Grupy ograniczeń potrąceń

Mechanizm, który pozwala na stosunkowo łatwe zarządzanie kontrolą wysokości wszelkich potrąceń, zarówno komorniczych, jak i innych. Funkcjonalność automatycznej kontroli potrąceń dostępna jest w Comarch ERP Optima w module Płace i Kadry Plus.

Potrącenia z wynagrodzenia za pracę

Z wynagrodzenia za pracę po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych można potrącić (wg podanej kolejności) między innymi:

  • na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych – do wysokości trzech piątych wynagrodzenia,
  • innych niż świadczenia alimentacyjne – do wysokości połowy wynagrodzenia.

Potrącenia z zasiłków

Ze świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa potrąceniu podlegają między innymi:

  • należności alimentacyjne – do wysokości 60% kwoty zasiłku,
  • należności inne niż świadczenia alimentacyjne – do wysokości 25% kwoty zasiłku.

Wolna od potrąceń jest kwota zasiłku w części odpowiadającej:

  • 681,97 zł – przy potrącaniu należności alimentacyjnych,
  • 1125,26 zł – przy potrącaniu innych należności.

Wysokość potrąceń, a obowiązujące przepisy:

  • Dla potrąceń ze świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa obowiązuje art.138-144 Ustawy z dnia 17.12.1998r. O emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.u. Z 2004r. nr 39, poz. 353 ze zm.).
  • Zasady potrąceń z wynagrodzenia za pracę reguluje art. 87 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (Dz.U. Z 1998r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
  • W sprawach nie unormowanych w wymienionych aktach prawnych stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego i przepisy o Postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Od niektórych składników wynagrodzenia można potrącić należności alimentacyjne w wysokości 100%.

Uwaga
Departament Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w sprawie odliczania składki zdrowotnej wyjaśnił, że obowiązkowe odliczenia, o których mowa w art. 87 K.p., obejmują nie tylko składkę na ubezpieczenie społeczne i zaliczkę na podatek dochodowy, ale także składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Dokonując wyliczenia potrąceń niealimentacyjnych z wynagrodzenia pracownika, uwzględniamy stanowisko zajęte przez departament.

Ustawodawca przewidział również kwotę wolną od potrąceń, między innymi, w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne.

Uwaga

W sytuacji, gdy z powodu podjętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2:
– pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub
– członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu,
kwoty zwolnione z egzekucji określone w art. 871 § 1 Kodeksu pracy ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu.

Takie rozwiązanie wprowadzono na mocy art. 52 ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 875).

W odniesieniu do zasiłków kwota wolna od potrąceń jest określona kwotowo i wynosi 681,97 zł  w przypadku zajęć alimentacyjnych oraz 1125,26 zł przy potrącaniu innych należności. W przypadku, gdy pracownik otrzymuje zasiłek jedynie przez część miesiąca dodatkowo za pomocą parametru Proporcjonalnie do liczby dni zasiłku można ustawić wyliczenie proporcjonalnej kwoty wolnej dla zasiłków. Proporcjonalne wyliczenie kwoty wolnej jest ustalane przez podzielenie pełnej kwoty wolnej przez 30 i pomnożenie przez liczbę dni, za które wypłacono zasiłek ZUS z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego.

Przy wyliczaniu liczby dni, za które pracownik miał wypłacane świadczenie ZUS uwzględniane są wszystkie zasiłki niezależnie od rodzaju, które zostały naliczone w bieżącej wypłacie (zarówno za bieżący miesiąc, jak i poprzednie rozliczone z opcją ‘mies. wstecz’). Nie są sumowane dni, za które pracownik ma naliczone wyrównania zasiłków, zasiłek wyrównawczy oraz podwyższenie zasiłku macierzyńskiego do kwoty świadczenia rodzicielskiego.

Przy domyślnym ustawieniu parametru Proporcjonalnie do liczby dni zasiłku kwotę wolną od potrąceń z zasiłków stanowi określona w grupie ograniczeń kwota. Liczba dni, za które jest wypłacany zasiłek nie wpływa na jej wysokość.

Uwaga
W przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy kwoty wolne od potrąceń należy zmniejszyć do wymiaru czasu pracy.

Zasady dotyczące procentu wynagrodzenia podlegającego egzekucji, a także kwot wolnych od potrąceń, ustawione w grupach ograniczeń w konfiguracji, dotyczą naliczania potrąceń tylko w wypłatach etatowych. Dla egzekucji z wypłat umów cywilnoprawnych, kwota wolna jest ustawiana indywidualnie dla zajęcia wynagrodzenia pracownika.

Definiowanie ograniczeń w konfiguracji firmy

W Konfiguracji Firmy/ Płace – gałąź Grupy ograniczeń potrąceń (w module Płace i Kadry Plus) wyświetlana jest w postaci listy.

Lista ograniczeń pozwala na ustalenie priorytetów poszczególnych typów ograniczeń:

  • I grupa ograniczeń (domyślnie – Grupa ograniczeń alimentacyjnych) na liście – oznacza liczenie podpiętych do niej potrąceń w pierwszej kolejności do zadanego w definicji tej grupy pułapu.
  • II grupa ograniczeń (domyślnie – Grupa potrąceń z innych tytułów) – powiązane z tą grupą potrącenia liczone będą po wyliczeniu tych przypisanych do i grupy. Nastąpi wyliczenie do pułapu zadeklarowanego w tej grupie, a następnie sprawdzenie, czy suma potrąceń policzonych dla i i II grupy potrąceń, łącznie nie przekracza progu zadanego dla i grupy i gdyby takie przekroczenie miało miejsce, to nastąpi ograniczenie.
  • Kolejne grupy kolejno według tej samej hierarchii – czyli wyliczenie do zadanego w tej grupie pułapu, ale sumarycznie nie więcej niż wynika z definicji ograniczenia w najwyższej grupie, z jakiej występują potrącenia w wypłacie danego pracownika.

Użytkownik ma możliwość sterowania kolejnością pozycji na Liście grupy potrąceń:

Podnieś – podwyższa priorytet naliczania danej grupy.

Obniż – obniża priorytet naliczania.

Predefiniowane dwie grupy:

  • Grupa potrąceń alimentacyjnych – definicja i grupy odpowiada warunkom ograniczeń dla potrąceń alimentacyjnych. Użytkownik jedynie przypisuje do danej grupy typy potrąceń, które chce ograniczać do danego pułapu i ewentualnie wskazać typy wypłat, z których dopuszcza 100% ściągalność potrąceń oraz takie, które mają być całkowicie wolne od potrąceń.
  • Grupa potrąceń z innych tytułów – II grupa, dla pozostałych tytułów wykonawczych.

W przypadku, gdy te dwie grupy okażą się niewystarczające, użytkownik może dodać kolejne grupy potrąceń. Służy do tego ikona  lub <INSERT>.

Rys 19. Konfiguracja Firmy / Lista Grup ograniczeń potrąceń