Faktura sprzedaży

1. Dodajemy fakturę sprzedaży towarów dla firmy F.H. ALOZA sp. z o.o. na wartość netto 9 000.00 zł do rejestru SPRZEDAŻ.
2.Otwieramy menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT

• wybieramy rodzaj rejestru Sprzedaż (zakładka pionowa)
• wybieramy zakładkę poziomą Rejestr VAT
• wybieramy podrejestr SPRZEDAŻ
• wskazujemy miesiąc 01

3. Dodajemy nowy zapis:

• Kontrahent: ALOZA
• Kategoria: PRZYCHODY (pole wypełnia się automatycznie)
• Numer dokumentu: FA 9/20XX
• Data sprzedaży i wystawienia: 20XX-01-14
• Forma płatności: przelew
• Termin płatności: 20XX-01-21

4. Fakturę należy rozbić na stawki:

• netto 23%=6 000zł, VAT 23%=1 380zł, brutto 23%=7 380zł, Towary, Uwzględniać w proporcji
• netto 8%=2 000zł, VAT 8%= 160zł, brutto 8%=2 160zł, Towary, Uwzględniać w proporcji
• netto ZW = 1000 zł, Towary, Tylko w mianowniku

5.Zatwierdzamy formularz
6.W module Kasa/Bank, w Preliminarzu płatności pojawia się planowana płatność powiązana z wprowadzoną fakturą sprzedaży. Zdarzenie powstaje w rejestrze PKO (powiązanym z formą płatności przelew) po stronie przychodu (kwota: 10 540,00).

Faktura kosztowa

1. Dodajemy fakturę gdzie mamy dwa rodzaje kosztów: od firmy BIUROWIEC sp. z o.o. na wartość netto 250,00 zł, zakup całkowicie związany ze sprzedażą opodatkowaną do rejestru KOSZT.
2. Otwieramy menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT

• wybieramy rodzaj rejestru Zakup (zakładka pionowa)
• wybieramy zakładkę poziomą Rejestr VAT
• wybieramy podrejestr KOSZT
• wskazujemy miesiąc 01

3. Dodajemy nowy zapis:

• Kontrahent: BIUROWIEC
• Numer dokumentu: FZ 2/20XX
• Data wystawienia, wpływu i zakupu: 20XX-01-03
• Forma płatności: gotówka

4. Fakturę należy rozbić na kategorie:

• Koszty energii
  • Kategoria: ENERGIA
  • VAT: 23%
  • wartość netto 150 zł
  • Rodzaj: INNE
  • Odliczenia VAT: TAK
• Koszty wynajmu
  • Kategoria: INNE (USŁUGI OBCE)
  • VAT: 23%
  • wartość netto 100 zł
  • Rodzaj: Inne
  • Odliczenia VAT: TAK

5. Zatwierdzamy formularz
6. W module Kasa/Bank w Preliminarzu płatności pojawia się płatność powiązana z wprowadzoną fakturą kosztową:

• zdarzenie powstaje w rejestrze KASA (powiązanym z formą płatności gotówka) po stronie rozchodu i znajduje się na liście rozliczonych dokumentów.
• ponieważ w menu Konfiguracja Firmy/ Kasa/Bank/ Parametry jest zaznaczony parametr Automatyczna generacja kasy dla Rejestrów VAT – automatycznie po zapisaniu faktury gotówkowej, w Zapisach kasowych/bankowych raportu RKB/1/20XX/KASA powstał zapis KW na kwotę brutto faktury 307,50 zł.
• zapis ma status R, czyli jest rozliczony.

Faktura kosztowa: Paliwo

1. Dodajemy fakturę na zakup paliwa, od którego możemy odliczyć 50% podatku VAT.
2. Edytujemy formularz kategorii kosztowej (Ogólne/Kategorie) PALIWO-SAM.OSOBOW.

• Zaznaczamy parametr: Podziel odliczenia 50%
• Odliczenia VAT: TAK

3. Otwieramy menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT

• wybieramy rodzaj rejestru Zakup (zakładka pionowa)
• wybieramy zakładkę poziomą Rejestr VAT
• wybieramy podrejestr KOSZT
• wskazujemy miesiąc 01

4. Dodajemy nowy zapis:

• Kontrahent: CPN
• Numer dokumentu: FZ 22/20XX
• Data wpływu, zakupu, wystawienia: 20XX-01-27
• Forma płatności: gotówka
• Rozliczyć w deklaracji VAT: 20XX.01

5. Wprowadzamy wartości netto z faktury

• Kategoria: PALIWO-SAM.OSOBOW.
• Wartość netto 120 zł
• Rodzaj: Paliwo
• Odliczenia VAT: TAK

6. Faktura została podzielona zgodnie z prawem do odliczenia: 50%.

Faktura na zakup samochodu

1. Dodajemy fakturę na zakup samochodu osobowego Ford na wartość netto 52,000.00 zł do rejestru TRWAŁE.
2. Do listy kategorii (Ogólne/ Kategorie) dopisujemy nową kategorię ogólną:

• Typ: Koszty
• Kod/Opis: Samochody
• stawka 23%
• Odliczenia: Tak
• Rodzaj: Środki transportu
• zatwierdzamy formularz

3. Otwieramy menu Rejestry VAT/Rejestry VAT

• wybieramy rodzaj rejestru Zakup (zakładka pionowa)
• wybieramy zakładkę poziomą Rejestr VAT
• wybieramy podrejestr TRWAŁE
• wskazujemy miesiąc 01

4. Dodajemy zapis:

• Kontrahent: KOLASA
• Kategoria: Samochody
• Numer dokumentu: FZ 4/20XX
• Data wpływu: 20XX-01-22
• Data zakupu: 20XX-01-17
• Data wystawienia: 20XX-01-17
• Forma płatności: przelew
• Termin płatności: 20XX-01-31

5. Wprowadzamy wartości z faktury:

• Kategoria: Samochody
• VAT: 23%
• Wartość netto: 52 000.00 zł
• Rodzaj: Środki transportu
• Odliczenia VAT: TAK

6. Zatwierdzamy formularz
7. W module Kasa/Bank pojawia się planowana płatność powiązana z wprowadzoną fakturą zakupu. Zdarzenie powstaje w rejestrze PKO (powiązanym z formą płatności przelew) po stronie rozchodu (kwota: 63 960,00).

Faktura kosztowa: telefon

1. Dodajemy fakturę zakupu: opłata za usługi telekomunikacyjne na wartość netto 500.00 zł, gdzie termin płatności to następny miesiąc (Rozliczenie na deklaracji zgodne z datą płatności miesiąc następny). Koszt ten związany jest ze sprzedażą zwolnioną i opodatkowaną (odliczenia VAT – Warunkowo).
2. Otwieramy menu Rejestry VAT/Rejestry VAT

• wybieramy rodzaj rejestru Zakup (zakładka pionowa)
• wybieramy zakładkę poziomą Rejestr VAT
• wybieramy podrejestr KOSZT
• wskazujemy miesiąc 01

3. Dodajemy nowy zapis:

• Kontrahent: TPSA
• Numer dokumentu: FZ 10/20XX
• Data wpływu, zakupu, wystawienia: 20XX-01-27
• Forma płatności: przelew
• Termin płatności: 20XX-02-03
• Rozliczyć w deklaracji VAT: 20XX.02

4. Wprowadzamy wartości netto z faktury

• Kategoria: TEL. STACJONARNE
• Wartość netto 500 zł
• Rodzaj: Inne
• Odliczenia VAT: WARUNKOWO

5. Po uzupełnieniu danych zatwierdzamy formularz
6. Faktura zostanie wykazana na deklaracji VAT-7 za miesiąc luty, a kwota netto zostanie przemnożona przez współczynnik szacunkowy struktury sprzedaży (określony na formularzu deklaracji VAT-7).
7. Podobnie jak we wcześniejszych przykładach w module Kasa/Bank pojawia się planowana płatność powiązana z wprowadzoną faktura zakupu. Zdarzenie powstaje w rejestrze PKO (powiązanym z formą płatności przelew) po stronie rozchodu (kwota: 615,00).

Faktura zakupu: Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów

1. Aby prawidłowo wykazać WNT na deklaracji VAT-7 oraz VAT-UE, a także aby w Preliminarzu znalazła się prawidłowa kwota zobowiązania wobec kontrahenta, należy wprowadzić 3 dokumenty: fakturę główną (dokumentującą nasze zobowiązanie wobec kontrahenta),dokument wewnętrzny sprzedaży DWS (za pomocą której naliczamy VAT należny na VAT-7) oraz dokument wewnętrzny zakupu DWZ (za pomocą której dokumentujemy VAT naliczony na VAT-7, jeżeli mamy prawo do odliczenia).

2. Otwieramy menu Rejestry VAT/Rejestry VAT

• wybieramy rodzaj rejestru Zakup (zakładka pionowa)
• wybieramy zakładkę poziomą Rejestr VAT
• wybieramy podrejestr TOWAR
• wskazujemy miesiąc 01

3. Dodajemy nowy zapis:

• Kontrahent: AURELIA
• Numer dokumentu: FZ 155/20XX
• Data wpływu: 20XX-01-27
• zakupu, wystawienia: 20XX-01-05
• Forma płatności: przelew_BPH
• Termin płatności: 20XX-02-03
• Rozliczyć w deklaracji VAT: 20XX.01

4. Na zakładce Waluta, program ustawia domyślną walutę kontrahenta: EUR. Wpisujmy kurs ręczny: 1 EURO = 4,1234 PLN
5. Na zakładce Ogólne, wprowadzamy wartość netto z faktury w stawce NP:

• Wartość netto 500 EUR
• Rodzaj: Towary
• Odliczenia VAT: NIE

6. Po uzupełnieniu danych zatwierdzamy formularz
7. Podobnie jak we wcześniejszych przykładach w module Kasa/Bank pojawia się planowana płatność powiązana z wprowadzoną fakturą zakupu. Zdarzenie powstaje w rejestrze BPHEUR (powiązanym z formą płatności przelew_BPH i walutą EUR) po stronie rozchodu (kwota: 500,00 EUR).
8. Po zapisaniu formularza pojawi się okno generowania dokumentu wewnętrznego. Istnieje możliwość wygenerowania od razu dwóch dokumentów wewnętrznych i zakupu i sprzedaży, ale można również generować dokumenty wewnętrzne oddzielnie, najpierw sprzedaży, później zakupu.
9. Podajemy rejestry w jakich mają się znaleźć te faktury, czyli dla sprzedaży FWS, a dla zakupów FWZ. Pojawia się formatka dokumentu wew. sprzedaży, sprawdzamy dane:

• Kontrahent: AURELIA
• Numer dokumentu: 1/20XX/DWS oraz 1/20XX/DWZ
• wystawienia, sprzedaży: 20XX-01-05
• Faktura wewnętrzna: zaznaczony
• Rozliczyć w deklaracji VAT: 20XX.01
• Stawka VAT: 23%
• Wartość netto: 2 061,70 PLN
• Uwzględniać w proporcji: nie uwzględniaj
• Zatwierdzamy formularz

10. Zaznaczenie parametru: Dokument wewnętrzny, powoduje że płatność w Preliminarzu nie jest generowana po zapisaniu dokumentu. Zaznaczenie tego parametru powoduje również automatyczne odznaczenie parametru Rozliczać w VAT-UE, w ten sposób w deklaracji VAT-7 zostają uwzględnione dokumenty wewnętrzne, natomiast w deklaracji VAT-UE zostanie uwzględniona faktura pierwotna zakupu (w stawce NP).
11. W Rejestrze zakupów VAT, w podrejestrze DWZ, pojawi się dokument wewnętrzny zakupu o takich samych parametrach jak DWS. W kolumnie Odliczenia deklarujemy: TAK.

Wyliczenie deklaracji VAT –7 za miesiąc bieżący i miesiąc następny.

1. Otwieramy Konfigurację i wybieramy Firma/ Dane firmy/ Deklaracje:

• Wybieramy z listy urząd skarbowy: 03 – Urząd Skarbowy Kraków-Krowodrza
• Zapisujemy zmiany
• Zamykamy konfigurację

2. Otwieramy menu Rejestry VAT/ Deklaracje VAT-7.

3. Na Liście deklaracji VAT-7 dodajemy deklarację:

• wprowadzamy miesiąc bieżący
• zaznaczamy parametr: Współczynnik szacunkowy struktury sprzedaży i wpisujemy 80%
• przeliczamy deklarację ikoną pioruna

4. Po wprowadzeniu faktur zgodnie z niniejszym ćwiczeniem w deklaracji powinna wyjść nadwyżka podatku naliczonego nad należnym.
5. Aby zablokować deklarację przed zmianami należy zaznaczyć parametr na pierwszej zakładce Dane ogólne: Zablokuj deklarację przed zmianami. Odblokowanie deklaracji jest możliwe z poziomu listy deklaracji po kliknięciu prawym klawiszem myszy na daną deklarację i wybraniu opcji Odblokuj deklarację.
6. Aby wydrukować deklarację należy edytować formatkę deklaracji, kliknąć przycisk strzałki obok ikony z drukarką i wybrać wydruk pełny lub nadruk na oryginalny formularz.
7. Należy zwrócić uwagę, że na deklaracji VAT-7 wyliczona została nadwyżka podatku naliczonego nad należnym, w związku z czym w Preliminarzu nie powstanie żadne zdarzenie planujące zapłatę.

W innym przypadku w module Kasa/Bank powstaje zdarzenie związane z wyliczoną deklaracją. Rejestr, do którego ma trafić płatność związana z deklaracją określany jest w Konfiguracji Firmy/ Dane firmy/ Deklaracje: Forma płatności dla deklaracji (forma powiązana jest z rejestrem). Dane Urzędu Skarbowego zostaną pobrane dla US wybranego w Konfiguracji Firmy/ Dane firmy/ Deklaracje w polu U.S. (VAT).

8. W taki sam sposób przeliczamy deklarację za miesiąc luty. Proszę zwrócić uwagę iż w miesiącu lutym pojawia się zakup związany ze sprzedażą zwolnioną i opodatkowaną (FZ 10/20XX na kwotę netto 500 zł). Kwota netto została przemnożona przez współczynnik 80% i na deklaracji pojawiła się kwota netto 400 zł i VAT 92 zł. Z poziomu otwartej deklaracji VAT-7 można wywołać wydruk Rozliczenie VAT naliczonego, na którym m.in. znajduje się kwota zakupów związanych ze sprzedażą zwolnioną i opodatkowaną w 100% oraz po przemnożeniu przez współczynnik.

1. Dodajemy nowy wzorzec księgowy za pomocą przycisku .
2. Definiujemy podstawowe informacje nagłówka schematu księgowego. Wprowadzamy w polach:

• Symbol – ZAKUPY-WALUTOWE
• Nazwa – Zakupy walutowe
• Dziennik – ZAKUP
• Pozostawiamy zaznaczony parametr: Księgowanie przez bufor
• Data księgowania – odznaczamy parametr Pobierz datę księgowania z konfiguracji i wybieramy opcję Data wpływu (@DataWplywu)
• Opis – wybieramy za pomocą przycisku Opis Nr dokumentu wybranie tej pozycji spowodowało pojawienie się w polu obok symbolu @Dokument.

Definiujemy element schematu księgowego.

1. Dodajemy pierwszą pozycję schematu:

• klikamy na przycisku konta księgowego Konto Ma, z listy wybieramy konto syntetyczne rozrachunkowe 203 (Rozrachunki walutowe), w polu Podział na słowniki wybieramy Podmioty.
• przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Brutto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Brutto.
• klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
• zaznaczamy: księgowanie walutowe
• nie będziemy uzależniać księgowania na konto 203 od żadnego warunku.
• przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

2. Definiujemy drugą pozycję schematu:

• W oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Wn, z listy wybieramy konto analityczne 303-2 (Rozliczenie zakupu towarów), Podział na słowniki: Brak
• Przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Netto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Netto.
• Klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu, w okienku obok pojawia się makro: @Dokument
• Przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

3. Definiujemy trzecią pozycję schematu:

• W oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Wn, z listy wybieramy konto analityczne 221-1 (Naliczony podatek VAT), Podział na słowniki: Brak
• Przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/VAT/Razem, co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Vat.
• Klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu, w okienku obok pojawia się makro: @Dokument
• Przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

Księgowanie wzorcem faktur z rejestru zakupów VAT:

1. Aby zaksięgować fakturę wprowadzoną w rejestrze VAT należy wybrać:

• menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT
• zakładkę Zakup,
• rejestr Towar
• miesiąc 01

2. Zaznaczamy fakturę,
3. Przyciskiem uruchamiamy księgowanie:

• pojawia się okno Księgowanie dokumentów schematem księgowym,
• wybieramy schemat ZAKUPY – WALUTOWE
• akceptujemy przyciskiem wybierz.
• po zakończeniu procesu księgowania program poda informację o jego przebiegu, z okienka wycofujemy się np. klawiszem <Esc>.

4. Zaksięgowany dokument można zobaczyć:

• z poziomu faktury – zakładka Dokumenty
• z poziomu Księgowość/ Dzienniki po wybraniu bufora, dziennika ZAKUP i miesiąca 01.

Załóżmy, że w naszej firmie księgowanie faktur w rejestrze KOSZT odbywa się w następujący sposób:

• Kwota brutto jest księgowana na stronę Kredyt konta służącego do prowadzenia rozrachunków z określonym dostawcą (202-2-1).
• Kwota naliczonego podatku VAT jest księgowana po stronie Debet konta 221-1 VAT NALICZONY jeżeli odliczenia VAT deklarujemy na TAK lub WARUNKOWO.
• Kwota netto księgowana jest w zależności od dokonanej klasyfikacji na stronę Debet konta 411 Zużycie materiałów i energii lub stronę Debet konta 429 Usługi obce.
• Jeżeli w pozycji dokumentu jest wybrana kategoria PALIWO-SAM.OSOBOW., nie przysługują nam odliczenia VAT i księgujemy całą kwotę brutto w koszty.

W tym celu moglibyśmy stworzyć dwa wzorce księgowe i w trakcie księgowania dokonywać wyboru jednego z nich, może to być jednak uciążliwe, posłużmy się więc wzorcem wielowariantowym wykorzystując kategorie.

Z poziomu menu głównego otwieramy Księgowość/ Inne/ Schematy księgowań i wybieramy typy schematów: Rejestr zakupów VAT

Definiujemy nagłówek schematu księgowego

1. Dodajemy nowy wzorzec księgowy za pomocą przycisku .

2. Definiujemy podstawowe informacje nagłówka schematu księgowego. Wprowadzamy w polach:

• Symbol – KOSZTY
• Nazwa – Koszty
• Dziennik – ZAKUP
• Pozostawiamy zaznaczony parametr: Księgowanie przez bufor
• Data księgowania – odznaczamy parametr Pobierz datę księgowania z konfiguracji i wybieramy opcję Data wpływu (@DataWplywu)
• Opis – wybieramy za pomocą przycisku Opis Nr dokumentu wybranie tej pozycji spowodowało pojawienie się w polu obok symbolu @Dokument.

Definiujemy element schematu księgowego.

1. Dodajemy pierwszą pozycję schematu:

• klikamy na przycisku konta księgowego Konto Ma, z listy wybieramy konto syntetyczne rozrachunkowe 202-2-1 (Rozrachunki z dostawcami), w polu Podział na słowniki wybieramy Podmioty.
• przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Brutto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Brutto.
• klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
• nie będziemy uzależniać księgowania na konto 202-2-1 od żadnego warunku.
• przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

2. Definiujemy drugą pozycję schematu:

• w oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Wn, z listy wybieramy konto analityczne 221-1 (VAT naliczony), Podział na słowniki: Brak
• przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Vat/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Vat.
• klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
• uzależniamy księgowanie na konto VAT’u od tego czy odliczenia deklarujemy na TAK lub WARUNKOWO; nie księgujemy na to konto, jeżeli odliczenia są na NIE. Klikamy więc na przycisk kreatora warunku schematu a następnie na przycisk Funkcja i z listy dostępnych opcji wybieramy Odliczenia VAT -> TAK, zatwierdzamy wybór ikoną plusa, w okienku powyżej pojawia się wyrażenie: @Odliczenia =’TAK’. W polu Łącznik wybieramy OR, Funkcja -> Odliczenia VAT -> Warunkowo i zatwierdzamy wybór ikoną plusa. W okienku powyżej znajduje się wyrażenie: @Odliczenia =’TAK’ OR @Odliczenia =’WARUNKOWO’. Ikoną dyskietki zatwierdzamy cały warunek.
• przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

3. Definiujemy trzecią pozycję schematu:

• W oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Wn, z listy wybieramy konto analityczne 411 (Zużycie materiałów i energii), Podział na słowniki: Brak
• Przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Netto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Netto.
• Klikamy na przycisku Opis i wybieramy Kategoria pozycji/Kategoria Szczegółowa następnie ponownie klikamy na przycisku Opis i tym razem wybieramy Nr dokumentu, w okienku obok pojawiają się makra: @KategoriaElem+’ '+@Dokument
• Tym razem uzależnimy księgowanie na konto 411 od kategorii szczegółowej ENERGIA. W tym celu klikamy na przycisk Warunek i wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa, a ze słownika, który nam się podpowiedział wybieramy kategorię szczegółową ENERGIA. Skutkiem naszego wyboru jest pojawienie się w okienku obok makra @KategoriaElem =’ENERGIA’
  OR @KategoriaElem =’PALIWO-SAM.OSOBOW.’
• Przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

4. Definiujemy czwartą pozycję schematu:

• Kopiujemy trzecią pozycję schematu podświetlając ją na liście, naciskając klawisz <Ctrl> i klikając na przycisk plusa.
• W oknie Konta księgowego: Konto Wn, usuwamy konto 411 i wprowadzamy konto 429 (Usługi obce), Podział na słowniki: Brak – pozostaje bez zmian.
• Definicji kwoty nie modyfikujemy pozostawiając @Netto.
• Definicji opisu również nie modyfikujemy pozostawiając @KategoriaElem+’ '+@Dokument
• Tym razem również uzależnimy księgowanie na konto 429 od kategorii szczegółowej (na dane konto będą księgowane wszystkie pozycje, których kategoria jest inna niż ENERGIA i inna niż PALIWO-SAM.OSOBOW.). Usuwamy więc warunek @KategoriaElem =’ENERGIA’ i w jego miejsce wprowadzamy @KategoriaElem <>’ENERGIA’ AND @KategoriaElem <>’PALIWO-SAM.OSOBOW.’ (W tym celu klikamy na przycisk Warunek i wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa, a ze słownika, który nam się podpowiedział wybieramy kategorię szczegółową ENERGIA. Następnie ponownie klikamy przycisk Warunek, wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa i wybieramy kategorię szczegółową PALIWO-SAM.OSOBOW. Następnie zmieniamy znaki „=” na „<>”).
• Przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

5. Definiujemy piątą pozycję schematu:

• Kopiujemy trzecią pozycję schematu podświetlając ją na liście, naciskając klawisz <Ctrl> i klikając na przycisk plusa.
• W oknie Konta księgowego: Konto Wn, pozostawiamy konto 411, Podział na słowniki: Brak – pozostaje również bez zmian.
• Usuwamy definicję kwoty i wprowadźmy Kwota -> Brutto -> Razem (@Brutto).
• Definicji opisu nie modyfikujemy pozostawiając @KategoriaElem+’ '+@Dokument
• Tym razem uzależnimy księgowanie na konto 411 od kategorii szczegółowej PALIWO-SAM.OSOBOW oraz tego czy odliczenia są na NIE. Usuwamy więc warunek @KategoriaElem =’ENERGIA’ i klikamy na kreator tworzenia warunku . Klikamy na przycisk Funkcja i wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa, a ze słownika, który nam się podpowiedział wybieramy kategorię szczegółową PALIWO-SAM.OSOBOW, akceptujemy pozycję ikoną plusa. Następnie wybieramy Łącznik AND, Funkcja -> Odliczenia VAT-> NIE i akceptujemy ikoną plusa. W polu powyżej powinno pojawić się wyrażenie: @KategoriaElem =’PALIWO-SAM.OSOBOW.’ AND @Odliczenia =’NIE’.

6. Po zdefiniowaniu wszystkich pozycji schematu, przyciskiem  zapisujemy cały schemat.

Księgowanie wzorcem faktur z rejestru zakupów VAT:

1. Aby zaksięgować fakturę wprowadzoną w rejestrze VAT należy wybrać:

• menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT
• zakładkę Zakup,
• rejestr KOSZT
• miesiąc 01

2. Zaznaczamy faktury (lewy klawisz myszy lub wszystkie poprzez kombinację klawiszy <Ctrl>+<A>).

3. Przyciskiem uruchamiamy księgowanie:

• pojawia się okno Księgowanie dokumentów schematem księgowym,
• wybieramy schemat KOSZTY
• akceptujemy przyciskiem ptaszka.
• po zakończeniu procesu księgowania program poda informację o jego przebiegu, z okienka wycofujemy się np. klawiszem <Esc>.

4. Zaksięgowany dokument można zobaczyć:

• z poziomu faktury – zakładka Dokumenty
• z poziomu Księgowość/ Dzienniki po wybraniu bufora, dziennika ZAKUP i miesiąca 01.

Załóżmy, że w naszej bazie NOVA księgowanie wszystkich transakcji sprzedaży odbywa się w następujący sposób:

• kwota brutto jest księgowana na stronę Debet konta 201-2-1 służącego do prowadzenia rozrachunków z określonym odbiorcą
• kwota netto jest księgowana na stronę Kredyt konta 731-2 Przychody ze sprzedaży towarów
• kwota należnego podatku VAT jest księgowana po stronie Kredyt konta 221-2 VAT należny

Aby utworzyć schemat księgowania należy:

• z poziomu menu głównego otworzyć Księgowość/ Inne/ Schematy księgowań
• wybrać typy schematów: Rejestr sprzedaży VAT.

Definiujemy nagłówek schematu księgowego.

1. Dodajemy nowy schemat za pomocą przycisku .

2. Wprowadzamy w polach:

• Symbol – SPRZEDAŻ TOWARÓW
• Nazwa – Sprzedaż towarów handlowych
• Dziennik – SPRZEDAŻ
• Pozostawiamy zaznaczony parametr: Księgowanie przez bufor
• Data księgowania – domyślnie zaznaczony parametr Pobierz datę księgowania z konfiguracji
• Opis – wybieramy za pomocą przycisku Opis  Nr dokumentu. Wybranie tej pozycji spowodowało pojawienie się w polu obok symbolu (makra) @Dokument.

Definiujemy elementy schematu księgowego

Aby dodać element wybieramy przycisk  Nowa pozycja schematu. Pojawia się formularz Element schematu księgowego.

Dodajemy pierwszą pozycję schematu:

• klikamy na przycisku konta księgowego Konto Wn, z listy wybieramy konto syntetyczne rozrachunkowe 201-2-1 (Rozrachunki z odbiorcami), w polu Podział na słowniki wybieramy Podmioty.
• przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Brutto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Brutto.
• klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
• zaznaczamy parametr Rozrachunek, ponieważ po zaksięgowaniu tym schematem chcemy jeszcze sparować ze sobą dekrety na kontach rozrachunkowych.
• nie będziemy uzależniać księgowania na konto 201-2-1 od żadnego warunku.
• przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

2. Dodajemy drugą pozycję

• w oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Ma, z listy wybieramy konto analityczne 731‑2 (Sprzedaż towarów), Podział na słowniki: Brak
• przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Netto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Netto.
• klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
• nie będziemy uzależniać księgowania na konto 731-2 od żadnego warunku.
• przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

3. Dodajemy trzecią pozycję schematu:

• w oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Ma, z listy wybieramy konto analityczne 221‑2 (VAT należny), Podział na słowniki: Brak
• przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Vat/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Vat.
• klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
• nie będziemy uzależniać księgowania na konto 221-2 od żadnego warunku.
• przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

4. Po zdefiniowaniu wszystkich pozycji schematu, przyciskiem  zapisujemy cały schemat.

Księgowanie wzorcem faktur z rejestru sprzedaży VAT:

1. Aby zaksięgować fakturę wprowadzoną w rejestrze VAT należy wybrać:

• menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT
• zakładkę Sprzedaż, podrejestr SPRZEDAŻ
• miesiąc 01

2. Zaznaczamy fakturę FA/9/20XX na liście zapisów.

3. Uruchamiamy księgowanie .

• pojawia się okno Księgowanie dokumentów schematem księgowym
• wybieramy schemat SPRZEDAŻ TOWARÓW
• akceptujemy wybór przyciskiem ptaszka.
• po zakończeniu procesu księgowania program poda informację o jego przebiegu, z okienka wycofujemy się np. klawiszem <Esc>.

4. Zaksięgowany dokument można zobaczyć:

• z poziomu faktury – zakładka Dokumenty
• z poziomu Księgowość/ Dzienniki po zaznaczeniu bufora, dziennika SPRZEDAŻ i miesiąca stycznia 20XX.

• z menu Rejestry VAT wybieramy Ewidencja dodatkowa
• wybieramy zakładkę pionową Koszty
• wybieramy rejestr KOSZTY
• określamy miesiąc 01

2. Dodajemy dokument:

• Kontrahent: BIUROWIEC
• Kategoria: Energia
• Numer obcy: 132/20XX
• Data zapisu: 20XX-01-20
• Forma płatności: przelew
• Termin płatności: 20XX-01-27
• Kwota Razem: 100 PLN

3. Przyciskiem otwieramy formatkę kwot dodatkowych:

• dodajemy pozycję księgowania:
• Konto Wn 419
• Konto Ma 202-2-1 (ponieważ konto 202-2-1 jest zdefiniowane w planie kont jako konto słownikowe kontrahentów, wystarczy podać konto syntetyczne, a w momencie księgowania wzorcem program utworzy analitykę, jeżeli jej nie ma lub wybierze odpowiednią analitykę jeżeli kontrahent wybrany na dokumencie ma już założone konto)
• kwota
• rozksięgujmy podaną kwotę również na konta zespołu 5:  

1. Dokonamy rozrachunku dla konta 201-2-1-ALOZA powstałego w wyniku wprowadzenia bezpośredniego zapisu księgowego w tym ćwiczeniu oraz zapisu bilansu otwarcia w tym ćwiczeniu.

• Otwieramy listę zapisów księgowych z menu głównego przez wybór Księgowość/ Dzienniki.
• Otwieramy formatkę zapisu PK 02/20XX
• Odszukujemy pozycję z kontem 201-2-1-ALOZA.

2. Otwieramy formatkę wybranej pozycji zapisu księgowego

• Na formatce pozycji przechodzimy na zakładkę Rozrachunki
• Ikoną plusa na zakładce Rozrachunki wywołujemy listę nierozrachowanych dekretów danego konta rozrachunkowego. Lista jest zawężona tylko do tych zapisów, które mogą zostać rozrachowane  z danym dekretem.
• Zaznaczamy na liście zapis pochodzący z dokumentu BO i przyciskiem wybierz zatwierdzamy
• Zatwierdzamy formularz pozycji oraz całego zapisu księgowego.

Rozliczanie z listy:

• Otwieramy Listę rozrachunków z menu głównego Księgowość/ Rozrachunki.
• Po wejściu na listę w polu Konto wybieramy konto 202-2-1-BIUROWIEC.
• Ustawiamy inne parametry filtrowania.
• W tym momencie wyświetlą nam się nierozrachowane dekrety tego konta pochodzące z bezpośredniego zapisu księgowego z tego ćwiczenia  oraz zapisu bilansu otwarcia z tego ćwiczenia.
• Aby dokonać rozrachunku na tym koncie zaznaczamy wybrane dekrety i naciskamy ikonę pioruna.
• Rozrachunki, które zostały rozrachowane całkowicie, znikają z zakładki Nierozrachowane, a pojawią się na zakładce Rozrachowane.

Zmiana daty rozrachunku:

• Funkcja zmiany daty rozrachunku dostępna jest z poziomu Księgowość/ Rozrachunki zakładka Rozrachowane.
• W polu Konto wybieramy konto 202-2-1-BIUROWIEC.
• Ustawiamy się na gałęzi podrzędnej i w menu kontekstowym wybieramy opcję: Zmiana daty rozrachunku.
• Wyświetlana jest formatka z informacją o numerach rozrachowanych dekretów obecną datą rozrachunku oraz polem do wpisania nowej daty.

Ustawiamy nową datę na 20XX-02-07 i zatwierdzamy zmianę.

• Zaznaczamy miesiąc: 01
• Wybieramy, że dany zapis ma trafić do bufora
• Następnie wybieramy dziennik, w którym zapis ma być umieszczony INNE.
• Wprowadzamy zapis za dzień i miesiąc zgodnie z datą zapisu: 20XX-01-31

• wprowadzamy numer dokumentu: PK 01/20XX
• wprowadzamy datę księgowania, datę operacji, datę wystawienia: 20XX-01-31
• pole Kontrahent zostawiamy puste
• kategoria: wybieramy kategorię szczegółową KUP (amortyzacja stanowiąca koszty uzyskania przychodu)

• dekret w wysokości 2000,00 na konto 401-1-1 po stronie Wn i 071-2 po stronie Ma.

• Zaznaczamy miesiąc: 01
• Wybieramy, że dany zapis ma trafić do bufora
• Następnie wybieramy dziennik, w którym zapis ma być umieszczony SPRZEDAŻ.
• Wprowadzamy zapis za dzień i miesiąc zgodnie z datą zapisu: 20XX-01-31

• wprowadzamy numer dokumentu: PK 02/20XX
• wprowadzamy datę księgowania, datę operacji, datę wystawienia: 20XX-01-31
• pole Kontrahent: ALOZA
• klikamy na przycisk rozwiń obok ikony plusa i wybieramy opcję „Dodawanie pozycji przez formularz”:
• Wprowadzamy dekret w wysokości 615,00 na konto 201-2-1-ALOZA po stronie Wn
• Po podaniu konta rozrachunkowego parametr Rozrachunek zaznacza się automatycznie, ponieważ w Konfiguracji został zaznaczony parametr Automatycznie zaznaczaj rozrachunek dla ręcznych księgowań na kontach rozrachunkowych.
• Termin rozrachunku: 20XX-01-31
• Zaznaczamy parametr: Generowanie płatności
• Forma płatności: przelew
• Termin: 20XX-01-31
• Wprowadzamy kolejne pozycje dekretu:
• dekret w wysokości 115,00 na konto 221-2 po stronie Ma
• dekret w wysokości 500,00 na konto 731-2 po stronie Ma 

• Zaznaczamy miesiąc: 01
• Wybieramy, że dany zapis ma trafić do bufora
• Następnie wybieramy dziennik, w którym zapis ma być umieszczony INNE.
• Wprowadzamy zapis za dzień i miesiąc zgodnie z datą zapisu: 20XX-01-31

• wprowadzamy numer dokumentu: PK 03/20XX
• wprowadzamy datę księgowania, datę operacji, datę wystawienia: 20XX-01-31
• pole Kontrahent : BIUROWIEC
• klikamy na przycisk rozwiń obok ikony plusa i wybieramy opcję „Dodawanie pozycji przez formularz”:
• Wprowadzamy dekret w wysokości 28 116,00 na konto 202-2-1-BIUROWIEC po stronie Wn i 201-2-1-BIUROWIEC po stronie Ma. Aby zaznaczyć parametr Rozrachunek wprowadzamy dekret za pomocą dwóch pozycji. W sytuacji, kiedy oba konta rozrachunkowe wpisane są w jednej pozycji parametr Rozrachunek jest nieaktywny.
• Zaznaczamy parametr: Generowanie płatności
• Forma płatności: przelew
• Termin: 20XX-01-31 

• data księgowania: 20XX-01-01
• pozostawiamy zaznaczony bufor

3. Przystępujemy do wprowadzania kolejnych pozycji bilansu otwarcia:

• Bilans otwarcia dla kont rozrachunkowych, które posiadają nierozliczone zdarzenia z poprzedniego okresu (np. wystawiliśmy fakturę w poprzednim roku, która ma termin płatności przypadający na rok bieżący). W systemie Comarch ERP Optima rozrachunki mogą być prowadzone na kontach lub na dokumentach źródłowych. W tym drugim przypadku aby móc rozliczyć zdarzenie z okresu gdy jeszcze nie pracowaliśmy na systemie Comarch ERP Optima, należy je wprowadzić także jako zapis w Preliminarzu płatności.

• Konto: 201-2-1-GALERIA,
• Data: 20XX-12-29,
• Dokument: Fa/15645/20XX,
• Waluta: PLN
• Kwota Wn: 28 116,00,
• Rozrachunek: Tak,
• Termin: 20XX-01-07,
• Generowanie płatności: Tak,
• Forma płatności: przelew_BPH,
• Termin płatności: 20XX‑01-12,
  • po zapisaniu dokumentu BO automatycznie zostanie utworzone w preliminarzu płatności zdarzenie, które będzie widoczne w menu Kasa/Bank / Preliminarz płatności w rejestrze BPH,
  • po zapisaniu dokumentu BO powstanie również rozrachunek na koncie 201-2-1-GALERIA, który będzie widoczny w menu Księgowość/ Rozrachunki.

• Konto: 202-2-1-BIUROWIEC,
• Data: 20XX-12-29,
• Dokument: Fz/256/20XX,
• Waluta: PLN
• Kwota Ma: 28 116,00,
• Rozrachunek: Tak,
• Termin: 20XX-01-07,
• Generowanie płatności: Tak,
• Forma płatności: przelew_BPH,
• Termin płatności: 20XX-01-12,
  • po zapisaniu dokumentu BO automatycznie zostanie utworzone w preliminarzu płatności zdarzenie, które będzie widoczne w menu Kasa/Bank / Preliminarz płatności w rejestrze BPH,
  • po zapisaniu dokumentu BO powstanie również rozrachunek na koncie 202-2-1-BIUROWIEC, który będzie widoczny w menu Księgowość/ Rozrachunki.

Załóżmy, że 29 grudnia 20XX kontrahent ALOZA wpłacił na nasze konto w banku BPH zaliczkę za usługę w kwocie 300 zł, w związku z czym mamy nierozliczone zobowiązanie wobec kontrahenta ALOZA na dzień 20XX-01-01.

• Konto: 201-2-1-ALOZA,
• Data: 20XX-12-31,
• Dokument: KP 48/12/20XX,
• Waluta: PLN
• Kwota Ma: 300,00,
• Rozrachunek: Tak,
• Termin: 20XX-12-31,
• Generowanie płatności: Tak,
• Forma płatności: przelew_BPH
• Termin płatności: 20XX-12-31,
  • po zapisaniu dokumentu BO automatycznie zostanie utworzone w preliminarzu płatności zdarzenie, które będzie widoczne w menu Kasa/Bank / Preliminarz płatności w rejestrze BPH,
  • po zapisaniu dokumentu BO powstanie również rozrachunek na koncie 201-2-1-ALOZA, który będzie widoczny w menu Księgowość/ Rozrachunki.

• Konto: 201-2-1-SOFTLAND,
• Data: 20XX-12-30,
• Waluta: PLN
• Kwota Wn: 1 000,00,
• Rozrachunek: Tak,
• Generowanie płatności: Nie.

• Numer konta: początek jest dziedziczony z konta syntetycznego, więc dodajemy tylko końcówkę 1 (pełny numer konta to 330-1)
• Nazwa konta: AKCESORIA
• Typ konta: Aktywa
• Kontrola salda: brak
• zatwierdzamy dane.

• ustawiamy kursor na koncie 330-1 a następnie przyciskiem rozwiń obok ikony plusa rozwijamy dostępne opcje wybierając Dodaj konto na tym samym poziomie
• Numer konta: początek jest dziedziczony z konta syntetycznego, więc dodajemy tylko końcówkę 2 (pełny numer konta to 330-2).
• Nazwa konta: ROŚLINY
• Typ konta: Aktywa
• Kontrola salda: Brak
• zatwierdzamy dane.