Instrukcja instalacji
W niniejszym artykule przedstawione zostały wymagania, proces instalacji i reinstalacji Comarch ERP Optima 2023.3.1.
Wymagania sprzętowe i programowe
Informacje dotyczące wymagań sprzętowych i programowych znajdują się tutaj.
Zabezpieczenie programu
Do pracy programu w pełnej wersji konieczne jest posiadanie klucza zabezpieczającego, który zawiera informacje o zakupionych modułach.
Płyta instalacyjna
Po uruchomieniu dysku instalacyjnego wyświetlane jest menu:
-
-
- Zainstaluj - uruchomienie instalacji systemu Comarch ERP Optima,
- Odwiedź - prezentacja programu,
- Oferta uzupełniająca – ERP 4.0,
- Pierwsze kroki z programem - dokumentacja, filmy instruktażowe oraz bazy demo,
- Comarch ERP Optima w chmurze,
- Społeczność Użytkowników,
- Gdzie kupić?
-
Wybranie opcji Zainstaluj Comarch ERP Optima umożliwia zainstalowanie programu w wersji dla jednego stanowiska lub dla pracy sieciowej.
Instalacja programu Comarch ERP Optima
Podczas instalacji Użytkownikowi towarzyszy tzw. asystent. Dzięki temu cały proces polega na odpowiadaniu na pytania instalatora pojawiające się w kolejnych oknach. Potwierdzenie podanych informacji i przejście do następnego okna następuje po wciśnięciu przycisku Dalej. Powrót do wcześniejszego okna jest możliwy po wciśnięciu przycisku Wstecz.
Pełna instalacja systemu składa się z kilku etapów wchodzących w jeden proces instalacji. Poszczególne etapy to:
-
-
- Sprawdzenie obecności wymaganych komponentów do instalacji systemu Comarch ERP Optima.
- Instalacja i konfiguracja silnika bazy danych, który jest niezbędny do działania programu Comarch ERP Optima. Silnik ten to Microsoft SQL Server 2019 Express Edition. Ten punkt jest realizowany tylko w sytuacji, gdy wybrano opcję instalacji silnika bazy danych. Możliwość taka jest dostępna, jeśli na komputerze nie jest jeszcze zainstalowany Microsoft SQL Server.
- Instalacja samego systemu Comarch ERP Optima.
-
Dostępność wskazanych etapów instalacji jest uwarunkowana rodzajem instalatora, rozpoznanymi przez instalator i funkcjonującymi już komponentami oraz wyborem odpowiednich opcji przez Użytkownika.
Razem z programem instalowany jest również generator raportów o nazwie GenRap autorstwa Comarch SA. Narzędzie to pozwala na edycję oraz tworzenie nowych wydruków w programie.
Do prawidłowego działania program wymaga dodatkowych komponentów. W czasie instalacji programu sprawdzane jest ich występowanie i w przypadku stwierdzenia braku obecności tych komponentów instalator przystępuje do ich instalacji. Poniżej znajduje się lista wymaganych komponentów:
-
-
- .NET Framework 3.5 SP1
- .NET Framework 4.7.2
- MSXML 6.0
- MDAC
- SQLDMO
- Crystal Reports (11.5.0.0)
- Microsoft System CLR Types
- SQL Server Shared Management Objects
-
Proces instalacji
Program Comarch ERP Optima można zainstalować z płyty instalacyjnej lub jednoplikowego instalatora: ComarchERPOptimasql.exe (zawiera program + silnik SQL), ComarchERPOptima.exe (zawiera sam program, wykorzystywany do aktualizacji Comarch ERP Optima lub instalacji na stanowisku bez SQL). Jednoplikowe instalatory dostępne są do pobrania po zalogowaniu na Indywidualnych Stronach Klientów www.erp.comarch.pl/klienci
Po uruchomieniu instalatora pojawia się kreator instalacji. Poniższy przebieg instalacji odnosi się do instalatora zawierającego serwer SQL, to znaczy pliku ComarchERPOptimasql.exe. W przypadku użycia drugiego pliku ComarchERPOptima.exe instalacja wygląda analogicznie, nie ma jedynie sekcji związanej z instalacją serwera SQL .
Przed przystąpieniem do instalacji sprawdzana jest ilość wolnej przestrzeni na dysku systemowym, domyślnie jest to dysk C:. Jeżeli dostępna przestrzeń jest mniejsza niż 5 GB wyświetlany jest poniższy komunikat i instalator kończy pracę:
Jeżeli ilość wolnej przestrzeni na dysku systemowym jest wystarczająca uruchamiany jest kreator instalacji.
Kreator instalacji
Warunki gwarancji
W kolejnym kroku kreator prosi o zapoznanie się z dokumentem: „Warunki korzystania gwarancji Comarch ERP Optima”. Akceptacja warunków i naciśnięcie klawisza Dalej kontynuuje proces instalacji.
Sprawdzanie wymagań systemowych
Podczas sprawdzania wymagań systemowych instalator weryfikuje, czy komputer jest odpowiednio skonfigurowany na potrzeby programu Comarch ERP Optima. W razie wystąpienia problemów uniemożliwiających poprawne działanie programu przy danej pozycji pojawi się znak „X” i instalator zakończy działanie.
Poniżej znajduje się lista sprawdzanych parametrów systemu wraz z ich wymaganymi wartościami:
Nazwa komputera – instalator sprawdza poprawność nazwy komputera.
System – program Comarch ERP Optima może być zainstalowany tylko na systemach operacyjnych określonych w wymaganiach minimalnych.
Procesor – instalator sprawdza, czy taktowanie procesora wynosi co najmniej 2 GHz. Intalator pozwala na instalację programu, gdy ten warunek nie jest spełniony, przy czym wyświetlane jest odpowiednie ostrzeżenie.
Pamięć RAM – minimalna ilość pamięci RAM to 2 GB.
Ustawienia regionalne – do zainstalowania programu konieczne są polskie ustawienia regionalne.
Rozdzielczość ekranu – minimalna, dopuszczalna przez instalator rozdzielczość to 1024×768 przy braku skalowania. Przy włączonym skalowaniu należy zwiększyć rozdzielczość, aby uniknąć konieczności przewijania okien.
Rodzaj instalacji
- Instalacja standardowa – na komputerze instalowane są wszystkie moduły programu Comarch ERP Optima. Jest to typ instalacji zalecany przez producenta. Instalator w tym przypadku ustawia domyślną ścieżkę instalacji programu: C:\Program Files\Comarch ERP Optima\ (w przypadku systemów 64 bitowych będzie to ścieżka C:\Program Files (x86)\Comarch ERP Optima\)
- Instalacja zaawansowana – pozwala wybrać moduły oraz wskazać docelową lokalizację instalacji.
Instalacja standardowa – na komputerze instalowane są wszystkie niezbędne komponenty programu Comarch ERP Optima wraz ze wszystkimi modułami. Jest to typ instalacji zalecany przez producenta. Instalator w tym przypadku ustawia domyślną ścieżkę instalacji programu: C:\Program Files\Comarch ERP Optima\ (w przypadku systemów 64 bitowych będzie to ścieżka C:\Program Files (x86)\Comarch ERP Optima\).
Instalacja użytkownika – pozwala na wybór miejsca instalacji programu oraz modułów programu.
Wybór aktywnych modułów – Użytkownik powinien zaznaczyć te moduły, które zakupił. Wybrane moduły będą zaznaczone podczas logowania w programie. Wybór aktywnych modułów będzie można zmienić później w konfiguracji programu: Program/ Użytkowe/ Operatorzy
Wybór modułów
Zaznaczaniem modułów rządzą pewne reguły:
-
-
- Jeżeli zostanie odznaczony moduł Kasa/Bank (KB) i Kasa/Bank Plus (KBP) – program pozwoli zaznaczyć tylko moduły, które nie wymagają do poprawnej pracy wyżej wymienionych modułów, czyli: Serwis (SRW), Obieg Dokumentów (OBD), Analizy BI, Biuro Rachunkowe, CRM, CRM Plus, Środki Trwałe (ŚT), Automat Synchronizacji i/lub Przypominacz
- Jeżeli zaznaczono którykolwiek z modułów: Księga Podatkowa (KP), Księga Handlowa (KH), Księga Handlowa Plus (KHP), Faktury (FA), Handel (HA), Handel Plus (HAP), Płace i Kadry (PK), Płace i Kadry Plus (PKP) lub Detal (DET) – wymagane jest zaznaczenie również modułu Kasa/Bank lub Kasa/Bank Plus.
-
Wraz z instalacją Comarch ERP Optima dodawane są trzy usługi: Comarch ERP Optima Serwis Operacji Automatycznych, Usługa wysyłania raportów do aplikacji Comarch ERP Mobile BI oraz Usługa wysyłania subskrypcji raportów aplikacji Comarch ERP Optima Analizy BI. Instalowane są również aplikacja do zarządzania modułami – Comarch ERP Menadżer Kluczy. iBard służy do bezpiecznego przechowywania kopii baz danych Comarch ERP Optima, a także innych danych użytkownika. Usługa umożliwia w sposób bezpieczny, automatyczny i harmonogramowany przechowywanie istotnych informacji w profesjonalnym Centrum Danych Comarch. Więcej informacji oraz dostępne promocje znajdują się na stronie www.ibard.pl.
Szczegółowe informacje na temat poszczególnych modułów zawarte są ulotkach dedykowanych tym modułom.
Silnik bazy danych jest elementem niezbędnym do pracy programu Comarch ERP Optima – to właśnie on odpowiada za zapis i przechowywanie baz danych. Instalator Comarch ERP Optima umożliwia automatyczną instalację silnika bazy danych Microsoft SQL Server 2019 na polskojęzycznych oraz anglojęzycznych systemach operacyjnych.
Wymagania minimalne dla tej wersji SQL’a to Windows 10 TH1 1507 i Windows Server 2016 w wersjach 64 bitowych. Aby móc zainstalować serwer SQL na wcześniejszych systemach, należy pobrać i uruchomić instalator SQL Server 2014 Express z poniższego linka.
https://www.ibard.com/d/cfac3a5164edef110f124d5c2b933e8f38bf01bf
Instalacja silnika Microsoft SQL Server 2019 odbywa się na lokalnym komputerze jako nazwana instancja NazwaKomputera\OPTIMA.
W przypadku, gdy Użytkownik posiada już zainstalowany i dostępny serwer oraz godzi się na jego konfigurację pod potrzeby Comarch ERP Optima – nie musi dokonywać instalacji silnika.
Instalacja serwera SQL
Tryby instalacji:
- Comarch ERP Optima + Serwer SQL) – na komputerze zostanie zainstalowany program Comarch ERP Optima oraz serwer SQL (jeżeli instalator nie wykryje go na tym komputerze). Dodatkowo instalator skonfiguruje system (dodanie wyjątku do zapory systemu) umożliwiając innym komputerom łączenie się do tego serwera.
- Comarch ERP Optima – na komputerze zostanie zainstalowany program Comarch ERP Optima. Instalacja wykorzystywana na komputerach (końcówkach), łączących się do serwera SQL.
W przypadku testowania oprogramowania i braku ustawienia hasła instalator automatycznie przypisze hasło domyślne. W środowisku docelowym należy zabezpieczyć serwer mocnym hasłem.
Ustalenie hasła dla loginu SA
Hasło musi spełniać wymagania co do jego złożoności. To znaczy musi mieć co najmniej 8 znaków oraz zawierać znaki ze wszystkich dalej wymienionych grup znaków: małe litery, wielkie litery, znaki specjalne oraz cyfry. Utworzony login pozwala na zarządzanie danymi na serwerze SQL.
Hasło to należy podawać w kreatorze konfiguracji połączenia, podłączenia bazy firmowej lub kreatorze kopii i odtwarzania baz danych przy wyborze połączenia w trybie autoryzacji na serwerze SQL.
Po wybraniu opcji Dalej instalator rozpocznie instalację programu. Użytkownik jest informowany na bieżąco o postępie instalacji.
Postęp instalacji
Wersja demonstracyjna to program posiadający pełną funkcjonalność do momentu, gdy rozpiętość dat pomiędzy dokumentami wystawionymi w programie nie przekroczy 30 dni. w celu zakupu oprogramowania prosimy o kontakt z Autoryzowanym Partnerem Comarch: http://www.erp.comarch.pl/mapasprzedazy/
Zakończenie instalacji
Zmiana dostępności modułów dodatkowych instalowanych z Comarch ERP Optima oraz funkcja naprawy instalacji
Po przejściu do Panelu sterowania \ Program i funkcje i kliknięciu na pozycję Comarch ERP Optima mamy do wyboru dwie opcje: Usuń oraz Zmień. Pierwsza z nich usuwa program z komputera, druga natomiast pozwala na wykonanie jednej z dwóch czynności. Pierwsza z nich to zmiana dostępności modułów dodatkowych, druga natomiast to uruchomienie funkcji naprawy instalacji Comarch ERP Optima.
Zarządzanie aplikacją Comarch ERP Optima
Wybór modułów dodatkowych – funkcja służy do zmiany dostępności modułów dodatkowych takich jak: Analizy BI, Automat Synchronizacji, Biuro Rachunkowe i Przypominacz. Jeżeli podane moduły nie były zaznaczone podczas instalacji Comarch ERP Optima, to z poziomu tej funkcji można je włączyć już po zakończeniu instalacji.
Wybór modułów dodatkowych
Napraw instalację Comarch ERP Optima – funkcja wykonuje ponowną rejestrację komponentów niezbędnych do działania aplikacji.
Instalacja nienadzorowana
Comarch ERP Optima można uruchomić w trybie instalacji nienadzorowanej. W przypadku chęci skorzystania z tego typu instalacji prosimy o konakt z Autoryzowanym Partnerem Comarch.
Instalacja Comarch ERP Optima na serwerze terminali
Instalacja na serwerze terminali przebiega tak samo jak na stanowisku roboczym, przy czym przed przystąpieniem do instalacji należy przełączyć serwer terminali w tryb instalacji poprzez uruchomienie komendy:
Change user /install
Po zakończeniu instalacji należy wyłączyć tryb instalacji wpisując komendę:
Change user /execute
Szczegółowe informacje na temat zalecanych parametrów środowiska terminalowego zawarte są biuletynie technicznym OPT60 Comarch ERP Optima w środowisku terminalowym, który jest dostępny na stronach walidowanych dla Partnerów Comarch http://www.erp.comarch.pl/partnerzy.
Zachęcamy Klientów, aby po szczegółowe informacje dotyczące planowania instalacji na serwerze terminali zgłaszali się do Autoryzowanych Partnerów Comarch.
Ustawienie interfejsu Comarch ERP Optima wpływające na wydajność pracy w środowisku terminalowym
Przy połączeniach terminalowych szczególnie przez Internet w celu zmniejszenia ilości przesyłanych danych, a przez to przyspieszenie wyświetlania okien wprowadzono specjalne ustawienia w programie. Ustawienia te zostały przedstawione w poniższych punktach.
Ustawienia skórki programu
Dla pracy poprzez pulpit zdalny przygotowano specjalne skórki o nazwach Flat oraz UltraFlat. Skórki programu można ustawić z poziomu menu Widok po zalogowaniu do programu.
Wyłączenie animacji
Pozytywnie na szybkość wyświetlania w programie ma wyłączenie dostępnych animacji. Można to zrobić po zalogowaniu do programu w menu Widok odznaczając parametr Efekty animacji (wolniejsze działanie).
Menu – efekty animacji
Zwinięcie graficznego menu (ribbon)
Obszar graficznego menu (ribbon) jest najdłużej odrysowywany dlatego jego wyłączenie na wolnym łączu powinno poprawić szybkość ściągania obrazu aplikacji z serwera.
Menu – rozwinięta wstążka
Menu – zwinięta wstążkaReinstalacja z poprzedniej wersji oraz aktualizacje programu
Wdrożenie nowej wersji programu może przebiegać na dwa sposoby: reinstalacji lub aktualizacji. Generalnie mówiąc reinstalacja wymaga odrębnego instalatora analogicznie jak w przypadku instalacji programu, natomiast aktualizacje Comarch ERP Optima wbudowane są w sam program, ich wdrożenie jest bardzo proste i przebiega z bardzo małym udziałem użytkownika. Każdorazowo wraz z nową wersją programu lub jego aktualizacją udostępniana jest ulotka, w której umieszczona jest informacja, czy program wymaga reinstalacji odrębnym instalatorem, czy wystarczy uruchomić aktualizację.
Comarch ERP Optima posiada specjalny mechanizm przypomnień w postaci Panelu wiadomości, znajdującego się w prawym dolnym ekranu, które informują użytkownika o nowych wersjach i aktualizacjach.
Reinstalacja z poprzedniej wersji
W celu wykonania reinstalacji programu, należy z poziomu kreatora umieszczonego na płycie Comarch ERP Optima uruchomić opcję instalacji (Zainstaluj/ Zainstaluj Comarch ERP Optima).
Reinstalacja przebiega w podobny sposób jak instalacja programu i została dokładnie opisana powyżej.
Podczas reinstalacji wyświetlana jest informacja o braku wsparcia dla Microsoft SQL Server 2000, 2005, 2008 i 2008 R2.
Kreator instalacji Comarch ERP Optima
Reinstalację programu Comarch ERP Optima można uruchomić również z jednoplikowych instalatorów, które dostępne są do pobrania po zalogowaniu na stronach walidowanych dla Klientów www.comarch.pl/erp/dla-klientow. Reinstalacja oprócz zmian w programie może wymagać konwersji baz danych.
Od wersji Comarch ERP Optima 2019.5.1 wymagana jest na komputerze obecność pakietu Microsoft .NET Framework 4.7.2. W przypadku jego braku zostanie on doinstalowany przez instalator Comarch ERP Optima.
Reinstalacja z wersji wcześniejszej niż 2023.3.1 powinna być wykonana na wszystkich komputerach, gdzie działa program Comarch ERP Optima w wersji wcześniejszej niż 2023.3.1. Reinstalacja programu spowoduje uaktualnienie wersji.
Reinstalacja do najnowszej wersji 2023.3.1 możliwa jest zarówno z wersji 2018, 2017, 2016, 2015, 2014 oraz 2013. W przypadku konieczności skonwertowania bazy z wcześniejszej wersji programu należy zrobić to dwuetapowo, czyli najpierw zainstalować wersję 2013.7, a dopiero potem aktualną wersję 2023.3.1.
Reinstalacja z wersji 17.10 do 2016.5.1 nie zachowuje wprowadzonych zmian w ustawieniach kolumn na listach w programie.
Moduły dodatkowe instalowane osobno
Wybór opcji Zainstaluj na głównym oknie menu otwiera okno z trzeba folderami: Instalacja modułów dodatkowych, Instalacja narzędzi Comarch i Narzędzia Microsoft.
Dostępne moduły dodatkowe to: Comarch ERP Optima Detal, Comarch ERP Optima Pulpit Menadżera, Instalacja komponentów dla modułu Comarch e-Sklep oraz Instalacja usługi Automatyczna Kopia Bezpieczeństwa. Szczegółowe informacje dotyczące modułów dodatkowych Comarch ERP Optima zawarte są w dokumentacji dotyczącej poszczególnych modułów.
Instalacja komponentów dla modułu Comarch e-Sklep – zawiera w sobie opisane niżej: Web Services Enhancements (WSE) 3.0 Runtime for Microsoft .NET, .NETFramework 2.0 oraz SQLXML 3.0 Service Pack 3 (SP3).
Wybór przycisku Instalacja narzędzi Comarch pozwala na zainstalowanie następujących programów:
Instalacja Comarch ERP Menadżer Kluczy – narzędzie służy do zarządzania licencjami dla Comarch ERP Optima oraz modułów dodatkowych. Źródłem licencji może być klucz HASP, klucz wirtualny lub pliki Softhasp. Menadżer Kluczy należy zainstalować na komputerze, gdzie jest wpięty klucz HASP, gdzie wgrane są pliki Softhasp lub ma być aktywowany klucz wirtualny.
Menadżer Kluczy jest standardowo instalowany podczas konfiguracji silnika bazy danych, na tym samym komputerze co Microsoft SQL Server. Jeśli konfiguracja przebiegła prawidłowo nie ma konieczności ponownej jego instalacji.
Aktualizowanie licencji w kluczu HASP (programowanie klucza) – jeśli program wymaga do pracy klucza HASP, należy go wcześniej zaprogramować zgodnie z wykupionymi modułami. Klucz dostarczany przez Comarch jest już zaprogramowany zgodnie z zakupionymi modułami. Programowanie klucza jest niezbędne tylko w przypadku zwiększania ilości posiadanych modułów, przedłużania Asysty lub odtwarzania uszkodzonej zawartości klucza.
Klucz powinien być umieszczony na komputerze będącym serwerem bazy danych i na tym komputerze powinno być uruchomione jego programowanie (wtedy klucz jest wpięty do lokalnego portu). Przed rozpoczęciem programowania należy wskazać miejsce, gdzie znajduje się plik *.RUS (otrzymany z firmy Comarch) – jest to plik zawierający informacje o posiadanych modułach. Istnieje również możliwość automatycznego pobrania pliku RUS przez Klienta z serwerów Comarch za pośrednictwem Comarch ERP Menadżer Kluczy. Po kliknięciu prawym przyciskiem myszy na ikonie Menadżera Kluczy pojawia się opcja „Aktualizuj licencje w kluczu HASP” z dwoma możliwościami wyboru:
-
-
- Aktualizacja z dysku – wymaga wskazania pliku RUS z dysku,
- Aktualizacja z chmury – plik RUS pobierany jest z serwerów Comarch.
-
Po zaprogramowaniu klucza podnosi się okno Menadżera Kluczy z zakładką [Dostępne moduły]. Jeśli jest kilka aktywnych kluczy to wyświetlana jest informacja dla klucza, który był właśnie programowany.
W Comarch ERP Menadżer Kluczy możliwe jest aktywowanie licencji Comarch ERP Optima z więcej niż jednego klucza. Jeżeli podpiętych jest więcej niż jeden klucz (HASP lub wirtualny), na zakładkach [Dostępne moduły] oraz [Pobrane moduły] pojawia się pole z wyborem klucza. Podobnie przy wyborze opcji Zwolnij licencje pojawia się w takim przypadku lista podpiętych kluczy.
Migrator baz danych – Narzędzie to pozwala na: zainstalowanie najnowszego serwera Microsoft SQL Server 2019, przeniesienie danych programu Comarch ERP Optima na serwer Microsoft SQL Server 2019 (wraz z jego instalacją) oraz przenoszenie danych pomiędzy już zainstalowanymi serwerami bazy danych. Oprócz tego za pomocą Migratora baz danych można wykonać kopie bezpieczeństwa i odtworzenie baz danych Comarch ERP Optima.
Po wybraniu opcji instalacji narzędzi Microsoft możemy zainstalować następujące dodatki:
Instalacja .NET Framework 3.5 – Instalacja tego komponentu jest wymagana do poprawnego działania Comarch ERP Optima. Pakiet ten jest instalowany razem z programem Comarch ERP Optima.
Instalacja .NET Framework 4.5 – Instalacja tego komponentu jest wymagana do poprawnego działania Comarch ERP Optima. Pakiet ten jest instalowany razem z programem Comarch ERP Optima.
SQLXML 4.0 Service Pack 1 (SP1) – komponent wymagany do współpracy Comarch ERP Optima z modułem Comarch e-Sklep.
Instalacja silnika bazy danych – opcja pozwala na zainstalowanie silnika bazy danych bez powiązania z instalacją systemu Comarch ERP Optima.
Jak zainstalować program? – zobacz szkolenie
