Faktura importowa (od dostawcy) jest rejestrowana z poziomu listy faktur zgodnie z opisanymi wcześniej zasadami. Powinna być wystawiona w walucie obcej. Dodatkowo, po to by dokument był potem prawidłowo rozpoznawany w systemie, kontrahent, którego dotyczy, powinien mieć podany status pozaunijny.
Wszystkie koszty dodatkowe oraz podatek VAT jest naliczany na podstawie dokumentu Korekta Graniczna (FZKG). Dokument FZKG powinien być wprowadzony na podstawie otrzymanego dokumentu SAD.
Korekta Graniczna do FZ (FZKG)
Aby zaewidencjonować dodatkowe kwoty związane z zakupem towaru, takie jak: cło, podatek akcyzowy, podatek VAT czy koszt transportu czy inne koszty związane z zakupem towaru, do Faktury Zakupu należy wystawić Korektę Graniczną.
Zasady obsługi formularza zostały opisane szczegółowo tutaj.
Aby wystawić Korektę Graniczną należy na liście zaznaczyć kursorem Fakturę Zakupu, której będzie dotyczyć, a następnie z menu wyświetlonego po wciśnięciu strzałki przy ikonie wybrać opcję korekta graniczna/cło:
Na wyświetlonym formularzu Korekty Granicznej należy uzupełnić wszystkie informacje zgodnie z otrzymanym dokumentem SAD.
Na dokumencie FZKG edytowalne jest (w przeciwieństwie do innych korekt) pole Kontrahent. Pole to na nowym dokumencie FZKG jest puste, program nie pozwoli jednak zatwierdzić dokumentu przed jego uzupełnieniem.
Algorytm wyliczania (netto/ brutto) jest zawsze zgodny z algorytmem zastosowanym na Fakturze Zakupu i nie podlega edycji.
Waluta na FZKG to zawsze PLN i nie ma możliwości zmiany (cło i podatek zawsze jest płacony w złotówkach).
Naliczanie kwot celnych na korekcie granicznej
Na FZKG pojawią się wszystkie pozycje z Faktury Zakupu od dostawcy. Na formularzu widoczna jest cena towaru po przeliczeniu na PLN po kursie obowiązującym na Fakturze Zakupu, a w polu Korekta jest wartość 0. Użytkownik może sam wyliczyć kwoty dla poszczególnych pozycji w oknie Pozycja dokumentu uzupełniając je ręcznie w polu Wartość lub korzystając z jednej z opcji dostępnych po rozwinięciu strzałki przy przycisku :
kwoty celne
kwota korekty
Funkcje działają dla wszystkich pozycji FZKG lub dla pozycji zaznaczonych (jeśli zaznaczymy pozycje przed uruchomieniem funkcji).
Uwaga
Istnieje możliwość wyświetlenia kolumny Kod CN (domyślnie jest niewidoczna, należy ją wybrać z kolumn dodatkowych opcją pod prawym przyciskiem myszy). Kolumna jest przydatna przy naliczaniu kwot celnych dla wybranych towarów zgodnie z dokumentem SAD, na którym pozycje pogrupowane są po kodach CN.
Dystrybucja kwoty na pozycje
Jeśli wartość korekty wyliczana jest proporcjonalnie dla wszystkich pozycji jedną kwotą – użytkownik ma do dyspozycji:
Opcję Kwota korektyumożliwiającą rozdzielenie podanej kwoty proporcjonalnie (w stosunku do wartości pozycji) na wszystkie pozycje z dokumentu.
Należy pamiętać, że wartość korekty dotyczy całej pozycji, a nie pojedynczej jednostki towaru.
Dystrybucja kwot celnych na pozycje
Jeśli zachodzi potrzeba wprowadzenia dodatkowych kosztów związanych z zakupem towaru w sposób bardziej szczegółowy – w rozbiciu na rodzaj kosztów, należy skorzystać z opcji Kwoty celne, gdzie można oddzielnie wprowadzić koszt transportu, kwotę cła czy podatku akcyzowego.
Konfiguracja
Rodzaje kosztów zostały określone w Konfiguracji firmy/ Handel/ Kwoty dodatkowe/ celne.
Lista domyślnie zawiera trzy pozycje: Wartość cła, Wartość akcyzy, Koszt transportu. Użytkownik może dodawać nowe pozycje w zależności od potrzeb i specyfiki pracy oraz usuwać/zmieniać domyślne pozycje.
Dla poszczególnych pozycji listy określamy:
czy dotyczy zakupu wewnątrzunijnego/krajowego (kolumna UE/ kraj), pozaunijnego (kolumna Pozaunijny),
czy od wartości tej pozycji ma być naliczony podatek VAT,
oraz czy ma wpływać na płatność dokumentu.
Zgodnie z ustawieniem pozycje listy są przenoszone na dokument Korekty Granicznej, gdzie użytkownik podaje ich kwotową wartość.
Konfiguracja firmy/Handel - Kwoty dodatkowe/celneNaliczanie kwot dodatkowych/ celnych
Po wybraniu opcji Kwoty celne na formularzu FZKG pojawia się okno Kwoty dodatkowe, gdzie można uzupełnić Wartość poszczególnych pozycji.
Po uzupełnieniu wartości, pozycja jest automatycznie zaznaczana:
Łączna wartość kwot celnych jest proporcjonalnie rozdzielana na pozycje FZKG. Jeśli pozycja w oknie Kwoty celne zostanie odznaczona, wartość tej pozycji nie zostanie doliczona do wartości towarów.
Kwoty celne dla towarów można naliczać etapami, każdorazowo uzupełniając wartość wybranych pozycji w oknie Kwoty dodatkowe. Jeśli ponownie zaznaczymy pozycję, która już była wprowadzana, kwoty zostaną przeliczone na nowo.
Należy pamiętać, że zaznaczenie pozycji i nieuzupełnienie wartości, będzie skutkowało wyzerowaniem wartości na pozycjach Korekty Granicznej.
Przeliczenie kwot celnych następuje po naciśnięciu przycisku - Akceptuj.
Dystrybucja kwot celnych jest wykonywana domyślnie dla wszystkich towarów z Korekty Granicznej. Aby wykonać dystrybucję kwot celnych na wybrane towary, należy je uprzednio zaznaczyć na liście.
W oknie Kwoty celne dla danej pozycji należy wpisać kwotę w kolumnie Wartość, zostanie ona proporcjonalnie podzielona między towary znajdujące się na Korekcie Granicznej. Jeśli chcemy zmienić bądź wyzerować tą kwotę, należy ponownie otworzyć okno Kwoty celne, zaznaczyć daną pozycję i wpisać dla niej wartość.
Naliczenie kwot celnych opcją Kwota korekty będzie skutkowało wyzerowaniem naliczonych wcześniej kwot celnych poprzez opcję Kwoty celne .
Jeśli chcemy wyzerować wartość wszystkich kwot celnych, najszybciej można zrobić to korzystając z opcji Kwota korekty – wykonując opcję naliczenia dla kwoty 0,00 PLN.
Pozycja dokumentu Korekty Granicznej
W oknie Pozycja dokumentu Korekty Granicznej jest dostępna zakładka [Kwoty celne], gdzie widoczne są naliczone dla towaru wartości kwot celnych, użytkownik ma możliwość edycji kolumn – Wartość, Naliczaj VAT, Wpływ na płatność.
Wpływ kwot celnych na płatność
Kwotę netto Korekty Granicznej stanowi suma kwot celnych, które mają zaznaczony parametr Wpływ na płatność – Tak zwszystkich pozycji towarowych na dokumencie, będą to koszty dodatkowe wynikające z dokumentu SAD takie jak cło czy akcyza, stanowiące zobowiązanie wobec Urzędu Celnego.
Jeśli dodatkowe kwoty wprowadzone na Korekcie Granicznej nie generują płatności, wówczas nie są naliczane do wartości netto, a tym samym nie zwiększają zobowiązania wobec Urzędu Celnego.
Naliczanie podatku VAT
W przypadku kontrahentów pozaunijnych, na Korekcie Granicznej stawka VAT poszczególnych pozycji jest pobierana z kartotek towarowych, VAT od kwot celnych jest naliczany zgodnie z ustawieniem w kolumnie Naliczaj VAT (w oknie, gdzie wprowadzamy kwoty celne). Dodatkowo, na zakładce Płatności znajduje się parametr Naliczaj VAT od towarów, jego zaznaczenie skutkuje naliczeniem podatku VAT od wartości towarów widniejącej na FZ w oparciu o stawki VAT zakupu z kartotek towarowych. Wówczas w tabeli VAT, kwota VAT w danej stawce będzie sumą podatku VAT wyliczonego od wartości towarów z FZ oraz podatku VAT wyliczonego od kwot dodatkowych. W przypadku kilku Korekt Granicznych do jednej FZ naliczenie VAT od towarów jest możliwe tylko na jednej z nich (po zaznaczeniu Naliczaj VAT od towarów, parametr ten nie jest widoczny na kolejnych FZKG). Jeśli zachodzi potrzeba ręcznego skorygowania podatku VAT, tabela VAT (dostępna na zakładce [Płatności]) jest dostępna do edycji.
Wartość zasobów
Wprowadzone kwoty celne zawsze podwyższają koszt zakupu towarów - suma kwot celnych pozycji przenoszona jest do pola wartość a tym samym wpływa na koszt zakupu towarów.
W chwili zatwierdzenia FZKG (na trwałe) tworzone są odpowiednie dokumenty magazynowe zwiększające wartość zasobów:
jeśli do Faktury Zakupu, której dotyczy FZKG, był wcześniej utworzony dokument PZ – w chwili zatwierdzenia FZKG tworzony jest dokument PZ korygujący
jeśli do Faktury Zakupu, której dotyczy FZKG nie był jeszcze tworzony dokument PZ – w chwili konwersji FZ do PZ utworzony zostanie drugi PZ korygujący skojarzony z korektą graniczną.
Jak wprowadzić fakturę importową?
Program zapewnia podstawowe wsparcie dla rejestracji dokumentów importowych. Rejestracja takiego dokumentu może odbywać wg następującego schematu:
Klient otrzymuje Fakturę Zakupu importową
Faktura importowa jest rejestrowana w systemie jako Faktura Zakupu w walucie, po kursie z dnia wystawienia faktury (sposób postępowania jest opisany w artykule Wystawiamy dokument w walucie obcej). Powoduje ona:
powstanie zobowiązania w walucie wg kursu z dnia wpływu
wprowadzenie towaru na magazyn wg ustalonego kursu
Klient otrzymuje dokument SAD
Fakt otrzymania dokumentu SAD powinien pozwolić użytkownikowi na:
zmianę ceny zakupu towarów (wartości na magazynie) – w zależności od sposobu rozliczania magazynu zmiana może dotyczyć zmiany kursu waluty, doliczenia cła, doliczenia transportu itp.,
zarejestrowanie powstania zobowiązania wobec urzędu na kwoty wynikające z cła, VAT-u, opłaty manipulacyjnej, transportu,
zarejestrowanie dokumentu do potrzeb rozliczenia VAT.
W systemie jest to realizowane poprzez wprowadzenie specjalnego dokumentu korekty (FZKG). Funkcja ta pozwoli użytkownikowi na poprawne zarejestrowanie na tym dokumencie odpowiednio:
na pozycjach faktury – fakt zmiany wartości towaru
na preliminarzu płatności – fakt powstania zobowiązania wobec urzędu
Żadna operacja związana z otrzymaniem SAD nie jest wykonywana przez program automatycznie – poprawne policzenie i zarejestrowanie wszystkich kwot spoczywa na użytkowniku.
Faktury Sprzedaży eksportowe
W systemie istnieje kilka rodzajów wydruków dla faktur eksportowych. Dostępne są w menu wydruków:
Faktura eksportowa: wzór standard PLN – od wydruku standardowego faktury różni się jedynie nagłówkiem (Faktura eksportowa). Poza tym drukowane informacje są podobne – wszystkie wartości są drukowane w PLN.
Faktura eksportowa w walucie: wzór standard 1 – jedyną różnicą w stosunku do faktury złotówkowej jest wydruk ceny jednostkowej w walucie obcej. Poza tym wszystkie inne wartości (w tym należność) są drukowane w PLN.
Faktura eksportowa w walucie: wzór standard 2 – wszystkie wartości na fakturze drukowane są w walucie obcej. Informacyjnie drukowana jest cena jednostkowa w PLN. Ponadto na fakturze nie jest drukowana tabelka VAT.
Faktura eksportowa w walucie: wzór standard 3 – wszystkie wartości są drukowane w walucie obcej.
Nabycie wewnątrzunijne
Wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej zmieniają się procedury importowe. Pojęcie importu, w przypadku sprowadzania towarów z krajów UE, jest zastępowane pojęciem nabycia wewnątrzunijnego. W odniesieniu do krajów UE nie obowiązuje sporządzanie dokumentów SAD. W zamian podatnik musi sporządzić parę dokumentów: Dowód WewnętrznySprzedaży i Dowód WewnętrznyZakupu.
Dowód Wewnętrzny służy do rejestrowania wartości towarów z uwzględnieniem prawidłowej kwoty VAT, w celu zarejestrowania jej w Rejestrach VAT. Obowiązek naliczania VAT spoczywa na samym podatniku.
Przykładowy schemat przepływu dokumentów przedstawia poniższy rysunek
Faktury Zakupu (FZ)
Faktury zakupowe dotyczące nabycia wewnątrzunijnego wprowadzane są z poziomu listy Faktur Zakupu. Zasady wprowadzania takich faktur są podobne jak w przypadku innych dokumentów walutowych:
rodzaj transakcji, którego dotyczy faktura powinien być ustawiony na wewnątrzunijny (formularz kontrahenta: zakładka Handlowe)
stawka VAT dla towarów jest automatycznie zmieniana na 0% (dla towarów) lub nie podlega (dla usług). Istnieje możliwość zmiany stawki VAT (zasady zostały opisane w odrębnym rozdziale).
Uwaga
Usługi związane bezpośrednio z dostawą towaru powinny być opodatkowane stawką 0%. W programie możliwe jest automatyczne ustawianie takiej stawki, jeżeli do wybranej usługi została przypisana kategoria o rodzaju Towary lub jeżeli dla usługi nie wskazano kategorii, ale w nagłówku dokumentu wybrana jest kategoria o rodzaju Towary.
Dokument FZ powinien być zarejestrowany w systemie zgodnie z otrzymaną Fakturą Zakupu.
Korekta graniczna (FZKG)
Wszystkie koszty dodatkowe związane z nabyciem towaru powinny być wprowadzane na odrębnym dokumencie. Takim dokumentem w systemie Comarch ERP Optima jest korekta graniczna FZKG.
Korekta graniczna jest dostępna z poziomu listy Faktur Zakupu. Aby wprowadzić korektę graniczną należy ustawić kursor na Fakturze Zakupu, której dotyczy i z menu kontekstowego lub z menu wyświetlanego pod przyciskiem strzałki obok ikony wybrać korektagraniczna/cło. Na podniesionym formularzu pojawiają się wszystkie towary z dokumentu FZ, z możliwością wpisania wartości kosztów dodatkowych. Zasady obsługi formularza zostały opisane szczegółowo tutaj.
Jeśli wartość korekty wyliczana jest proporcjonalnie dla pozycji, użytkownik ma do dyspozycji jedną z opcji dostępnych po rozwinięciu strzałki przy przycisku :
-kwoty celne
-kwota korekty
Zasady wystawiania dokumentu FZKG dla nabycia wewnątrzunijnego są identyczne jak w przypadku dokumentu FZKG dla importu spoza UE z jednym wyjątkiem:
na dokumencie FZKG dotyczącym nabycia wewnątrzunijnego nie powinien być naliczany podatek VAT. Dlatego na zakładce Płatności tabela VAT nie jest edytowalna (nie ma możliwości wprowadzania zmian), Podatek VAT od kwot celnych jest naliczany tylko w przypadku, jeśli na FZ był wykazany VAT (stawki VAT pozycji na Korektę Graniczną są przenoszone z FZ).
Uwaga
Podstawą do określenia, czy dany dokument dotyczy nabycia wewnątrzunijnego, czy importu spoza granic UE jest rodzaj transakcji wewnątrzunijny.
Na dokumentach FZKG możliwe jest wpisywanie kwot ujemnych. Podczas wpisywania wartości dla poszczególnych towarów program kontroluje, by wartość towaru nie spadła poniżej zera, z uwzględnieniem wszystkich wcześniej wprowadzonych korekt.
Należy pamiętać, że w przypadku wystawiania FZKG na kwotę ujemną program może zablokować później wystawienie korekty ilościowej do Faktury Zakupu. Zdarzy się tak w przypadku, gdy wartość towaru w magazynie po wykonaniu FZKG będzie mniejsza niż wartość wystawianej korekty.
Przykład
FZ na 10 szt. towaru o wartości 200 PLN, potem FZKG na kwotę -20 PLN. Wartość towaru na zasobach to 180 PLN. Program zablokuje możliwość zwrotu takiego towaru, ponieważ wartość towaru na korekcie ilościowej będzie nadal obejmowała -200 PLN.
Dowody wewnętrzne sprzedaży (FSW)
Lista Dowodów Wewnętrznych Sprzedaży dostępna jest z poziomu menu Faktury. Została dokładnie opisana w rozdziale Dokumenty wewnętrzne sprzedaży.
W przypadku FSW wystawianych na potrzeby naliczania podatku VAT przy nabyciu wewnątrzwspólnotowym istnieje możliwość automatycznego przekształcenia Faktury Zakupu wraz ze wszystkimi korektami do Dowodu Wewnętrznego Sprzedaży.
Konwersja Faktury Zakupu do FSW
Jeśli do systemu zostały wprowadzone zarówno Faktura Zakupu jak i koszty dodatkowe, kolejny krok to utworzenie Dowodu Wewnętrznego Sprzedaży (FSW). Na dokumencie FSW naliczany jest VAT od wartości towarów z uwzględnieniem wszystkich kosztów dodatkowych (wprowadzonych na FZKG).
Automatyczne tworzenie FSW jest możliwe z poziomu listy Faktur Zakupu: kursor należy ustawić na Fakturze Zakupu, do której tworzony będzie Dowód Wewnętrzny, a następnie wcisnąć przycisk
Zasady przekształcania FZ do FSW
Możliwe jest przekształcenie jednej FZ do jednego Dowodu Wewnętrznego Sprzedaży.
Po przekształceniu dokument FZ otrzymuje status W. Ponowne przekształcenie do FSW nie jest możliwe.
Istnieje możliwość konwersji Faktur Zakupu wystawionych w PLN. Jedyny warunek, jaki musi spełnić Faktura Zakupu to zerowa wartość VAT. Stawki przypisane dla poszczególnych pozycji muszą być NP, 0% lub ZW.
Istnieje możliwość tworzenia FSW dla wszystkich dokumentów FZ, gdzie rodzaj transakcji jest inny niż krajowy.
Dokument FSW jest zapisywany do bufora.
W przypadku wykasowania lub anulowania FSW usuwany jest status W z Faktury Zakupu (możliwe jest ponowne przekształcenie).
Aby anulować dokument FZ skojarzony z Dowodem Wewnętrznym Sprzedaży należy najpierw usunąć/ anulować dokument FSW, a dopiero potem można anulować dokument FZ.
Uwaga
Anulowanie FSW nie powoduje automatycznego anulowania Faktury Zakupu – rozpięte zostaje jedynie powiązanie pomiędzy dokumentami.
Na FSW przenoszone są zarówno towary jak i usługi z FZ.
Wartość pozycji jest wyrażona w PLN (zgodnie z kursem z FZ).
FSW uwzględnia wszystkie dodatkowe koszty wprowadzone na FZKG.
Uwaga
Jeśli do dokumentu FZ został już utworzony Dowód Wewnętrzny Sprzedaży – istnieje możliwość utworzenia FZKG, ale należy również ręcznie skorygować wartość FSW z poziomu listy dowodow wewnętrznych sprzedaży.
FSW uwzględnia wszystkie korekty (ilościowe i wartościowe) wystawione do Faktury Zakupu przed przekształceniem.
Uwaga
Należy pamiętać, że w przypadku wystawiania korekt do Faktury Zakupu już po jej przekształceniu do Dowodu WewnętrznegoSprzedaży program nie koryguje automatycznie wartości naliczonych na FSW. Należy utworzyć korektę do FSW z poziomu listy dokumentów wewnętrznych sprzedaży. Korekty zostały opisane w rozdziale Korekty dokumentów FSW i FZW.
Dla poszczególnych pozycji możliwa jest edycja ceny jednostkowej oraz wartości pozycji (ilość przepisywana jest z FZ)
Uwaga
W przypadku przekształcenia Faktury Zakupu wystawionej w walucie do Dowodu Wewnętrznego Sprzedaży istnieje możliwość, że kwota netto Faktury Zakupu w PLN nie będzie identyczna z kwotą netto FSW (wynika to z zaokrągleń przy przeliczaniu cen/ wartości z waluty na PLN). Ewentualne różnice Użytkownik może skorygować edytując wartość pozycji.
Tabela VAT (zakładka Dodatkowe):
kwoty VAT wyliczane są zgodnie ze stawką VAT podaną na karcie towaru w Cenniku.
tabela VAT podlega edycji – użytkownik ma możliwość korygowania zarówno wartości netto, VAT i brutto.
Na formularzu FSW z FZ:
schemat numeracji– proponowany jest taki, jak ustawiony w Konfiguracji firmy/ Handel/ Dokumenty: Dowód Wewnętrzny Sprzedaży z FZ (domyślnie FAWFZ).
kategoria – przenoszona jest kategoria z Faktury Zakupu.
magazyn – jest zgodny z magazynem na Fakturze Zakupu. Nie ma możliwości jego zmiany.
algorytm (Faktura liczona od) jest zawsze ustawiany na netto.
Dokument FSW nie ma wpływu na magazyn.
Dokument FSW nie powoduje powstania płatności w module Kasa/Bank
W przypadku faktur wystawianych dla kontrahenta o statusie wewnatrzunijny – trójstronne są traktowane jak sprzedaż wg procedury uproszczonej i w związku z tym każda faktura „wewnątrzunijna trójstronna” ma adnotację:
„VAT: Faktura WE uproszczona na mocy artykułu 141 dyrektywy 2006/112/WE”.
Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług: pierwszy podmiot w transakcji traktuje sprzedaż jako zwykłą WDT i wystawia fakturę dla kontrahenta wewnątrzunijnego. Drugi podmiot natomiast powinien opatrzyć fakturę adnotacją: „VAT: Faktura WE uproszczona na mocy artykułu 141 dyrektywy 2006/112/WE”, wystawiając fakturę na kontrahenta finalnego o statusie trójstronny.
Jeżeli transakcje mają nie być uwzględniane w deklaracji Intrastat, to na dokumentach pole z kodem transakcji należy zostawić puste.
Jeżeli użytkownik Comarch ERP Optima jest pośrednikiem, towar nie trafia do niego, wówczas nie powinien przyjmować tego towaru na stan.
Wydruk Faktur VAT dla transakcji wewnątrzwspólnotowych
Dla wydruku Faktury jak i dokumentów korygujących dotyczących dostaw wewnątrzwspólnotowych z poziomu formularza faktury dostępny jest wydruk: Faktura VAT – UE:
Uwaga
Wydruk jest możliwy tylko w przypadku dokumentów wystawionych w walucie obcej.
Wydruk nowych numerów NIP na dokumentach
Od 1.05.2004 kontrahenci, którzy dokonują wewnątrzwspólnotowych nabyć bądź wewnątrzwspólnotowych dostaw powinni posiadać numer NIP z kodem kraju (PL). Przyjęto zasadę, że przedrostek przed numerem jest drukowany tylko dla nabycia/ dostawy wewnątrzwspólnotowej, w związku z czym:
jeśli kontrahent, dla którego wystawiany jest dokument, ma status wewnątrzunijny lub wewnątrzunijny trójstronny to na wszystkich wydrukach w nagłówku dokumentu (pieczątce firmy) pojawia się NIP wraz z prefiksem (np. PL 111-111-11-11).
jeśli kontrahent, dla którego wystawiany jest dokument, ma inny status (krajowy, pozaunijny, pozaunijny – zwroty VAT) to na wydrukach w nagłówku dokumentu (pieczątce firmy) pojawia się NIP bez prefiksu kraju (np. 111-111-11-11).
Zasada ta obowiązuje tylko przy wydruku danych firmy (w nagłówku dokumentu). W przypadku kontrahenta, dla którego wystawiany jest dokument drukowany jest zawsze pełny numer NIP, zapisany na jego karcie.
Na wydrukach walutowych Faktur Sprzedaży dla dokumentów, na których został naliczony podatek VAT i płatność tego podatku realizowana jest w walucie PLN, drukowane są dwa numery rachunków bankowych. Pierwszy numer, to konto walutowe powiązane z formą płatności wybraną na dokumencie, po numerze tego konta drukowana jest waluta dokumentu. Drugie konto drukowane jest pod kontem walutowym i jest to konto złotówkowe drukowane na podstawie rejestru powiązanego z wybraną formą płatności. Po numerze tego konta drukowana jest zawsze waluta PLN, w której dokonywana jest płatność podatku VAT.W
Wielowalutowość
Wprowadzenie
W systemie użytkownicy mają możliwość wystawiania dokumentów w walucie obcej. Wartość poszczególnych pozycji oraz całego dokumentu jest prezentowana w walucie, w której dokument jest wystawiany.
Wszystkie informacje dotyczące płatności są rejestrowane w module Kasa/Bank, gdzie również widoczna jest waluta, w której dany dokument został wystawiony.
Definiowanie walut i kursów
Aby prawidłowo przeliczać wartości dokumentu w różnych walutach, konieczne jest zdefiniowanie kursów walut. W systemie może funkcjonować kilka typów kursów (np. kurs w banku PKO S.A., kurs średni NBP itp.). Użytkownik może definiować te rodzaje kursów z poziomu Start/ Konfiguracja/ program/ Ogólne/ Typy kursów walut.
Kurs domyślny:
Jeden z zdefiniowanych kursów musi być oznaczony jako domyślny. Kurs domyślny będzie automatycznie proponowany na każdym nowym dokumencie walutowym. Aby ustawić kurs jako domyślny, użytkownik powinien zaznaczyć parametr Domyślny na formularzu typu kursu.
Użytkownik ma możliwość definiowania listy walut, które mogą być używane w programie w Start/ Konfiguracja/ program/ Ogólne/ Waluty.
W tym miejscu można:
Dodawać nowe waluty – Więcej na ten temat znajduje się w artykule Formularz waluty
Edytować istniejące waluty – Więcej na temat walut znajduje się w artykule Waluty
Usuwać waluty – Należy pamiętać, że usunięcie waluty, która jest używana w dokumentach, może spowodować problemy z ich archiwizacją, odczytem oraz obliczeniami finansowymi. Blokowana jest możliwość usunięcia waluty PLN oraz EUR.
Istnieje możliwość zdefiniowania parametrów w Start/ Konfiguracja/ Program/ Ogólne/ Parametry oraz Start/ Konfiguracja/ Firma/ Ogólne/ Parametry, które pomagają w zarządzaniu kursami walut.
Parametry te to:
Pokazuj formularz kursów walut po wejściu do programu, jeśli nie był aktualizowany
Automatycznie pobieraj kursy walut
Pobieraj kurs waluty z dnia poprzedniego dla dokumentów przychodowych
Pobieraj kurs waluty z dnia poprzedniego dla dokumentów kosztowych wg daty
Jeśli dzień poprzedni przypadał na sobotę/ niedzielę – pobierany jest kurs z piątku.
Jeśli parametry są odznaczone – wtedy podczas wystawiania dokumentu:
dla kontrahentów o statusie wewnątrzunijny/wewnątrzunijny trójstronny – program pobiera na dokument kurs z dnia poprzedzającego datę wystawienia.
dla kontrahentów o statusie krajowy/pozaunijny – program porównuje daty na dokumencie, wybiera wcześniejszą i pobiera kurs z dnia poprzedzającego tę datę.
Pobieraj ostatnio ustalony kurs waluty (nie ostrzegaj o braku kursu) – zaznaczenie tego parametru powoduje, że program będzie pobierał ostatnio wprowadzony kurs waluty, jeśli w danym dniu kurs dla waluty w której jest wystawiony dokument nie został ustalony. Jeśli parametr nie jest zaznaczony, program wyświetla ostrzeżenie o braku kursu.
Wprowadzanie dokumentów w walucie obcej
Aby umożliwić wystawianie dokumentów w walucie innej niż systemowa (PLN), należy zaznaczyć parametr Zezwalaj na zmianę waluty dokumentu (Start/ Konfiguracja/ Firma/ Handel/ Parametry</>). Zaznaczenie tego parametru pozwala operatorowi na wybór waluty przy edycji dokumentu.
Aby umożliwić wystawianie dokumentów w walucie innej niż systemowa (PLN), należy zaznaczyć parametr Zezwalaj na zmianę waluty dokumentu (Start/ Konfiguracja/ Firma/ Handel/ Parametry). Zaznaczenie tego parametru pozwala operatorowi na wybór waluty przy edycji dokumentu.
Na formularzu dokumentów takich jak faktura sprzedaży lub faktura zakupu, wybór waluty jest dostępny na zakładce [Płatności], natomiast w przypadku innych dokumentów, na zakładce [Dodatkowe]. Domyślna waluta kontrahenta pobierana jest z jego formularza (zakładka [Płatności], pole Domyślna waluta).
W sytuacji, gdy dokument zawiera już pozycje, zmiana kontrahenta nie powoduje zmiany waluty.
Przy wybraniu waluty innej niż PLN, na formularzu dokumentu pojawią się pola związane z typem kursu i notowaniem, jakie mają być wykorzystane na dokumencie:
Data kursu – data, według której pobrano notowanie waluty. Data kursu jest sugerowana na podstawie parametrów konfiguracyjnych, ale użytkownik ma możliwość jej modyfikacji, co automatycznie powoduje pobranie kursu z odpowiedniego dnia.
Notowanie kursu pobierane jest zgodnie z ustawieniem parametrów w menu Start/Konfiguracja/ Firma/ Ogólne/ Parametry: Pobieraj kurs waluty z dnia poprzedniego dla dokumentów przychodowych, Pobieraj kurs waluty z dnia poprzedniego dla dokumentów kosztowych wg daty (działanie parametrów zostało opisane w punkcie Definiowanie walut i kursów).
Typ kursu – domyślnie proponowany jest typ kursu określony w konfiguracji jako domyślny. Użytkownik może wybrać inny kurs spośród zdefiniowanych w programie.
Kurs – kurs waluty, który zostanie pobrany z tabeli kursów walut i nie może być edytowany bezpośrednio na dokumencie.
W przypadku, gdy kurs ma być zmieniony tylko na potrzeby aktualnie wystawianego dokumentu, możliwe jest zastosowanie kursu ręcznego. Na zakładce [Płatności] w polu Typ kursu należy wybrać opcję Kurs ręczny, a następnie wprowadzić odpowiedni kurs. Taki kurs zostanie zapisany wyłącznie dla tego konkretnego dokumentu, bez wprowadzania go do tabeli kursów w konfiguracji.
Zasady wystawienia dokumentów w walucie
Na dokumentach w walucie obcej domyślnie nie jest naliczany podatek VAT, ale użytkownik ma możliwość jego naliczenia dla wszystkich lub tylko wybranych pozycji (szczegółowe zasady opisane zostały w punkcie Naliczanie podatku VAT na dokumentach walutowych).
Podczas zatwierdzania dokumentu w walucie obcej, program sprawdza, czy kontrahent ma status krajowy – w takim przypadku poinformuje o tym użytkownika.
Jeśli dokument jest wystawiony w walucie obcej – nie jest możliwa jego fiskalizacja.
Wystawianie dokumentów w walucie obcej nie dotyczy paragonów oraz korekt do paragonów (te dokumenty zawsze wystawiane są w walucie systemowej – PLN).
Zmiana waluty i kursu nie jest możliwa na fakturze, która powstała z przekształcenia paragonu (takie dokumenty zawsze są w PLN).
W przypadku rozliczania zaliczek, program proponuje tylko zaliczki w walucie zgodnej z walutą dokumentu.
Jeśli użytkownik zmieni walutę po wybraniu zaliczek, program automatycznie proponuje nową listę zaliczek zgodnych z nową walutą, a wszystkie wcześniej wybrane informacje o rozliczanych kwotach zostaną utracone.
Marża na dokumentach w walutach obcych zawsze wyrażana jest w walucie systemowej (PLN).
W historii kontrahenta oraz historiitowaru, dokumenty w walucie obcej przeliczane są na PLN zgodnie z kursem ustalonym na dokumencie.
Na bilansie handlowym towaru, jeśli cena zakupu była w walucie obcej, jej wartość jest przeliczana na PLN według kursu podanego na dokumencie.
Naliczanie podatku VAT na dokumentach walutowych
Aby naliczać podatek VAT na dokumentach walutowych, należy zaznaczyć parametr VAT na fakturach w walucie w Start/ Konfiguracja/ Firma/ Handel/ Parametry.
Dla kontrahentów o statusie krajowym VAT jest naliczany automatycznie. Stawka VAT dla poszczególnych pozycji dokumentu jest pobierana zgodnie z ustawieniami na kartach towarów, jednak użytkownik ma możliwość jej zmiany.
Domyślnie zaznaczony jest parametr Naliczaj VAT (zakładka [Płatności]), który można odznaczyć. Po jego odznaczeniu stawki VAT dla wszystkich pozycji zostaną ustawione na 0% (dla towarów) lub jako nie podlega (dla usług).
W przypadku kontrahentów zagranicznych (wewnątrzunijnych oraz pozaunijnych), program nie naliczy automatycznie podatku (pod warunkiem, że jest zaznaczony parametr Podatnik VAT czynny/Aktywny w VIES na zakładce [Kontrahent])
Wystawiając dokument walutowy proponowane są stawki VAT 0% lub nie podlega, natomiast użytkownik ma możliwość:
Zmienić stawkę VAT na formularzu pozycji dokumentu dla poszczególnych pozycji dokumentu.
Zmienić stawki VAT globalnie dla wszystkich pozycji na dokumencie. Parametr Naliczaj VAT na zakładce [Płatności] umożliwia automatyczne naliczanie VAT na dokumentach walutowych. Po jego zaznaczeniu, VAT jest naliczany automatycznie dla każdej pozycji dokumentu, pobierając stawkę VAT z karty towaru/ usługi.Jeśli parametr jest zaznaczony, dla każdej dodawanej pozycji podatek VAT jest naliczany automatycznie. Jeśli użytkownik odznaczy parametr – na wszystkich pozycjach stawki VAT zostaną na nowo ustawione na 0%/ nie podlega.
W przypadku kontrahentów zagranicznych (wewnątrzunijnych oraz pozaunijnych), na których parametr Podatnik VAT czynny/Aktywny w VIES na zakładce [Kontrahent] jest odznaczony, stawka VAT zostanie przeniesiona zgodnie z ustawieniem na kartach towarów.Należy pamiętać, że na parametr Podatnik VAT czynny/Aktywny w VIES ma wpływ ustawienie w konfiguracji dotyczące automatycznej weryfikacji statusu VAT/VAT-UE na dokumentach handlowych. Więcej informacji na ten temat znajduje się w artykule Weryfikacja statusu VAT/VAT-UE kontrahenta
Informacja
Jeśli użytkownik ustawi stawki VAT bezpośrednio dla poszczególnych pozycji, a następnie zaznaczy parametr NaliczajVAT – wtedy stawki VAT dla wszystkich pozycji zostaną pobrane z kart cennikowych i podatek VAT zostanie naliczony od nowa (wprowadzone „ręcznie” ustawienia zostaną utracone).
Wartość VAT jest wyliczana od wartości dokumentu w PLN, w zależności od sposobu liczenia dokumentu:
od wartości netto – w przypadku dokumentów wyliczanych algorytmem od netto
od wartości brutto – w przypadku dokumentów wyliczanych algorytmem od brutto
Wartości w tabeli VAT na dokumencie są wykazywane zawsze w PLN. Również na wydrukach standardowych dokumentów walutowych tabela VAT (wartość netto, brutto i VAT) jest drukowana w PLN.
Kwota płatności jest wyliczana na podstawie wartości brutto dokumentu, przeliczonej na walutę po kursie podanym w nagłówku dokumentu.
Procedura szczególna SME
W programie dostępne są funkcjonalności pozwalające na ewidencjonowanie dokumentów handlowych w systemie procedury szczególnej SME, która obowiązuje od 1 stycznia 2025 roku. Korzystanie z procedury SME umożliwia przedsiębiorcom mającym siedzibę działalności gospodarczej na terenie Unii Europejskiej korzystanie ze zwolnienia z VAT w państwie członkowskim. Funkcjonalność została szczegółowo opisana w artykule Procedura szczególna SME Procedura OSS
W programie dostępne są również funkcje związane z pakietem VAT e-commerce, który obowiązuje od 1 lipca 2021 roku. W skutek tych zmian w przepisach, w przypadku sprzedaży wysyłkowej (transakcje z konsumentami z innych krajów Unii Europejskiej) po przekroczeniu wartości 10.000 EUR łącznej sprzedaży do krajów UE, dostawca zobowiązany jest do przystąpienia do procedury VAT-OSS lub do rejestracji VAT w kraju przeznaczenia i rozliczania podatku VAT w tym kraju. Poprzez uczestnictwo w nowej procedurze VAT-OSS możliwe jest uniknięcie rejestracji do celów rozliczenia VAT w każdym kraju członkowskim, do którego dostarczane są towary. Procedura VAT-OSS umożliwia również rozliczenie podatku VAT z tego tytułu na jednej deklaracji składanej elektronicznie. Funkcjonalność została szczegółowo opisana w artykule OPT089 – Pakiet VAT e-commerce (OSS).Płatność VAT w PLN w przypadku dokumentów dla kontrahentów o statusie krajowy, na fakturach sprzedaży i fakturach zakupu w walucie, istnieje możliwość naliczania płatności podatku VAT w PLN. Wówczas płatność jest podzielona na kwotę netto w walucie oraz VAT w PLN.
W Start/ Konfiguracja/ Firma/ Handel/ Parametry znajduje się parametr Płatność VAT w PLN na fakturach krajowych w walucie dostępny do edycji po zaznaczeniu VAT na fakturach w walucie.
Jeżeli parametr zostanie zaznaczony w konfiguracji, wówczas na dokumencie wystawionym dla kontrahenta krajowego, po zmianie waluty na zakładce [Płatności] automatycznie będą widoczne i zaznaczone parametry Naliczaj VAT, Płatność VAT w PLN.
Płatność dokumentu dzielona jest na dwie części – kwotę netto w walucie i kwotę VAT w PLN liczoną po kursie z dokumentu. Do preliminarza płatności przenoszone są obie płatności. Podziału płatności dokumentu na raty można wykonać z poziomu dokumentu tylko dla kwoty netto w walucie. Płatność VAT w PLN można podzielić jedynie z poziomu menu Kasa/Bank/ Preliminarz płatności.
Wyłącznie na fakturach wystawionych dla krajowego podmiotu gospodarczego z płatnością VAT w PLN można zastosować mechanizm podzielonej płatności. Szczegóły tej funkcjonalności zostały opisane w artykule Mechanizm podzielonej płatności.
Na standardowych wydrukach takich jak np. Faktura VAT (sPrint) oddzielnie wykazywana jest kwota do zapłaty w walucie, oddzielnie kwota VAT w PLN.
Standardowo program Comarch ERP Optima umożliwia zamieszczenie zagranicznego numeru rachunku bankowego na wydruku faktury. Aby był on widoczny, należy postępować zgodnie z artykułem: Co zrobić, aby zagraniczny numer rachunku bankowego pojawił się na wydruku faktury?
Informacja
Nie ma możliwości naliczenia płatności podatku VAT w PLN na fakturach sprzedaży zaliczkowych w walucie.
Przeliczanie wartości dokumentów
Podczas wprowadzania pozycji na dokument, program przelicza wartości cen w zależności od waluty dokumentu oraz waluty, w jakiej określona jest cena na karcie cennikowej.
Warto pamiętać, że w zależności od algorytmu wyliczania dokumentu proponowane są ceny bez podatku – w przypadku wyliczania od netto, lub z podatkiem – w przypadku wystawiania dokumentu od brutto.
Na dokumentach liczonych od brutto – ceny z podatkiem będą proponowane nawet wtedy, gdy użytkownik nie będzie naliczał podatku na dokumentach (stawka 0% lub nie podlega).
Przykład
Załóżmy, że kurs waluty wynosi 1 EUR = 4 PLN.
W przypadku, gdy cena netto na karcie cennikowej wynosi 100 PLN, a dokument jest liczony od netto w walucie EUR, cena wyniesie 25 EUR.
Natomiast, jeśli na karcie cennikowej stawka VAT jest ustawiona na 23%, to w sytuacji, gdy dokument jest liczony od brutto, cena wyniesie 30,75 EUR (nawet jeżeli na dokumencie stawka VAT będzie ustawiona jako 0% lub NP).
Jeżeli stawka VAT na karcie cennikowej zostanie zmieniona na 5%, cena brutto wyniesie 26,25 EUR.
Algorytmy wyliczania cen na dokumentach walutowych
Podczas wprowadzania pozycji na dokument, program porównuje walutę dokumentu z walutą, w jakiej określona jest cena na karcie cennikowej. Jeśli waluty te nie są zgodne, program przelicza je według domyślnego kursu:
Dokument w PLN i cena w cenniku w walucie obcej: Jeśli dokument jest wystawiany w PLN, a cena na karcie towaru jest określona w walucie obcej, program przelicza cenę na PLN na podstawie kursu zdefiniowanego jako domyślny dla danej waluty, obowiązujący dacie dokumentu.
Dokument w walucie obcej i cena w cenniku w PLN: W przypadku, gdy dokument jest wystawiany w walucie obcej, a cena na karcie cennikowej jest określona w PLN, cena w PLN jest przeliczana na walutę dokumentu. Jeśli użytkownik zmieni kurs na dokumencie, cena w PLN pozostaje niezmieniona, a przeliczana jest cena w walucie obcej.
Dokument w walucie obcej i cena w cenniku w tej samej walucie: Gdy dokument jest wystawiany w walucie, w której również określona jest cena na karcie, cena w walucie zostaje zachowana, natomiast wartość w PLN jest przeliczana zgodnie z aktualnym kursem. Zmiana kursu na dokumencie wpływa na wartość w PLN, pozostawiając cenę walutową niezmienioną.
Zasady te nie mają zastosowania podczas przekształcania (np. RO ->FS, FPF -> FS) lub kopiowania dokumentów, gdzie cena poszczególnych pozycji w walucie pozostaje niezmieniona (waluta pobierana jest z dokumentu źródłowego), niezależnie od tego, w jakiej walucie została zdefiniowana na karcie towaru.
Formularz pozycji na dokumentach w walucie
Na formularzu pozycji dokumentów (FS, FPF, RO, FZ, ZD, WZ, PZ) ceny i wartości pozycji mogą być prezentowane w dwóch lub trzech kolumnach, w zależności od waluty dokumentu oraz waluty cennika towaru:
Kolumna I: zawiera ceny wyrażone w walucie dokumentu.
Kolumna II: zawiera ceny wyrażone w walucie z cennika.
Kolumna III: zawiera ceny wyrażone w PLN.
W zależności od waluty dokumentu oraz waluty, w której zdefiniowana jest cena na karcie cennikowej, na formularzu pozycji może pojawić się do trzech kolumn zawierających cenę oraz wartość pozycji w poszczególnych walutach:
Poniżej opisano kilka możliwych kombinacji walut podczas wystawiania dokumentu oraz związane z tym zmiany w wyglądzie formularza pozycji:
Dokument wystawiany w PLN. Cena w cenniku w PLN:
KOLUMNA 1
KOLUMNA II
KOLUMNA III
ILOŚĆ
10 SZT.
CENA
100 PLN
RABAT
10%
CENA z RABATEM
90 PLN
WARTOŚĆ
900 PLN
Dokument wystawiany w walucie (USD). Cena w cenniku w PLN. Kurs na dokumencie: 1 USD = 4 PLN. Cena w PLN jest przeniesiona z cennika, a cena w walucie obcej (USD) jest przeliczona:
KOLUMNA 1
KOLUMNA II
KOLUMNA III
ILOŚĆ
10 SZT.
CENA
100 USD
400 PLN
RABAT
10%
CENA z RABATEM
90 USD
360 PLN
WARTOŚĆ
900 USD
3600 PLN
Dokument wystawiany w PLN. Cena w cenniku w walucie (USD) Domyślny kurs w konfiguracji: 1 USD = 4 PLN. Cena w walucie (USD) jest przeniesiona z cennika, a cena w PLN jest przeliczona:
KOLUMNA I
KOLUMNA II
KOLUMNA III
ILOŚĆ
10 SZT.
CENA
100 PLN
25 USD
RABAT
10%
CENA z RABATEM
90 PLN
22.50 USD
WARTOŚĆ
900 PLN
225 USD
Dokument wystawiany w USD. Cena w cenniku w walucie (USD). Kurs na dokumencie: 1 USD = 4 PLN. Cena w walucie (USD) jest przeniesiona z cennika, a cena w PLN jest przeliczona:
KOLUMNA 1
KOLUMNA II
KOLUMNA III
ILOŚĆ
10 SZT.
CENA
100 USD
400 PLN
RABAT
10%
CENA z RABATEM
90 USD
360 PLN
WARTOŚĆ
900 USD
3600 PLN
Dokument wystawiany w walucie (USD). Cena w cenniku w innej walucie (EURO). Kurs na dokumencie: 1 USD = 4 PLN. Domyślny kurs w konfiguracji: 1 EURO = 4,4444 PLN. Cena w walucie (EURO) jest przeniesiona z cennika i przeliczona po kursie domyślnym na PLN. Następnie cena w PLN jest przeliczana po kursie z dokumentu na USD, na końcu cena w USD jest przeliczana na PLN:
KOLUMNA 1
KOLUMNA II
KOLUMNA III
ILOŚĆ
10 SZT.
CENA
100 USD
90 EURO
RABAT
10%
CENA Z RABATEM
90 USD
81 EURO
360 PLN
WARTOŚĆ
900 USD
810 EURO
3600 PLN
Płatności na dokumentach walutowych
W menu Start/ Konfiguracja/ Firma/ Handel/ Parametry w sekcji Waluty znajdują się parametry odpowiedzialne za sposób wyliczania płatności.
Kwota podatku VAT w walucie przeliczona na PLN od wartości – jeśli parametr Zezwalaj na zmianę waluty dokumentu jest aktywny, użytkownik ma możliwość zdefiniowania od jakiej kwoty powinna być wyliczana płatność:
jeśli zaznaczymy parametr VAT w walucie – wartość płatności jest zgodna z wartością dokumentu w walucie,
jeśli zaznaczymy parametr netto PLN – wartość całego dokumentu jest przeliczana na walutę systemową PLN, a następnie ponownie (wg kursu zadeklarowanego na dokumencie) przeliczana na walutę,
można też zaznaczyć parametr pozwalaj na zmianę – wtedy istnieje możliwość ustalenia sposobu wyliczania płatności bezpośrednio na dokumencie.
Optymalnym rozwiązaniem jest zaznaczenie parametru pozwalaj na zmianę, który umożliwi bezpośrednią zmianę sposobu wyliczania płatności na dokumencie. Jest to wygodna opcja, która w prosty sposób pozwala manipulować wyliczaną płatnością na dokumencie.
Jeśli parametr pozwalaj na zmianę jest zaznaczony, w trakcie wystawiania dokumentu w walucie, program zaproponuje algorytm wyliczania płatności zadeklarowany w konfiguracji, umożliwiając jego zmianę w ramach konkretnego dokumentu. Na formularzu dokumentu na zakładce [Płatności], będzie widoczny parametr Kwota VAT w walucie od wartości netto w PLN.
Jeśli parametr Kwota VAT w walucie od wartości netto w PLN nie jest zaznaczony, wartość płatności jest zgodna z wartością dokumentu w walucie, a płatność wyliczana jest od wartości walutowej. Natomiast jeśli zaznaczymy parametr Kwota VAT w walucie od wartości netto w PLN – wartość całego dokumentu jest przeliczana na walutę systemową PLN, a następnie ponownie wg kursu zadeklarowanego na dokumencie przeliczana na walutę.
Jeśli parametr pozwalaj na zmianę nie jest zaznaczony, program automatycznie zastosuje algorytm zadeklarowany w konfiguracji i nie pozwoli na jego zmianę.
W tym procesie znaczenie ma także parametr Ceny z czterema miejscami po przecinku (w Start/ Konfiguracja/ Firma/ Handel/ Parametry), ponieważ podczas przeliczania mogą występować różnice w zaokrągleniach – zależnie od tego, czy wartości są zaokrąglane do 2 czy do 4 miejsc po przecinku.
Dla każdej pozycji wpisywanej na dokument walutowy pamiętane są dwie wartości: wartość w walucie oraz wartość w PLN (wyliczona wg kursu określonego na dokumencie).
Każda metoda ma inny algorytm wyliczania płatności stąd mogą pojawić się różnice w wyliczanych płatnościach.
Przykład
Wyliczanie płatności
Załóżmy, że na fakturze sprzedajemy dwa towary: T1 oraz T2
Faktura jest wystawiana w walucie EURO, gdzie kurs 1 EURO = 4.2656 PLN.
ilość
cena w walucie
cena w PLN
(2 miejsca po przecinku)
cena w PLN
(4 miejsca po przecinku)
wartość w walucie
wartość w PLN
(2 miejsca po przecinku)
wartość w PLN
(4 miejsca po przecinku
T1
10
4.03
17.19
17.1904
40.30
171.9
171.904
T2
100
2.02
8.62
8.6165
202.00
862
861.65
Płatność liczona od wartości walutowej.
Jeśli parametr Kwota VAT w walucie od wartości netto w PL na dokumencie jest odznaczony (lub w konfiguracji wybrano Kwota podatku VAT w walucie przeliczona na PLN od wartości: VAT w walucie):
wartość faktury w walucie wynosi 242.30 EURO (suma wartości pozycji w walucie (40.30 + 202.00), wartość faktury w PLN wynosi 1033.55 PLN (242.30 * 4.2656 ) w preliminarzu powstanie płatność na kwotę 242.30 EURO.
Płatność liczona od wartości PLN
Jeśli parametr Kwota VAT w walucie od wartości netto w PLN na dokumencie jest zaznaczony (lub w konfiguracji wybrano Kwota podatku VAT w walucie przeliczona na PLN od wartości: netto w PLN):
wartość faktury w PLN wynosi 1033.90 PLN (suma wartości pozycji w PLN 171.90 + 862.00), wartość faktury w walucie wynosi 242.38 EURO (1033.90/ 4.2656) w preliminarzu powstanie płatność na kwotę 242.38 EURO.
Uwagi dodatkowe:
Jeżeli parametr Ceny z czterema miejscami po przecinku byłby zaznaczony, wartość faktury, niezależnie od parametru Kwota VAT w walucie od wartości netto w PLN, wynosiłaby 1033.55 PLN (suma wartości pozycji w PLN 171.904 + 861.65),
a przeliczenie na walutę dokumentu dawałoby wartość 242.30 EURO (1033.55 / 4.2656).
Różnice w zaokrągleniach zostałyby wyeliminowane, ponieważ obliczenia byłyby dokładniejsze.
Przykład
Wyliczanie płatności
Załóżmy, że na fakturze sprzedajemy dwa towary: T3 oraz T4
Faktura jest wystawiana w walucie EURO, gdzie kurs 1 EURO = 4.3333 PLN.
ilość
cena w walucie
cena w PLN
(2 miejsca po przecinku)
cena w PLN
(4 miejsca po przecinku)
wartość w walucie
wartość w PLN
(2 miejsca po przecinku)
wartość w PLN
(4 miejsca po przecinku
T3
100
4.03
17.46
17.4632
403
1746.00
1746.32
T4
10000
2.02
8.75
8.7533
20200
87500.00
87533.00
Płatność liczona od wartości walutowej:
Jeśli parametr Kwota VAT w walucie od wartości netto w PL na dokumencie jest odznaczony (lub w konfiguracji wybrano Kwota podatku VAT w walucie przeliczona na PLN od wartości: VAT w walucie):
wartość faktury w walucie wynosi 20603.00 EURO (suma wartości pozycji w walucie (403.00 + 20200.00), wartość faktury w PLN wynosi 89278.98 PLN (20603.00 * 4.3333) w preliminarzu powstanie płatność na kwotę 20603.00 EURO
Płatność liczona od wartości PLN:
Jeśli parametr Kwota VAT w walucie od wartości netto w PLN na dokumencie jest zaznaczony (lub w konfiguracji wybrano Kwota podatku VAT w walucie przeliczona na PLN od wartości: netto w PLN):
wartość faktury w PLN wynosi 89246.00 PLN (suma wartości pozycji w PLN 1746.00 + 87500.00), wartość faktury w walucie wynosi 20595.39 EURO (89279.32/ 4.3333) w preliminarzu powstanie płatność na kwotę 20595.39 EURO
Uwagi dodatkowe:
Jeżeli parametr Ceny z czterema miejscami po przecinku byłby zaznaczony, wartość faktury w tym przykładzie zależałaby również od parametru Kwota VAT w walucie od wartości netto w PLN:
wartość faktury w PLN wynosi 89279.32 PLN (suma wartości pozycji w PLN 1746.32 + 87533.00), wartość faktury w walucie wynosi 20603.08 EURO (89279.32/ 4.3333) w preliminarzu powstanie płatność na kwotę 20603.08 EURO
Zmiana kursu oraz waluty na istniejącym dokumencie w buforze
W programie istnieje możliwość zmiany kursu (notowania) na dokumencie, który zawiera listę towarów. Zmiana kursu jest proponowana automatycznie przez program w momencie aktualizacji daty wystawienia dokumentu.
Użytkownik ma również możliwość:
Zmiany typu kursu: Program przelicza wartość towaru według nowego kursu pobranego z tabeli kursów.
Wybierania kursu ręcznego: Użytkownik może wpisać notowanie bezpośrednio na formularzu.
Przy zmianie kursu na dokumencie, gdzie została już uzupełniona lista pozycji program wyświetli komunikat z pytaniem o przeliczenie wartości dokumentu:
Wybór Tak – Program automatycznie przeliczy wartości dokumentu zgodnie z nowym kursem.
Wybór Nie – Kurs/notowanie pozostaną bez zmian, a wartości na dokumencie nie zostaną przeliczone.
W przypadku faktury sprzedaży utworzonej do wydania zewnętrznego użytkownik ma możliwość zmiany daty kursu, typu kursu oraz notowania w przypadku wyboru kursu ręcznego. Po zmianie kursu, wartości w PLN na dokumencie są przeliczane, co pozwala na przekształcenie kilku WZ z różnymi kursami do jednej faktury sprzedaży lub faktury proforma w walucie.
W Start/ Konfiguracja/ Firma/ Magazyn/ Parametry/ Ceny znajduje się parametr Generuj korekty WZ po zmianie ceny/kursu na FS/PA, gdy jest zaznaczony, po zmianie ceny/kursu na FS/PA i zapisaniu dokumentu na stałe, generowana jest korekta wartości do wydania zewnętrznego.
Po zaznaczeniu w Start/ Konfiguracja/ Firma/ Magazyn/ Parametry/ Ceny Pozwalaj na edycję cen/kursu na FZ powstałym z PZ oraz Przeliczaj ceny po nowym kursie, użytkownik na fakturze zakupu może zmienić cenę początkową, cenę z rabatem dla pojedynczych pozycji, datę, typ kursu oraz notowanie w przypadku kursu ręcznego.
Do PZ tworzona jest korekta wartości (szczegóły w artykule Dokumenty skojarzone).
Możliwość zmiany waluty nie dotyczy dokumentów handlowych skojarzonych z magazynowymi. Oznacza to, że użytkownik nie będzie miał możliwości zmiany waluty na:
fakturze sprzedaży utworzonej z WZ – waluta musi być zgodna z walutą na WZ.
fakturze zakupu powiązanej z PZ – waluta musi być zgodna z walutą na PZ.
Informacja
Należy pamiętać, że zmiana waluty na dokumencie powoduje aktualizację tabeli płatności. W wyniku zmiany waluty program jeszcze raz wylicza płatność związaną z dokumentem. W związku z tym, jeśli użytkownik dokonał wcześniej zmian w tabeli (np. rozbił płatność na raty) po zmianie waluty musi zrobić to ponownie.
Informacje dodatkowe
Przekształcenia dokumentów a ustawienia waluty
Podczas przekształcania i kopiowania dokumentów, waluta jest pobierana z dokumentu źródłowego.
Wyjątek stanowią przekształcenia do dokumentów, które wystawiane są tylko w walucie systemowej:
Przekształcenie faktury zakupu do korekty granicznej
Przekształcenie faktury zakupu do dokumentów wewnętrznych
Informacja
Podczas przekształcania faktury zakupu do faktury sprzedaży oraz przyjęcia zewnętrznego do wydania zewnętrznego, nie jest pobierana waluta z dokumentu źródłowego. Waluta pobierana jest wówczas z karty kontrahenta (zakładka [Płatności]na formularzu kontrahenta) ustawianego domyślnie na dokumencie.
Korekty do dokumentów w walucie
W przypadku dokumentów korygujących nie ma możliwości zmiany waluty. Na korektę ilości, wartości, stawki VAT przepisywane są waluta, typ kursu oraz notowanie. Dodatkowo do dokumentu walutowego można wystawić korektę kursu, ale tylko wtedy, gdy dokument nie posiada innych korekt (szczegóły w artykule Korekty kursu waluty).
Agregowanie dokumentów WZ/ PZ w walucie
W chwili agregacji WZ/ PZ do faktury sprawdzane jest czy wszystkie agregowane dokumenty są wystawione w takiej samej walucie. Jeśli nie – program nie pozwoli na utworzenie faktury.
Po zaznaczeniu w Start/ Konfiguracja/ Firma/ Magazyn/ Parametry/ Ceny parametru Pozwalaj na edycję cen/kursu na FZ powstałym z PZ, na fakturze zakupu można zmienić cenę początkową oraz cenę z rabatem dla pojedynczych pozycji, datę, typ kursu oraz notowanie w przypadku kursu ręcznego. Do PZ tworzona jest korekta wartości (szczegóły w artykule Nieokreślona wartość dostawy).
Na fakturze sprzedaży utworzonej z wydania zewnętrznego w walucie można zmienić datę kursu, typ kursu i notowanie w przypadku kursu ręcznego. Po zmianie kursu przeliczane są wartości w PLN na dokumencie. Dzięki temu możliwe jest przekształcenie kilku WZ z różnymi kursami do jednej faktury sprzedaży oraz faktury proforma w walucie do WZ. W Start/ Konfiguracja/ Firma/ Magazyn/ Parametry/ Ceny znajduje się parametr Generuj korekty WZ po zmianie ceny/kursu na FS/PA, jeśli jest włączony, po zmianie ceny/kursu na FS i zapisaniu FS na stałe, do wydania zewnętrznego generowana jest korekta wartości. Dzięki temu dokumenty handlowe i magazynowe są zgodne.
Przy włączonym parametrze Agregacja pozycji na dokumentach utworzonych z WZ (Konfiguracja firmy/ Magazyn/ Parametry/ Ogólne) nie jest możliwa agregacja pozycji przy przekształceniu kilku WZ do FS dla towarów o takich samych cenach i różnych kursach.
Symulacja wartości zakupu
Na dokumencie sprzedaży w walucie zarówno koszt zakupu jak i marża wyliczane są w walucie systemowej (PLN).
Jeśli cena zakupu towaru jest określona w walucie obcej – podczas wyliczania wartości zakupu program uwzględnia kurs zapamiętany na dokumencie zakupu.
W przypadku symulacji wg ostatniej ceny zakupu – program wylicza wartość zgodnie z walutą oraz kursem obowiązującym dla ostatniej ceny zakupu na karcie towaru.
Przykład
Zakup towaru 100 szt. W cenie 2 EURO (kurs na dokumencie zakupu to 1 EURO = 4 PLN)
Sprzedaż towaru 1 szt. towaru w cenie 13 PLN.
Wyliczona kwota marża to 13 – (2 x 4) = 5PLN
Przykład
Zakup towaru 100 szt. W cenie 2 EURO (kurs na dokumencie zakupu to 1 EURO = 4 PLN)
Sprzedaż towaru 20 szt. W cenie 5 EURO (kurs na dokumencie sprzedaży to 1 EURO = 4.20 PLN)
Wyliczona kwota marży to (5 x 4.20) – (2 x 4.00) = 13 PLN, 13 PLN x 20 = 260 PLN
W przypadku symulacji wg średniej ceny zakupu program wylicza średnią cenę zakupu w oparciu o ilość i wartość zasobów posiadanych w magazynie. Wartość zasobu wyliczana jest zawsze na podstawie kursu waluty podanego na dokumencie zakupu. Natomiast wartość sprzedaży wyliczana jest na podstawie kursu podanego na dokumencie sprzedaży.
Przykład
W przypadku symulacji wg średniej ceny zakupu program wylicza średnią cenę zakupu w oparciu o ilość i wartość zasobów posiadanych w magazynie. Wartość zasobu wyliczana jest zawsze na podstawie kursu waluty podanego na dokumencie zakupu. Natomiast wartość sprzedaży wyliczana jest na podstawie kursu podanego na dokumencie sprzedaży.
Aktualizacja cen sprzedaży
Podczas aktualizacji cen sprzedaży program przelicza cenę zakupu z waluty na PLN (zgodnie z określonym na FZ kursem), a następnie dolicza zadeklarowaną marżę i wylicza nową cenę sprzedaży w walucie określonej na karcie.
Przykład
Ostatnia cena zakupu 2 EURO (kurs 1 EURO = 4 PLN)
Ceny sprzedaży na karcie towaru:
– cena sprzedaży 1: 10 % marży 2.20 EURO
– cena sprzedaży 2: 20 % marży 9.60 PLN (2 x 4 + 20% = 9.60)
Nowa cena zakupu 3 EURO (kurs 1 EURO = 4.50 PLN)
– cena sprzedaży 1: 10 % marży 3.30 EURO
– cena sprzedaży 2: 20 % marży 16.20 PLN (3 x 4.50 + 20% = 16.20)
Procedura szczególna SME
W programie Comarch ERP Optima dostępne są funkcje związane z procedurą szczególną dla małych przedsiębiorców (SME), która obowiązuje od 1 stycznia 2025 roku. Procedura szczególna SME umożliwia przedsiębiorcom mającym siedzibę działalności gospodarczej na terenie Unii Europejskiej korzystanie ze zwolnienia z VAT w państwie członkowskim, bez konieczności rejestracji VAT w każdym kraju, w którym prowadzą działalność. Warunkiem korzystania z tego zwolnienia jest rejestracja w systemie SME oraz spełnienie określonych wymogów:
całkowita roczna wartość dostaw towarów i/lub świadczenia usług dokonanych w roku podatkowym, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium UE (w tym również Polska), z wyłączeniem kwoty podatku VAT, nie przekroczyła w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 100 000 euro;
spełnione zostały warunki określone przez każde z państw członkowskich, w którym podatnik zamierza korzystać ze zwolnienia z podatku VAT (w tym roczny obrót nie przekroczył progu krajowego określonego przez wskazane państwa członkowskie).
W przypadku gdy limit obrotu odnoszący się do kraju nabywcy zostanie przekroczony i nie ma już możliwości korzystania z procedury SME w danym Państwie, użytkownik ma możliwość usunięcia w ustawieniach konfiguracji programu Start/Konfiguracja/Firma/Dane Firmy/Procedura SME wskazanego państwa z listy krajów, w których podatnik stosuje procedurę SME. Ustawienia konfiguracji w tym zakresie zostały opisane w artykule Procedura SMEDokumenty handlowe
Na formularzu dokumentu na zakładce [Kontrahent] dostępny do wyboru jest Rodzaj transakcji: Procedura SME. Ustawienie tego rodzaju transakcji na dokumentach spowoduje automatyczne zaktualizowanie stawek VAT na pozycjach dokumentów na stawkę ZW.
Procedura szczególna SME może być automatycznie zastosowana na:
fakturach sprzedaży
fakturach zaliczkowych
Na dokumencie sprzedaży (faktura sprzedaży oraz zaliczkowa) rodzaj transakcji zostanie automatycznie zmieniony na procedurę SME, jeśli w ustawieniach konfiguracji programu Start/Konfiguracja/Firma/Dane Firmy/Procedura SME dodane zostało państwo, w którym podatnik stosuje procedurę SME zgodnie z krajem nabywcy wskazanym na dokumencie, a sam nabywca na swojej karcie, na zakładce [Handlowe] ma określony rodzaj transakcji jako: Wewnątrzunijny, Wewnątrzunijny trójstronny lub Wewnątrzunijny podatnikiem jest nabywca. W wyniku aktualizacji rodzaju transakcji na Procedura SME, stawki VAT na dokumencie zostaną automatycznie zmienione na stawkę ZW, na fakturę dodany zostanie atrybut określający przyczynę zwolnienia, a na wydruku faktury w formacie sPrint po numerze NIP sprzedawcy zostanie wyświetlony sufiks – EX zgodnie z obowiązującymi wymaganiami.
Kraj nabywcy na wystawianej fakturze jest weryfikowany na podstawie jego prefiksu w numerze NIP. W przypadku gdy na liście krajów, w których użytkownik stosuje procedurę SME nie zostanie odnaleziony kraj nabywcy, na dokumencie zostanie ustawiony rodzaj transakcji zgodny z rodzajem wskazanym na kartotece kontrahenta.
Użytkownik ma możliwość ręcznej zmiany rodzaju transakcji na Procedura SME na zakładce [Kontrahent], na dokumentach handlowo-magazynowych (FPF, FZAL, FS, RO, ZD, PZ, FZ). Nabywca wskazany na dokumencie wystawianym w systemie procedury SME powinien posiadać uzupełniony prefiks NIP określający kraj pochodzenia. W przypadku, gdy na dokumencie określono rodzaj transakcji jako Procedura SME, a nie podano kodu kraju nabywcy, nie będzie można zapisać dokumentu o czym poinformuje komunikat wyświetlający się podczas próby zapisu: Dla transakcji wewnątrzunijnych wymagane jest podanie kodu kraju.
Atrybut do określenia podstawy prawnej zwolnienia – w przypadku stosowania procedury SME, na wydruku faktury sprzedaży należy wskazać przyczynę zwolnienia. W programie przyczynę zwolnienia definiujemy w oparciu o atrybut dokumentu – USTAWA O VAT z wartością Ustawa o VAT: art. 113a ust. 1 ustawy o VAT. Dla faktur sprzedaży oraz faktur zaliczkowych, po ustawieniu transakcji jako Procedura SME, atrybut zostanie dodany automatycznie.
Atrybut z przyczyną zwolnienia jest drukowany na wydrukach typu sPrint.
Po zmianie rodzaju transakcji Procedura SME na inną, atrybut zostaje automatycznie usunięty z formularza dokumentu.
Dokumenty powiązane:
Podczas przekształcania dokumentów RO, FPF, ZD, WZ, PZ do innych dokumentów handlowo-magazynowych rodzaj transakcji jest przenoszony na dokumenty wynikowe.
W przypadku przekształceń dokumentów do faktury sprzedaży oraz faktury zaliczkowej program weryfikuje czy kraj nabywcy został dodany w ustawieniach konfiguracji. W przypadku braku kraju na liście, na wspomnianych dokumentach zostaje ustawiony rodzaj transakcji z kartoteki kontrahenta bez możliwości edycji.
Korekty do dokumentów
Ustawienie rodzaju transakcji: Procedura SME jest przenoszone na korektę bez możliwości zmiany. Wyjątkiem jest korekta zbiorcza/ rabat, na którą rodzaj transakcji jest pobierany z karty kontrahenta oraz korekta stawki VAT, która pozwala na zmianę rodzaju transakcji.
Wydruki
Na wydrukach sPrint faktur sprzedaży bądź zaliczkowych wystawionych w procedurze SME po numerze NIP sprzedawcy wyświetlany jest sufiks -EX.
wybrać opcję korekta graniczna/cło:
Na wyświetlonym formularzu Korekty Granicznej należy uzupełnić wszystkie informacje zgodnie z otrzymanym dokumentem SAD.
Na dokumencie FZKG edytowalne jest (w przeciwieństwie do innych korekt) pole Kontrahent. Pole to na nowym dokumencie FZKG jest puste, program nie pozwoli jednak zatwierdzić dokumentu przed jego uzupełnieniem.
Algorytm wyliczania (netto/ brutto) jest zawsze zgodny z algorytmem zastosowanym na Fakturze Zakupu i nie podlega edycji.
Waluta na FZKG to zawsze PLN i nie ma możliwości zmiany (cło i podatek zawsze jest płacony w złotówkach).
:
Funkcje działają dla wszystkich pozycji FZKG lub dla pozycji zaznaczonych (jeśli zaznaczymy pozycje przed uruchomieniem funkcji).
Łączna wartość kwot celnych jest proporcjonalnie rozdzielana na pozycje FZKG. Jeśli pozycja w oknie Kwoty celne zostanie odznaczona, wartość tej pozycji nie zostanie doliczona do wartości towarów.
Kwoty celne dla towarów można naliczać etapami, każdorazowo uzupełniając wartość wybranych pozycji w oknie Kwoty dodatkowe. Jeśli ponownie zaznaczymy pozycję, która już była wprowadzana, kwoty zostaną przeliczone na nowo.
Należy pamiętać, że zaznaczenie pozycji i nieuzupełnienie wartości, będzie skutkowało wyzerowaniem wartości na pozycjach Korekty Granicznej.
Przeliczenie kwot celnych następuje po naciśnięciu przycisku 
- Akceptuj.
Dystrybucja kwot celnych jest wykonywana domyślnie dla wszystkich towarów z Korekty Granicznej. Aby wykonać dystrybucję kwot celnych na wybrane towary, należy je uprzednio zaznaczyć na liście.
W oknie Kwoty celne dla danej pozycji należy wpisać kwotę w kolumnie Wartość, zostanie ona proporcjonalnie podzielona między towary znajdujące się na Korekcie Granicznej. Jeśli chcemy zmienić bądź wyzerować tą kwotę, należy ponownie otworzyć okno Kwoty celne, zaznaczyć daną pozycję i wpisać dla niej wartość.
Naliczenie kwot celnych opcją Kwota korekty będzie skutkowało wyzerowaniem naliczonych wcześniej kwot celnych poprzez opcję Kwoty celne .
Jeśli chcemy wyzerować wartość wszystkich kwot celnych, najszybciej można zrobić to korzystając z opcji Kwota korekty – wykonując opcję naliczenia dla kwoty 0,00 PLN.
Pozycja dokumentu Korekty Granicznej
W oknie Pozycja dokumentu Korekty Granicznej jest dostępna zakładka [Kwoty celne], gdzie widoczne są naliczone dla towaru wartości kwot celnych, użytkownik ma możliwość edycji kolumn – Wartość, Naliczaj VAT, Wpływ na płatność.
Faktura eksportowa: wzór standard PLN – od wydruku standardowego faktury różni się jedynie nagłówkiem (Faktura eksportowa). Poza tym drukowane informacje są podobne – wszystkie wartości są drukowane w PLN.
Faktura eksportowa w walucie: wzór standard 1 – jedyną różnicą w stosunku do faktury złotówkowej jest wydruk ceny jednostkowej w walucie obcej. Poza tym wszystkie inne wartości (w tym należność) są drukowane w PLN.
Faktura eksportowa w walucie: wzór standard 2 – wszystkie wartości na fakturze drukowane są w walucie obcej. Informacyjnie drukowana jest cena jednostkowa w PLN. Ponadto na fakturze nie jest drukowana tabelka VAT.
Faktura eksportowa w walucie: wzór standard 3 – wszystkie wartości są drukowane w walucie obcej.
Wpływ kwot celnych na płatność
wybrać korekta graniczna/cło. Na podniesionym formularzu pojawiają się wszystkie towary z dokumentu FZ, z możliwością wpisania wartości kosztów dodatkowych. Zasady obsługi formularza zostały opisane szczegółowo tutaj.
Jeśli wartość korekty wyliczana jest proporcjonalnie dla pozycji, użytkownik ma do dyspozycji jedną z opcji dostępnych po rozwinięciu strzałki przy przycisku 
Użytkownik ma możliwość definiowania listy walut, które mogą być używane w programie w Start/ Konfiguracja/ program/ Ogólne/ Waluty.
W tym miejscu można:
Poniżej opisano kilka możliwych kombinacji walut podczas wystawiania dokumentu oraz związane z tym zmiany w wyglądzie formularza pozycji:
Dokument wystawiany w PLN. Cena w cenniku w PLN:
Kwota podatku VAT w walucie przeliczona na PLN od wartości – jeśli parametr Zezwalaj na zmianę waluty dokumentu jest aktywny, użytkownik ma możliwość zdefiniowania od jakiej kwoty powinna być wyliczana płatność:
Procedura szczególna SME może być automatycznie zastosowana na:
Dokumenty powiązane:
Podczas przekształcania dokumentów RO, FPF, ZD, WZ, PZ do innych dokumentów handlowo-magazynowych rodzaj transakcji jest przenoszony na dokumenty wynikowe.
W przypadku przekształceń dokumentów do faktury sprzedaży oraz faktury zaliczkowej program weryfikuje czy kraj nabywcy został dodany w ustawieniach konfiguracji. W przypadku braku kraju na liście, na wspomnianych dokumentach zostaje ustawiony rodzaj transakcji z kartoteki kontrahenta bez możliwości edycji.
Korekty do dokumentów
Ustawienie rodzaju transakcji: Procedura SME jest przenoszone na korektę bez możliwości zmiany. Wyjątkiem jest korekta zbiorcza/ rabat, na którą rodzaj transakcji jest pobierany z karty kontrahenta oraz korekta stawki VAT, która pozwala na zmianę rodzaju transakcji.
Wydruki
Na wydrukach sPrint faktur sprzedaży bądź zaliczkowych wystawionych w procedurze SME po numerze NIP sprzedawcy wyświetlany jest sufiks -EX.
