Jednym z głównych zadań systemu do zarządzania firmą jest rejestracja danych, a następnie ich prezentacja na wszelkiego rodzaju wydrukach i raportach.

Wydruki mogą być wykonywane na dowolną z drukarek zainstalowaną w systemie Windows, z zastrzeżeniem, że wydruki natychmiastowe (bez wyboru z menu) będą realizowane na drukarce ustawionej jako domyślna.

O tym, że w danym oknie możemy dokonać wydruku, informuje pojawiający się na pasku zadań przycisk  Wydruk danych. Z danym oknem może być, w zależności od jego rodzaju, związanych kilka rodzajów wydruków.

Przycisk Wydruk danych jest wykorzystywany do wywoływania wydruków w dwóch trybach:

Wydruk natychmiastowy

Po wskazaniu kursorem myszy na przycisk  Wydruk danych na pasku narzędzi i naciśnięciu lewego klawisza myszy następuje wydruk raportu domyślnego dla bieżącego okna. Przez wydruk domyślny standardowo rozumiany jest pierwszy wydruk dla danego okna (lub wydruk ustawiony w Konfiguracji wydruków jako domyślny). Wydruk kierowany jest na domyślną drukarkę.

Wydruk z wyborem

Po naciśnięciu rozwinięcia widocznego pod przyciskiem Wydruk danych  (również wciśnięcie <ALT>+<F2>), wywoływana jest funkcja wyświetlająca trzypoziomowe menu: wydruk / format / urządzenie.

Menu jest zorganizowane wg następującej zasady:

Wydruk – menu  zawiera wydruki pogrupowane wg ich rodzaju. Wydruki wykonane przez użytkownika pisane są kursywą i obok nazwy mają literkę (U). Pozostałe wydruki, pisane zwykłą czcionką to wydruki standardowe w programie.

Menu wydruku

Format – zawiera konkretne wydruki w ramach danej grupy.

Urządzenie – zazwyczaj zawiera cztery pozycje: Drukarka domyślna, Inna drukarka, Eksport do pliku na dysk oraz Eksport do pliku w IBARD (wyjątkiem są wydruki tekstowe, dla których dostępna jest jedna opcja: Drukarka, natomiast dla wydruków seryjnych niedostępne są opcje eksportu do pliku). Wybór Inna drukarka powoduje wyświetlenie standardowego systemowego okna wyboru drukarki. Eksport do pliku na dysk lub w IBARD umożliwia eksport w formatach PDF, PDF z hasłem, MS Excel, MS Excel (tylko dane), MS Word, Crystal Report, RTF oraz Edytowalny RTF. Dla wydruków w formacie GenRap dostępna jest tylko opcja eksportu do PDF lub PDF z hasłem. Dla wybranych wydruków kadrowo-płacowych dostępna jest również opcja Udostępnij w Comarch HRM oraz Dodaj do e-Teczki. Dla operatorów z zaznaczonym parametrem Udostępnianie wydruków w sekcji BI Point na formularzu operatora istnieje możliwość wysyłania wydruków do platformy BI Point – służy do tego opcja Eksport do BI Point.

Wybór rodzaju wydruku z menu

Po uruchomieniu realizacji wydruku działanie programu jest zatrzymywane, aż do czasu zakończenia wydruku. W tym czasie na ekranie pojawia się okno z informacją o wykonywaniu wydruku:

Możliwe jest szyfrowanie dostępnych w programie wydruków do plików PDF za pomocą hasła. Dzięki temu plik PDF z wydrukiem może być otwarty jedynie przez upoważnioną osobę znającą hasło. Po wybraniu funkcji Wydruk danych lub Wyślij, wskazaniu konkretnego wydruku, dla opcji Eksport do pliku na dysk, Eksport do pliku na IBARD oraz Udostępnij w Comarch HRM możliwy jest wybór opcji PDF z hasłem.

Wydruki  płacowe mogą być zabezpieczone  indywidualnie wygenerowanym hasłem ustawionym w formualrzu danych pracownika na zakładce [1.Ogólne], numerem PESEL lub datą urodzenia.

Dotyczy to wydruków:

• wydruków kaskadowych (wydruki oznaczone jako ‘wiele plików e-mail’) dostępnych z listy pracowników,
• wydruków kaskadowych (wydruki oznaczone jako ‘wiele plików e-mail’) dostępnych z listy deklaracji PIT pracowników,
• wydruków kaskadowych (wydruki oznaczone jako ‘wiele plików e-mail’) dostępnych z listy wypłat pracowników,
• wydruków dostępnych z formularza pracownika,
• wydruków dostępnych z formularza deklaracji PIT pracownika,
• wydruków dostępnych z formularza wypłaty.

Stałe hasło do wydruków dla pracowników/ właścicieli może zostać wygenerowane przez operatora, który w formularzu operatora [Konfiguracja/Program/Użytkowe/Operatorzy], w sekcji odnoszącej się do parametrów wspólnych,  ma zaznaczony parametr Prawo do generowania i podglądu haseł dla plików PDF.

Istnieje możliwość generowania hasła pojedynczo na formularzu danych kadrowych na zakładce [1.Ogólne]. Po naciśnięciu przycisku Generuj, generowane jest losowe hasło składające się z minimum 8 znaków: dużych, małych liter oraz znaku specjalnego. Operator ma również możliwość wpisania własnego hasła. Utworzone hasło jest  zaszyfrowane i zapisane w bazie. Po wygenerowaniu hasła z poziomu formularza pracownika jest możliwość wysyłki SMS z hasłem na numer telefonu SMS pracownika. Funkcjonalność związana z wysyłaniem SMS-ów nie wymaga modułu CRM.

Istnieje także możliwość wygenerowania haseł oraz ich wysyłki seryjnie. W tym celu z poziomu Płace i kadry/  Kadry lub po przejściu z poziomu Ogólne/ Inne/ Właściciele, na pasku pod przyciskiem Inne dostępne są  trzy dodatkowe opcje (widoczne jedynie dla operatora z nadanym uprawnieniem do generowania haseł):

1. Generowanie hasła dla plików PDF
2. Wyślij hasło – SMS
3. Eksport hasła do pliku MS Excel

Zaznaczenie pracowników i wybranie opcji 'Generowanie hasła dla plików PDF’ powoduje utworzenie i zapisanie haseł na formularzu pracownika. W sytuacji braku zaznaczenia w konfiguracji parametru ’Automatyczne generowanie haseł plików PDF nowo zatrudnionym pracownikom’ po wygenerowaniu seryjnie haseł dla plików PDF dodatkowo wyświetlany jest komunikat ‘Istnieje możliwość automatycznego generowania haseł dla plików PDF przy zapisie formularza nowego pracownika. Czy chcesz, aby dla nowo zatrudnionych pracowników hasła były generowane automatycznie?

Przy wyborze ‘TAK’ – w konfiguracji firmy zostanie automatycznie zaznaczony parametr ’Automatyczne generowanie haseł plików PDF nowo zatrudnionym pracownikom’.

Zaznaczenie opcji ‘Wyślij hasło – SMS’ powoduje wysyłkę haseł do zaznaczonych pracowników na numer telefonu podany jako Telefon SMS w kartotece pracownika.

Opcja ‘Eksport hasła do plików MS Excel’ powoduje utworzenie pliku w MS Excel z hasłami dla zaznaczonych pracowników.

Podczas generowania wydruku z hasłem program sprawdza czy pracownik/właściciel, dla którego wysyłany jest wydruk, posiada uzupełnione pole hasło na formularzu pracownika/właściciela. Jeżeli tak, to pracownik będzie mógł otworzyć plik PDF tylko po podaniu tego hasła. Jeśli hasło nie będzie uzupełnione to hasłem dla wydruku będzie PESEL lub data urodzenia pracownika.

Podczas generowania wydruku z hasłem pojawia się komunikat:

W przypadku płacowych wydruków kaskadowych (oznaczonych jako ‘wiele plików e-mail’), jeżeli nie dla wszystkich zaznaczonych pracowników (lub ich wypłat/deklaracji PIT) na kartach pracowników uzupełnione są numery PESEL lub daty urodzenia, pojawia się okno z prośbą o podanie hasła, którym zaszyfrowane mają być wydruki pracowników bez uzupełnionych numerów PESEL lub dat urodzenia:

Na oknie należy wprowadzić hasło (puste hasło ani znak spacji nie są przyjmowane). Nie jest weryfikowana przez program siła podanego hasła.

W przypadku wydruków dla pojedynczego pracownika dostępnych z formularza pracownika/wypłaty/deklaracji PIT, kiedy na jego karcie nie jest uzupełnione hasło, numer PESEL ani data urodzenia, podczas generowania wydruku z hasłem program prosi Użytkownika o podanie hasła do zaszyfrowania pliku PDF:

W przypadku innych wydruków płacowych niż wymienione powyżej oraz pozostałych dostępnych w programie  (innych niż płacowe), po wybraniu opcji PDF z hasłem zawsze pojawia się okno z prośbą o wprowadzenie hasła do zaszyfrowania wydruku.

Podgląd wydruku

Po wskazaniu kursorem myszy na przycisk   Podgląd wydruku na pasku narzędzi i naciśnięciu lewego klawisza myszy następuje podgląd wydruku raportu domyślnego dla bieżącego okna. Przez wydruk domyślny standardowo rozumiany jest pierwszy wydruk dla danego okna (lub wydruk ustawiony w Konfiguracji wydruków jako domyślny).

Po naciśnięciu rozwinięcia widocznego pod przyciskiem Podgląd wydruku  (również wciśnięcie <ALT>+<SHIFT>+<F2>), wywoływana jest funkcja wyświetlająca trzypoziomowe menu: wydruk / format / urządzenie.

Wydruk – menu  zawiera wydruki pogrupowane wg ich rodzaju. Wydruki wykonane przez użytkownika pisane są kursywą i obok nazwy mają literkę (U). Pozostałe wydruki, pisane zwykłą czcionką to wydruki standardowe w programie.

Format – zawiera konkretne wydruki w ramach danej grupy.

Urządzenie – zazwyczaj zawiera jedną pozycję: Podgląd. Dla wydruków, które mają ustawioną ilość kopii większą niż 1, widoczna jest dodatkowo opcja Podgląd z kopiami, umożliwiająca podgląd nie tylko oryginału, ale również kopii.

Wybór rodzaju podglądu wydruku z menu

Podgląd wydruku jest realizowany w Acrobat Reader bądź w innym domyślnym programie do otwierania plików PDF, albo przez aplikację Czytnik (w przypadku systemu Windows 8), lub poprzez natywną przeglądarkę Crystal Reports). Wydruki Generatora Raportów w przypadku podglądu na ekran otwierane są w przeglądarce GenRap.

Jeżeli podgląd wydruku został zrealizowany przez podgląd pliku PDF, możliwa jest praca w programie Comarch ERP Optima bez zamykania podglądu. W pozostałych przypadkach do pracy z programem można powrócić dopiero po zamknięciu podglądu wydruku.

Wydruk bieżącego widoku

Po naciśnięciu rozwinięcia widocznego pod przyciskiem Wydruk danych  istnieje możliwość wyboru wydruku bieżącego widoku  . Klawisze <CTRL>+<SHIFT>+<F2> wywołują wydruk bieżącego widoku.

Umożliwia on użytkownikowi wydruk aktualnie utworzonego widoku danej listy w programie, uwzględniającego widoczne kolumny, grupowania, sortowania, podsumowania.

Po naciśnięciu rozwinięcia widocznego pod przyciskiem Podgląd wydruku  istnieje możliwość wyboru podglądu wydruku bieżącego widoku  . Klawisze <CTRL>+<SHIFT>+<ALT>+<F2> wywołują podgląd wydruku bieżącego widoku.

Podgląd wydruku bieżącego widoku otwiera się w dedykowanym oknie, w którym są dostępne dodatkowe opcje umożliwiające np.: zmianę orientacji („Ustawienia strony” ) i skali wydruku („Skala” ). Opcje te umożliwiają szybkie dostosowanie wydruku do wielkości strony.

Zakładka [Opcje] zawiera typ filtra. Domyślnym typem jest filtr Stanowiska. Jego definicja jest zapisywana w rejestrze systemowym i filtr stanowiska będzie widoczny dla danego stanowiska.

Definicja filtra Globalnego jest zapisywana w bazie danych, dzięki czemu jest on widoczny i dostępny do edycji dla wszystkich użytkowników.

Filtr może być dostępny tylko dla wybranego operatora po zaznaczeniu opcji Operator i wybraniu odpowiedniego operatora. Po zalogowaniu się operator będzie miał możliwość wyboru filtra z listy filtrów.

Filtr może być Obowiązkowy dla danego operatora, co oznacza, że po zalogowaniu się tego operatora filtr będzie włączony i nie będzie widoczny (do wyboru) na liście filtrów. Dodatkowo należy zaznaczyć w menu Start/Konfiguracja/ Program/ Użytkowe/ Parametry – parametr Stosuj filtry obowiązkowe.

Parametr Chroniony – jeśli zaznaczy go operator z uprawnieniami Administratora, wówczas inni operatorzy nie będą mieli możliwości edycji i usunięcia danego filtra.

Parametr Domyślny można zaznaczyć dla danego filtra niezależnie od jego typu (Stanowiska/ Operatora/ Globalny/ Obowiązkowy). Zaznaczenie parametru powoduje, że filtr jest automatycznie stosowany przy wejściu na daną listę. W odróżnieniu od filtra obowiązkowego można go wyłączyć. Filtrów domyślnych dla danej listy może być wiele, ale przy otwieraniu listy zostanie wybrany tylko jeden z nich. Kryterium wyboru wyznacza typ filtra oraz kolejność filtra w ramach typu. Najwyższy priorytet mają filtry Stanowiska, a więc związane z danym komputerem. Jeśli na jednym lub kilku filtrach typu użytkownika, podłączonych do danej listy, zostanie zaznaczony parametr Domyślny, pierwszy na liście ułożonej alfabetycznie zostanie uznany jako domyślny. W przypadku braku domyślnego filtra Stanowiska przeszukiwane są filtry Operatora, a wybór filtra domyślnego następuje analogicznie jak poprzednio. Jeśli na danej liście nie ma zdefiniowanego ani filtra domyślnego Stanowiska ani Operatora – domyślny filtr jest szukany w filtrach Globalnych.

Zakładka Zaawansowane

Zakładka [Ogólne] konstruktor filtra pozwala na łatwe budowanie wyrażeń filtrujących, posiada on jednak pewne ograniczenia. Dla bardziej wymagających użytkowników została zaprojektowana zakładka [Zaawansowane]. Można tu ręczne tworzyć warunek filtrujący. Zakładka [Zaawansowane] posiada pole, do którego wprowadzany jest filtr w postaci wyrażenia z użyciem składni języka SQL. Praca z konstruktorem filtra wymaga znajomości struktury baz danych oraz umiejętności formułowania warunków logicznych.

Uwaga

Aby zobaczyć listę zdefiniowanych filtrów należy przycisnąć klawisz <CTRL> razem z <LEWYM KLAWISZEM MYSZY> na przycisku  Konstruktor filtra. Lista ta obsługiwana jest przez standardowe przyciski i klawisze umożliwiające dodawanie, edytowanie i kasowanie filtrów.

Nazwa – nazwa filtra. Po zapisaniu filtru wpisana w tym polu nazwa zostanie poprzedzona znakiem „#”. Filtr pod tą nazwą będzie zapisany w zbiorze dostępnych filtrów dla danej listy. Zbiór filtrów przyporządkowanych do danej listy może być dowolnie modyfikowany tzn. można dodawać, poprawiać i usuwać zdefiniowane filtry.

Zakładka Ogólne

Zakładka [Ogólne] zawiera mechanizm łatwego konstruowania rozbudowanego wyrażenia logicznego filtrującego listę. W rozbudowanej postaci warunek logiczny może składać się z wielu członów połączonych operatorami logicznymi „oraz” (AND), „lub” (OR), „oraz nie” (AND Not) i „lub nie” (OR Not). W konstruktorze filtra tworzy się proste warunki logiczne, a następnie łączy się je za pomocą dostępnych operatorów.

Tworzenie pojedynczego wyrażenia filtra zaczyna się od dodania warunku (wciskamy przycisk i wybieramy opcję Dodaj warunek). Następnie w warunku kliknięcie na domyślnie podstawione pierwsze pole z bazy danych rozwija listę z wyborem dostępnych pól. Nie trzeba znać dokładnie nazw pól czy struktury bazy – po prawej stronie listy znajduje się opis (komentarz).

Dostęp do pól zorganizowany jest za pośrednictwem list rozwijanych. W zależności od tego, dla jakiej listy tworzony jest filtr (z poziomu którego okna został wywołany konstruktor filtra), lista dostępnych pól jest różna. Przykładowo, jeżeli konstruktor filtra zostanie wywołany z okna Kontrahenci – wówczas dostępne będą pola związane z kartoteką kontrahenta.

Za każdym razem użytkownik otrzymuje zestaw dostępnych pól odpowiedni do danej listy. Dzięki temu, chcąc tworzyć własne filtry, nie musi znać całej bazy danych. Może się ograniczyć do znajomości struktury kilku tabel, w oparciu o które będzie budował własne filtry. Po wyborze pola należy wybrać odpowiedni operator porównania z listy. Lista pojawi się po kliknięciu na domyślnie wyświetlany operator.

Inaczej mówiąc, należy przyrównać wybrane pole do ustalonej z góry wartości stałej lub do parametru, którego wartość będzie pobierana w momencie uruchamiania filtra. Wartość do której będzie odbywało się przyrównanie wpisujemy po kliknięciu w pole <wpisz wartość>. Tworzenie wyrażenia może odbywać się także w oknie Edycja wyrażenia filtra, które uruchamia się po kliknięciu w pole <wpisz wartość>, a następnie przycisku plusa po prawej stronie  .

W pierwszym wierszu dostępna jest ikona Usuń warunek po kliknięciu której następuje usunięcie wszystkich warunków z filtra.

Po wywołaniu okna Edycja wyrażenia filtra należy podać wartość szukaną dla tego pola. Jeżeli wartość szukana ma być pobierana w momencie uruchomienia filtra to należy zaznaczyć pole wyboru Pytaj o wartość. Następnie w polu Tytuł należy wpisać opis pobieranej wartości. W ten prosty sposób tworzy się filtry z parametrem.

Poniżej przedstawione zostało okno z pytaniem o parametry filtra. Okno pojawia się automatycznie po uruchomieniu filtra z parametrem.

Logiczna reprezentacja utworzonego w ten sposób wyrażenia filtrującego jest wyświetlana w dolnej części okna po zaakceptowaniu Edycji wyrażenia filtra.

W celu wyświetlenia wszystkich filtrów dla zadanej listy w programie należy trzymając na klawiaturze klawisz <CTRL> kliknąć przycisk Konstruktor filtra. Na liście pojawi się okno Filtry listy, na którym istnieje możliwość dodania, edycji lub usunięcia filtra.

Standardy na listach

Przewijanie list

Lista często nie mieści się na otwartym oknie – zarówno w pionie (lista zawiera więcej pozycji, niż może być wyświetlonych na liście) jak i w poziomie (lista zawiera zbyt wiele kolumn, aby je zmieścić w oknie albo szerokość kolumn jest zbyt duża/ szerokość okna zbyt mała). Do przewijania listy służą:

1. Pionowy pasek przewijania – umieszczony z prawej strony listy, służy do przewijania listy w pionie. Przewijanie list w pionie jest obsługiwane przez przyciski    , PageUp, PageDown oraz scroll Za pomocą klawiszy <CTRL>+<HOME> oraz <CTRL>+<END> użytkownik ma możliwość przejścia na pierwszy oraz ostatni rekord na liście.
2. Poziomy pasek przewijania – umieszczony pod listą, służy do przewijania listy w poziomie, w celu uwidocznienia schowanych kolumn. Przesuwanie list w poziomie jest obsługiwane przez przyciski  , Home, End oraz za pomocą klawiszy: <STRZAŁKA w LEWO> i <STRZAŁKA w PRAWO>.

Kolumny na listach oraz menu kontekstowe

Kolumny na listach można przestawiać metodą „przeciągnij i upuść”. Dowolną kolumnę można przeciągnąć i przenieść myszą w inne miejsce:

Pod prawym przyciskiem myszy w sekcji kolumn są dostępne opcje: sortowania, grupowania, usuwania, autodopasowania kolumn oraz przywracania układu domyślnego:

Podczas wczytywania listy do bazy wysyłane jest tylko zapytanie o kolumny, które są widoczne na liście – usuwając kolumny niepotrzebne przyspieszymy działanie danej listy, zwłaszcza w przypadku pracy wielostanowiskowej.

Usunięte kolumny widoczne są w oknie wyboru kolumn i można je z powrotem przeciągnąć na listę:

Na większości list dostępne jest tzw. menu kontekstowe, uruchamiane przez kliknięcie prawym klawiszem myszy na liście. Menu kontekstowe zawiera zwykle do wyboru opcje dostępne również poprzez przyciski na listach, takie jak Dodaj, Dodaj seryjnie, Zmień, Usuń. Możliwe jest również kopiowanie wiersza listy lub konkretnej komórki.

Dla wybranych list znajdują się tam funkcje o charakterze specjalnym, które nie są dostępne w żaden inny sposób (np. anulowanie faktury, odblokowanie deklaracji).

Sortowanie na listach

Sortowanie po kolumnie działa poprzez klikniecie w nagłówek kolumny lub poprzez wybór opcji z menu kontekstowego:

Możliwe jest sortowanie jednocześnie po kilku kolumnach. Aby posortować po kolejnych kolumnach należy wykonać sortowanie z równoczesnym wciśnięciem klawisza <SHIFT>.

Sortowanie jest możliwe na wszystkich listach oraz na listach wewnątrz formularzy.

Grupowanie po kolumnach

Domyślnie na większości list włączony jest panel grupowania (Pokaż pole grupowania). Na listach dla formularzy dostępne są również opcje grupowania (opcje widoczne w menu kontekstowym).

Grupowanie po kolumnach wywołujemy poprzez wybór z menu kontekstowego opcji Grupuj według tej kolumny lub poprzez przeciągnięcie kolumny, po której chcemy grupować do panelu grupowania.

Grupowanie można wykonywać po wielu kolumnach.

W przypadku list pogrupowanych po kolumnie z datą istnieje możliwość określenia interwału. Dla opcji Interwał (dostępnej po kliknięciu prawym przyciskiem myszy na nagłówek kolumny po której nastąpiło pogrupowanie listy) możliwe jest wybranie wartości: Dzień, Miesiąc, Rok i Domyślny.

Wiersz sum – agregacje dla kolumn

Na listach w programie domyślnie włączona jest opcja sumowania (Pokaż wiersz sum). Dla pierwszej domyślnej kolumny załączone jest sumowanie typu: Licznik.

Pod prawym klawiszem myszy na liście lub w wierszu sum (jeśli jest włączony) dostępna jest opcja Pokaż wiersz sum (menu kontekstowe zostało opisane szerzej w rozdziale Kolumny na listach oraz menu kontekstowe). Włączając/wyłączając tą opcję można pokazać lub ukryć wiersz sum.

Na włączonym wierszu sum, pod prawym klawiszem myszy znajdują się opcje do wyboru:

Po najechaniu myszką na obszar wiersza sum, na którym można włączyć agregację dla danej kolumny, wyświetla się podpowiedz: „Kliknij prawym klawiszem myszy, aby podsumować kolumnę”.

Użytkownik programu ma możliwość załączenia dowolnej agregacji typu: suma, minimum, maksimum, licznik, średnia, brak (wyłączenie agregowania) dla poszczególnych kolumn. Agregacje mogą dotyczyć wszystkich elementów z kolumny lub tylko zaznaczonych (Agreguj tylko zaznaczone). Na listach typu „drzewo” opcja Pokaż wiersz sum może być ukryta np. lista grup towarowych (domyślnie włączony jest licznik) lub rozszerzona o dodatkową opcję Pokaż wiersz sum dla węzłów np. na liście obrotów i sald.

W praktyce możliwe jest wykorzystywanie na liście kilku agregacji różnych typów dla poszczególnych kolumn np. sumę dla kolumny „Cena” i maksimum dla kolumny „Wartość-PLN”:

Jeśli dla listy zdefiniujemy warunki grupowania, agregacje mogą być wyświetlane dla poszczególnych podgrup (Pokaż wiersze sum dla grup).

Powiększony widok listy <F6>

Po wybraniu klawisza <F6> na listach jest dostępna opcja powiększenia widoku. W takim widoku w oknie znajduje się lista dokumentów powiększona na cały ekran oraz  wiersz sum – schowana jest wstążka, pole grupowania oraz panel filtra pod listą. Powrót do standardowego widoku następuje również po wybraniu klawisza <F6>.

Zaznaczanie rekordów na liście

Na listach, na których możliwe jest uruchamianie operacji seryjnych (np. wydruki, eksport przelewów, rozliczanie zapisów), pozycje podlegające takiemu seryjnemu przetwarzaniu należy uprzednio zaznaczyć na liście. Zaznaczenia dokonujemy myszą lub poprzez:

• Menu kontekstowe – wybór odpowiedniej opcji z menu.
• Ustawienie kursora na wybranej pozycji i wciśnięcie klawisza <SPACJA> – powoduje zaznaczenie pojedynczej pozycji.

Równocześnie dostępne są opcje:

• zaznacz wszystkie (lub <CTRL>+<A>) – zaznacza wszystkie pozycje na liście
• odwróć wszystkie (lub <CTRL>+<R>) – odwraca zaznaczenia
• odznacz wszystkie (lub <CTRL>+<O>) – odznacza wszystkie wcześniej zaznaczone pozycje.

Zaznaczone pozycje są wyróżnione poprzez znaczek z lewej strony listy.

Bez zaznaczenia wywołanie operacji seryjnej zaznacza aktualny rekord i wykonuje operację.

Filtrowanie

Filtr jest narzędziem wspomagającym przeszukiwanie list. w wielu miejscach systemu pojawiają się różnego rodzaju listy, do których można stosować filtry. Filtrowanie listy powoduje zawężenie ilości elementów wyświetlanych na liście do takich, które spełniają warunki filtra. w programie występuje kilka możliwości filtrowania:

• Wiersz filtra – filtr w nagłówku listy.
• Panel filtra prostego.
• Panel filtra zaawansowanego.

Filtrowanie – filtr w nagłówku listy (wiersz filtra) oraz lokator na liście

Po kliknięciu lewym klawiszem myszy w wierszu filtra lub po użyciu kombinacji klawiszy <LEWY ALT>+<SHIFT>+<F> następuje przejście kursora do filtra w nagłówku listy (wiersz filtra).

Na listach w pierwszym rekordzie jest dostępny wiersz filtra. Pod każdym nagłówkiem kolumny można wpisać fragment, po którym chcemy wyszukać rekordy w odniesieniu do wartości wyświetlanych w danej kolumnie.

Filtr w nagłówku listy zawęża wyświetlane pozycje, wyszukując według wyrażeń zawierających ciąg znaków.

W filtrze w nagłówkach kolumn istnieje możliwość wyszukiwania z użyciem %, który zastępuje część wyszukiwanego tekstu np. po wpisaniu dzbanek % 10 program wyszuka dzbanek zielony 10, dzbanek czerwony 10. Znak _ (podkreślnik) zastępuje dowolny pojedynczy znak. Chcąc wyszukać pozycje mające w kolumnie wartość „%” bądź „_” należy użyć w filtrze odpowiednio wartości [%] lub [_].

Dla wartości o formacie daty wiersz filtra podpowiada kalendarz:

Dla poszczególnych kolumn przechowujących wartości ograniczone (typy, statusy itp.) udostępnione są listy wyboru:

Dla list z kolumną zaznaczeń nad tą kolumną dostępny jest przycisk czyszczenia filtra, na pozostałych listach czyszczenie filtra można wykonać opcją z menu kontekstowego:

Ponadto system umożliwia, po wykonaniu operacji sortowania, wykorzystanie funkcji lokatora. Aby działał lokator na liście np. W kolumnie kod, należy włączyć sortowanie tej kolumny, następnie wpisać z klawiatury początek kodu poszukiwanego kontrahenta, wówczas kursor ustawi się na żądanym kontrahencie. Lokator wyszukuje według początku słowa („zaczyna się od…”).

W wierszu filtra przy każdym polu widnieje symbol sposobu filtrowania danych w tej kolumnie. Po kliknięciu lewym przyciskiem myszy na ten symbol rozwijana jest lista dostępnych sposobów filtrowania:

Dla kolumn z wartościami liczbowymi lub zawierających daty domyślnie wybrana jest opcja Jest równe. W przypadku kolumn z wartościami tekstowymi domyślnie wybrana jest opcja Zawiera. Użytkownik może wybrać inną, odpowiadającą mu metodę filtrowania w określonej kolumnie.

 

 

Filtrowanie proste (panel filtra)

Po otwarciu danej listy w dolnej części okna umiejscowiony jest panel filtrowania. Przy pierwszym otwarciu widoczny jest tylko filtr prosty oraz kilka podstawowych pól do filtrowania listy, które w istotny sposób wpływają na zawartość listy. W panelu użytkownik ma możliwość wyboru zdefiniowanych warunków filtrowania.

Pozostałe pola do filtrowania dostępne są po rozwinięciu panelu przyciskiem   (Kliknij, aby rozwinąć filtr zaawansowany). Filtr można zwinąć przez „Kliknij, aby zwinąć filtr zaawansowany”. Pojedyncze kliknięcie rozwija lub zwija menu filtra zaawansowanego. Jeżeli filtr został zmieniony – wyświetla się napis „Filtr aktywny”.

Po wyfiltrowaniu danych na belce z opisem Filtr pokazuje się dodatkowy opis „aktywny”, co oznacza, że lista jest wyfiltrowana i nie zawiera wszystkich danych.

Panel filtra zaawansowanego

Filtr jest narzędziem wspomagającym przeszukiwanie list. W wielu miejscach systemu pojawiają się różnego rodzaju listy, do których można stosować filtry. Filtrowanie listy powoduje zawężenie ilości elementów wyświetlanych na liście do takich, które spełniają warunki filtra. Panel filtra można stosować na dwa sposoby:

• Proste filtrowanie,
• Filtr zaawansowany.

We wszystkich przypadkach list, które mogą być filtrowane, panel filtra zaawansowanego znajduje się na dole listy. Po prawej stronie wiersza filtra znajdują się zawsze przyciski do włączania i wyłączania działania filtra –  Filtruj  ,  Wyczyść filtr oraz przycisk do tworzenia warunków filtrujących filtra zaawansowanego –  Konstruktor filtra.

Jeżeli pinezka (widoczna obok ikony filtrowania – lejka) jest:

 wyłączona – wówczas po zmianie filtrowania na ikonie lejka pojawia się znak zapytania  i dopiero po jego kliknięciu uruchomione zostanie filtrowanie. Ten tryb pracy jest efektywniejszy gdy lista zwiera bardzo dużo pozycji. Można wtedy najpierw ustawić wszystkie parametry filtrowania, a dopiero na końcu uruchomić samo przefiltrowanie listy.

 włączona – wszystkie zmiany filtrowania wykonywane są na bieżąco i od razu widoczne są na liście.

Proste filtrowanie

Istnieje możliwość wyszukiwania elementów listy zawierających określony fragment tekstu.

Szukany tekst lub jego fragment wpisuje się do wiersza filtra. Następnie uruchamia się działanie filtra przyciskiem  Włącz filtrowanie lub, jeśli ikona pinezki jest włączona – wystarczy przejść w inne pole listy. Wpisany tekst jest szukany po ustalonych z góry polach listy. Dla różnych list wyszukiwanie przebiega po różnych polach – są to zwykle pola wyświetlane w kolumnach listy.

Przykład

Chcemy wyfiltrować listę Faktur Sprzedaży wg miasta Kraków. W wierszu filtra wpisujemy „Kraków”. Wówczas otrzymujemy tylko te dokumenty, na których w danych Kontrahenta jest wpisane Kraków.

W filtrze pod listą istnieje możliwość wyszukiwania z użyciem %, który zastępuje część wyszukiwanego tekstu np. po wpisaniu dzbanek % 10 program wyszuka dzbanek zielony 10, dzbanek czerwony 10.

Filtr zaawansowany

Filtr zaawansowany pozwala filtrować listę według stworzonych przez Użytkownika warunków. Filtry zaawansowane są zapamiętywane w systemie. Nazwa filtra zaawansowanego jest poprzedzona znakiem „#”. Do tworzenia filtra zaawansowanego służy Konstruktor filtra   , uruchamiany z dowolnego okna, w którym istnieje możliwość zastosowania filtra. Praca z konstruktorem filtra wymaga pewnej znajomości struktury baz danych oraz umiejętności formułowania warunków logicznych.

Konstruktor filtra

 

Zapamiętywanie ustawień filtra oraz odświeżanie listy

Po zamknięciu listy zapamiętywanie ustawień filtra jest realizowane wg poniższych zasad:

• zapamiętywane jest czy panel dodatkowy był zwinięty/rozwinięty,
• zapamiętywane jest czy pinezka była włączona/wyłączona,
• zapamiętywane są ustawienia pól z panelu podstawowego i rozwijanego,
• lista otwiera się wyfiltrowana wg zapamiętanych filtrów.

Ponadto przy pierwszym uruchomieniu listy pinezka jest włączona, a dostępna opcja Wyczyść filtr   na liście oraz Reset ustawień okien przywraca ustawienia domyślne dla filtrów panelu podstawowego i rozwijanego.

Odświeżanie listy odbywa się przy każdorazowym użyciu lejka  lub   oraz poprzez wciśnięcie <F5> w dowolnym miejscu na liście.

Standardy na formularzach

Rodzaje pól na formularzach

Listy rozwijane

Dla wielu kontrolek typu: Kategoria, Kontrahent, Pracownik itp. dostępna jest lista rozwijana (drop down) pozwalająca w szybki sposób na wyszukanie i podstawienie na formularz odpowiedniej wartości.

Rozpoczęcie edycji w polu listy rozwijanej powoduje rozwinięcie uproszczonej listy pomocniczej zawężonej do pozycji, które zawierają wpisywany ciąg znaków. Kliknięcie w „strzałkę” znajdującą się po prawej stronie pola, rozwija listę pomocniczą z widocznymi pozycjami spełniającymi kryteria szukania. Jeżeli pole jest puste (nic jeszcze nie wpisano), to rozwinięta jest pełna lista z możliwością przewijania rekordów. Dodatkowo listę można otworzyć za pomocą skrótu klawiaturowego <CTRL>+<SPACJA> oraz strzałki w dół, słownik zaś który jest związany z daną listą można otworzyć kombinacją klawiszy <ALT>+<STRZAŁKA w GÓRĘ>.

Rodzaje pól na formularzach

Najczęściej spotykane elementy formularzy to:

Przyciski – służą do natychmiastowego rozpoczęcia procesu. Ich funkcja jest podpisana na przycisku lub jest wyświetlana przy wskazaniu kursorem myszy. Przyciski niedostępne w danej chwili są wyszarzone.

Pola edycji – korzystamy z nich w celu wpisania tekstu z klawiatury. W polu tym może już znajdować się tekst, który następnie możemy zmienić.

Listy wywoływane z formularza – okno typu lista w trybie do wyboru, zawierające spis elementów można wywołać naciskając odpowiedni przycisk np. Kontrahent co poskutkuje otworzeniem listy kontrahentów w trybie do wyboru.

Rozwijane listy pomocnicze – znajdują się w polach, w których są rozwijane i zawierają listę możliwych do wyboru dla danego pola wartości (ang. drop-down).

Przyciski opcji – w przypadku wystąpienia kilku opcji jedynie jedna opcja może być włączona. Przycisk taki reprezentuje więc opcje wykluczające (ang. radio).

Pola wyboru – określa, czy dana opcja ma być włączona czy wyłączona. Pola te działają niezależnie, co oznacza, że włączenie jednego pola nie wyklucza włączenia innego. Wybór takiego pola jest potwierdzony poprzez jego zaznaczenie (ang. check-box).

W menu kontekstowym pod prawym klawiszem myszy, w zależności od typu pola dostępne są różnego rodzaju dodatkowe opcje np. możliwość skopiowania zawartości pola. Kopiować można również zawartość pól niedostępnych do edycji (wyszarzonych) wykorzystując opcję Kopiuj z menu kontekstowego lub skrót klawiszy: <CTRL>+<C>.

Przyciski na formularzach

Typowe przyciski na formularzach to:

 – Zapisz – powoduje zamknięcie okna i zapisanie dokonanych zmian. Zapisu można dokonać również przez wciśnięcie klawisza <ENTER> lub <CTRL>+<ENTER>.

 – Zamknij – zamyka okno bez zapisywania zmian (można uruchomić klawiszem <ESC>).

Inne przyciski formularzy

 – Przelicz – znajdują się na niektórych formularzach (uruchamiane również przez klawisz <F8>).

Dynamiczne panele na formularzach

Na większości formularzy istnieje możliwość zwijania paneli, które nie są istotne dla użytkownika – ustawienia są pamiętane po ponownym otworzeniu okna dla poszczególnych operatorów.

Błędy i ostrzeżenia

Na formularzach istnieją pola, które użytkownik musi bezwzględnie uzupełnić prawidłową wartością przed zapisaniem formularza (pola wymagane, pola walidowane np. NIP, IBAN), dlatego też wprowadzono funkcję ostrzegania i informowania o błędach na formularzu:

Ostrzeżenia dotyczące pól na formularzach oznaczane są żółtym trójkątem z wykrzyknikiem.

 Błędy dotyczące pól na formularzach oznaczane są czerwoną ikoną z krzyżykiem. Treść błędu wyświetla się po najechaniu myszą na ikonę.

W trakcie dodawania nowego formularza, w polach wymaganych pojawia się ikona ostrzeżenia najczęściej z komunikatem: Pole nie może być puste. Jeżeli użytkownik opuści takie pole i go nie wypełni/poprawi, pomimo że jest to wymagane – ostrzeżenie zmieni się na błąd. Dopóki użytkownik nie wypełni/poprawi wartości w polu – jest czerwona ikonka błędu uniemożliwiająca zapisanie formularza – kursor ustawi się w pierwszym polu oznaczonym jako błędne.

Pod prawym klawiszem myszy dla pól oznaczonych ikonami błędów i ostrzeżeń dostępna jest opcja Kopiuj tekst błędu, dzięki której można skopiować treść błędu lub ostrzeżenia.

Nawigacja edycji – Edytuj poprzedni, Edytuj następny

W programie Comarch ERP Optima istnieje możliwość szybkiego przechodzenia między formularzami, np. kolejnych faktur. Odbywa się to za pomocą przycisków

 Edytuj poprzedni  (lub klawisze <CTRL>+<,>), Edytuj następny   (lub klawisze <CTRL>+<.>) dostępnych na wstążce w grupie Nawigacja edycji.

Drukowanie w programie 

 

W celu uruchomienia programu należy kliknąć skrót do programu umieszczony na pulpicie lub w menu Start, albo wybrać polecenie Uruchom z menu Start i wpisać katalog i nazwę pliku programu (standardowo jest to: C:/Program Files/  Comarch ERP Optima/ Comarch ERP Optima.exe).

Po uruchomieniu programu pojawi się okienko służące do zarejestrowania operatora i wyboru bazy danych.

Podczas uruchamiania programu okno to może zostać pominięte, jeżeli na karcie operatora w Konfiguracji programu/ Użytkowe/ Operatorzy uzupełnione zostało pole Konto domenowe.

Rejestracja w programie – zakładka [Ogólne]

Rejestracja w programie – zakładka [Moduły]

Uruchomienie programu bez zalogowania

Jeśli w trakcie rejestracji w programie nie powiedzie się logowanie (na przykład w oknie Logowanie Comarch ERP Optima wciśniemy przycisk Anuluj – program uruchamia się bez podłączonej bazy, w której ma pracować (aktualnie podpięta baza – [nieaktywna]). W takiej sytuacji w pasku zadań dostępne są jedynie dwa przyciski:

Logowanie – ponownie wywołuje okno Logowanie Comarch ERP Optima i umożliwia wskazanie operatora oraz bazy danych, na której ma pracować.

Konfiguruj połączenie z serwerem baz danych – umożliwia podłączenie do już istniejącej bazy konfiguracyjnej lub utworzenie nowej. Uruchomiony zostaje kreator, gdzie należy wskazać serwer, na którym znajduje się baza konfiguracyjna oraz podać jej nazwę. Z okna podłączania bazy konfiguracyjnej istnieje możliwość odtworzenia kopii bazy konfiguracyjnej.

Zakładka Pozostałe opcje

Lista dostępnych firm

Po wciśnięciu przycisku Firma program wyświetli okno z listą dostępnych firm. Z poziomu listy mamy następujące możliwości:

 – dodanie nowej firmy. Po wciśnięciu przycisku uruchamiany jest kreator baz danych. Opis jego działania znajduje się w rozdziale dotyczącym Konfiguracji programu/ Użytkowe/ Bazy danych.

 – umożliwia podgląd informacji o bazie danych.

 – wybór firmy aktualnie zaznaczonej kursorem.

 – zamknięcie okna bez wyboru firmy.

– umożliwia podpięcie już istniejącej bazy danych (funkcja została opisana dokładnie w rozdziale odnośnie Konfiguracji programu/ Użytkowe/ Bazy danych).

– umożliwia odtworzenie bazy danych z kopii bezpieczeństwa (funkcja została opisana w rozdziale poświęconym Konfiguracji programu/ Użytkowe/ Bazy danych).

Comarch ERP Optima jest aplikacją pracującą w środowisku Windows. Program pracuje w oparciu o bazę danych Microsoft SQL Server od wersji 2014 do 2022, zarówno z bezpłatną edycją Express Edition jak i płatnymi edycjami.

Sprzętowe i systemowe

Skalowalność sprzętowa

Poniższy rozdział zawiera informacje dotyczące minimalnych wymagań sprzętowo-systemowych dla systemu Comarch ERP Optima dla jednocześnie pracujących, przykładowych ilości użytkowników. Wymagania te określają minimum jakie musi spełniać konfiguracja infrastruktury technicznej w celu uzyskania wsparcia technicznego i merytorycznego dla systemu Comarch ERP Optima. Przedstawione w ramach niniejszego rozdziału konfiguracje oparte są na wewnętrznych testach sytemu Comarch ERP Optima.

Wymagania minimalne dla stacji roboczej niezbędne do uruchomienia systemu Comarch ERP Optima

Wymagania minimalne niezbędne do uruchomienia serwera baz danych na potrzeby systemu Comarch ERP Optima

System Comarch ERP Optima działa w architekturze Klient/Serwer. W przypadku najprostszej instalacji jednostanowiskowej zarówno warstwa serwera baz danych, jak i również aplikacja może działać na jednym stanowisku. W praktyce wyodrębnia się funkcje serwera baz danych na odrębnej platformie sprzętowej.

System Comarch ERP Optima współpracuje z Microsoft SQL Server w wersji 2014 lub nowszej.

W przypadkach występowania dużej ilości danych (np. kontrahenci, towary, dokumenty) wymagana jest indywidualna ocena konfiguracji sprzętowej.

Wymagania zalecane do uruchomienia serwera baz danych na potrzeby systemu Comarch ERP Optima

Przy wyborze konfiguracji sprzętowej należy zwrócić uwagę, że kluczowymi parametrami dla szybkiego działania serwera bazy danych jest pamięć RAM oraz szybkość dostępu do podsystemu dyskowego. W związku z tym warto rozważyć zastosowanie szybkich dysków SSD

 Wymagania minimalne dotyczące serwera terminali

Wymagania zalecane dotyczące serwera terminali

Przy wyborze konfiguracji sprzętowe należy zwrócić uwagę na fakt, że dla serwera terminali najistotniejszymi parametrami jest szybkość oraz ilość procesorów (rdzeni), a także ilość pamięci RAM.

Zakładka Ogólne

Operator – program zawsze proponuje kod operatora, który na danym stanowisku jako ostatni pracował z programem (informacja ta jest przechowywana w rejestrze systemowym). Można wybrać innego operatora poprzez wpisanie jego kodu lub wybór operatora z listy pomocniczej po wciśnięciu przycisku Operator.

Hasło –  należy wpisać hasło ustawione dla operatora. Bez podania poprawnego hasła program nie pozwoli zarejestrować się w programie. Jeżeli użytkownik nie ma ustalonego hasła, pole nie będzie wyświetlane.

Firma – program zawsze proponuje firmę ustaloną jako domyślną dla wybranego operatora. Można wybrać pracę z danymi innej firmy poprzez wpisanie nazwy firmy lub wybór z listy pomocniczej po wciśnięciu przycisku Firma. Jeżeli wybrany na oknie logowania operator ma dostępną tylko jedną firmę do wyboru, wówczas automatycznie ta firma wskazywana jest w polu Firma.

Okno obsługiwane jest przez przyciski:

 Zatwierdź – powoduje zatwierdzenie wprowadzonych danych (również klawisz <ENTER>). Program rozpocznie pracę otwierając okno główne programu.

 Anuluj – program zostanie otwarty bez zalogowania operatora.

Podczas logowania do programu operatora będącego administratorem następuje weryfikacja czy stosowane są domyślne hasła dla loginów bazodanowych: sa oraz CDNOperator. Jeżeli okaże się, że takie standardowe hasła są stosowane, pojawia się ostrzeżenie o treści: Alert bezpieczeństwa! Obecnie korzystasz z domyślnych danych logowania do programu. Aby podnieść bezpieczeństwo systemu zapoznaj się z artykułem. z linkiem prowadzącym do artykułu pomocy opisującym jak podnieść bezpieczeństwo systemu.

Lista dostępnych firm

Po wciśnięciu przycisku Firma program wyświetli okno z listą dostępnych firm.