Moduł Kasa/Bank w systemie Comarch ERP Optima

Ponieważ zadaniem modułu Kasa/Bank jest ujęcie wszelkich zagadnień związanych z przepływem środków pieniężnych w firmie – oznacza to, że musi on gromadzić również informacje pochodzące z innych modułów systemu Comarch ERP Optima. Innymi słowy moduł Kasa/Bank musi „wiedzieć” o każdym zdarzeniu finansowym, które ma miejsce w przedsiębiorstwie. Tylko wtedy jest w stanie zarządzać finansami i generować kompletny obraz finansowy firmy (stan przeszły, bieżący i prognozy).

Informacje gromadzone w module Kasa/Bank mogą pochodzić z:

  • modułu fakturującego. Wystawienie każdej transakcji z kontrahentem jest związane z płatnością. Może to być natychmiast realizowana płatność gotówką, czekiem czy kartą kredytową – wtedy odpowiedni zapis pojawi się w rejestrze kasowym, lub płatność odroczona – wtedy informacja o planowanej zapłacie (np. przelewem) trafi do Preliminarza planowanych płatności.
  • Modułów naliczających podatki. Zatwierdzone do realizacji deklaracje podatkowe (np. VAT, PIT-36 czy CIT-8…) również zapisane zostaną w pierwszej kolejności do Preliminarza płatności, a w chwili ich realizacji przeniesione do zapisów w odpowiednich rejestrach kasowych.
  • Modułu płacowego. Zatwierdzone do wypłaty listy płac, najpierw trafią do Preliminarza planowanych płatności, a w chwili ich realizacji zostaną zapisane w odpowiednich rejestrach kasowych/ To samo dotyczy zaliczek na poczet pensji czy wypłat wszelkich dodatkowych świadczeń dla pracowników.

Oczywiście w samym module Kasa/Bank można bezpośrednio wprowadzać zapisy i mogą to być między innymi:

  • wszelkie operacje finansowe, które nie są związane z transakcjami wykonywanymi w innych modułach. Np. bezpośrednie wypłaty/wpłaty gotówki do kasy, spłaty rat kredytów czy naliczone odsetki od lokat bankowych, zasilanie rachunków bankowych, przelewy między własnymi rachunkami bankowymi itd.
  • Rozliczenia niezapłaconych transakcji, dokumentów.
  • Planowane wydatki i wpływy zapisywane bezpośrednio do Preliminarza planowanych płatności

Jeszcze jednym sposobem wprowadzania danych do tego modułu jest import danych z aplikacji/plików zewnętrznych:

  • HOME BANKING, czyli możliwość eksportu przygotowanych przelewów do aplikacji komunikujących się z bankiem i importu wyciągów bankowych.
  • Import i aktualizacja listy banków z plików udostępnianych przez Krajową Izbę Rozliczeniową (KIR).

Na podstawie danych zgromadzonych w module Kasa/Bank można wykonać szereg zestawień i raportów obrazujących w różnych przekrojach kondycję finansową firmy. Są to między innymi:

  • kalendarz planowanych płatności,
  • zestawienia dłużników i wierzycieli,
  • raport wpływów i wydatków wg kategorii przychodów i kosztów.



Współpraca z modułem fakturującym

Współpraca z modułem fakturującym opiera się głównie na generowaniu zapisów/ zdarzeń w module Kasa/Bank na podstawie wystawianych dokumentów sprzedaży oraz automatycznego rozliczania tych zapisów/zdarzeń. Obowiązuje przy tym zasada, że:

  • Jeśli faktura jest płatna gotówką – zatwierdzenie dokumentu wiąże się z automatycznym wygenerowaniem zapisu kasowego w danym rejestrze. Generalnie numer tego zapisu kasowego jest numerem faktury. Jednak w Konfiguracji firmy/ Kasa i Bank/ Parametry znajduje się parametr Domyślny schemat numeracji dla automatycznych zapisów kasowych. Jeżeli parametr ten zostanie zaznaczony, to przy automatycznych zapisach kasowych/bankowych schemat numeracji dokumentów jest pobierany z Konfiguracji firmy/Kasa i Bank/Dokumenty: KP/KW z kolumny Definicja – KP dla zapisów typu przychód, KW dla zapisów typu rozchód. Seria dla schematu numeracji pobierana jest z rejestru kasowego/bankowego tak jak przy ręcznym dodawaniu KP/KW.
  • Jeśli faktura ma odroczony termin płatności – jej zatwierdzenie powoduje zarejestrowanie zapisu w Preliminarzu Płatności, również w rejestrze przypisanym do wykorzystanej formy płatności.

Domyślne rejestry kasowe/bankowe dla operatorów

W systemie istnieje możliwość takiego zdefiniowania form płatności gotówka oraz przelew, by dla każdego operatora zapisy kasowe trafiały do odrębnego rejestru kasowego/bankowego.

Na karcie operatora (Konfiguracja programu/ Użytkowe/ Operatorzy), na zakładce [Ogólne] w sekcji Parametry wspólne, znajdują się pola Domyślna kasa oraz Domyślny bank. Z rozwijanej listy można wybrać rejestr kasowy/bankowy, do którego powinny trafić zapisy kasowe związane z dokumentami wystawianymi przez tego operatora.

  • Dla domyślnej kasy na liście pojawiają się tylko rejestry typu KASA, natomiast dla domyślnego banku na liście pojawiają się rejestry typu BANK
  • Rejestry muszą być prowadzone w walucie systemowej
  • Na liście nie pojawią się rejestry, do których operator ma założone zakazy (zakładka [Zakazy] na formularzu rejestru). Równocześnie program kontroluje, by dla operatora nie można było założyć zakazów do rejestru, który został wcześniej zdefiniowany jako jego domyślny rejestr kasowy/bankowy.

Na definicji formy płatności (Konfiguracja firmy/ Kasa i Bank/ Formy płatności), w polu Rejestr,  istnieje możliwość przypisania rejestru –domyślna.

Uwaga
Rejestr domyślny można przypisać tylko do formy płatności typu gotówka oraz przelew.

W przypadku, gdy operator ma przypisaną Domyślną kasę, a równocześnie forma płatności typu gotówka jest skojarzona z Rejestrem domyślnym – w trakcie wystawiania dokumentu płatnego gotówką program sprawdzi, która kasa jest przypisana do aktualnie zarejestrowanego operatora i w tym rejestrze utworzy zapis kasowy, związany z dokumentem.

Podczas korzystania z funkcji domyślnych rejestrów kasowych/bankowych może zdarzyć się sytuacja, że przypisana operatorowi kasa domyślna bądź bank domyślny nie będzie dostępny. W takim przypadku, przy próbie wystawienia dokumentu z wykorzystaniem formy płatności skojarzonej z rejestrem domyślnym, program wyświetli komunikat i nie pozwoli na zatwierdzenie dokumentu. Należy wtedy sprawdzić, czy:

  • Przypisany dla operatora rejestr kasowy/bankowy nie został zablokowany na liście rejestrów kasowych/ bankowych.

W aktualnej bazie jest utworzony rejestr kasowy/bankowy przypisany do operatora na jego karcie (przede wszystkim jeśli operator pracuje na kilku bazach danych).

Daty na zdarzeniach/ zapisach związanych z dokumentami zakupu/ sprzedaży

W Konfiguracji firmy/ Kasa i Bank/ Daty dokumentów istnieje możliwość ustalenia parametrów odpowiadających za daty dla zapisów kasowych oraz terminy płatności dla zdarzeń w Preliminarzu. Parametry są wykorzystywane podczas wystawiania dokumentów w module Faktury, w Rejestrach VAT oraz Ewidencji dodatkowej oraz tworzenia na ich podstawie płatności w module Kasa/Bank.

W przypadku parametrów dotyczących terminu płatności użytkownik ma możliwość ustalenia, która data powinna być podstawą do wyliczania terminu płatności:

  • FS, PA – termin może być wyliczany od daty wystawienia lub daty sprzedaży. Parametr jest również wykorzystywany podczas wystawiania Faktur Sprzedaży i paragonów w module Faktury.
  • FZ – w przypadku Faktur Zakupu wystawianych w module Faktury termin płatności może być wyliczany od daty wpływu, daty wystawienia lub daty zakupu.

W przypadku płatności gotówkowych, gdzie w raporcie kasowym powinien powstać odpowiedni zapis KP/ KW,  istnieje możliwość zdefiniowania, z jaką datą powinien być do raportu dopisywany:

Data zapisu kasowego przy zapisie FS – zapis KP, tworzony automatycznie w chwili zatwierdzania Faktury Sprzedaży, może być generowany z datą wystawienia faktury lub z datą sprzedaży.

Data zapisu kasowego przy zapisie PA – zapis KP tworzony w chwili zatwierdzania paragonu może być generowany z datą wystawienia PA lub datą sprzedaży.

Data zapisu kasowego przy zapisie FZ – zapis KW tworzony w chwili zatwierdzania Faktury Zakupu może być generowany z datą wpływu, datą wystawienia dokumentu lub datą zakupu.

Uwaga
Dla wszystkich dokumentów istnieje możliwość takiego ustawienia, by zapis kasowy był zawsze generowany z datą obowiązującą podczas wyliczania terminu płatności. Takie ustawienie parametru zapobiega sytuacji, gdy termin płatności widoczny na dokumencie jest inny (wyliczany np. wg daty wystawienia), natomiast zapis KP tworzony jest z inną datą (np. sprzedaży).  

W przypadku dokumentów zakupu i sprzedaży użytkownik może zdefiniować, z jaką datą ma powstać zdarzenie w Preliminarzu. Odpowiadają za to ustawienie parametru Data zdarzenia w Preliminarzu dla FZ oraz Data zdarzenia w preliminarzu dla FS/WKA, PA. Użytkownik ma do wyboru datę wpływu, datę zakupu, datę wystawienia dla dokumentów zakupowych oraz datę wystawienia i datę sprzedaży dla dokumentów sprzedażowych.

Kategorie

W trakcie wystawiania faktury przypisujemy jej kategorię. Warto pamiętać, że kategoria ta jest kopiowana na zapis kasowy (w przypadku płatności gotówką) lub na zdarzenie zapisywane w Preliminarzu w przypadku płatności odroczonej.

Faktura w buforze

Jeśli dokument sprzedaży zostaje zapisany do bufora to nie może to powodować powstania żadnych zapisów w rejestrach kasowych/bankowych (przypomnijmy, że faktura w buforze jest nadal edytowalna i jej zawartość może być zmieniana).

Natomiast płatność za taką fakturę można traktować jako planowany przychód (lub rozchód w przypadku np. zwrotu towaru). Dlatego wpisanie faktury do bufora powoduje rejestrację zdarzenia w Preliminarzu. Zdarzenie to jest powiązane z konkretną fakturą (jej numer jest widoczny w polu dokument) i nie ma możliwości zmiany wpisanych tam informacji (zmiana danych możliwa jest jedynie z poziomu dokumentu sprzedaży). Zdarzenie takie ma nadany stan Bufor i na liście jest widoczne w kolorze zielonym.

Jeśli płatność jest rozbita na kilka części – w Preliminarzu pojawi się odpowiednia ilość zdarzeń odpowiadających kolejnym wpłatom.

Zatwierdzenie faktury powoduje wygenerowanie zapisu kasowego na kwotę płatną gotówką, natomiast z Preliminarza znika odpowiadające mu zdarzenie. Zdarzenia powiązane z płatnościami odroczonymi nadal są widoczne w Preliminarzu, jednak ich stan zostaje zmieniony na Zatwierdzone do realizacji.

Anulowanie faktury

Jeśli dokument nie był jeszcze rozliczony – po anulowaniu znika z Preliminarza planowana płatność z nim związana.

Jeśli dokument został rozliczony, możliwość anulowania dokumentu zależy od ustawień parametru Kasowanie rozliczeń przy kasowaniu i anulowaniu dokumentówKonfiguracji firmy/ Kasa i Bank/ Parametry:

Jeśli dokument był rozliczony „ręcznie” przez użytkownika, tzn. wpłata gotówki nie nastąpiła automatycznie po zatwierdzeniu faktury, a rozliczenie nastąpiło z poziomu modułu Kasa/ Bank – po anulowaniu:

  • rozpięte zostaje rozliczenie,
  • znika płatność z Preliminarza,
  • zapis kasowy pozostaje w raporcie ze statusem Nierozliczony.

Jeśli dokument był rozliczony w chwili zatwierdzenia (np. Faktura Sprzedaży płatna gotówką przy zatwierdzeniu spowodowała powstanie zapisu kasowego):

  • rozpina rozliczenie,
  • usuwa zdarzenie z Preliminarza,
  • usuwa zapis z raportu kasowego, pod warunkiem, że raport kasowy jest nadal otwarty. Jeśli raport został zamknięty – zapis kasowy pozostaje w raporcie ze statusem Nierozliczony.

Automatyczne kompensaty

W systemie istnieje możliwość automatycznego kompensowania dokumentów (np. Faktury Sprzedaży i korekt do niej).  W Konfiguracji firmy/ Kasa i Bank/ Parametry znajduje się zmienna Automatyczne kompensaty. Powoduje ona, że program automatycznie kompensuje ze sobą Fakturę Sprzedaży i wystawioną do niej korektę.

Zasady automatycznego kompensowania dokumentów:

  • Kompensata dotyczy jedynie Faktur Sprzedaży i korekt do FS.
  • Faktura korygująca musi być zatwierdzona na trwałe (nie do bufora).
  • W konfiguracji musi być zdefiniowana forma płatności typu
  • Forma płatności kompensata musi być zadeklarowana na fakturze korygującej.
  • Faktura korygująca zostanie rozliczona całkowicie lub częściowo, w zależności od kwoty, jaka została do rozliczenia na Fakturze Sprzedaży.

 




Zasady współpracy modułu Kasa/Bank z innymi modułami systemu Comarch ERP Optima

Inicjalizacja zaliczek na dokumentach

Wprowadzając dokument do systemu po wpisaniu kontrahenta na dokument program wyszukuje nierozliczone zapisy kasowe/bankowe dla tego kontrahenta (odpowiednio po stronie należności lub zobowiązań w zależności od dokumentu). W sytuacji, gdy są jakieś zaliczki to ikona plusa dostępna pod tabelą Zaliczki do rozliczenia ma wtedy dodatkowo ikonę wykrzyknika. Istnieje wtedy możliwość rozliczenia zaliczki bezpośrednio z poziomu dokumentu. Dodatkowo, jeśli na dokumencie wybrano pracownika, którego zaliczki powinny być rozliczone – są one dopisywane do listy zaliczek kontrahenta.

Formy płatności

W konfiguracji użytkownik tworzy listę form płatności, które będzie wykorzystywał. Każda forma płatności musi być skojarzona z rejestrem domyślnym, prowadzonym w PLN.

Dodatkowo, z każdą formą płatności można powiązać dodatkowo rejestry walutowe. Informacje o obsługiwanych rejestrach walutowych wprowadza się na liście widocznej w dolnej części okna.

Uwaga
Z jedną formą płatności może być skojarzony tylko jeden rejestr w danej walucie (tzn. z jedną formą płatności nie mogą być skojarzone np. dwa rejestry walutowe w EURO). Dzięki temu można w jednoznaczny sposób określić, do którego rejestru powinien trafić dokument kasowy w danej walucie.

W chwili wprowadzania dokumentu program sprawdza, w jakiej walucie jest wystawiany dokument, a następnie – jakie rejestry są skojarzone z wybraną formą płatności:

  • Jeśli dokument jest w PLN – zapis/ płatność w Kasie/Banku jest wprowadzana w rejestrze domyślnym (złotówkowym).
  • Jeśli dokument jest w walucie, która jest przypisana do wybranej formy płatności – zapis/ płatność jest tworzony w rejestrze skojarzonym z daną walutą.
  • Jeśli dokument jest w walucie, która nie jest uzupełniona dla wybranej formy płatności – zapis/ płatność jest tworzony w rejestrze domyślnym (złotówkowym).

Użytkownicy, którzy nie posiadają rachunków walutowych – formy płatności kojarzą tylko z rejestrem złotówkowym. W takim przypadku, niezależnie od waluty dokumentu – w Kasie/Banku będą one rejestrowane zawsze na rachunku (w kasie) złotówkowej.

Jeśli użytkownik prowadzi rachunek w walucie obcej i chce, by wszystkie płatności do dokumentów wystawianych w takiej walucie były tam automatycznie rejestrowane na rachunku walutowym – powinien odpowiedni rejestr walutowy przypisać do formy płatności. Wtedy program wszystkie płatności w danej walucie automatycznie zapisze w rejestrze walutowym. Natomiast płatności do dokumentów w złotówkach oraz innych walutach – będą zapisywane w rejestrze złotówkowym.

Przykład

W firmie są dwa rachunki bankowe: jeden złotówkowy, a drugi w EURO. Założone są dla nich dwa rejestry: R_PLN – złotówkowy (dla rachunku w PLN) oraz R_EUR (dla rachunku w walucie obcej). Użytkownik definiuje jedną formę płatności przelew. Domyślnie kojarzy go z rejestrem R_PLN, natomiast w sekcji rejestry walutowe dopisuje dodatkowo rejestr R_EUR.

Jeśli wystawi dokument w PLN – płatność znajdzie się w Preliminarzu w rejestrze R_PLN.

Jeśli wystawi dokument w EUR – płatność znajdzie w Preliminarzu w rejestrze R_EUR.

Jeśli wystawi dokument w USD – płatność znajdzie w Preliminarzu w rejestrze R_PLN.

Dzięki takiemu rozwiązaniu wykorzystując jedną formę płatności można wprowadzać zapisy/ płatności do rejestrów w różnych walutach.

Łączenie kart kontrahentów

W programie istnieje możliwość łączenia kart kontrahentów, gdzie jeden zostanie ustawiony jako kontrahent główny, a pozostali jako kontrahenci podrzędni (duplikaty). Aby takie łączenie było możliwe na formularzu operatora (Konfiguracja/ Program/ Użytkowe/ Operatorzy), na zakładce [Ogólne], musi być zaznaczony parametr Prawo do łączenia kart kontrahentów.

Funkcja Połącz kontrahentów dostępna jest na liście kontrahentów w menu kontekstowym (pod prawym klawiszem myszy) oraz w menu głównym pod ikoną  Połącz kontrahentów.

Dokładniejszy opis funkcjonalności dostępny jest tutaj.

Pozostałe elementy współpracy opisane są w poniższych artykułach.

Współpraca z modułem fakturującym

Współpraca z modułem CRM Plus – windykacja

Współpraca z modułami księgowymi

Współpraca z modułem Płace i Kadry




Informacje bieżące

Dostępność zakładki [Informacje bieżące] dla operatora jest zależna od ustawienia w menu Widok/ Pokaż okno Informacji bieżących. Po włączeniu tej opcji, w programie widoczna jest pionowa zakładka [Informacje bieżące]:

Zadaniem okna Informacji bieżących jest przedstawienie informacji aktualnych na chwilę (dzień) wywoływania raportu, czyli po uruchomieniu okna informacji bieżących. Dane są wyświetlane na dzień zgodny z datą bieżącą programu ustawioną w menu Narzędzia/Data bieżąca.

Raport (informacje) wywoływany jest po wciśnięciu zakładki [Informacje Bieżące].

Dla każdego użytkownika możemy zdefiniować indywidualny zestaw raportów, jaki będzie z nim związany. Szczegóły tutaj.

Informacje bieżące wspólne dla KP – Księga Podatkowa oraz KH – Księga Handlowa:

Deklaracja INTRASTAT do zrealizowania – informacja o konieczności przygotowania deklaracji – wyświetlana domyślnie na 7 dni przed terminem złożenia deklaracji, czyli od 3-go do 10-go dnia miesiąca. Jeśli brak zatwierdzonej deklaracji INTRASTAT za poprzedni miesiąc to z pozycji Informacji bieżących dwuklikiem możemy przejść bezpośrednio do listy deklaracji INTRASTAT i naliczyć deklaracje. Funkcja ta dostępna jest w przypadku kiedy Użytkownik nie posiada modułu Handel.

Deklaracja VAT-7 do zrealizowania – informacja o konieczności przygotowania deklaracji – wyświetlana domyślnie na 7 dni przed terminem złożenia deklaracji, czyli od 18-go do 25-go dnia miesiąca. Jeśli brak zatwierdzonej deklaracji VAT-7 za poprzedni miesiąc to z pozycji Informacji bieżących dwuklikiem możemy przejść bezpośrednio do listy deklaracji VAT-7 i naliczyć deklaracje.

Deklaracja VAT-9M do zrealizowania – informacja o konieczności przygotowania deklaracji – wyświetlana domyślnie na 7 dni przed terminem złożenia deklaracji, czyli od 18-go do 25-go dnia miesiąca. Jeśli brak zatwierdzonej deklaracji VAT-9M za poprzedni miesiąc to z pozycji Informacji bieżących dwuklikiem możemy przejść bezpośrednio do listy deklaracji VAT-9M i naliczyć deklaracje.

Zaliczka na PIT-36 do zrealizowania – informacja o konieczności przygotowania zaliczki PIT-36 – wyświetlana domyślnie na 7 dni przed terminem płatności zaliczki, czyli od 13-go do 20-go dnia miesiąca. Jeżeli w bazie brak zaliczki na PIT-36 w danym miesiącu to pojawia się informacja o braku wyliczonej zaliczki, natomiast jeśli zaliczka jest naliczona ale niezatwierdzona to na liście pojawi się informacja o zaliczce niezatwierdzonej. W przypadku gdy brak zatwierdzonej zaliczki na PIT-36 to z pozycji Informacji bieżących dwuklikiem możemy przejść bezpośrednio do listy zaliczek na PIT-36 i naliczyć zaliczkę.

Deklaracja VAT-UE do zrealizowania – informacja o konieczności przygotowania deklaracji – wyświetlana domyślnie na 7 dni przed terminem złożenia deklaracji, czyli od 18-go do 25-go dnia miesiąca. Jeśli brak zatwierdzonej deklaracji VAT-UE za poprzedni miesiąc to z pozycji Informacji bieżących dwuklikiem możemy przejść bezpośrednio do listy deklaracji VAT-UE i naliczyć deklaracje.

 

Informacje bieżące dla KP – Księga Podatkowa:

Zaliczka na PIT-4R do zrealizowania – informacja o konieczności przygotowania deklaracji – wyświetlana domyślnie na 7 dni przed terminem złożenia deklaracji, czyli od 13-go do 20-go dnia miesiąca, jeśli brak zatwierdzonej zaliczki na PIT-4R (deklaracji pomocniczej) za poprzedni miesiąc. Z pozycji Informacji bieżących możemy bezpośrednio przejść do listy deklaracji PIT-4R i naliczyć deklaracje.

 

Informacje bieżące dla KH – Księga Handlowa:

Zaliczka na CIT-8 do zrealizowania – informacja o konieczności przygotowania zaliczki CIT-8 – wyświetlana domyślnie na 7 dni przed terminem płatności zaliczki, czyli od 13-go do 20-go dnia miesiąca. Jeżeli w bazie brak zaliczki na CIT-8 w danym miesiącu to pojawia się informacja o braku wyliczonej zaliczki, natomiast jeśli zaliczka jest naliczona ale niezatwierdzona to na liście pojawi się informacja o zaliczce niezatwierdzonej.  Z pozycji Informacji bieżących możemy klikając na informacji bezpośrednio przejść do listy zaliczek i naliczyć/zatwierdzić zaliczkę na CIT-8.