Ćwiczenie: schematy księg. – wielowariantowy wzorzec księgowania zakupów
Cel ćwiczenia: stworzenie automatycznych wzorców księgowań prostych z zastosowaniem warunków oraz przeksięgowanie wprowadzonych faktur.
Załóżmy, że w naszej firmie księgowanie faktur w rejestrze KOSZT odbywa się w następujący sposób:
- Kwota brutto jest księgowana na stronę Kredyt konta służącego do prowadzenia rozrachunków z określonym dostawcą (202-2-1).
 - Kwota naliczonego podatku VAT jest księgowana po stronie Debet konta 221-1 VAT NALICZONY jeżeli odliczenia VAT deklarujemy na TAK lub WARUNKOWO.
 - Kwota netto księgowana jest w zależności od dokonanej klasyfikacji na stronę Debet konta 411 Zużycie materiałów i energii lub stronę Debet konta 429 Usługi obce.
 - Jeżeli w pozycji dokumentu jest wybrana kategoria PALIWO-SAM.OSOBOW., nie przysługują nam odliczenia VAT i księgujemy całą kwotę brutto w koszty.
 
W tym celu moglibyśmy stworzyć dwa wzorce księgowe i w trakcie księgowania dokonywać wyboru jednego z nich, może to być jednak uciążliwe, posłużmy się więc wzorcem wielowariantowym wykorzystując kategorie.
Z poziomu menu głównego otwieramy Księgowość/ Inne/ Schematy księgowań i wybieramy typy schematów: Rejestr zakupów VAT
Definiujemy nagłówek schematu księgowego
1. Dodajemy nowy wzorzec księgowy za pomocą przycisku 
.
2. Definiujemy podstawowe informacje nagłówka schematu księgowego. Wprowadzamy w polach:
- Symbol – KOSZTY
 - Nazwa – Koszty
 - Dziennik – ZAKUP
 - Pozostawiamy zaznaczony parametr: Księgowanie przez bufor
 - Data księgowania – odznaczamy parametr Pobierz datę księgowania z konfiguracji i wybieramy opcję Data wpływu (@DataWplywu)
 - Opis – wybieramy za pomocą przycisku Opis Nr dokumentu wybranie tej pozycji spowodowało pojawienie się w polu obok symbolu @Dokument.
 
Definiujemy element schematu księgowego.
1. Dodajemy pierwszą pozycję schematu:
- klikamy na przycisku konta księgowego Konto Ma, z listy wybieramy konto syntetyczne rozrachunkowe 202-2-1 (Rozrachunki z dostawcami), w polu Podział na słowniki wybieramy Podmioty.
 - przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Brutto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Brutto.
 - klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
 - nie będziemy uzależniać księgowania na konto 202-2-1 od żadnego warunku.
 - przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.
 
2. Definiujemy drugą pozycję schematu:
- w oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Wn, z listy wybieramy konto analityczne 221-1 (VAT naliczony), Podział na słowniki: Brak
 - przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Vat/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Vat.
 - klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
 - uzależniamy księgowanie na konto VAT’u od tego czy odliczenia deklarujemy na TAK lub WARUNKOWO; nie księgujemy na to konto, jeżeli odliczenia są na NIE. Klikamy więc na przycisk kreatora warunku schematu a następnie na przycisk Funkcja i z listy dostępnych opcji wybieramy Odliczenia VAT -> TAK, zatwierdzamy wybór ikoną plusa, w okienku powyżej pojawia się wyrażenie: @Odliczenia =’TAK’. W polu Łącznik wybieramy OR, Funkcja -> Odliczenia VAT -> Warunkowo i zatwierdzamy wybór ikoną plusa. W okienku powyżej znajduje się wyrażenie: @Odliczenia =’TAK’ OR @Odliczenia =’WARUNKOWO’. Ikoną dyskietki zatwierdzamy cały warunek.
 - przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.
 
3. Definiujemy trzecią pozycję schematu:
- W oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Wn, z listy wybieramy konto analityczne 411 (Zużycie materiałów i energii), Podział na słowniki: Brak
 - Przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Netto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Netto.
 - Klikamy na przycisku Opis i wybieramy Kategoria pozycji/Kategoria Szczegółowa następnie ponownie klikamy na przycisku Opis i tym razem wybieramy Nr dokumentu, w okienku obok pojawiają się makra: @KategoriaElem+’ '+@Dokument
 -  Tym razem uzależnimy księgowanie na konto 411 od kategorii szczegółowej ENERGIA. W tym celu klikamy na przycisk Warunek i wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa, a ze słownika, który nam się podpowiedział wybieramy kategorię szczegółową ENERGIA. Skutkiem naszego wyboru jest pojawienie się w okienku obok makra @KategoriaElem =’ENERGIA’
OR @KategoriaElem =’PALIWO-SAM.OSOBOW.’ - Przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.
 
4. Definiujemy czwartą pozycję schematu:
- Kopiujemy trzecią pozycję schematu podświetlając ją na liście, naciskając klawisz <Ctrl> i klikając na przycisk plusa.
 - W oknie Konta księgowego: Konto Wn, usuwamy konto 411 i wprowadzamy konto 429 (Usługi obce), Podział na słowniki: Brak – pozostaje bez zmian.
 - Definicji kwoty nie modyfikujemy pozostawiając @Netto.
 - Definicji opisu również nie modyfikujemy pozostawiając @KategoriaElem+’ '+@Dokument
 - Tym razem również uzależnimy księgowanie na konto 429 od kategorii szczegółowej (na dane konto będą księgowane wszystkie pozycje, których kategoria jest inna niż ENERGIA i inna niż PALIWO-SAM.OSOBOW.). Usuwamy więc warunek @KategoriaElem =’ENERGIA’ i w jego miejsce wprowadzamy @KategoriaElem <>’ENERGIA’ AND @KategoriaElem <>’PALIWO-SAM.OSOBOW.’ (W tym celu klikamy na przycisk Warunek i wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa, a ze słownika, który nam się podpowiedział wybieramy kategorię szczegółową ENERGIA. Następnie ponownie klikamy przycisk Warunek, wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa i wybieramy kategorię szczegółową PALIWO-SAM.OSOBOW. Następnie zmieniamy znaki „=” na „<>”).
 - Przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.
 
5. Definiujemy piątą pozycję schematu:
- Kopiujemy trzecią pozycję schematu podświetlając ją na liście, naciskając klawisz <Ctrl> i klikając na przycisk plusa.
 - W oknie Konta księgowego: Konto Wn, pozostawiamy konto 411, Podział na słowniki: Brak – pozostaje również bez zmian.
 - Usuwamy definicję kwoty i wprowadźmy Kwota -> Brutto -> Razem (@Brutto).
 - Definicji opisu nie modyfikujemy pozostawiając @KategoriaElem+’ '+@Dokument
 - Tym razem uzależnimy księgowanie na konto 411 od kategorii szczegółowej PALIWO-SAM.OSOBOW oraz tego czy odliczenia są na NIE. Usuwamy więc warunek @KategoriaElem =’ENERGIA’ i klikamy na kreator tworzenia warunku . Klikamy na przycisk Funkcja i wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa, a ze słownika, który nam się podpowiedział wybieramy kategorię szczegółową PALIWO-SAM.OSOBOW, akceptujemy pozycję ikoną plusa. Następnie wybieramy Łącznik AND, Funkcja -> Odliczenia VAT-> NIE i akceptujemy ikoną plusa. W polu powyżej powinno pojawić się wyrażenie: @KategoriaElem =’PALIWO-SAM.OSOBOW.’ AND @Odliczenia =’NIE’.
 
6. Po zdefiniowaniu wszystkich pozycji schematu, przyciskiem 
 zapisujemy cały schemat.
Księgowanie wzorcem faktur z rejestru zakupów VAT:
1. Aby zaksięgować fakturę wprowadzoną w rejestrze VAT należy wybrać:
- menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT
 - zakładkę Zakup,
 - rejestr KOSZT
 - miesiąc 01
 
2. Zaznaczamy faktury (lewy klawisz myszy lub wszystkie poprzez kombinację klawiszy <Ctrl>+<A>).
3. Przyciskiem 
 uruchamiamy księgowanie:
- pojawia się okno Księgowanie dokumentów schematem księgowym,
 - wybieramy schemat KOSZTY
 - akceptujemy przyciskiem ptaszka.
 - po zakończeniu procesu księgowania program poda informację o jego przebiegu, z okienka wycofujemy się np. klawiszem <Esc>.
 
4. Zaksięgowany dokument można zobaczyć:
- z poziomu faktury – zakładka Dokumenty
 - z poziomu Księgowość/ Dzienniki po wybraniu bufora, dziennika ZAKUP i miesiąca 01.