs waluty pobierany jest z tabeli kursów w Konfiguracji i użytkownik nie ma możliwości jego zmiany na dokumencie.

Jeśli zmiana kursu dotyczy tylko aktualnie wystawianego dokumentu można posłużyć się kursem ręcznym. W przypadku tego typu kursu istnieje możliwość określenia jego wartości z poziomu dokumentu – kurs zostanie zapamiętany na dokumencie, natomiast nie będzie widoczny z poziomu konfiguracji.

Zasady wyliczania cen na dokumentach walutowych

Podczas wprowadzania pozycji na dokument program porównuje walutę dokumentu z walutą, w jakiej określona jest cena sprzedaży (zakupu) na karcie cennikowej. Jeśli waluty te nie są zgodne – program przelicza je wg domyślnego kursu. I tak: 

Zasada ta nie ma zastosowania podczas przekształcania (np. RO ->FA, FPF -> FA) oraz kopiowania dokumentów. Na dokumencie wynikowym zawsze pozostaje niezmieniona cena poszczególnych pozycji w walucie, niezależnie od tego, w jakiej walucie została cena zdefiniowana na karcie towaru (cena początkowa na dokumencie) oraz jaki obowiązuje kurs.

Zmiana waluty na istniejącym dokumencie

Istnieje możliwość zmiany waluty na dokumencie, gdzie została już uzupełniona lista pozycji. W przypadku wybrania nowej waluty program przelicza cenę wszystkich już wpisanych pozycji.

Możliwość zmiany waluty nie dotyczy dokumentów handlowych skojarzonych z magazynowymi. Oznacza to, że użytkownik nie będzie miał możliwości zmiany waluty na: 

Zmiana kursu na istniejącym dokumencie

W programie istnieje również możliwość zmiany kursu (notowania) na dokumencie, gdzie uzupełniona została lista towarów.

Zmiana będzie proponowana przez program automatycznie w chwili zmiany daty wystawienia na dokumencie.

Użytkownik ma również możliwość zmiany typu kursu na dokumencie. Program przelicza wtedy wartość towaru wg nowego kursu, pobranego z tabeli kursów w programie.

W przypadku wybrania kursu typu ręczny – użytkownik ma możliwość wpisania notowania bezpośrednio na formularzu.

Na Fakturze Sprzedaży utworzonej do Wydania Zewnętrznego można zmienić datę kursu, typ kursu i notowanie w przypadku kursu ręcznego. Po zmianie kursu przeliczane są wartości w PLN na dokumencie. Dzięki temu możliwe jest przekształcenie kilku WZ z różnymi kursami do jednej Faktury Sprzedaży, Faktury Pro Forma w walucie do WZ. W Konfiguracji firmy/ Magazyn/ Parametry znajduje się parametr Generuj korekty WZ po zmianie ceny/kursu na FA/PA, jeśli jest włączony, po zmianie ceny/kursu na FA i zapisaniu FA na stałe, do Wydania Zewnętrznego generowana jest korekta wartości.

Po zaznaczeniu w Konfiguracji firmy/ Magazyn/ Parametry Pozwalaj na edycję cen/kursu na FZ powstałym z PZ oraz Przeliczaj ceny po nowym kursie na Fakturze Zakupu można zmienić cenę początkową oraz cenę z rabatem dla pojedynczych pozycji, datę, typ kursu oaz notowanie w przypadku kursu ręcznego. Do PZ tworzona jest korekta wartości (szczegóły w artykule Nieokreślona wartość dostawy).

Zasady wystawiania dokumentów w walucie

1. Na dokumentach w walucie obcej domyślnie nie jest wyliczany podatek VAT, ale użytkownik ma możliwość jego naliczenia dla wszystkich lub tylko wybranych pozycji (zasady opisane w jednym z kolejnych rozdziałów)
2. Przy zatwierdzaniu dokumentu w walucie obcej program sprawdza, czy kontrahent nie ma ustawionego statusu krajowy – w takim przypadku poinformuje o tym użytkownika.
3. Jeśli dokument jest wystawiony w walucie obcej – nie jest możliwa jego fiskalizacja.
4. Wystawianie dokumentów w walucie obcej nie dotyczy Paragonów oraz korekt do Paragonów (zawsze w walucie systemowej).
5. Zmiana waluty oraz kursu nie jest możliwa na fakturze, która powstała w wyniku przekształcania Paragonu (zawsze PLN).
6. W przypadku rozliczania zaliczek – do rozliczenia proponowane są tylko zaliczki w walucie zgodnej z walutą na dokumencie.

7. Marża na dokumentach w walutach obcych jest zawsze wyrażona w walucie systemowej (PLN).
8. Analiza danych: Historia kontrahenta i Historia towaru – jeśli w obrocie towarem/ z kontrahentem występowały dokumenty w walucie obcej w analizie są one przeliczane na PLN zgodnie z kursem ustalonym na wystawionym dokumencie.
9. Analiza danych: Bilans handlowy towaru – jeśli w obrocie towarem występowała cena zakupu w walucie obcej to jego wartość jest przeliczana na PLN wg kursu podanego na dokumencie.

Płatności na dokumentach walutowych

Dla każdej pozycji wpisywanej na dokument walutowy pamiętane są dwie wartości: wartość w walucie oraz wartość w PLN (wyliczona wg kursu określonego na dokumencie).

Podczas wyliczania wartości dokumentu w walucie użytkownik może zdecydować, czy podstawą podczas obliczeń powinna być wartość dokumentu wyliczona w walucie, czy też wartość wyliczona w PLN.

Dlatego w przypadku dokumentów wystawianych w walutach obcych można wybrać jeden z dwóch algorytmów wyliczania płatności: 

Podatek VAT na dokumentach walutowych

W programie istnieje możliwość naliczania podatku VAT na dokumentach wystawianych w walucie obcej. Aby naliczyć VAT na dokumencie walutowym należy w Konfiguracji firmy/ Handel/ Parametry zaznaczyć parametr VAT na fakturach w walucie. Zaznaczenie parametru w Konfiguracji dla:

1. Kontrahenta, który na karcie (zakładka [Handlowe]) ma wskazany status Wewnątrzunijny/ Pozaunijny nie oznacza, że na każdym dokumencie program automatycznie naliczy podatek, a jedynie umożliwi na poszczególnych dokumentach zmianę stawki VAT na inną niż 0% lub nie podlega.
   Wystawiając dokument walutowy proponowane są stawki VAT 0% lub nie podlega, natomiast użytkownik ma możliwość:

   • zmiany stawki VAT indywidualnie na poszczególnych pozycjach dokumentu – po podglądnięciu formularza pozycji dostępne jest pole ze stawką VAT
   • zmiany stawki VAT globalnie dla wszystkich pozycji na dokumencie.

Jeśli parametr jest ustawiony i dokument jest wystawiany w walucie obcej na zakładce [Płatności] (obok tabeli VAT) dostępny jest parametr Naliczaj VAT, przy pomocy którego można globalnie naliczyć VAT na dokumencie:

2. Kontrahenta, który na karcie (zakładka [Handlowe]) ma wskazany status Krajowy oznacza, że na każdym dokumencie program automatycznie naliczy podatek. Dla poszczególnych pozycji dokumentu VAT zostanie przeniesiony  zgodnie z ustawieniem na kartach towarów. Użytkownik ma możliwość zmiany VAT-u.

Wartość VAT jest wyliczana od wartości dokumentu w PLN, w zależności od sposobu liczenia dokumentu: 

Kwota płatności jest wyliczana na podstawie wartości brutto dokumentu, przeliczonej na walutę po kursie podanym w nagłówku dokumentu.

Płatność VAT w PLN

Dla kontrahentów o statusie krajowy, podatnikiem jest nabywca na Fakturach Sprzedaży i Fakturach Zakupu w walucie istnieje możliwość naliczania płatności podatku VAT w PLN. W Konfiguracji firmy/ Handel/ Parametry znajduje się parametr Płatność VAT w PLN na fakturach krajowych w walucie dostępny do edycji po zaznaczeniu VAT na fakturach w walucie.

Jeżeli parametr zostanie zaznaczony w konfiguracji, wówczas na dokumencie wystawionym dla kontrahenta krajowego lub takiego gdzie podatnikiem jest nabywca, po zmianie waluty na zakładce [Płatności] automatycznie będą widoczne i zaznaczone parametry Naliczaj VAT, Płatność VAT w PLN. Płatność dokumentu dzielona jest na dwie części – kwotę netto w walucie i kwotę VAT w PLN liczoną po kursie z dokumentu. Do preliminarza płatności przenoszone są obie płatności. Podziału płatności dokumentu na raty można wykonać z poziomu dokumentu tylko dla kwoty netto w walucie. Płatność VAT w PLN można podzielić jedynie z poziomu menu Kasa/Bank/ Preliminarz płatności.

Wyłącznie na fakturach wystawionych dla krajowego podmiotu gospodarczego z płatnością VAT w PLN można zastosować mechanizm podzielonej płatności. Szczegóły tej funkcjonalności zostały opisane w artykule Mechanizm podzielonej płatności.

Na wydrukach Faktura VAT UE oddzielnie wykazywana jest kwota do zapłaty w walucie, oddzielnie kwota VAT w PLN.

Formularz pozycji na dokumentach w walucie

W przypadku dokumentów wystawianych w walutach obcych (FA, FPF, RO, FZ, ZD, WZ, PZ) mamy do czynienia z trzema grupami cen: 

Warto przy tym pamiętać, że w zależności od algorytmu wyliczania dokumentu proponowane są ceny bez podatku – w przypadku wyliczania od netto, lub z podatkiem – w przypadku wystawiania dokumentu od brutto.

W szczególnym przypadku ceny te mogą być wyrażone w trzech różnych walutach (np. cena w cenniku zdefiniowana jest w EURO, a towar sprzedawany jest na fakturze wystawionej w USD).

W zależności od wykorzystywanych podczas wystawiania dokumentów walut na formularzu pozycji może pojawić się do trzech kolumn zawierających cenę i wartość pozycji w poszczególnych cenach: 

Poniżej opisano kilka możliwych kombinacji walut podczas wystawiania dokumentu i związane z tym zmiany w wyglądzie formularza pozycji.

Dokument wystawiany w PLN. Cena w cenniku w PLN:

	KOLUMNA 1	KOLUMNA II	KOLUMNA III
ILOŚĆ	10 SZT.
CENA	100 PLN
RABAT	0.1
CENA z RABATEM	90 PLN
WARTOŚĆ	900 PLN

Dokument wystawiany w walucie (USD). Cena w cenniku w PLN:

	KOLUMNA 1	KOLUMNA II	KOLUMNA III
ILOŚĆ	10 SZT.
CENA	100 USD	400 PLN
RABAT	0.1
CENA z RABATEM	90 USD	360 PLN
WARTOŚĆ	900 USD	3600 PLN

Dokument wystawiany w PLN. Cena w cenniku w walucie (USD):

	KOLUMNA I	KOLUMNA II	KOLUMNA III
ILOŚĆ	10 SZT.
CENA	100 PLN	25 USD
RABAT	0.1
CENA z RABATEM	90 PLN	12.50 USD
WARTOŚĆ	900 PLN	125 USD

Dokument wystawiany w USD. Cena w cenniku w walucie (USD):

	KOLUMNA 1	KOLUMNA II	KOLUNA III
ILOŚĆ	10 SZT.
CENA	100 USD		400 PLN
RABAT	0.1
CENA z RABATEM	90 USD		360 PLN
WARTOŚĆ	900 USD		3600 PLN

Dokument wystawiany w walucie (USD). Cena w cenniku w innej walucie (EURO):

	KOLUMNA 1	KOLUMNA II	KOLUNA III
ILOŚĆ	10 SZT.
CENA	100 USD	90 EURO
RABAT	0.1
CENA Z RABATEM	90 USD	81 EURO	360 PLN
WARTOŚĆ	900 USD	810 EURO	3600 PLN

Informacje dodatkowe

Przekształcenia dokumentów a ustawienia waluty

Podczas przekształcania i kopiowania dokumentów, waluta jest pobierana z dokumentu źródłowego.

Wyjątek stanowią przekształcenia do dokumentów, które wystawiane są tylko w walucie systemowej: 

Korekty do dokumentów w walucie

W przypadku dokumentów korygujących nie ma możliwości zmiany waluty. Na korektę ilości, wartości, stawki VAT przepisywane są waluta, typ kursu oraz notowanie. Oprócz tego do dokumentu walutowego jako pierwszą korektę można wystawić korektę kursu.

Agregowanie dokumentów WZ/ PZ w walucie

Symulacja wartości zakupu

Na dokumencie sprzedaży w walucie zarówno koszt zakupu jak i marża wyliczane są w walucie systemowej (PLN).

Jeśli cena zakupu towaru jest określona w walucie obcej – podczas wyliczania wartości zakupu program uwzględnia kurs zapamiętany na dokumencie zakupu.

W przypadku symulacji wg ostatniej ceny zakupu – program wylicza wartość zgodnie z walutą oraz kursem obowiązującym dla ostatniej ceny zakupu na karcie towaru.

W przypadku symulacji wg średniej ceny zakupu program wylicza średnią cenę zakupu w oparciu o ilość i wartość zasobów posiadanych w magazynie. Wartość zasobu wyliczana jest zawsze na podstawie kursu waluty podanego na dokumencie zakupu. Natomiast wartość sprzedaży wyliczana jest na podstawie kursu podanego na dokumencie sprzedaży.

Aktualizacja cen sprzedaży

Podczas aktualizacji cen sprzedaży program przelicza cenę zakupu z waluty na PLN (zgodnie z określonym na FZ kursem), a następnie dolicza zadeklarowaną marżę i wylicza nową cenę sprzedaży w walucie określonej na karcie.

Czym jest e-faktura

E-faktura jest dokumentem elektronicznym zgodnym z obowiązującym w Polsce prawem podatkowym. Dokument e-faktury występuje w postaci pliku XML. Musi jedynie spełniać wymogi formalne by uznać go za fakturę.

Sposób wymiany e-faktur

Użytkownik, który chce korzystać z e-faktur powinien mieć aktywne konto w systemie Internetowej Wymiany Dokumentów. Współpraca polega na tym, że jeden z oddziałów partnera wysyła zaszyfrowane i podpisane dane zapisane w swojej bazie sprzedażowej, poprzez Internet, na serwery COMARCH, a następnie inny z oddziałów partnera, również przez Internet – je odbiera i zaczytuje do swojej bazy.

Wysyłanie danych następuje z poziomu listy faktur sprzedaży, użytkownik wystawia fakturę w programie Comarch ERP Optima, a następnie przesyła ją do kontrahenta (odbiorcy dokumentu) w formie elektronicznej. Dokument w postaci pliku XML wysyłany jest na serwer Comarch. Od tego momentu dokument znajduje się w skrzynce IWD kontrahenta (odbiorcy dokumentu).

Wystawienie i przesłanie powinno być opatrzone podpisem elektronicznym w rozumieniu art.3 pkt 2 ustawy z dnia 18 września 2001r. O podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z późń. zm.), weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

Wystawca sam decyduje, w jakiej formie wystawia fakturę: w elektronicznej czy papierowej. Fakturę w formie papierowej należy wystawić w wypadku gdy przeszkody formalne lub techniczne uniemożliwiają wystawienie i przesłanie faktury w formie elektronicznej, na przykład: 

W jaki sposób zabezpieczone są przesyłane dane?

Główne cechy zastosowanego rozwiązania:

Jak skonfigurować bazę danych do Internetowej Wymiany Dokumentów?

Aktywacja konta

Przed rozpoczęciem wymiany należy aktywować konto na serwerze COMARCH. Następnie w menu System -> Konfiguracja -> Program -> Ogólne -> Praca rozproszona/ E-faktury – konto należy zaznaczyć parametr „Aktywuj wymianę danych przez serwer ComArch”, a następnie podać: 

Konfiguracja oddziałów

W każdym typie wymiany należy skonfigurować oddział/oddziały partnerów wymiany. Oddziały są ściśle związane z danym numerem klienta. Opcja Zarządzanie oddziałami jest dostępna po podaniu hasła. Dodając nowy oddział należy podać jego symbol (nie może on zawierać polskich znaków ani znaków specjalnych: spacja,_,!,’,” itp.) oraz dane adresowe. Wszystkie pola są wymagane. Po dodaniu oddziału należy wybrać oddział związany z daną instalacją.

Oddziału nie można usunąć. Jeśli zaistnieje potrzeba wstrzymania wymiany z danym oddziałem można ustawić parametr ‘nieaktywny’. W razie potrzeby każdy oddział nieaktywny możemy ponownie aktywować.

Zmiana oddziału (także wybranie ponowne tego samego oddziału) spowoduje wygenerowanie nowego certyfikatu, co uniemożliwi odbiór wiadomości oczekujących na serwerze oraz wysłanie wiadomości z oddziału aktualnie wybieranego jeśli jest on wykorzystywany w innej bazie. Po wybraniu oddziału, dla danej instalacji, aktywna staje się tabela z konfiguracją wszystkich baz firmowych dostępnych w podłączonej bazie konfiguracyjnej – w przypadku e-faktur konfiguracja tabeli nie jest konieczna.

Konfiguracja karty kontrahenta

Aby wymieniać dane z innym oddziałem partnera wymiany należy skonfigurować odpowiednio kartę kontrahenta. W tym celu należy na zakładce Handlowe zaznaczyć czek „Zgoda na wysyłanie e-faktur”, a następnie podać odpowiednie dane w polach ID Partnera oraz Oddział partnera. Dane podane w tych polach muszą się zgadzać z danymi na serwerze ComArch dla tego samego kontrahenta. Wymiana będzie się odbywać za pomocą pliku XML. Oznacza to, że dokument będzie można automatycznie zaimportować do bazy danych Comarch ERP Optima.

Przy zapisie karty kontrahenta następuje:

Wysyłanie i odbieranie danych

Eksport danych

Wysyłanie danych odbywa się z listy faktur sprzedaży za pomocą przycisku  Generowanie e-faktury. Po zaznaczeniu wybranych faktur i wciśnięciu przycisku generowania e-faktury pojawi się okno, w którym po wciśnięciu przycisku pioruna uruchamiamy export e-faktur.

Import danych

Odbieranie danych odbywa się z listy faktur zakupu za pomocą przycisku Import e-faktur. Nastąpi nawiązanie połączenia z serwerem Comarch oraz przejście do skrzynki IWD. Po aktywacji konta do skrzynki IWD można również wejść poprzez opcję Skrzynka IWD w menu Narzędzia.

Skrzynka Internetowej Wymiany Dokumentów

W oknie Skrzynka IWD dostępne są dwie zakładki:

Na obu zakładkach znajdują się kolumny: 

Odbieranie danych

W skrzynce IWD po przejściu na zakładkę „Do odebrania” pojawią się wszystkie paczki, które są dostępne do pobrania z serwera ComArch dla naszego oddziału. Dla paczek, które nie zostały jeszcze odebrane jest możliwość podglądu faktury  lub podglądu szczegółów paczki . Podgląd faktury będzie wykonywał się zawsze w przeglądarce Microsoft Internet Explorer, nawet jeżeli nie będzie ona przeglądarką domyślną w systemie Windows.

Aby odebrać dokument należy po wskazaniu paczki wcisnąć przycisk Odbierz fakturę . Pojawi się wówczas informacja o certyfikacie jakim podpisany jest dokument, po jego zaakceptowaniu otrzymamy informacje że operacja, została wykonana pomyślnie i wówczas taki dokument w skrzynce IWD w kolumnie Odebrano dostanie status „Tak”, natomiast sam dokument pojawi się na liście faktur zakupu zapisany do bufora posiadając status eF.

Jeżeli w pliku xmlowym jest inna jednostka miary niż dla towaru o takim samym kodzie EAN w bazie danych programu wówczas otrzymamy informację o tym, które towary w bazie mają inną jednostkę miary niż w pliku XMLowym.

E-faktury – edycja dokumentu zaimportowanego

Na dokumencie zaimportowanym można zmienić: 

Przykłady konfiguracji

Oddział wystawcy i odbiorcy

Oddział wystawcy – WARSZAWA

Firma (numer klienta 4, PIN 4444) zamawia aktywację IWD w ComArch. Następnie ustawia konfigurację:

1. W menu System -> Konfiguracja -> Program -> Ogólne -> Praca rozproszona / E-faktury – konto należy zaznaczyć parametr „Aktywuj wymianę danych przez serwer Comarch”, a następnie podać: 

Oddział odbiorcy –  LUBLIN

Firma (numer klienta 5, PIN 5555) zamawia aktywację IWD w Comarch. Następnie ustawia konfigurację:

1. W menu System -> Konfiguracja -> Program -> Ogólne -> Praca rozproszona/ E-faktury – konto należy zaznaczyć parametr „Aktywuj wymianę danych przez serwer ComArch”, a następnie podać:

2. Po wybraniu Aktywuj wymianę powtarza wprowadzone hasło. Konto zostaje założone.

3. Następnie przez Zarządzanie oddziałami dodaje Oddział o symbolu „LUBLIN” i go wybiera.

4. Zakładamy kontrahenta WARSZAWA o Nipie: 4444444444, na zakładce Handlowe zaznaczamy czek: „Zgoda na wysyłanie e-faktur” i uzupełniamy pola: ID Partnera: 4 oraz Oddział partnera: WARSZAWA.

Wprowadzenie

Aplikacja Comarch ERP Menadżer Kluczy jest niezbędnym elementem pozwalającym na aktywację i pobieranie zakupionych modułów produktów Comarch ERP. Może on współpracować zarówno z fizycznymi kluczami HASP, plikami SoftHASP, a także z modułami potrzebnymi dla stacjonarnych wersji Comarch ERP Optima Pulpit Menadżera, Comarch e-Sklep oraz Comarch HRM. Aplikacja ta zastępuje Serwis klucza HASP oraz Zdalny Serwer Klucza.

Jedną z zalet Menadżera Kluczy jest możliwość pracy na maszynach wirtualnych z kluczami aktywowanymi w Comarch.

Więcej informacji na temat pobierania modułów przez Comarch ERP Optima można znaleźć w biuletynie technicznym OPT007-SerwisHASP.pdf dostępnym na Indywidualnych Stronach Partnerów.

Instalacja

W celu zainstalowania serwisu należy kliknąć dwukrotnie na plik Comarch ERP Menadżer Kluczy.exe. Po jego uruchomieniu pojawi się okno z wyborem języka instalacji. Dostępne są cztery wersje językowe: polska, angielska, niemiecka oraz francuska.

Po wyborze języka pojawia się kreator instalacji, w którym można podać katalog, gdzie zostanie umieszczona aplikacja. Przy wyborze katalogu zaleca się pozostawienie wartości domyślnych.

Kolejnym parametrem podawanym w instalatorze Menadżera Kluczy, jest instancja SQL. Musi to być lokalna instancja dla komputera, na którym instalowany jest Menadżer Kluczy. Użytkownik, który będzie logował się do SQL niezależnie od tego czy to będzie Logowanie domenowe, czy serwerowe musi posiadać uprawnienia administracyjne na tym serwerze SQL. W przypadku, gdy wybrany login nie posiada wymaganych uprawnień wyświetlony zostanie odpowiedni komunikat:

W przypadku, gdy na komputerze jest zainstalowana domyślna instancja „Optima” z domyślnym hasłem dla loginu SA, to instalator podpowie je podczas próby podłączania, wystarczy kliknąć dalej, aby połączyć się z serwerem SQL

W celu poprawnej aktywacji wszystkich zmian konfiguracyjnych zaleca się zrestartowanie usługi serwera SQL podczas instalacji Menadżera Kluczy. Można to zrobić automatycznie pozostawiając zaznaczony parametr Restartuj serwer SQL i klikając na przycisk Zakończ w kreatorze instalacji. Jeżeli zrestartowanie usługi SQL nie jest w danym momencie możliwe należy ten parametr odznaczyć i wykonać ponowne uruchomienie SQL w innym czasie.

W ramach instalacji wykonywane są następujące czynności: 

Poprawna instalacja powinna zakończyć się następującym komunikatem:

Po zakończeniu instalacji, uruchomieniu Comarch ERP Menadżer Klucza w prawym dolnym rogu ekranu powinna pojawić się ikona informująca o stanie gwarancji na program. Oczywiście wymagane jest jeszcze dodanie właściwych kluczy z modułami. Zielony kolor ikony kłódki informuje o  prawidłowym stanie pozwalającym na pracę
z najnowszymi wersjami oprogramowania dla zakupionych modułów.

Brak informacji o dostępnych modułach, lub zatrzymana usługa „Zarządzanie kluczami produktów Comarch ERP” – aplikacje Comarch mogą pracować jedynie w trybie DEMO

Program poza gwarancją – można pracować, ale tylko na wersjach, których data produkcji jest wcześniejsza od daty ważności zakupionych modułów. Zalecamy przedłużenie ważności gwarancji.

Program na gwarancji – prawidłowy stan pozwalający na pracę z najnowszymi wersjami oprogramowania dla zakupionych modułów.

Monitor Menadżera Kluczy

W skład Menadżera Kluczy wchodzi aplikacja monitora (ComarchMLTray). To ona odpowiada za wyświetlanie ikony kłódki w prawym dolnym rogu ekranu. Monitor uruchamiany jest przy logowaniu do systemu użytkownika, który zainstalował Menadżer Kluczy.

Po kliknięciu prawym klawiszem na ikonie kłódki dostępne są następujące opcje:

Pokaż konfigurację – wyświetla okno aplikacji

Uruchom usługę – uruchamia usługę „Zarządzanie kluczami produktów Comarch ERP” (ComarchML)

Restartuj usługę – restart usługi „Zarządzanie kluczami produktów Comarch ERP” (ComarchML)

Zatrzymaj usługę – zatrzymanie usługi „Zarządzanie kluczami produktów Comarch ERP” (ComarchML)

Zwolnij moduły – wylogowanie z usługi poszczególnych użytkowników i przez to zwolnienie pobranych modułów dla wybranych kluczy

Aktualizuj moduły w kluczu HASP – Aktualizacja modułów w kluczu HASP (programowanie klucza) może być wykonana na dwa sposoby: 

Wyłącz monitor Comarch ERP Menadżer Kluczy – wyłączenie ikony kłódki

Ponadto dwukrotne kliknięcie na ikonę zielonej (lub żółtej) kłódki spowoduje uruchomienie okna aplikacji monitora Comarch ERP Menadżer Kluczy, co jest tożsame z wybraniem opcji Pokaż konfigurację.

Po kliknięciu na opcję Pokaż konfigurację uruchamiane jest okno aplikacji z trzema zakładkami: Dostępne moduły, Pobrane moduły oraz Konfiguracja.

Jeżeli na komputerze jest włączony mechanizm kontroli konta (UAC) i jeżeli monitor Menadżera Kluczy nie zostanie uruchomiony jako administrator, to przy próbie użycia funkcji wymagających uprawnień administracyjnych takich jak: Uruchom usługę, Restartuj usługę, Zatrzymaj usługę lub przejście do zakładki Zaawansowane pojawi się monit z prośbą o zaakceptowanie ponownego uruchomienia monitora Menadżera Kluczy, jako administrator, co umożliwi skorzystanie z wymienionych funkcji.

Zakładka Dostępne moduły

Zakładka przedstawia listę dostępnych modułów pochodzących z podłączonego klucza HASP, plików SoftHASP, bądź z modułów aktywowanych w Comarch (kluczy wirtualnych). Te same informacje dostępne są również na stronie http://localhost:5150.

W nagłówku okna widoczny jest numer wersji Menadżera Kluczy.

Kolor wyświetlanych modułów informuje, czy dany moduł jest aktualny, czy jest już po gwarancji. Kolorem zielonym wyświetlane są moduły na gwarancji (data ważności późniejsza lub równa dacie bieżącej), natomiast kolorem żółtym oznaczane są moduły po gwarancji (data ważności wcześniejsza niż data bieżąca). Analogicznie jak to ma miejsce w przypadku koloru ikony kłódki w prawym dolnym rogu ekranu.

Moduły w modelu abonamentowym

Część modułów sprzedawanych jest w modelu abonamentowym, co oznacza, że po upłynięciu daty ważności takiego modułu, aplikacje nie mogą już z niego korzystać. W takim przypadku na zakładce Dostępne moduły oznaczany jest kolorem czerwonym i ilość początkowa resetowana jest do zera. Dodatkowo wyświetlana jest ikona trójkąta z wykrzyknikiem.

Zakładka Pobrane moduły

Zakładka zawiera informacje o modułach pobranych przez aplikacje, które korzystają z Menadżera Kluczy. W kolumnie Zalogowani użytkownicy znajdują się informacje pozwalające zidentyfikować użytkownika, który pobrał dany moduł.

Jeżeli użytkownik na tym samym komputerze uruchomi wielokrotnie program Comarch ERP Optima, to na zakładce Pobrane moduły będzie wyświetlone każde to uruchomienie, przy czym każdy unikalny moduł zostanie pobrany z serwera tylko jeden raz. W przypadku połączeń terminalowych takie działanie występuje w ramach jednego połączenia. Optima uruchomiona w kolejnym połączeniu do tego samego serwera (ale z innej sesji) spowoduje pobranie osobnego zestawu modułów.

Pobrane moduły, które nie zostaną odświeżone przez aplikację, przez czas określony za pomocą parametru „Czas do zwolnienia nieaktywnego modułu” (domyślnie 1800 s), są usuwane z listy pobranych i aktualizowana jest ilość dostępnych modułów.

Więcej informacji na temat pobierania modułów przez Comarch ERP Optima można znaleźć w biuletynie technicznym OPT007-SerwisHASP.pdf dostępnym na Indywidualnych Stronach Partnerów.

Odśwież <F5> – pozwala zaktualizować widok, opcja dostępna również poprzez klawisz <F5>.

 Usuń <Delete> – usuwa wszystkie pobrane moduły Comarch ERP Optima dla zaznaczonego użytkownika. Moduły dla Pulpitu Menadżera oraz Comarch ERP e-Sklep zwalniane są w momencie zamknięcia puli aplikacji IIS, na której działają. Nie można ich zwalniać z tego poziomu, dlatego dla tych modułów nie jest dostępna funkcja Usuń. Usuwanie modułów Comarch ERP możliwe jest również poprzez klawisz <Delete>.

Moduły nazwane

Moduły nazwane są modułami, które są przypisywane do konkretnego urządzenia lub użytkownika. Raz pobrane nie są zwalniane po wylogowaniu z aplikacji. Również restart usługi nie powoduje zwolnienia modułu nazwanego, który został przypisany do identyfikatora przesłanego przez urządzenie lub użytkownika. Reset takiego modułu można wykonać poprzez telefoniczny kontakt z Asystą Comarch.

Zakładka Konfiguracja

Lista kluczy

Na zakładce Konfiguracja podana jest lista wszystkich kluczy podłączonych do Menadżera Kluczy. Wśród nich może być klucz HASP, klucze wirtualne lub tzw. SoftHASP w postaci plików Softhasp.sig i Softhasp.dat umieszczonych na dysku komputera (domyślnie C:\).

Klucz standardowy przeznaczony dla Klientów na zakładce Konfiguracja ma kolor oliwkowy, natomiast klucz partnerski wyświetlany jest w kolorze fioletowym. W pierwszej kolumnie Dane identyfikacyjne firmy znajduje się numer NIP firmy, która jest właścicielem klucza lub jej akronim.

Dodatkowo wraz z wprowadzeniem mechanizmu kontroli NIP pojawiły się dwa nowe rodzaje kluczy: firmowy oraz wielofirmowy.

Klucz firmowy pokazywany jest na liście w kolorze jasnoniebieskim. Klucz ten może działać tylko z bazą, która w danych o firmie ma przypisany ten sam numer NIP, jaki związany jest z tym kluczem (kolumna Dane identyfikacyjne firmy). Klucz firmowy może występować w postaci klucza HASP bądź klucza wirtualnego.

Klucz wielofirmowy jest podświetlany na pomarańczowo. W przypadku tego klucza mamy do czynienia z przypisaniem więcej niż jednego numer NIP do klucza. Wszystkie numery NIP dla zaznaczonego klucza wielofirmowego wyświetlane są w dodatkowej tabeli poniżej listy kluczy. Klucz wielofirmowy jest rozszerzeniem klucza firmowego i działa analogicznie jak klucz firmowy, przy czym mamy możliwość połączenia z bazą, która zawiera jeden z numerów NIP przypisanych do tego klucza. Klucze wielofirmowe występują wyłącznie w postaci kluczy wirtualnych.

Jeżeli przynajmniej jeden z kluczy na liście posiada ograniczenie czasowe (niezależne od daty ważności modułów), to data tego ograniczenia wyświetlana jest w dodatkowej kolumnie Ograniczenie czasowe klucza. Pozostałe klucze na liście, które nie mają tego ograniczenia w tej kolumnie moją wpisane: Bez ograniczeń. Pole ograniczenia czasowego nie jest wyświetlane dla kluczy partnerskich. W przypadku gdy data ograniczenia czasowego zostanie przekroczona, to ten klucz zmienia kolor na czerwony i zostają wyzerowane ilości wszystkich modułów podłączonych do tego klucza.

Funkcje dostępne na zakładce Konfiguracja

 Aktualizuj moduły <Ctrl+F5> – wymusza połączenie z serwerami Comarch, aktualizuje widok. Opcja dostępna również poprzez kombinację klawiszy <Ctrl+F5>.

 Aktualizacja modułów w przypadku braku połączenia internetowego <Ctrl+F6> – stosowana w przypadku braku sieci, pozwala na aktywację modułów na kolejne 24 h w przypadku modułów Optimy oraz kolejne 72 h dla modułów Altum/XL. Aktywację można przeprowadzić na trzy sposoby. Po pierwsze można wysłać wiadomość SMS pod numer 7148 (koszt 1 zł + VAT) o treści
awartej w ramce to znaczy: ERP PL Kod_aktywacji. Duże i małe litery nie są rozróżniane. Usługa aktywacji poprzez SMS jest dostępna tylko na terenie Polski. Jako odpowiedź na wysłaną wiadomość wysyłany jest SMS z kodem aktywacyjnym, który należy wpisać w puste pola na dole okna

Dodatkowo zamiast ręcznie wpisywać treść SMS można za pomocą aplikacji zeskanować kod QR. Po tej operacji odpowiedni SMS zostanie przygotowany i będzie czekał na zatwierdzenie wysłania przez Użytkownika.

Drugim sposobem aktywacji jest wysłanie wiadomości email na adres: mk@comarch.pl. W treści wiadomości należy wkleić cały ciąg aktywacji zawarty w ramce to znaczy: ERP kod_języka kod_aktywacji. Można również kliknąć w przycisk „Wyślij email, aby aktywować”, co przygotuje gotową do wysłania wiadomość. Funkcja ta wymaga skonfigurowanego domyślnego klienta poczty w systemie Windows, gdzie zainstalowany jest Menadżer Kluczy.

Trzecim sposobem aktywacji jest wykonanie telefonu pod numer +48 12 681 4300 i podanie konsultantowi kodu wyświetlanego w ramce. Na podstawie podanego kodu wygenerowany zostanie kod aktywacyjny, który należy wpisać w puste pola.

Opcja dostępna również poprzez kombinację klawiszy <Ctrl+F6>. Po zastosowaniu tej opcji stan klucza w kolumnie Stan zmienia się na „Aktywny tymczasowo”.

Jeżeli czas do odnowienia klucza będzie mniejszy niż 2h, wyświetlony zostanie specjalny komunikat nad przyciskiem „Aktualizacji modułów w przypadku braku podłączenia internetowego” z informacją o możliwości tymczasowej aktywacji klucza wirtualnego przy użyciu SMS.

 Dodaj <Insert> – pozwala na dodanie klucza wirtualnego, który wymaga cyklicznego kontaktu z serwerami Comarch (minimum, co 24 godziny w przypadku modułów Comarch ERP Optima oraz co 72h dla Comarch ERP XL
i Comarch ERP Altum). W celu dodania takiego klucza w oknie „Dodaj klucz” należy podać: ID Klienta, Pin, Nr klucza oraz Adres e-mail, jeżeli nie jest jeszcze wpisany w Konfiguracji Menadżera Kluczy (Adres e-mail administratora). Opcja dostępna również poprzez klawisz <Insert>.

Dane te Klient otrzymuje przy zakupie modułów. Po dodaniu klucza należy wcisnąć przycisk Aktualizuj moduły. Połączenie z serwerami Comarch wykonywane jest co 2 godziny.

 Edytuj – opcja pozwala na edycję danych dotyczących klucza wirtualnego, może ona być wykorzystana tylko w przypadku, gdy klucz wirtualny nie jest jeszcze aktywny.

 Usuń <Delete> – usuwa klucz wirtualny (nie dotyczy kluczy HASP oraz SoftHasp). Opcja dostępna również poprzez klawisz <Delete>. Po usunięciu klucza wirtualnego z Menadżera Kluczy, może on zostać aktywowany na innym komputerze.

W przypadku, gdy Menadżer Kluczy nie ma łączności z Internetem a próbujemy usunąć klucz wirtualny, wyświetlany jest następujący komunikat: Ze względu na brak połączenia z siecią Internet, po usunięciu klucza wirtualnego nie będzie można go podłączyć na innym komputerze. Podłącz komputer do sieci i spróbuj ponownie. Jeżeli jednak usuniesz klucz wirtualny, zadzwoń pod numer 12 681 43 00 wew. 2 w celu zresetowania tego klucza. Czy usunąć wybrany klucz wirtualny? (Tak/Nie) Po wybraniu opcji „Tak” klucz jest usuwany.

Odświeżenie widoku <F5> – po wybraniu klawisza <F5> następuje odświeżenie widoku tego okna, w szczególności odświeżany jest czas, jaki pozostał do następnej aktualizacji modułów.

Zaawansowane – uruchamia dodatkową zakładkę z zaawansowanymi parametrami konfiguracji

Czas do zwolnienia nieaktywnego modułu – jest to czas w sekundach po jakim moduły, które nie zostały prawidłowo zwolnione (np. w wyniku wymuszenia zamknięcia aplikacji z poziomu Menadżera zadań) są usuwane. Parametr ten był wcześniej konfigurowany z poziomu rejestru i nosił nazwę IdleTime.

Poziom logowania – określa stopień szczegółowości logowania: 0 – tylko wyjątki, 1 – mały, 2 – średni, 3 – największy. Domyślnie parametr ten ustawiony jest na 0.

Spakuj logi – kliknięcie na przycisk powoduje spakowanie wszystkich logów Menadżera Kluczy i umieszczenie ich w folderze %temp% użytkownika Windows.

Ustawienia Proxy – włącza komunikację poprzez zdefiniowany dalej serwer proxy

Adres IP/Nazwa serwera – Adres IP lub nazwa serwera Proxy

Port – port używany przez serwer Proxy.

Autoryzacja proxy – zaznaczenie tego parametru umożliwia podanie danych do uwierzytelnienia na serwerze proxy.

Użytkownik – nazwa użytkownika do uwierzytelnienia na serwerze proxy.

Hasło – hasło użytkownika do uwierzytelnienia na serwerze proxy.

Instalacja klastrowa – zaznaczenie włącza działanie Menadżera Kluczy na klastrze SQL.

Nazwa klastra SQL – nazwa sklastrowanej usługi serwera SQL.

Adres e-mail Administratora – adres e-mail, na który wysyłane są ważne wiadomości dotyczące Menadżera Kluczy oraz powiadomienia o utracie kontaktu z serwerami Comarch przez klucz wirtualny.

Powiadom, gdy klucz utraci kontakt z serwerami Comarch – zaznaczenie tej opcji spowoduje, że na adres e-mail Administratora kluczy wirtualnych wysyłane jest powiadomienie, gdy jeden z kluczy wirtualnych podłączonych
w danej instalacji utracił kontakt z serwerami Comarch przynajmniej przez czas 8h.

Przywróć ustawienia domyślne – przywraca standardowe ustawienia zaawansowane.

Przenoszenie klucza na inny komputer

W przypadku klucza HASP bądź plików SoftHASP, wystarczy zainstalować Comarch ERP Menadżer Kluczy na nowym komputerze i do tego komputera podłączyć klucz HASP bądź przenieść pliki SoftHASP.

Przeniesie klucza wirtualnego z jednego komputera na drugi wymaga usunięcia go z pierwotnej instalacji i dopiero później aktywacji na nowym komputerze po zainstalowaniu Comarch ERP Menadżer Kluczy. Bez usunięcia klucza wirtualnego z pierwotnego komputera nie będzie możliwa jego aktywacja w nowym środowisku.
W przypadku braku dostępu do komputera, gdzie był aktywowany klucz wirtualny, bądź gdy nie ma on połączenia z Internetem prosimy o kontakt z Asystą Comarch w celu resetu ustawień przenoszonego klucza wirtualnego.

Praca z kluczami HASP

Po podłączeniu klucza HASP do komputera należy odczekać kilkanaście do kilkudziesięciu sekund w celu zainstalowania klucza w systemie. Następnie w celu aktywacji klucza w Menadżerze Kluczy wymagany jest restart usługi Menadżera Kluczy.

Praca z wieloma kluczami

Od wersji 2013.3.1 Comarch ERP Optima i Comarch ERP XL oraz od wersji 2015.0.1 Comarch ERP Altum wprowadzono możliwość pracy z wieloma kluczami zawierającymi moduły tej samej aplikacji.

Może to być klucz HASP oraz klucze wirtualne lub same klucze wirtualne. Każdy klucz tworzy osobną pulę modułów, ilości modułów nie sumują się pomiędzy kluczami. Poszczególne pule są identyfikowane poprzez numer danego klucza, dlatego w Comarch ERP Optima oraz w Detalu w polu serwer klucza po nazwie serwera SQL oraz dwóch dwukropkach „::” dodawany jest numer klucza, jeżeli chcemy pobierać moduły z określonej puli.

W przypadku Pulpitu Menadżera, serwer SQL na którym zainstalowany został Menadżer Kluczy oraz numer klucza podawany jest w pliku appSettings.config, który znajduje się w katalogu programu, domyślnie C:\inetpub\wwwroot\pulpitm\.

Jeżeli w Menadżerze Kluczy zostanie aktywowany więcej niż jeden klucz to na zakładkach Dostępne moduły oraz Pobrane moduły pojawia się dodatkowa lista rozwijana: Wybierz klucz, gdzie można wskazać, dla którego klucza mają być wyświetlane informacje. Na liście jako pierwszy jest numer klucza, a za nim w nawiasach kwadratowych jest identyfikator Klienta, którym jest NIP firmy lub akronim firmy.

Funkcjonalność obsługi wielu kluczy może być wykorzystywana również w przypadku kilku firm, które chcą korzystać z jednego Menadżera Kluczy.

Interfejs WWW dla wielu kluczy

Wywołanie w przeglądarce adresu http://localhost:5150 pozwoli na wyświetlenie informacji o dostępnych i pobranych modułach z poziomu interfejsu www, gdy aktywowany jest jeden klucz. Jeżeli w Menadżerze Kluczy aktywowany jest więcej niż jeden klucz, wówczas aby wyświetlić informacje poprzez interfejs www należy podać numer jednego z aktywowanych kluczy po ukośniku w adresie: http://localhost:5150/nr_klucza, np. jeżeli jeden z kluczy ma numer 5000000107, wówczas w celu wyświetlenia stanu modułów dla niego należy wpisać w przeglądarce adres http://localhost:5150/5000000107.

Weryfikacja NIP

Od 1 lipca 2015 dla nowych Klientów Comarch ERP Optima, a od 1 września 2015 roku dla dotychczasowych Klientów Comarch ERP Optima zostanie uruchomiona funkcja weryfikacji NIP. Oznacza to przejście na klucze Firmowe i klucze Wielofirmowe. Poniżej lista wszystkich typów kluczy.

Mechanizm weryfikacji

Weryfikacja NIP aktywna jest tylko dla kluczy firmowych i wielofirmowych. W przypadku Comarch ERP Optima przy odpytaniu Menadżera Kluczy porównywany jest NIP z pieczątki firmy, z numerem NIP zapisanym w kluczu. Jeżeli numery są zgodne, program uruchamia się i pozwala na normalną pracę. Jeżeli natomiast numery nie są zgodne, wyświetlony zostanie odpowiedni komunikat o niezgodności numerów NIP i krokach, które należy podjąć. Comarch ERP Optima umożliwia w takiej sytuacji zmianę numeru NIP przy wykorzystaniu logowania serwisowego lub podanie poprawnego adresu serwisu klucza HASP na oknie logowania. Oczywiście zmiana NIP musi być zgodna z warunkami gwarancji, to znaczy możemy użyć numeru NIP, do którego mamy prawo. Więcej informacji dotyczących weryfikacji można znaleźć w dokumentacji do poszczególnych aplikacji, które współpracują z Menadżerem Kluczy.

Praca na klastrze SQL

Wprowadzenie

Konfiguracja Menadżera Kluczy na klastrze SQL pozwala na zwiększenie dostępności tej usługi. Przełączenie klastra na nowy węzeł powoduje udostępnienie modułów w Menadżerze Kluczy na nowym, aktywnym węźle. Użytkownicy aplikacji ERP pobierającej moduły po przelogowaniu mogą normalnie pracować bez dodatkowych zmian i konfiguracji. Funkcjonalność przekazywania modułów pomiędzy węzłami klastra dostępna jest tylko dla kluczy wirtualnych, klucze HASP nie są obsługiwane w ten sposób.

Przed przystąpieniem do wykonywania instrukcji należy przygotować klaster windows oraz uruchomić na nim klastrowaną usługę SQL.

Instrukcja konfiguracji Menadżera Kluczy w środowisku klastra SQL

Poniższe kroki należy wykonać na każdym węźle klastra:

1. Zainstalować Menadżer Kluczy

2. Konfiguracja po stronie Menadżera Kluczy z poziomu zakładki Zaawansowane 

3. Ustawienia usługi Menadżera Kluczy – Zarządzanie kluczami produktów Comarch ERP 

We właściwościach usługi „Zarządzanie kluczami produktów Comarch ERP” na zakładce Logowanie ustawić utworzone wcześniej konto i podać hasło.

Po wykonaniu kroków 1-3 na wszystkich węzłach należy wykonać restart usługi Menadżera Kluczy.

4. Dodanie kluczy wirtualnego na każdym z węzłów klastra.

Na wszystkich węzłach dodajemy ten sam klucz (klucze).

Zasada działania

W klastrze pracy awaryjnej Windows mamy węzły, którymi są serwery tworzące klaster. Tylko jeden
z węzłów w danym momencie jest aktywny, pozostałe są nieaktywne. Do usługi klastrowanej, jaką jest np. SQL Server łączymy się poprzez jej nazwę. Pod tą nazwą dostępny jest aktywny w danym momencie węzeł klastra. Moduły w Menadżerze Kluczy znajdują się na aktywnym węźle, na pozostałych węzłach wyświetlana jest informacja o nieaktywności węzła i nie ma modułów do pobrania.

Na aktywnym węźle klastra w kolumnie stan powinien wyświetlać się komunikat: Aktywny. Natomiast na nieaktywnym węźle w kolumnie stan mamy: Nieaktywny, bądź jeżeli moduły jeszcze nie były pobierane to w kolumnie stan będzie komunikat: Moduły nie były jeszcze pobierane.

W momencie przełączenia klastra nowy węzeł staje się aktywny i na nim udostępniane są moduły. Uprzednio aktywny węzeł przechodzi w tryb nieaktywny, co za tym idzie klucz w Menadżerze na tym węźle dezaktywuje się i przestaje udostępniać moduły.