• Ujęcie operacji w sposób rzetelny i sprawdzalny tak, aby właściwie przedstawione zostały stan majątkowy i finansowy oraz wynik finansowy jednostki, a zwłaszcza ujęte w odpowiednich przekrojach stany aktywów i pasywów, koszty i straty oraz przychody i zyski.
• Dane niezbędne d0o wszelkich rozrachunków z tytułu podatków oraz rozrachunków z kontrahentami i pracownikami.
• Skuteczną kontrolę wewnętrzną operacji gospodarczych i stanu składników majątku, będących w posiadaniu i decyzji jednostki.
• Możliwości sporządzania sprawozdania finansowego i innych sprawozdań, deklaracji podatkowych lub informacji wymaganych odrębnymi przepisami.

Sposób prowadzenia rachunkowości jest określony w zakładowym Planie Kont danej jednostki. W celu ujednolicenia zasad grupowania operacji i ograniczenia nakładu pracy jednostki mogą zastosować Wzorcowy Plan Kont (Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994r. art. 83), który jest ustalany przez Prezesa NBP, Przewodniczącego Komisji Papierów Wartościowych i Ministra Finansów.

Plan Kont

Plan Kont w Comarch ERP Optima jest dostępny z poziomu Księgowość/ Plan Kont. Na liście mającej strukturę drzewa kolejne poziomy analityki wyróżnione są poprzez wcięcia. Na liście działa standardowy lokator, który pozwala na wyszukiwanie konkretnego konta lub grupy kont. W tym celu należy ustawić kursor na liście i wprowadzić numer konta np. 010-01 lub 1 dzięki czemu program zawęża listę tylko do kont zespołu „1” – Środki pieniężne i rachunki bankowe.

Uwaga

Na liście tej wyświetlany jest Plan Kont zgodnie z bieżącym okresem obrachunkowym.

Na liście wyświetlone są numer, typ konta, waluta, nazwa i nazwa 2 konta, status oraz domyślnie ukryte kolumny: korekta kosztów oraz rozrachunek bez rozliczenia w K/B. Kolumna Status wyświetla „N” dla kont nieaktywnych, a dla kont aktywnych jest pusta. Jeśli użytkownik korzysta z modułu Księga Handlowa Plus, to na Planie Kont dodatkowo jest wyświetlana kolumna z informacją o walucie konta. Istnieje możliwość zaznaczania kont na planie kont. Zaznaczenie konta syntetycznego powoduje zaznaczenie wszystkich jego kont analitycznych. Zaznaczenie wszystkich kont analitycznych nie powoduje zaznaczenia konta nadrzędnego. Zasady dotyczące obsługi list, grupowania, sortowania, wyszukiwania pozycji (filtrowania) i ogólnie przystosowywania wyglądu list do indywidualnych potrzeb użytkownika zostały opisane w rozdziale Standardy w programie. W tym miejscu zostaną opisane tylko przyciski i pola charakterystyczne dla tej listy. Typ konta – użytkownik ma możliwość wyboru typu kont: wszystkie, bilansowe (program pokazuje konta ze statusem aktywa, pasywa i aktywa-pasywa), wynikowe (status konta koszty i przychody), bilansowe i wynikowe (łączne przedstawienie dwóch typów), pozabilansowe (status pozabilansowe), rozrachunkowe. Poziomy – użytkownik ma możliwość wyboru następujących poziomów analityki: wszystkie (czyli lista bez ograniczeń), jeden (konta o numerze poziomu 1), dwa (program pokazuje konta o numerze poziomu 1 i 2), najniższy (pokazuje najniższy poziom oraz konta słownikowe). Pokazuj nieaktywne – po zaznaczeniu parametru wyświetlane są konta na których zaznaczono parametr Konto nieaktywne. Pokazuj konta słownikowe – po włączeniu tego przycisku program pokazuje analitykę kont słownikowych. Dodaj konto na tym samym poziomie  lub klawisze <SHIFT>+<INSERT> – po naciśnięciu przycisku program dodaje konto na tym samym poziomie, na którym jest kursor. W przypadku pustej listy dodaje konto syntetyczne. Obok przycisku Dodaj  jest przycisk  otwierający menu opcji  , gdzie oprócz możliwości Dodaj konto na tym samym poziomie, można wybrać Dodaj konto analityczne – przycisk dodaje konto analityczne do konta, na którym aktualnie ustawiony jest kursor. Konto analityczne można dodać również poprzez klawisz <INSERT>. Konto analityczne może zostać dodane tylko w takim przypadku, gdy na danym koncie nie ma księgowań.  Usuń lub klawisz <DEL> – przycisk pozwala na usunięcie zaznaczonych kont księgowych. Konto może być usuwane tylko gdy nie ma na nim zapisów księgowych (zarówno z poziomu Księgowość/ Dzienniki jak i na dokumencie BO), nie zostało uwzględnione w grupie kont oraz użytkownik nie posiada zakazu do danego konta. Istnieje możliwość usunięcia konta syntetycznego wraz z wszystkimi kontami analitycznymi pod warunkiem, że na kontach analitycznych nie ma zapisów księgowych. Jeżeli dodano zapisy księgowe na jakiekolwiek konto analityczne, zarówno to konto, jak i konto nadrzędne nie są usuwane. Pozostałe analityki bez zapisów księgowych są usuwane. Na liście domyślnie włączona jest opcja sumowania (Pokaż wiersz sum) dla pierwszej domyślnej kolumny załączone jest sumowanie typu: Licznik, które pokazuje ilość najniższych analityk. Lista Plan Kont została wyposażona w filtr (dostępny po wybraniu w typie kont opcji Rozrachunkowe), umożliwiający szybsze sprawdzenie numerów kont, na których istnieją dekrety nierozrachowane.

Po zaznaczeniu parametru Dekrety nierozrachowane pojawia się rozwijalna lista z opcjami:

• strona Wn i Ma – zawęzi Plan Kont tylko do tych kont, na których występują dekrety nierozrachowane jednocześnie po stronie Wn i po stronie Ma,
• strona Wn – zawęzi Plan Kont tylko do tych kont, na których występują dekrety nierozrachowane jedynie po stronie Wn,
• strona Ma – zawęzi Plan Kont tylko do tych kont, na których występują dekrety nierozrachowane jedynie po stronie Ma,
• strona Wn lub Ma – zawęzi Plan Kont tylko do tych kont, na których występują dekrety nierozrachowane po stronie Wn lub po stronie Ma lub zarówno po stronie Wn i Ma.

Jeżeli parametr Dekrety nierozrachowane jest odznaczony, na liście wyświetlane są wszystkie konta rozrachunkowe, niezależnie od tego, czy są na nich jakiekolwiek dekrety. Przez kliknięcie na ikonie znajdującej się w lewym dolnym rogu  można rozwinąć wszystkie konta. Natomiast ikona  zwija wszystkie gałęzie. Generowanie Wzorcowego Planu Kont    – jeśli w momencie rozpoczęcia pracy w Księdze Handlowej nie ma Planu Kont, istnieje możliwość wygenerowania Wzorcowego Planu Kont, który użytkownik może dowolnie modyfikować. Obok przycisku  znajduję się przycisk rozwijający dostępne opcje:

• Generowanie wzorcowego planu kont,

• Aktualizacja planu kont z poprzednim okresem,

• Kopiowanie Planu Kont z poprzedniego okresu,

• Usuń wybrane konta księgowe.

Opcje Kopiowanie oraz Aktualizacja Planu Kont z poprzedniego okresu są możliwe pod warunkiem, że w bazie znajduje się wcześniejszy okres obrachunkowy. Opcja Usuń wybrane konta księgowe pozwala na usunięcie kont nieaktywnych i/lub słownikowych mających zerowe saldo w poprzednim okresie obrachunkowym, lub też całego planu kont.

Uwaga

Po wybraniu z poziomu planu kont opcji Eksport/ Tylko dane do schowka lub Tylko zaznaczone dane do schowka numery kont w arkuszu Excel wyświetlają się prawidłowo dla formatu Tekstowe.

Operacje seryjne

Na liście w menu kontekstowym oraz na przycisku  pod listą dostępne są operacje seryjne. Po rozwinięciu strzałki obok przycisku widoczne są opcje: Oznacz konta jako nieaktywne, Oznacz konta jako aktywne, Ustaw/Odznacz rozrachunek bez rozliczenia w K/B, Ustaw/Odznacz korektę kosztów. Funkcja operacji seryjnych działa na zaznaczone konta. Dla konta podświetlonego pojawia się komunikat: Nie zaznaczono kont księgowych. Dodatkowo na liście kont w menu kontekstowym dostępna jest operacja seryjna Zmień typ konta. Oznacz konta jako nieaktywne Zaznaczenie konta syntetycznego powoduje zaznaczenie parametru Konto nieaktywne również na wszystkich jego kontach analitycznych. Konta nieaktywne są widoczne w planie kont w kolorze szarym.

Oznacz konta jako aktywne

Zaznaczenie jedynie konta syntetycznego powoduje odznaczenie parametru Konto nieaktywne tylko na koncie syntetycznym. Konta analityczne pozostają jako nieaktywne. Nie ma możliwości oznaczenia konta analitycznego jako aktywnego jeżeli konto nadrzędne jest nieaktywne.

Ustaw/Odznacz rozrachunek bez rozliczenia w K/B

Funkcja jest dostępna jeżeli w Konfiguracji Firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa zaznaczony jest parametr Automatyczne rozliczenia i rozrachunki. Funkcja umożliwia zaznaczenie/odznaczenie na formularzu konta analitycznego rozrachunkowego parametru Rozrachunek bez rozliczenia w K/B.

Ikona pioruna uaktywnia się po zaznaczeniu parametru Ustaw/Odznacz rozrachunek bez rozliczenia w K/B. Automatycznie zaznaczany jest również parametr Rozrachunek bez rozliczenia w K/B. Po zatwierdzeniu parametr jest zaznaczany na wskazanych kontach analitycznych. Jeżeli opcja Rozrachunek bez rozliczenia w K/B zostanie odznaczona to nastąpi odznaczenie tego parametru na wskazanych kontach analitycznych. Ustawienie/odznaczenie parametru na zaznaczonym jedynie koncie syntetycznym nie powoduje ustawienia/odznaczenia parametru na jego kontach analitycznych.

Ustaw/Odznacz korektę kosztów

Funkcja umożliwia zaznaczenie/odznaczenie na formularzu konta analitycznego parametru Korekta kosztów.

Ikona pioruna uaktywnia się po zaznaczeniu parametru Ustaw/Odznacz korektę kosztów. Automatycznie zaznaczany jest również parametr Korekta kosztów. Po zatwierdzeniu parametr jest zaznaczany na wskazanych kontach analitycznych. Jeżeli opcja Korekta kosztów zostanie odznaczona to nastąpi odznaczenie tego parametru na wskazanych kontach analitycznych. Ustawienie/odznaczenie parametru na zaznaczonym jedynie koncie syntetycznym nie powoduje ustawienia/odznaczenia parametru na jego kontach analitycznych.

Zmień typ konta

Funkcja umożliwia seryjną zmianę typu konta dla zaznaczonych kont syntetycznych i wszystkich ich kont analitycznych. Funkcja jest aktywna jeżeli na liście kont podświetlono/ zaznaczono konto syntetyczne.

• Wielkości faktycznie poniesionych kosztów w układzie rodzajowym.
• Kosztów funkcjonowania jednostki w okresie rozliczanym.
• Odrębne ustalenie wielkości kosztów operacyjnych stanowiących koszt produkcji niesprzedanej oraz niesprzedanych usług.
• Kosztów przyszłych okresów.

Reguły zamkniętego kręgu kosztów pozwalają jednostkom prowadzącym różnorodną działalność, zarówno „na sprzedaż” jak i na własne potrzeby wewnętrzne, na ustalenie rzeczywistych kosztów świadczeń na potrzeby wewnętrzne, wywodzących się z kosztów operacyjnych o charakterze rodzajowym. Ponadto, przestrzeganie teoretycznych zasad zamkniętego kręgu kosztów i zmiany stanu produktów, umożliwia jednostkom wybór i sporządzanie rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym, który w zakresie analizy kosztów w powiązaniu z danymi wynikającymi z ksiąg ma większą wartość poznawczą niż kalkulacyjny wariant sprawozdania.

Uwaga

 Chcąc stosować zasadę zamkniętego kręgu kosztów należy przestrzegać kolejności wprowadzania zapisów na kontach oraz zasadę prawidłowej korespondencji zapisów na kontach.

W module Księga Handlowa można utworzyć kontrolę kręgu kosztów. Liczba zdefiniowanych kręgów może być dowolna. Definicję pozostawiono użytkownikowi systemu, ze względu na różnorodność operacji gospodarczych uzależnionych od charakteru działalności jednostki. Uaktywnienie funkcji Kontrola kręgu kosztów zależy od zaznaczenia tego parametru, znajdującego się w Konfiguracji firmy/Księgowość/ Księgowość kontowa. Po uaktywnieniu parametru Kontrola kręgu kosztów, możemy przystąpić do definiowania schematów kontrolnych. Definiowanie udostępniono z poziomu listy Planu Kont (Księgowość/ Plan kont), pod przyciskiem Definicje kręgu kosztów. Po wybraniu przycisku , otwierane jest okno zatytułowane Definicje kręgów kosztów. Okno wyposażono w jedną zakładkę [Ogólne]. Z tego poziomu użytkownik ma możliwość definiowania nowych kręgów, edytowania oraz usuwania istniejących.

Zasady dotyczące obsługi list, grupowania, sortowania, wyszukiwania pozycji (filtrowania) i ogólnie przystosowywania wyglądu list do indywidualnych potrzeb użytkownika zostały opisane w artykule Standardy w programie. W tym miejscu zostaną opisane tylko przyciski i pola charakterystyczne dla tej listy. Po wybraniu przycisku  . Dodaj otwiera się formularz z poziomu, którego dodajemy elementy składające się na konkretny krąg kosztów. Formularz obsługują standardowe przyciski, opisane szczegółowo w rozdziale Standardy w programie niniejszego podręcznika. W tym miejscu zostaną opisane tylko przyciski i pola charakterystyczne dla tego formularza. Formularz podzielono na dwie części. Część pierwsza to nagłówek. W nagłówku należy wprowadzić: Konto rozliczeniowe np. 490 Rozliczenie kosztów – konto wprowadzamy z ręki lub z listy Planu Kont, uruchamianej po wybraniu przycisku . W polu Symbol – wprowadzamy nazwę Kręgu kosztów. Jeżeli zaznaczymy parametr Nieaktywny – kontrola kręgu kosztów będzie nieaktywna. Oznacza to, że użytkownik w trakcie księgowania będzie miał możliwość wprowadzania zapisów księgowych poza kręgiem kosztów np. księgowanie na kontach zespołu „4” z pominięciem równoległych księgowań na kontach zespołu „5”. Odznaczenie parametru uaktywnia zbudowany schemat kontroli kręgu kosztów.

Uwaga

Schemat kontroli kręgu kosztów działa w obrębie wprowadzanego zapisu księgowego. Jeżeli dekretacja w zapisie księgowym nie domyka kręgu kosztów, program nie pozwoli na jej zapisanie.

Z prawej strony nagłówka w polach: Wprowadził – wyświetlany jest inicjał operatora zakładającego schemat oraz data założenia.

Zmodyfikował – wyświetlany jest inicjał operatora, który dokonał modyfikacji schematu oraz data modyfikacji. Część druga formularza zawiera dwie listy zatytułowane: Konto źródłowe, Konto docelowe. Pozwalają one na wprowadzanie kont księgowych wchodzących w skład kręgu kosztów. Lista pierwsza – Konto źródłowe – służy do wprowadzania kont, z poziomu których przeksięgowywane są obroty na konta innego zespołu np. na konta zespołu „5”. Lista Konta docelowe służy do wprowadzania kont, na które przeksięgowywane są obroty z kont innego zespołu np. Z kont zespołu „4”. Dodaj – dodanie nowego konta. Po rozwinięciu strzałki obok przycisku widoczne są dwie opcje do wyboru:

• Dodawanie kont z planu kont – użytkownik ma możliwość wskazania kilku kont księgowych. Jeżeli nie jest zaznaczone żadne konto to przenoszone jest konto podświetlone,
• Dodawanie przez formularz – możliwość dodania pojedynczego konta (lub klawisz <INSERT>).

Konta możemy podpinać syntetycznie, analitycznie. Istnieje także możliwość wprowadzenia pozycji w formie filtra na konta księgowe. W filtrze możemy użyć znaku gwiazdka „*” zastępującego dowolny ciąg znaków np. 4* oraz znaku zapytania „?” zastępującego jeden znak np. 401-?-01.

Uwaga

W programie nie można zdefiniować dwóch schematów, zawierających odwołania do takich samych kont źródłowych i docelowych. Przykładowo: Schemat pierwszy Po stronie kont źródłowych będzie zapis: 401* (w kontroli uwzględniaj konta syntetyki 401). Po stronie kont docelowych: 500, 502, 550, 640*. Schemat drugi Po stronie kont źródłowych będzie zapis 402* (w kontroli uwzględniaj konta syntetyki 402). Po stronie kont docelowych: 500, 502, 550, 640*.

Scenariusz: Definiujemy prosty schemat kontroli kręgu kosztów sprawdzający, czy suma obrotów na kontach zespołu „4” jest równa sumie obrotów na odpowiednich kontach zespołu „5”

Konta zesp. „4” = koszty działalności podstawowej (500) + koszty działalności pomocniczej (530) + koszty zarządu (550) + rozliczenie międzyokresowe kosztów (640).

Jeżeli definiowanie schematu kontrolującego kręgi kosztów zostało ukończone, schemat jest aktywy, program będzie się zachowywał w następujący sposób:

• Przy próbie zapisania księgowania wprowadzanego bezpośrednio do dziennika księgowego pojawi się komunikat o treści Niezamknięty krąg kosztów…na kwotę …. Księgowanie nie zostanie zapisane. W takiej sytuacji użytkownik ma do wyboru:
  • Skorygowanie dekretacji, na przykład uzupełnienie zapisu księgowego o dekrety na kontach zespołu „5”.
  • Nieuaktywnienie schematu kontrolującego kręgi kosztów. W celu nieuaktywnienia kręgu nie ma konieczności wychodzenia z zapisu księgowego. Z tego poziomu mamy możliwość wywołania Planu Kont. Po jego wywołaniu, za pomocą ikony Definicje kręgów kosztowych, możemy otworzyć listę schematów kręgów kosztów. Aby zdezaktywować schemat kręgu kosztów, należy do niego wejść np. przez wybranie kombinacji klawiszy <CTRL>+<ENTER> i zaznaczyć parametr Nieaktywny.

Przy automatycznym księgowaniu zapis, który nie będzie spełniał warunków zawartych w schemacie kontroli kręgu kosztów, nie zostanie wygenerowany. Ponadto pojawi się komunikat o treści Błąd księgowania dokumentu…Niezamknięty krąg kosztów…na kwotę…. Jeżeli dopuszczono do wprowadzania zapisów zawierających dekretację, która nie domyka kręgu kosztów, w celach kontrolnych można skorzystać z mechanizmu raportującego zapisy pod kątem domknięcia kręgu kosztów. Mechanizm udostępniono na liście zapisów księgowych pod przyciskiem   Sprawdzanie poprawności domknięcia kręgu kosztów. Zanim przystąpimy do sprawdzenia zapisów pod kątem domknięcia kręgu kosztów, powinniśmy zaznaczyć te, które mają zostać skontrolowane. Jeżeli chcemy sprawdzić wszystkie zapisy, wystarczy wybrać kombinację klawiszy <CTRL>+<A>. Spowoduje ona zaznaczenie wszystkich zapisów na liście. Jeżeli chcemy zaznaczyć wybiórcze zapisy zaznaczamy je lewym klawiszem myszy.

• Winien (Wn) lub Debet (Dt) – lewa strona,
• Ma (Ma) lub Credit (Ct) – prawa strona.

Comarch ERP Optima pozwala na wybór nazewnictwa kont księgowych w Start/Konfiguracja/ Program/ Księgowość /Parametry. Użytkownik w programie Comarch ERP Optima ma możliwość zdefiniowania kilku podstawowych typów kont.

• TYP: Konta syntetyczne i analityczne

Jednym z podstawowych kryteriów podziału kont jest zasada zapisu na koncie w powiązaniu ze stopniem szczegółowości konta. Wg tego podziału w programie funkcjonują konta:

• Konta syntetyczne (konta nadrzędne)
• Konta analityczne (konta podrzędne)

Uwaga

Program Comarch ERP Optima pozwala na definiowanie dowolnej ilości poziomów kont analitycznych (subanalityk). Jednak pełny numer konta może mieć maksymalnie 50 znaków. Jeżeli konto posiada niższy poziom (subanalitykę) do danego konta, nie ma możliwości księgowania na koncie na wyższym poziomie (księgowanie jest możliwe tylko na najniższym poziomie).

• TYP: Konta bilansowe

Konta bilansowe pozwalają na ewidencje składników aktywów i pasywów. Konta aktywów funkcjonują następująco:

• Po stronie debetowej wpisuje się stan początkowy danego składnika oraz zwiększenia tego stanu,
• Po stronie kredytowej zmniejszenia.

Obrót debetowy konta aktywnego jest większy lub równy obrotowi kredytowemu, w związku z czym saldo konta jest zawsze debetowe (lub = 0). Konta pasywów funkcjonują w następujący sposób:

• Po stronie kredytowej zapisuje się stan początkowy (saldo początkowe) danego składnika oraz wszystkie zwiększenia tego stanu,
• Po stronie debetowej rejestrowane są wszystkie zmniejszenia.

Obrót kredytowy konta pasywnego jest większy lub równy od obrotu debetowego, w związku z czym saldo konta jest zawsze kredytowe (lub = 0). Konta aktywno – pasywne Konta aktywno-pasywne mogą występować zarówno w aktywach, jak i w pasywach bilansu. Konto o takim charakterze może wykazywać jednocześnie dwa salda i w tym samym bilansie występuje jako składnik aktywów jak i pasywów.

• TYP: Konta pozabilansowe

Konta pozabilansowe nie występują w bilansie. Konta te służą do ewidencji zjawisk i procesów gospodarczych, które nie są przedmiotem ewidencji na kontach bilansowych.

• TYP: Konta wynikowe

Konta wynikowe pozwalają na ewidencje w ciągu okresu sprawozdawczego bieżących kosztów i przychodów z działalności, przy czym na koniec roku w ramach zamknięć rocznych (okresowych) wartości przenoszone są na odpowiednie konto bilansowe Wynik finansowy. Konta wynikowe nie mają ani sald początkowych ani sald końcowych i funkcjonują tylko miedzy dwoma okresami sprawozdawczymi. Konta wynikowe możemy podzielić na konta kosztów i konta przychodów. Typ konta: Przychody-Koszty jest przeznaczony dla jednostek budżetowych.

• TYP: Konta rozrachunkowe

Konto rozrachunkowe pozwala na prowadzenie rozrachunków dla kont, do których dołączono kartoteki kontrahentów, urzędów, banków, wspólników lub pracowników. Konta walutowe W systemie Comarch ERP Optima występują konta walutowe. Wartości zapisane na tych kontach są widoczne w dwóch walutach: PLN oraz drugiej określonej przez użytkownika dla wybranego konta np. Euro. Konta walutowe mogą być dodawane na ostatnim poziomie. Konta walutowe powinny być zakładane na oddzielnym koncie syntetycznym niż konta w PLN.

• Otwieramy listę kont z menu głównego przez wybór Księgowość/ Plan Kont.
• Następnie, w zależności od tego, czy chcemy dodać konto na tym samym poziomie czy na niższym, wykonujemy jedno z działań.
  • Jeżeli chcemy dodać konto na tym samym poziomie, naciskamy przycisk Dodaj konto na tym samym poziomie „Plus” lub klawisz <INSERT>.
  • Jeżeli chcemy dodać konto analityczne do danego konta, to korzystamy z przycisku otwierającego menu opcji, gdzie można wybrać Dodaj konto analityczne i znajdującego się obok przycisku Dodaj „Plus” . Różnica pomiędzy definiowaniem konta syntetycznego a analitycznego polega na tym, iż w drugim przypadku podajemy kolejną część numeru konta.

• Po wprowadzeniu konta należy go zapisać klikając przycisk Zapisz zmiany, klawisze <CTRL>+<ENTER> lub wciskając klawisz <ENTER>. Jeżeli chcemy wycofać się z edycji bez zapisywania dokonanych zmian, należy kliknąć przycisk Anuluj lub klawisz <ESC>.

Uwaga

Należy pamiętać, że:

• Nie można dodać konta analitycznego dla konta, na którym mamy już zapisy księgowe (również zapisy z bilansu otwarcia związane z danym kontem).
• Nie można dodać konta analitycznego dla konta, którego konto nadrzędne jest o charakterze słownikowym, jeśli nie jest włączona obsługa kont walutowych.
• Nie można dodać konta analitycznego dla konta, na którym dany operator ma zakaz dostępu.
• W przypadku zakładania kont analitycznych dla słownika o typie Banki, konta zakładane są dla poszczególnych banków, a nie rachunków bankowych (Kasa/Bank/ Rejestry kasowe/bankowe). W przypadku kilku rachunków bankowych w jednym banku nie należy stosować kont słownikowych.

Scenariusze: Jak powiązać podmiot z kontem rozrachunkowym?

Aby stworzyć konto rozrachunkowe powiązane z danym Podmiotem (Kontrahenci, Banki, Pracownicy, Wspólnicy, Urzędy):

• Otwieramy listę kont z menu głównego przez wybór Księgowość/ Plan Kont.
• Zakładamy konto syntetyczne o statusie rozrachunkowym.
• Zaznaczamy parametr, który decyduje o tym, że dane konto ma charakter słownikowy i wybieramy jakiego podmiotu ono dotyczy czy jest to Kontrahent, Bank, Urząd, Wspólnik, Pracownik.
• Dodatkowo, jeśli chodzi o tworzenie kont rozrachunkowych dla podmiotów, w Konfiguracji firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa użytkownik ma możliwość zaznaczenia parametru Automatyczne zakładanie kont słownikowych. W zależności od tego, czy wybierzemy wg Identyfikatora, Kodu, NIP-u, przy księgowaniu dokumentu związanego z danym podmiotem program będzie automatycznie zakładał konta z odpowiednimi rozszerzeniami.

Scenariusze: Jak założyć konto walutowe?

Aby wprowadzić konto walutowe, oprócz podstawowych czynności związanych z założeniem konta należy uzupełnić walutę konta. Wybór konkretnej waluty jest możliwy pod warunkiem, że została ona zdefiniowana w Konfiguracji programu/ Ogólne/ Waluty. Dodatkowo, dla kont rozrachunkowych dla podmiotów, jest możliwe automatyczne tworzenie subanalityk walutowych. Aby mieć taką możliwość, w Konfiguracji firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa użytkownik musi zaznaczyć parametr Subanalityki walutowe na kontach słownikowych.

Scenariusze: Jak wprowadzić blokadę konta dla danego operatora?

Aby wprowadzić blokadę dla operatora:

• Otwieramy listę kont z menu głównego przez wybór Księgowość/ Plan Kont.
• Wybieramy konto syntetyczne, dla którego dany operator ma mieć blokadę dostępu.
• Wchodzimy na zakładkę [Dodatkowe] i po ustawieniu się na Zakazach, po naciśnięciu przycisku Dodaj lub klawisza <INS>, wybieramy kod operatora z listy operatorów.

• Kwota dekretu niezgodna z kwotą dokumentu – opis pojawi się wtedy, gdy po zaksięgowaniu dokumentu, na poziomie dekretu, zostanie dokonana zmiana kwoty.
• Księgowanie ręczne – opis oznacza, że dekret na koncie rozrachunkowo-słownikowym został wprowadzony bezpośrednio do Dziennika (nie powstał na skutek automatycznego księgowania dokumentów źródłowych). W tym przypadku istnieje prawdopodobieństwo rozbieżności pomiędzy saldem konta a saldem wynikającym z Preliminarza Płatności – należy sprawdzić saldo w Preliminarzu.
• Księgowanie rozliczenia na innym koncie – opis dotyczy elementu związanego z dekretem, który postał na skutek automatycznego zaksięgowania dokumentu źródłowego, skompensowanego z dokumentem zaksięgowanym na innym koncie rozrachunkowym np. Fakturę Sprzedaży skompensowano z Fakturą Zakupu.

Dekret – jeżeli na kontrolowanym koncie znajdują się księgowania, kolumna Dekret jest zawsze wypełniona. W kolumnie podawany jest nr zapisu księgowego w obrębie Dziennika Głównego. Dokument – pole w kolumnie Dokument wypełnione jest wtedy, gdy istnieje powiązanie pomiędzy dekretem a oryginalnym dokumentem. Powiązanie to powstaje na skutek automatycznego księgowania dokumentów. Dla księgowania wprowadzonego „ręcznie”, bezpośrednio do Dziennika księgowego, pole w kolumnie Dokument jest puste. Kolumny Kwota Wn, Kwota Ma:

• Dla pozycji Saldo konta – wyświetlana jest wartość salda konta.
• Dla elementów związanych z dekretami wprowadzonymi ręcznie – kwota dekretów.
• Dla elementów dotyczących dekretów powiązanych z dokumentami źródłowymi – kwota oryginalnego dokumentu.

Jeżeli użytkownik korzysta z modułu Księga Handlowa Plus oraz ma aktywną obsługę konta walutowych, wówczas na raporcie pojawiają się trzy dodatkowe kolumny: Kwota Wn w walucie, Kwota Ma w walucie oraz Waluta. Lista posiada następujące przyciski:  Podgląd – przycisk wyświetla formularz z danymi elementu. Jeżeli dekret jest powiązany z oryginalnym dokumentem, z poziomu formularza możemy podglądnąć zarówno dekret jak i dokument źródłowy klikając na przycisku.

Na Planie Kont użytkownik ma możliwość zdefiniowania nowego konta przez otwarcie nowego formularza konta lub zmiany informacji przez edycję istniejącego.

Uwaga

Program pozwala na zmianę numeru konta na każdym poziomie przed pierwszym zaksięgowaniem.

Formularz konta księgowego podzielony jest na dwie zakładki: [Ogólne] ,[Dodatkowe] i [Zestawienia księgowe]. Zakładka [Zestawienia księgowe] umożliwia podpięcia konta do zestawienia księgowego.

Przycisk  jest aktywny jeżeli na formularzu konta na zakładce [Ogólne] uzupełniono pole Numer konta oraz Nazwa. Po wciśnięciu przycisku plusa pojawia się okno Podpinanie konta [numer konta] do zestawienia, gdzie użytkownik ma możliwość wskazania, do jakiego zestawienia konto ma zostać dodane. W polu Symbol istnieje możliwość wyboru symbolu zestawienia dostępnego na liście zestawień księgowych na zakładce [Ogólne] oraz [Systemowe] za wyjątkiem zestawień na formularzu których zaznaczono parametr Nieaktywne. Pole Nazwa oraz Opis (o ile zostało uzupełnione) przenoszone są z formularza wybranego zestawienia i nie podlegają edycji. Po wybraniu w polu Symbol zestawienia na formularzu którego nie dodano żadnej kolumny pojawia się komunikat: Wybrane zestawienie nie ma zdefiniowanych kolumn. Aby dodać definicję do gałęzi zestawienia należy na formularzu zestawienia uzupełnić kolumny na zakładce 2.Kolumny.

Po wybraniu w polu Symbol zestawienia księgowego aktywny staje się przycisk Następny, który przenosi do kolejnego okna, w którym użytkownik musi zaznaczyć pozycję zestawienia, dla której chce dodać konto. Istnieje możliwość zaznaczenia tylko jednej pozycji zestawienia.

W kolejnym kroku należy określić, w jaki sposób konto ma zostać podpięte do pozycji zestawienia. W polu Funkcja kont użytkownik decyduje, czy dane konto będzie dodawane, czy odejmowane we wskazanej pozycji zestawienia oraz za pomocą jakiej funkcji kwoty z danego konta zostaną uwzględnione w zestawieniu księgowym. Jeżeli w nagłówku zestawienia księgowego uzupełnione zostało pole Typ zestawienia to w zależności od ustawień tego pola domyślnie ustawiana jest w polu Funkcja kont odpowiednia wartość.

Uwaga

Nazwa zestawienia nie ma wpływu na domyślnie ustawiane funkcje kont. Przykładowo, zestawienie o nazwie Bilans ale bez uzupełnionego pola Typ zestawienia jest traktowane jako zestawienie użytkownika (nie mające sprecyzowanego typu).

Wybór zestawienia o typie Bilans powoduje domyślne ustawienie w polu Funkcja kont opcji:

• @SaldoWn dla kont o typie Aktywa lub Aktywa-pasywa,
• @SaldoMa dla kont o typie Pasywa.

Wybór zestawienia o typie Rachunek zysków i strat powoduje domyślne ustawienie w polu Funkcja kont opcji:

• @ObrotyWn dla kont o typie Koszty lub Przychody-koszty,
• @ObrotyMa dla kont o typie Przychody.

Użytkownik ma możliwość modyfikacji domyślnie ustawionej funkcji.

Konto zostanie uwzględnione w definicji pozycji zestawienia księgowego po naciśnięciu przycisku Przenieś do definicji.

Uwaga

Przycisk Przenieś do definicji jest aktywny jeżeli uzupełniono pole Funkcja kont. Po naciśnięciu przycisku Przenieś do definicji pole Funkcja kont jest puste.

W sekcji Definicja pozycji wyświetlana jest pełna definicja podpięta do danej pozycji zestawienia, obejmująca wszystkie konta, które do tej pory były uwzględnione w definicji. Dane w sekcji nie podlegają edycji. Po naciśnięciu przycisku Przenieś do definicji nowe konto zostanie dopisane na końcu definicji z odpowiednim znakiem i wybraną funkcją księgową.

Uwaga

Nowe konto zostanie dopisane do pozycji zestawienia pomimo błędu składni danej pozycji wynikającego z wcześniej dodanej definicji (np. w pozycji wpisano @ObrotyWn bez wskazania konkretnego konta księgowego).

Po wciśnięciu przycisku Zakończ użytkownik zostanie przekierowany na zakładkę [Zestawienia księgowe], a konto zostanie uwzględnione w pozycji zestawienia księgowego. Jeżeli użytkownik nie naciśnie przycisku Przenieś do definicji to po wciśnięciu przycisku Zakończ pojawia się komunikat: Konto nie zostało podpięte do definicji zestawienia. Jeśli chcesz je podpiąć wybierz opcję TAK, następnie wskaż funkcję konta i kliknij przycisk Dodaj do definicji. Jeśli rezygnujesz wybierz opcję NIE. Zaakceptowanie komunikatu powoduje przeniesienie użytkownika na okno Podpinanie konta [numer konta] do zestawienia. Wybór opcji Nie powoduje przeniesienie użytkownika na zakładkę [Zestawienia księgowe]. Na zakładce [Zestawienia księgowe] wyświetlana jest informacja o wszystkich zestawieniach, do których konto jest podpięte (zarówno własnych, jak i systemowych). Jeżeli w zestawieniu księgowym wskazano konto syntetyczne to informacja o zestawieniu wyświetlana jest zarówno na formularzu konta syntetycznego, jak i każdego jego konta analitycznego. Za pomocą przycisku  istnieje możliwość podejrzenia definicji pozycji zestawienia w trybie tylko do odczytu. Modyfikacja definicji możliwa jest z poziomu zestawienia księgowego. Jeżeli podczas dodawania w planie kont konta syntetycznego lub konta analitycznego do konta na formularzu którego nie uzupełniono definicji zestawienia o typie: Aktywa, Pasywa, Aktywa-pasywa, Przychody, Koszty lub Przychody-koszty użytkownik nie uzupełni zakładki [Zestawienia księgowe] to podczas próby zapisania formularza konta pojawia się komunikat: Nie uzupełniono definicji zestawienia. Czy chcesz ją dopisać? Zaakceptowanie komunikatu powoduje przeniesienie użytkownika na okno Podpinanie konta [numer konta] do zestawienia. Wybór opcji Nie powoduje zapisanie formularza konta księgowego. Podczas automatycznego zakładania kont księgowych za pomocą grupy kont lub dodawania kont słownikowych/niesłownikowych podczas księgowania schematami księgowymi, definicje zestawienia księgowego nie są automatycznie podpinane. Należy tego dokonać z poziomu formularza konta księgowego lub bezpośrednio w zestawieniu księgowym. Po konwersji bazy do wersji 2019.5.1 na formularzu konta księgowego nie jest automatycznie uzupełniania informacja o tym, do jakiego zestawienia konto jest podpięte. Taka informacja pojawia się po przeliczeniu zestawienia księgowego w menu Księgowość/ Zestawienia księgowe lub wykonaniu z poziomu listy zestawień księgowych raportu kont podpiętych do zestawienia. Jeżeli w nowym okresie obrachunkowym użytkownik zdefiniuje nowe zestawienia księgowe to po ich przeliczeniu następuje aktualizacja planu kont o ustawienia dotyczące zestawień księgowych. Ustawienia zestawień księgowych przenoszą się do nowego okresu podczas zakładania okresu obrachunkowego w Konfiguracji Firmy i kopiowania planu kont z poprzedniego okresu.. Jeżeli użytkownik korzysta z danego konta księgowego w kilku okresach obrachunkowych oraz dodatkowo zestawienie księgowe, które zawiera to konto również służy do wyliczenia danych z różnych okresów obrachunkowych to gdy użytkownik będzie chciał usunąć pozycję zestawienia z formularza konta pojawia się komunikat: Konto zostanie usunięte z definicji zestawienia księgowego. Jeżeli zestawienie wykorzystywane jest do wyliczania danych z różnych okresów obrachunkowych, usunięcie konta może spowodować niekompletność wyliczeń. Czy chcesz usunąć konto z zestawienia? Zaakceptowanie komunikatu powoduje usunięcie konta księgowego z definicji pozycji zestawienia. Wybór opcji Nie powoduje przeniesienie użytkownika na zakładkę [Zestawienia księgowe]. Jeżeli użytkownik usuwa definicję z poziomu formularza konta syntetycznego to ta definicja usuwana jest również z jego kont analitycznych.

Uwaga

Jeżeli z poziomu formularza konta o numerze 100 na zakładce [Zestawienia księgowe] usunięta zostanie pozycja to w zestawieniu księgowym usunięta zostanie część definicji zawierająca dokładnie taki sam ciąg znaków zaczynając od numeru konta, z którego usuwamy pozycję zestawienia, przykładowo @ObrotyWn(100), @ObrotyWn(100-1).Nie zostanie usunięta przykładowo część @ObrotyWn(010-100). Definicja nie zostanie również usunięta jeżeli konto wynika z maski (np. ObrotyWn(1*), zapytania SQL lub z podpiętej pozycji innego zestawienia księgowego.

Usunięcie konta księgowego z planu kont nie usuwa tego konta z definicji pozycji zestawienia księgowego. Podczas próby przeliczenia zestawienia pojawia się komunikat: Nie znaleziono konta księgowego o symbolu [numer konta]. Użytkownik powinien w takim przypadku na pozycji zestawienia zaznaczyć parametr Nie sprawdzaj istnienia kont.

• Dodawanie kont z planu kont – użytkownik ma możliwość wskazania kilku kont księgowych. Jeżeli nie jest zaznaczone żadne konto to przenoszone jest konto podświetlone. Jeżeli zaznaczone są konta syntetyczne wraz z kontami analitycznymi to dodawane są tylko konta syntetyczne. Jeśli zaznaczone są konta analityczne i część z tych kont została wcześniej uwzględniona w grupie kont to dodawane są pozostałe konta nie uwzględnione wcześniej w grupie kont.

• Dodawanie przez formularz – możliwość dodania pojedynczego konta (lub klawisz <INSERT> – plan kont otwiera się bez opcji zaznaczeń).

Wzorce to zestawienia wchodzące w skład sprawozdania finansowego narzuconego przez Ustawę o Rachunkowości:

• Bilans firmy – Bilans jednostek z wyłączeniem banków i ubezpieczycieli,
• Kapitał firmy – Zestawienie zmian w kapitale własnym,
• R Z/S – k – Rachunek zysków i strat – wariant kalkulacyjny,
• R Z/S – p – Rachunek zysków i strat – wariant porównawczy,
• RPP – b – Rachunek przepływów pieniężnych – met. Bezpośrednia,
• RPP – p – Rachunek przepływów pieniężnych – met. Pośrednia,
• F-01_Cz1_dział1 – Dział 1. Rachunek zysków i strat,
• F-01_Cz1_dział2 – Dział 2. Aktywa obrotowe i trwałe,
• F-01_Cz1_dział3 – Dział 3. Wybrane źródła finansowania majątku,
• F-01_Cz2_dział1 – Dział 1. Środki trwałe w budowie – nowo rozpoczęte,
• F-01_Cz2_dział2 – Dział 2. Nakłady na budowę, ulepszenie i nabycie środków trwałych oraz nabycie wartości niematerialnych i prawnych,
• F-01_Cz2_dział3 – Dział 3. Leasing.

Użytkownik z poziomu Księgowość/ Zestawienia księgowe zakładka [Ogólne] ma możliwość usunięcia wybranych wzorcowych zestawień księgowych wygenerowanych podczas konfigurowania bazy firmowej danych lub dodawane przez użytkownika z poziomu listy zestawień księgowych. Użytkownik, który skorzysta ze wzorców zestawień, musi tylko do odpowiednich gałęzi zestawienia podpiąć właściwe konta księgowe, w zależności od rodzaju zestawienia wg sald lub obrotów. Zasady dotyczące obsługi list, grupowania, sortowania, wyszukiwania pozycji (filtrowania) i ogólnie przystosowywania wyglądu list do indywidualnych potrzeb Użytkownika zostały opisane w rozdziale Standardy w programie. W tym miejscu zostaną opisane tylko przyciski i pola charakterystyczne dla tej listy.  Dodaj lub <INSERT> – uruchamia proces dodawania nowego zestawienia. Po wciśnięciu przycisku pojawia się okno Kreowanie zestawień finansowych, gdzie użytkownik ma możliwość wskazania, jakie zestawienia chce dodać: własne, czy wzorcowe.  Przelicz – uruchamia proces przeliczania zestawienie oraz wyświetla zestawienia wraz z uaktualnionymi wartościami <F8>.  Pozycje zestawienia – wyświetla listę służącą do budowania zestawienia. Wyniki zestawienia – wyświetla zestawienie wraz z wartościami bez włączenia funkcji przeliczającej, a więc z wartościami z ostatniej sesji.

Uwaga

Dodawane zestawienia sortowane są wg symbolu, a nie wg kolejności wprowadzania.

Zestawienia wzorcowe Na zakładce Ogólne udostępniono gotowe wzorce zestawień tworzonych automatycznie przy zakładaniu nowej bazy danych. W przypadku  jednostek dużych innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji. Zestawieniami tymi są :

• BILANS DUŻY[2] – Bilans jednostek z wyłączeniem banków i ubezpieczycieli,
• KAPITAŁ WŁASNY  D[2] – Zestawienie zmian w kapitale własnym,
• R_Z_S_-_kd_[2]– Rachunek zysków i strat – wariant kalkulacyjny,
• R_Z_S_-_pd_[2]– Rachunek zysków i strat – wariant porównawczy,
• RPP – b [2]– Rachunek przepływów pieniężnych – met. Bezpośrednia,
• RPP – p [2]- Rachunek przepływów pieniężnych – met. Pośrednia,
• F-01_Cz1_dział1_v3 – Dział 1. Rachunek zysków i strat,
• F-01_Cz1_dział2_v3 – Dział 2. Aktywa obrotowe i trwałe,
• F-01_Cz1_dział3_v3 – Dział 3. Wybrane źródła finansowania majątku,
• F-01_Cz2_dział1_v3 – Dział 1. Środki trwałe w budowie – nowo rozpoczęte,
• F-01_Cz2_dział2_v3 – Dział 2. Nakł. na bud., ulep., nab. ś.t. oraz WNP,
• F-01_Cz2_dział3_v3– Dział 3. Leasing.

W przypadku jednostek małych wzorcowymi zestawieniami są:

• BILANS MAŁY [2] – Bilans dla jednostek małych korzystających z uproszczeń odnoszących się do sprawozdania finansowego,
• KAPITAŁ WŁASNY D [2] – Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym,
• R_Z_S_-_km_[2]- Rachunek zysków i strat – wariant kalkulacyjny,
• R_Z_S_-_pm_[2]- Rachunek zysków i strat – wariant porównawczy,
• RPP – b [2] – Rachunek przepływów pieniężnych – metoda bezpośrednia,
• RPP – p [2] – Rachunek przepływów pieniężnych – metoda pośrednia,
• F-01_Cz1_dział1_v3 – Dział 1. Rachunek zysków i strat,
• F-01_Cz1_dział2_v3 – Dział 2. Aktywa obrotowe i trwałe,
• F-01_Cz1_dział3_v3 – Dział 3. Wybrane źródła finansowania majątku,
• F-01_Cz2_dział1_v3 – Dział 1. Środki trwałe w budowie – nowo rozpoczęte,
• F-01_Cz2_dział2_v3 – Dział 2. Nakłady na budowę, ulepszenie i nabycie środków trwałych oraz nabycie wartości niematerialnych i prawnych,
• F-01_Cz2_dział3_v3– Dział 3. Leasing.

W przypadku jednostek mikro wzorcowymi zestawieniami są:

• BILANS MIKRO [2] – Bilans dla jednostek mikro,
• KAPITAŁ WŁASNY D [2] – Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym,
• R_Z_S- Rachunek zysków i strat,
• RPP – b [2] – Rachunek przepływów pieniężnych – metoda bezpośrednia,
• RPP – p [2] – Rachunek przepływów pieniężnych – metoda pośrednia,
• F-01_Cz1_dział1_v3 – Dział 1. Rachunek zysków i strat,
• F-01_Cz1_dział2_v3 – Dział 2. Aktywa obrotowe i trwałe,
• F-01_Cz1_dział3_v3 – Dział 3. Wybrane źródła finansowania majątku,
• F-01_Cz2_dział1_v3 – Dział 1. Środki trwałe w budowie – nowo rozpoczęte,
• F-01_Cz2_dział2_v3 – Dział 2. Nakłady na budowę, ulepszenie i nabycie środków trwałych oraz nabycie wartości niematerialnych i prawnych,
• F-01_Cz2_dział3_v3– Dział 3. Leasing.

W przypadku organizacji pozarządowych wzorcowymi zestawieniami są:

• BILANS_OP – Bilans dla organizacji pozarządowych,
• RZiS_OP – Rachunek zysków i strat dla organizacji pozarządowych,
• KAPITAŁ WŁASNY D [2] – Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym,
• RPP – b [2] – Rachunek przepływów pieniężnych – metoda bezpośrednia,
• RPP – p [2] – Rachunek przepływów pieniężnych – metoda pośrednia,
• F-01_Cz1_dział1_v3 – Dział 1. Rachunek zysków i strat,
• F-01_Cz1_dział2_v3 – Dział 2. Aktywa obrotowe i trwałe,
• F-01_Cz1_dział3_v3 – Dział 3. Wybrane źródła finansowania majątku,
• F-01_Cz2_dział1_v3 – Dział 1. Środki trwałe w budowie – nowo rozpoczęte,
• F-01_Cz2_dział2_v3 – Dział 2. Nakłady na budowę, ulepszenie i nabycie środków trwałych oraz nabycie wartości niematerialnych i prawnych,
• F-01_Cz2_dział3_v3– Dział 3. Leasing.

Użytkownik ma również możliwość dodania wzorcowych zestawień z poziomu listy zestawień księgowych. Wybór w oknie kreatora (dostępnym po wciśnięciu przycisku plusa) opcji Wzorcowe pozwala na wygenerowanie zestawień finansowych zgodnych z Ustawą o rachunkowości. Zestawienia są tworzone w zależności od:

• Typu podmiotu (spółka akcyjna, spółka z o.o., spółka cywilna, osoba fizyczna, jednostka budżetowa, organizacja pozarządowa, inny).
• Rodzaju podatnika (jednostka duża, jednostka mała, jednostka mikro).
• Działalności (handlowa, produkcyjna, usługowa).
• Kosztów (4, 5).

Uwaga

Po wyborze w polu Typ podmiotu opcji Jednostka budżetowa użytkownik ma zablokowaną możliwość wskazania Działalności oraz Rodzaju podatnika. W kolejnym oknie istnieje możliwość wyboru zestawień tylko dla jednostki budżetowej:

• Bilans jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego.
• Rachunek zysków i strat – wariant porównawczy.
• Zestawienie zmian w funduszu jednostki.

Uwaga

Po wyborze w polu Typ podmiotu opcji Organizacja pozarządowa użytkownik ma zablokowaną możliwość wskazania Działalności oraz Rodzaju podatnika.

Po wciśnięciu przycisku Zakończ użytkownik zostanie przekierowany na listę zestawień księgowych. Konta do wzorcowych zestawień podpinane są na podstawie planu kont prof. Gierusza. Wzorcowe zestawienie nie zostanie utworzone jeżeli na liście istnieje już zestawienie o tym samym symbolu.

Uwaga

Wzorcowe zestawienia wynikające z Ustawy o rachunkowości generowane od wersji programu 2019.01 mają w symbolu człon: [2].

Dzięki wzorcom użytkownik nie musi budować zestawienia – definiować poszczególnych pozycji (gałęzi). Pozostaje mu tylko przypisanie poszczególnym gałęziom odpowiednich kont księgowych wg sald, obrotów itp. Chcąc podpiąć konto księgowe należy podświetlić właściwą gałąź.Definicja może być wprowadzona na dowolnym poziomie gałęzi, nawet gałąź, która ma gałęzie podrzędne, może posiadać definicję. W takiej sytuacji wartości z gałęzi podrzędnych nie są sumowane do gałęzi nadrzędnej. Następnie przyciskiem  wyedytować formularz Pozycja zestawienia. W polu Kwota „z ręki” można wprowadzić wyrażenie arytmetyczne podpinające konto księgowe np. @SaldoWn(130-01), bądź skorzystać z kreatora wyrażenia tzw. Wizarda wyrażenia. Kopiowanie zestawień Kopiowanie zestawień udostępniono z poziomu zakładki [Ogólne]. Aby skopiować zestawienie, należy podświetlić to, które ma ulec skopiowaniu i nacisnąć równocześnie klawisze <CTRL>+<INSERT>. Pojawi się okno nagłówka nowo tworzonego zestawienia. W polu Nazwa należy dokonać zmiany nazwy, ponieważ program nie pozwala na założenie dwóch zestawień o identycznym tytule.

Uwaga

Nie ma możliwości kopiowania zestawień systemowych (PIT-36, CIT‑8 i CIT-8_2018).

Uwaga

Po skopiowaniu zestawień, w pozycjach odwołujących się do funkcji @Zestawienie należy zaktualizować odwołania do właściwych zestawień.

Definiowanie własnych zestawień Definiowanie własnych zestawień udostępniono z poziomu zakładki [Ogólne]. W ramach procesu zakładania nowego zestawienia można wyróżnić cztery główne etapy:

• Etap I  – definiowanie nagłówka zestawienia
• Etap II – definiowanie kolumn zestawienia
• Etap III – zakładanie pozycji zestawienia (budowanie „drzewa” zestawienia)
• Etap IV – podpinanie do gałęzi zestawienia definicji (wyrażeń algebraicznych), pozwalających na wyliczenie zestawienia w oparciu o dane księgowe zaewidencjonowane na kontach.

Wybór w oknie kreatora (dostępnym po wciśnięciu przycisku plusa) opcji Własne pozwala na stworzenie spersonalizowanego zestawienia księgowego. Przycisk Następny przenosi do kolejnego okna, w którym użytkownik musi uzupełnić Symbol oraz Nazwę. Symbol zestawienia nie może zawierać znaków specjalnych oraz na początku i na końcu symbolu nie mogą zostać użyte spacje.

W kolejnym kroku należy zdefiniować kolumny zestawienia księgowego. Po dodaniu kolumny konieczne jest uzupełnienie Nazwy oraz Okresu. Jeżeli użytkownik nie doda żadnej kolumny to po wciśnięciu przycisku Następny pojawia się komunikat: Brak zdefiniowanych kolumn zestawienia spowoduje, że zestawienie nie zostanie przeliczone. Uzupełnij teraz kolumny wybierając opcję < Wstecz lub możesz je uzupełnić później z zakładki Kolumny na wybranym zestawieniu księgowym. W takim wypadku wybierz opcję Następny >.

Po wciśnięciu przycisku Zakończ użytkownik zostanie przekierowany na okno Pozycje zestawienia, w którym może dodać poszczególne pozycje i podpiąć do nich konta księgowe. Podczas dodawania nowej pozycji kursor ustawia się w polu Nazwa. Generowanie zestawienia Wprowadzenie kompletnej, hierarchicznej listy zestawienia wraz z definicjami pozwala na wyliczenie zestawienia. W tym celu na liście zestawień należy wybrać ikonę  Przelicz – uruchamia ona proces przeliczania zestawienia oraz wyświetla pozycje zestawienia wraz z uaktualnionymi wartościami. Lista zawiera takie kolumny jak:

• Segment – czyli nr pozycji
• Nazwa – nazwa pozycji.
• Definicja – przypisane poszczególnym gałęziom odpowiednie konta księgowe wg sald, obrotów itp.
• Pozycja Sprawozdania Finansowego – wyświetlany jest symbol i nazwa pozycji e-Sprawozdania.

Oprócz tego może wyświetlać max 23 kolumny z wartościami dla zadeklarowanych okresów w nagłówku zestawienia. Na liście działają przyciski:  Pokaż tylko jeden poziom – pokazuje tylko te gałęzie zestawienia, które należą do pierwszego poziomu. Pokaż wszystkie poziomy – wyświetla wszystkie gałęzie zestawienia.  Wyniki zestawienia – wyświetla pozycje zestawienia wraz z wcześniej wyliczonymi wartościami za pomocą przycisku .

Numer – pole nieedytowalne, ponieważ numeracja pozycji zestawienia jest nadawana automatycznie przez program zgodnie ze zdefiniowanym schematem numeracji w nagłówku zestawienia.

Dotyczy wersji: 2019.0.1

Schemat numeracji – w polu istnieje możliwość wskazania odpowiedniego członu numeracji. Użytkownik ma możliwość wyboru spośród elementów analogicznych do tych dostępnych w nagłówku zestawienia. Użytkownik ma możliwość wykorzystania oddzielnych schematów numeracji dla pozycji dodanych na tym samym poziomie zestawienia. Wybranie odrębnego schematu numeracji powoduje, że pozycja nie dziedziczy numeracji z nagłówka zestawienia. Jeżeli w ramach jednej gałęzi część pozycji dostępnych na tym samym poziomie ma zdefiniowany ten sam schemat numeracji to są one kolejno numerowane w obrębie tego schematu. Jeżeli w pozycji wybrano schemat numeracji inny niż domyślny to w polu Numer widnieje AUTO (aby po zapisaniu pozycji prawidło wyliczony został numer pozycji).

Dotyczy wersji: 2019.2.1

Element e-Sprawozdania – pole jest aktywne jeżeli w nagłówku zestawienia określono Rodzaj podatnika oraz Typ zestawienia. W polu Element e-Sprawozdania dostępne są pozycje ze słownika zdefiniowanych gałęzi zestawień księgowych. W zależności od rodzaju podatnika i typu zestawienia, lista danych słownikowych jest odpowiednio zawężana. W polu jest  widoczna nazwa pozycji oraz numer pozycji, tak, aby użytkownik miał możliwość porównania elementu e-Sprawozdania z pozycją zestawienia księgowego. Pole Element e-Sprawozdania może pozostać puste.

Nie sprawdzaj istnienia kont – zaznaczenie tego pola pozwala na przeliczenie wybranego Zestawienia również w przypadku braku w Planie Kont konta o numerze podanym w pozycji Zestawienia. Największe znaczenie ma w przypadku przeliczania zestawienia za dwa różne okresy obrachunkowe. Nazwa – pozwala na nadanie nazwy pozycji zestawienia np. AKTYWA. Kwota – zawiera symboliczny zapis kwoty, jaka przypisana jest do danej pozycji. Przy zapisie kwoty można używać wszystkich operacji matematycznych oraz predefiniowanych funkcji konta takich jak: Bilans Otwarcia DT, ObrotyDt, SaldoCt, Persaldo itp. Możliwe jest także używanie pozycji innych zestawień np. RachunekWyników(A.1.). Obok kwoty znajduje się przycisk wizarda  (kreatora definicji, która wyświetlana jest w polu Kwota) .

Dotyczy wersji: 2019.0.1

Istnieje możliwość wprowadzenie definicji w pozycji nadrzędnej. W pozycjach podrzędnych do gałęzi głównej, w której dodano definicję, opcja Sumowanie ze znakiem przyjmuje wartość bez sumowania i nie podlega edycji, co oznacza, że te pozycje podrzędne nie są sumowane do gałęzi głównej. Opcja Sumowanie ze znakiem jest aktywna w gałęzi podrzędnej jeżeli w gałęzi nadrzędnej nie uzupełniono definicji. Istnieje możliwość dodania pozycji podrzędnej do pozycji posiadającej definicję.

Sumowanie ze znakiem – decyduje z jakim znakiem dana pozycja będzie sumowana. Do wyboru:

• Plus – sumowanie pozycji ze znakiem „plus”,
• Minus – sumowanie pozycji ze znakiem „minus”,
• Bez sumowania – jak nazwa wskazuje, pozycja nie będzie brana do sumowania.

Formularz Definicja kwoty wyposażono w nieedytowalne pole Kwota, wyświetlające zdefiniowane przez użytkownika wyrażenie arytmetyczne oraz sekcję zatytułowaną Działanie arytmetyczne kolejnych definicji, pozwalającą na budowanie wyrażenia. Sekcja zawiera: Łącznik – sposób łączenia definicji w obrębie wyrażenia (do wyboru znaki „+”, lub „-^„). Współczynnik – przeliczenie wartości argumentu wg współczynnika liczbowego. Kwota – na przycisku widoczne jest sześć pozycji – Wartość, Funkcje kont, Zestawienie, Funkcje systemowe, Zapytanie SQL oraz Maska.

• Przycisk Funkcje kont rozwija dodatkowe menu z następującymi symbolami kwot:
  • Bilans otwarcia – symbol @BO( )
  • Bilans otwarcia Wn – symbol @BOWn( )
  • Bilans otwarcia Ma – symbol @BOMa( )
  • Obroty Wn – symbol @ObrotyWn( )
  • Obroty Ma – symbol @ObrotyMa( )
  • Obroty Narastająco Wn – symbol @ObrNarWn( )
  • Obroty Narastająco Ma – symbol @ObrNarMa( )
  • Per Saldo – symbol @PerSaldo( )
  • Saldo Wn – symbol @SaldoWn( )
  • Saldo Ma – symbol @SaldoMa( )
  • Przyrost salda – symbol @PrzyrostSalda( )
  • Przyrost salda Wn — symbol @PrzyrostSaldaWn( )
  • Przyrost salda Ma – symbol @PrzyrostSaldaMa( ).

Istnieje możliwość seryjnego dodania kont księgowych np.:

• Wybieramy Obroty Wn i zaznaczamy konta: 401, 402 oraz 403. Do definicji przenosi się: @ObrotyWn(401) + @ObrotyWn(402) + @ObrotyWn(403).

• Przycisk Funkcje systemowe daje możliwość skorzystania z pięciu funkcji:
  • Jeżeli – wstawia wywołanie funkcji CHOOSE w postaci CHOOSE (warunek,jeżeli prawda,jeżeli fałsz). Działanie funkcji jest takie, że jeśli warunek jest spełniony, to pobierana jest pierwsza wartość, a jeśli nie, to druga np.:
    • Jeśli Obroty Wn są większe niż obroty Ma, to bierze różnicę tych obrotów, w przeciwnym wypadku 0, czyli CHOOSE (@ObrotyWn(101)>@ObrotyMa(101), @ObrotyWn(101)‑@ObrotyMa(101), 0).
  • Wartość bezwzględna – wstawia wywołanie funkcji ABS. Wyciąga wartość bezwzględną (moduł) liczby (czyli bez minus), np. ABS(@PerSaldo(101)).
  • Zaokrąglenie – wstawia wywołanie funkcji ROUND w postaci ROUND(Liczba, Zaokrąglenie), np.:
    • ROUND(@ObrotyWn(101),1) – zaokrąglenie do pełnych złotych lub
    • ROUND( @ObrotyWn(400) * @ObrotyWn(701) / @ObrotyWn(702), 0.01) – zaokrąglenie wyniku działania do groszy.
  • Część całkowita – wstawia wywołanie funkcji INT, wyciągającej część całkowitą z liczby.
    • Różnica między INT a ROUND, np. INT(10.65) = 10 ROUND(10.65, 1) = = 11
  • Numer kolumny – nie jest to funkcja systemowa Clariona, natomiast zwraca numer aktualnie przetwarzanej kolumny. To może być szczególnie przydatne przy zestawieniach międzyokresowych, gdy zmieni się Plan Kont. Np. W kolumnie pierwszej mamy zestawienie za okres poprzedni, a w drugiej za bieżący. Koszty, które przedtem były na koncie 401 teraz są na 402.Wykorzystamy do tego funkcję CHOOSE (warunek, jeżeli prawda, jeżeli fałsz) np.:
    • CHOOSE(@Kolumna()=1, @ObrotyWn(401), @ObrotyWn(402)), czyli jeżeli kolumna ma numer 1 (czyli pochodzi z poprzedniego okresu obrachunkowego) to podaj obroty konta 401, jeżeli ma inny numer to podaj obroty konta 402 lub jeżeli mamy np. 3 kolumny, za trzy kolejne lata obrachunkowe: CHOOSE(liczba, wartość dla 1, wartość dla 2, wartość dla 3)) CHOOSE(@Kolumna(), @ObrotyWn(401), @ObrotyWn(402), @ObrotyWn(403)) czyli jeżeli kolumna 1 (oznaczająca np. rok 2002) to obroty 401, jeżeli kolumna 2 (oznaczająca rok 2003) to 402, jeżeli kolumna 3 (rok 2004) to 403. Gdyby pojawiła się w zestawieniu kolumna 4, dla której nie jest określona wartość, to zostanie pobrana ostatnia wartość czyli @ObrotyWn(403).
• Przycisk Zapytanie SQL daje możliwość pobrania wartości poprzez wykonanie zapytania bezpośrednio do bazy danych.
• Funkcja Maska daje możliwość zdefiniowania kwoty według kryteriów związanych z numeracją kont poprzez wykorzystanie następujących znaków lub ciągów znaków specjalnych:

* – zastępuje dowolny ciąg znaków. Przykładowo – wprowadzenie maski w definicji @ObrotyWn(4*) pozwoli na uzyskanie kwoty obrotów na wszystkich analitykach kont zespołu 4. ? – zastępuje dokładnie jeden znak w numerze konta. Przykładowo chcąc pobrać obroty Wn na kontach z grupy 4, których syntetyka ma 3 znaki, z których dwa ostatnie są dowolne, pierwsza analityka ma dwa dowolne znaki, a na drugim poziomie analityki mają segment 01 – można użyć następującego wyrażenia @ObrotyWn (4??‑??-01). [nm] – znak należy do ciągu. Wprowadzenie na przykład maski 401-[137]-01 w definicji @ObrotyWn(401‑[137]-01) pozwala na uzyskanie obrotów Wn, ze wszystkich analityk konta 401, które w drugim członie mają cyfrę 1 lub 3 lub 7,  a w ostatnim 01. [x-z] – znak zawiera się w zakresie, Przykładowo – @ObrotyWn(40[1-4]-*) oznacza, że interesują nas Obroty Winien ze wszystkich „czwórek”, których ostatni znak w numerze konta syntetycznego, to cyfra z przedziału od 1 do 4. [^nm] – znak nie zawiera się w ciągu. Wprowadzenie na przykład definicji @ObrotyWn(401-[^137]-01) będzie pozwalało na uzyskanie sumy Obrotów Winien wszystkich analityk konta 401, które w drugim członie mają cyfrę inną niż 1, 3 lub 7, z subanalityką 01. Definicja ObrotyWn(4[^9]*) pozwoli na uzyskanie sumy obrotów Winien na wszystkich kontach zespołu 4 poza tymi, które na drugim miejscu mają cyfrę 9, czyli np. 490. [^x-z] – znak nie należy do przedziału. Przykładowo – 40[^1-4]-*, czyli program wyszuka wszystkie konta, których syntetyka rozpoczyna się znakami 40, a ostatni, w tym przypadku trzeci, jest różny niż cyfry z przydziału od 1 do 4. Argumenty – argumentami dla funkcji księgowych są konta księgowe (syntetyczne, analityczne), dla zestawień: nazwa zestawienia oraz nr pozycji zestawienia. Po wybraniu funkcji księgowej pojawia się lookup do listy kont. Po zatwierdzeniu argumentu wpisywana jest od razu pełna postać funkcji np. @ObrotyWn(201). Po wybraniu pozycji Zestawienia pojawia się lookup umożliwiający wybór pozycji danego zestawienia. Po wybraniu gałęzi wprowadzany jest symboliczny zapis np. @Zestawienie(Bilans,1.1.1). Nie ma możliwości odwołania się do nieaktywnego zestawienia.

Uwaga

Aby nastąpiło zapamiętanie wyrażenia, po wypełnieniu pól: Łącznik, Współczynnik, Kwota, Argumenty należy wybrać przycisk . Przycisk  cofa wprowadzoną operację.

• Na początek roku,
• Na koniec roku.

Typowym zestawieniem o strukturze wielopoziomowej jest Bilans firmy. Na najwyższym poziomie definiowane są strony bilansu AKTYWA i PASYWA. Pozycje wyższego poziomu są zwykle sumą pozycji niższych. Pozycje nierozwijalne (nieposiadające pozycji niższych poziomów) zawierają wyrażenia będące operacjami arytmetycznymi (dodawania lub odejmowania) na saldach (kredytowym, debetowym lub per saldo) kont księgowych (syntetycznych lub analitycznych). Ponieważ istota definiowania bilansu polega na określaniu hierarchii pozycji, zostanie to pokazane na przykładzie fragmentu bilansu o czterech poziomach przedstawionego poniżej:

• poziom 1: Aktywa (pozycja 1), Pasywa (pozycja 2),
• poziom 2: to m.in.: Aktywa zmniejszające kapitały własne (pozycja 1.1), Majątek trwały (pozycja 1.2), Kapitały własne (pozycja 2.1),
• poziom 3: dla pozycji Majątek trwały: Rzeczowe i zrównane z nimi składniki majątku trwałego (pozycja 1.2.1), Wartości niematerialne i prawne (pozycja 1.2.2),
• poziom 4: dla pozycji Rzeczowe i zrównane z nimi składniki majątku trwałego to m. in.: Budynki i budowle (pozycja 1.2.1.2), Maszyny (pozycja 1.2.1.3), Środki transportu (pozycja 1.2.1.2).

Nierozwijalne pozycje to m. in.: Należne wpłaty na poczet kapitału (pozycja 1.1.1), Budynki i budowle (pozycja 1.2.1.2), Środki transportu (pozycja 1.2.1.4).

Poziom				Opis	Pozycja
1				Aktywa	1
	2			A. Aktywa trwałe	1.1
		3		I. Wartości niematerialne i prawne	1.1.1
			4	1. Koszty zakończonych prac rozwojowych	1.1.1.1
			4	2. Wartość firmy	1.1.1.2
			4	3. Inne wartości niematerialne i prawne	1.1.1.3
			4	4. Zaliczki na wartości niematerialne i prawne	1.1.1.4
	2			B. Aktywa obrotowe	1.2
		3		I. Zapasy	1.2.1
			4	1. Materiały	1.2.1.1
			4	2. Półprodukty i produkty w toku	1.2.1.2
			4	3. Produkty gotowe	1.2.1.3
			4	4. Towary	1.2.1.4
			4	5. Zaliczki na poczet dostaw	1.2.1.5
		3		II. Należności krótkoterminowe	1.2.2
1				Pasywa	2
	2			A. Kapitał (fundusz) własny	2.1

Można uzupełnić definicję w gałęziach podrzędnych i będą one sumowane w górę pod warunkiem, że pozycja nadrzędna nie posiada uzupełnionej definicji.

Przy założeniu, że Plan Kont zawiera konto analityczne 310-01, na którym ewidencjonuje się materiały w magazynie, pozycja 1.2.1.1 przedstawionego w Tabeli fragmentu bilansu – Materiały, może zostać zdefiniowana jako saldo winien konta 310-01.

Zasady dotyczące obsługi list, grupowania, sortowania, wyszukiwania pozycji (filtrowania) i ogólnie przystosowywania wyglądu list do indywidualnych potrzeb Użytkownika zostały opisane w rozdziale Standardy w programie. W tym miejscu zostaną opisane tylko przyciski i pola charakterystyczne dla tej listy.  Dodanie pozycji lub <INSERT>, <SHIFT>+<INSERT> – z podmenu pozwalającym na dodanie „gałęzi” na tym samym poziomie lub na poziomie następnym. Renumeracja pozycji – przenumerowanie gałęzi zestawienia. Aby dodać pierwszą pozycję zestawienia wystarczy kliknąć na ikonie . Kliknięcie na przycisku  obok spowoduje wyświetlenie menu z pozycjami:

• Dodaj pozycję na tym samym poziomie– uruchamia formularz Pozycja zestawienia pozwalający na zdefiniowanie pozycji na tym samym poziomie, co pozycja kursora. Będzie ona kolejną pozycją na tym samym poziomie hierarchii.
• Dodaj pozycję na następnym poziomie – uruchamia formularz Pozycja zestawienia pozwalający na wprowadzenie pozycji podrzędnej (na następnym poziomie) w stosunku do pozycji kursora.

Modyfikacja pozycji zestawienia Ikona  pozwala na poprawienie zawartości pozycji (zmiana treści lub znaku operacji arytmetycznej) dla tych pozycji, które posiadają pozycje podrzędne. Dla pozycji nieposiadających pozycji podrzędnych, oprócz zmiany treści albo znaku operacji arytmetycznej, dostępna jest zmiana definicji w polu Kwota. Ikona  pozwala na usunięcie pozycji listy, o ile nie posiada ona podrzędnych zapisów, to znaczy:

• brak elementów niższego poziomu
• nie zostały zdefiniowane operacje arytmetyczne na kontach księgowych.

Skasowanie pozycji z zapisami podrzędnymi wymaga kasowania hierarchicznego – po skasowaniu wszystkich zapisów podrzędnych można kasować pozycję nadrzędną. Wykorzystanie ikony  może „zaburzyć” numerację listy bilansowej. Przenumerowanie pozycji umożliwia ikona  .

Najważniejszym źródłem informacji jest sprawozdanie finansowe. Do jego sporządzania zobowiązane są podmioty prowadzące księgi rachunkowe. Zgodnie z Art. 45 Ustawy o Rachunkowości sprawozdanie finansowe składa się z trzech elementów:

• Bilansu,
• Rachunku Zysków i Strat,
• Informacji dodatkowej.

Ponadto podmioty wymienione w art. 64 ust 1 Ustawy o Rachunkowości i (np. spółki akcyjne), podlegające corocznemu badaniu, zobowiązane są do sporządzania:

• Zestawienia zmian w kapitale własnym,
• Rachunku przepływów pieniężnych.

Funkcja Zestawienia Księgowe udostępnia użytkownikowi narzędzia pozwalające na budowanie w/w sprawozdań oraz różnego rodzaju raportów wewnętrznych niezbędnych w analizie sytuacji majątkowej i finansowej firmy. Zestawienia księgowe udostępniono z poziomu Księgowość/ Zestawienia księgowe.

Uwaga

Ręczne modyfikacje w wykreowanym automatycznie planie kont wymagają od użytkownika uaktualnienia zestawień księgowych oraz zestawień dla deklaracji dochodowych.

Po wejściu do opcji Zestawienia księgowe widoczne są dwie zakładki: [Ogólne], [Systemowe]. Wzorce zestawień zakładane są przez program automatycznie, przy tworzeniu nowej bazy danych lub dodawane przez użytkownika z poziomu listy zestawień księgowych. Wybór w oknie Kreatora konfiguracji parametrów firmy w polu Rodzaj podatnika opcji Jednostka mikro . Jego zaznaczenie powoduje wygenerowanie uproszonych zestawień o symbolu BILANS MIKRO[2] i RZiS. Jeśli zaznaczone są Koszty „4” i dowolny Rach. zysków i strat to tworzy się RZiS z podpiętymi kontami „4”. Jeśli zaznaczone są Koszty „5” i dowolny Rach. zysków i strat to tworzy się RZiS z pustymi definicjami. Jeśli zaznaczone są Koszty „4” lub „5” ale nie zaznaczony jest Rach. zysków i strat to nie tworzy się RZiS w wersji dla jednostek mikro. Wybór w oknie Kreatora konfiguracji parametrów firmy polu Rodzaj podatnika opcji Jednostka mała powoduje wygenerowanie zestawień o symbolu.   BILANS MAŁY[2], R Z/S – pm[2], R Z/S – km[2]. Wybór w oknie Kreatora konfiguracji parametrów firmy w polu Rodzaj podatnika opcji Jednostka duża powoduje wygenerowanie zestawień dla jednostek dużych innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji. Wybór w oknie Kreatora konfiguracji parametrów firmy w polu Typ podmiotu opcji Organizacja pozarządowa powoduje wygenerowanie zestawień dla organizacji pozarządowych o symbolu BILANS_OP oraz RZiS_OP.

Uwaga

Użytkownik podczas konfigurowania nowej bazy firmowej nie ma możliwości zaznaczenia obydwu parametrów. Po wskazaniu jednego z nich, drugi jest wyszarzany. Nie zaznaczenie żadnego z nich skutkuje wygenerowaniem zestawień dla jednostek dużych innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji.

Uwaga

Zestawienie o symbolu KAPITAŁ WŁASNY DUŻY generowane jest dla każdego rodzaju działalności.

Z poziomu listy zestawień księgowych w pasku głównym dostępna jest sekcja  Raporty wraz z dwoma przyciskami: oraz . Raporty wygenerują się dla zestawień, które mają zdefiniowane kolumny. Jeżeli w zestawieniu nie zdefiniowano kolumn to podczas próby wygenerowania raportu pojawia się komunikat: Brakuje zdefiniowanych kolumn w zestawieniu: [symbol zestawienia] i raport nie jest generowany. Po wybraniu opcji Konta podpięte generowany jest dla wskazanego zestawienia raport Lista kont podpiętych do zestawienia [symbol zestawienia] w okresie obrachunkowym [symbol okresu obrachunkowego]. Raport zawiera informacje o tym, jakie konta z bieżącego okresu obrachunkowego zostały podpięte do wskazanego zestawienia księgowego w danej pozycji oraz jaką funkcją. Jeżeli na formularzu konta zaznaczono parametr Konto nieaktywne to jest ono wyświetlane w raporcie w kolorze szarym.

Uwaga

Raport zostanie wygenerowany pomimo błędu składni pozycji (np. w pozycji wpisano @ObrotyWn bez wskazania konkretnego konta księgowego).

Istnieje możliwość wydrukowania bieżącego widoku listy kont podpiętych do zestawienia. Po wybraniu opcji Konta niepodpięte generowany jest dla wskazanego zestawienia raport Lista kont niepodpiętych do zestawienia [symbol zestawienia] w okresie obrachunkowym [symbol okresu obrachunkowego]. Raport zawiera informacje o tym, jakie konta z bieżącego okresu obrachunkowego nie zostały podpięte do wskazanego zestawienia księgowego w zależności od typu zestawienia oraz ustawienia parametru Weryfikuj konta. Po wskazaniu na liście zestawienia o typie ustawionym w nagłówku zestawienia jako: Bilans, Rachunek zysków i strat (różne rodzaje), zestawienia systemowego CIT-8 lub PIT-36 pojawia się okno Konta niepodpięte do zestawienia [symbol zestawienia] na którym użytkownik ma możliwość zaznaczenia dla parametru Weryfikuj konta opcji:

• Wszystkie – wykazywane są wszystkie konta z planu kont, których nie uwzględniono we wskazanym zestawieniu. W przypadku zestawienia o typie Bilans odznaczenie parametru powoduje wykazanie kont o typie: Aktywa, Pasywa oraz Aktywa-pasywa, których nie uwzględniono we wskazanym zestawieniu.
• Koszty 4 – opcja niedostępna dla zestawienia o typie: Bilans. Opcja domyślnie zaznaczona dla zestawienia o typie Rachunek zysków i strat, Rachunek zysków i strat – porównawczy, zestawienia systemowego CIT-8 oraz PIT-36. Zaznaczenie „4” weryfikuje konta kosztowe „4” oraz pokazuje inne konta kosztowe np. „7”, nie uwzględnia natomiast kont kosztowych „5” i pokazuje wszystkie konta o typie: Przychody oraz Przychody-koszty. Istnieje możliwość zaznaczenia równocześnie parametru Koszty 5.
• Koszty 5 – opcja niedostępna dla zestawienia o typie: Opcja domyślnie zaznaczona dla zestawienia o typie Rachunek zysków i strat – kalkulacyjny. Zaznaczenie „5” weryfikuje konta kosztowe „5” oraz pokazuje inne konta kosztowe np. „7”, nie uwzględnia natomiast kont kosztowych „4” i pokazuje wszystkie konta o typie: Przychody oraz Przychody-koszty. Istnieje możliwość zaznaczenia równocześnie parametru Koszty 4.

Po wskazaniu na liście zestawienia o typie Zmiany w kapitale, Przepływy pieniężne lub zestawienia użytkownika o niesprecyzowanym typie, w raporcie wykazywane są wszystkie konta z planu kont, których nie uwzględniono we wskazanym zestawieniu. Raport kont niepodpiętych nie uwzględnia kont na formularzu których zaznaczono parametr Konto nieaktywne.

Uwaga

Raport zostanie wygenerowany pomimo błędu składni pozycji (np. w pozycji wpisano @ObrotyWn bez wskazania konkretnego konta księgowego).

Istnieje możliwość wydrukowania bieżącego widoku listy kont niepodpiętych do zestawienia.

Dodawanie nagłówków odbywa się za pomocą ikony  Dodaj lub <INSERT>. Oprócz nazwy, kolumnie należy przypisać jeden z pięciu dostępnych okresów tj.:

• Bilans otwarcia – tego rodzaju kolumna wykorzystywana jest na ogół w zestawieniu bilans. Uaktywnia się tylko wtedy, gdy poszczególnym pozycjom zestawienia podpięto konta księgowe wg funkcji: Saldo Wn, Saldo Ma, Persaldo.
• Bieżący miesiąc – sposób liczenia uzależniony jest od zastosowanych w definicji funkcji księgowych. Podpięcie kont wg sald, zgodnie z filozofią salda, spowoduje wyliczanie wartości narastająco od początku okresu obrachunkowego z uwzględnieniem salda na BO. Podpięcie kont wg obrotów umożliwi wyliczenie wartości w oparciu o zapisy miesiąca bieżącego.
• Poprzedni miesiąc – podpięcie kont wg obrotów spowoduje wyliczenie wartości tylko za miesiąc poprzedni. W przypadku przypisania kont wg sald pod uwagę będą brane zapisy księgowe od początku okresu obrachunkowego do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc bieżący, włącznie z BO.
• Bieżący okres – to inaczej bieżący okres obrachunkowy. Jego zadeklarowanie spowoduje uwzględnienie wszystkich zapisów bieżącego okresu obrachunkowego.
• Poprzedni okres – wybranie tej opcji pozwoli na uwzględnienie wszystkich zapisów z poprzedniego okresu obrachunkowego.
• Inny – wybierając okres Inny użytkownik ma możliwość zadeklarowania dowolnego zakresu dat.

Dotyczy wersji: 2019.3.1

Uwaga

Wartości z kolumn: Bilans otwarcia, Bieżący okres oraz Poprzedni okres przenoszone są do aplikacji Comarch e-Sprawozdania w przypadku wybrania współpracy z programem Comarch ERP Optima.

Tylko w przypadku okresu Inny należy wpisać okres, za jaki mają być liczone pozycje zestawienia. W przypadku pozostałych okresów nie ma takiej potrzeby. Należy pamiętać, że jeżeli ustawimy jako kolumnę okres Inny i ten okres będzie obejmował swym „zakresem dat” więcej niż jeden okres obrachunkowy, to wynik zestawienia zwróci wartość dla pierwszego okresu (nie zsumuje wyników okresów). Istnieje możliwość zmiany kolejności kolumn metodą „przeciągnij i upuść”. W oknie Wyniki zestawienia  kolumny wyświetlane są w kolejności ustawionej na zakładce [Kolumny].

Uwaga

 Ze względu na maksymalną długość okresu obrachunkowego, którą dopuszcza ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, poszczególnym zestawieniom można przypisać maksymalnie 23 kolumny.

• Data księgowania
• Data operacji
• Data wystawienia.

Następne informacje, które użytkownik wprowadza, związane są z Kontrahentem oraz Kategorią. Zarówno jedna jak i druga informacja może zostać pobrana z listy, która jest tworzona przez użytkownika w trakcie pracy w programie. Na formularzu mamy również podsumowania poszczególnych stron Kwota Dt i Ct. Występuje również parametr Korekta do podatku dochodowego służący do oznaczenia zapisu jako korekta podatku dochodowego.   Parametr dotyczy korekty podatku dochodowego obowiązującej do 31 grudnia 2015 r. Po wybraniu opcji Miesiąc data dokumentu ustawiana jest na koniec miesiąca, za który dodajemy dany dokument, po wyborze Kwartał sprawdzany jest miesiąc i ustawiany ostatni dzień kwartału, w którym dany dokument się znajduje. Korektę należy wprowadzić z ostatnim dniem miesiąca/kwartału aby zbierała wszystkie dokumenty zakwalifikowane do korekty za ten miesiąc/kwartał. Po zaznaczeniu parametru pojawi się kolejna zakładka [Dokumenty do korekty] z możliwością ręcznego lub automatycznego wyboru dokumentów.

Uwaga

Jeżeli data księgowania jest późniejsza niż 31.12.2015 r., to użytkownik ma możliwość dokonania tylko ponownej korekty w przypadku uregulowania skorygowanych wcześniej zobowiązań.

Bardzo ważnymi informacjami na formularzu zapisu są Kody Operatorów, którzy zapis wprowadzili i zmodyfikowali, pozwalają one na zidentyfikowanie operatora wprowadzającego zapis. W celu wprowadzenia kolejnych pozycji zapisu księgowego należy nacisnąć przycisk Dodaj   lub klawisz <INSERT> na otwartym formularzu. Przy dodawaniu kolejnych pozycji w pierwszej kolejności należy wprowadzić kategorie, która może zostać pobrana z listy wprowadzonej do programu po naciśnięciu prawego przycisku myszy. Po wyborze kategorii pole Opis wypełnia się automatycznie. Użytkownik ma możliwość przejścia przez pole Kategoria i pozostawienia go pustego. Służy do tego klawisz <TAB>, kursor przechodzi w kolejne pole, gdzie operator ma możliwość wprowadzenia dowolnego opisu. Następny krok to wprowadzenie kont po stronie Debet i Credit. Wyboru konta można dokonać z Planu Kont po naciśnięciu prawego przycisku myszy w polu Konto Dt lub Konto Ct. Ostatni krok wykonywany przez użytkownika, to wprowadzenie Kwoty. Obok  znajduję się przycisk , który pozwala na Dodanie pozycji zapisu przez formularz. Po wybraniu konta walutowego symbol waluty podmienia się na walutę konta oraz pojawiają się pola dotyczące typu kursu oraz notowania waluty.

Opcja Dodanie pozycji zapisu przez formularz umożliwia użytkownikowi również generowanie płatności w Preliminarzu Płatności podczas wprowadzania zapisów bezpośrednio w dziennikach księgowych. Aby skorzystać z takiej możliwości, w pierwszej kolejności powinno zostać zaznaczone pole Generowanie płatności dla ręcznych księgowań na kontach rozrachunkowych znajdujące się w Konfiguracji firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa. Następnie na formularzu pozycji zapisu księgowego należy:

• wybrać kontrahenta, dla którego zostanie wygenerowana płatność w Preliminarzu,
• zaznaczyć pole Generowanie płatności,
• oraz określić formę płatności i przewidywany termin realizacji płatności.

Tak utworzony zapis księgowy znajdzie odzwierciedlenie nie tylko na koncie księgowym kontrahenta, ale również w Preliminarzu Płatności, gdzie prowadzone są rozrachunki z kontrahentami.

Uwaga

Na formularzu pozycji dekretu parametr Generowanie płatności jest nieaktywny jeśli nie wybrano w polu Konto Wn i/lub Konto Ma konta rozrachunkowego.

Aby na ręcznie wprowadzanych dekretach pole Generowanie płatności było automatycznie zaznaczane, należy zaznaczyć parametr Automatycznie zaznaczaj Generowanie płatności (Konfiguracja firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa).

Możliwe jest również generowanie płatności do zapisów księgowych powstałych z księgowania schematem księgowym. W tym celu w Konfiguracji firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa powinien zostać zaznaczony parametr Generowanie płatności dla pozycji zapisu księgowego powstałego z księgowania schematem. Na zapisach księgowych powstałych na skutek księgowania schematem na utworzonych pozycjach jak i podczas rozbudowywania dekretu o kolejne pozycje widoczny jest parametr Generowanie płatności. W modułach Księga Handlowa i Księga Handlowa Plus istnieje możliwość parowania ze sobą dekretów na kontach rozrachunkowych. Na formatce dekretu odpowiada za to sekcja Rozrachunek. Zawiera ona następujące informacje:

• Parametr: Rozrachunek.
• Termin – termin rozrachunku.
• Kwota do rozrachowania – wyliczana kwota do rozrachowania dla danego dekretu.
• Parametr: Bez rozliczenia w K/B (widoczny jeżeli w Konfiguracji Firmy/ Księgowość kontowa zaznaczony jest parametr Automatyczne rozliczenia i rozrachunki) umożliwia rozrachowanie na kontach księgowych bez generowania automatycznego rozliczenia w module Kasa/Bank. Analogicznie jeżeli następuje rozliczenie dokumentów w module Kasa/Bank to nie następuje rozrachowanie odpowiadających im dekretów na kontach księgowych. Parametr jest zaznaczony automatycznie w sytuacji gdy konto wybrane na dekrecie ma na swoim formularzu w planie kont zaznaczony parametr Rozrachunek bez rozliczenia w K/B. Parametr podlega edycji. Parametr można zaznaczyć pod warunkiem, że na dekrecie zaznaczony jest parametr Rozrachunek.
• Stan rozrach. – stan rozrachunku. Zaznaczony parametr Rozrachunek może przyjmować trzy wartości: Nierozrachowany, Częściowo rozrachowany lub Rozrachowany. Jeżeli parametr jest odznaczony – Nie podlega rozrachowaniu.

Sekcja ta jest zawsze widoczna, ale gdy nie wybrano konta rozrachunkowego parametr Rozrachunek jest wyszarzany i nie można go zaznaczyć. Aby przy wprowadzaniu dekretu, po wybraniu konta rozrachunkowego, parametr Rozrachunek był zaznaczany automatycznie, z poziomu Konfiguracja firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa należy zaznaczyć parametr Automatycznie zaznaczaj Rozrachunek dla ręcznych księgowań na kontach rozrachunkowych. Jeżeli parametr w konfiguracji będzie odznaczony, parametr Rozrachunek nie będzie automatycznie zaznaczany.  Szukaj lub kombinacja klawiszy <CTRL>+<F> – przycisk umożliwia przeszukiwanie poszczególnych dekretów w obrębie polecenia księgowania. Dzięki tej funkcjonalności po wygenerowaniu PK, które posiada wiele pozycji łatwo, można odnaleźć dekret zawierający określony ciąg znaków. Za pomocą przycisku uruchamiane jest dodatkowe pole wyszukiwania na dokumencie.   Po wpisaniu ciągu znaków w polu klawisz <ENTER> lub przycisk Znajdź rozpoczynają przeszukiwanie. Dla wszystkich dekretów z zaznaczonym parametrem Rozrachunek, na pozycji zapisu księgowego oprócz zakładki [Ogólne] widoczne są również zakładki: [Rozrachunki] oraz [Dokumenty]. Zakładki te są widoczne zarówno na dekretach w buforze, jak i na dekretach zatwierdzonych.

Na zakładce [Rozrachunki] widoczne są wszystkie zapisy rozrachowujące dany dekret. Na formatce działają następujące przyciski:  Otwórz (a także podwójne kliknięcie lewym przyciskiem myszy lub klawisz <ENTER>) umożliwia podgląd danej pozycji na liście – pojawia się formatka dekretu, w trybie tylko do odczytu.  Dodaj (lub klawisz <INSERT>) – wywołuje listę nierozrachowanych dekretów danego, wybranego na dekrecie, konta rozrachunkowego (lista ta jest również dostępna z poziomu Księgowość/ Rozrachunki/ zakładka [Nierozrachowane]). W przypadku dekretów całkowicie rozrachowanych ikona  jest nieaktywna.  Usuń (lub klawisz <DELETE>) usuwa rozrachunek.

Uwaga

Usunięcie rozrachunku z poziomu formularza dekretu powoduje usunięcie powiązanych z nim dekretów różnicy kursowej i kompensaty pomimo zamknięcia okna dokumentu PK bez zapisywania zmian.

Na zakładce [Dokumenty] pokazywane są wszystkie dokumenty powiązane z danym rozrachunkiem. Można podglądnąć nagłówek drugiego dokumentu PK, RK i KOMP. Na pozycji dekretu różnicy kursowej i dekretu kompensaty pokazywane jest powiązanie z nagłówkami dekretów rozrachowanych. Jeżeli zapis księgowy różnicy kursowej i/lub zapis księgowy kompensaty powstanie po zaksięgowaniu tych dokumentów z poziomu modułu Kasa/Bank i posiada kilka pozycji to każda z tych pozycji ma widoczne powiązanie z dekretami rozrachunku głównego. Na formatce działa przycisk , umożliwiający podgląd danej pozycji na liście – pojawia się formatka polecenia księgowania, w trybie tylko do odczytu. Zakładka [Dokumenty] na formularzu polecenia księgowania W celu ułatwienia kontroli księgowań schematami księgowymi na formularzu dekretu księgowego dostępna jest druga zakładka – [Dokumenty]. Jest ona widoczna tylko wtedy, jeśli zapis powstał przez zaksięgowanie schematem księgowym dowolnego dokumentu źródłowego. Zakładka składa się z następujących kolumn:

• Typ – zawiera informację o tym, jakim typem schematu został zaksięgowany dokument źródłowy, np. Faktury Sprzedaży, Rejestr Zakupów VAT,
• Numer – numer dokumentu źródłowego,
• Data – data dokumentu źródłowego,
• Kwota – kwota dokumentu źródłowego.

Uwaga

Jeżeli w Konfiguracji Firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa zaznaczony jest parametr Zapisuj automatycznie zapis księgowy bilansujący się to zapisanie pozycji dekretu, który powoduje bilansowanie dokumentu polecenia księgowania skutkuje dodaniem dokumentu PK na liście zapisów księgowych pomimo zamknięcia okna dokumentu PK bez zapisywania zmian. Dokument polecenia księgowania nie jest zapisanywany jeżeli podczas dodawnia kolejnych dekretów nie następuje bilansowanie cząstkowe. Dokument PK jest dodawany jeżeli niezbilansowanie wynika jedynie z kont pozabilnasowych lub wszystkie konta wskazane na dokumencie mają status kont pozabilansowych. Parametr nie wpływa na wprowadzany dekret w sytuacji gdy jest on od razu rozrachowany z poziomu zakładki [Rozrachunki].

• Płatności wygenerowane do dekretów zostały rozliczone (wyjątek: jeżeli w Konfiguracji jest zaznaczony parametr Kasowanie rozliczeń przy kasowaniu i anulowaniu dokumentów, wtedy rozliczanie jest rozpinane, a dekret jest usuwany).
• Płatności wygenerowane do dekretów zostały ujęte na dokumentach Noty odsetkowej, Ponaglenia zapłaty lub Potwierdzenia salda z poziomu modułu Kasa/Bank.
• Dekret jest powiązany z innym dekretem (księgowanie schematem stowarzyszonym).
• Operator posiada zakaz kasowania zapisów w danym dzienniku księgowań oraz zakaz kasowania zapisów księgowych.
• Dekret jest wybrany na Potwierdzeniu salda, Ponagleniu zapłaty lub Nocie odsetkowej z poziomu Księgowość/ Rozrachunki.

Uruchomienie operacji seryjnego usuwania dokumentów powoduje wyświetlenie komunikatu: Czy chcesz skasować zaznaczone pozycje? Operacji nie można odwrócić!, który można zaakceptować lub wycofać się z operacji. Jeżeli w trakcie kasowania wystąpi błąd (np. przy próbie skasowania rozliczonego dokumentu), funkcja przechodzi do kasowania kolejnego zaznaczonego rekordu.

Uwaga

Zapis stornujący zawsze trafia do bufora zapisów księgowych. Dla tego rodzaju dokumentu numer dziennika oraz dziennika cząstkowego ma czerwony kolor wyróżnienia. W celu zatwierdzenia dokumentu należy go przenieść z bufora do zapisów zatwierdzonych.

 Księgowanie lub klawisz <F7> – przycisk aktywny tylko w przypadku zapisu w buforze w obrębie danego miesiąca, pozwala on na zatwierdzanie dokumentów.  Renumeracja lub klawisz <F8> – przycisk pozwala na przenumerowanie zapisów z bufora w obrębie danego roku obrachunkowego narastająco lub w ramach poszczególnych miesięcy.

Uwaga

Przycisk renumeracji zapisów jest aktywny tylko dla zapisów w buforze, dziennika <wszystkie> i wybranego roku.

  Kwota – pozwala określić zakres kwot wyświetlanych zapisów. Podany przedział kwotowy uwzględnia również wartości zapisów cząstkowych.  Data wystawienia – pozwala określić zakres dat wyświetlanych zapisów. Na liście zapisów księgowych w menu kontekstowym dostępna jest operacja seryjna Zmień dziennik księgowy.

Funkcja umożliwia przenoszenie znajdujących się w buforze zaznaczonych zapisów księgowych do wskazanego przez użytkownika dziennika. Na liście dzienników możliwych do wyboru widoczne są te, do których operator nie posiada zakazu. Jeżeli w filtrze pod listą zapisów księgowych wskazano konkretny dziennik to nie podpowiada się on wśród dzienników możliwych do wyboru. Numer dziennika cząstkowego dla przenoszonych zapisów księgowych nadawany jest zgodnie z numeracją nowo dodawanego zapisu do danego dziennika. Użytkownik ma możliwość zaznaczenia parametru Nadawać ID księgowy dla ręcznych PK, który powoduje, że przeniesionym zapisom zostanie nadany nowy numer (identyfikator księgowy) według domyślnego schematu Kolejna pozycja/ Rok/ Nazwa dziennika lub po zaznaczeniu odpowiedniego parametru w Konfiguracji według schematu numeracji zdefiniowanego przez użytkownika. Nowy identyfikator nadawany jest tylko dla ręcznych poleceń księgowania lub zapisów księgowych będących wynikiem księgowań okresowych.

• w module Faktury np. Faktury Sprzedaży,
• w module Handel np. dokument PZ,
• w module Środki Trwałe np. dokument Amortyzacji,
• w module Płace i Kadry np. lista płac,
• w module Kasa/Bank np. raport kasowy,
• w rejestrach VAT oraz ewidencjach dodatkowych,
• z poziomu listy deklaracji np. deklaracja PIT-36.

• Datę dokonania operacji gospodarczej,
• Określenie rodzaju i numer identyfikacyjny dowodu księgowego stanowiącego podstawę zapisu oraz jego datę, jeżeli różni się ona od daty dokonania operacji,
• Zrozumiały tekst, skrót lub kod opisu operacji, z tym, że należy posiadać pisemne objaśnienia treści skrótów lub kodów,
• Kwotę i datę zapisu,
• Oznaczenie kont, których dotyczy.

Zapisy w dzienniku i na kontach Księgi Głównej powinny być powiązane w sposób umożliwiający ich sprawdzenie. Użytkownik programu Comarch ERP Optima ma możliwość sprawdzenia numeru dziennika i numeru zapisu w dzienniku cząstkowym. Numer dziennika – jest to kolejny numer na poziomie Księgi Głównej. Nr dziennika cząstkowego – jest to numer kolejnego zapisu w obrębie dziennika cząstkowego. Numeracja może być nadawana narastająco w ciągu w roku obrachunkowego (format Dziennik/lp) lub sprawdzana w obrębie danego dziennika cząstkowego w ramach danego miesiąca konkretnego roku kalendarzowego (format Dziennik/rok kalendarzowy/miesiąc/lp). Program Comarch ERP Optima pozwala na dodawanie tzw. zapisów złożonych. Może to być księgowanie jednej wartości na obie strony konta księgowego lub większej ilości zapisów księgowych ujęte na liście księgowań pod jednym opisem oraz numerem zapisu, charakteryzuje się tym samym numerem dowodu księgowego.

Uwaga

Wartości po obu stronach zapisu księgowego muszą się bilansować. W przypadku gdy zapis księgowy się nie bilansuje uruchamiana jest kontrola, która sprawdza czy niezbilansowanie wynika tylko z kont pozabilansowych i czy konta bilansowe uwzględnione w zapisie się bilansują. Jeśli tak to możliwe jest zatwierdzenie polecenia księgowania. Tylko w przypadku księgowania wyłącznie na konto pozabilansowe użytkownik ma możliwość zaksięgowania kwoty po jednej stronie konta.

Id. Księgowy – jest to unikalny numer nadawany przez program automatycznie:

• Podczas „ręcznego” dodawania zapisów w dziennikach księgowych.
• Podczas księgowania schematami dokumentów źródłowych np. Z ewidencji dodatkowej.
• Na etapie wprowadzania dokumentu do ewidencji pomocniczych np. Faktury do rejestru VAT, a następnie przepisywany na dekrety znajdujące się w dziennikach księgowych w momencie księgowania za pomocą wzorców. Umożliwia to pełne powiązania dokumentu źródłowego z powstałym na jego podstawie zapisie księgowym.

Numer Identyfikator księgowy jest proponowany przez program automatycznie jako numer/ rok/ nazwa dziennika. Istnieje również możliwość zdefiniowania własnego schematu numeracji ID księgowego po zaznaczeniu w Konfiguracji w gałęzi Firma/ Księgowość/ Parametry parametru Definiowalny schemat numeracji ID księgowego. Numeracja ID księgowego może zawierać człony: symbol dokumentu, numer bez zer, numer z zerami, miesiąc, rok kalendarzowy, rok obrachunkowy, dziennik (wymagalny). W Konfiguracji można określić datę, od której program używa definiowalnego schematu numeracji ID księgowego.

Uwaga

Nie jest zalecane dodawanie dzienników księgowych oraz rejestrów VAT o tych samych symbolach. Zastosowanie tego samego symbolu może spowodować niemożność zaksięgowania dokumentów, gdyż numery ID księgowego w dziennikach i rejestrach VAT mogą się na siebie nakładać.

Lista zapisów księgowych

Lista zapisów księgowych pozwala użytkownikowi programu Comarch ERP Optima na dodawanie nowych zapisów księgowych, jak również na przeglądanie już istniejących. Zapisy mogą być dodawane tylko do bufora. W przypadku zapisów dodawanych do bufora można je dowolnie modyfikować. Natomiast w przypadku zapisów zatwierdzonych zmiana ich wartości jest możliwa tylko przez storno zapisu.

Uwaga

W celu zachowania numeracji chronologicznej w Księdze Głównej oraz braku funkcji renumeracji zapisów zatwierdzonych (ograniczenie to wynika z nienaruszalności numeru dziennika dla zapisów zatwierdzonych zgodnie z Ustawą o rachunkowości) należy pamiętać o tym, że nie można wprowadzić zapisu z datą wcześniejszą od ostatniego zapisu na czysto (zatwierdzonego).

Wszystkie zapisy księgowe w programie Comarch ERP Optima będą grupowane w dziennikach cząstkowych, które składają się na Księgę Główną. Każdy dziennik jest identyfikowany przez swoją nazwę. Jako przykład dzienników księgowych możemy podać: KASA, BANK, ZAKUP, SPRZEDAŻ. Każdy dziennik może być przeglądany za pomocą listy dziennej, miesięcznej czy rocznej. Poza dziennikami cząstkowymi możliwe jest przeglądanie całej księgi, zawartości wszystkich dzienników. Nowe dzienniki są dodawane w Start/Konfiguracja firmy/ Księgowość/Dzienniki. Lista zapisów ma dwie zakładki: [Dzienniki], [Konto]. 

• które są zaksięgowane do pełnej księgowości na konta, mające w planie kont mają zaznaczony parametr Korekta kosztów,
• niezapłacone oraz od terminu ich płatności minęło 30 dni, bądź w przypadku kiedy termin płatności jest dłuższy niż 60 dni, to minęło 90 dni od daty księgowania,
• które zostały zaksięgowane od 1 stycznie 2013 r.

Przy ewidencji operacji gospodarczych powinna być spełniona zasada podwójnego zapisu, pozwalająca na zachowanie równowagi bilansowej. W momencie otwarcia kont, sumy stanów początkowych składników aktywów ujętych po stronie Debet są równe sumie stanów początkowych składników pasywów ujętych po stronie Credit. W ciągu okresu obrachunkowego zasada ta jest dalej zachowywana, powoduje to równomierne powiększanie obrotów debetowych oraz kredytowych. Ze względu na masowość zapisów księgowych, które wpływają na bardzo duże prawdopodobieństwo wystąpienia różnorodnych błędów, konieczna jest okresowa kontrola zachowania równowagi bilansowej. Narzędziem tej kontroli jest sporządzane okresowo zestawienie obrotów i sald, nazywane także bilansem próbnym. Obok funkcji kontrolnej, zestawienie obrotów i sald spełnia funkcję informacyjną. Dostarcza danych potrzebnych do sporządzania sprawozdań finansowych takich jak bilans, rachunek zysków i strat, sprawozdanie z przepływów środków pieniężnych itp., ponieważ jest źródłem informacji o stanie poszczególnych składników majątku i kapitału.

Uwaga

 Ustawa o rachunkowości nakłada na użytkowników obowiązek comiesięcznego sporządzanie obrotów i sald kont syntetycznych i przynajmniej na koniec okresu obrachunkowego (lub na dzień sporządzania inwentaryzacji), zestawienia sald kont analitycznych.

Struktura zestawienia obrotów i sald

Zestawienie obrotów i sald udostępniono z poziomu Księgowość/ Obroty i Salda. Konta na zestawieniu obrotów i sald prezentowane są wg struktury hierarchicznej, w postaci „drzewa”.

Poziom pierwszy tworzą konta syntetyczne, tzw. „gałęzie główne”. Jeżeli zostaną do nich podpięte konta analityczne, stają się gałęziami rozwijalnymi. Rozwijanie (zwijanie) poszczególnych pozycji zestawienia obrotów i sald odbywa się poprzez naciskanie lewym klawiszem myszy na następujących „węzłach”: – Rozwinąć            – Zwinąć. Po wejściu do Zestawienia Obrotów i Sald, ma ono postać „zwiniętego” drzewa tj. widoczne są tylko gałęzie główne (konta syntetyczne). Przez kliknięcie na ikonie znajdującej się w prawym dolnym rogu   można rozwinąć wszystkie konta. Natomiast ikona  zwija wszystkie gałęzie. Istnieje możliwość podsumowania wybranych kont księgowych poprzez ich zaznaczenie. Zaznaczenie konta syntetycznego powoduje zaznaczenie wszystkich jego kont analitycznych. Odznaczenie konta syntetycznego powoduje odznaczenie wszystkich jego kont analitycznych. Zaznaczone pozycje wyświetlane są na liście jako pogrubione. Sumowanie odbywa się według kont syntetycznych. Tylko w przypadku wyboru opcji Agreguj tylko zaznaczone sumowane są najniższe analityki zaznaczonych kont księgowych.

Obsługa okna Obroty i salda

Z poziomu okna Obroty i salda użytkownik programu ma możliwość wyliczania i prezentacji obrotów i sald dla wszystkich kont księgowych oraz prezentacji sald Bilansu Otwarcia. Okno Obroty i salda wyświetla konta księgowe posortowane wg symbolu konta wraz z kwotami w poszczególnych kolumnach. Zgodnie z poniższym zestawieniem w oknie Obroty i salda wyświetlanych jest jedenaście kolumn.

Nazwa kolumny	Opis kolumny
Numer	Numer konta (syntetycznego, analitycznego)
Nazwa	Nazwa konta (syntetycznego lub analitycznego)
BO Dt	Stan początkowy Debet
BO Ct	Stan początkowy Credit
Obroty Dt	Obroty okresu Debet
Obroty Ct	Obroty okresu Credit
Obroty n. Dt	Obroty łącznie z okresem Debet (od początku okresu obrachunkowego.)
Obroty n. Ct	Obroty łącznie z okresem Credit (od początku okresu obrachunkowego)
Saldo Dt	Saldo Debet
Saldo Ct	Saldo Credit
Persaldo	Per saldo (saldo Debet – saldo Credit)

Zasady dotyczące obsługi list, grupowania, sortowania, wyszukiwania pozycji (filtrowania) i ogólnie przystosowywania wyglądu list do indywidualnych potrzeb użytkownika zostały opisane w rozdziale Standardy w programie.

Uwaga

 Na liście Obroty i salda w kolumnach BO Wn i BO Ma dla kont innych niż rozrachunkowe lub o typie innym niż Aktywa-pasywa zamiast obrotów wyświetlane są salda kont z bilansu otwarcia, dla pozostałych kont – obroty z bilansu otwarcia.

Uwaga

 Konto o typie Aktywa wykazuje tylko saldo debetowe. Konto o typie Pasywa wykazuje tylko saldo kredytowe. Konto syntetyczne o typie Aktywa‑pasywa może wykazywać jednocześnie dwa salda – debetowe oraz kredytowe. W przypadku kont syntetycznych rozrachunkowych bez analityk konto to jest traktowane jak konto analityczne i wykazuje saldo po jednej stronie. Konto analityczne zawsze wykazuje jedno saldo. W związku z tym prezentacja kwot na liście obrotów i sald może różnić się pomiędzy poszczególnymi okresami obrachunkowymi.

W tym miejscu zostaną opisane tylko przyciski i pola charakterystyczne dla tej listy. Typ konta – pozwala na wyświetlenie obrotów, sald w różnych przekrojach, tj. dla kont:

• Wszystkich,
• Bilansowych,
• Wynikowych,
• Bilansowych i Wynikowych,
• Pozabilansowych,
• Rozrachunkowych

Poziomy – pozwala na wyświetlenie obrotów i sald w różnych przekrojach kont, tj. zawężając listę wyświetlanych kont do jednego, dwóch lub wszystkich poziomów. Obroty za okres – w postaci dwóch dat Od – Do. Pozwala na wyliczenie obrotów i sald za dowolny okres.]

Uwaga

Opcja Bilansowe wyświetla tylko konta bilansowe, a Bilansowe i Wynikowe wyświetla konta o typie: Aktywa, Pasywa, Aktywa-Pasywa, Przychody, Koszty, Przychody‑Koszty. 

Maska pozwala na utworzenie filtrów w celu wyświetlenia obrotów dla wybranych kont według określonych kryteriów Użytkownik poza możliwością skorzystania z odwołania do Planu Kont, może wykorzystać następujące znaki lub ciągi znaków specjalnych przy określaniu maski na numer konta. Jeżeli wybierzemy znak: * – zastępuje dowolny ciąg znaków, przy czym jego umieszczenie ma sens tylko w części dotyczącej analityk. Przykładowo –  wprowadzenie maski 401-* pozwoli na wyfiltrowanie wszystkich analityk związanych z kontem 401, czyli zostaną pokazane wszystkie konta zaczynające się do 401- niezależnie od ilości znaków w koncie analitycznym. ? – zastępuje dokładnie jeden znak w numerze konta. Przykładowo – chcąc wyświetlić obroty na kontach z grupy 4, które na drugim poziomie analityki mają segment „01” można użyć maski 4??-??-01. Wówczas zostaną pokazane wszystkie konta, które w tym przypadku na pierwszym miejscu mają 4 a na ostatnim miejscu konta mają użyte 01. Zapis taki pokaże konta, które w pierwszym członie mają 3 znaki, w drugim dwa znaki a w trzecim 01. [nm] – znak należy do ciągu. Wprowadzenie na przykład maski 401-[137]-01 pozwala na wyszukanie wszystkich analityk konta 401, które w drugim członie mają cyfrę 1 lub 3 lub 7,  a w ostatnim „01”. Wynik filtrowania pokaże konta 401-1-01, 401-3-01, 401-7-01. [x-z] – znak zawiera się w zakresie. Przykładowo – 40[1-3]-* oznacza, że interesują nas wszystkie „czwórki”, których ostatni znak w numerze konta syntetycznego to cyfra z przedziału od 1 do 3. Wynik filtrowania pokaże konta 401-oraz wszystkie analityki, 402 oraz wszystkie analityki, 403 oraz wszystkie analityki. [^nm] – znak nie zawiera się w ciągu. Wprowadzenie na przykład maski 401-[^137]-01 pozwala na wyszukanie wszystkich analityk konta 401, które w drugim członie mają cyfrę inną niż 1, 3 lub 7, z subanalityką „01”. Jeżeli w planie kont mamy konta np. 401-1-01, 401-2-01, 401-3-01, 401-4-01 a maskę określimy jako 401-[^14]-01 to wówczas zostaną pokazane konta 401-2-01 oraz 401-3-01. [^x-z] – znak nie należy do przedziału. Przykładowo –  40[^1-4]-* znaczy, że program wyszuka wszystkie konta, których syntetyka rozpoczyna się znakami „40”, a ostatni, w tym przypadku trzeci, jest różny niż cyfry z przedziału od 1 do 4. Jeżeli w planie kont mamy konta np. 401-1-01, 402-1-01, 403-1-01, 404-1-01, 405-1-01, 406-1-01 a maskę określimy jako 40[^1-3]-* to wówczas zostaną pokazane konta 404-1-01, 405-1-01, 406-1-01. Z filtrem typu Maska związane jest inne sumowanie obrotów i sald na kontach syntetycznych – obroty i salda na koncie syntetycznym wynikają wyłącznie z odfiltrowanych kont analitycznych. Parametr Bez kont określonych w masce pozwala na filtrowanie obrotówki z wyłączeniem konkretnych kont. Wpisanie filtra w Masce i zaznaczenie tego parametru wykluczy z listy konta jej odpowiadające. Przykładowo – jeśli chcemy, aby na liście pokazały się wszystkie konta oprócz kont 201 i 202, to w polu Maska wpisujemy 20[1‑2], zaznaczamy Bez kont określonych w masce i obliczamy obrotówkę. Ograniczające listę kont – w postaci dwóch kontrolek Konto od – Konto do. Pozwala na wyliczenie obrotów i sald zawężonej listy wyświetlanych kont do zadanego przedziału. Aby uniknąć braku jednoznaczności w wyświetlaniu kont i sumowaniu obrotów i sald na kontach syntetycznych, ograniczono możliwość wyświetlania kont do należących do jednego poziomu:

• Od konta syntetycznego do konta syntetycznego (np. Z zakresu 400 do 409),
• Od analityki do analityki tego samego konta syntetycznego, a będących na tym samy poziomie (np. od 401-01-1 do 401-01-6).

Poprawność zdefiniowanego zakresu Od – Do sprawdzana jest w momencie przeliczenia zestawienia i w razie błędu pojawi się stosowny komunikat. Określenie Do konta oznacza konto wraz ze wszystkimi jego analitykami. Tylko bilans otwarcia – parametr ogranicza liczbę kolumn tylko do tych, które są ściśle związane z Bilansem Otwarcia.

Nazwa kolumny	Opis kolumny
Numer	Numer konta (syntetycznego lub analitycznego)
Nazwa	Nazwa konta (syntetycznego lub analitycznego)
BODt	Stan początkowy Debet
BOCt	Stan początkowy Credit
Persaldo	Per saldo (BODebet – BOCredyt)

Ukryj konta o zerowych saldach – w przypadku zaznaczenia tego parametru, program sprawdza salda dla kont analitycznych i ukrywa wszystkie konta analityczne o zerowym saldzie. Zaznaczenie parametru Ukryj konta o zerowych saldach powoduje automatyczne zaznaczenie drugiego parametru Ukryj konta o zerowych obrotach, natomiast zaznaczenie parametru Ukryj konta o zerowych obrotach nie pociąga za sobą żadnych dodatkowych zaznaczeń. Zaznaczenie parametru przenosi się również na wydruk obrotów i sald, gdzie w tym przypadku będą ujęte tylko konta o saldach niezerowych. Ukryj konta o zerowych obrotach – ukrywa nieaktywne (bez obrotów) konta syntetyczne i analityczne. Uwzględniać zapisy w buforze – przy zaznaczonym parametrze obroty i salda kont księgowych liczone są w oparciu o wszystkie księgowania (wprowadzone na brudno tj. W buforze oraz na czysto). Pokazuj konta słownikowe – po włączeniu tego przycisku program pokazuje analitykę kont słownikowych

Uwaga

Każda z wyżej wymienionych opcji lub jakakolwiek zmiana wymaga odświeżenia listy przez użycie przycisku   Oblicz obroty i salda. 

Waluta – pole to jest widoczne dla użytkowników korzystających z modułu Księga Handlowa Plus oraz mających aktywną obsługę kont walutowych. Wybór waluty powoduje, że na zestawieniu pojawiają się tylko konta walutowe z wybraną walutą. Okno Zestawienie obrotów i sald obsługują następujące przyciski poleceń: Na liście domyślnie włączona jest opcja sumowania (Pokaż wiersz sum) dla pierwszej domyślnej kolumny załączone jest sumowanie typu: Licznik, które pokazuje ilość najniższych analityk. Natomiast w kolumnach z kwotami sumowane są kwoty dla syntetyk. Oblicz obroty i salda – przelicza obroty i salda za zadeklarowany okres. Uaktywnia wybrane opcje sposobu prezentacji danych. Podgląd konta – wyświetla formatkę zawierającą szczegółowe informacje o koncie typu: numer, nazwa, typ konta, sposób ustawienia kontroli salda. Pokazuj wszystkie konta – rozwija strukturę drzewa zestawienia obrotów i sald. Pokazuj tylko konta syntetyczne – stopień szczegółowości wyświetlanych kont ograniczony tylko do kont syntetycznych. W górnym menu znajdują się przyciski uruchamiające funkcje ściśle związane z listą obrotów i sald: Zapisy księgowe na koncie – otwiera listę zapisów księgowych wybranego konta. Formularz obrotów i sald dla wybranego konta – udostępnia formularz obrotów i sald wybranego konta. Formularz zawiera dwie zakładki [Razem] i [Miesięcznie]. Jeśli użytkownik korzysta z modułu Księga Handlowa Plus, to dodatkowo z tego miejsca możliwe jest uzyskanie informacji o obrotach i saldach danego konta w walucie.  Kontrola sald kont rozrachunkowych

Uwaga

Po wybraniu z poziomu listy obrotów i sald opcji Eksport/ Tylko dane do schowka numery kont w arkuszu Excel wyświetlają się prawidłowo dla formatu Tekstowe.

Wydruki

Z poziomu listy Obroty i salda dostępne są następujące wydruki:

• Syntetyka i analityka – obroty i salda kont syntetycznych oraz analitycznych. Obroty liczone narastająco nie uwzględniają bilansu otwarcia.
• Syntetyka i analityka + BO – obroty i salda kont syntetycznych oraz analitycznych. Obroty liczone narastająco uwzględniają bilans otwarcia.
• Syntetyka – obroty i salda kont syntetycznych. Obroty liczone narastająco nie uwzględniają bilansu otwarcia.
• Syntetyka + BO – obroty i salda kont syntetycznych. Obroty liczone narastająco uwzględniają bilans otwarcia.

Syntetyka i analityka, 15 cali – wydruk tekstowy – obroty i salda kont syntetycznych oraz analitycznych

Uwaga

Przed wykonaniem wydruku Obroty i salda/ Syntetyka i analityka oraz Obroty i salda/ Syntetyka i analityka + BO pojawia się okno z parametrami pozwalające na określenie, czy sumowanie ma nastąpić według syntetyki czy według analityki.

Z poziomu formularza Obroty i salda dla wybranego konta udostępniono wydruk obrotów i sald wybranego konta w ujęciu miesięcznym. Wydruki reagują na uaktywnione parametry takie jak:

• Obroty za okres
• Typ kont
• Tylko bilans otwarcia
• Uwzględniać zapisy w buforze
• Ukryj konta o zerowych kwotach
• Pokazuj konta słownikowe
• Poziomy
• Waluta – w przypadku korzystania z modułu Księga Handlowa Plus wszystkie wydruki będą zawierały kwoty w zadeklarowanej walucie.

Po przeliczeniu obrotów i sald, a następnie zmianie jakiegokolwiek parametru na oknie podczas generowania wydruku pojawia się komunikat: Zmieniono parametry obliczeń. Czy przeliczyć listę?, z opcjami do wyboru TAK i NIE. Odpowiedni wybór przez użytkownika decyduje o wpływie zmiany zaznaczonych parametrów na aktualny wydruk.

Uwaga

Aby uzyskać wydruk obrotów i sald zgodny z wymaganiami Ustawy o rachunkowości należy ustawić odpowiedni zakres dat, wybrać typ kont – Wszystkie oraz odznaczyć wszystkie dostępne parametry na Formularzu obrotów i sald. Parametry dotyczące Maski oraz zakresu kont Od – Do należy pozostawić nie wypełnione. Waluta powinna być ustawiona na Wszystkie, co oznacza, że wartości na kontach będą wykazane w PLN.

Zakładka [Razem] – zawiera następujące kwoty w ujęciu dwustronnym Debet/Credit

• Bilans otwarcia,
• Obroty,
• Obroty Narastająco,
• Saldo,
• Persaldo

• Brak,
• Obroty Wn,
• Obroty Ma.

Wybranie opcji Obroty Wn/Obroty Ma decyduje o zakwalifikowaniu konta na listę kont podlegających kontroli budżetowej przez program. Na listę Kontroli budżetu przenoszone są również konta nadrzędne w stosunku do konta analitycznego.

Uwaga

Jeśli na koncie został zaznaczony parametr Kontroli budżetu, wówczas nie można dodawać analityk do tego konta.

Przypisanie planu budżetu dla konta

Funkcja kontroli wydatków budżetowych jest dostępna z poziomu menu Księgowość/ Kontrola budżetu. Z poziomu listy kont zakwalifikowanej do kontroli budżetu można przejść do okna kontroli właściwego konta, podglądając to konto z listy przy użyciu .

Budżet wybranego konta

Dokument pierwotny dla wprowadzanego planu budżetu dodawany jest za pomocą ikony   z poziomu Kontroli budżetu. Dokument korekty planu budżetu dodawany jest za pomocą  lub klawisza <INSERT> z poziomu formatki budżetu konta.

Uwaga

Dodanie dokumentu korekty jest możliwe tylko wówczas, gdy dokument pierwotny jest zatwierdzony. Dodanie kolejnej korekty jest możliwe, gdy dokument wcześniejszej korekty jest zatwierdzony.

Kliknięcie na ikonę na dokumencie pierwotnym, pozwala na wyświetlenie planu budżetu dla wybranego konta w rozbiciu na wszystkie miesiące okresu obrachunkowego. Natomiast kliknięcie  na dokumencie korekty, powoduje wyświetlenie planu budżetu dla wybranego konta w rozbiciu na poszczególne miesiące okresu obrachunkowego z uwzględnieniem wprowadzonych korekt. Formatka Plan budżetu konta – dokument pierwotny zawiera następujące informacje:

• Okres obrachunkowy – wyświetlany jest symbol okresu z Konfiguracji firmy/ Księgowość/ Okresy obrachunkowe.
• Data wprowadzenia – pole edytowalne.
• Budżet – pole edytowalne dla wprowadzenia zakładanej łącznej kwoty planowanego budżetu konta w ramach całego okresu obrachunkowego. Pole pozwala na wpisanie kwoty 9-cio cyfrowej.
• Opis – dowolny tekst wprowadzony przez Użytkownika, ułatwiający mu identyfikację dokumentu.
• Okres – lista miesięcy w okresie obrachunkowym. Jeśli okres będzie nietypowy, miesięcy może być mniej lub więcej.
• Kwota – planowana kwota budżetu dla danego konta.
• Parametr Bufor – umożliwia zatwierdzenie wprowadzonego dokumentu. Dokument znajdujący się w buforze na liście dokumentów jest wyświetlany w kolorze zielonym, a jeśli zostanie zatwierdzony jest widoczny w kolorze czarnym.
• Na liście dokumentów w menu kontekstowym dostępna jest opcja Cofnij do bufora, która pozwala na przeniesienie do bufora dokumentu, który został błędnie wprowadzony i zatwierdzony.
• Informację o tym, kto dokument wprowadził oraz kto go zmodyfikował, wraz z informacją o dacie, kiedy to miało miejsce.

• Konta księgowego,
• Kwot strony Wn i Ma – w przypadku konta walutowego należy podać typ kursu oraz notowanie.

Opcja Dodanie pozycji zapisu przez formularz także umożliwia użytkownikowi generowanie płatności w Preliminarzu Płatności podczas wprowadzania zapisów na dokumentach BO. Po rozrachowaniu dekretu parametr o generowaniu płatności jest wyszarzony i niemożliwy do odznaczenia. Aby skorzystać z takiej możliwości w pierwszej kolejności powinno zostać zaznaczone pole Generowanie płatności dla bilansu otwarcia na kontach rozrachunkowych znajdujące się w Konfiguracji firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa. Na formularzu pozycji zapisu konieczne jest:

• Wypełnienie konta kontrahenta, dla którego zostanie wygenerowana płatność w Preliminarzu,
• Zaznaczenie pola Generowanie płatności,
• Określenie formy płatności i przewidywanego terminu realizacji płatności.

W momencie zapisywania dokumentu BO, w Preliminarzu dodane zostanie automatycznie nowe zdarzenie dla kontrahenta, którego konto zostało wskazane na formularzu. Opcja Bez rozliczenia w K/B (widoczna jeżeli w Konfiguracji Firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa zaznaczony jest parametr Automatyczne rozliczenia i rozrachunki) umożliwia rozrachowanie na kontach księgowych bez generowania automatycznego rozliczenie w module Kasa/Bank. Analogicznie jeżeli następuje rozliczenie dokumentów w module Kasa/Bank to nie następuje rozrachowanie odpowiadających im dekretów na kontach księgowych. Parametr jest aktywny po zaznaczeniu pola Rozrachunek. Po jego zaznaczeniu przenoszą się ustawienia z formularza konta. Parametr podlega edycji. Jeżeli bieżący okres obrachunkowy nie jest pierwszym okresem i jeżeli na bilansie otwarcia nie ma żadnych pozycji i nie ma żadnych innych dokumentów bilansu otwarcia w bieżącym okresie, to ikona  Inicjalizuj BO jest aktywna i powoduje import bilansu zamknięcia jako bilans otwarcia. https://www.youtube.com/watch?v=T6KaYBajzWQ Aby program zaimportował bilans otwarcia z poprzedniego okresu muszą być spełnione następujące warunki:

• Konta znajdują się w aktualnym okresie obrachunkowym,
• Konta są aktywne,
• Są kontami analitycznymi,
• Są typu: aktywne, pasywne, aktywno-pasywne, pozabilansowe,
• W poprzednim okresie obrachunkowym konto ma zdefiniowane konto w przyszłym okresie,
• Operator nie ma zakazu do konta,
• Obroty na koncie są różne od zera.

Uwaga

W programie jest możliwość inicjalizacji BO, pomimo że zapisy w poprzednim roku obrachunkowym znajdują się w buforze oraz poprzedni rok obrachunkowy nie został zamknięty. W takim przypadku podczas dokonywania importu pojawi się komunikat: Poprzedni okres obrachunkowy nie został zamknięty. Zaimportowane dane mogą być niekompletne. Czy kontynuować?

Jeżeli bieżący okres obrachunkowy jest pierwszym okresem i nie ma żadnych innych dokumentów bilansu otwarcia w bieżącym okresie oraz w Konfiguracji Firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa odznaczono parametr Generowanie płatności dla bilansu otwarcia na kontach rozrachunkowych, wówczas przycisk  Inicjalizuj BO na podstawie Preliminarza i kasy jest aktywny i powoduje wygenerowanie pozycji w bilansie otwarcia dla kont rozrachunkowych słownikowych na podstawie zatwierdzonych (przeznaczonych Do realizacji), nierozliczonych zapisów w Preliminarzu i w raportach kasowo/bankowych. Pozostałe stany kont (np. kont zwykłych) w bilansie otwarcia należy uzupełnić ręcznie. Dodatkowo, aby użytkownikowi ułatwić wprowadzanie dokumentów źródłowych (do Preliminarza czy raportów kasowo/bankowych), w oknie bilansu otwarcia z boku dostępne są przyciski umożliwiające Dodawanie zdarzeń do Preliminarza   i Zapisów do kasy/banku . Obok przycisków służących do dodawania zdarzeń i zapisów jest strzałka służąca do rozwijania menu dostępnych rejestrów kasowo/bankowych. Po wybraniu jakiegoś rejestru dodawane jest zdarzenie do Preliminarza lub zapis kasowy. Data dokumentu ustalana jest na dzień bilansu otwarcia, można ją zmodyfikować, jeśli zachodzi taka konieczność. Pozostałe dane użytkownik wypełnia samodzielnie. Konto, na którym jest dokonywana inicjalizacja bilansu otwarcia, pobierane jest z zapisu kasowo/bankowego lub zdarzenia w Preliminarzu. Na formatce zapisu kasowo/bankowego, na zakładce [Ogólne], wprowadzono pole Konto przeciwstawne, w którym można wprowadzić tylko fragment numeru konta lub można skorzystać z Planu Kont i pobrać konkretny numer z listy. Na Formatce zdarzenia w Preliminarzu, na zakładce [Dodatkowe], również wprowadzono pole Konto przeciwstawne BO, w którym podobnie jak na zapisie kasowo/bankowym można wprowadzić tylko fragment numeru konta lub można skorzystać z Planu Kont i pobrać konkretny numer z listy. Po zatwierdzeniu bilansu otwarcia pole Konto przeciwstawne jest blokowane:

• W przypadku Preliminarza na wszystkich zdarzeniach,
• W przypadku zapisów tylko na tych, które zostały pobrane na BO.

• za jaki okres ma zostać wykonane przeszacowanie, poprzez wskazanie dla parametru Przeszacowanie walut na koniec opcji: miesiąca, kwartału lub okresu obrachunkowego (opcja domyślnie zaznaczona).
• w jaki sposób ma zostać zaksięgowane przeszacowanie na początek okresu, poprzez wybór dla parametru Księgowanie dokumentów przeszacowania walut na początek okresu opcji:
  •  stornem czerwonym – umożliwia księgowanie na początek okresu po tej samej stronie konta, co zapisy wygenerowane na koniec okresu, ze znakiem minus. Opcja domyślnie zaznaczona.
  • stornem czarnym – umożliwia księgowanie na początek okresu po przeciwnej stronie konta, co zapisy wygenerowane na koniec okresu, ze znakiem plus.

• wszystkich,
• niezaksięgowanych na końcu okresu,
• niezaksięgowanych na początku okresu,
• zaksięgowanych na końcu okresu,
• zaksięgowanych na początku okresu.

• miesiąca – podczas dodawania pierwszego dokumentu przeszacowania walut w polu Data ustawia się ostatni dzień miesiąca wskazanego w menu Narzędzia/ Data bieżąca. Podczas dodawania kolejnego dokumentu przeszacowania ustawia się ostatni dzień kolejnego miesiąca. Nie ma możliwości wskazania innej daty niż ostatni dzień miesiąca. Próba zmiany na datę inną niż ostatni dzień miesiąca powoduje ustawienie ostatniego dnia danego miesiąca. Różnica kursowa obliczana jest w następujący sposób: saldo walutowe konta mnożone jest przez kurs z ostatniego dnia miesiąca i od otrzymanego wyniku odejmowane jest saldo złotówkowe tego konta.
• kwartału – podczas dodawania pierwszego dokumentu przeszacowania walut w polu Data ustawia się ostatni dzień kwartału wskazanego w menu Narzędzia/ Data bieżąca. Podczas dodawania kolejnego dokumentu przeszacowania ustawia się ostatni dzień kolejnego kwartału. Nie ma możliwości wskazania innej daty niż ostatni dzień kwartału. Próba zmiany na datę inną niż ostatni dzień miesiąca powoduje ustawienie ostatniego dnia danego kwartału. W przypadku niestandardowego okresu obrachunkowego, który kończy się w trakcie kwartału (np. w maju), ustawia się ostatni dzień tego okresu (np. 31.05). Różnica kursowa obliczana jest w następujący sposób: saldo walutowe konta mnożone jest przez kurs z ostatniego dnia kwartału i od otrzymanego wyniku odejmowane jest saldo złotówkowe tego konta.
• okresu obrachunkowego – na dokumencie przeszacowania walut w polu Data ustawia się ostatni dzień okresu obrachunkowego. Nie ma możliwości wskazania innej daty. Próba zmiany na datę inną niż ostatni dzień okresu obrachunkowego powoduje ustawienie ostatniego okresu obrachunkowego. Różnica kursowa obliczana jest w następujący sposób: saldo walutowe konta mnożone jest przez kurs z ostatniego dnia okresu obrachunkowego i od otrzymanego wyniku odejmowane jest saldo złotówkowe tego konta.

• Pomiń – wybór opcji powoduje, że jeżeli w firmie istnieje już schemat o takim samym symbolu, to wzorcowy schemat nie zostanie dodany,
• Dopisz – opcja umożliwia utworzenie wzorcowych schematów pomimo istnienia w firmie schematu o tym samym symbolu. Wzorcowy schemat dodawany jest w takim przypadku z symbolem zawierającym numer po nazwie (przykładowo: ZAKUP-PŁATNOŚCI_1).

Wzorcowe schematy księgowe tworzone są dla następujących typów dokumentów:

• Amortyzacja środków trwałych,
• Deklaracje/JPK,
• Dokumenty kompensat,
• Ewidencja kosztów,
• Ewidencja przychodów,
• Faktury sprzedaży,
• Faktury zakupu,
• Likwidacja środków trwałych,
• Lista płac
• Paragony,
• Raporty kasa/bank,
• Rejestr sprzedaży VAT,
• Rejestr zakupów VAT,
• Rozliczenia,
• Różnice kursowe,
• Różnice kursowe MW,
• Ulepszenie środków trwałych,
• Wydania zewnętrzne.

Na formularzu wzorcowego schematu księgowego zaznaczony jest parametr Księgowanie przez bufor oraz Pobierz datę księgowania z Konfiguracji. Utworzenie wzorcowych schematów księgowych powoduje dodanie (o ile nie zostały wcześniej dodane) w Konfiguracji Firmy/ Księgowość/ Dzienniki dzienników o symbolach: SPRZEDAŻ, ZAKUP, INNE, BANK, KASA, PK. Utworzenie wzorcowych schematów księgowych powoduje dodanie (o ile nie zostały wcześniej dodane) w Ogóle/ Kategorie kategorii o symbolach: AMORTYZACJA, KUP, NKUP, KOSZTY INNE, KOSZTY 75%, ZALICZKI.

Uwaga

Dodanie wzorcowych schematów księgowych możliwe jest również podczas zakładania nowej firmy. W oknie Kreatora konfiguracji parametrów firmy pojawiającego się podczas pierwszego logowania do nowej firmy, w oknie Dla jakiej działalności mamy utworzyć plan kont? domyślnie zaznaczony jest parametr Utwórz wzorcowe schematy księgowe. Schematy tworzone są niezależnie od wybranego typu działalności oraz zespołu kont (4, 5).

W przypadku utworzenia wzorcowych schematów księgowych po zaznaczeniu w oknie Kreatora konfiguracji parametrów firmy parametru Utwórz wzorcowe schematy księgowe, dodawane są (o ile nie zostały wcześniej dodane) w Konfiguracji Firmy/ Środki trwałe/ Grupy środków trwałych oraz Grupy wartości niematerialnych i prawnych grupy o symbolach:

• W przypadku środków trwałych: BUDYNKI I LOKALE, ŚRODKI TRANSPORTU, URZĄDZENIA TECHNICZNE I MASZYNY,
• w przypadku WNiP: WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE.

Na formularzu grupy ŚT/ WNiP dostępne są pola Konto – segment Wn oraz Konto – segment Ma. Utworzenie wzorcowych schematów po zaznaczeniu w oknie Kreatora konfiguracji parametrów firmy parametru Utwórz wzorcowe schematy księgowe powoduje dopisanie domyślnych kont księgowych na formularzach wyżej wymienionych grup.

W schematach księgowych służących do księgowania dokumentów środków trwałych w polu Konto dostępne są makra odwołujące się do kont uzupełnionych na formularzu grupy:

• @KontoWnGrupy – odwołuje się do konta uzupełnionego na formularzu grupy w polu Konto – segment Wn,
• @KontoMaGrupy – odwołuje się do konta uzupełnionego na formularzu grupy w polu Konto – segment Ma.

Dokumentom wprowadzanym bezpośrednio do Rejestru VAT przypisano typy schematów: Rejestr Sprzedaży VAT oraz Rejestr Zakupu VAT. Automatyczne księgowanie dokumentów odbywa się w miejscu ich powstania, za pośrednictwem mechanizmów nazywanych Schematami Księgowymi. Wyjątkiem są faktury VAT wprowadzone w module Faktury, które po zaznaczeniu parametru Księgowanie faktur VAT poprzez rejestr VAT w Konfiguracji firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa mogą być zaksięgowane z poziomu Rejestrów VAT. Jeśli użytkownik nie korzysta z tego parametru, a korzysta z modułów Faktury oraz Handel, schematy tego typu będą dotyczyć jedynie faktur kosztowych oraz faktur dokumentujących zakup środka trwałego, ponieważ faktur związanych z tego rodzaju operacjami nie wprowadza się ani do modułu Faktury ani do modułu Handel.

Uwaga

Jeżeli w Konfiguracji firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa zaznaczono Księgowanie faktur poprzez rejestr VAT nie ma możliwości usunięcia zapisu z Rejestru VAT, jeśli jest zaksięgowany, gdyż dekret ten powstał na podstawie zapisu w rejestrze. Najpierw należy usunąć księgowanie, a dopiero potem dokument. Jeśli księgowanie jest z modułu Faktury, to możliwość usuwania dokumentów z rejestru VAT istnieje.

Przystępując do definiowania schematu dla dokumentów kosztowych w polu Typy schematów wybieramy typ Rejestr zakupów VAT. Ikona  Dodaj otwiera formularz Schemat księgowy, przystępujemy do definiowania nagłówka schematu. Należy uzupełnić pola dotyczące nagłówka schematu księgowego: Symbol – symbol wzorca księgowania, o max długości 20 znaków alfanumerycznych np. KOSZTY. Symbol musi być unikalny w ramach typu dokumentów. Nazwa – nazwę wzorca, o max długości 50 znaków alfanumerycznych np. KOSZTY.

Dziennik – dziennik księgowy, w którym będą księgowane Faktury Sprzedaży przy użyciu wzorca księgowego. Pozycję wyposażono w przycisk wyświetlający listę dostępnych dzienników księgowych tzw. drop-down. Księgowanie przez bufor – parametr jest domyślnie zaznaczony. Jego zaznaczenie pozwala na księgowanie „na brudno” tj. W buforze. Odznaczenie – księgowanie „na czysto” tj. na liście dokumentów zatwierdzonych. Nieaktywny – zaznaczenie tego parametru spowoduje, że ten schemat nie będzie pojawiał się na liście wyboru podczas księgowania. Do wykorzystania, jeśli dany schemat był kiedykolwiek użyty do księgowania, więc nie można go usunąć, a nie jest już stosowany. Pobierz datę księgowania z Konfiguracji – zaznaczenie tego parametru powoduje, że data, z jaką dany rodzaj dokumentów zostanie zaksięgowany, jest pobierana z Konfiguracji (Konfiguracja/ Firma/ Księgowość/ Parametry – Księgowanie dokumentów z datą). Odznaczenie parametru umożliwia określenie daty, z jaką mają być księgowane dokumenty bezpośrednio na danym schemacie księgowań.

Uwaga

Przystępując do księgowania, użytkownik z listy wybiera wzorzec, którym mają być księgowane dokumenty. Wzorzec można rozpoznać tylko po symbolu, po nazwie oraz po informacjach wprowadzonych w polu Uwagi. Oznacza to konieczność nadawania wzorcom czytelnych symboli, nazw.

Okna Warunku i Opisu wyposażono w przycisk  uruchamiający Wizarda. Kliknięcie na przycisk powoduje wejście do odpowiedniego okna. Jeśli użyjemy klawisza przy Warunku, to otworzy się okno Warunek zadziałania schematu księgowego. Wizard Warunek zadziałania schematu księgowego w nagłówku schematu księgowań Pozwala on na definiowanie warunków (maksymalnie 2000 znaków), pozwalających na wybiórcze księgowanie dokumentów tj. tylko tych, które spełniają warunki w użytym schemacie.

Na oknie Warunek zadziałania schematu funkcjonują przyciski. Grupa pierwsza to przyciski związane z obsługą okna Wizarda:  Zapisz zmiany – zapisuje podstawowe dane nagłówka oraz powoduje powrót do formularza schematu księgowego, z poziomu którego definiuje się poszczególne pozycje schematu.  Anuluj zmiany – wyjście z formularza schematu księgowań. Druga grupa przycisków pozwala na wprowadzanie, zatwierdzanie, cofanie, usuwanie wprowadzonych warunków zadziałania schematu.  – udostępnia listę identyfikatorów warunków: Opis, Kategorię dokumentu: ogólną, szczegółową, Kod, Typ podmiotu, Typ zaliczkobiorcy.  – zatwierdza wybrany warunek. – pozwala na wycofanie jeszcze niezatwierdzonego warunku.  – tzw. Czyszczenie („gumka”) pozwala na usunięcie zatwierdzonego warunku. Oprócz przycisków, okno wyposażone jest w zakładkę [Opis] pozwalająca na przejście do definiowania opisu w nagłówku schematu. Warunkiem może być:

• Waluta – symbol @Waluta
• Opis – symbol @Opis
• Rejestr – symbol @Rejestr
• Kategoria dokumentu – w ramach, której dostępne są następujące parametry:
  • Kategoria szczegółowa – symbol @Kategoria Nag
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolnaNag
  • Opis kategorii – symbol @KategoriaOpisNag
  • Konto Wn kategorii – konto Wn wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym – symbol @KatNagKontoWn
  • Konto Ma kategorii – konto Ma wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym – symbol @KatNagKontoMa.
• Dokument Wewnętrzny – symbol @Wewnetrzna – pozwala na wyodrębnienie, czy dany schemat ma lub nie dotyczyć księgowania dokumentów wewnętrznych.
• Płatność VAT w PLN – symbol @PlatnoscVatPLN
• Podmiot – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod – symbol @KodPodmiotu
  • Typ – symbol @TypPodmiotu
  • Konto odbiorcy – symbol @KontoPodmiotuOdb
  • Konto dostawcy – symbol @KontoPodmiotuDost
  • Typ zaliczkobiorcy – symbol @TypZaliczkobiorcy.
• Płatnik – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Konto płatnika 1 – symbol @KontoPlatnikaOdb
  • Konto płatnika 2 – symbol @KontoPlatnikaDost
  • Kod – symbol @KodPlatnika
  • Typ – symbol @TypPlatnika
• Wartość atrybutu – symbol @Dok_Atrybut(‘kod atrybutu’) =’wartość atrybutu’
• Kod JPK_V7 w ramach którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod JPK_V7 – symbol @KodJPK_V7. Po wyborze tej opcji pojawia się okno z listą kodów JPK_V7. W przypadku schematów służących do księgowania dokumentów zakupowych wyświetlana jest lista procedur i typów dokumentów dotyczących zakupu oraz znacznik techniczny ZakupVAT_Marza. W przypadku schematów służących do księgowania dokumentów sprzedażowych wyświetlana jest lista kodów towarowych oraz procedur i typów dokumentów dotyczących sprzedaży. Po wskazaniu przez użytkownika konkretnego kodu JPK_V7 pojawia się okno Czy jest kod JPK_V7 na dokumencie? z możliwością wyboru wariantu Tak lub Nie.
  • Czy jest kod JPK_V7 – symbol @JestKodJPK_V7. Po wyborze tej opcji pojawia się okno Czy jest kod JPK_V7 na dokumencie? z możliwością wyboru wariantu Tak lub Nie
• Opis analityczny – w ramach którego dostępne są następujące parametry:
  • Konto 1 elementu wymiaru – symbol @OpisAnalitycznyKonto1(’NAZWA WYMIARU’)
  • Konto 2 elementu wymiaru – symbol @OpisAnalitycznyKonto2(’NAZWA WYMIARU’)
  • Ostatni element pozycji wymiaru– symbol @OpisAnalitycznyElement(’NAZWA WYMIARU’)
  • Pozycja wymiaru – symbol @OpisAnalitycznyPozycja(’NAZWA WYMIARU’).

Wprowadzanie warunku zadziałania schematu Definiowanie warunku opiera się na czterech polach kreatora:

• Łącznik – określenie sposobu łącznia warunków wyrażenia („i”, „lub”),
• Funkcja – pozwala na uzależnienie definiowanego warunku od Opisu, Kategorii, Podmiotu,
• Operator – pozwala na logiczne powiązanie funkcji z wartością,
• Wartość – wartość funkcji. W przypadku Kodu Podmiotu oraz Opisu wartość należy wpisać „z ręki”. Dla kategorii ogólnej i szczegółowej wyświetlany jest słownik kategorii, typu podmiotu i zaliczkobiorcy możliwość wyboru: Kontrahenci, Banki, Pracownicy i wspólnicy, Urzędy, a dla Konta Wn i Ma kategorii wyświetla się Plan Kont.

Elementy definicji warunku załączono w poniższej Tabeli.

Elementy definicji
Łącznik		Funkcje			Operator		Wartość
Symb.	Opis	Nazwa	Symb.	Opis	Symb.	Relacja
AND OR	I LUB	Waluta	@Waluta	Symbol waluty Faktury VAT	= > < >= <= < > zawiera nie zawiera	Równa się Mniejszy Większy Mniejszy lub równy Większy lub równy Różny	Jedna z walut wprowadzonych w  Konfiguracji programu/ Ogólne/ Waluty
		Opis	@Opis	Opis Faktury VAT wprowadzony do pola obok pola kod kategorii			Dowolna wartość wprowadzona "z ręki"
		Rejestr	@Rejestr	Decyduje, czy schemat ma dotyczyć księgowania faktur z wybranego rejestru			Wybór z listy rejestrów VAT
		Kategoria szczegółowa	@KategoriaNag	Kod kategorii szczegółowej			Kod kategorii szczegółowej ze słownika kategorii
		Kategoria Ogólna	@KateoriaOgólnaNag	Kod kategorii ogólnej			Kod kategorii ogólnej ze słownika kategorii
		Opis kategorii	@KategoriaOpisNag	Opis kategorii			Opis kategorii ze słownika
		Konto Wn kategorii	@KatNag KontoWn	Konto Wn wprowadzone w segmencie księgowym na kategorii			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Konto Ma kategorii	@KatNagKontoMa	Konto Ma wprowadzone w segmencie księgowym na kategorii			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Dokument wewnętrzny	@Wewnętrzna	Pozwala wyodrębnić, czy dany schemat ma lub nie dotyczyć księgowania dokumentów wewn.			Wybór: Tak, Nie
		Płatność VAT w PLN	@PlatnoscVatPLN	Kwota VAT w PLN na fakturze w walucie obcej dla kontrahenta krajowego			Wybór: Tak, Nie
		Kod Podmiotu	@KodPodmiotu				Wartość wprowadzona "z ręki"
		Typ Podmiotu	@KodPodmiotu				Wybór z listy: Kontrahenci, Banki, Pracownicy i wspólnicy, Urzędy
		Konto odbiorcy	@KontoPodmiotuOdb	Konto wypełnione na karcie kontrahenta			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona "z ręki"
		Konto dostawcy	@KontoPodmiotuDost	Konto wypełnione na karcie kontrahenta			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona "z ręki"
		Typ Zaliczkobiorcy	@TypZaliczkobiorcy				Wybór z listy: Kontrahenci, Banki, Pracownicy i wspólnicy, Urzędy
		Konto płatnika 1	@KontoPlatnikaOdb	Konto wypełnione na karcie kontrahenta lub pracownika (płatnika)			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Konto płatnika 2	@KontoPlatnikaDost	Konto wypełnione na karcie kontrahenta lub pracownika (płatnika)			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Kod Płatnika	@KodPlatnika				Wartość wprowadzona „z ręki”
		Typ Płatnika	@TypPlatnika				Wybór z listy: Kontrahenci, Banki, Pracownicy i wspólnicy, Urzędy
		Kod JPK_V7	@KodJPK_V7	Kod JPK_V7 wybrany na dokumencie			W przypadku schematów służących do księgowania dokumentów zakupowych wyświetlana jest lista procedur i typów dokumentów dotyczących zakupu oraz znacznik techniczny ZakupVAT_Marza. W przypadku schematów służących do księgowania dokumentów sprzedażowych wyświetlana jest lista kodów towarowych oraz procedur i typów dokumentów dotyczących sprzedaży. Po wskazaniu przez użytkownika konkretnego kodu JPK_V7 pojawia się okno Czy jest kod JPK_V7 na dokumencie? z możliwością wyboru wariantu Tak lub Nie
		Kod JPK_V7/ Czy jest kod JPK_V7	@JestKodJPK_V7	Czy na dokumencie wybrano kod JPK_V7			Tak, Nie

Wizard Opisu w nagłówku schematu księgowań Okno wyposażono w mechanizmy przenoszące do nagłówka zapisu księgowego odpowiedni opis pobierany z księgowanej faktury. Poniżej okno Wizarda nagłówka Opis.

Formularz Opis wyposażono w dwie grupy przycisków. Grupa pierwsza to przyciski związane z obsługą okna Wizarda.  Zapisz zmiany – zapisuje podstawowe dane nagłówka oraz powoduje powrót do formularza pozycji zestawienia, z poziomu którego definiuje się poszczególne pozycje schematu.  Anuluj zmiany – wyjście z formularza schematu księgowań. Druga grupa przycisków pozwala na wprowadzanie, zatwierdzanie, cofanie, usuwanie wprowadzonych symboli opisu:  – udostępnia listę identyfikatorów opisu: Nr dokumentu, Opis, Kategorię ogólną, Kategorię szczegółową, Kod, Typ podmiotu.  – zatwierdza wybrany identyfikator opisu. – pozwala na wycofanie jeszcze niezatwierdzonego identyfikatora opisu.  – tzw. Czyszczenie („gumka”) pozwala na usunięcie zatwierdzonych identyfikatorów opisu. Oprócz przycisków okno wyposażone jest w zakładkę [Warunek], pozwalającą na przejście do definiowania warunku w nagłówku schematu. Wprowadzanie identyfikatora opisu W celu wprowadzenia identyfikatora opisu należy wybrać przycisk . Pokaże się lista dostępnych opisów. Po wybraniu jednego z nich, należy dokonać jeszcze jego zatwierdzenia po przez kliknięcie na przycisku  Zatwierdź. W dużym oknie zatytułowanym Opis pojawi się makro opisu np. @Dokument, jeżeli wybraliśmy Nr dokumentu. Opisami mogą być:

• Waluta – symbol @Waluta
• Numer Faktury Zakupu – mechanizm Nr dokumentu – symbol @Dokument
• Opis faktury – mechanizm Opis – @Opis
• Nazwa rejestru – symbol @Rejestr
• Identyfikator księgowy – symbol @IdKsieg
• Kategoria dokumentu – w ramach, której dostępne są cztery parametry:
  • Kategoria szczegółowa – symbol @KategoriaNag
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolnaNag
  • Opis kategorii – symbol @KategoriaOpisNag.
• Podmiot – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod – symbol @KodPodmiotu
  • Typ – symbol @TypPodmiotu
  • Typ zaliczkobiorcy – symbol @TypZaliczkobiorcy
• Płatnik – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod – symbol @KodPlatnika
  • Typ – symbol @TypPlatnika
• Wartość atrybutu – symbol @Dok_Atrybut(‘kod atrybutu’)

Dane pobierane są z księgowanej Faktury rejestru VAT i tak:

• Nr dokumentu pobierany jest z pola
• Opis z pola znajdującego się obok pola Kategoria.
• Identyfikator księgowy – pobierany jest z pola Id. Księgowy.
• Kategoria ogólna bądź Kategoria szczegółowa pobierane są z pola Kategoria, w którym wyświetlany jest kod kategorii (ogólnej bądź szczegółowej, w zależności od tego, którą wybrał użytkownik).
• Kod podmiotu pobierany jest z pola
• Typ podmiotu pobierany jest zgodnie ze słownikiem, do którego należy podmiot z dokumentu.
• Waluta pobierana jest z zakładki [Waluta].

Definiowanie elementu w schemacie księgowań Po zakończeniu etapu definiowania nagłówka schematu, przycisk  pozwala na powrót do formularza zatytułowanego Schemat księgowy, z poziomu którego wprowadza się kolejne pozycje wzorca. Każda z pozycji odpowiada pojedynczemu dekretowi (pozycji) w zapisie księgowym. Formularz posiada dwie zakładki: [Ogólna] – służy do definiowania poszczególnych pozycji schematu księgowań [Pozostałe] – pozwala na połączenie danego wzorca z innymi schematami księgowań tego samego typu. Formularz pozycji schematu księgowań – zakładka [Ogólne]. Formularz zakładki [Ogólne] swą konstrukcją przypomina formularz zapisu księgowego. Posiada nagłówek, z polami:

• Symbol – symbol schematu księgowań.
• Nazwa – nazwa schematu księgowań.
• Dziennik – dzienniki księgowań, w których będą generowane dekrety w oparciu o księgowane dokumenty.
• Pobierz datę księgowania z Konfiguracji – parametr określający, z jaką datą księgowane będą dokumenty.
• Warunek – warunki, jakie powinien spełniać księgowany dokument.
• Opis – identyfikatory opisów odpowiedzialne za przenoszenie opisów z odpowiednich pól dokumentu do nagłówka zapisu księgowego.
• Parametr – księgowanie przez bufor – odpowiedzialny za umieszczanie dekretów w buforze lub na liście zapisów zatwierdzonych oraz część pokazującą zdefiniowane pozycje będące odpowiednikami pozycji zapisu księgowego tzw. dekretów.

Formularz posiada trzy grupy przycisków. Grupa pierwsza jest ściśle związana z definiowaną pozycją schematu. Składają się na nią poniższe ikony:  Nowa pozycja schematu – dodanie nowej pozycji schematu księgowań.  Edycja pozycji schematu – podgląd elementu schematu księgować z możliwością dokonania zmian. Usuń pozycję – kasowanie pozycji schematu księgowań.    – Przesuń pozycję w górę, Przesuń pozycję w dół – służące do zamiany wskazanej pozycji z pozycją sąsiednią, która znajduje się odpowiednio powyżej lub poniżej wskazanej pozycji. Ikony są aktywne w zależności od położenia danej pozycji, tzn. jeśli dana pozycja jest pierwszą na liście, to opcja „w górę” jest nieaktywna, a jeśli jest ostatnią na liście, to opcja „w dół” jest nieaktywna. Grupa druga zawiera przyciski:  Sprawdzanie poprawności działania schematu.  Zapisz zmiany – zapisuje schemat księgowań.  Anuluj zmiany – pozwala na wycofanie się z formularza Schemat księgowań bez zapisu.

W celu dodania nowej pozycji schematu należy wybrać przycisk  Dodaj. Otwiera on okno elementu schematu księgowań. Formularz wyposażono w następujące pola:

• Konta księgowe Wn i Ma,
• Podział na słowniki,
• Podział na kategorie,
• Kwota,
• Rozrachunek,
• Księgowanie walutowe – pole widoczne przy aktywnym module Księga Handlowa Plus dla typów dokumentów walutowych,
• Opis,
• Warunek zadziałania schematu księgowań.

Elementowi schematu z tego poziomu należy przypisać jedno lub dwa konta księgowe. Mogą być wpisane lub wybrane z listy kont udostępnianej po kliknięciu na przyciskach Konto Wn, Konto Ma. Poza tym obok pola Konto Wn i Konto Ma istnieje możliwość rozwinięcia podmenu z następującymi makrami:

• Kategoria dokumentu – w ramach, której dostępne są dwa parametry:
  • Konto Wn kategorii – konto Wn wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w nagłówku księgowanego dokumentu – symbol @KatNagKontoWn,
  • Konto Ma kategorii – konto Ma wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w nagłówku księgowanego dokumentu – symbol @KatNagKontoMa.
• Kategoria pozycji – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Konto Wn kategorii – konto Wn wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w pozycji księgowanego dokumentu – symbol @KatElemKontoWn,
  • Konto Ma kategorii – konto Ma wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w pozycji księgowanego dokumentu – symbol @KatElemKontoMa.
• Kategoria2 pozycji – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Konto Wn kategorii2 – konto Wn wprowadzone na kategorii2 w segmencie księgowym, a użytej w pozycji księgowanego dokumentu – symbol @Kat2ElemKontoWn
  • Konto Ma kategorii2 – konto Ma wprowadzone na kategorii2 w segmencie księgowym, a użytej w pozycji księgowanego dokumentu – symbol @Kat2ElemKontoMa.
• Środek trwały – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Konto Wn kategorii – konto Wn wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a przypisanej do karty środka trwałego
  • Konto Ma kategorii – konto Ma wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a przypisanej do karty środka trwałego.
• Wartość niematerialna i prawna – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Konto Wn kategorii – konto Wn wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a przypisanej do karty wartości niematerialnej i prawnej
  • Konto Ma kategorii – konto Ma wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a przypisanej do karty wartości niematerialnej i prawnej.

• Podmiot
  • Konto Odbiorcy – konto wypełnione na karcie kontrahenta, na zakładce [Księgowe], wpolu Przychód – symbol @KontoPodmiotuOdb
  • Konto Dostawcy – konto wypełnione na karcie kontrahenta, na zakładce [Księgowe], wpolu Rozchód – symbol @KontoPodmiotuDost.
• Płatnik
  • Konto płatnika 1 – konto wypełnione na karcie płatnika, na zakładce [Księgowe], wpolu Przychód  lub Konto 1 na formularzu pracownika – symbol @KontoPlatnikaOdb
  • Konto płatnika 2 – konto wypełnione na karcie płatnika, na zakładce [Księgowe], wpolu Rozchód lub Konto 2 na formularzu pracownika – symbol @KontoPlatnikaDost.
• Kwoty dodatkowe – w ramach, której dostępne są parametry:
  • Konto Wn – konto Wn wprowadzone przy określaniu kwoty dodatkowej na dokumencie – symbol @KontoDodatWn
  • Konto Ma – konto Ma wprowadzone przy określaniu kwoty dodatkowej na dokumencie – symbol @KontoDodatMa
  • Konto Wn kategorii – konto przypisane na  kategorii w polu Konto Wn – symbol @KontoDodatKatWn
  • Konto Ma kategorii – konto przypisane na  kategorii w polu Konto Ma – symbol @KontoDodatKatMa
  • Konto Wn kategorii2 – konto przypisane na kategorii2 w polu Konto Wn – symbol @KontoDodatKat2Wn
  • Konto Ma kategorii2 – konto przypisane na kategorii2 w polu Konto Ma – symbol @KontoDodatKat2Ma

Opis analityczny – w ramach którego dostępne są następujące parametry:

• OpisAnalitycznyKonto1(’NAZWA WYMIARU’):
  • w przypadku wymiaru o typie Opisowy umożliwia księgowanie na konto wskazane na elemencie wybranego w schemacie wymiaru,
  • w przypadku wymiaru o typie Z planu kont umożliwia księgowanie na konkretne konto z planu kont uzupełnione na pozycji opisu analitycznego na dokumencie,
  • w przypadku wymiaru o typie Kategoria umożliwia księgowanie na konto wskazane na formularzu kategorii w polu Konto – segment Wn,
  • w przypadku wymiaru o typie Słownik – Kontrahent/ Pracownik/ Wspólnik umożliwia księgowanie na konto wskazane na formularzu danego podmiotu w polu Przychód/ Konto 1,
  • w przypadku wymiaru o typie Słownik – Towar/ Środek trwały/ Bank/ Urząd nie ma możliwości skorzystania z powyższego makra.
• OpisAnalitycznyKonto2(’NAZWA WYMIARU’):
  • w przypadku wymiaru o typie Opisowy umożliwia księgowanie na konto wskazane na elemencie wybranego w schemacie wymiaru,
  • w przypadku wymiaru o typie Z planu kont umożliwia księgowanie na konkretne konto z planu kont uzupełnione na pozycji opisu analitycznego na dokumencie,
  • w przypadku wymiaru o typie Kategoria umożliwia księgowanie na konto wskazane na formularzu kategorii w polu Konto – segment Ma,
  • w przypadku wymiaru o typie Słownik – Kontrahent/ Pracownik/ Wspólnik umożliwia księgowanie na konto wskazane na formularzu danego podmiotu w polu Rozchód/ Konto 2,
  • w przypadku wymiaru o typie Słownik – Towar/ Środek trwały/ Bank/ Urząd nie ma możliwości skorzystania z powyższego makra.
• @OpisAnalitycznyElement(’NAZWA WYMIARU’):
  • w przypadku wymiaru o typie Opisowy umożliwia księgowanie na konto utworzone na podstawie kodu podwymiaru lub kodu elementu wymiaru,
  • w przypadku wymiaru o typie Z planu kont umożliwia księgowanie na konkretne konto z planu kont uzupełnione na pozycji opisu analitycznego na dokumencie,
  • w przypadku wymiaru o typie Kategoria umożliwia księgowanie na konto utworzone na podstawie kodu kategorii,
  • w przypadku wymiaru o typie Słownik umożliwia księgowanie na konto utworzone na podstawie kodu danego słownika.

Parametr Podział na kategorie – pozwala na księgowanie pozycji faktury wg kategorii ogólnej lub szczegółowej. Efekt użycia tego parametru to utworzenie pozycji księgowych (dekretów) odpowiadających poszczególnym kategoriom przypisanym do pozycji dokumentu (np. faktury kosztowej). Parametr Podział na słowniki – dostępne są następujące typy słowników: Podmioty, Zaliczkobiorcy, Środki Trwałe, Płatnicy.

Typ Środek trwały – w programie konta księgowe związane z zakupem, sprzedażą środków trwałych mogą być zakładane automatycznie w oparciu o rodzaj środka trwałego lub w oparciu grupę i rodzaj środka trwałego. Chcąc uzyskać jeden z wymienionych efektów, zakładając konto księgowe np. 010 Środki Trwałe, należy nadać mu status konta słownikowego – Środki Trwałe. Wówczas konta analityczne do konta syntetycznego 010 zakładane będą dla konkretnych środków trwałych. Dodatkowo, zaznaczenie parametru Wg grup spowoduje zakładanie kont analitycznych w strukturze dwupoziomowej. Poziom pierwszy będą stanowić konta analityczne wg grup środków trwałych. Drugi poziom – konta analityczne wg konkretnych środków trwałych. Typ Podmioty – system oprócz umiejętności automatycznego zakładania kont księgowych wg środków trwałych oraz wg ich grupy, pozwala na automatyczne zakładania kont księgowych wg kontrahentów, pracowników i wspólników, banków, urzędów oraz towarów. Konta dla kontrahentów mogą być zakładane w oparciu o: Kod kontrahenta lub NIP/PESEL, ewentualnie Identyfikator liczbowy. Aby mechanizm automatycznego zakładania kont zadziałał użytkownik musi: W menu Konfiguracja firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa zaznaczyć parametr Automatyczne zakładanie kont słownikowych i wybrać jeden z trzech identyfikatorów konta (Kod, NIP/PESEL, Identyfikator liczbowy). W Planie Kont konta syntetyczne takie jak: Rozrachunki z odbiorcami (np. konto 201) oraz Rozrachunki z dostawcami (np. konto 202) muszą mieć przypisany status kont słownikowych wg kontrahentów. Jeżeli przed rozpoczęciem definiowania schematu dwie powyższe czynności zostały wykonane, pozycja wzorca, opierająca się na koncie słownikowym 201 Rozrachunki z odbiorcami, będzie księgować wskazaną kwotę z faktury na odpowiednie konto analityczne, kierując się odpowiednimi danymi kontrahenta (Kodem, NIP-em/PESEL-em lub Identyfikatorem). Jeżeli w trakcie księgowania nie zostanie znalezione konto analityczne spełniające kryterium zadeklarowane w konfiguracji, program księgowy je automatycznie założy.

Uwaga

W przypadku zakładania kont analitycznych dla słownika o typie Banki, konta zakładane są dla poszczególnych banków, a nie rachunków bankowych (Kasa/Bank/ Rejestry kasowe/bankowe). W przypadku kilku rachunków bankowych w jednym banku nie należy stosować kont słownikowych.

Typ Zaliczkobiorcy – system oprócz umiejętności automatycznego zakładania kont księgowych w oparciu o towary oraz grupy towarowe, słowniki wyposażono w mechanizmy automatycznego zakładania kont analitycznych dla zaliczkobiorców. Muszą być spełnione następujące warunki:

• Konto syntetyczne musi być kontem słownikowym, powiązanym ze słownikiem pracowników
• Na dokumencie musi być określony zaliczkobiorca.

Typ Płatnicy – odwołuje się do Płatnika wybranego na zdarzeniu w Preliminarzu płatności. Trzy ostatnie pola – Kwota, Opis, Warunek – wyposażono w przycisk uruchamiający kreator kwot, opisów czy warunków. Wizard definicji pozycji schematu księgowań – Definicja kwoty Kwota (wartość liczbowa) opisywana jest za pomocą dwóch parametrów: Współczynnik – pozwala na zaksięgowanej kwoty ze znakiem plus, minus, jak również na przemnożenie, podzielenie kwoty przez wartość liczbową do dwóch miejsc przed przecinkiem i sześciu miejsc po przecinku. Działania typu mnożenie, dzielenie przez współczynnik może być wykorzystane do rozksięgowania kwot z kont zespołu „4” na konta zespołu „5”.

Kwota – pozwala na wybranie jednego z identyfikatorów kwot z faktury będących odpowiednikami kwot w rejestrze VAT. Podzielone zostały na grupy: Wartość pozwala na przypisanie, a następnie zaksięgowanie dowolnej kwoty.

• Identyfikatory kwot z grupy Netto to całkowita kwota netto z faktury, a także wartości netto w poszczególnych stawkach.
• Identyfikatory kwot z grupy Brutto to między innymi: Brutto razem, Brutto 3% itd.
• Identyfikatory kwot z grupy VAT to łączna kwota VAT, a także w poszczególnych stawkach i kwota VAT w PLN po kursie do VAT z faktury w walucie obcej dla kontrahenta krajowego.
• Identyfikatory kwot z grupy Akcyza to kwota akcyzy.
• Identyfikatory kwot z grupy Płatności to: Kwota płatności, Razem, Zapłacono, Zapłacono gotówką, Pozostaje, Zaliczka pracownika i są związane z płatnościami na danym dokumencie.
• Identyfikatory kwot z grupy Środki Trwałe i WNiP to: wartość kosztowa i wartość bilansowa.
• Identyfikatory kwot z grupy Kwoty dodatkowe to kwota przypisana na dokumencie.
• Identyfikator kwoty z grupy Opis analityczny to Kwota opisu.

Oprócz przycisków, okno wyposażone jest w zakładki Warunek i Opis, pozwalające na przejście do definiowania warunku lub opisu pozycji schematu bez ponownego uruchamiania kreatora.

  Wizard definicji pozycji schematu księgowań – Opis Okno Opis zawiera mechanizmy pozwalające na przenoszenie do pozycji zapisu księgowego odpowiednich opisów pobieranych z księgowanej faktury. Oprócz przycisków okno wyposażone jest w zakładki [Kwota] i [Warunek], pozwalające na przejście do definiowania kwoty lub definiowania warunku bez ponownego uruchamiania kreatora. Formularz Opis posiada dwie grupy przycisków. Grupa pierwsza to przyciski związane z obsługą okna Wizarda:  Zapisz zmiany – zapisuje podstawowe dane nagłówka oraz powoduje wejście do formularza pozycji zestawienia, z poziomu którego definiuje się poszczególne pozycje schematu.  Anuluj zmiany – wyjście z formularza schematu księgowań.

Druga grupa przycisków pozwala na wprowadzanie, zatwierdzanie, cofanie, usuwanie wprowadzonych symboli opisu:  – udostępnia listę identyfikatorów opisu między innymi: Numer, Opis, Kategorię ogólną, Kategorię szczegółową.  – zatwierdza wybrany identyfikator opisu. – pozwala na wycofanie jeszcze niezatwierdzonego identyfikatora opisu.  – tzw. Czyszczenie („gumka”) pozwala na usunięcie zatwierdzonych identyfikatorów opisu. Wprowadzanie identyfikatora opisu W celu wprowadzenia identyfikatora opisu należy wybrać przycisk . Pokaże się lista dostępnych opisów. Po wybraniu jednego z nich, należy dokonać jeszcze jego zatwierdzenia kliknięciem na przycisku   Zatwierdź. W dużym oknie zatytułowanym Opis pojawi się makro opisu np. @NumerPelny, jeżeli wybraliśmy Numer własny. Opisami mogą być:

• Waluta – symbol @Waluta
• Nr faktury – mechanizm Nr dokumentu – symbol @Dokument
• Opis faktury – mechanizm Opis – symbol @Opis
• Nazwa rejestru – symbol @Rejestr
• Identyfikator księgowy – symbol @IdKsieg
• Kategoria dokumentu – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Kategoria szczegółowa – symbol @KategoriaNag
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolnaNag
  • Opis kategorii – symbol @KategoriaOpisNag.
• Kategoria pozycji – wramach którego dostępne są następujące parametry:
  • Kategoria szczegółowa – symbol @KategoriaElem
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolnaElem
  • Opis kategorii – symbol @KategoriaOpisElem.
• Kategoria2 pozycji – wramach którego dostępne są następujące parametry:
  • Kategoria2 szczegółowa – symbol @Kategoria2Elem
  • Kategoria2 ogólna – symbol @Kategoria2OgolnaElem
  • Opis kategorii2 – symbol @KategoriaOpis2Elem.
• Płatności – w ramach których dostępny jest parametr: Waluta płatności – symbol @WalutaPlatnosci
• Środek trwały – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Nr inwentarzowy – symbol @ST_NrInwent
  • Nazwa – symbol @ST_Nazwa
  • Grupa – symbol @ST_Grupa
  • KŚT – @ST_KST
  • Kategoria szczegółowa – @KategoriaST
  • Kategoria ogólna – @KategoriaOgolnaST
  • Opis kategorii – @KategoriaOpisST.
• Wartości niematerialne i prawne – w ramach którego dostępne są następujące parametry:
  • Nr inwentarzowy – @WNP_NrInwent
  • Nazwa – symbol @WNP_Nazwa
  • Grupa – symbol @WNP_Grupa
  • Kategoria szczegółowa – @KategoriaWNP
  • Kategoria ogólna – @KategoriaOgolnaWNP
  • Opis kategorii – @KategoriaOpisWNP.
• Podmiot – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod podmiotu – symbol @KodPodmiotu
  • Typ podmiotu – symbol @TypPodmiotu
  • Typ zaliczkobiorcy – symbol @TypZaliczkobiorcy.
• Płatnik– w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod płatnika – symbol @KodPlatnika
  • Typ płatnika – symbol @TypPlatnika.
• Kwoty dodatkowe – w ramach których dostępne są:
  • Kategoria szczegółowa – @KategoriaDodat
  • Kategoria ogólna – @KategoriaOgolnaDodat
  • Opis kategorii – @OpisDodat
  • Waluta – @DodatWaluta
  • Kategoria2 szczegółowa – @Kategoria2Dodat
  • Kategoria2 ogólna – @Kategoria2OgolnaDodat
• Opis kategorii2 – @Opis2Dodat.
• Wartość atrybutu – symbol @Dok_Atrybut(‘kod atrybutu’)
• Dowolny opis wprowadzony „z ręki” przez użytkownika.

Wizard definicji pozycji schematu księgowań –Warunek zadziałania schematu księgowego Po zatwierdzeniu odpowiednich identyfikatorów opisu za pomocą przycisku  Zatwierdź, wybierając kolejną zakładkę [Warunek] lub wychodząc przez ikonę  i uruchamiając Wizarda przy polu Warunek, przechodzimy do ostatniego już okna pozycji zatytułowanego Warunek zadziałania schematu księgowego.

Pozwala on na definiowanie warunków (maksymalna liczba znaków 2000), jakie powinny być spełnione przez pozycje na fakturze, aby zostały zaksięgowane wg danej pozycji schematu księgowego. Na oknie Warunek zadziałania schematu funkcjonują dokładnie te same przyciski, co na oknie Opis. Grupa pierwsza to przyciski związane z obsługą okna Wizarda:  Zapisz zmiany – zapisuje podstawowe dane nagłówka oraz powoduje powrót do formularza pozycji zestawienia, z poziomu którego definiuje się poszczególne pozycje schematu.  Anuluj zmiany – wyjście z formularza schematu księgowań. Druga grupa przycisków pozwala na wprowadzanie, zatwierdzanie, cofanie, usuwanie wprowadzonych warunków zadziałania schematu. – udostępnia listę identyfikatorów warunków, między innymi: Nr dokumentu, Opis, Kategorię ogólną, Kategorię szczegółową  – zatwierdza wybrany warunek. – pozwala na wycofanie jeszcze niezatwierdzonego warunku.  – tzw. Czyszczenie („gumka”) pozwala na usunięcie zatwierdzonego warunku. Warunkiem może być:

• Waluta – symbol @Waluta
• Opis – symbol @Opis
• Rejestr – symbol @Rejestr
• Kategoria dokumentu – w ramach, której dostępne są następujące parametry:
  • Kategoria szczegółowa – symbol @KategoriaNag
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolnaNag
  • Opis kategorii – symbol @KategoriaOpisNag
  • Konto Wn kategorii – konto Wn wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w nagłówku księgowanego dokumentu – symbol @KatNagKontoWn
  • Konto Ma kategorii – konto Ma wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w nagłówku księgowanego dokumentu – symbol @KatNagKontoMa.
• Kategoria pozycji – w ramach której dostępne są następujące parametry:
  • Kategoria szczegółowa – symbol @KategoriaElem
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolnaElem
  • Opis kategorii – symbol @KategoriaOpisElem
  • Konto Wn kategorii – konto Wn wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w pozycji księgowanego dokumentu – symbol @KatElemKontoWn
  • Konto Ma kategorii – konto Ma wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w pozycji księgowanego dokumentu – symbol @KatElemKontoMa.
• Kategoria2 pozycji – w ramach której dostępne są następujące parametry:
  • Kategoria2 szczegółowa – symbol @Kategoria2Elem
  • Kategoria2 ogólna – symbol @Kategoria2OgolnaElem
  • Opis kategorii2 – symbol @KategoriaOpis2Elem
  • Konto Wn kategorii2 – konto Wn wprowadzone na kategorii2 w segmencie księgowym, a użytej w pozycji księgowanego dokumentu – symbol @Kat2ElemKontoWn
  • Konto Ma kategorii2 – konto Ma wprowadzone na kategorii2 w segmencie księgowym, a użytej w pozycji księgowanego dokumentu – symbol @Kat2ElemKontoMa.
• Płatności – w ramach, którego dostępny jest następujący parametr:
  • Waluta płatności – symbol @WalutaPlatnosci
  • Kierunek przepływu pieniędzy – symbol @PlatKierunek.
• Dokument wewnętrzny– symbol @Wewnetrzna
• Płatność VAT w PLN – symbol @PlatnoscVatPLN
• Odliczenia VAT – symbol @Odliczenia
• Rodzaj zakupu/sprzedaży – symbol @RodzajZakupu/ @RodzajSprzedazy
• Środek trwały – w ramach którego dostępne są następujące parametry:
  • Nr inwentarzowy,
  • Nazwa,
  • Grupa,
  • KŚT,
  • Kategoria szczegółowa,
  • Kategoria ogólna,
  • Opis kategorii,
  • Konto Wn kategorii,
  • Konto Ma kategorii.
• Wartości niematerialne i prawne – w ramach którego dostępne są następujące parametry:
  • Nr inwentarzowy,
  • Nazwa,
  • Grupa,
  • Kategoria szczegółowa,
  • Kategoria ogólna,
  • Opis kategorii,
  • Konto Wn kategorii,
  • Konto Ma kategorii.
• Podmiot – w ramach którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod – symbol @KodPodmiotu
  • Typ – symbol @TypPodmiotu
  • Konto Odbiorcy – symbol @KontoPodmiotuOdb
  • Konto Dostawcy– symbol @KontoPodmiotuDost
  • Typ zaliczkobiorcy – symbol @TypZaliczkobiorcy.
• Płatnik – w ramach którego dostępne są następujące parametry:
  • Konto płatnika 1 – symbol @KontoPlatnikaOdb
  • Konto płatnika 2 – symbol @KontoPlatnikaDost
  • Kod – symbol @KodPlatnika
  • Typ – symbol @TypPlatnika.
• Kwoty dodatkowe – w ramach którego dostępne są następujące parametry:
  • Kategoria szczegółowa – symbol @KategoriaDodat
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolnaDodat
  • Konto Wn – symbol @KontoDodatWn
  • Konto Ma – symbol @KontoDodatMa
  • Konto Wn kategorii – symbol @KontoDodatKatWn
  • Konto Ma kategorii – symbol @KontoDodatKatMa
  • Opis – symbol @OpisDodat
  • Waluta – symbol @DodatWaluta
  • Kategoria2 szczegółowa – symbol @Kategoria2Dodat
  • Kategoria2 ogólna – symbol @Kategoria2OgolnaDodat
  • Konto Wn kategorii2 – symbol @KontoDodatKat2Wn
  • Konto Ma kategorii2 – symbol @KontoDodatKat2Ma
  • Opis2 – symbol @Opis2Dodat.
• Wartość atrybutu – symbol @Dok_Atrybut(‘kod atrybutu’) =’wartość atrybutu’
• Kod JPK_V7 w ramach którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod JPK_V7 – symbol @KodJPK_V7. Po wyborze tej opcji pojawia się okno z listą kodów JPK_V7. W przypadku schematów służących do księgowania dokumentów zakupowych wyświetlana jest lista procedur i typów dokumentów dotyczących zakupu oraz znacznik techniczny ZakupVAT_Marza. W przypadku schematów służących do księgowania dokumentów sprzedażowych wyświetlana jest lista kodów towarowych oraz procedur i typów dokumentów dotyczących sprzedaży. Po wskazaniu przez użytkownika konkretnego kodu JPK_V7 pojawia się okno Czy jest kod JPK_V7 na dokumencie? z możliwością wyboru wariantu Tak lub Nie.
  • Czy jest kod JPK_V7 – symbol @JestKodJPK_V7. Po wyborze tej opcji pojawia się okno Czy jest kod JPK_V7 na dokumencie? z możliwością wyboru wariantu Tak lub Nie.
• Opis analityczny – w ramach, których dostępne są następujące parametry:
  • Konto 1 elementu wymiaru – symbol @OpisAnalitycznyKonto1(’NAZWA WYMIARU’)
  • Konto 2 elementu wymiaru – symbol @OpisAnalitycznyKonto2(’NAZWA WYMIARU’)
  • Ostatni element pozycji wymiaru– symbol @OpisAnalitycznyElement(’NAZWA WYMIARU’)
  • Pozycja wymiaru – symbol @OpisAnalitycznyPozycja(’NAZWA WYMIARU’).

Wprowadzanie warunku zadziałania schematu Definiowanie warunku opiera się na czterech polach kreatora:

• Łącznik – określenie sposobu łączenia warunków wyrażenia („i”, „lub”).
• Funkcja – pozwala na uzależnienie definiowanego warunku od Nr dokumentu, Opisu, Kategorii.
• Operator – pozwala na logiczne powiązanie funkcji z wartością.
• Wartość – wartość funkcji. W przypadku Nr dokumentu oraz Opisu, wartość należy wpisać „z ręki”. Dla kategorii wyświetlany jest słownik kategorii, dla środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych również mamy możliwość wyboru odpowiedniej wartości z wyświetlanej listy.

Schematy księgowań zostały podzielone na:

• Schematy księgowań dla dokumentów handlowych, magazynowych
• Schematy księgowań dla dokumentów wprowadzonych bezpośrednio do Rejestru VAT
• Schematy księgowań dla dokumentów kasowych i bankowych
• Pozostałe typy schematów księgowych

Pod pojęciem dokumentów handlowych rozumiemy dokumenty wystawiane bądź wprowadzane do modułu Faktury. Są to Faktury Sprzedaży, paragony oraz Faktury Zakupu. Z dokumentami handlowymi związane są następujące typy schematów: Faktury Sprzedaży, Faktury Zakupu, Paragony, Dokumenty Wewnętrzne Sprzedaży, Dokumenty Wewnętrzne Zakupu. Dokumenty magazynowe to: PZ, WZ, PW, RW, MM, WKA, PKA, Tax Free. Są one ściśle związane z modułem Handel. Do każdego z wymienionych typów dokumentów przypisany jest odrębny typ schematu księgowań i tak:

• Typ schematu dla dokumentów PZ to Przyjęcia zewnętrzne,
• Typ schematu dla dokumentów WZ to Wydania zewnętrzne,
• Typ schematu dla dokumentów PW to Przyjęcia wewnętrzne,
• Typ schematu dla dokumentów RW to Rozchody wewnętrzne,
• Typ schematu dla dokumentów MM to Przesunięcie międzymagazynowe,
• Typ schematu dla dokumentów WKA to Wydanie kaucji,
• Typ schematu dla dokumentów PKA to Przyjęcia kaucji,
• Typ schematu dla dokumentów Tax Free to Tax Free.

Sposób budowania schematu dla wszystkich powyższych typów jest jednakowy. W punkcie tym omówione zostanie definiowania schematu księgowego na przykładzie wzorca o typie Faktury Sprzedaży.

Schemat księgowań posiada strukturę analogiczną do budowy zapisów księgowych – składa się z nagłówka oraz pozycji.

Nagłówek wzorca odpowiada nagłówkowi zapisu księgowego, pozycja schematu – pozycji w zapisie księgowym, czyli pojedynczemu dekretowi.

Uwaga

Budowa schematu księgowego wyznacza dwa główne etapy tworzenia wzorca: etap definiowania nagłówka oraz etap wprowadzania elementów wzorca, czyli schematu dekretacji.

Przykład definiowania schematu o typie Faktury Sprzedaży: Przystępując do definiowania schematu dla Faktur Sprzedaży w polu Typy schematów wybieramy typ Faktury Sprzedaży. Ikona  Dodaj otwiera formularz Schemat księgowy. Przystępujemy do definiowania nagłówka schematu. Należy uzupełnić pola dotyczące nagłówka schematu księgowego: Symbol – symbol wzorca księgowania, o max długości 20 znaków alfanumerycznych np. SPRZEDAŻ. Symbol musi być unikalny w ramach danego typu dokumentów. Nazwa – nazwę wzorca, o max długości 50 znaków alfanumerycznych np. SPRZEDAŻ TOWARÓW HANDLOWYCH. Dziennik – dziennik księgowy, w którym będą księgowane Faktury Sprzedaży przy użyciu wzorca księgowego. Pozycję wyposażono w przycisk wyświetlający listę dostępnych dzienników księgowych, tzw. drop-down. Księgowanie przez bufor – parametr jest domyślnie zaznaczony. Jego zaznaczenie pozwala na księgowanie „na brudno” tj. W buforze. Odznaczenie – księgowanie „na czysto” tj. na liście dokumentów zatwierdzonych. Nieaktywny – zaznaczenie tego parametru spowoduje, że ten schemat nie będzie pojawiał się na liście wyboru podczas księgowania. Do wykorzystania, jeśli dany schemat był kiedykolwiek użyty do księgowania, więc nie można go usunąć, a nie jest już stosowany.

Pobierz datę księgowania z Konfiguracji  – zaznaczenie tego parametru powoduje, że data, z jaką dany typ dokumentów zostanie zaksięgowany, jest pobierana z Konfiguracji firmy/ Księgowość/ Parametry – Księgowanie dokumentów z datą. Przy dodawaniu nowego schematu księgowań parametr ten jest domyślnie zaznaczony. Jeżeli parametr Pobierz datę księgowania z Konfiguracji nie zostanie zaznaczony, wówczas użytkownik ma możliwość określenia daty księgowania bezpośrednio na schemacie księgowań, właściwej dla danego typu dokumentu. W takim przypadku przycisk Data księg. i pole do wpisania makra są aktywne. Data księgowania może zostać wówczas bezpośrednio wpisana „z ręki”. Data księgowania może zostać również wybrana z listy po naciśnięciu przycisku Data księg. Wyświetlana lista wyboru jest zależna od typu schematu księgowań, a dostępne wartości zostały przedstawione w Tabeli poniżej.

Typ schematu księgowań	Dostępne daty	Źródło daty	Makro
Amortyzacja Likwidacja Otrzymanie Przeszacowanie Ulepszenie Środka Trwałego	Data operacji	pole Data operacji na dokumencie środka trwałego	@DataOperacji
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/Data bieżąca	@DataBiezaca
Deklaracje/JPK	Data deklaracji	ostatni dzień miesiąca, za który liczona jest deklaracja np. dla deklaracji za 01.2011 będzie to data 31.01.2011	@DataDeklaracji
	Termin płatności	termin płatności, termin złożenia deklaracji np. dla VAT-7 za 01.2011 będzie to 25.02.2011	@TerminPlatnosci
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
Delegacje	Data dokumentu	pole Data dokumentu	@DataDok
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
	Data rozpoczęcia delegacji	pole od z sekcji Czas trwania delegacji	@DataRozpoczeciaDelegacji
	Data zakończenia delegacji	pole do z sekcji Czas trwania delegacji	@DataZakonczeniaDelegacji
	Data rozliczenia delegacji	pole Data rozliczenia delegacji	@DataRozliczeniaDelegacji
Ewidencja kosztów, Ewidencja przychodów	Data zapisu	pole Data zapisu na dokumencie	@DataZapisu
	Data wystawienia	pole Data wystawienia na dokumencie	@DataWyst
	Data operacji	pole Data operacji na dokumencie	@DataOperacji
	Termin płatności	pole Termin płatności na dokumencie	@TerminPlatnosci
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
Faktury Sprzedaży, Paragony Rejestr Sprzedaży VAT	Data wystawienia	pole Data wystawienia na dokumencie	@DataWyst
	Data sprzedaży	pole Data sprzedaży na dokumencie	@DataOperacji
	Termin płatności	pole Termin płatności na dokumencie	@TerminPlatnosci
	Data bieżąca	Menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
	Data obowiązku podatkowego	pole Obowiązek podatkowy na dokumencie	@DataObowPodat
Dokumenty Wewnętrzne sprzedaży	Data wystawienia	pole Data wystawienia na dokumencie	@DataWyst
	Data sprzedaży	pole Data sprzedaży na dokumencie	@DataOperacji
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
Dokumenty Wewnętrzne zakupu	Data wystawienia	pole Data wystawienia na dokumencie	@DataWyst
	Data wpływu	pole Data wpływu na dokumencie	@DataWplywu
	Data zakupu	pole Data zakupu na dokumencie	@DataOperacji
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
Faktury Zakupu, Rejestr Zakupów VAT	Data wystawienia	pole Data wystawienia na dokumencie	@DataWyst
	Data wpływu	pole Data wpływu na dokumencie	@DataWplywu
	Data zakupu	pole Data zakupu na dokumencie	@DataOperacji
	Termin płatności	pole Termin płatności na dokumencie	@TerminPlatnosci
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
	Data obowiązku podatkowego	pole Obowiązek podatkowy na dokumencie	@DataObowPodat
	Data prawa do odliczenia	pole Prawo do odliczenia na dokumencie	@DataPrawoOdlicz
Dokumenty kompensat	Data dokumentu	pole Data dokumentu	@DataDok
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
Lista płac	Data wypłaty	pole Data wypłaty na dokumencie	@DataWyplaty
	Okres wypłaty	pole Okres do na dokumencie	@DataOperacji
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
Noty odsetkowe	Data dokumentu	pole Data dokumentu	@DataDok
	Termin płatności	pole Termin płatności na dokumencie	@TerminPlatnosci
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
Noty odsetkowe KH	Data dokumentu	pole Data dokumentu	@DataDok
	Termin płatności	pole Termin	@TerminPlatnosci
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
Ponaglenie zapłaty	Data dokumentu	pole Data dokumentu	@DataDok
	Termin płatności odsetek	pole Termin płatności odsetek	@TerminPlatosciOdsetki
	Termin płatności kosztów dodatkowych	pole Termin płatności dla kosztów dodatkowych	@TerminPlatnosciKoszty
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
Przesunięcia międzymagazynowe, Przyjęcia wewnętrzne, Rozchody wewnętrzne	Data wystawienia	pole Data wystawienia na dokumencie	@DataWyst
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
Przyjęcia kaucji, Przyjęcia zewnętrzne	Data wpływu	pole Data wpływu na dokumencie	@DataWplywu
	Data wystawienia	pole Data wystawienia na dokumencie	@DataWyst
	Data przyjęcia	pole Data przyjęcia na dokumencie	@DataOperacji
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
PW produkcyjne	Data wystawienia	pole Data wystawienia na dokumencie	@DataWyst
	Data przyj. prod.	pole Data przyj. prod.	@DataOperacji
	Data rozch. skł.	pole Data rozch. skł.	@DataRozch
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
Raporty kasa/bank	Data zamknięcia	pole Data zamknięcia na dokumencie	@DataZamkn
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
Rozliczenia, Różnice kursowe, Różnice kursowe MW	Data rozliczenia	pole Data rozliczenia na dokumencie	@DataRozlicz
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
RW produkcyjne	Data rozchodu	pole Data rozchodu	@DataRozch
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca
Wydania kaucji, Wydania zewnętrzne	Data wystawienia	pole Data wystawienia na dokumencie	@DataWyst
	Data wydania	pole Data wydania na dokumencie	@DataWydania
	Data bieżąca	menu: Narzędzia/ Data bieżąca	@DataBiezaca

Uwaga

Przystępując do księgowania, użytkownik z listy wybiera wzorzec księgowania dokumentów. Wzorzec można rozpoznać tylko po symbolu, nazwie oraz polu Uwagi. Oznacza to konieczność nadawania wzorcom czytelnych symboli, nazw.

Okna Warunku i Opisu wyposażono w przycisk  uruchamiającego Wizarda. Kliknięcie na przycisk powoduje wejście do odpowiedniego okna. Jeśli użyjemy klawisza przy Warunku, to otworzy się okno Warunek zadziałania schematu księgowego. Okno Warunek zadziałania schematu księgowego pozwala na definiowanie warunków (maksymalnie 2000 znaków), pozwalających na wybiórcze księgowanie dokumentów tj. tylko tych, które spełniają warunki w użytym schemacie. Na oknie Warunek zadziałania schematu funkcjonują przyciski.

Grupa pierwsza to przyciski związane z obsługą okna Kreatora schematu:  Zapisz zmiany – zapisuje podstawowe dane nagłówka oraz powoduje powrót do formularza schematu księgowego, z poziomu, którego definiuje się poszczególne pozycje schematu.  Anuluj zmiany – wyjście z formularza schematu księgowań. Druga grupa przycisków pozwala na wprowadzanie, zatwierdzanie, cofanie, usuwanie wprowadzonych warunków zadziałania schematu.  – udostępnia listę identyfikatorów warunków: Opis, Kategorię dokumentu: ogólną, szczegółową, Kod, Typ podmioty, Typ zaliczkobiorcy itp.  – zatwierdza wybrany warunek. – pozwala na wycofanie jeszcze niezatwierdzonego warunku. – tzw. Czyszczenie („gumka”) pozwala na usunięcie zatwierdzonego warunku. Oprócz przycisków okno wyposażone jest w zakładkę [Opis] pozwalającą na przejście do definiowania opisu w nagłówku schematu. Warunkiem może być:

• Waluta – symbol @Waluta,
• Opis – symbol @Opis,
• Korekta zbiorcza – symbol @KorektaZbiorcza,
• Płatność VAT w PLN – symbol @PlatnoscVatPLN (warunek dostępny tylko dla faktur sprzedaży i zakupu),
• Kategoria dokumentu – w ramach, której dostępne jest pięć parametrów:
  • Kategoria szczegółowa – symbol @KategoriaNag
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolnaNag
  • Opis kategorii – symbol @KategoriaOpisNag
  • Konto Wn kategorii – konto Wn wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym – symbol @KatNagKontoWn
  • Konto Ma kategorii – konto Ma wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym – symbol @KatNagKontoMa.
• Podmiot – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod – symbol @KodPodmiotu
  • Typ – symbol @TypPodmiotu
  • Konto odbiorcy – konto wprowadzone na karcie kontrahenta na zakładce [Księgowe] w polu Przychód – symbol @KontoPodmiotuOdb
  • Konto dostawcy – konto wprowadzone na karcie kontrahenta na zakładce [Księgowe] w polu Rozchód – symbol @KontoPodmiotuDost
  • Typ zaliczkobiorcy – symbol @TypZaliczkobiorcy.
• Płatnik – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Konto płatnika 1 – konto wprowadzone na karcie płatnika np. na formularzu kontrahenta na zakładce [Księgowe] w polu Przychód – symbol @KontoPlatnikaOdb
  • Konto płatnika 2 – konto wprowadzone na karcie płatnika np. na formularzu kontrahenta na zakładce
  • [Księgowe]
  • w polu Rozchód – symbol @KontoPlatnikaDost
  • Kod – symbol @KodPlatnika
  • Typ – symbol @TypPlatnika
• Magazyn – symbol @Magazyn
• Faktury zaliczkowe – symbol @CzyZaliczkowa
• Wartość atrybutu – symbol @Dok_Atrybut
• Kod JPK_V7 w ramach którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod JPK_V7 – symbol @KodJPK_V7. Po wyborze tej opcji pojawia się okno z listą kodów JPK_V7. W przypadku schematów służących do księgowania dokumentów zakupowych wyświetlana jest lista procedur i typów dokumentów dotyczących zakupu oraz znacznik techniczny ZakupVAT_Marza. W przypadku schematów służących do księgowania dokumentów sprzedażowych wyświetlana jest lista kodów towarowych oraz procedur i typów dokumentów dotyczących sprzedaży. Po wskazaniu przez użytkownika konkretnego kodu JPK_V7 pojawia się okno Czy jest kod JPK_V7 na dokumencie? z możliwością wyboru wariantu Tak lub Nie.
  • Czy jest kod JPK_V7 – symbol @JestKodJPK_V7. Po wyborze tej opcji pojawia się okno Czy jest kod JPK_V7 na dokumencie? z możliwością wyboru wariantu Tak lub Nie.

Wprowadzanie warunku zadziałania schematu Definiowanie warunku opiera się na czterech polach kreatora:

• Łącznik – określenie sposobu łączenia warunków wyrażenia („i”, „lub”),
• Funkcja – pozwala na uzależnienie definiowanego warunku od Opisu, Kategorii, Podmiotu,
• Operator – pozwala na logiczne powiązanie funkcji z wartością,
• Wartość – wartość funkcji. W przypadku Kodu Podmiotu oraz Opisu wartość należy wpisać „z ręki”. Dla kategorii ogólnej i szczegółowej wyświetlany jest słownik kategorii, typu podmiotu i zaliczkobiorcy. Możliwość wyboru: Kontrahenci, Banki, Pracownicy i Wspólnicy, Urzędy, a dla Konta Wn i Ma kategorii wyświetla się Plan Kont.

Symb.	Opis	Nazwa	Symb.	Opis	Symb.	Relacja
AND OR	I LUB	Waluta	@Waluta	Waluta dokumentu	"=" ">" "<" ">=" "<=" "< >" zawiera nie zawiera	Równa się Większy Mniejszy Większy lub równy Mniejszy lub równy Różny	Symbol waluty wprowadzonej w konfiguracji programu
		Opis	@Opis	Opis Faktury VAT wprowadzony do pola obok pola kod kategorii			Dowolna wartość wprowadzona „z ręki”
		Korekta zbiorcza	@KorektaZbiorcza	Faktura jest korektą zbiorczą			Tak, Nie
		Płatność VAT w PLN	@PlatnoscVatPLN	Kwota VAT w PLN na fakturze w walucie obcej dla kontrahenta krajowego			Tak, Nie
		Kategoria szczegółowa	@KategoriaNag	Kod kategorii szczegółowej			Kod kategorii szczegółowej ze słownika kategorii
		Kategoria Ogólna	@KategoriaOgolnaNag	Kod kategorii ogólnej			Kod kategorii ogólnej ze słownika kategorii
		Opis kategorii	@KategoriaOpisNag	Opis kategorii ogólnej			Opis kategorii ogólnej ze słownika kategorii
		Konto Wn kategorii	@KatNagKontoWn	Konto Wn wprowadzone w segmencie księgowym na kategorii			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Konto Ma kategorii	@KatNagKontoMa	Konto Ma wprowadzone w segmencie księgowym na kategorii			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Kod Podmiotu	@KodPodmiotu				Wartość wprowadzona „z ręki”
		Typ Podmiotu	@TypPodmiotu				Wybór z listy: Kontrahenci, Banki, Pracownicy i wspólnicy, Urzędy
		Konto odbiorcy	@KontoPodmiotuOdb	Konto wypełnione na karcie kontrahenta			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Konto dostawcy	@KontoPodmiotuDost	Konto wypełnione na karcie kontrahenta			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Typ Zaliczkobiorcy	@TypZaliczkobiorcy				Wybór z listy: Kontrahenci, Banki, Pracownicy i wspólnicy, Urzędy
		Konto płatnika 1	@KontoPlatnikaOdb	Konto wprowadzone na karcie płatnika			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Konto płatnika 2	@KontoPlatnikaDost	Konto wprowadzone na karcie płatnika			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Magazyn	@Magazyn				Wybór z listy magazynów
		Fa zaliczkowe	@CzyZaliczkowa				Tak, Nie, Finalna
		Wartość atrybutu	@Dok_Atrybut	Atrybut wybrany na fakturze o typie kontrahent lub dokument			Wybór z listy atrybutów dla kontrahenta lub dokumentu o wartości wprowadzonej „z ręki”
		Kod JPK_V7/ Kod JPK_V7	@KodJPK_V7	Kod JPK_V7 wybrany na dokumencie			W przypadku schematów służących do księgowania dokumentów zakupowych wyświetlana jest lista procedur i typów dokumentów dotyczących zakupu oraz znacznik techniczny ZakupVAT_Marza. W przypadku schematów służących do księgowania dokumentów sprzedażowych wyświetlana jest lista kodów towarowych oraz procedur i typów dokumentów dotyczących sprzedaży. Po wskazaniu przez użytkownika konkretnego kodu JPK_V7 pojawia się okno Czy jest kod JPK_V7 na dokumencie? z możliwością wyboru wariantu Tak lub Nie
		Kod JPK_V7/ Czy jest kod JPK_V7	@JestKodJPK_V7	Czy na dokumencie wybrano kod JPK_V7			Tak, Nie

Wizard Opisu w nagłówku schematu księgowań Okno wyposażono w mechanizmy przenoszące do nagłówka zapisu księgowego odpowiedni opis pobierany z księgowanej faktury. Poniżej okno Wizarda nagłówka Opis. Formularz Opis wyposażono w dwie grupy przycisków. Grupa pierwsza to przyciski związane z obsługą okna Wizarda:  Zapisz zmiany – zapisuje podstawowe dane nagłówka oraz powoduje powrót do formularza pozycji zestawienia z poziomu, którego definiuje się poszczególne pozycje schematu.  Anuluj zmiany – wyjście z formularza schematu księgowań. Druga grupa przycisków pozwala na wprowadzanie, zatwierdzanie, cofanie, usuwanie wprowadzonych symboli opisu.  – udostępnia listę identyfikatorów opisu: Numer, Opis, Kategorię ogólną, Kategorię szczegółową, Kod, Typ podmiotu.  – zatwierdza wybrany identyfikator opisu. – pozwala na wycofanie jeszcze niezatwierdzonego identyfikatora opisu.  – tzw. Czyszczenie („gumka”) pozwala na usunięcie zatwierdzonych identyfikatorów opisu. Oprócz przycisków okno wyposażone jest w zakładkę Warunek pozwalającą na przejście do definiowania warunku w nagłówku schematu. Wprowadzanie identyfikatora opisu W celu wprowadzenia identyfikatora opisu należy wybrać przycisk . Pokaże się lista dostępnych opisów. Po wybraniu jednego z nich, należy dokonać jeszcze jego zatwierdzenia poprzez kliknięcie na przycisku  Zatwierdź. W dużym oknie zatytułowanym Opis pojawi się makro opisu np. @NumerPelny, jeżeli wybraliśmy Numer własny. Opisami mogą być:

• Waluta – symbol @Waluta
• Nr faktury – mechanizm Numer własny – symbol @NumerPelny
• Opis faktury – mechanizm Opis – symbol @Opis
• Kategoria dokumentu – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Kategoria szczegółowa – symbol @KategoriaNag
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolnaNag
  • Opis kategorii – symbol @KategoriaOpisNag.
• Podmiot – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod podmiotu – symbol @KodPodmiotu
  • Typ podmiotu – symbol @TypPodmiotu
  • Typ zaliczkobiorcy – symbol @TypZaliczkobiorcy.
• Płatnik – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod podmiotu – symbol @KodPodmiotu
  • Typ podmiotu – symbol @TypPodmiotu
• Magazyn – symbol @Magazyn
• Wartość atrybutu – symbol @Dok_Atrybut
• Dowolny opis wprowadzony „z ręki” przez użytkownika.

  

Dane pobierane są z księgowanej Faktury Sprzedaży i tak:

• Nr dokumentu – pobierany jest z pola Dokument
• Opis z pola znajdującego obok pola Kategoria
• Kategoria ogólna bądź Kategoria szczegółowa – pobierane są z pola Kategoria, wktórym wyświetlany jest kod kategorii (ogólnej bądź szczegółowej, w zależności od tego, którą wybrał użytkownik)
• Kod podmiotu – pobierany jest z pola Kontrahent
• Typ podmiotu – pobierany jest zgodnie ze słownikiem, do którego należy podmiot z dokumentu
• Magazyn – jest pobierany zgodnie z polem Magazyn.

Definiowanie elementu w schemacie księgowań Po zakończeniu etapu definiowania nagłówka schematu, przycisk  pozwala na powrót do formularza zatytułowanego Schemat księgowy, z poziomu którego wprowadza się kolejne pozycje wzorca. Każda z pozycji odpowiada pojedynczemu dekretowi (pozycji) w zapisie księgowym. Formularz posiada dwie zakładki: [Ogólna] – służy do definiowania poszczególnych pozycji schematu księgowań [Pozostałe] – pozwala na połączenie danego wzorca z innymi schematami księgowań tego samego typu. Formularz pozycji schematu księgowań – zakładka [Ogólne] Formularz zakładki swą konstrukcją przypomina formularz zapisu księgowego. Posiada nagłówek z polami:

• Symbol – symbol schematu księgowań
• Nazwa – nazwa schematu księgowań
• Dziennik – dzienniki księgowań, w którym będą generowane dekrety w oparciu o księgowane dokumenty
• Pobierz datę księgowania z Konfiguracji – parametr określający, z jaką datą księgowane będą dokumenty
• Warunek – warunki, jakie powinien spełniać księgowany dokument
• Opis – identyfikatory opisów odpowiedzialne za przenoszenie opisów z odpowiednich pól dokumentu do nagłówka zapisu księgowego
• Parametr – Księgowanie przez bufor – odpowiedzialny za umieszczanie dekretów w buforze lub na liście zapisów zatwierdzonych oraz część pokazującą zdefiniowane pozycje będące odpowiednikami pozycji zapisu księgowego tzw. dekretów.

Formularz posiada dwie grupy przycisków. Grupa pierwsza jest ściśle związana z definiowaną pozycją schematu. Składają się na nią poniższe ikony:  Nowa pozycja schematu – dodanie nowej pozycji schematu księgowań  Edycja pozycji schematu – podgląd elementu schematu księgować z możliwością dokonania zmian  Usuń pozycję – kasowanie pozycji schematu księgowań     – Przesuń pozycję w górę, Przesuń pozycję w dół – służące do zamiany wskazanej pozycji z pozycją sąsiednią, która znajduje się odpowiednio powyżej lub poniżej wskazanej pozycji. Ikony są aktywne w zależności od położenia danej pozycji tzn., jeśli dana pozycja jest pierwszą na liście to opcja w górę jest nieaktywna, a jeśli jest ostatnią na liście, to opcja w dół jest nieaktywna. Grupa druga zawiera przycisk:  Sprawdzanie poprawności działania schematu W celu dodania nowej pozycji schematu należy wybrać przycisk  Dodaj. Otwiera on okno elementu schematu księgowań. Formularz wyposażono w następujące pola:

• Konta księgowe Wn i Ma,
• Podział na słowniki,
• Podział na kategorie,
• Kwota,
• Opis,
• Warunek zadziałania schematu księgowań,
• Rozrachunek,
• Księgowanie walutowe – pole to jest widoczne przy włączonym module Księga Handlowa Plus i dostępne tylko dla tych schematów, które wykorzystują kwoty w walucie.

Elementowi schematu z tego poziomu należy przypisać jedno lub dwa konta księgowe. Mogą być wpisane lub wybrane z listy kont udostępnianej po kliknięciu na przyciskach Konto Wn, Konto Ma. Poza tym obok pola konto Wn i Ma istnieje możliwość rozwinięcia podmenu następującymi makrami:

• Kategoria dokumentu – w ramach której dostępne są dwa parametry:
  • Konto Wn kategorii – konto Wn wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w nagłówku księgowanego dokumentu – symbol @KatNagKontoWn,
  • Konto Ma kategorii – konto Ma wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w nagłówku księgowanego dokumentu – symbol @KatNagKontoMa.
• Kategoria pozycji – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Konto Wn kategorii – konto Wn wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w pozycji księgowanego dokumentu – symbol @KatElemKontoWn,
  • Konto Ma kategorii – konto Ma wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w pozycji księgowanego dokumentu – symbol @KatElemKontoMa.
• Podmiot:
  • Konto Odbiorcy – konto wypełnione na karcie kontrahenta, na zakładce [Księgowe], wpolu Przychód – symbol @KontoPodmiotuOdb,
  • Konto Dostawcy – konto wypełnione na karcie kontrahenta, na zakładce [Księgowe], wpolu Rozchód – symbol @KontoPodmiotuDost.
• Płatnik:
  • Konto płatnika 1 – konto wypełnione na karcie kontrahenta, na zakładce [Księgowe], wpolu Przychód lub Konto 1 na formularzu pracownika – symbol @KontoPlatnikaOdb,
  • Konto płatnika 2 – konto wypełnione na karcie kontrahenta, na zakładce [Księgowe], wpolu Rozchód lub Konto 1 na formularzu pracownika – symbol @KontoPlatnikaDost.
• Magazyn:
  • @KontoMagazyn – odwołuje się do konta magazynu wybranego w nagłówku dokumentu (w schematach służących do księgowania dokumentów handlowych i magazynowych, za wyjątkiem schematów o typie Przesunięcia międzymagazynowe),
  • @KontoElemMagazyn – odwołuje się do konta wskazanego na pozycji cennikowej towaru (zakładka [Zasoby]) wybranego w pozycji dokumentu (w schematach służących do księgowania dokumentów handlowych i magazynowych, za wyjątkiem schematów o typie Przesunięcie międzymagazynowe),
  • @KontoMagazyn – odwołuje się do konta magazynu określonego na dokumencie Przesunięcie międzymagazynowe jako magazyn źródłowy (w schemacie o typie Przesunięcia międzymagazynowe),
  • @KontoMagDocelowy – odwołuje się do konta magazynu wybranego na dokumencie Przesunięcie międzymagazynowe jako magazyn docelowy (w schemacie o typie Przesunięcie międzymagazynowe).

Opis analityczny:

• OpisAnalitycznyKonto1(’NAZWA WYMIARU’):
  • w przypadku wymiaru o typie Opisowy umożliwia księgowanie na konto wskazane na elemencie wybranego w schemacie wymiaru,
  • w przypadku wymiaru o typie Z planu kont umożliwia księgowanie na konkretne konto z planu kont uzupełnione na pozycji opisu analitycznego na dokumencie,
  • w przypadku wymiaru o typie Kategoria umożliwia księgowanie na konto wskazane na formularzu kategorii w polu Konto – segment Wn,
  • w przypadku wymiaru o typie Słownik – Kontrahent/ Pracownik/ Wspólnik umożliwia księgowanie na konto wskazane na formularzu danego podmiotu w polu Przychód/ Konto 1,
  • w przypadku wymiaru o typie Słownik – Towar/ Środek trwały/ Bank/ Urząd nie ma możliwości skorzystania z powyższego makra.
• OpisAnalitycznyKonto2(’NAZWA WYMIARU’):
  • w przypadku wymiaru o typie Opisowy umożliwia księgowanie na konto wskazane na elemencie wybranego w schemacie wymiaru,
  • w przypadku wymiaru o typie Z planu kont umożliwia księgowanie na konkretne konto z planu kont uzupełnione na pozycji opisu analitycznego na dokumencie,
  • w przypadku wymiaru o typie Kategoria umożliwia księgowanie na konto wskazane na formularzu kategorii w polu Konto – segment Ma,
  • w przypadku wymiaru o typie Słownik – Kontrahent/ Pracownik/ Wspólnik umożliwia księgowanie na konto wskazane na formularzu danego podmiotu w polu Rozchód/ Konto 2,
  • w przypadku wymiaru o typie Słownik – Towar/ Środek trwały/ Bank/ Urząd nie ma możliwości skorzystania z powyższego makra

• @OpisAnalitycznyElement(’NAZWA WYMIARU’):
  • w przypadku wymiaru o typie Opisowy umożliwia księgowanie na konto utworzone na podstawie kodu podwymiaru lub kodu elementu wymiaru,
  • w przypadku wymiaru o typie Z planu kont umożliwia księgowanie na konkretne konto z planu kont uzupełnione na pozycji opisu analitycznego na dokumencie,
  • w przypadku wymiaru o typie Kategoria umożliwia księgowanie na konto utworzone na podstawie kodu kategorii,
  • w przypadku wymiaru o typie Słownik umożliwia księgowanie na konto utworzone na podstawie kodu danego słownika.

Parametr Podział na kategorie – pozwala na księgowanie pozycji faktury wg kategorii ogólnej lub szczegółowej. Efekt użycia tego parametru to utworzenie pozycji księgowych (dekretów) odpowiadających poszczególnym kategoriom przypisanym do pozycji dokumentu (np. Faktury Sprzedaży). Parametr Podział na słowniki – dostępne są następujące typy słowników: Podmioty, Zaliczkobiorcy, Towary oraz Płatnicy. Typ Towar – w programie konta księgowe związane z zakupem, sprzedażą towarów mogą być zakładane automatycznie w oparciu o grupy towarowe oraz o rodzaj asortymentu. Jeżeli użytkownik chce uzyskać taki efekt, zakładając konto księgowe np. 730 Sprzedaż towarów, powinien nadać mu status konta słownikowego Towary z podziałem na grupy. Jeżeli w trakcie księgowania nie zostanie znalezione konto analityczne spełniające kryterium zadeklarowane w konfiguracji, program je automatycznie założy. Typ Podmioty – system, oprócz umiejętności automatycznego zakładania kont księgowych w oparciu o towary oraz grupy towarowe, wyposażono w mechanizmy automatycznego zakładania kont analitycznych dla Kontrahentów, Pracowników, Wspólników, Banków, Urzędów. Konta dla kontrahentów mogą być zakładane w oparciu o: Kod kontrahenta lub NIP, ewentualnie Identyfikator liczbowy. Aby mechanizm automatycznego zakładania kont zadziałał Użytkownik musi: W menu Konfiguracja/ Firma/ Księgowość/ Księgowość kontowa zaznaczyć parametr Automatyczne zakładanie kont słownikowych i wybrać jeden z trzech identyfikatorów konta (Kod, NIP, Identyfikator liczbowy). W Planie Kont konta syntetyczne takie jak: Rozrachunki z odbiorcami (np. konto 201) oraz Rozrachunki z dostawcami (np. konto 202) muszą mieć przypisany status kont słownikowych wg kontrahentów. Jeżeli przed rozpoczęciem definiowania schematu dwie powyższe czynności zostały wykonane, pozycja wzorca opierająca się na koncie słownikowym 201 Rozrachunki z odbiorcami, będzie księgować wskazaną kwotę z faktury na odpowiednie konto analityczne kierując się odpowiednimi danymi kontrahenta (Kodem, NIP-em, lub Identyfikatorem). Jeżeli w trakcie księgowania nie zostanie znalezione konto analityczne spełniające kryterium zadeklarowane w konfiguracji, program je automatycznie założy. Typ Zaliczkobiorcy – system, oprócz umiejętności automatycznego zakładania kont księgowych w oparciu o towary oraz grupy towarowe i słowniki, wyposażono w mechanizmy automatycznego zakładania kont analitycznych dla zaliczkobiorców. Muszą być spełnione następujące warunki:

• Konto syntetyczne musi być kontem słownikowym powiązanym ze słownikiem pracowników,
• Na dokumencie musi być określony zaliczkobiorca.

Trzy ostatnie pola – Kwota, Opis, Warunek – wyposażono w przycisk uruchamiający kreator kwot, opisów czy też warunków. Typ Płatnicy odwołuje się do Płatnika wybranego na zdarzeniu w Preliminarzu płatności. Parametr Księgowanie walutowe- dostępny tylko w przy aktywnym module Księga Handlowa Plus. Pozwala na zaksięgowanie faktury na konto walutowe np. na konto kontrahenta zagranicznego. Jeśli w Konfiguracji firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa jest zaznaczony parametr Subanalityki walutowe na kontach słownikowych, wówczas podczas księgowania zostanie utworzone konto analityczne kontrahenta z oznaczeniem symbolu waluty np. 202-ABC-EURO. Parametr Rozrachunek – zaznaczenie parametru na pozycji, gdzie użyto konto rozrachunkowe, powoduje, że po zaksięgowaniu dekret pojawi się w opcji Księgowość/ Rozrachunki. Pozwoli to na parowanie ze sobą dekretów na kontach rozrachunkowych. Wizard definicji pozycji schematu księgowań – Definicja kwoty Kwota (wartość liczbowa) opisywana jest za pomocą dwóch parametrów: Współczynnik – pozwala na zaksięgowanej kwoty ze znakiem plus, minus, jak również na przemnożenie, podzielenie kwoty przez wartość liczbową do dwóch miejsc przed przecinkiem i sześciu miejsc po przecinku. Działanie typu mnożenie, dzielenie przez współczynnik może być wykorzystane do rozksięgowania kwot z kont zespołu „4” na konta zespołu „5”. Kwota – pozwala na wybranie jednego z identyfikatorów kwot z faktury. Podzielone zostały na grupy: Wartość, Pozycje, Kwoty VAT, Płatności oraz FS Finalne:

• Wartość pozwala na przypisanie, a następnie zaksięgowanie dowolnej kwoty,
• Identyfikatory kwot z grupy Pozycje to: Wartość netto, Wartość brutto, Wartość akcyzy. Są związane z elementami faktury

  

• Identyfikatory kwot z grupy Kwoty VAT to między innymi: Netto razem, Netto nie podlega, Netto zwolnione, Netto 0%, Netto 3%, Akcyza. Są to łączne kwoty z nagłówka faktury.

• Identyfikatory kwot z grupy Płatności to: Kwota płatności, Razem, Zapłacono, Zapłacono gotówką, Pozostaje, Zaliczka pracownika i są związane z płatnościami na danym dokumencie.
• Identyfikatory kwot z grupy Fa finalne to Zaliczki netto, Zaliczki brutto, zaliczki VAT (tylko dla faktur sprzedaży).
• Dla faktur zakupu dostępna jest jeszcze Kwota celna.

Dotyczy wersji: 2019.0.1

• Identyfikator kwoty z grupy Opis analityczny  to Kwota opisu

Oprócz przycisków, okno wyposażone jest w zakładki [Warunek] i [Opis], pozwalające na przejście do definiowania warunku lub opisu pozycji schematu bez ponownego uruchamiania kreatora.

Uwaga

Nie wolno w schemacie księgowym użyć identyfikatora kwoty brutto z grupy Pozycje oraz identyfikatora kwoty netto z grupy Kwoty VAT i na odwrót. Używając identyfikatorów kwot z grupy Pozycje (brutto, netto), z grupy Kwoty VAT można użyć jedynie identyfikatorów odpowiadających kwotom VAT.

Uwaga

Jeżeli chcemy księgować wg kategorii lub wg towarów schemat księgowy, należy oprzeć na kwotach z grupy Pozycje.

Uwaga

Warunkiem automatycznych rozliczeń i rozrachunków jest zaksięgowanie dokumentów schematem odwołującym się do makra @KwotaPlatnosci.

Wizard definicji pozycji schematu księgowań – Opis Okno Opis zawiera mechanizmy pozwalające na przenoszenie do pozycji zapisu księgowego odpowiednich opisów pobieranych z księgowanej faktury. Oprócz przycisków, okno wyposażone jest w zakładki [Kwota] i [Warunek] pozwalające na przejście do definiowania kwoty lub  definiowania warunku bez ponownego uruchamiania kreatora. Poniżej okno Wizarda pozycji schematu księgowań Opis. Formularz Opis posiada w dwie grupy przycisków. Grupa pierwsza to przyciski związane z obsługą okna Wizarda:  Zapisz zmiany – zapisuje podstawowe dane nagłówka oraz powoduje wejście do formularza pozycji zestawienia, z poziomu którego definiuje się poszczególne pozycje schematu.  Anuluj zmiany – wyjście z formularza schematu księgowań.

Druga grupa przycisków pozwala na wprowadzanie, zatwierdzanie, cofanie, usuwanie wprowadzonych symboli opisu.  – udostępnia listę identyfikatorów opisu między innymi: Numer, Opis, Kategorię ogólną, Kategorię.szczegółową  – zatwierdza wybrany identyfikator opisu.  – pozwala na wycofanie jeszcze niezatwierdzonego identyfikatora opisu.  – tzw. Czyszczenie („gumka”) pozwala na usunięcie zatwierdzonych identyfikatorów opisu. Wprowadzanie identyfikatora opisu W celu wprowadzenia identyfikatora opisu należy wybrać przycisk . Pokaże się lista dostępnych opisów. Po wybraniu jednego z nich, należy dokonać jeszcze jego zatwierdzenia kliknięciem na przycisku  Zatwierdź. W dużym oknie zatytułowanym Opis pojawi się makro opisu np. @NumerPelny, jeżeli wybraliśmy Numer własny. Opisami mogą być:

• Waluta – symbol @Waluta
• Nr faktury – mechanizm Numer własny – symbol @NumerPelny
• Opis faktury – mechanizm Opis – symbol @Opis
• Kategoria dokumentu – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Kategoria szczegółowa – symbol @KategoriaNag
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolnaNag
  • Opis kategorii – symbol @KategoriaOpisNag.
• Kategoria pozycji – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Kategoria szczegółowa – symbol @KategoriaElem
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolnaElem
  • Opis kategorii – symbol @KategoriaOpisElem.
• Płatności – Waluta płatności – symbol @WalutaPlatnosci
• Podmiot – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod podmiotu – symbol @KodPodmiotu
  • Typ podmiotu – symbol @TypPodmiotu
  • Typ zaliczkobiorcy – symbol @TypZaliczkobiorcy.
• Płatnik – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod płatnika – symbol @KodPlatnika
  • Typ płatnika – symbol @TypPlatnika
• Towar – symbol @NazwaTowaru
• Magazyn – symbol @Magazyn
• Wartość atrybutu – symbol @Dok_Atrybut(‘kod atrybutu’)
• Kwota celna – symbol @NazwaKwotyCelnej (opis dostępny tylko dla faktur zakupu)
• Opis analityczny – w ramach którego dostępne są następujące parametry:
  • Konto 1 elementu wymiaru – symbol @OpisAnalitycznyKonto1(’NAZWA WYMIARU’)
  • Konto 2 elementu wymiaru – symbol @OpisAnalitycznyKonto2(’NAZWA WYMIARU’)
  • Ostatni element pozycji wymiaru– symbol @OpisAnalitycznyElement(’NAZWA WYMIARU’)
  • Pozycja wymiaru – symbol @OpisAnalitycznyPozycja(’NAZWA WYMIARU’).

• Dowolny opis wprowadzony „z ręki” przez użytkownika.

Dane pobierane są między innymi z księgowanej Faktury Sprzedaży i tak:

• Nr dokumentu pobierany jest z pola Dokument
• Kod podmiotu pobierany z pola Kontrahent
• Opis z pola znajdującego obok pola Kategoria
• Kategoria ogólna bądź Kategoria szczegółowa pobierane są z pola Kategoria, w którym wyświetlany jest kod kategorii (ogólnej bądź szczegółowej, w zależności od tego, którą wybrał użytkownik).

Wizard definicji pozycji schematu księgowań – Warunek zadziałania elementu schematu księgowego Po zatwierdzeniu odpowiednich identyfikatorów opisu za pomocą przycisku  Zatwierdź, wybierając kolejną zakładkę [Warunek] lub ikonę  i uruchamiając Wizarda przy polu Warunek przechodzimy do ostatniego już okna pozycji zatytułowanego Warunek zadziałania schematu księgowego.

Pozwala on na definiowanie warunków (maksymalnie 2000 znaków), jakie powinny być spełnione przez pozycje na fakturze, aby zostały zaksięgowane wg danej pozycji schematu księgowego. Na oknie Warunek zadziałania schematu funkcjonują dokładnie te same przyciski co na oknie Opis. Grupa pierwsza to przyciski związane z obsługą okna Wizarda:  Zapisz zmiany – zapisuje podstawowe dane nagłówka oraz powoduje powrót do formularza pozycji zestawienia, z poziomu którego definiuje się poszczególne pozycje schematu.  Anuluj zmiany – wyjście z formularza schematu księgowań. Druga grupa przycisków pozwala na wprowadzanie, zatwierdzanie, cofanie, usuwanie wprowadzonych warunków zadziałania schematu:  – udostępnia listę identyfikatorów warunków, między innymi: Numer, Opis, Kategorię ogólną, Kategorię szczegółową.  – zatwierdza wybrany warunek. – pozwala na wycofanie jeszcze niezatwierdzonego warunku.  – tzw. Czyszczenie („gumka”) pozwala na usunięcie zatwierdzonego warunku. Warunkiem może być:

• Waluta – @Waluta
• Opis – symbol @Opis
• Płatność VAT w PLN – symbol @PlatnoscVatPLN (warunek dostępny tylko dla faktur sprzedaży i zakupu)
• Korekta zbiorcza – symbol @KorektaZbiorcza
• Kategoria dokumentu – w ramach, której dostępne są parametry:
  • Kategoria szczegółowa – symbol @KategoriaNag
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolnaNag
  • Opis kategorii – symbol @KategoriaOpisNag
  • Konto Wn kategorii – konto Wn wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w nagłówku księgowanego dokumentu – symbol @KatNagKontoWn
  • Konto Ma kategorii – konto Ma wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w nagłówku księgowanego dokumentu – symbol @KatNagKontoMa.
• Kategoria pozycji – w ramach, której dostępne są parametry:
  • Kategoria szczegółowa – symbol @Kategoria Elem
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolnaElem
  • Opis kategorii – symbol @KategoriaOpisNag
  • Konto Wn kategorii – konto Wn wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w pozycji księgowanego dokumentu – symbol @KatElemKontoWn
  • Konto Ma kategorii – konto Ma wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w pozycji księgowanego dokumentu – symbol @KatElemKontoMa.
• Płatności – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Waluta płatności – symbol @WalutaPlatnosci
  • Kierunek przepływu pieniędzy – symbol @PlatKierunek.
• Podmiot – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod – symbol @KodPodmiotu
  • Typ – symbol @TypPodmiotu
  • Konto Odbiorcy – konto wypełnione na karcie kontrahenta, na zakładce [Księgowe], w polu Przychód – symbol @KontoPodmiotuOdb
  • Konto Dostawcy – konto wypełnione na karcie kontrahenta, na zakładce [Księgowe], w polu Rozchód – symbol @KontoPodmiotuDost
  • Typ zaliczkobiorcy – symbol @TypZaliczkobiorcy.
• Płatnik – w ramach, którego dostępne są następujące parametry:
  • Konto płatnika 1 – konto wypełnione na karcie kontrahenta, na zakładce [Księgowe], w polu Przychód lub Konto 1 na formularzu pracownika – symbol @KontoPlatnikaOdb
  • Konto płatnika 2 – konto wypełnione na karcie kontrahenta, na zakładce [Księgowe], w polu Rozchód lub Konto 2 na formularzu pracownika – symbol @KontoPlatnikaDost
  • Kod – symbol @KodPlatnika
  • Typ – symbol @TypPlatnika.
• Magazyn – symbol @Magazyn.
• FS zaliczkowe – (warunek dostępny tylko dla faktur sprzedaży) w ramach, których dostępne są następujące parametry:
  • Faktura zaliczkowa – symbol @CzyZaliczkowa =’TAK’
  • Faktura finalna do zaliczkowej – symbol @CzyZaliczkowa =’FINALNA’
  • Faktura zwykła – symbol @CzyZaliczkowa =’NIE’.
• Wartość atrybutu – symbol @Dok_Atrybut(‘kod atrybutu’) =’wartość atrybutu’
• Kwota celna – symbol @NazwaKwotyCelnej (warunek dostępny tylko dla faktur zakupu)
• Kod JPK_V7 w ramach którego dostępne są następujące parametry:
  • Kod JPK_V7 – po wyborze tej opcji pojawia się okno z listą kodów JPK_V7. W przypadku schematów służących do księgowania dokumentów zakupowych wyświetlana jest lista procedur i typów dokumentów dotyczących zakupu oraz znacznik techniczny ZakupVAT_Marza. W przypadku schematów służących do księgowania dokumentów sprzedażowych wyświetlana jest lista kodów towarowych oraz procedur i typów dokumentów dotyczących sprzedaży. Po wskazaniu przez użytkownika konkretnego kodu JPK_V7 pojawia się okno Czy jest kod JPK_V7 na dokumencie? z możliwością wyboru wariantu Tak lub Nie.
  • Czy jest kod JPK_V7 – po wyborze tej opcji pojawia się okno Czy jest kod JPK_V7 na dokumencie? z możliwością wyboru wariantu Tak lub Nie.

Dotyczy wersji: 2019.0.1

• Opis analityczny – w ramach, których dostępne są następujące parametry:
  • Konto 1 elementu wymiaru – symbol @OpisAnalitycznyKonto1(’NAZWA WYMIARU’)
  • Konto 2 elementu wymiaru – symbol @OpisAnalitycznyKonto2(’NAZWA WYMIARU’)
  • Ostatni element pozycji wymiaru– symbol @OpisAnalitycznyElement(’NAZWA WYMIARU’)
  • Pozycja wymiaru – symbol @OpisAnalitycznyPozycja(’NAZWA WYMIARU’).

Wprowadzanie warunku zadziałania schematu Definiowanie warunku opiera się na czterech polach kreatora: Elementy definicji warunku załączono w poniższej Tabeli.

• Łącznik – określenie sposobu łącznia warunków wyrażenia („i”, „lub”)
• Funkcja – pozwala na uzależnienie definiowanego warunku od Nr dokumentu, Opisu, Kategorii
• Operator – pozwala na logiczne powiązanie funkcji z wartością
• Wartość – wartość funkcji. W przypadku Nr dokumentu oraz Opisu, wartość należy wpisać „z ręki”. Dla kategorii wyświetlany jest słownik kategorii.

Elementy definicji warunku załączono w poniższej Tabeli.

Elementy definicji
Łącznik		Funkcja			Operator		Wartość
Symb.	Opis	Nazwa	Symb.	Opis	Symb.	Relacja
AND OR	I LUB	Waluta	@Waluta	Symbol waluty Faktury VAT			Jedna z walut wprowadzonych w Konfiguracji programu/ Ogólne/ Waluty
		Opis	@Opis	Opis Faktury VAT wprowadzony do pola obok pola kod kategorii			Dowolna wartość wprowadzona „z ręki
		Płatność VAT w PLN	@PlatnoscVatPLN	Kwota VAT w PLN na fakturze w walucie obcej dla kontrahenta krajowego	=	Równa się	Tak, Nie
		Korekta zbiorcza	@KorektaZbiorcza	Dokument jest korektą zbiorczą	>	Większy	Tak, Nie
		Kategoria dokumentu szczegółowa	@KategoriaNag	Kod kategorii szczegółowej	<	Mniejszy	Kod kategorii szczegółowej ze słownika kategorii
		Kategoria dokumentu ogólna	@Kategoria OgolnaNag	Kod kategorii ogólnej	>=	Większy lub równy	Kod kategorii ogólnej ze słownika kategorii
		Opis kategorii	@KategoriaOpis Nag	Opis kategorii ogólnej	<=	Mniejszy lub równy	Opis kategorii ze słownika kategorii
		Konto Wn kategorii	@KatNagKonto Wn	Konto Wn wprowadzone w segmencie księgowym na kategorii użytej w nagłówku dokumentu	<>	Różny	Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Konto Ma kategorii	"@"KatNag Konto Ma	Konto Ma wprowadzone w segmencie księgowym na kategorii użytej w nagłówku dokumentu			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Kategoria pozycji szczegółowa	@Kategoria Elem	Kod kategorii szczegółowej pozycji dokumentu			Kod kategorii szczegółowej ze słownika kategorii
		Kategoria pozycji ogólna	"@"Kategoria OgolnaElem	Kod kategorii ogólnej pozycji dokumentu			Kod kategorii ogólnej ze słownika kategorii
		Opis kategorii pozycji	@Kategoria OpisElem	Opis kategorii pozycji			Opis kategorii ze słownika kategorii
		Konto Wn kategorii	@KatElem KontoWn	Konto Wn wprowadzone w segmencie księgowym na kategorii użytej w pozycji dokumentu			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Konto Ma kategorii	"@KatElem KontoMa	Konto Ma wprowadzone w segmencie księgowym na kategorii użytej w pozycji dokumentu			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Waluta płatności	@WalutaPlatnosci				Wybór z listy walut lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Kierunek przepływu pieniędzy	@PlatKierunek	Wpłata lub wypłata			Wartość przepisana przez wybór z listy (1 – wpłata, -1 – wypłata)
		Kod Podmiotu	@Kod Podmiotu				Wartość wprowadzona „z ręki”
		Typ Podmiotu	@Typ Podmiotu				Wybór z listy: Kontrahenci, Banki, Pracownicy i wspólnicy, Urzędy
		Konto odbiorcy	@Kontopodmiotu Odb	Konto wypełnione na karcie kontrahenta			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Konto dostawcy	@Kontopodmiotu Dost	Konto wypełnione na karcie kontrahenta			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Typ Zaliczko-bior.	@TypZaliczkobiorcy				Wybór z listy: Kontrahenci, Banki, Pracownicy i wspólnicy, Urzędy
		Konto płatnika 1	@KontoPlatnikaOdb	Konto wypełnione na karcie kontrahenta (płatnika) lub pracownika			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Konto płatnika 2	@KontoPlatnikaDost	Konto wypełnione na karcie kontrahenta (płatnika) lub pracownika			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Kod Płatnika	@KodPlatnika				Wartość wprowadzona „z ręki”
		Typ Płatnika	@TypPlatnika				Wybór z listy: Kontrahenci, Banki, Pracownicy i wspólnicy, Urzędy
		Magazyn	@Magazyn				Wybór z listy magazynów
		Docelowy	@MagDocelowy	Dotyczy tylko dokumentów Przesunięcia międzymagazynowe			Wybór z listy magazynów
		Fa zaliczkowe	@CzyZaliczkowa	Faktura zaliczkowa			Wybór z listy: Faktura zaliczkowa, Faktura finalna do zaliczkowej, Faktura zwykła
		Kod JPK_V7	@KodJPK_V7	Kod JPK_V7 wybrany na dokumencie			W przypadku schematów służących do księgowania dokumentów zakupowych wyświetlana jest lista procedur i typów dokumentów dotyczących zakupu oraz znacznik techniczny ZakupVAT_Marza. W przypadku schematów służących do księgowania dokumentów sprzedażowych wyświetlana jest lista kodów towarowych oraz procedur i typów dokumentów dotyczących sprzedaży. Po wskazaniu przez użytkownika konkretnego kodu JPK_V7 pojawia się okno Czy jest kod JPK_V7 na dokumencie? z możliwością wyboru wariantu Tak lub Nie
		Kod JPK_V7/ Czy jest kod JPK_V7	@JestKodJPK_V7	Czy na dokumencie wybrano kod JPK_V7			Tak, Nie
		Kwota celna	@NazwaKwotyCelnej	Nazwa kwoty celnej			Wybór z listy: Koszt transportu, Wartość akcyzy, Wartość cła
		Konto 1 elementu wymiaru	@OpisAnalitycznyKonto1('NAZWA WYMIARU')	Numer konta księgowego			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Konto 2 elementu wymiaru	@OpisAnalitycznyKonto2('NAZWA WYMIARU')	Numer konta księgowego			Konkretne konto z Planu Kont lub wartość wprowadzona „z ręki”
		Ostatni element pozycji wymiaru	@OpisAnalitycznyElement('NAZWA WYMIARU')	Kod podwymiaru, kod elementu wymiaru, konto księgowe, kod kategorii lub akronim słownika			Wybór z listy elementów wymiaru
		Pozycja wymiaru	@OpisAnalitycznyPozycja('NAZWA WYMIARU')	Cała pozycja opisu analitycznego na dokumencie z pominięciem kodu wymiaru			Wybór z listy elementów wymiaru

Wizard w polu Konto

W elemencie schematu księgowego w polu Konto Wn i Konto Ma jest dostępny wizard obok kont odwołujący się do zdefiniowania dłuższych wyrażeń, np. funkcji serwerowych.

Wstęp

W systemie Comarch ERP Optima zautomatyzowano księgowanie dokumentów źródłowych: Faktur Zakupu, Faktury Sprzedaży, dokumentów magazynowych (Przyjęć zewnętrznych, Wydań zewnętrznych, Przesunięć międzymagazynowych, itp.), listy płac, odpisów amortyzacyjnych itd. Automatyczne księgowanie dokumentów odbywa się w miejscu ich powstania za pośrednictwem mechanizmów nazywanych Schematami Księgowymi (pobierz przykładowe schematy księgowań).

Wskazówka

Schemat księgowy należy zaimportować z poziomu Księgowość/Inne/Schematy księgowe naciskając ikonę  , wskazując plik z dysku a następnie wykonując import za pomocą ikony .

Wyjątkiem są faktury VAT, które po zaznaczeniu parametru Księgowanie faktur VAT przez rejestr VAT w Konfiguracji Firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa mogą być zaksięgowane z poziomu Rejestrów VAT. Poza tym wyjątkiem oznacza to, że: dokumenty handlowe takie jak Faktury Sprzedaży, Faktury Zakupu, paragony księguje się z poziomu modułu Faktury, dokumenty magazynowe (Wydania zewnętrzne, Przyjęcia zewnętrzne, Przyjęcia wewnętrzne, Rozchody wewnętrzne, Przesunięcia międzymagazynowe, Wydania kaucji, Przyjęcia kaucji) z poziomu modułu Handel, dokumenty kasowo/bankowe z poziomu modułu Kasa/Bank, listę płac z poziomu modułu Płace i Kadry, faktury kosztowe z poziomu Rejestru VAT. Ponadto możliwe jest automatyczne księgowanie kwot z deklaracji podatkowych (PIT-36, PIT-36L, CIT-8, VAT-7, VAT-8, VAT-9M, JPK_V7), odsetek do zapłaty z Not Odsetkowych, różnic kursowych i rozliczeń (kompensat) z modułu Kasa/Bank. Budowa schematu księgowego swą konstrukcją przypomina budowę zapisu księgowego. Składa się z nagłówka oraz pozycji odpowiadającym poszczególnym dekretom księgowym. Poniższy rozdział opisuje zasady tworzenia schematów księgowych oraz szczegółowe rozwiązania dla różnych typów dokumentów źródłowych.

Lista schematów księgowań

Budowa schematów księgowych odbywa się na poziomie menu Księgowość/ Inne/ Schematy Księgowań. Przystępując do definiowania, użytkownik musi wybrać jeden z dostępnych typów schematów powiązanych z rodzajem dokumentów. Poniżej opis typów schematów.

Typ schematu	Opis
Amortyzacja środków trwałych	Automatyczne księgowanie odpisów amortyzacyjnych z poziomu Księgowość/ Lista dokumentów środków trwałych (typ dokumentów – Amortyzacja)
Deklaracje/JPK	Automatyczne księgowanie kwot podatku do zapłacenia z poziomu Księgowość/ PIT/ Zaliczki na PIT-36 lub PIT-36L lub Księgowość/ CIT/ Zaliczki na CIT-8 lub Rejestry VAT/ Pliki JPK_V7 lub Deklaracje VAT-8 lub VAT-9M lub Rejestry VAT/ Inne/ Deklaracje VIU-DO lub VAT-7 lub Płace i Kadry/ Deklaracje ZUS rozliczeniowe lub Zaliczki na PIT-4R lub Podatek na PIT-8AR lub Deklaracje PPK lub Handel/ Inne/ Deklaracja AKC-WW lub Handel/ Inne/ Deklaracje CUK-1.
Delegacje	Automatyczne księgowanie delegacji, menu:
	Kasa/Bank /Delegacje
Dokumenty kompensat	Automatyczne księgowanie Dokumentów kompensat, menu: Kasa/Bank/ Dokumenty kompensat
Dokumenty wewnętrzne sprzedaży	Automatyczne rozksięgowanie kwoty z Dowodów Wewnętrznych Sprzedaży, z poziomu Handel/ Inne/ Dowody Wewnętrzne sprzedaży
Dokumenty wewnętrzne zakupu	Automatyczne rozksięgowanie kwoty z Dowodów Wewnętrznych Zakupu, z poziomu Handel/ Inne/ Dowody Wewnętrzne Zakupu
Ewidencja kosztów	Automatyczne zaksięgowanie dokumentów z ewidencji dodatkowej, menu: Rejestry VAT/ Ewidencja dodatkowa – zakładka Koszty
Ewidencja przychodów	Automatyczne zaksięgowanie dokumentów z ewidencji dodatkowej, menu Rejestry VAT/Ewidencja dodatkowa – zakładka Przychody
Faktury sprzedaży	Automatyczne rozksięgowanie kwoty z Faktur Sprzedaży, z poziomu Handel/ Faktury Sprzedaży
Faktury zakupu	Automatyczne rozksięgowanie kwoty z Faktur Zakupu, z poziomu Handel/ Faktury Zakupu
Likwidacja środków trwałych	Automatyczne księgowanie dokumentów likwidacji środków trwałych, z poziomu Księgowość/ Lista dokumentów środków trwałych (typ dokumentów - Likwidacja)
Lista płac	Automatyczne rozksięgowanie kwoty z listy płac, z poziomu Płace i Kadry/ Listy płac
Noty odsetkowe	Automatyczne zaksięgowanie kwot odsetek, z poziomu
	Kasa/Bank/ Noty odsetkowe
Noty odsetkowe KH	Automatyczne zaksięgowanie kwot odsetek, z poziomu
	Księgowość/ Rozrachunki/ Noty odsetkowe
Otrzymanie środków trwałych	Automatyczne księgowanie dokumentów otrzymania środków trwałych, z poziomu Księgowość/ Lista dokumentów środków trwałych (typ dokumentów – Otrzymanie)
Paragony	Automatyczne rozksięgowanie kwot z paragonów, z poziomu Handel/ Paragony
Ponaglenie zapłaty	Automatyczne księgowanie kwoty odsetek lub kosztów, z poziomu Kasa/Bank/ Ponaglenia zapłaty
Przesunięcia międzymagazynowe	Automatyczne zaksięgowanie kwot z dokumentów magazynowych typu Przesunięcia międzymagazynowe, z poziomu Handel/ Inne/ Przesunięcia międzymagazynowe
Przeszacowanie środków trwałych	Automatyczne księgowanie dokumentów dot. przeszacowania środków trwałych, z poziomu Księgowość/ Lista dokumentów środków trwałych (typ dokumentów - Przeszacowanie)
Przyjęcia kaucji	Automatyczne księgowanie dokumentów magazynowych typu WKA, z poziomu Handel/ Inne/ Przyjęcia Kaucji
Przyjęcia wewnętrzne	Automatyczne zaksięgowanie kwot z dokumentów magazynowych typu PW, z poziomu Handel/ Inne/ Przyjęcie Wewnętrzne
Przyjęcia zewnętrzne	Automatyczne zaksięgowanie kwot z dokumentów magazynowych typu PZ, z poziomu Handel/ Przyjęcie Zewnętrzne
PW produkcyjne	Automatyczne zaksięgowanie kwot z dokumentów magazynowych typu PW, z poziomu Handel/ Inne/ Kompletacja – przyjęcie produktów
Raporty kasa/bank	Automatyczne rozksięgowanie kwot z raportu kasowego lub bankowego, z poziomu Kasa/Bank/ Raporty Kasowe/Bankowe
Rejestr sprzedaży VAT	Automatyczne rozksięgowanie kwot z dokumentów sprzedaży wprowadzonych bezpośrednio do Rejestru Sprzedaży VAT, z poziomu Rejestry VAT/Rejestry VAT ( zakładka Rejestry Sprzedaży)
Rejestr zakupów VAT	Automatyczne rozksięgowanie kwot z dokumentów zakupu wprowadzonych bezpośrednio do rejestru zakupu VAT, menu: Rejestry VAT/ Rejestry VAT (zakładka Rejestry Zakupu)
Rozchody wewnętrzne	Automatyczne zaksięgowanie kwot z dokumentów magazynowych typu RW, z poziomu Handel/ Inne/ Rozchody wewnętrzne
Rozliczenia	Automatyczne księgowanie rozliczeń, menu:
	Kasa/Bank /Rozliczenia
Różnice kursowe	Automatyczne zaksięgowanie różnic kursowych, menu:
	Kasa/Bank /Różnice kursowe
Różnice kursowe MW	Automatyczne zaksięgowanie różnic kursowych z Magazynu Walut, menu:
	Kasa/Bank /Magazyn walut – zakładka Różnice kursowe
RW produkcyjne	Automatyczne zaksięgowanie kwot z dokumentów magazynowych typu RW, z poziomu Handel/ Inne/ Kompletacja – rozchody składników
Tax Free	Automatyczne księgowanie dokumentów Tax Free, menu: Handel/ Inne/ Tax Free
Ulepszenie środków trwałych	Automatyczne księgowanie dokumentów ulepszeń środków trwałych, menu: Księgowość/ Lista dokumentów środków trwałych (typ - Ulepszenie)
Wydania kaucji	Automatyczne księgowanie dokumentów magazynowych typu WKA, z poziomu Handel/ Inne/ Wydania Kaucji
Wydania zewnętrzne	Automatyczne zaksięgowanie kwot z dokumentów magazynowych typu WZ, z poziomu Handel/ Inne/ Wydania zewnętrzne

Na liście Schematy Księgowań funkcjonują następujące przyciski:   Eksportuj formaty do pliku – przycisk pozwala na eksport schematu księgowań do pliku XML   Importuj formaty z pliku – przycisk pozwala na import schematu księgowań z pliku XML. Dodaj wzorcowe schematy księgowe – przycisk umożliwia dodanie wzorcowych schematów księgowych, za pomocą których użytkownik ma możliwość księgowania podstawowych, uniwersalnych operacji gospodarczych, jakie mają miejsce w przedsiębiorstwie. Dostępny jest również parametr Pokazuj nieaktywne, którego odznaczenie pozwala na zawężenie listy tylko do schematów aktywnych, czyli nadal wykorzystywanych. Jeżeli parametr jest zaznaczony, to lista zawiera wszystkie schematy (zarówno aktywne jak i nieaktywne). Jeżeli na formularzu schematu księgowego zaznaczono parametr Nieaktywny to jest on widoczny na liście schematów w kolorze szarym.

Przystępując do definiowania schematu, którym będą księgowane raporty kasowe oraz bankowe, należy wybrać typ schematu Raporty kasa/bank. Zasady zakładania schematów dla raportów kasowych oraz bankowych są prawie identyczne jak dla dokumentów handlowych, dokumentów Rejestru VAT. Definiowanie nagłówka schematu księgowań Na liście Schematy księgowe przycisk  Dodaj wywołuje formularz schematu księgowego. Należy uzupełnić pola dotyczące nagłówka schematu księgowego: Symbol – symbol wzorca księgowania, o max długości 20 znaków alfanumerycznych np. BANK. Symbol musi być unikalny w ramach typu dokumentów. Nazwa – nazwę wzorca, o max długości 50 znaków alfanumerycznych np. BANK. Dziennik – dziennik księgowy, w którym będą księgowane Faktury Sprzedaży przy użyciu wzorca księgowego. Pozycję wyposażono w przycisk wyświetlający listę dostępnych dzienników księgowych, tzw. drop-down. Księgowanie przez bufor – parametr jest domyślnie zaznaczony. Jego zaznaczenie pozwala na księgowanie „na brudno” tj. W buforze. Nie zaznaczenie – księgowanie „na czysto” tj. na liście dokumentów zatwierdzonych. Nieaktywny – zaznaczenie tego parametru spowoduje, że ten schemat nie będzie pojawiał się na liście wyboru podczas księgowania. Do wykorzystania, jeśli dany schemat był kiedykolwiek użyty do księgowania, więc nie można go usunąć, a nie jest już stosowany. Pobierz datę księgowania z Konfiguracji – zaznaczenie tego parametru powoduje, że data, z jaką dany rodzaj dokumentów zostanie zaksięgowany, jest pobierana z Konfiguracji (Konfiguracja firmy/ Księgowość/ Parametry – Księgowanie dokumentów z datą). Odznaczenie parametru umożliwia określenie daty, z jaką mają być księgowane dokumenty bezpośrednio na danym schemacie księgowań.

Uwaga

Przystępując do księgowania użytkownik z listy wybiera wzorzec, którym mają być księgowane dokumenty. Wzorzec można rozpoznać tylko po symbolu, po nazwie oraz po informacjach wprowadzonych w polu Uwagi. Oznacza to konieczność nadawania wzorcom czytelnych symboli, nazw.

Okna Warunku i Opisu wyposażono w przycisk  uruchamiającego Wizarda.  Kliknięcie na przycisk powoduje wejście do odpowiedniego okna. Jeśli użyjemy klawisza przy Warunku, to otworzy się okno Warunek zadziałania schematu księgowego. Wizard – Warunek zadziałania schematu księgowego w nagłówku schematu księgowań Pozwala on na definiowanie warunków (maksymalnie 2000 znaków), pozwalających na wybiórcze księgowanie dokumentów tj. tylko tych, które spełniają warunki w użytym schemacie.

Na oknie Warunek zadziałania schematu funkcjonują przyciski: Grupa pierwsza to przyciski związane z obsługą okna Wizarda:  Zapisz zmiany – zapisuje podstawowe dane nagłówka oraz powoduje powrót do formularza schematu księgowego, z poziomu którego definiuje się poszczególne pozycje schematu.  Anuluj zmiany – wyjście z formularza schematu księgowań. Druga grupa przycisków pozwala na wprowadzanie, zatwierdzanie, cofanie, usuwanie wprowadzonych warunków zadziałania schematu:  – udostępnia listę identyfikatorów warunków: Waluta, Rachunek. – zatwierdza wybrany warunek. – pozwala na wycofanie jeszcze niezatwierdzonego warunku.  – tzw. Czyszczenie („gumka”) pozwala na usunięcie zatwierdzonego warunku. Oprócz przycisków okno wyposażone jest w zakładkę [Opis], pozwalającą na przejście do definiowania opisu w nagłówku schematu. Warunkiem może być:

• Waluta – symbol @Waluta
• Rachunek:
  • Symbol – @Rachunek – odwołuje się do nr rejestru
  • Nazwa – @RachNazwa – odwołuje się do nazwy rejestru.

Wprowadzanie warunku zadziałania schematu Definiowanie warunku opiera się na czterech polach kreatora:

• Łącznik – określenie sposobu łączenia warunków wyrażenia („i”, „lub”).
• Funkcja – pozwala na uzależnienie definiowanego warunku od Opisu, Kategorii, Podmiotu.
• Operator – pozwala na logiczne powiązanie funkcji z wartością.
• Wartość – wartość funkcji. W przypadku Nazwy i symbolu wyświetlana jest lista, z której można skorzystać i wartość zostanie odpowiednio przypisana.

Wizard – Opis w nagłówku schematu księgowań Okno wyposażono w mechanizmy przenoszące do nagłówka zapisu księgowego odpowiedni opis pobierany z księgowanego raportu kasowo/bankowego. Poniżej okno wizarda nagłówka Opis.

Formularz Opis wyposażono w dwie grupy przycisków. Grupa pierwsza to przyciski związane z obsługą okna Wizarda:  Zapisz zmiany – zapisuje podstawowe dane nagłówka oraz powoduje powrót do formularza pozycji zestawienia, z poziomu którego definiuje się poszczególne pozycje schematu  Anuluj zmiany – wyjście z formularza schematu księgowań. Druga grupa przycisków pozwala na wprowadzanie, zatwierdzanie, cofanie, usuwanie wprowadzonych symboli opisu:  – udostępnia listę identyfikatorów opisu: Waluta, Rachunek, Numer dokumentu – zatwierdza wybrany identyfikator opisu – pozwala na wycofanie jeszcze niezatwierdzonego identyfikatora opisu  – tzw. Czyszczenie („gumka”) pozwala na usunięcie zatwierdzonych identyfikatorów opisu. Oprócz przycisków okno wyposażone jest w zakładkę Warunek pozwalająca na przejście do definiowania warunku w nagłówku schematu. Wprowadzanie identyfikatora opisu W celu wprowadzenia identyfikatora opisu należy wybrać przycisk . Pokaże się lista dostępnych opisów. Po wybraniu jednego z nich, należy dokonać jego zatwierdzenia poprzez kliknięcie na przycisku  Zatwierdź. W dużym oknie zatytułowanym Opis pojawi się makro np. @Dokumenty, jeżeli wybraliśmy Numer dokumentu. Opisami mogą być:

• Waluta – symbol @Waluta
• Numer dokumentu – w ramach którego dostępne są następujące makra:
  • Obcy – symbol @DokObcy – odwołuje się do numeru obcego raportu wprowadzonego w nagłówku raportu,
  • Wewnętrzny – symbol @NumerPelny – odwołuje się do numeru raportu nadawanego przez program automatycznie.
• Rachunek – w jego ramach dostępne są dwa makra:
  • Symbol – symbol @Rachunek – odwołuje się do kodu rejestru,
  • Nazwa – symbol @RachNazwa – odwołuje się do nazwy rejestru.
• Dowolny opis wprowadzony „z ręki” przez użytkownika.

Uwaga

Dokumentowi można przypisać jeden lub kilka symboli opisów.

Po zakończeniu etapu definiowania nagłówka schematu, przycisk  pozwala na powrót do formularza zatytułowanego Schemat księgowy, z poziomu którego wprowadza się kolejne pozycje wzorca. Każda z pozycji odpowiada pojedynczemu dekretowi (pozycji) w zapisie księgowym. Formularz posiada dwie zakładki: [Ogólna] – służy do definiowania poszczególnych pozycji schematu księgowań. [Pozostałe] – pozwala na połączenie danego wzorca z innymi schematami księgowań tego samego typu. Formularz pozycji schematu księgowań – zakładka [Ogólne] Formularz zakładki [Ogólne] swą konstrukcją przypomina formularz zapisu księgowego. Posiada nagłówek, z polami:

• Symbol – symbol schematu księgowań,
• Nazwa – nazwa schematu księgowań,
• Dziennik – dzienniki księgowań, w którym będą generowane dekrety w oparciu o księgowane dokumenty,
• Pobierz datę księgowania z Konfiguracji – parametr określający, z jaką datą księgowane będą dokumenty,
• Warunek – warunki, jakie powinien spełniać księgowany dokument,
• Opis – identyfikatory opisów odpowiedzialne za przenoszenie opisów z odpowiednich pól dokumentu do nagłówka zapisu księgowego,
• Księgowanie przez bufor – odpowiedzialny za umieszczanie dekretów w buforze lub na liście zapisów zatwierdzonych oraz część pokazującą zdefiniowane pozycje będące odpowiednikami pozycji zapisu księgowego tzw. dekretów.

Formularz posiada grupy przycisków. Grupa pierwsza jest ściśle związana z definiowaną pozycją schematu. Składają się na nią poniższe ikony:  Nowa pozycja schematu – dodanie nowej pozycji schematu księgowań.  Edycja pozycji schematu – podgląd elementu schematu księgowań z możliwością dokonania zmian.  Usuń pozycję – kasowanie pozycji schematu księgowań.    – Przesuń pozycję w górę, Przesuń pozycję w dół – służące do zamiany wskazanej pozycji z pozycją sąsiednią, która znajduje się odpowiednio powyżej lub poniżej wskazanej pozycji. Ikony są aktywne w zależności od położenia danej pozycji, tzn. jeśli dana pozycja jest pierwszą na liście, to opcja „w górę” jest nieaktywna, a jeśli jest ostatnią na liście, to opcja „w dół” jest nieaktywna. Grupa druga zawiera przyciski:  – Sprawdzanie poprawności działania schematu.  – Zapisz zmiany – zapisuje schemat księgowań – (alternatywnie można używać kombinacji klawiszy <CTRL>+<ENTER>).  – Anuluj zmiany – pozwala na wycofanie się z formularza Schemat księgowań bez zapisu. W celu dodania nowej pozycji schematu należy wybrać przycisk  Dodaj. Otwiera on okno elementu schematu księgowań. Formularz wyposażono w następujące pola:

• Konta księgowe Wn i Ma,
• Podział na słowniki,
• Podział na kategorie,
• Kwota,
• Rozrachunek,
• Księgowanie walutowe (dla użytkowników modułu Księga Handlowa Plus),
• Opis,
• Warunek zadziałania schematu księgowań.

Elementowi schematu z tego poziomu należy przypisać jedno lub dwa konta księgowe. Mogą być wpisane lub wybrane z listy kont udostępnianej po kliknięciu na przyciskach Konto Wn, Konto Ma. Poza tym obok pola Konto Wn i Konto Ma istnieje możliwość rozwinięcia podmenu z następującymi makrami:

• Konta – w ramach, której dostępne są dwa parametry:
• Konto kasy (rachunku) – konto przypisane na rejestrze kasowo/bankowym – symbol @KontoRach
• Konto przeciwstawne – konto lub jego część przypisana na zapisie kasowo/bankowym – symbol @KontoPrzeciw.

W najprostszym przypadku schemat księgowy dla raportu kasowego będzie zawierał dwie pozycje (przychód, rozchód), gdzie z jednej strony będzie odwołanie do konta księgowego z rejestru kasowo/bankowego, a z drugiej strony odwołanie do konta przeciwstawnego z zapisu kasowo/bankowego.

• Kategoria – w ramach, której dostępne są dwa parametry:
  • Konto Wn kategorii – konto Wn wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w księgowanym dokumencie – symbol @KatKontoWn
  • Konto Ma kategorii – konto Ma wprowadzone na kategorii w segmencie księgowym, a użytej w księgowanym dokumencie – symbol @KatKontoMa.
• Podmiot
  • Konto Odbiorcy – konto wypełnione na karcie kontrahenta, na zakładce [Księgowe], w polu Przychód – symbol @KontoPodmiotuOdb
  • Konto Dostawcy – konto wypełnione na karcie kontrahenta, na zakładce [Księgowe], w polu Rozchód – symbol @KontoPodmiotuDost.
• Kwoty dodatkowe – w ramach, której dostępne są parametry:
  • Konto Wn – konto Wn wprowadzone przy określaniu kwoty dodatkowej na dokumencie – symbol @KontoDodatWn
  • Konto Ma – konto Ma wprowadzone przy określaniu kwoty dodatkowej na dokumencie – symbol @KontoDodatMa
  • Konto Wn kategorii – konto przypisane na kategorii w polu Konto Wn – symbol @KontoDodatKatWn
  • Konto Ma kategorii – konto przypisane na kategorii w polu Konto Ma – symbol @KontoDodatKatMa
  • Konto Wn kategorii2 – konto przypisane na  kategorii2 w polu Konto Wn – symbol @KontoDodatKat2Wn
  • Konto Ma kategorii2 – konto przypisane na kategorii2 w polu Konto Ma – symbol @KontoDodatKat2Ma.

Jeżeli konta takie jak 202 Rozrachunki z dostawcami oraz 201 Rozrachunki z odbiorcami mają nadany status kont słownikowych, wtedy w Wizardzie elementu, w polu Konto Wn lub Konto Ma wystarczy wprowadzić konto syntetycznie oraz wybrać parametr Podział na słowniki – Podmioty. Program automatycznie dokona księgowania na właściwe konto analityczne.

Uwaga

Dla pozycji schematu, opierającej się na kontach Rozrachunki z dostawcami lub Rozrachunki z odbiorcami, należy znaczyć parametr Księgowanie z podziałem na podmioty. Parametr ten został wprowadzony ze względu na księgowanie raportów kasowych/bankowych.

Księgowanie z podziałem na kategorie – parametr zaznaczamy, gdy w oparciu o kategorie mają być tworzone odrębne dekrety księgowe. Parametr Księgowanie walutowe – dostępny tylko w przy aktywnym module Księga Handlowa Plus. Pozwala na zaksięgowanie zapisu kasowego na konto walutowe np. na konto kontrahenta zagranicznego. Dodatkowo, jeśli w Konfiguracji firmy/ Księgowość/ Księgowość kontowa jest zaznaczony parametr Subanalityki walutowe na kontach słownikowych, to podczas księgowania zostanie utworzone konto analityczne kontrahenta z oznaczeniem symbolu waluty np. 202-ABC-EURO. Parametr Rozrachunek – zaznaczenie parametru na pozycji, gdzie użyto konto rozrachunkowe, powoduje, że po zaksięgowaniu dekret pojawi się w opcji Księgowość/ Rozrachunki. Pozwoli to na parowanie ze sobą dekretów na kontach rozrachunkowych. Wizard definicji pozycji schematu księgowań – Definicja kwoty

Kwota (wartość liczbowa) opisywana jest za pomocą parametrów: Współczynnik – pozwala na zaksięgowanie kwoty ze znakiem plus, minus, jak również na przemnożenie, podzielenie kwoty przez wartość liczbową do dwóch miejsc przed przecinkiem i sześciu miejsc po przecinku. Działania typu mnożenie, dzielenie przez współczynnik może być wykorzystane do rozksięgowania kwot z kont zespołu „4” na konta zespołu „5”. Kwota – pozwala na wybranie jednego z identyfikatorów kwot dokumentu kasowego lub bankowego. Podzielone zostały na grupy: Wartość, Kwota, Kwoty dodatkowe.

• Wartość pozwala na przypisanie, a następnie zaksięgowanie dowolnej kwoty,
• Identyfikatory kwot z grupy Kwota to: Przychód, Rozchód, Rozliczenia,
• Identyfikator kwot z grupy Kwoty dodatkowe to Kwota.

Oprócz przycisków, okno wyposażone jest w zakładki [Warunek] i [Opis], pozwalające na przejście do definiowania warunku lub opisu pozycji schematu bez ponownego uruchamiania kreatora. Wizard definicji pozycji schematu księgowań – Opis Okno Opis zawiera mechanizmy pozwalające na przenoszenie do pozycji zapisu księgowego odpowiednich opisów pobieranych z księgowanego dokumentu kasowo/bankowego. Oprócz przycisków okno wyposażone jest w zakładki [Kwota] i [Warunek] pozwalające na przejście do definiowania kwoty lub definiowania warunku bez ponownego uruchamiania kreatora.

Formularz Opis posiada  dwie grupy przycisków. Grupa pierwsza to przyciski związane z obsługą okna Wizarda:  Zapisz zmiany – zapisuje podstawowe dane nagłówka oraz powoduje wejście do formularza pozycji zestawienia, z poziomu którego definiuje się poszczególne pozycje schematu.  Anuluj zmiany – wyjście z formularza schematu księgowań. Druga grupa przycisków pozwala na wprowadzanie, zatwierdzanie, cofanie, usuwanie wprowadzonych symboli opisu:  – udostępnia listę identyfikatorów opisu między innymi: Numer, Opis, Kategorię ogólną, Kategorię szczegółową  – zatwierdza wybrany identyfikator opisu. – pozwala na wycofanie jeszcze niezatwierdzonego identyfikatora opisu.  – tzw. Czyszczenie („gumka”) pozwala na usunięcie zatwierdzonych identyfikatorów opisu. Wprowadzanie identyfikatora opisu W celu wprowadzenia identyfikatora opisu należy wybrać przycisk . Pokaże się lista dostępnych opisów. Po wybraniu jednego z nich, należy dokonać jeszcze jego zatwierdzenia kliknięciem na przycisku  Zatwierdź. W dużym oknie zatytułowanym Opis pojawi się makro opisu np. @Dokument, jeżeli wybraliśmy Nr dokumentu. Opisami mogą być:

• Waluta
  • Dokumentu – symbol @Waluta
  • Rozliczenia – symbol @RozliczenieWaluta
• Nr dokumentu
  • Numer obcy – @DokObcy – odwołuje się do pola numer obcy z dokumentu KP, KW
  • Numer wewnętrzny – @NumerPelny – odwołuje się do automatycznie nadawanego numeru pozycji, np. KP/0001/2001/KASA.
• Rachunek
  • Symbol – @Rachunek – odwołuje się do nr rejestru
  • Nazwa – @RachNazwa – odwołuje się do nazwy rejestru.
• Opis – symbol @Opis
• Kategoria
  • Kategoria szczegółowa – symbol @KategoriaSzczegol
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolna
  • Opis kategorii – symbol @KategoriaOpis.
• Symbol dokumentów – @SymbolDok
• Podmiot
  • Kod podmiotu – symbol @KodPodmiotu
  • Typ podmiotu – symbol @TypPodmiotu.
• Kwoty dodatkowe
  • Kategoria szczegółowa – @KategoriaDodat
  • Kategoria2 szczegółowa – @Kategoria2Dodat
  • Kategoria ogólna – @KategoriaOgolnaDodat
  • Kategoria2 ogólna – @Kategoria2OgolnaDodat
  • Waluta – @DodatWaluta
  • Opis – @OpisDodat
  • Opis2 – @Opis2Dodat.

Wizard definicji pozycji schematu księgowań –Warunek zadziałania schematu księgowego Po zatwierdzeniu odpowiednich identyfikatorów opisu za pomocą przycisku  Zatwierdź, wybierając kolejną zakładkę [Warunek] lub wychodząc przez ikonę  i uruchamiając wizarda przy polu Warunek, przechodzimy do ostatniego już okna pozycji zatytułowanego Warunek zadziałania schematu księgowego. Pozwala on na definiowanie warunków (maksymalnie 2000 znaków), pozwalających na wybiórcze księgowanie dokumentów tj. tylko tych, które spełniają warunki w użytym schemacie. Na oknie Warunek zadziałania schematu funkcjonują dokładnie te same przyciski, co na oknie Opis.

Grupa pierwsza to przyciski związane z obsługą okna Wizarda:  Zapisz zmiany – zapisuje podstawowe dane nagłówka oraz powoduje powrót do formularza pozycji zestawienia, z poziomu którego definiuje się poszczególne pozycje schematu.  Anuluj zmiany – wyjście z formularza schematu księgowań. Druga grupa przycisków pozwala na wprowadzanie, zatwierdzanie, cofanie, usuwanie wprowadzonych warunków zadziałania schematu:  – udostępnia listę identyfikatorów warunków, między innymi: Numer, Opis, Kategorię ogólną, Kategorię szczegółową.  – zatwierdza wybrany warunek. – pozwala na wycofanie jeszcze niezatwierdzonego warunku.  – tzw. Czyszczenie („gumka”) pozwala na usunięcie zatwierdzonego warunku. Warunkiem może być:

• Waluta
  • Dokumentu – symbol @Waluta
  • Rozliczenia – symbol @RozliczenieWaluta
• Rachunek
  • Symbol – @Rachunek – odwołuje się do nr rejestru
  • Nazwa – @RachNazwa – odwołuje się do nazwy rejestru.
• Konta
  • Konto kasy (rachunku) – symbol @KontoRach – można uzależnić zadziałanie pozycji schematu od konkretnego numeru konta księgowego, znajdującego się na rejestrze kasowo/bankowym,
  • Konto przeciwstawne – symbol @KontoPrzeciw – można uzależnić zadziałanie pozycji schematu od konkretnego numeru konta księgowego, znajdującego się na zapisie kasowo/bankowym,
  • Czy jest konto przeciwstawne – symbol @JestKontoPrzeciw – możliwość zaksięgowania tylko niektórych pozycji przy użyciu makra @KontoPrzeciw np. @JestKontoPrzeciw=’TAK’ – tylko jeśli jest wypełnione, w pozostałych wypadkach pomijaj, @JestKontoPrzeciw=’NIE’– zawsze.
• Opis – symbol – @Opis
• Kategoria
  • Kategoria szczegółowa – symbol @KategoriaSzczegol
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolna
  • Opis kategorii – symbol @KategoriaOpis
  • Konto Wn kategorii – symbol @KatKontoWn
  • Konto Ma kategorii – symbol @KatKontoMa.
• Symbol dokumentu – symbol @SymbolDok
• Kwota
  • Przychód – symbol @Przychod
  • Rozchód – symbol @Rozchod.
• Podmiot
  • Kod podmiotu – @KodPodmiotu
  • Typ podmiotu – @TypPodmiotu
  • Konto odbiorcy – @KontoPodmiotuOdb
  • Konto dostawcy – @KontoPodmiotuDost.
• Kwoty dodatkowe – w ramach którego dostępne są następujące parametry:
  • Kategoria szczegółowa – symbol @KategoriaDodat
• Kategoria2 szczegółowa – symbol @Kategoria2Dodat
  • Kategoria ogólna – symbol @KategoriaOgolnaDodat
  • Kategoria2 ogólna – symbol @Kategoria2OgolnaDodat
  • Konto Wn – symbol @KontoDodatWn
  • Konto Ma – symbol @KontoDodatMa
  • Konto Wn kategorii – symbol @KontoDodatKatWn
  • Konto Ma kategorii – symbol @KontoDodatKatMa
  • Konto Wn kategorii2 – symbol @KontoDodatKat2Wn
  • Konto Ma kategorii2 – symbol @KontoDodatKat2Ma
  • Waluta – symbol @DodatWaluta
  • Opis -symbol @OpisDodat
  • Opis2 – symbol @Opis2Dodat.

Wprowadzanie warunku zadziałania schematu.     Definiowanie warunku opiera się na czterech polach kreatora:

• Łącznik – określenie sposobu łącznia warunków wyrażenia („i”, „lub”).
• Funkcja – pozwala na uzależnienie definiowanego warunku od Nr dokumentu, Opisu, Kategorii.
• Operator – pozwala na logiczne powiązanie funkcji z wartością.
• Wartość – wartość funkcji. W przypadku niektórych funkcji konieczne jest wpisanie wartości „z ręki”, ale większość można przypisać przez wybór z wyświetlanej listy.

Po zaakceptowaniu, wyświetlane jest okno pokazujące zdefiniowane parametry danego elementu schematu. Ich ostateczne zapisanie następuje przez wybranie przycisku  Zapisz.

• Kwota BRUTTO – księgowana jest po stronie debet konta 201 (Rozrachunki z odbiorcami),
• Kwota NETTO – księgowana jest po stronie kredyt konta 700-01 (Sprzedaż towarów),
• Kwota VAT – księgowana jest po stronie kredyt konta 221-1 (VAT należny).

• Zakup energii – kategoria szczegółowa ENERGIA,
• Czynsz – kategoria szczegółowa CZYNSZ,
• Transport – kategoria szczegółowa TRANSPORT.

Sposób księgowania dla faktur związanych z zakupem energii

Kwota	Konto Winien	Konto Ma	Rozrachunek	Kategoria
Brutto		202 (rozrachunki z dost.)	zaznaczony
Netto	402-01(Energia)		odznaczony	ENERGIA
VAT	221-02(Vat naliczony)		odznaczony

Sposób księgowania dla faktur związanych z czynszem

Kwota	Konto Winien	Konto Ma	Rozrachunek	Kategoria
Brutto		202 (rozrachunki z dost.)	zaznaczony
Netto	404-01(Usługi obce)		odznaczony	CZYNSZ
VAT	221-02(Vat naliczony)		odznaczony

Sposób księgowania dla faktur związanych z transportem

Kwota	Konto Winien	Konto Ma	Rozrachunek	Kategoria
Brutto		202 (rozrachunki z dost.)	zaznaczony
Netto	404-01(Usługi obce)		odznaczony	TRANSPORT
VAT	221-02(VAT naliczony)		odznaczony

Jak widać z trzech powyższych przykładów:

• Kwota BRUTTO jest zawsze księgowana na konto 202,
• Kwota VAT na konto 221-02,
• Kwota NETTO związana z zakupem energii księgowana jest na koncie 402-01, czynsz, transport na koncie 404-01.

• W Ogólne/ Kategorie dodając Kategorię wpisujemy, w polach Konto-segment Wn i/lub Konto-segment Ma, konto księgowe odpowiadające tej kategorii np. kategoria MAT. BIUROWE, Konto-segment Wn: 401-01-03, kategoria: ENERGIA, Konto-segment Wn: 401-01-05.
• W Rejestry VAT/ Rejestry VAT/ Rejestr zakupu dodajemy fakturę, na której dodajemy pozycje np. W kolumnie Kategoria: MAT. BIUROWE, odpowiednia stawka VAT, kwota netto itd. W drugiej pozycji – Kategoria: ENERGIA, odpowiednia stawka, kwota netto itd.