1. Dodajemy nowy wzorzec księgowy za pomocą przycisku .
2. Definiujemy podstawowe informacje nagłówka schematu księgowego. Wprowadzamy w polach:

• Symbol – ZAKUPY-WALUTOWE
• Nazwa – Zakupy walutowe
• Dziennik – ZAKUP
• Pozostawiamy zaznaczony parametr: Księgowanie przez bufor
• Data księgowania – odznaczamy parametr Pobierz datę księgowania z konfiguracji i wybieramy opcję Data wpływu (@DataWplywu)
• Opis – wybieramy za pomocą przycisku Opis Nr dokumentu wybranie tej pozycji spowodowało pojawienie się w polu obok symbolu @Dokument.

Definiujemy element schematu księgowego.

1. Dodajemy pierwszą pozycję schematu:

• klikamy na przycisku konta księgowego Konto Ma, z listy wybieramy konto syntetyczne rozrachunkowe 203 (Rozrachunki walutowe), w polu Podział na słowniki wybieramy Podmioty.
• przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Brutto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Brutto.
• klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
• zaznaczamy: księgowanie walutowe
• nie będziemy uzależniać księgowania na konto 203 od żadnego warunku.
• przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

2. Definiujemy drugą pozycję schematu:

• W oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Wn, z listy wybieramy konto analityczne 303-2 (Rozliczenie zakupu towarów), Podział na słowniki: Brak
• Przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Netto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Netto.
• Klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu, w okienku obok pojawia się makro: @Dokument
• Przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

3. Definiujemy trzecią pozycję schematu:

• W oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Wn, z listy wybieramy konto analityczne 221-1 (Naliczony podatek VAT), Podział na słowniki: Brak
• Przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/VAT/Razem, co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Vat.
• Klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu, w okienku obok pojawia się makro: @Dokument
• Przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

Księgowanie wzorcem faktur z rejestru zakupów VAT:

1. Aby zaksięgować fakturę wprowadzoną w rejestrze VAT należy wybrać:

• menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT
• zakładkę Zakup,
• rejestr Towar
• miesiąc 01

2. Zaznaczamy fakturę,
3. Przyciskiem uruchamiamy księgowanie:

• pojawia się okno Księgowanie dokumentów schematem księgowym,
• wybieramy schemat ZAKUPY – WALUTOWE
• akceptujemy przyciskiem wybierz.
• po zakończeniu procesu księgowania program poda informację o jego przebiegu, z okienka wycofujemy się np. klawiszem <Esc>.

4. Zaksięgowany dokument można zobaczyć:

• z poziomu faktury – zakładka Dokumenty
• z poziomu Księgowość/ Dzienniki po wybraniu bufora, dziennika ZAKUP i miesiąca 01.

Załóżmy, że w naszej firmie księgowanie faktur w rejestrze KOSZT odbywa się w następujący sposób:

• Kwota brutto jest księgowana na stronę Kredyt konta służącego do prowadzenia rozrachunków z określonym dostawcą (202-2-1).
• Kwota naliczonego podatku VAT jest księgowana po stronie Debet konta 221-1 VAT NALICZONY jeżeli odliczenia VAT deklarujemy na TAK lub WARUNKOWO.
• Kwota netto księgowana jest w zależności od dokonanej klasyfikacji na stronę Debet konta 411 Zużycie materiałów i energii lub stronę Debet konta 429 Usługi obce.
• Jeżeli w pozycji dokumentu jest wybrana kategoria PALIWO-SAM.OSOBOW., nie przysługują nam odliczenia VAT i księgujemy całą kwotę brutto w koszty.

W tym celu moglibyśmy stworzyć dwa wzorce księgowe i w trakcie księgowania dokonywać wyboru jednego z nich, może to być jednak uciążliwe, posłużmy się więc wzorcem wielowariantowym wykorzystując kategorie.

Z poziomu menu głównego otwieramy Księgowość/ Inne/ Schematy księgowań i wybieramy typy schematów: Rejestr zakupów VAT

Definiujemy nagłówek schematu księgowego

1. Dodajemy nowy wzorzec księgowy za pomocą przycisku .

2. Definiujemy podstawowe informacje nagłówka schematu księgowego. Wprowadzamy w polach:

• Symbol – KOSZTY
• Nazwa – Koszty
• Dziennik – ZAKUP
• Pozostawiamy zaznaczony parametr: Księgowanie przez bufor
• Data księgowania – odznaczamy parametr Pobierz datę księgowania z konfiguracji i wybieramy opcję Data wpływu (@DataWplywu)
• Opis – wybieramy za pomocą przycisku Opis Nr dokumentu wybranie tej pozycji spowodowało pojawienie się w polu obok symbolu @Dokument.

Definiujemy element schematu księgowego.

1. Dodajemy pierwszą pozycję schematu:

• klikamy na przycisku konta księgowego Konto Ma, z listy wybieramy konto syntetyczne rozrachunkowe 202-2-1 (Rozrachunki z dostawcami), w polu Podział na słowniki wybieramy Podmioty.
• przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Brutto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Brutto.
• klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
• nie będziemy uzależniać księgowania na konto 202-2-1 od żadnego warunku.
• przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

2. Definiujemy drugą pozycję schematu:

• w oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Wn, z listy wybieramy konto analityczne 221-1 (VAT naliczony), Podział na słowniki: Brak
• przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Vat/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Vat.
• klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
• uzależniamy księgowanie na konto VAT’u od tego czy odliczenia deklarujemy na TAK lub WARUNKOWO; nie księgujemy na to konto, jeżeli odliczenia są na NIE. Klikamy więc na przycisk kreatora warunku schematu a następnie na przycisk Funkcja i z listy dostępnych opcji wybieramy Odliczenia VAT -> TAK, zatwierdzamy wybór ikoną plusa, w okienku powyżej pojawia się wyrażenie: @Odliczenia =’TAK’. W polu Łącznik wybieramy OR, Funkcja -> Odliczenia VAT -> Warunkowo i zatwierdzamy wybór ikoną plusa. W okienku powyżej znajduje się wyrażenie: @Odliczenia =’TAK’ OR @Odliczenia =’WARUNKOWO’. Ikoną dyskietki zatwierdzamy cały warunek.
• przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

3. Definiujemy trzecią pozycję schematu:

• W oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Wn, z listy wybieramy konto analityczne 411 (Zużycie materiałów i energii), Podział na słowniki: Brak
• Przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Netto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Netto.
• Klikamy na przycisku Opis i wybieramy Kategoria pozycji/Kategoria Szczegółowa następnie ponownie klikamy na przycisku Opis i tym razem wybieramy Nr dokumentu, w okienku obok pojawiają się makra: @KategoriaElem+’ '+@Dokument
• Tym razem uzależnimy księgowanie na konto 411 od kategorii szczegółowej ENERGIA. W tym celu klikamy na przycisk Warunek i wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa, a ze słownika, który nam się podpowiedział wybieramy kategorię szczegółową ENERGIA. Skutkiem naszego wyboru jest pojawienie się w okienku obok makra @KategoriaElem =’ENERGIA’
  OR @KategoriaElem =’PALIWO-SAM.OSOBOW.’
• Przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

4. Definiujemy czwartą pozycję schematu:

• Kopiujemy trzecią pozycję schematu podświetlając ją na liście, naciskając klawisz <Ctrl> i klikając na przycisk plusa.
• W oknie Konta księgowego: Konto Wn, usuwamy konto 411 i wprowadzamy konto 429 (Usługi obce), Podział na słowniki: Brak – pozostaje bez zmian.
• Definicji kwoty nie modyfikujemy pozostawiając @Netto.
• Definicji opisu również nie modyfikujemy pozostawiając @KategoriaElem+’ '+@Dokument
• Tym razem również uzależnimy księgowanie na konto 429 od kategorii szczegółowej (na dane konto będą księgowane wszystkie pozycje, których kategoria jest inna niż ENERGIA i inna niż PALIWO-SAM.OSOBOW.). Usuwamy więc warunek @KategoriaElem =’ENERGIA’ i w jego miejsce wprowadzamy @KategoriaElem <>’ENERGIA’ AND @KategoriaElem <>’PALIWO-SAM.OSOBOW.’ (W tym celu klikamy na przycisk Warunek i wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa, a ze słownika, który nam się podpowiedział wybieramy kategorię szczegółową ENERGIA. Następnie ponownie klikamy przycisk Warunek, wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa i wybieramy kategorię szczegółową PALIWO-SAM.OSOBOW. Następnie zmieniamy znaki „=” na „<>”).
• Przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

5. Definiujemy piątą pozycję schematu:

• Kopiujemy trzecią pozycję schematu podświetlając ją na liście, naciskając klawisz <Ctrl> i klikając na przycisk plusa.
• W oknie Konta księgowego: Konto Wn, pozostawiamy konto 411, Podział na słowniki: Brak – pozostaje również bez zmian.
• Usuwamy definicję kwoty i wprowadźmy Kwota -> Brutto -> Razem (@Brutto).
• Definicji opisu nie modyfikujemy pozostawiając @KategoriaElem+’ '+@Dokument
• Tym razem uzależnimy księgowanie na konto 411 od kategorii szczegółowej PALIWO-SAM.OSOBOW oraz tego czy odliczenia są na NIE. Usuwamy więc warunek @KategoriaElem =’ENERGIA’ i klikamy na kreator tworzenia warunku . Klikamy na przycisk Funkcja i wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa, a ze słownika, który nam się podpowiedział wybieramy kategorię szczegółową PALIWO-SAM.OSOBOW, akceptujemy pozycję ikoną plusa. Następnie wybieramy Łącznik AND, Funkcja -> Odliczenia VAT-> NIE i akceptujemy ikoną plusa. W polu powyżej powinno pojawić się wyrażenie: @KategoriaElem =’PALIWO-SAM.OSOBOW.’ AND @Odliczenia =’NIE’.

6. Po zdefiniowaniu wszystkich pozycji schematu, przyciskiem  zapisujemy cały schemat.

Księgowanie wzorcem faktur z rejestru zakupów VAT:

1. Aby zaksięgować fakturę wprowadzoną w rejestrze VAT należy wybrać:

• menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT
• zakładkę Zakup,
• rejestr KOSZT
• miesiąc 01

2. Zaznaczamy faktury (lewy klawisz myszy lub wszystkie poprzez kombinację klawiszy <Ctrl>+<A>).

3. Przyciskiem uruchamiamy księgowanie:

• pojawia się okno Księgowanie dokumentów schematem księgowym,
• wybieramy schemat KOSZTY
• akceptujemy przyciskiem ptaszka.
• po zakończeniu procesu księgowania program poda informację o jego przebiegu, z okienka wycofujemy się np. klawiszem <Esc>.

4. Zaksięgowany dokument można zobaczyć:

• z poziomu faktury – zakładka Dokumenty
• z poziomu Księgowość/ Dzienniki po wybraniu bufora, dziennika ZAKUP i miesiąca 01.

Załóżmy, że w naszej bazie NOVA księgowanie wszystkich transakcji sprzedaży odbywa się w następujący sposób:

• kwota brutto jest księgowana na stronę Debet konta 201-2-1 służącego do prowadzenia rozrachunków z określonym odbiorcą
• kwota netto jest księgowana na stronę Kredyt konta 731-2 Przychody ze sprzedaży towarów
• kwota należnego podatku VAT jest księgowana po stronie Kredyt konta 221-2 VAT należny

Aby utworzyć schemat księgowania należy:

• z poziomu menu głównego otworzyć Księgowość/ Inne/ Schematy księgowań
• wybrać typy schematów: Rejestr sprzedaży VAT.

Definiujemy nagłówek schematu księgowego.

1. Dodajemy nowy schemat za pomocą przycisku .

2. Wprowadzamy w polach:

• Symbol – SPRZEDAŻ TOWARÓW
• Nazwa – Sprzedaż towarów handlowych
• Dziennik – SPRZEDAŻ
• Pozostawiamy zaznaczony parametr: Księgowanie przez bufor
• Data księgowania – domyślnie zaznaczony parametr Pobierz datę księgowania z konfiguracji
• Opis – wybieramy za pomocą przycisku Opis  Nr dokumentu. Wybranie tej pozycji spowodowało pojawienie się w polu obok symbolu (makra) @Dokument.

Definiujemy elementy schematu księgowego

Aby dodać element wybieramy przycisk  Nowa pozycja schematu. Pojawia się formularz Element schematu księgowego.

Dodajemy pierwszą pozycję schematu:

• klikamy na przycisku konta księgowego Konto Wn, z listy wybieramy konto syntetyczne rozrachunkowe 201-2-1 (Rozrachunki z odbiorcami), w polu Podział na słowniki wybieramy Podmioty.
• przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Brutto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Brutto.
• klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
• zaznaczamy parametr Rozrachunek, ponieważ po zaksięgowaniu tym schematem chcemy jeszcze sparować ze sobą dekrety na kontach rozrachunkowych.
• nie będziemy uzależniać księgowania na konto 201-2-1 od żadnego warunku.
• przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

2. Dodajemy drugą pozycję

• w oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Ma, z listy wybieramy konto analityczne 731‑2 (Sprzedaż towarów), Podział na słowniki: Brak
• przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Netto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Netto.
• klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
• nie będziemy uzależniać księgowania na konto 731-2 od żadnego warunku.
• przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

3. Dodajemy trzecią pozycję schematu:

• w oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Ma, z listy wybieramy konto analityczne 221‑2 (VAT należny), Podział na słowniki: Brak
• przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Vat/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Vat.
• klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
• nie będziemy uzależniać księgowania na konto 221-2 od żadnego warunku.
• przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.

4. Po zdefiniowaniu wszystkich pozycji schematu, przyciskiem  zapisujemy cały schemat.

Księgowanie wzorcem faktur z rejestru sprzedaży VAT:

1. Aby zaksięgować fakturę wprowadzoną w rejestrze VAT należy wybrać:

• menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT
• zakładkę Sprzedaż, podrejestr SPRZEDAŻ
• miesiąc 01

2. Zaznaczamy fakturę FA/9/20XX na liście zapisów.

3. Uruchamiamy księgowanie .

• pojawia się okno Księgowanie dokumentów schematem księgowym
• wybieramy schemat SPRZEDAŻ TOWARÓW
• akceptujemy wybór przyciskiem ptaszka.
• po zakończeniu procesu księgowania program poda informację o jego przebiegu, z okienka wycofujemy się np. klawiszem <Esc>.

4. Zaksięgowany dokument można zobaczyć:

• z poziomu faktury – zakładka Dokumenty
• z poziomu Księgowość/ Dzienniki po zaznaczeniu bufora, dziennika SPRZEDAŻ i miesiąca stycznia 20XX.

Współpraca z urządzeniami zewnętrznymi – kasy fiskalne

W aktualnej wersji systemu Comarch ERP Optima możliwa jest współpraca z kasami ELZAB, SHARP, NOVITUS.

Obsługa kas fiskalnych polega na przesyłaniu danych o towarach do/z kasy oraz imporcie raportu sprzedaży z kasy do programu. Współpraca przebiega w trybie off-line.

Konfiguracja kas fiskalnych z programem Comarch ERP Optima sprowadza się do kilku czynności:

• przygotowania konfiguracji programu Comarch ERP Optima do współpracy z wybraną kasą
• przystosowania kart towarowych do współpracy z wybraną kasą fiskalną wg wymogów danej kasy

Instalacja programów komunikacyjnych.

Instalator Comarch ERP Optima podczas instalacji programu, automatycznie rejestruje biblioteki odpowiedzialne za komunikację z kasą fiskalną ELZAB, SHARP, NOVITUS.

Przygotowanie konfiguracji Comarch ERP Optima do współpracy z kasą fiskalną ELZAB/SHARP/NOVITUS

Aby poprawnie przygotować program Comarch ERP Optima do współpracy z kasą należy dokonać ustawień:

W konfiguracji programu Start/Konfiguracja/Program/Ogólne  są dostępne opcje:

• Działy dla kas fiskalnych – na tym poziomie użytkownik definiuje dział (grupę) dla kas fiskalnych przypisując NUMER, NAZWĘ, STAWKĘ VAT dla tworzonego działu. Dla każdej stawki VAT może być zaprogramowana tylko jedna grupa.
• Kasy fiskalne – opcja ta umożliwia dodanie do systemu kas fiskalnych, użytkownik na tym poziomie wprowadza numer kasy zakres w przedziale 1-9999, nazwę kasy jako dowolne znaki alfanumeryczne, oraz dokonuje wyboru odpowiedniego sterownika: ELZAB, SHARP, NOVITUS. Pola o nazwie Numer, Nazwa oraz Sterownik są wymagane aby program zezwolił na dodanie i zapisanie w bazie danych nowej kasy. Numery kas nie mogą się duplikować.
• Symbole stawek VAT (Kasy) – w tej części konfiguracji możemy przypisać symbol fiskalny, który odpowiada danej stawce VAT w kasie fiskalnej, w górnej części okna jest widoczna lista kas które zostały wprowadzone do programu w gałęzi Kasy fiskalne, symbole stawek są przypisywane dla odpowiedniej kasy wybranej na tej liście. Symbole stawek, muszą być zgodne z ustawieniami danej kasy fiskalnej.

W konfiguracji programu Start/Konfiguracja/Stanowisko/Ogólne/Kasa fiskalna  znajdują się ustawienia dla kas fiskalnych podpiętych fizycznie do danego stanowiska.

• Sterownik – użytkownik dokonuje z listy wyboru właściwego sterownika dla podpiętych kas fiskalnych.
• Kasy fiskalne dla stanowiska – to lista kas fizycznie podłączonych do danego stanowiska.
• Ustawienia importu – parametr Podział na krótkie paragony. Po jego zaznaczeniu Użytkownik ma możliwość zadeklarowania ile pozycji maksymalnie może się znaleźć na jednym paragonie. W trakcie importu raport z kasy zostanie podzielony na kilka części, każda zawierać będzie określoną ilość pozycji i zostanie zapisana w odrębnych dokumentach.
• Ustawienia eksportu – do kasy można wysyłać towary z kodem „Zwykły” (dane pobierane są z pola KOD z karty towaru), kodem PLU (dane pobierane są z pola PLU z karty towaru zakładka Dodatkowe) lub EAN (dane pobierane z pola EAN z karty towaru), na tym etapie definiujemy także numer ceny, oraz rodzaj eksportu do wyboru są: pełny lub różnicowy, oraz czy ma być wysyłana nazwa zdefiniowana dla urządzeń fiskalnych. Zaznaczenie parametru Wysyłaj nazwę zdefiniowaną dla urządzeń fiskalnych powoduje, że do kasy zostanie wysłana nazwa dla urządzenia fiskalnego pobrana z zakładki Dodatkowe na karcie towaru (pole Nazwa). W przypadku nie uzupełnienia tej nazwy lub wyłączenia parametru do kasy zostanie wysłana nazwa towaru.
• Użytkownik po kliknięciu ikony plusa dokonuje wyboru kasy z listy kas zdefiniowanych w Start/Konfiguracja/Program/Ogólne/Kasy fiskalne.
  • Numer kasy – numer kasy fiskalnej.

Pozostałe pola w sekcji Ustawienia sterownika są zależne od wybranego sterownika na liście kas fiskalnych:

• • Komunikacja:

W przypadku wyboru sterownika Elzab – w polu Komunikacja istnieje możliwość wyboru jednej spośród sześciu wymienionych poniżej opcji:

• • Połączenie COM (opcja domyślna),
  • Multiplekser 4xRS232,
  • Przełącznik multiplekserów,
  • Multiplekser 8xRS232/RJ,
  • Multiplekser LAN/Delta Max LAN,
  • LAN.

W przypadku wyboru sterownika Novitus – w polu Komunikacja istnieje możliwość wyboru opcji: COM, TCP/IP.
W przypadku wyboru sterownika Sharp – możliwa jest jedynie opcja COM.

Poniższe pola są widoczne w przypadku, gdy w polu Komunikacja wybrana została opcja COM dla sterownika Novitus i Sharp lub dla sterownika Elzab dowolna opcja poza Multiplekser LAN/Delta Max LAN, LAN.

• • Port COM – pole z listą rozwijalną, z wyborem dostępnych portów COM.
  • Prędkość Portu – pole z listą rozwijalną. Prędkość powinna być zgodna z ustawieniami na kasie fiskalnej.

Dodatkowo dla sterownika Sharp:

• • Model Kasy – pole z listą rozwijalną, do wyboru następujące opcje: Sharp ER-A2xx, Sharp ER-A2xx + kaucje, Sharp ER-A4xx, Sharp ER-A285P.

Dodatkowo dla sterownika Elzab:

• • Protokół – rodzaj wykorzystywanego przez kasę protokołu. Dla komunikacji Połączenie COM pole z listą rozwijalną, do wyboru następujące opcje: Elzab, Elzab STX (kasy K10 i nowsze). Dla komunikacji wykorzystującej multiplekser dostępny tylko protokół Elzab.
  • Kanał multipleksera – należy podać numer kanału, do którego podłączona jest kasa. W przypadku wyboru opcji Komunikacji: Połączenie COM – pole to jest ukryte.

Poniższe pola są widoczne w przypadku, gdy w polu Komunikacja wybrana została opcja TCP/IP dla sterownika Novitus lub Multiplekser LAN/Delta Max LAN, LAN dla Elzab.

• • Adres IP – adres IP ustawiony na kasie.
  • Port TCP/IP – numer portu ustawiony na kasie. Dla sterownika Elzab domyślnie podpowiada się wartość 1001, dla Novitus 5001.
  • Protokół – pole widoczne jedynie dla sterownika Elzab. W przypadku wyboru komunikacji Multiplekser LAN/Delta Max LAN – dostępny tylko protokół Elzab, w przypadku komunikacji LAN dostępny tylko Elzab STX (kasy K10 i nowsze).
  • Hasło autoryzacji – pole widoczne jedynie dla sterownika Elzab i komunikacji przez Multiplekser LAN/Delta Max LAN . Należy podać hasło ustawione na urządzeniu lub na kasie.
  • Timeout połączenia – pole widoczne jedynie dla sterownika Novitus. Maksymalny czas oczekiwania na połączenie (domyślna wartość 1000 milisekund).
  • Timeout – maksymalny czas oczekiwania na odpowiedź z kasy. Domyślna wartość dla sterownika Novitus: 1000 (podawana w milisekundach), dla Elzab: 10 (podawana w sekundach).
  • Ilość retransmisji – pole widoczne jedynie dla sterownika Elzab i komunikacji przez Multiplekser LAN/Delta Max LAN. Maksymalna liczba retransmisji uszkodzonych pakietów, domyślna wartość 3.

Na dole sekcji Ustawienia Sterownika znajduje się przycisk . Po wciśnięciu przycisku Test połączenia program weryfikuje, czy istnieje możliwość komunikacji pomiędzy komputerem a kasą fiskalną według parametrów uzupełnionych na formularzu.

W sekcji Ustawienia importu znajdują się wszystkie dane związane z importem danych z kasy fiskalnej do programu Comarch ERP Optima. Sekcja znajduje się poniżej sekcji Ustawienia Sterownika. Składa się z następujących pól:

• • Magazyn – w tym polu należy wybrać magazyn lokalny zdefiniowany w programie, na który będą odczytywane raporty (paragony) z kasy.
  • Definicja – w tym polu należy wybrać schemat numeracji dla tworzonych podczas odczytu paragonów.
  • Seria – w tym polu istnieje możliwość wyboru serii zdefiniowanej dla paragonów.

Dodatkowo, w zależności od wybranego sterownika na liście kas fiskalnych wyświetlane są poniższe parametry:

• • Nie wykonuj raportu dobowego po odczycie sprzedaży – parametr dostępny w przypadku wyboru sterownika Elzab lub Sharp.
  • Kasa obsługuje pakiet ecrdtPLUEx (Rozszerzony pakiet PLU) – parametr dostępny w przypadku wyboru sterownika Novitus.
  • Kasa obsługuje pakiet zerujący (kasy: System, PS 3000, Soleo) – parametr dostępny w przypadku wyboru sterownika Novitus.

Import/ eksport: Programowanie kasy

Funkcja umożliwia eksport listy towarów do kasy i  jest ona dostępna z poziomu Ogólne/Cennik przycisk . Istnieje kilka warunków, które muszą zostać spełnione, by zaprogramowanie kasy było możliwe:

• Towary wg: kod – do kasy zostaną przesłane podstawowe (numeryczne) kody towarów
• Towary wg: PLU – do kasy zostaną przesłane numeryczne kody towarów (pole PLU na karcie towaru)
• Towary wg: EAN – do kasy zostaną wysłane kody EAN towarów. W przypadku, gdy towar nie ma nadanego kodu EAN zostanie pominięty przy eksporcie danych.

W przypadku kas Elzab, kody zwykłe wysłane są zawsze.

Programowanie kasy jest również możliwe z poziomu formularza Faktury Zakupu/Przyjęcie Zewnętrzne. Po wciśnięciu przycisku  otwierane jest okno, w którym należy podać parametry eksportu (domyślne ustawienia pobierane są z konfiguracji Start/Konfiguracja/Stanowisko/Ogólne/Kasa Fiskalna.). Należy zdecydować czy ma być wykonany eksport pełny (wszystkie towary z listy) czy różnicowy (tylko towary, dla których coś się zmieniło), wybrać numer kasy oraz sposób wysyłania towarów. Numer ceny pobierany jest z konfiguracji

Funkcja programowania kasy jest również wykorzystywana w przypadku aktualizacji danych o towarach (np. zmiana ceny sprzedaży). Należy jednak pamiętać, że przed wykonaniem aktualizacji należy upewnić się czy raport dobowy zerujący był wykonany na kasie. W innym przypadku, jeśli na kasie przeprowadzona była sprzedaż, program nie umożliwi aktualizacji danych.

Import/ eksport: Odczyt z kasy

W przypadku, gdy Użytkownik prowadził wcześniej sprzedaż na kasie, natomiast dopiero rozpoczyna pracę z systemem Comarch ERP Optima istnieje możliwość zaimportowania towarów istniejących już w kasie do cennika w programie. Odczyt z kasy dostępny jest z menu Ogólne/Cennik.

Podczas importu danych z kasy Użytkownik ma możliwość określenia numer kasy, z której będą ściągane dane. Towary mogą być odczytywane wg:

• Towary wg: kod – dla zakładanych kart towarowych kod z kasy zostanie przepisany, jako kod podstawowy towaru w programie Comarch ERP Optima.
• Towary wg: PLU – dla zakładanych kart towarowych kod z kasy zostanie przypisany jako kod podstawowy oraz kod PLU.
• Towary wg: EAN – kody nadane w kasie zostaną przepisane w pole Kod (podstawowy) oraz EAN na karcie towaru. W przypadku kas ELZAB nie ma możliwości odczytu tylko kodów EAN, zawsze odczytywany jest kod zwykły oraz kod EAN jeśli istnieje.

Cena zaimportowana z kasy jest przepisywana we wszystkie grupy cenowe zdefiniowane w programie. Jeśli grupa cenowa jest typu netto – program wylicza odpowiednio cenę netto (na podstawie ceny brutto wysłanej z kasy). W przypadku gdy zaznaczony jest parametr Wysyłaj nazwę zdefiniowaną dla urządzeń fiskalnych w Start/Konfiguracja/Stanowisko/Ogólne/Kasa fiskalna, dla zakładanych kart towarowych nazwa z kasy przypisana jest do nazwy na kartotece towarowej oraz do nazwy dla urządzenia fiskalnego (zakładka Dodatkowe na karcie towarowej). Przy nie zaznaczonym parametrze przepisana jest tylko do nazwy towaru na kartotece towarowej.

Import raportu sprzedaży z kasy

Import raportu sprzedaży z kasy jest dostępny z poziomu listy paragonów (menu Handel/Paragony), przycisk : Podczas importu istnieje możliwość utworzenia więcej niż jednego paragonu. Funkcja może być wykorzystywana, jeśli występują problemy podczas importu długich (kilkaset pozycji) raportów sprzedaży z kasy.

W oknie importu znajduje się parametr Podział na krótkie paragony, parametr ten jest uzależniony od ustawień w konfiguracji Start/Konfiguracja/Stanowisko/Ogólne/Kasa Fiskalna. W trakcie importu raport z kasy zostanie podzielony na kilka części, każda zawierać będzie określoną ilość pozycji i zostanie zapisana w odrębnych dokumentach. Dodatkowo jest możliwość wyboru, według jakich kodów ma być odczytywana sprzedaż (domyślne ustawienie pobierane jest z konfiguracji Start/Konfiguracja/Stanowisko/Ogólne/Kasa fiskalna).

Po wykonaniu importu danych na podstawie raportu sprzedaży kasy tworzony jest paragon (w zależności od ustawień jeden lub kilka). Paragon zapisywany jest do bufora. W przypadku, gdy w Start/Konfiguracja/Firma/Magazyn/ Inicjacja dokumentu opcja dla PA jest ustawiona na POBRANIE, podczas odczytu raportu musi być pokrycie na magazynie na towary importowane z kasy, w przeciwnym wypadku import zostanie przerwany. Po wykonaniu importu Użytkownik powinien zapisać paragon na trwałe.

W przypadku, gdy bezpośrednio na kasie został wprowadzony towar, którego nie jest zarejestrowany w programie – program wyświetli błąd. Należy wtedy wykonać odczyt danych z kasy (by uzupełnić listę cennikową), a następnie wykonać ponowny import raportu sprzedaży.

Identyfikacja towarów w kasie ELZAB/SHARP/NOVITUS

Aby przyśpieszyć proces identyfikacji towarów poniższa tabela przedstawia wybrane modele kas z informacjami na temat definicji m.in. kodu, nazwy, grupy.

Kasy ELZAB	PLU (ilość kodów)	KOD TOWARU	NAZWA TOWARU	GRUPA TOWAROWA	JEDNOSTKI MIARY
ALFA	2047.4095	4 cyfrowy	do 18 znaków	Ilość. do 16 Ilość znaków: 19	Ilość do 16 Dł. 4 litery
DELTA	10239 lub 20479	5 cyfrowy	do 18 znaków	Ilość gr. do 99 Ilość znaków: 19	Ilość do 16 Dł. 4 litery
ECO	6143	4 cyfrowy	do 18 znaków	Ilość gr. do 99 Ilość znaków: 19	Ilość do 16 Dł. 4 litery
JOTA	2047	4 cyfrowy	do 18 znaków	Ilość gr. do 16 Ilość znaków: 18	Ilość do 16 Dł. 4 litery
MINI	511	3 cyfrowy	do 16 znaków	Ilość gr. do 16 Ilość znaków: 16	Ilość do 16 Dł. 4 litery
K10	3000	4 cyfrowy	do 40 znaków	Ilość gr. do 99 Ilość znaków: 19	Ilość do 16 Dł. 4 litery

Dane techniczne kas fiskalnych ELZAB. Źródło: www.elzab.com.pl

Kasy SHARP	PLU (ilość kodów)	KOD TOWARU	NAZWA TOWARU	GRUPA TOWAROWA
ER-A237P	940	3 cyfrowy	do 16 znaków	Ilość gr. od 5 do 20
ER-A277P	3500	4 cyfrowy	do 16 znaków	Ilość gr. do 30
ER-A285P	12000	5 cyfrowy	do 24 znaków	Ilość gr. do 99
ER-A457P	2000 opcjonalnie 10000 lub 40000	do 6 cyfr	8, 12 lub 16 znaków	Ilość gr. do 99

Dane techniczne kas fiskalnych SHARP. Źródło: www.torell.pl

Kasy NOVITUS	PLU (ilość kodów)	KOD TOWARU	NAZWA TOWARU	GRUPA TOWAROWA
MAŁA	500	do 18 znaków	do 18 znaków	Ilość gr. 16
BRAVO	2300	do 18 znaków	do 18 znaków	Ilość. do 42
FRIGO II	1000	do 18 znaków	do 18 znaków	Ilość gr. do 42
SOLEO PLUS	12000	do 18 znaków	do 18 znaków	Ilość gr. do 64
PS3000	16000	do 18 znaków	do 40 znaków	Ilość gr. do 64

Dane techniczne kas fiskalnych SHARP. Źródło: www.novitus.pl

• z menu Rejestry VAT wybieramy Ewidencja dodatkowa
• wybieramy zakładkę pionową Koszty
• wybieramy rejestr KOSZTY
• określamy miesiąc 01

2. Dodajemy dokument:

• Kontrahent: BIUROWIEC
• Kategoria: Energia
• Numer obcy: 132/20XX
• Data zapisu: 20XX-01-20
• Forma płatności: przelew
• Termin płatności: 20XX-01-27
• Kwota Razem: 100 PLN

3. Przyciskiem otwieramy formatkę kwot dodatkowych:

• dodajemy pozycję księgowania:
• Konto Wn 419
• Konto Ma 202-2-1 (ponieważ konto 202-2-1 jest zdefiniowane w planie kont jako konto słownikowe kontrahentów, wystarczy podać konto syntetyczne, a w momencie księgowania wzorcem program utworzy analitykę, jeżeli jej nie ma lub wybierze odpowiednią analitykę jeżeli kontrahent wybrany na dokumencie ma już założone konto)
• kwota
• rozksięgujmy podaną kwotę również na konta zespołu 5:  

1. Dokonamy rozrachunku dla konta 201-2-1-ALOZA powstałego w wyniku wprowadzenia bezpośredniego zapisu księgowego w tym ćwiczeniu oraz zapisu bilansu otwarcia w tym ćwiczeniu.

• Otwieramy listę zapisów księgowych z menu głównego przez wybór Księgowość/ Dzienniki.
• Otwieramy formatkę zapisu PK 02/20XX
• Odszukujemy pozycję z kontem 201-2-1-ALOZA.

2. Otwieramy formatkę wybranej pozycji zapisu księgowego

• Na formatce pozycji przechodzimy na zakładkę Rozrachunki
• Ikoną plusa na zakładce Rozrachunki wywołujemy listę nierozrachowanych dekretów danego konta rozrachunkowego. Lista jest zawężona tylko do tych zapisów, które mogą zostać rozrachowane  z danym dekretem.
• Zaznaczamy na liście zapis pochodzący z dokumentu BO i przyciskiem wybierz zatwierdzamy
• Zatwierdzamy formularz pozycji oraz całego zapisu księgowego.

Rozliczanie z listy:

• Otwieramy Listę rozrachunków z menu głównego Księgowość/ Rozrachunki.
• Po wejściu na listę w polu Konto wybieramy konto 202-2-1-BIUROWIEC.
• Ustawiamy inne parametry filtrowania.
• W tym momencie wyświetlą nam się nierozrachowane dekrety tego konta pochodzące z bezpośredniego zapisu księgowego z tego ćwiczenia  oraz zapisu bilansu otwarcia z tego ćwiczenia.
• Aby dokonać rozrachunku na tym koncie zaznaczamy wybrane dekrety i naciskamy ikonę pioruna.
• Rozrachunki, które zostały rozrachowane całkowicie, znikają z zakładki Nierozrachowane, a pojawią się na zakładce Rozrachowane.

Zmiana daty rozrachunku:

• Funkcja zmiany daty rozrachunku dostępna jest z poziomu Księgowość/ Rozrachunki zakładka Rozrachowane.
• W polu Konto wybieramy konto 202-2-1-BIUROWIEC.
• Ustawiamy się na gałęzi podrzędnej i w menu kontekstowym wybieramy opcję: Zmiana daty rozrachunku.
• Wyświetlana jest formatka z informacją o numerach rozrachowanych dekretów obecną datą rozrachunku oraz polem do wpisania nowej daty.

Ustawiamy nową datę na 20XX-02-07 i zatwierdzamy zmianę.

• Zaznaczamy miesiąc: 01
• Wybieramy, że dany zapis ma trafić do bufora
• Następnie wybieramy dziennik, w którym zapis ma być umieszczony INNE.
• Wprowadzamy zapis za dzień i miesiąc zgodnie z datą zapisu: 20XX-01-31

• wprowadzamy numer dokumentu: PK 01/20XX
• wprowadzamy datę księgowania, datę operacji, datę wystawienia: 20XX-01-31
• pole Kontrahent zostawiamy puste
• kategoria: wybieramy kategorię szczegółową KUP (amortyzacja stanowiąca koszty uzyskania przychodu)

• dekret w wysokości 2000,00 na konto 401-1-1 po stronie Wn i 071-2 po stronie Ma.

• Zaznaczamy miesiąc: 01
• Wybieramy, że dany zapis ma trafić do bufora
• Następnie wybieramy dziennik, w którym zapis ma być umieszczony SPRZEDAŻ.
• Wprowadzamy zapis za dzień i miesiąc zgodnie z datą zapisu: 20XX-01-31

• wprowadzamy numer dokumentu: PK 02/20XX
• wprowadzamy datę księgowania, datę operacji, datę wystawienia: 20XX-01-31
• pole Kontrahent: ALOZA
• klikamy na przycisk rozwiń obok ikony plusa i wybieramy opcję „Dodawanie pozycji przez formularz”:
• Wprowadzamy dekret w wysokości 615,00 na konto 201-2-1-ALOZA po stronie Wn
• Po podaniu konta rozrachunkowego parametr Rozrachunek zaznacza się automatycznie, ponieważ w Konfiguracji został zaznaczony parametr Automatycznie zaznaczaj rozrachunek dla ręcznych księgowań na kontach rozrachunkowych.
• Termin rozrachunku: 20XX-01-31
• Zaznaczamy parametr: Generowanie płatności
• Forma płatności: przelew
• Termin: 20XX-01-31
• Wprowadzamy kolejne pozycje dekretu:
• dekret w wysokości 115,00 na konto 221-2 po stronie Ma
• dekret w wysokości 500,00 na konto 731-2 po stronie Ma 

• Zaznaczamy miesiąc: 01
• Wybieramy, że dany zapis ma trafić do bufora
• Następnie wybieramy dziennik, w którym zapis ma być umieszczony INNE.
• Wprowadzamy zapis za dzień i miesiąc zgodnie z datą zapisu: 20XX-01-31

• wprowadzamy numer dokumentu: PK 03/20XX
• wprowadzamy datę księgowania, datę operacji, datę wystawienia: 20XX-01-31
• pole Kontrahent : BIUROWIEC
• klikamy na przycisk rozwiń obok ikony plusa i wybieramy opcję „Dodawanie pozycji przez formularz”:
• Wprowadzamy dekret w wysokości 28 116,00 na konto 202-2-1-BIUROWIEC po stronie Wn i 201-2-1-BIUROWIEC po stronie Ma. Aby zaznaczyć parametr Rozrachunek wprowadzamy dekret za pomocą dwóch pozycji. W sytuacji, kiedy oba konta rozrachunkowe wpisane są w jednej pozycji parametr Rozrachunek jest nieaktywny.
• Zaznaczamy parametr: Generowanie płatności
• Forma płatności: przelew
• Termin: 20XX-01-31 

Cel ćwiczenia: Wygenerowanie deklaracji ZUS DRA dla właściciela.

• Wybieramy z menu głównego modułu Płace i Kadry Listy płac.
• Otwieramy nowy Formularz listy płac i wybieramy (pod przyciskiem Dokument) symbol W (Właściciel).
  • Rodzaj: Właściciel
  • data wypłaty: ostatni dzień bieżącego miesiąca

W oknie Wypłaty pracowników z filtrem Wszyscy wybieramy wcześniej zdefiniowaną listę płac o symbolu W za bieżący miesiąc.

• Ustawiamy kursor na osobie Tadeusz Nowak i ikoną plusa uruchamiamy naliczenie wypłaty.
• Z menu modułu Płace i Kadry wybieramy: Deklaracje ZUS rozliczeniowe
• Dodajemy nową Deklarację DRA i uzupełniamy na zakładce Ogólne:
  • KEDU – wybieramy z listy utworzony wcześniej plik KEDU (zestaw)
  • Właściciel – wybieramy nazwisko właściciela Tadeusz Nowak
  • Deklaracja za miesiąc: bieżący
  • Identyfikator deklaracji: akceptujemy 01 – będzie to pierwsza deklaracja
• Na zakładce Płatności – Termin płatności: wyświetli się termin ustawiony w  konfiguracji  firmy (Konfiguracja/ Firma/ Zobowiązania wobec  ZUS/PFRON) w polu Kod terminu składania deklaracji ZUS
• Weryfikujemy kwotę płatności.