• POSNET (oparte o protokół DF-3001, Thermal, Thermal HS i FV, HD, HD EJ, XL2 OnLine, Temo)
• ELZAB (Omega, Mera, Mera OnLine, ZETA),
• INNOVA (Profit, Market, DF-1),
• NOVITUS (Vivo, Vento, Quarto, Delio Prime (E) , Deon(E), Bono (E), Bono OnLine, HD OnLine),
• TORELL (Duo Pro, Andros),
• EMAR (Printo, Tempo 3),
• Epson TM-T801FV.

Przed przystąpieniem do pracy z urządzeniem fiskalnym należy odpowiednio skonfigurować program.

Konfiguracja programu

• Instalacja urządzenia fiskalnego – z poziomu Konfiguracji stanowiska/Ogólne/ Drukarki fiskalne:
  • Sterownik drukarki– z rozwijanej listy należy wybrać właściwy sterownik drukarki,
  • Sterownik terminalowy – parametr określający czy praca na programie będzie odbywała się w połączeniu terminalowym,
  • Komunikacja – port po jakim będzie odbywałą się komunikacja. Port TCP/IP dostępny jest dla sterowników Elzab, Elzab Online, Novitus od 2.0, Posnet Thermal HS i FV
    W przypadku zaznaczenia COM:
    • Port COM – należy wskazać port szeregowy, do którego podłączona jest drukarka.
    • Prędkość portu – należy ustawić prędkość portu szeregowego, do którego podpięta jest drukarka.
• Sterowanie przepływem – niektóre drukarki wymagają ustawienia odpowiedniego sterowania przepływem danych w porcie COM. Użytkownik może wybrać w programie Comarch ERP Optima opcje:
  • ustawienia systemowe (program nie ustawia sterowania przepływem, brane są ustawienia systemu),
  • RTS (do sterowania przepływem jest wykorzystywana w porcie para linii RTS/CTS),
  • Xon / Xoff (sterowanie przepływem odbywa się przez wysłanie znaczników Xon oraz Xoff),
  • RTS i Xon / Xoff (wykorzystuje obydwie metody sterowania przepływem),
  • brak (nie jest wykorzystywana żadna metoda kontroli przepływu danych).
• Drukarka Posnet Temo podłączona bezpośrednio przez USB do poprawnej komunikacji musi mieć ustawione sterowanie przepływem: RTS. Przy pracy przez port COM parametr ten może być dowolny można ustawić ustawienia systemowe.W nowych drukarkach Posnet Thermal i Novitus Delio w konfiguracji drukarki można ustawić sterowanie przepływem, w Comarch ERP Optima musi być wybrana taka sama opcje (drukarki te mają domyślne ustawienie „brak”).

W przypadku zaznaczenia TCP/IP:

• Adres IP: Adres IPv4 przypisany do drukarki fiskalnej, na którym ma się odbywać komunikacja z komputerem.
• Port TCP/IP: Port TCP/IP ustawiony na drukarce fiskalnej do komunikacji z komputerem. W zależności od wyboru sterownika drukarki program podpowie domyślną wartość: Elzab i Elzab Online – 8000, Novitus od 2.0 – 6001, Posnet Thermal HS i FV – 6666.
• Test połączenia – po wciśnięciu przycisku program sprawdza, czy istnieje możliwość komunikacji pomiędzy komputerem i drukarką.

Uzupełnienie listy drukarek fiskalnych – z poziomu Konfiguracji programu/ Ogólne/ Drukarki fiskalne. Lista drukarek fiskalnych zawiera listę drukarek współpracujących z systemem. W razie konieczności listę można uzupełnić o właśnie zainstalowane urządzenie. Ważne jest by wpisana tu nazwa była identyczna jak nazwa, która pojawiła się w oknie po zainstalowaniu drukarki.

Przyporządkowanie stawek VAT – z poziomu Konfiguracji programu/ Ogólne/ Symbole stawek VAT. Stawki zdefiniowane w systemie Comarch ERP Optima należy skojarzyć z symbolami wykorzystywanymi przez drukarkę fiskalną.

W drukarkach DF-300 stawki VAT skojarzone są z literami alfabetu. Standardowe przyporządkowanie to:

• A – 23%
• B – 8%
• C – 0%
• D – stawka rezerwowa
• Z – stawka zwolniona, nie ma możliwości zmiany jej przypisania.

–  wciśnięcie przycisku umożliwia skojarzenie stawki VAT programu i drukarki. Dla wybranej stawki VAT zdefiniowanej w programie (widoczne w kolumnie Stawka) określić należy symbol fiskalny (czyli przyporządkowaną jej na drukarce fiskalnej literę).

– przycisk umożliwia odczyt stawek VAT ustawionych na drukarce fiskalnej,

– wciśnięcie przycisku skutkuje zapisem na drukarce fiskalnej stawek VAT ustawionych w programie.

Przygotowanie bazy danych

W przypadku drukarki DF-300 nie jest konieczne specjalne przygotowanie bazy danych do pracy z drukarką. Po odpowiednim skonfigurowaniu systemu można rozpocząć pracę na istniejącej bazie danych.

Wykonanie testu spowoduje wyświetlenie listy towarów, dla których nie jest spełnione wymaganie dotyczące długości nazwy.

Ustawienia portów COM

Ustawienia portów COM w systemie operacyjnym wprost wpływają na działanie drukarek fiskalnych w programie. W związku z tym należy poprawnie ustawić port COM, zgodnie z instrukcją użytkownika drukarki:

Posnet, Novitus, Innova, Emar, Torell:

• szybkość: 9600
• parzystość: brak (none)
• liczba bitów: 8
• bit stopu: 1
• sterowanie przepływem: brak

Elzab:

• szybkość: 9600 / 19200
• parzystość: parzysta (even)
• liczba bitów: 8
• bit stopu: 1
• sterowanie przepływem: brak, xon/xoff

W przypadku drukarek Elzab starszego typu należy sterowanie przepływem ustawić na: sprzętowe

Fiskalizacja dokumentu

Dokumenty, które mogą zostać zafiskalizowane muszą spełniać jeden podstawowy warunek: muszą być wystawione w cenach brutto (podatek VAT musi być liczony algorytmem „od brutto”).

Paragony: w chwili otwarcia formularza Paragonu znacznik Drukuj fiskalnie jest widoczny i domyślnie zaznaczony. Wtedy zatwierdzenie Paragonu powoduje jego wydruk na drukarce fiskalnej. Dodatkowo możliwy jest wydruk Paragonu na zwykłej drukarce (dostępny pod przyciskiem drukarki w pasku zadań).

Faktura Sprzedaży: w chwili zatwierdzania dokumentu, po odznaczeniu opcji Bufor – pojawia się możliwość wydruku fiskalnego. Podczas wystawiania Faktur Sprzedaży, Faktur Zaliczkowych parametr jest automatycznie zaznaczany tylko w przypadku, gdy dokument jest wystawiany „od brutto” i kontrahent ma status osoba fizyczna. W przypadku, gdy kontrahent ma status podmiot gospodarczy – parametr jest domyślnie odznaczony.

Zaznaczenie opcji Fiskalizuj spowoduje, że w momencie zapisu faktury na drukarce fiskalnej wydrukowany zostanie Paragon fiskalny.

Operator nie będzie mógł wykonać powtórnej fiskalizacji z poziomu listy jeśli:

• na formularzu operatora w konfiguracji ma odznaczony parametr: Prawo do ponownej fiskalizacji FS i PA
• ma założony zakaz dostępu do magazynu (na formularzu magazynu), na którym wystawiony jest dany dokument.

Dokument zafiskalizowany zaznaczony jest na liście dużą literą F.

Jakie dokumenty nie mogą zostać zafiskalizowane (parametr Fiskalizuj nie pojawi się):

• faktury wystawiane w cenach netto – wynika to z niezgodności algorytmu wyliczania podatku VAT na fakturze i w drukarce,
• dokumenty w buforze – wynika to z możliwości dokonywania zmian na takim dokumencie, fiskalizacja natomiast jest procesem nieodwracalnym,
• dokumenty korygujące – urządzenia fiskalne nie rejestrują dokumentów korygujących, na ich podstawie sporządzić należy odrębny protokół zwrotów dla urzędu skarbowego,
• faktury na wybrane pozycje powstałe z niefiskalnych paragonów.

Ponadto w chwili zatwierdzania dokumentu, jeśli parametr Fiskalizuj jest zaznaczony, program prowadzi kontrolę czy:

• czy nie jest pusty (nie są wpisane żadne pozycje),
• czy nie występują pozycje bez nazwy,
• czy nie występują pozycje z ceną sprzedaży 0.

W przypadku wykrycia jednej z tych nieprawidłowości program wyświetli komunikat – nie dopuści do zatwierdzenia dokumentu i jego fiskalizacji.

Oprócz informacji, że dokument był wysłany na drukarkę fiskalną, w programie zapisywana jest również informacja, czy fiskalizacja się powiodła.

Jeśli fiskalizacja odbywa się z poziomu listy dokumentu – jeżeli nie przebiegnie poprawnie status F (fiskalny) nie jest nadawany.

Jeżeli fiskalizacja odbywa się w momencie zatwierdzania dokumentu (zaznaczony parametr Fiskalizuj na dokumencie) w przypadku, gdy się nie powiedzie na liście dla dokumentu pojawi się statusu F (fiskalny), ale dodatkowo dokument będzie oznaczony #. Na podglądzie dokumentu, w nagłówku widoczna jest treść błędu.

Jeżeli w Konfiguracji stanowiska/ Ogólne/ Drukarki fiskalne zaznaczono parametr Wysyłaj nazwę zdefiniowaną dla urządzeń fiskalnych podczas fiskalizacji dokumentów na drukarkę fiskalną wysyłane są nazwy fiskalne towarów, zdefiniowane na kartotekach towarowych, na zakładce [Dodatkowe]. Jeżeli dany towar nie posiada zdefiniowanej nazwy dla urządzeń fiskalnych, a parametr jest zaznaczony, na drukarkę fiskalną wysyłana jest nazwa zwykła towaru, pobrana z jego karty, z zakładki [Ogólne].

Identyfikacja operatora oraz stanowiska

W programie istnieje możliwość takiego skonfigurowania pracy z drukarką, by ułatwić identyfikację operatora oraz stanowiska, gdzie Paragon został wystawiony. W chwili rejestracji operatora w programie do drukarki fiskalnej zostają wysłane dwie informacje: Kod/ numer operatora oraz oznaczenie stanowiska. Informacje te obowiązują aż do chwili ponownego zalogowania i są drukowane w stopce Paragonu fiskalnego.

Oznaczenie operatora –  można uzupełnić na karcie operatora (Konfiguracja programu/ Użytkowe/ Operatorzy) na zakładce [Parametry], w podzakładce [Handel, Serwis] , pole Oznaczenie dla drukarki fiskalnej. W pole można wpisać dowolną wartość alfanumeryczną, maksymalnie 10-znakową. Należy jednak pamiętać o tym, że poszczególne drukarki fiskalne mają różne wymagania związane z formatem kodu operatora i wpisywany tu ciąg należy do nich dostosować.

Kod stanowiska – można uzupełnić w Konfiguracji stanowiska/ Ogólne/ Drukarka fiskalna. W pole można wpisać dowolny ciąg alfanumeryczny, maksymalnie 10-znakowy. Należy jednak pamiętać, by format dostosować do typu posiadanej drukarki fiskalnej.

Drukuj rozpoczęcie pracy operatora – parametr dostępny jest w Konfiguracji stanowiska/ Ogólne/ Drukarka fiskalna. Po jego zaznaczeniu przy logowaniu i wylogowaniu operatora z programu na drukarce fiskalnej wykonywany jest wydruk dotyczący rozpoczęcia\ zakończenia pracy kasjera (funkcja nie dotyczy drukarek firmy Elzab).

Formy płatności dla drukarki fiskalnej

Na Paragonie fiskalnym istnieje możliwość wydruku informacji o płatnościach (parametr Forma płatności w Konfiguracji stanowiska/ Ogólne/ Drukarka fiskalna).

Dodatkowo w Konfiguracji firmy/ Handel/ Formy płatności dla drukarek fiskalnych należy skojarzyć formy płatności zdefiniowane w systemie Comarch ERP Optima z formami płatności, które mogą być wykazywane przez drukarkę fiskalną.

W konfiguracji w lewej części okna widoczne są wszystkie formy płatności zdefiniowane w module Kasa/Bank.

W prawej części okna istnieje możliwość skojarzenia formy płatności w systemie z formą płatności dla drukarki fiskalnej. Lista form płatności dla drukarki jest ściśle zdefiniowana i dostępna na rozwijanej liście.

W trakcie wystawiania dokumentów użytkownik ustala w tabeli płatności formę wpłaty. Przy zatwierdzaniu dokumentu program sprawdza formy płatności z dokumentu, kojarzy je z formami zdefiniowanymi dla drukarki i na Paragonie fiskalnym drukuje informacje o płatnościach.

Na Paragonie fiskalnym wydruk płatności jest tworzony wg form przypisanych dla drukarki:

• jeśli na dokumencie w tabeli płatności wykorzystano kilka razy taką samą formę płatności to na Paragonie fiskalnym płatności te zostaną zsumowane,
• jeśli w konfiguracji kilka różnych form płatności z Kasy/Banku zostało skojarzone z jedną formą płatności dla drukarki to na Paragonie fiskalnym będą one sumowane.

Wydruk numeru na Paragonie fiskalnym

W Konfiguracji firmy/ Stanowisko/ Ogólne/ Drukarka fiskalna znajduje się parametr umożliwiający wydruk numeru dokumentu wystawianego w systemie Comarch ERP Optima na związanym z nim Paragonem fiskalnym (Numer dokumentu).

Jednak pomimo zaznaczenia parametru nie wszystkie drukarki drukują numer dokumentu na paragonie fiskalnym. Wynika to albo z braku takiej możliwości (drukarki ze „starą homologacją”, i generacji) albo z nieprawidłowego ustawienia (w drukarce) parametrów związanych z wydrukiem tekstów dodatkowych.

Na przykład w przypadku drukarek Vento i Viking nowej homologacji w przypadku wydruku tekstów dodatkowych istnieją opcje:

1) brak linii dodatkowych

2) stałe linie dodatkowe

3) predefiniowane

W (2) przypadku – na Paragonach drukowany jest stały tekst linii dodatkowych zapamiętany z pierwszego w danym dniu Paragonu sprzedaży. Jest on traktowany jako tekst ZADEKLAROWANY. Jeżeli w kolejnych Paragonach drukarka będzie otrzymywała identyczny – będzie go drukować pod Paragonem, a treść TEKSTU ZADEKLAROWANEGO zostanie wyszczególniona na raporcie dobowym. W przypadku gdy w kolejnych wystawianych Paragonach treść tekstu nie będzie się zgadzała z ZADEKLAROWANYM treść taka będzie ignorowana i nie zostanie wydrukowana (a tak będzie w przypadku numeru dokumentu, który na każdym Paragonie będzie inny).

Aby drukarka Viking (Vento) drukowała numer dokumentu w systemie Comarch ERP Optima należy odpowiednio skonfigurować drukarkę. Należy ustawić następujące opcje:

1.3.1. Linie dod. Paragonu ustawić na: Stałe

1.3.2. Źródło linii dodatkowych ustawić na: Stopka

1.3.3. Linia nr systemowy paragonu ustawić na: Druga

Jeśli takie ustawienie nie pomoże można spróbować przestawić opcję:

1.3.1. Linie dod. paragonu ustawić na: Predefiniowane

Faktury na drukarkach fiskalnych

W Konfiguracji firmy/ Stanowisko/ Ogólne/ Drukarka fiskalna znajduje się parametr Drukuj Faktury VAT na drukarce fiskalnej dostępny dla drukarek Elzab Mera EFV, Novitus Delio E, Novitus Delio Prime E, Posnet Thermal FV, Posnet Thermal HS, Posnet Thermal FV EJ, Posnet Thermal HS EJ, Posnet Temo HS EJ. Po jego zaznaczeniu dla Faktury Sprzedaży z naliczonym podatkiem VAT algorytmem „od brutto”, na której jest zaznaczona opcja Fiskalizuj, przy zapisie na stałe zamiast Paragonu fiskalnego na drukarce wykonywany jest wydruk fiskalny Faktury. Dla Faktury fiskalnej pobierane są następujące dane:

• Numer Faktury VAT z programu Comarch ERP Optima. Ze względu na możliwe ograniczenia liczby drukowanych znaków w niektórych modelach drukarek, użytkownik może skorzystać dodatkowo z parametru Skrócony numer faktury (również dostępny w Konfiguracji firmy/ Stanowisko/ Ogólne/ Drukarka fiskalna), który powoduje wydruk numeru bez symbolu i zer wiodących.
• Jako data dokumentu drukowana jest zawsze data bieżąca. Jeżeli na FS jako datę wystawienia ustawiono inną datę niż systemowa przy zapisie na stałe FS generowany jest komunikat: Data faktury niezgodna z datą bieżącą. Czy na pewno chcesz zapisać fakturę fiskalną z niezgodną datą? (Tak/Nie).
• Nazwa i adres kontrahenta z Faktury VAT w Comarch ERP Optima – na wydruk pobierane są dwie linie nazwy, ulica, numer domu, kod pocztowy, miasto, poczta, NIP. Długość nazwy wysyłanej na drukarkę jest uzależniona od modelu drukarki, różne drukarki maja różną ilość znaków przeznaczoną na dane kontrahenta. Jeśli są to trzy linie, w pierwszej drukowana jest nazwa kontrahenta, w drugiej ulica i nr domu, w trzeciej kod pocztowy i miasto.
• Forma płatności – na Fakturę fiskalną może zostać wysłana tylko jedna forma płatności. Jeżeli w Comarch ERP Optima na FS podzielono płatność na raty, na drukarkę fiskalną wysyłana jest płatność z zakładki [Ogólne] formularza FS wraz z terminem płatności z zakładki [Ogólne]. Podczas fiskalizacji FS z listy Faktur Sprzedaży generowany jest komunikat: Podzielono płatność faktury, na drukarkę zostanie wysłana tylko jedna płatność. Czy na pewno chcesz drukować dokument? (Tak/Nie).

NIP nabywcy na paragonie fiskalnym

W menu Start/Konfiguracja firmy/ Stanowisko/ Ogólne/ Drukarka fiskalna znajduje się parametr NIP nabywcy. Po zaznaczeniu na drukarkach fiskalnych współpracujących z programem i posiadających taką możliwość, na pragonie fiskalnym drukowany jest NIP nabywcy.

Inne parametry współpracy

W Konfiguracji stanowiska/ Ogólne/ Drukarka fiskalna znajdują się również inne parametry dotyczące współpracy z drukarką fiskalną:

Opakowania kaucjonowane – zaznaczenie parametru spowoduje wydruk informacji o opakowaniach kaucjonowanych towarzyszących transakcji na Paragonie, w części niefiskalnej dokumentu (jeśli drukarka fiskalna posiada taką opcję).

Wysyłaj nazwę zdefiniowaną dla urządzeń fiskalnych – po zaznaczeniu parametru podczas fiskalizacji dokumentów na drukarkę fiskalną wysyłane są nazwy fiskalne towarów, zdefiniowane na kartotekach towarowych, na zakładce [Dodatkowe]. Jeżeli dany towar nie posiada zdefiniowanej nazwy dla urządzeń fiskalnych, a parametr jest zaznaczony, na drukarkę fiskalną wysyłana jest nazwa zwykła towaru, pobrana z jego karty, z zakładki [Ogólne].

Szuflada kasowa

W przypadku współpracy z drukarką fiskalną istnieje możliwość podłączenia szuflady kasowej. Jeśli szuflada jest podpięta to jej otwarcie następuje po każdym poprawnie zakończonym wydruku Paragonu fiskalnego lub w dowolnym momencie po wciśnięciu kombinacji klawiszy <CTRL>+< SHIFT>+<S>.

Wydruk raportów fiskalnych

Z poziomu menu Narzędzia możliwy jest wydruk raportów fiskalnych: dobowych oraz okresowych.

Raport dobowy obejmuje sprzedaż dokonaną od ostatnio wykonanego raportu dobowego do chwili wydruku.

Raport za okres obejmuje wszystkie raporty dobowe wykonane w podanym okresie czasu.

Funkcja obsługiwana jest przez przyciski:

– wydruk raportu

– zamknięcie okna bez wydruku raportu

Wydruki fiskalne przez terminal

System Comarch ERP Optima posiada możliwość pracy w środowisku Terminal Servises (TS). Istotnym elementem pracy tych systemów jest możliwość korzystania z drukarek fiskalnych. Przepisy wymagają od użytkownika umieszczenia ich na stanowisku, gdzie odbywa się sprzedaż.

W środowisku terminalowym oznacza to podłączenie drukarki fiskalnej do komputera, na którym pracuje klient terminala. W przypadku systemów Microsoft Windows Terminal Server do podłączenia drukarki fiskalnej do portu COM służy stworzone w Comarch ERP oprogramowanie.

Oprogramowanie pozwala na przekazanie do końcówki terminala danych dla drukarki fiskalnej poprzez tzw. kanał wirtualny. Aby przekazywanie danych do drukarki mogło mieć miejsce zarówno po stronie końcówki terminala jak i po stronie serwera musi być zainstalowane odpowiednie oprogramowanie. Więcej szczegółów można znaleźć na stronach internetowych Comarch ERP (biuletyny techniczne na stronach dla Partnerów) lub otrzymać bezpośrednio w COMARCH.

Współpraca z kasami fiskalnymi

W aktualnej wersji systemu Comarch ERP Optima możliwa jest współpraca z kasami:

• Novitus (zgodne z protokołem Tango: Bravo, Nano, PS-3000, PS-4000E, Soleo)
• Sharp (ER-457, ER-237P, ER-277P, ER-A285P),
• Elzab (Alfa, Delta, Jota, Teta, Eco, Mini, K10).

Obsługa kas fiskalnych polega na przesyłaniu danych o towarach do kasy i imporcie raportu sprzedaży z kasy do programu. Współpraca przebiega w trybie off-line.

• Verifone VX 520 dystrybuowanym przez eService
• Verifone VX 520 dystrybuowanym przez First Data Polcard
• Ingenico iCT220 ETH dystrybuowanym przez First Data Polcard
• Ingenico Desk 3200 dystrybuowanym przez First Data Polcard
• ING
• Polskie ePłatności

• Na dokumentach musi być wybrana forma płatności o typie karta z zaznaczonym parametrem: Terminal Płatniczy (opcja do zaznaczenia na formularzu formy płatności dostępnym z poziomu Start/Konfiguracja/ Firma/ Kasa/Bank/ Formy płatności). Po zaznaczeniu parametru Terminal płatniczy nie jest możliwe ustawienie odroczonego terminu płatności.
• W menu Start/Konfiguracja/ Firma/ Kasa/Bank/ Parametry należy zaznaczyć parametr Automatycznie generuj dokumenty zapłaty kartą kredytową.

• eService
• ING
• Polcard – wszystkie modele (domyślny)
• Polcard – Verifone VX 520
• Polskie ePłatności (dostępny od 20.06.2022)
• eService – połączenie terminalowe
• ING – połączenie terminalowe
• Polcard – wszystkie modele (domyślny) – połączenie terminalowe
• Polcard – Verifone VX 520 – połączenie terminalowe
• Polskie ePłatności – połączenie terminalowe (dostępny od 20.06.2022)

• Typ połączenia – ustawia się automatycznie, w zależności od wybranego sterownika terminala płatniczego.
• Port szeregowy – pole dostępne dla urządzeń o typie połączenia COM. Należy wskazać w nim port COM, do którego podłączone jest urządzenie.
• Adres IP – pole dostępne dla urządzeń o typie połączenia TCP/IP. Należy w nim wpisać adres IP terminala płatniczego.
• Port TCP/IP – pole dostępne dla urządzeń o typie połączenia TCP/IP. Należy w nim wprowadzić numer portu, na którym odbywać się będzie komunikacja pomiędzy programem Comarch ERP Optima, a terminalem płatniczym.
• Test połączenia – po wciśnięciu przycisku Test połączenia program sprawdza, czy istnieje możliwość komunikacji pomiędzy komputerem i terminalem.

• Fakturze Sprzedaży i na wszystkich dostępnych dla niej korektach (z wyjątkiem korekty danych),
• Fakturze Zaliczkowej i korekcie wartości do niej,
• Paragonie i korekcie ilości do Paragonu,
• Wydaniu Zewnętrznym z opcją płatności i korekcie ilości/ wartości/ stawki VAT do WZ (dotyczy modułów Handel, Handel Plus).

• można się z niego wycofać (wciskając przycisk Anuluj zmiany), wystawiany wówczas dokument nie jest zapisywany na stałe i nie jest realizowana płatność.
• można zatwierdzić płatność, wystawiany wówczas dokument zapisywany jest na stałe i uruchamiany jest proces płatności przez terminal płatniczy.

Dla użytkowników programu Comarch ERP Optima zostało udostępnione zintegrowane narzędzie pozwalające na tworzenie wydruków.

W programie zostały przygotowane wydruki GenRap, które mogą być przez użytkownika zmodyfikowane i dostosowane do jego potrzeb w edytorze Generatora Raportów. Możliwe są modyfikacje od najprostszych, czyli np. zmiana kroju czcionki, zmiana kolejności wyświetlania kolumn zestawień, poprzez nieco bardziej skomplikowane jak np. dodawanie własnych kolumn z danymi, grupowanie, uzależniania sposobu wyświetlania od wartości danych, do najbardziej ciekawych np. budowanie własnych raportów.

W systemie Comarch ERP Optima wydruki utworzone w Generatorze Raportów dostępne są w następujących miejscach:

Ogólne.

• formularz karty kontrahenta – wydruk karty kontrahenta
• lista kontrahentów – wydruk listy kontrahentów, wydruk listy dokumentów nierozliczonych kontrahenta, wydruk etykiet adresowych
• formularz towaru – wydruk etykiet towarów w układzie tabelarycznym (70 x 37 mm)
• lista towarów – wydruk listy towarów, wydruk etykiet towarów w układzie tabelarycznym (70 x 37 mm), raport sprzedaży wg kodu

Moduł Kasa/Bank.

• formularz noty odsetkowej – wydruk nota odsetkowa
• formularz ponaglenia zapłaty – wydruk ponaglenia zapłaty
• formularz potwierdzenia salda – wydruk potwierdzenia salda
• formularz zapisu kasowego/bankowego – wydruk KP, KW
• lista dokumentów rozliczających – wydruk listy dokumentów rozliczających

Moduł Faktury.

• formularz faktury sprzedaży – wydruk faktura sprzedaży, faktura VAT UE, faktura eksportowa w walucie, faktura zaliczkowa, faktura zaliczkowa w walucie.
• formularz faktury sprzedaży korekta – wydruk faktury sprzedaży korekty ilości, wartości, stawki VAT
• lista faktur sprzedaży – wydruk listy faktur sprzedaży
• formularz paragonu – wydruk paragonu
• lista paragonów – wydruk listy paragonów
• formularz faktury Pro Forma – wydruk faktura Pro Forma
• lista faktur Pro Forma – wydruk listy faktur Pro Forma
• formularz faktury zakupu – wydruk faktury zakupu, wydruk etykiet towarów w układzie tabelarycznym (70 x 37 mm)
• lista faktur zakupu – wydruk listy faktur zakupu
• formularz faktury wewnętrznej sprzedaży – wydruk faktury wewnętrznej sprzedaży
• formularz faktury wewnętrznej zakupu – wydruk faktury wewnętrznej zakupu
• formularz faktury wewnętrznej sprzedaży korekta – wydruk korekty faktury wewnętrznej sprzedaży (korekta ilości, wartości, stawki VAT)
• formularz faktury wewnętrznej zakupu korekta – wydruk korekty faktury wewnętrznej zakupu (korekta ilości, wartości, stawki VAT)
• lista faktur wewnętrznych sprzedaży – wydruk listy faktur wewnętrznych sprzedaży
• lista faktur wewnętrznych zakupu – wydruk listy faktur wewnętrznych zakupu
• formularz faktury RR– wydruk faktury RR
• lista faktur zakupu – wydruk listy faktur RR

Moduł Handel.

• formularz dokumentu Tax Free – wydruk dokumentu Tax Free
• lista dokumentów Tax Free – wydruk listy dokumentów Tax Free
• formularz rezerwacji odbiorcy – wydruk rezerwacji odbiorcy, wydruk potwierdzenia rezerwacji
• lista rezerwacji odbiorcy – wydruk listy rezerwacji odbiorcy
• formularz zamówienia dostawcy – wydruk zamówienia dostawcy
• lista zamówień dostawcy – wydruk listy zamówień dostawcy
• lista zasobów – wydruk listy zasobów, wydruk etykiet towarów w układzie tabelarycznym (70 x 37 mm), wydruk bilansu handlowego towaru, wydruk spisu z natury
• formularz wydania zewnętrznego – wydruk wydania zewnętrznego, wydruk wg dostaw pobranych na WZ
• formularz wydania zewnętrznego korekta – wydruk korekty wydania zewnętrznego (korekta ilości, korekta wartości, korekta kosztu)
• lista wydań zewnętrznych – wydruk listy wydań zewnętrznych, wydruk rozliczenie kosztów zakupu (RKZ)
• formularz przyjęcia zewnętrznego – wydruk przyjęcia zewnętrznego (2 rodzaje), wydruk etykiet towarów w układzie tabelarycznym (70 x 37 mm), wydruk przyjętych partii dostaw
• formularz przyjęcia zewnętrznego korekta – wydruk przyjęcia zewnętrznego korekta (korekta ilości, korekta wartości, graniczna korekta wartości)
• lista przyjęć zewnętrznych – wydruk listy przyjęć zewnętrznych
• formularz rozchodu wewnętrznego – wydruk rozchodu wewnętrznego (2 rodzaje), wydruk wg dostaw pobranych na RW
• formularz przyjęcia wewnętrznego – wydruk przyjęcia wewnętrznego (2 rodzaje), wydruk etykiet towarów w układzie tabelarycznym (70 x 37 mm), wydruk przyjętych partii dostaw
• formularz przesunięcia międzymagazynowego – wydruk przesunięcia międzymagazynowego
• lista przesunięć międzymagazynowych – wydruk listy przesunięć międzymagazynowych
• formularz wydania kaucji – wydruk wydania kaucji
• formularz wydania kaucji korekta – wydruk korekty wydania kaucji (korekta ilości, korekta wartości)
• lista wydań kaucji– wydruk listy wydań kaucji, wydruk rozliczenie kosztów zakupu (RKZ)
• formularz przyjęcia kaucji – wydruk przyjęcia kaucji
• formularz przyjęcia kaucji korekta – wydruk korekty wydania kaucji (korekta ilości, korekta wartości)
• lista przyjęć kaucji– wydruk listy przyjęć kaucji

Moduł Płace i Kadry.

• formularz pracownika – wydruki: czas pracy pracownika oraz zaświadczenie o zatrudnieniu
• lista pracowników – wydruki: listy pracowników, lista zapisów historycznych pracownika, lista wszystkich kwalifikacji pracownika, limity nieobecności, lista obecności, lista obecności wg kalendarza
• wypłaty pracowników – wydruki: lista płac szczegółowa bez czasu pracy, lista płac szczegółowa z czasem pracy, lista płac skrócona
• listy płac – wydruki: lista płac zbiorcza z czasem pracy, lista płac zbiorcza bez czasu pracy, lista płac szczegółowa bez czasu pracy, lista płac szczegółowa z czasem pracy, lista płac skrócona
• formularz listy płac – kwitek wypłaty

Moduł CRM.

• formularz kontaktu – wydruk kontaktu /zadania
• lista kontaktów i zadań – lista kontaktów operatora, lista kontaktów operatora wg kontrahentów, lista kontaktów kontrahenta, lista kontaktów i zadań wg wątków

Moduł Serwis.

• formularz zlecenia serwisowego - wydruki: przyjęcie do serwisu, przyjęcie do serwisu z powiązanymi urządzeniami, przyjęcie do serwisu wg wykonanych czynności oraz wykorzystanych części; wydanie z serwisu
• lista zleceń serwisowych – wydruk listy zleceń serwisowych

Moduł Księgowość.

• formularz rejestru VAT – wydruki faktury wewnętrznej, wydruk noty korygującej

Moduł Obieg Dokumentów.

• lista dokumentów – wydruk listy dokumentów, wydruk listy dokumentów wg atrybutów

Instalacja Generatora Raportów

Generator Raportów jest domyślnie instalowany łącznie z Comarch ERP Optima. Generator Raportów wymaga środowiska .NET Framework (wersja 2.0 lub nowsza), które jest również instalowane łącznie z Comarch ERP Optima.

W przypadku komunikatu o braku Instalatora systemu Microsoft Windows w wersji 3.0 podczas instalacji środowiska .NET 2.0, konieczne jest zainstalowanie Windows Installera w wersji, co najmniej 3.0 (na płycie dostępny jest składnik w wersji 3.1, patrz: Instalacja programu -> Instalacja modułów dodatkowych -> Instalacja Generatora raportów).

Środowisko .NET Framework 2.0 można ponadto pobrać ze strony:

http://www.microsoft.com/downloads/details.aspx?displaylang=pl&FamilyID=0856EACB-4362-4B0D-8EDD-AAB15C5E04F5

Składnik Windows Installer 3.1 jest dostępny pod adresem:

http://www.microsoft.com/downloads/details.aspx?displaylang=pl&FamilyID=889482fc-5f56-4a38-b838-de776fd4138c

Aby uzyskać kilkukrotne przyspieszenie uruchamiania Generatora Raportów należy wywołać ngen_install.bat.

ngen_install.bat uruchamiany jest automatycznie podczas instalacji; po instalacji wykonuje się jeszcze przez kilka minut w tle. Plik domyślnie znajduje się w katalogu C:\Program Files\CDN OPT!MA\GenRap\Com\Lib.

Obsługa z poziomu Comarch ERP Optima

Zdefiniowane domyślnie wydruki GenRap wyróżniają się wśród innych wspólną końcówką nazwy: (GenRap). Realizacja wydruku GenRap z poziomu Comarch ERP Optima nie różni się od realizacji pozostałych typów wydruków.

Z miejsc, z których dostępne są wydruki możliwa jest również ich modyfikacja. Możliwe jest to wybraniu przycisku znajdującego się pod przyciskiem , a następnie z rozwiniętej listy należy wybrać Generator Raportów…

Pojawi się okno, w którym widoczne są wszystkie raporty GenRap zdefiniowane na danej liście / formularzu. Na liście widoczna jest nazwa wydruku oraz w nawiasie grupa, do której dany wydruk należy.

Lista wydruków Generatora Raportów

Z poziomu okna listy wydruków Generatora Raportów możliwe jest wykonanie następujących operacji:

- Wydruk danego raportu / Wybór opcji wydruku

- Dodanie nowego raportu,

- Edycja istniejącego raportu,

- Usunięcie raportu

- Zamknięcie okna

Wybranie przycisku Dodaj Raport, lub Edycja raportu, wywołuje Edytor Generatora Raportów.

Po modyfikacji wydruku w Edytorze Generatora Raportów i wybraniu opcji Zapisz należy zdecydować, pod jaką nazwą ma być widoczny wydruk w programie oraz czy ma zostać zapisany w nowej grupie wydruków (wtedy należy podać jej nazwę), czy w już istniejącej grupie wydruków.

Po zapisie wydruk będzie dostępny z poziomu Comarch ERP Optima w podobny sposób jak pozostałe wydruki.

Predefiniowane wydruki są wyróżnione na liście kolorem szarym, nie można ich usunąć z listy, a po edycji takiego wydruku program zaproponuje jego zapisanie pod inną nazwą – pozostawiając oryginalny wydruk niezmieniony.

Tworzenie wydruków

Wszystkie nowe wydruki powinny być oparte na parametrze Identyfikator. Parametr ten, w zależności od miejsca wywołania Generatora Raportów, przyjmuje wartości z odpowiedniej tabeli (obiektu). Wydruki list powinny być oparte o odpowiednie obiekty. Lista dostępnych obiektów znajduje się w Dodatku A.

Filtry obowiązkowe GenRap

Filtry obowiązkowe GenRap pozwalają ograniczyć użytkownikom możliwość generowania (drukowania) raportów. Rozwiązanie to ma na celu zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa danych przechowywanych w bazie danych. Użytkownik ma dostęp tylko do danych niezbędnych do stworzenia raportu. Jeśli tworzymy raport Faktury mamy dostęp do obiektu [Faktura sprzedaży], ale nie mamy do [Przyjęcie Zewnętrzne]. Dodatkowo możemy ograniczyć dostęp do danych w ramach poszczególnych obiektów. Do tego służą Filtry obowiązkowe GenRap. Filtry te definiowane są w programie Comarch ERP Optima wybierając z menu Narzędzia / Filtry obowiązkowe GenRap.

Lista Filtrów obowiązkowych dla GenRap-a

Z poziomu okna listy Filtrów obowiązkowych dla GenRap-a możliwe jest wykonanie następujących operacji:

- Dodanie nowego filtra,

- Edycja istniejącego filtra,

- Usunięcie filtra

- Zamknięcie okna

Wybranie przycisku Dodanie filtra, Edycja filtra otwiera formularz filtra obowiązkowego.

Formularz filtra obowiązkowego

Na formularzu dostępne są pola:

Filtr dla	Umożliwia wybranie z listy operatorów, względem, których filtr ma być stosowany
Nazwa	Przyjazna dla użytkownika nazwa filtra.
Obiekt(y)	Obiekt, dla którego filtr ma być stosowany. Możliwe jest wprowadzenie kilku obiektów oddzielonych przecinkiem.
Filtr	Wyrażenie filtrujące dane w ramach obiektu..

Powyższy przykład przedstawia, w jaki sposób nałożyć filtr dla użytkownika ADMIN, aby na generowanych przez niego wydrukach uwzględnione były tylko Faktury sprzedaży zatwierdzone. Na wydruku listy faktur sprzedaży dokumenty anulowane oraz w buforze zostaną pominięte. Natomiast, jeśli nastąpi próba wydrukowania faktury sprzedaży, która jest anulowana lub w buforze, wówczas wydruk będzie pusty (nie wypełni się danymi).

Edytor Generatora raportów

Wygląd okna edytora Generatora raportów

Na samej górze okna znajduje się menu główne. Pod nim umieszczone są paski narzędzi. Raport prezentowany jest w układzie wydruku. Na górze i po lewej stronie widoczne są linijki z podziałką centymetrową. Na lewo od raportu zebrane są zakładki z danymi (zakładka dane, Selekcje, Linki), z których jedna jest wysunięta na pierwszy plan. Zakładki można chować i pokazywać. Na dole okna widnieje pasek stanu wyświetlający stan połączenia z bazą danych, stan aplikacji oraz numer bieżącej strony i liczbę stron raportu.

Dostosowanie widoku

Jak schować lub pokazać pasek narzędzi?

• wybierz pasek, który chcesz schować lub pokazać z menu Widok/Paski narzędzi

Jak schować lub pokazać zakładki?

• wybierz z menu Widok/ Zakładki

Jak wysunąć zakładkę na pierwszy plan?

• jeśli zakładki są schowane, pokaż je
• kliknij na nagłówek zakładki, którą chcesz wysunąć

Wydawanie poleceń

Wszystkie polecenia dostępne są z menu głównego i kontekstowego. Część z nich dostępna jest dodatkowo poprzez paski narzędzi. Polecenia, których nie można w danej chwili wykonać, są wyszarzone.

Jak wydać polecenie z menu głównego?

• kliknij na nagłówek menu, w którym znajduje się polecenie
• kliknij w rozwiniętym menu na pozycję z poleceniem, które chcesz wybrać

Jak wydać polecenie z menu kontekstowego?

• kliknij prawym przyciskiem myszy
• kliknij w rozwiniętym menu na pozycję z poleceniem, które chcesz wybrać

Jak wydać polecenie z paska narzędzi?

• kliknij na przycisk z ikoną polecenia, które chcesz wybrać
• jeśli przycisku nie ma na pasku, wybierz z menu Widok/Paski narzędzi i pasek, w którym znajduje się polecenie

Jak wydać polecenie z paska narzędzi zakładki?

• jeśli zakładka nie jest na pierwszym planie, wysuń ją
• kliknij w nagłówku zakładki na przycisk z ikoną polecenia, które chcesz wybrać

Edycja raportu

Jak zaznaczyć dowolny fragment za pomocą myszy?

• kliknij na początek fragmentu, który chcesz zaznaczyć
• przytrzymując wciśnięty przycisk myszy, przeciągnij do końca fragmentu

Jak zaznaczyć dowolny fragment za pomocą klawiatury?

• ustaw kursor na początku fragmentu, który chcesz zaznaczyć
• przytrzymując wciśnięty klawisz <Shift>, przesuń kursor do końca fragmentu za pomocą klawiszy strzałek

Jak szybko zaznaczyć wyraz lub akapit?

• chcąc zaznaczyć wyraz kliknij na wyraz dwa razy pod rząd, a chcąc zaznaczyć akapit kliknij na dany akapit trzy razy pod rząd

Jak szybko zaznaczyć ciąg spacji?

• kliknij dwa razy pod rząd na dowolne miejsce w ciągu spacji, który chcesz zaznaczyć

Jak szybko zaznaczyć pojedynczą tabulację?

• kliknij dwa razy pod rząd na tabulację, którą chcesz zaznaczyć

Jak szybko zaznaczyć akapit?

• kliknij trzy razy pod rząd na dowolne miejsce w akapicie, który chcesz zaznaczyć

Jak szybko zaznaczyć kolumnę zestawienia?

• kliknij na zielony kwadracik nad kolumną, którą chcesz zaznaczyć

Jak szybko zaznaczyć kilka kolumn zestawienia?

• Przytrzymując wciśnięty klawisz <Shift> kliknij na zielony kwadracik nad kolumnami, które chcesz zaznaczyć

Jak szybko zaznaczyć cały raport?

• wybierz z menu Edycja/Zaznacz wszystko
• albo użyj kombinacji klawiszy <Ctrl>+<A>

Jak wyciąć fragment raportu?

• zaznacz fragment raportu, który chcesz wyciąć
• wybierz ikonę nożyczek z paska narzędzi Standardowy
• albo wybierz Wytnij z menu kontekstowego
• albo wybierz z menu Edycja/Wytnij
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<X>
• albo użyj skrótu klawiszowego <Shift>+<Delete>

Wycięty fragment znika z raportu i trafia do schowka, skąd można go wkleić z powrotem do raportu.

Jak skopiować fragment raportu?

• zaznacz fragment raportu, który chcesz skopiować
• wybierz ikonę zapisu z paska narzędzi Standardowy
• albo wybierz Kopiuj z menu kontekstowego
• albo wybierz z menu Edycja/Kopiuj
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<C>
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<Insert>

Skopiowany fragment trafia do schowka, skąd można go wkleić z powrotem do raportu.

Jak wkleić zawartość schowka do raportu?

• ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wkleić zawartość schowka
• wybierz przycisk Wklej z paska narzędzi Standardowy
• albo wybierz Wklej z menu kontekstowego
• albo wybierz z menu Edycja/Wklej
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<V>
• albo użyj skrótu klawiszowego <Shift>+<Insert>

Wklejona zawartość pozostaje w schowku i można ją wkleić ponownie.

Jak skopiować fragment raportu w formacie RTF?

• zaznacz fragment raportu, który chcesz skopiować
• albo wybierz z menu Edycja/Kopiuj jako RTF
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<Shift>+<C>

Skopiowany fragment trafia do schowka, skąd można go wkleić z powrotem do raportu.

Jak wkleić zawartość schowka w formacie RTF do raportu?

• ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wkleić zawartość schowka
• albo wybierz z menu Edycja/Wklej specjalnie

Wklejona zawartość pozostaje w schowku i można ją wkleić ponownie.

Jak cofnąć ostatnio wykonaną operację?

• wybierz ikonę zawróconej strzałki w lewo z paska narzędzi Standardowy
• albo wybierz z menu Edycja/Cofnij
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<Z>

Jak wykonać ponownie cofniętą operację?

• wybierz ikonę zawróconej strzałki w prawo z paska narzędzi Standardowy
• albo wybierz z menu Edycja/Ponów
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<Y>

Operacje "Cofnij" i "Ponów" są opisane w menu.

Praca nad raportem

Raport jest formą przedstawienia danych, czyli szablonem, który wypełnia się danymi czerpanymi z określonego źródła. GenRap umożliwia ciągły podgląd danych na raporcie.

Jak pracować bez połączenia ze źródłem danych?

• jeśli chwilowo chcesz się odłączyć od źródła danych, wybierz z menu Plik/ Pracuj w trybie offline. Możesz połączyć się ponownie, wybierając to samo polecenie.

Jak ustalić limit czerpanych danych?

• limit czerpanych danych możesz ustalić wybierając z menu Narzędzia/ Limit danych. Podaj, ile co najwyżej pozycji pobrać ze źródła danych lub dopuść ich dowolną liczbę.

Jak odświeżyć dane?

• wybierz z menu Widok/Odśwież
• albo użyj klawisza <F5>

Jak znaleźć fragment tekstu?

• wybierz ikonę okularów z paska narzędzi Standardowy
• albo wybierz z menu Edycja/Znajdź
• albo skrótu klawiszowego <Ctrl>+<F>

Ukaże się Okno wyszukiwania, w którym można określić:

• kierunek poszukiwania (w górę lub dół raportu)
• czy wyszukiwanie ma obejmować dane ze źródła danych
• czy wyszukiwanie ma rozróżniać wielkość liter

Jak wstawić nagłówek i stopkę do raportu?

• wybierz z menu Widok/ Nagłówek i stopka

Jak wyjść z trybu edycji stopki i nagłówka?

• wybierz z menu Widok/ Nagłówek i stopka
• albo kliknij dwukrotnie poza obszar edycji nagłówka i stopki

Jak określić specyficzny nagłówek i stopkę dla pierwszej bądź ostatniej strony?

• wybierz z menu Plik/ Ustawienia strony
• w obszarze Nagłówek i stopka zaznacz opcję Na pierwszej stronie. Zaznaczenie opcji zezwala na określenie nagłówka i stopki pierwszej strony innej niż na pozostałych stronach dokumentu.
• w obszarze Nagłówek i stopka zaznacz opcję Na ostatniej stronie. Zaznaczenie opcji zezwala na określenie nagłówka i stopki ostatniej strony innej niż na pozostałych stronach dokumentu.

Zmiana sposobu wyświetlania raportu

Jak zmniejszyć lub powiększyć raport?

• wybierz procent powiększenia z listy Powiększenie z paska narzędzi Widok raportu
• albo wybierz z menu Widok/ Powiększenie...

Jak przejść do danej strony raportu?

• przejdź kursorem
• albo wybierz stronę z listy na pasku narzędzi Nawigacja lub wybierz poprzednią stronę za pomocą strzałki w lewo, następną stronę za pomocą strzałki w prawo
• albo wybierz z menu Edycja/Przejdź do/Strona... lub Poprzednia strona, lub Następna strona
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<G>

Jak podejrzeć lub ukryć linie siatki?

• wybierz ikonę siatki z paska narzędzi Widok
• albo wybierz z menu Widok/ Linie siatki

Jak podejrzeć lub ukryć znaki specjalne?

• wybierz ikonę ¶ z paska narzędzi Widok
• albo wybierz z menu Widok/ Znaki specjalne

Jak podejrzeć lub ukryć wyrażenia?

• wybierz α β z paska narzędzi Widok
• albo wybierz z menu Widok/ Postać wyrażeń

Jak włączyć lub wyłączyć podświetlanie wyrażeń?

• wybierz ikonę latarki z paska narzędzi Widok
• albo wybierz z menu Widok/ Podświetlaj formuły

Zakładka Dane

Dane są przedstawione w zakładce Dane. W zakładce tej mogą znajdować się:

 Parametry raportu. Parametry raportu mogą zawierać:

parametry typu Tekst

 parametry typu Liczba

 parametry typu Data

  parametry typu Prawda/Fałsz

parametry typu Zestaw danych

 Moje dane. Stanowią podręczny zbiór danych, z tabel wykorzystywanych w Przyjaznym schemacie.

 i  Zestaw danych. Zestawy danych mogą zawierać:

 kolumny

 kolumny oparte na wyrażeniu

 i   dowiązania do innych zestawów danych. Np. do zestawu danych Faktura sprzedaży umieszczone jest dowiązanie do listy dokumentów WZ powiązanych z daną fakturą.

 Funkcje

 Funkcje mogą zawierać:

 parametry funkcji

 kolumny

Ustawienia wyświetlania danych

Ustawienia wyświetlania danych dostępne są po wybraniu  z paska narzędzi zakładki Dane. Ustawienia umożliwiają pracę:

• tylko z elementami z bieżącego kontekstu
• z wszystkimi elementami z przyjaznymi nazwami
• z wszystkimi dostępnymi elementami

Przyrostowe przeszukiwanie schematu danych

Możliwe jest zawężenie drzewka schematu danych poprzez przefiltrowanie nazw.

Zakładka Struktura

Struktura raportu ułatwia nawigację po zestawieniach, wyrażeniach i parametrach użytych w raporcie.

Wstawianie danych do raportu

Jak łatwo wstawić dane do raportu?

• w zakładce Dane wybierz zestawienie, które chcesz wstawić
• przeciągnij dane na raport w miejsce, gdzie chcesz je wstawić (podczas przeciągania lewy przycisk myszy musi być wciśnięty)
  • albo ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić dane i wybierz ikonę zielonej strzałki w prawo z paska narzędzi zakładki Dane
  • albo ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić dane i wybierz .. z menu kontekstowego
  • albo ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić dane i wybierz z menu Wstaw/Dane
  • jeśli wstawiane zestawienie nie ma ustalonych domyślnych kolumn, wówczas pojawi się okno Kolumny zestawienia danych, które pozwoli wybrać kolumny wstawiane do raportu

Dane zostaną wstawione automatycznie w najodpowiedniejszy sposób.

Jeśli istnieje kilka równie odpowiednich sposobów wstawienia danych, ukaże się okno Mapowanie, które pozwoli na wstawienie danych w sposób kontrolowany.

Jak w sposób kontrolowany wstawić dane do raportu?

• w zakładce Dane wybierz zestawienie, które chcesz wstawić
• przeciągnij dane na raport w miejsce, gdzie chcesz je wstawić (podczas przeciągania lewy przycisk myszy musi być wciśnięty)
  • albo ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić dane i wybierz ikonę różowej strzałki w prawo z paska narzędzi zakładki Dane
  • albo ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić dane i wybierz Wstaw jako... z menu kontekstowego
  • albo ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić dane i wybierz z menu Wstaw/Dane jako...

ukaże się okno Mapowanie

• wybierz sposób wstawienia danych
• jeśli wstawiane zestawienie nie ma ustalonych domyślnych kolumn, wówczas pojawi się okno Kolumny zestawienia danych, które pozwoli wybrać kolumny wstawiane do raportu

Jak zaznaczyć kolumny zestawienia?

• rozwiń zestawienie które chcesz wstawić do raportu
• ustaw kursor na kolumnie którą chcesz wstawić. Zaznaczona zostanie jedna kolumna
  • albo ustaw kursor na kolumnie, przytrzymaj wciśnięty klawisz <Shift> i ustaw kursor na innej kolumnie. Zaznaczone zostaną kolumny znajdujące się pomiędzy pierwszą i ostatnio wskazaną kolumną.
  • albo przytrzymaj wciśnięty klawisz <Ctrl> i ustaw kursor kolejno na wybranych kolumnach.
    W ten sposób można zaznaczyć także kolumny znajdujące się w dowiązaniach zestawienia.

Jak wstawić całe zestawienie?

• w zakładce Dane wybierz zestawienie, które chcesz wstawić
  • albo rozwiń to zestawienie i zaznacz kolumny zestawienia, które chcesz wstawić
• skorzystaj z łatwego wstawiania danych
  • albo skorzystaj z kontrolowanego wstawiania danych i w oknie Mapowanie wybierz opcję Dodaj tabelę

Jak wstawić pojedynczą pozycję zestawienia?

Pojedynczą pozycję zestawienia można wstawić do raportu tylko czyniąc ją parametrem raportu. Można to zrobić na dwa sposoby.

Pierwszy sposób:

• nadaj raportowi parametr typu pozycja zestawienia
• w zakładce Dane z katalogu Parametry Raportu wybierz nadany parametr
• skorzystaj z łatwego wstawiania danych

Drugi sposób:

• skorzystaj z kontrolowanego wstawiania danych i w oknie Mapowanie wybierz opcję Dodaj nowy parametr

Jak wstawić dowiązane pozycje zestawienia?

Wstawiając dowiązane pozycje zestawienia, możesz wyjść z dowolnego końca powiązania.

Jak wyjść od zestawienia, które jest dowiązane?

• w zakładce Dane wybierz zestawienie, które chcesz wstawić
  • albo rozwiń to zestawienie i zaznacz jego kolumny, które chcesz wstawić
• skorzystaj z łatwego wstawiania danych
  • albo skorzystaj z kontrolowanego wstawiania danych i w oknie Mapowanie wybierz, z czym skojarzyć dowiązanie

Jak wyjść od zestawienia, do którego jest dowiązanie?

• w zakładce Dane rozwiń zestawienie, z którym chcesz powiązać pozycje
• jeśli chcesz wstawić pozycje powiązane pośrednio, rozwiń powiązanie, które ma pośredniczyć - możesz to zrobić dowolnie wiele razy
• zaznacz powiązanie z zestawieniem, którego pozycje chcesz wstawić
  • albo rozwiń to powiązanie i zaznacz jego kolumny, które chcesz wstawić
• skorzystaj z łatwego wstawiania danych
  • albo skorzystaj z kontrolowanego wstawiania danych i w oknie Mapowanie wybierz, z czym skojarzyć dowiązanie

Parametry raportu

Jak uzależnić raport od wartości parametrów?

Raportowi można nadać parametry. Każdy parametr ma swoją nazwę, typ i aktualną wartość. Nadanie parametru nie musi powodować wstawienia go do raportu. Ten sam parametr możne być wykorzystany
w różnych miejscach raportu.

Jak dodać do raportu parametr typu tekst?

• w zakładce Dane wybierz ikonę z literą P z paska narzędzi
  • albo wybierz Dodaj parametr raportu z menu kontekstowego

ukaże się okno Nowy parametr raportu

• spośród opcji Typ wybierz Tekst, a następnie wybierz przycisk Dalej
• wypełnij pola Nazwa i Wartość
• wybierz przycisk Zakończ

Jak dodać do raportu parametr typu liczba?

• w zakładce Dane wybierz ikonę z literą P z paska narzędzi
  • albo wybierz Dodaj parametr raportu z menu kontekstowego

ukaże się okno Nowy parametr raportu

• spośród opcji Typ wybierz Liczba, a następnie wybierz przycisk Dalej
• wypełnij pola Nazwa i Wartość

Jeśli podasz wartość nie będącą liczbą, w nagłówku okna pojawi się komunikat o błędzie

• wybierz przycisk Zakończ

Jak dodać do raportu parametr typu data i czas?

• w zakładce Dane wybierz ikonę z literą P z paska narzędzi
  • albo wybierz Dodaj parametr raportu z menu kontekstowego

ukaże się okno Nowy parametr raportu

• spośród opcji Typ wybierz Data, a następnie wybierz przycisk Dalej
• wypełnij pola Nazwa i Wartość, podając datę w formacie YYYY-MM-DD, po której po odstępie może wystąpić czas w jednym z formatów: HH-MM-SS lub HH-MM-SS-sss

jeśli podasz wartość niezgodną z powyższym formatem, w nagłówku okna pojawi się komunikat o błędzie

• wybierz przycisk Zakończ

Jak dodać do raportu parametr typu prawda albo fałsz?

• w zakładce Dane wybierz ikonę z literą P z paska narzędzi
  • albo wybierz Dodaj parametr raportu z menu kontekstowego

ukaże się okno Nowy parametr raportu

• spośród opcji Typ wybierz Prawda/Fałsz, a następnie wybierz przycisk Dalej
• wypełnij pole Nazwa i wybierz z listy Wartość Prawda albo Fałsz
• wybierz przycisk Zakończ

Jak dodać do raportu parametr typu element zestawu danych?

Wartość parametru typu pozycja zestawienia określa się podając identyfikator tej pozycji. Identyfikator jest zwykle pojedynczą liczbą, ale może też się składać z kilku wartości oddzielonych przecinkiem. Parametr tego typu możesz nadać na kilka sposobów.

Sposób pierwszy:

• z zakładki Dane wybierz zestaw danych z gałęzi Moje Dane
• w zakładce Dane wybierz ikonę z literą P z paska narzędzi
  • albo wybierz Dodaj parametr raportu z menu kontekstowego

ukaże się okno Nowy parametr raportu, w którym wybrany już będzie odpowiedni typ parametru

• wybierz przycisk Dalej
• wypełnij pole Nazwa
• parametrowi zostanie nadana domyślna wartość, którą możesz zmienić wybierając przycisk Ustaw wartość
• wybierz przycisk Zakończ

Sposób drugi od razu ze wstawianiem:

• skorzystaj z kontrolowanego wstawiania danych
• w oknie Mapowanie wybierz opcję Jako nowy parametr

Sposób trzeci:

• w zakładce Dane wybierz ikonę z literą P z paska narzędzi
  • albo wybierz Dodaj parametr raportu z menu kontekstowego

ukaże się okno Nowy parametr raportu

• spośród opcji Typ wybierz Element zestawu danych
• wybierz zestaw danych z listy zestawów danych, a następnie wybierz przycisk Dalej
• wypełnij pole Nazwa
• wybierz przycisk Ustaw wartość
• podaj wartość parametru wybierając identyfikator pozycji
• wybierz przycisk Zakończ

Jak dodać parametr oparty na liście wartości?

• w zakładce Dane wybierz ikonę z literą P z paska narzędzi
  • albo wybierz Dodaj parametr raportu z menu kontekstowego

ukaże się okno Nowy parametr raportu

• spośród opcji Typ wybierz odpowiedni typ parametru
• w sekcji Opcje specjalne zaznacz Lista wartości, a następnie wybierz przycisk Dalej
• wypełnij pole Nazwa
• dla każdej wartości z listy, wypełnij pole Wartość, a następnie wybierz przycisk Dodaj
• wybierz przycisk Zakończ

Jak zmienić wartość parametru typu tekst, liczba, data i wartość logiczna?

• w zakładce Dane rozwiń gałąź Parametry raportu
• wybierz z listy parametr, którego wartość chcesz zmienić
• z menu kontekstowego wybierz Właściwości
  • albo użyj skrótu klawiszowego <F3>
• wypełnij pola Nazwa i Wartość

Jak zmienić wartość parametru typu pozycja zestawienia?

Sposób pierwszy:

• na pasku narzędzi Parametry raportu wybierz z listy parametr, którego wartość chcesz zmienić
• za pomocą przycisków strzałka w lewo z kreską (pierwsza pozycja), strzałka w lewo  (poprzednia pozycja), strzałka w prawo (następna pozycja) i strzałka w prawo z kreską (ostatnia pozycja) zmieniaj pozycje zestawienia będące wartością parametru

Sposób drugi:

• w zakładce Dane rozwiń gałąź Parametry raportu
• wybierz z listy parametr, którego wartość chcesz zmienić
• z menu kontekstowego wybierz Właściwości
  • albo użyj skrótu klawiszowego <F3>
• wybierz przycisk Ustaw wartość
• podaj identyfikator pozycji zestawienia, która ma się stać wartością parametru

Jak wstawić zestawienie oparte na funkcji?

• upewnij się, że w zakładce Dane widoczne są funkcje
• wybierz funkcję, na której chcesz oprzeć wstawiane zestawienie
• skorzystaj z łatwego wstawiania danych
  • albo skorzystaj z kontrolowanego wstawiania danych

ukaże się okno Parametry funkcji

• podaj parametry funkcji

Wyrażenia raportu

Jak wstawić wyrażenie do raportu?

• ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić wyrażenie
• na pasku narzędzi Wyrażenie wypełnij pole Wyrażenie (na prawo od znaku równości ). Przy wypełnianiu pola można posłużyć się kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ
• na pasku narzędzi Wyrażenie wypełnij pole Nazwa (na lewo od znaku równości). Jeśli pole nie zostanie wypełnione nazwa zostanie przypisana automatycznie
• zaakceptuj wyrażenie, wybierając ∨

Wyrażenie wprowadzone za pomocą kreatora wyrażeń zostanie zaakceptowana automatycznie

Jak zmienić postać wyrażenia?

• ustaw kursor na wyrażeniu, które chcesz zmienić
• na pasku narzędzi Wyrażenie zmień pole Wyrażenie (na prawo od znaku równości). Przy zmianie wartości można posłużyć się kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ
• możliwa jest także zmiana Nazwy wyrażenia, edytując pole Nazwa
• zaakceptuj wyrażenie, wybierając ∨

Operacje na danych w raporcie

Jak łatwo przemieścić dane na raporcie?

• zaznacz fragment raportu z danymi, które chcesz przemieścić
• jeśli chcesz, aby dane dodatkowo pozostały tam, skąd je bierzesz, skopiuj je i wklej w miejsce, gdzie chcesz je przemieścić
• w przeciwnym razie przeciągnij dane w miejsce, gdzie chcesz je przemieścić
• albo wytnij je i wklej w miejsce, gdzie chcesz je przemieścić

Jak w sposób kontrolowany przemieścić dane na raporcie?

• zaznacz fragment raportu z danymi, które chcesz przemieścić
• jeśli chcesz, aby dane dodatkowo pozostały tam, skąd je bierzesz, skopiuj je, a w przeciwnym razie wytnij
• ustaw kursor w miejscu, w które chcesz przemieścić dane
• wybierz Wklej jako... z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Edycja/Wklej jako...

Jak uniknąć błędów wynikłych ze skopiowania i wklejenia danych?

• wybierz z menu Narzędzia/ Rozwiń wyrażenia
• przemieść dane

Przykładowo: na wydruku listy pracowników chcemy dodać średnią stawkę pracownika. Nie interesują nas jednak stawki poszczególnych pracowników, a jedynie średnia. Dodajemy więc wyrażenie, które wyciąga średnią ze stawek. Przed usunięciem stawek poszczególnych pracowników należy rozwinąć wyrażenie.

Jak uniknąć błędów wynikłych z wycięcia danych na stałe?

• wybierz z menu Narzędzia/ Rozwiń wyrażenia
• ponownie przemieść dane

Podczas przemieszczania, kopiowania, usuwania danych z raportu Generator Raportów automatycznie rozwija wyrażenia.

Jak określić format wyrażenia lub kolumny?

• ustaw kursor na wyrażeniu, dla którego chcesz określić format
• ustaw kursor w zestawieniu na kolumnie, której format chcesz określić
• wybierz z menu Format/ Wyrażenie...
  • albo z menu kontekstowego wybierz Format wyrażenia…

Pokaże się okno Format wyrażenia

• wybierz z listy po lewej typ danych reprezentowanych przez tę kolumnę, a następnie określ ich format wypełniając odpowiednie pola w obszarze po prawej

Istnieje możliwość prostego przypisania wartościom liczbowym pól odpowiadających im opisów. W tym celu należy wybrać opcję Lista wartości.

Jak zmienić wygląd tekstu

Aby zmienić wygląd tylko dla wybranego fragmentu tekstu, najpierw zaznacz ten fragment.

Jak zmienić krój czcionki?

• Wybierz krój z listy Czcionka na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<D>
  • albo wybierz z menu Format/Czcionka
  • albo wybierz Czcionka z menu kontekstowego

ukaże się okno Czcionka

• wpisz lub wybierz krój z listy Czcionka

Jak zmienić rozmiar czcionki?

• Wybierz rozmiar z listy Rozmiar na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<D>
  • albo wybierz z menu Format/Czcionka
  • albo wybierz Czcionka z menu kontekstowego

ukaże się okno Czcionka

• wpisz lub wybierz rozmiar z listy Czcionka

Czcionka może przyjmować rozmiar całkowity od 1 do 100.

Jak wytłuścić tekst?

• Wybierz Β na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<B>
  • albo wybierz z menu Format/Czcionka
  • albo wybierz Czcionka z menu kontekstowego

ukaże się okno Czcionka

• z listy Styl czcionki wybierz pozycję Pogrubienie

Jak nachylić tekst?

• Wybierz Ι na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<I>
  • albo wybierz z menu Format/ Czcionka
  • albo wybierz Czcionka z menu kontekstowego

ukaże się okno Czcionka

• z listy Styl czcionki wybierz pozycję Kursywa

Jak podkreślić tekst?

• Wybierz podkreślone U na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<U>
  • albo wybierz z menu Format/Czcionka
  • albo wybierz Czcionka z menu kontekstowego

ukaże się okno Czcionka

• z rozwijanej listy Styl podkreślenia wybierz styl linii

Jak zmienić kolor czcionki?

• Wybierz Α na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo wybierz z menu Format/ Czcionka
  • albo wybierz Czcionka z menu kontekstowego

ukaże się okno Czcionka

• wybierz kolor z listy Kolor czcionki. Jeśli koloru, który chcesz nadać nie ma na liście, wybierz pozycję Więcej kolorów, a ukaże się okno wyboru dowolnego koloru.

Jak zmienić kolor tła?

• Wybierz ikonkę z pędzlem na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo wybierz z menu Format/Czcionka
  • albo wybierz Czcionka z menu kontekstowego

ukaże się okno Czcionka

• wybierz kolor z listy Kolor tła. Jeśli koloru, który chcesz nadać nie ma na liście, wybierz pozycję Więcej kolorów, a ukaże się okno wyboru dowolnego koloru.

Jak zmienić linię podkreślenia?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Format/Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• upewnij się, że jest zaznaczona opcja Podkreślenie
• wybierz linię z listy Linia

Jak zmienić kolor podkreślenia?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
• albo wybierz z menu Format/ Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• upewnij się, że jest zaznaczona opcja Podkreślenie
• wybierz kolor z listy Kolor. Jeśli koloru, który chcesz nadać nie ma na liście, wybierz pozycję Więcej kolorów, a ukaże się okno wyboru dowolnego koloru.

Jak zmienić odstępy między znakami?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Format/Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• wypełnij pole Odstępy między znakami, określając wielkość odstępu w punktach

Jak wyświetlić tekst jako indeks górny?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Format/ Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• zaznacz w obszarze Efekty opcję Indeks górny

Jak wyświetlić tekst jako indeks dolny?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Format/ Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• zaznacz w obszarze Efekty opcję Indeks dolny

Jak przekreślić tekst?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Format/ Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• zaznacz w obszarze Efekty opcję Przekreślenie

Jak podwójnie przekreślić tekst?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Format/ Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• zaznacz w obszarze Efekty opcję Przekreślenie podwójne

Jak uzyskać efekt cienia za tekstem?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Format/ Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• zaznacz w obszarze Efekty opcję Cień

Jak wyrównać tekst do lewej?

• wybierz ikonę wyrównania do lewej na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<L>
  • albo wybierz z menu Format/Akapit

ukaże się okno Akapit

• wybierz Wyrównaj do lewej z listy Wyrównanie akapitu w obszarze Ogólne

Jak wyrównać tekst do prawej?

• wybierz ikonę wyrównania do prawej na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<R>
  • albo wybierz z menu Format/Akapit

ukaże się okno Akapit

• wybierz Wyrównaj do prawej z listy Wyrównanie akapitu w obszarze Ogólne

Jak wyrównać tekst do środka?

• wybierz ikonę wyrównania do środka na pasku narzędzi Formatowanie
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<E>
• albo wybierz z menu Format/Akapit

ukaże się okno Akapit

• wybierz Wyrównaj do środka z listy Wyrównanie akapitu w obszarze Ogólne

Jak wyjustować tekst?

• wybierz ikonę wyjustowania na pasku narzędzi Formatowanie
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<J>
• albo wybierz z menu Format/Akapit

ukaże się okno Akapit

• wybierz Wyjustuj z listy Wyrównanie akapitu w obszarze Ogólne

Jak ustawić tabulatory

Jak ustawić domyślne tabulatory dla całego raportu?

• wybierz z menu Format/ Tabulatory

ukaże się okno Tabulatory

• wypełnij pole Domyślne tabulatory dokumentu podając wartość w centymetrach

Jak ustawić tabulator dla akapitu?

• ustaw kursor w akapicie, dla którego chcesz ustawić tabulatory
• kliknij na linijkę poziomą, w miejscu gdzie chcesz ustawić tabulator
  • albo wybierz z menu Format/ Tabulatory

ukaże się okno Tabulatory

• wypełnij pole Pozycja podając położenie tabulatora w centymetrach
• wybierz przycisk Ustaw

Jak usunąć tabulator dla akapitu?

• ustaw kursor w akapicie, dla którego chcesz ustawić tabulatory
• kliknij na linijce poziomej na tabulator, który chcesz usunąć
  • albo wybierz z menu Format/ Tabulatory

ukaże się okno Tabulatory

• z listy Tabulatory wybierz tabulator, który chcesz usunąć
• wybierz przycisk Usuń

Jak zmienić obramowanie

• ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz zmienić obramowanie
• wybierz obramowanie z paska narzędzi Obramowanie
  • albo wybierz Format/ Obramowanie
  • albo wybierz z menu kontekstowego Obramowanie (opcja w menu kontekstowym tylko dla tabeli, lub zestawienia)

ukaże się okno Obramowanie

• wybierz kolor obramowania
• wybierz szerokość obramowania z listy
• wybierz styl obramowania
• wybierz krawędzie, do obramowania
• zaznacz opcję Dodaj szerokość obramowania

Opcja Dodaj szerokość obramowania decyduje, czy ramka ma nachodzić na komórkę, przykrywając część danych, czy też ma nie zmniejszać miejsca w komórce.

Jak zmienić tło (dla akapitu, tabeli)

• ustaw kursor w akapicie, tabeli, dla którego chcesz zmienić tło
• wybierz Format/Tło

ukaże się okno Właściwości tła

• wybierz kolor, gradient lub plik, który ma być ustawiony jako tło

Formatowanie warunkowe

Jak uzależnić wygląd tekstu od wartości wyrażenia?

Formatowanie warunkowe pozwala uzależnić wygląd tekstu od wartości wyrażenia. W przypadku zestawienia zmieni się wygląd wszystkich pozycji, dla których podany warunek jest prawdziwy. Konkretne formatowanie warunkowe zastosowane do danego fragmentu raportu nazywamy selekcją. Jeden fragment może należeć do kilku selekcji, o końcowym efekcie decyduje wtedy priorytet selekcji, czyli kolejność nakładania formatowania warunkowego.

Jak dodać selekcję?

• zaznacz fragment raportu, dla którego chcesz dodać selekcję
• wybierz trójkolorową ikonkę z paska narzędzi zakładki Selekcje
  • albo wybierz Format/Formatowanie warunkowe/ Nowa selekcja...

ukaże się okno Formatowanie warunkowe

• nadaj nazwę selekcji wypełniając pole Etykieta
• podaj warunek wypełniając pole Wyrażenie - możesz posłużyć się przy tym Kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ
• ustal formatowanie

Selekcja założona na zestawienie może dotyczyć całego zestawienia lub każdego wiersza zestawienia
z osobna.

Aby selekcja została wykonana dla każdego wiersz z osobna należy podczas definiowania selekcji zaznaczyć opcję Dla każdego wiersza z osobna.

Jak stworzyć selekcję ukrywającą część raportu?

• dodaj selekcję
• zaznacz w obszarze Efekty opcję Ukrycie

Tekst ukryty wyświetla się w obszarze edycji jako wyszarzony. Na podglądzie wydruku i na wydruku będzie niewidoczny.

Jak zmienić selekcję?

• wybierz z zakładki Selekcje selekcję, którą chcesz zmienić
• wybierz ikonę ołówka z paska narzędzi zakładki Selekcje
  • albo wybierz Format/ Formatowanie warunkowe/ Edytuj selekcję...

Jak usunąć selekcję?

• wybierz z zakładki Selekcje selekcję, którą chcesz usunąć
• wybierz ikonę krzyżyka z paska narzędzi zakładki Selekcje
  • albo wybierz Format/ Formatowanie warunkowe/ Nowa selekcja...

Jak zwiększyć priorytet selekcji?

• wybierz ikonę strzałki w górę z zakładki Selekcje selekcję, której priorytet chcesz zwiększyć
• wybierz z paska narzędzi zakładki Selekcje
• albo wybierz Format/Formatowanie warunkowe/ Zwiększ priorytet selekcji

Jak zmniejszyć priorytet selekcji?

• wybierz ikonę strzałki w dół z zakładki Selekcje selekcję, której priorytet chcesz zmniejszyć
• wybierz z paska narzędzi zakładki Selekcje
• albo wybierz Format/Formatowanie warunkowe/Zmniejsz priorytet selekcji

Grafika w raporcie

Jak wstawić grafikę do raportu?

• ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić grafikę
• wybierz z menu Wstaw/ Obraz...

Jak zmienić rozmiar grafiki w raporcie?

• kliknij na obrazie, którego rozmiar chcesz zmienić
• wybierz z menu kontekstowego Wymiary obrazu...
  • albo wybierz Format/Wymiary obrazu

Ukaże się okno Wymiary obrazu

• wprowadź Szerokość i Wysokość obrazu w centymetrach.

albo:

• wprowadź Skalę poziomą i Skalę pionową w procentach.

Opcja Zachowaj stosunek długości boków - po zmianie jednego z wymiarów, drugi wymiar zostanie ustawiony automatycznie zgodnie z oryginalnymi proporcjami obrazu.

Wprowadzenie wartości w milimetrach spowoduje automatyczne przeliczenie wymiarów na centymetry przy zatwierdzaniu zmian.

Kody kreskowe w raporcie

Jak wstawić kod kreskowy do raportu?

• ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić kod kreskowy
• wybierz z menu Wstaw/ Kod kreskowy

Ukaże się okno Nowy kod kreskowy

• w obszarze Treść wybierz z listy standard kodu kreskowego
• w obszarze Treść wybierz z źródło danych. Przy podawaniu źródła możesz skorzystać z Kreatora wyrażeń λ
• w obszarze Wymiary ustaw wartość Szerokość i Wysokość, podając wymiary w centymetrach.
• w obszarze Kolory wybierz kolor z listy Kolor. Jeśli koloru, który chcesz nadać nie ma na liście, wybierz pozycję Więcej kolorów, a ukaże się okno wyboru dowolnego koloru.

Jak zmienić wyrażenie na kod kreskowy?

• ustaw kursor na wyrażeniu, które chcesz zmienić.
• Wybierz z menu Wstaw/Kod kreskowy

Ukaże się okno Nowy kod kreskowy z wypełnionymi polami.

• sprawdź wartości pól i zatwierdź formularz

Zestawienie

Jak uniknąć łamania wierszy w zestawieniu?

• wybierz z menu Zestawienie/Unikaj łamania wierszy

Jak zmienić kolejność kolumn zestawienia?

• kliknij na zielony kwadracik na górze kolumny nie puszczając przycisku myszy
• przeciągnij kolumnę w miejsce w zestawieniu, gdzie chcesz ją przestawić

Jak usunąć kolumnę zestawienia?

• zaznacz kolumnę, którą chcesz usunąć
• wciśnij klawisz <Delete>

Aby usunąć kilka kolumn z zestawienia należy, z wciśniętym klawiszem <Shift>, zaznaczyć zielone kwadraciki znajdujące się nad kolumnami, które chcemy usunąć i wcisnąć klawisz <Delete>

Obramowanie

• Patrz punkt: Jak zmienić obramowanie

Jak wyrównać zawartość komórek zestawienia?

• wybierz ikony wyrównania na pasku narzędzi Wyrównanie komórek

Wiersz szczegółów

Do każdego wiersza w zestawieniu można dołożyć dodatkowy wiersz szczegółów. Jest to bardzo przydatne przy pracy z relacjami "jeden do wielu", potrzebie dołożenia dodatkowych informacji (np. Opis).

• wybierz z menu Zestawienie/ Wstaw wiersz szczegółów

Jak filtrować zestawienie?

Jak usunąć wybrane pozycje zestawienia?

Usuwanie wybranych pozycji zestawienia jest możliwe dzięki nakładaniu filtrów na wyrażenia. Nałożenie filtru na wyrażenie polega na podaniu warunku. Wszystkie pozycje niespełniające tego warunku zostaną usunięte.

• ustaw kursor w dowolnym miejscu w zestawieniu, z którego chcesz usunąć wybrane pozycje poprzez dodanie filtra
• wybierz Filtruj z menu kontekstowego
• albo wybierz z menu Zestawienie/Filtruj...

ukaże się okno Filtruj

• z listy Dostępne pola wybierz wyrażenie, na które chcesz nałożyć filtr
• wybierz przycisk Dodaj filtr

W obszarze Wybrane filtry pojawi się nowy filtr

• z listy rozwijanej wybierz rodzaj warunku (zawartość listy jest różna dla różnych typów danych - tekstowych, liczbowych, dat itd.)
• wybierz z listy sposób podawania wartości warunku:

ręcznie,

 z listy dostępnych wartości,

 z listy parametrów raportu,

 za pomocą wyrażenia

• ustal wartość warunku. Przy podawaniu wyrażeń możesz skorzystać z Kreatora wyrażeń λ

Jak usunąć filtr?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu w zestawieniu, dla którego chcesz usunąć filtr
• wybierz Filtruj z menu kontekstowego
• albo wybierz z menu Zestawienie/Filtruj...

ukaże się okno Filtruj

• kliknij ikonę krzyżyka po lewej stronie filtru, który chcesz usunąć

Jak szybko nałożyć filtr na wybrane wyrażenie?

• ustaw kursor na wyrażeniu, na które chcesz nałożyć filtr
• wybierz Filtruj wyrażenie z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/Filtruj... dla wyrażenia

ukaże się okno Filtruj z nowym filtrem w obszarze Wybrane filtry

• z listy rozwijanej wybierz rodzaj warunku (zawartość listy jest różna dla różnych typów danych - tekstowych, liczbowych, dat itd.)
• wybierz z listy sposób podawania wartości warunku:

 ręcznie,

 z listy dostępnych wartości,

 z listy parametrów raportu,

 za pomocą wyrażenia

• ustal wartość warunku. Przy podawaniu wyrażeń możesz skorzystać z Kreatora wyrażeń λ

Jak posortować zestawienie?

Sortowanie pozwala nadać kolejność pozycjom zestawienia na podstawie wartości wyrażeń zwanych warunkami. Sortować można w dwóch kierunkach: rosnąco tzn. od najmniejszej wartości do największej albo odwrotnie - malejąco. w przypadku napisów najmniejsza wartość oznacza pierwszą w kolejności jak w słowniku (leksykograficznej). w przypadku wartości logicznych w porządku rosnącym najpierw występuje prawda, a potem fałsz. To samo zestawienie można posortować kilkakrotnie, o wyniku decyduje wtedy kolejność warunków.

Jak szybko posortować rosnąco lub malejąco?

• ustaw kursor w zestawieniu na wyrażeniu, według wartości którego chcesz posortować
• wybierz odpowiednio lub  z paska narzędzi Zestawienie

Szybkie sortowanie usuwa wszystkie poprzednie warunki sortowania nałożone na zestawienie.

Jak posortować zestawienie po dowolnym wyrażeniu?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu w zestawieniu, które chcesz posortować
• wybierz Sortuj z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Sortuj...

ukaże się okno Sortuj

• wybierz przycisk Dodaj

ukaże się okno Wyrażenie sortujące

• wybierz kierunek sortowania
• podaj wyrażenie, według wartości którego chcesz posortować - możesz posłużyć się przy tym kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ

Jak usunąć warunek sortowania? 

• ustaw kursor w dowolnym miejscu w zestawieniu, dla którego chcesz usunąć warunek sortowania
• wybierz Sortuj z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Sortuj...

ukaże się okno Sortuj

• wybierz z listy warunek, który chcesz usunąć
• wybierz przycisk Usuń

Jak zmienić ważność warunków sortowania?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu w zestawieniu, dla którego chcesz zmienić kolejność warunków sortowania
• wybierz Sortuj z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/Sortuj...

ukaże się okno Sortuj

• wybierz z listy warunek, którego miejsce w kolejności chcesz zmienić
• jeśli chcesz, aby warunek był ważniejszy, wybieraj przycisk Do góry tak długo, aż warunek znajdzie się tam, gdzie chcesz
• jeśli chcesz, aby warunek był mniej ważny, wybieraj przycisk Do dołu tak długo, aż warunek znajdzie się tam, gdzie chcesz

Jak wstawić nagłówki i stopki do zestawienia?

Do zestawienia możemy wstawiać nagłówki/stopki ogólne i stronicowe. Na początku zestawienia można wstawić nagłówek ogólny, na końcu stopkę ogólną. Nagłówki i stopki stronicowe pojawią się na każdej stronie zestawienia. Możliwe jest również dodanie nagłówka i stopki dla całego raportu, wykonujemy to z poziomu Widok/ Nagłówek i stopka.

Jak wstawić nagłówek ogólny do zestawienia?

• wybierz z menu Zestawienie/Nagłówki i stopki
• w ukazanym oknie zaznacz opcję Nagłówek ogólny

W nagłówku ogólnym zestawienia wypisane są nazwy jego kolumn.

Domyślnie zestawienie ma nagłówek ogólny.

Jak wstawić stopkę ogólną do zestawienia?

• wybierz z menu Zestawienie/Nagłówki i stopki
• w ukazanym oknie zaznacz opcję Stopka ogólna

Domyślnie zestawienie ma stopkę ogólną.

Jak wstawić nagłówek stronicowy do zestawienia?

• wybierz z menu Zestawienie/Nagłówki i stopki
• w ukazanym oknie zaznacz opcję Nagłówek stronicowy

Jak wyświetlić nagłówek stronicowy zestawienia na pierwszej stronie?

• wybierz z menu Zestawienie/ Nagłówki i stopki
• w ukazanym oknie upewniwszy się, że zaznaczona jest opcja Nagłówek stronicowy zaznacz opcję Pokaż też na pierwszej stronie

Domyślnie nagłówek stronicowy nie występuje na pierwszej stronie.

Jak wstawić stopkę stronicową do zestawienia?

• wybierz z menu Zestawienie/ Nagłówki i stopki
• w ukazanym oknie zaznacz opcję Stopka stronicowa

Jak wyświetlić stopkę stronicową zestawienia na ostatniej stronie?

• wybierz z menu Zestawienie/ Nagłówki i stopki
• w ukazanym oknie upewniwszy się, że zaznaczona jest opcja Stopka stronicowa zaznacz opcję Pokaż też na ostatniej stronie

Domyślnie stopka stronicowa nie występuje na ostatniej stronie.

Jak pogrupować zestawienie?

Grupowanie pozwala rozbić pozycje zestawienia na grupy wyznaczone przez wartość wyrażenia. Np. listę pracowników możemy pogrupować wg stanowisk. w każdej z grup znają się pracownicy będący na tym samym stanowisku.

Jak pogrupować zestawienie?

• ustaw kursor w zestawieniu na wyrażeniu, według wartości którego chcesz pogrupować zestawienie
• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie/ Grupuj
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Grupowanie/ Grupuj

Jak pogrupować zestawienie  po dowiązaniu?

Grupowanie po dowiązaniu pozwala rozbić pozycje zestawienia na grupy wyznaczone przez posiadane dowiązanie. Np. klientów możemy pogrupować po dowiązaniu ze względu na zakupione przez nich towary tak, by w każdej grupie znaleźli się klienci, którzy kupili ten sam towar.

• ustaw kursor w dowolnym miejscu w dowiązaniu, po którym chcesz pogrupować zestawienie
• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie/ Grupuj po dowiązaniu
  • albo wybierz z menu Zestawienie/Grupowanie/Grupuj po dowiązaniu

Jak rozgrupować zestawienie?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu zestawienia, które chcesz rozgrupować
• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie/Rozgrupuj
  • albo wybierz z menu Zestawienie/Grupowanie/ Rozgrupuj

Jak dodać kryterium grupowania?

Sposób pierwszy:

• ustaw kursor w pogrupowanym zestawieniu
• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie /Dodaj kryterium grupowania
  • albo wybierz z menu Zestawienie/Grupowanie/ Dodaj kryterium grupowania

Albo:

• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie/ Dodaj kryterium grupowania po dowiązaniu
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Grupowanie/ Dodaj kryterium grupowania po dowiązaniu

Sposób drugi:

• ustaw kursor w pogrupowanym zestawieniu
• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie/ Kryteria grupowania
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Grupowanie/ Kryteria grupowania

ukaże się okno Grupowanie

• naciśnij przycisk Dodaj w celu dodania kryterium grupowania
• wybierz sposób grupowania:

 po wyrażeniu

 po dowiązaniu

• w polu tekstowym wprowadź nowe kryterium grupowania. Przy wypełnianiu pola można posłużyć się kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ

Jak usunąć kryterium grupowania?

Sposób pierwszy:

• ustaw kursor w pogrupowanym zestawieniu na wyrażeniu grupującym
• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie/ Usuń kryterium grupowania
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Grupowanie/ Dodaj kryterium grupowania

Sposób drugi:

• ustaw kursor w pogrupowanym zestawieniu na wyrażeniu grupującym
• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie/ Kryteria grupowania
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Grupowanie/ Kryteria grupowania

ukaże się okno Grupowanie

• naciśnij przycisk w celu usunięcia kryterium grupowania

Jak podsumować zestawienie?

Jak obliczyć sumę wartości formuły w zestawieniu?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, której wartości chcesz zsumować
• wybierz ∑ z paska narzędzi Zestawienie
  • albo wybierz Podsumuj/ Suma z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Podsumuj/ Suma

Suma pojawi się w stopce ogólnej zestawienia.

Jak obliczyć sumę folio formuły w zestawieniu?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, której wartości chcesz zsumować
• wybierz ∑ z paska narzędzi Zestawienie
  • albo wybierz Podsumuj/ Suma folio z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Podsumuj/ Suma folio

Suma folio pojawi się w stopce stronicowej zestawienia.

Jak obliczyć średnią wartości formuły w zestawieniu?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, dla której wartości chcesz obliczyć średnią
• wybierz ikonę średniej z paska narzędzi Zestawienie
  • albo wybierz Podsumuj/ Średnia z menu kontekstowego

albo wybierz z menu Zestawienie/Podsumuj/Średnia

Średnia pojawi się w stopce ogólnej zestawienia.

Jak obliczyć minimum wartości formuły w zestawieniu?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, dla której wartości chcesz obliczyć minimum
• wybierz z paska narzędzi Zestawienie
  • albo wybierz Podsumuj/ Minimum z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Podsumuj/ Minimum

Minimum pojawi się w stopce ogólnej zestawienia.

Jak obliczyć maksimum wartości formuły w zestawieniu?

• wybierz z paska narzędzi Zestawienie
  • albo wybierz Podsumuj/ Maksimum z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Podsumuj/ Maksimum

Maksimum pojawi się w stopce ogólnej zestawienia.

Jak obliczyć, ile pozycji ma zestawienie?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu zestawienia
• wybierz # z paska narzędzi Zestawienie
  • albo wybierz Podsumuj/ Ilość z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Podsumuj/ Ilość

Liczba pozycji pojawi się w stopce ogólnej zestawienia.

Jak sprawdzić, czy  zestawienie posiada pozycje (nie jest puste)?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu zestawienia
• wybierz ∃ z paska narzędzi Zestawienie
  • albo wybierz Podsumuj/ Istnieje z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Podsumuj/ Istnieje

W stopce ogólnej zestawienia pojawi się true jeśli zestawienie posiada pozycje, w przeciwnym przypadku pojawi się false.

Podsumowanie kolumny z danymi liczbowymi jest możliwe, gdy:

• jest zaznaczona cała kolumna,
• kursor znajduje się w dowolnym wierszu kolumny, którą chcemy podsumować,
• kursor znajduje się w wierszu stopki stronicowej zestawienia
• kursor ustawiony jest na dowolnej liczbie sumowanej kolumny, gdy ta podświetlona jest na niebiesko

Jak podsumować zestawienie i zwinąć je do wyrażenia?

Jak obliczyć sumę wartości formuły w zestawieniu i zwinąć ją do wyrażenia?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, której wartości chcesz zsumować
• wybierz z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz z menu Zestawienie/Zwiń do/ Suma

Jak obliczyć sumę folio formuły w zestawieniu i zwinąć ją do wyrażenia?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, której wartości chcesz zsumować
• wybierz z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz Podsumuj/ Suma folio z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Zwiń do/ Suma folio

Jak obliczyć średnią wartości formuły w zestawieniu i zwinąć ją do wyrażenia?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, dla której wartości chcesz obliczyć średnią
• wybierz z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Zwiń do/ Średnia

Jak obliczyć minimum wartości formuły w zestawieniu i zwinąć je do wyrażenia?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, dla której wartości chcesz obliczyć minimum
• wybierz z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Zwiń do/ Minimum

Jak obliczyć maksimum wartości formuły w zestawieniu i zwinąć je do wyrażenia?

• wybierz z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Zwiń do/ Maksimum

Jak obliczyć, ile pozycji ma zestawienie i zwinąć do wyrażenia?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu zestawienia
• wybierz z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Zwiń do/ Zlicz

Jak sprawdzić, czy w zestawienie posiada pozycje (nie jest puste) i zwinąć do wyrażenia?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu zestawienia
• wybierz z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz z menu Zestawienie/Zwiń do/Istnieje

Wyrażenie zwraca true, jeśli zestawienie posiada pozycje, w przeciwnym przypadku pojawi się false.

Jak rozwinąć wyrażenie do zestawienia?

• ustaw kursor na wyrażeniu, które chcesz rozwinąć
• wybierz ikonkę różowej strzałki w dół z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Rozwiń agregację

Tabela

Do rozmieszczania elementów raportu służą tabele. w ich komórkach umieszcza się elementy raportu uzyskując tym sposobem pożądany układ graficzny

Jak wstawić tabelę do raportu?

• wybierz ikonę tabeli z paska narzędzi Standardowy
  • albo wybierz z menu Wstaw/ Tabela
• podaj liczbę kolumn i wierszy tabeli

Jak dodać wiersz tabeli?

• ustaw kursor w tabeli, do której chcesz dodać wiersz
• wybierz Wstaw/ Wiersz/ Wiersz powyżej lub Wstaw/ Wiersz/ Wiersz poniżej

Jak usunąć wiersz tabeli?

• zaznacz wszystkie komórki w wierszu, który chcesz usunąć
• wciśnij klawisz <Delete>

Jak dodać kolumnę tabeli?

• ustaw kursor w tabeli, do której chcesz dodać kolumnę
• wybierz Wstaw/ Kolumna/ Kolumna przed lub Wstaw/ Kolumna/ Kolumna po
  • albo wybierz Wstaw kolumnę z menu kontekstowego (kolumna zostanie wstawiona po aktualnie wybranej kolumnie)

Jak usunąć kolumnę tabeli?

• zaznacz wszystkie komórki w kolumnie, którą chcesz usunąć
• wciśnij klawisz <Delete>

Jak zmienić Wysokość wiersza?

• Najedź wskaźnikiem kursora na dolną krawędź wiersza, wciśnij lewy klawisz myszy, przeciągnij krawędź w dół, aż do momentu gdy uzyskasz pożądaną wysokość.

albo:

• Zaznacz wszystkie wiersze, które chcesz zmienić
• Wybierz Format/ Wysokość wiersza…
• Ustal wartość Wysokość wiersza
  • albo zaznacz opcję Dostosuj automatycznie

Jak zmienić Szerokość kolumny?

• Najedź wskaźnikiem kursora na lewą krawędź kolumny, wciśnij lewy klawisz myszy, przeciągnij krawędź w bok, aż do momentu gdy uzyskasz pożądaną szerokość.

albo:

• Wybierz Format/ Szerokości kolumn…
• Ustal wartości Szerokość poszczególnych kolumn
  • albo zaznacz opcję Dostosuj automatycznie

Jak podzielić komórkę tabeli?

• ustaw kursor w komórce tabeli, którą chcesz podzielić
• wybierz z menu Format/ Podziel komórkę…
  • albo wybierz Podziel komórkę z menu kontekstowego

Jak scalić komórki tabeli?

• zaznacz komórki tabeli, które chcesz scalić
• wybierz z menu Format/ Scal komórki
  • albo wybierz Scal komórki z menu kontekstowego

Jak ustawić marginesy komórek tabeli?

• ustaw kursor w komórce tabeli (komórkach tabeli), dla której chcesz ustalić marginesy
• wybierz z menu Format/ Marginesy komórek
  • albo wybierz Marginesy komórek z menu kontekstowego
• wypełnij pola: U dołu, U góry, Po prawej i Po lewej

Obramowanie

• Patrz punkt: Jak zmienić obramowanie

Jak wyrównać zawartość komórek tabeli?

• wybierz ikony wyrównania na pasku narzędzi Wyrównanie komórek

Wykresy

Jak stworzyć wykres?

• wybierz ikonę wykresu z paska narzędzi Standardowy
  • albo wybierz z menu Wstaw/ Wykres
  • albo użyj skrótu klawiszowego <F11>

ukaże się kreator wykresów

• uzupełnij właściwości wykresu w kreatorze wykresu (patrz kreator wykresu)

Jak korzystać z kreatora wykresów?

Krok pierwszy.

• wybierz typ wykresu spośród podanych. Możliwe typy wykresu:
  • Słupkowy
  • Słupkowy skumulowany
  • Kołowy
  • Liniowy
• wybierz opcję Efekt 3D, jeśli wykres ma mieć efekt 3D
• wybierz Styl wykresu z listy

Krok drugi.

• podaj z jakiego zestawu danych mają pochodzić Przy wyborze źródła danych można posłużyć się kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ. Możliwe jest także ustalenie sortowania źródła danych wybierając przycisk AZ
• podaj wyrażenie opisujące etykiety danych na wykresie. Przy wyborze etykiet można posłużyć się kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ.
• podaj dane serii
  • dla każdej serii określ jej nazwę, wyrażenie opisujące wartości. Przy wyborze wyrażenia opisującego wartość można posłużyć się kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ.
  • aby dodać lub usunąć serię, skorzystaj z przycisków Dodaj, Usuń, znajdujących się pod listą serii

Krok trzeci.

• określ, jaki ma być tytuł wykresu, jakiego ma być koloru i czy ma być widoczny
• określ, czy na wykresie ma być widoczna legenda
• określ, czy mają być na wykresie widoczne osie X i Y, i jak mają być podpisane
• podaj preferowane wymiary wykresu. Wartość szerokość oraz wysokość wykresu wyrażona jest
  w centymetrach

Jak zmieniać właściwości wykresu?

• kliknij lewym przyciskiem myszy na elemencie wykresu, który chcesz zmienić
• z menu kontekstowego wybierz opcję Formatuj <element wykresu> , Typ wykresu..., Dane wykresu... lub Formatowanie wykresu... w zależności od właściwości, które chcesz zmienić
• w oknie dialogowym zmień właściwości wykresu

Jak zmienić rozmiar wykresu?

• kliknij lewym przyciskiem myszy na wykresie, którego rozmiar chcesz zmienić
• z menu kontekstowego wybierz opcję Formatowanie wykresu...
• w oknie dialogowym w sekcji Wymiary wpisz pożądany rozmiar wykresu:
  • wysokość wykresu,
  • szerokość wykresu,
  • wcięcie wykresu, czyli odległość od lewego marginesu.

albo

• przesuń kursor myszy nad krawędź wykresu
• w momencie, gdy kursor zmieni kształt na "podwójną strzałkę", wciśnij lewy przycisk myszy
  i przeciągnij krawędź wykresu aż do uzyskania pożądanego rozmiaru

Jak stworzyć wykres na podstawie zestawienia?

• aby na podstawie zestawienia można było stworzyć wykres, zestawienie musi spełniać następujące warunki:
  • Musi mieć co najmniej dwie kolumny
  • Zawartość każdej z komórek wewnątrz zestawienia musi zaczynać się od wyrażenia.
• ustaw kursor wewnątrz zestawienia
• wybierz z menu kontekstowego Zmień na wykres
• zestawienie zostanie zmienione na wykres zgodnie z następującymi regułami:
  • wykres będzie typu słupkowego.
  • dane na wykresie będą etykietowane wyrażeniem z pierwszej kolumny.
  • kolejne serie wykresu będą odpowiadały wyrażeniom z kolejnych kolumn od drugiej poczynając.
  • tytułem wykresu będzie tekst z nagłówka pierwszej kolumny zestawienia.
  • nazwy serii będą pochodziły z nagłówków kolejnych kolumn.
  • kolor etykiet będzie odpowiadał kolorowi czcionki w pierwszej kolumnie.
  • kolor serii będzie odpowiadał kolorowi czcionki w poszczególnych kolumnach.
  • zostanie zachowane sortowanie i filtrowanie danych w zestawieniu.
  • pozostałe informacje zostaną utracone.

Jak sortować i filtrować dane z wykresu?

• ustaw kursor tuż przed wykresem lub tuż za wykresem
  • albo zaznacz wykres poprzez dwukrotne kliknięcie
• z menu kontekstowego wybierz Zmień na zestawienie
• przefiltruj lub posortuj dane w zestawieniu.
• zamień zestawienie z powrotem na wykres.

Gotowy raport

Kodowanie znaków używane przy zapisie plików .grs to UTF-8.

Jak zapisać raport pod bieżącą nazwą?

• wybierz ikonę dyskietki z paska narzędzi Standardowy
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<S>
  • albo wybierz z menu Plik/Zapisz

Jak zapisać raport pod nową nazwą?

• użyj skrótu klawiszowego <F12>
  • albo wybierz z menu Plik/Zakończ i zapisz jako…

Po wyborze tej opcji edytor zostanie zamknięty i pojawi się okno zapisu w Comarch ERP Optima (punkt 1.2)

Jak wydrukować raport?

• wybierz ikonę drukarki z paska narzędzi Standardowy
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<P>
  • albo wybierz z menu Plik/Drukuj

Jak określić rozmiar papieru?

• wybierz z menu Plik/Ustawienia strony...
• w obszarze Papier wybierz standardowy rozmiar z listy Rozmiar
  • albo wypełnij pola Wysokość i Szerokość podając wymiary w centymetrach

Jak określić orientację strony?

• wybierz z menu Plik/Ustawienia strony...
• w obszarze Papier zaznacz orientację Pionowa lub Pozioma

Jak określić marginesy strony?

• Marginesy strony widoczne są na linijkach jako wyszarzone.
• kliknij na pogranicze wyszarzenia na linijce i dociągnij je do wybranego położenia

albo

• wybierz z menu Plik/Ustawienia strony...
• w obszarze Marginesy podaj wymiary marginesów wypełniając pola Górny, Dolny, Prawy, Lewy. Wymiary należy podać w centymetrach.

Jak określić położenie nagłówka i stopki?

• wybierz z menu Plik/Ustawienia strony
• w obszarze Nagłówek i stopka wypełnij pola Nagłówek i Stopka podając ich odległość od krawędzi strony w centymetrach

Jak określić specyficzny nagłówek i stopkę dla pierwszej bądź ostatniej strony?

• wybierz z menu Plik/ Ustawienia strony
• w obszarze Nagłówek i stopka zaznacz opcję Na pierwszej stronie. Zaznaczenie opcji zezwala na określenie nagłówka i stopki pierwszej strony innej niż na pozostałych stronach dokumentu.
• w obszarze Nagłówek i stopka zaznacz opcję Na ostatniej stronie. Zaznaczenie opcji zezwala na określenie nagłówka i stopki ostatniej strony innej niż na pozostałych stronach dokumentu.

Jak podejrzeć wydruk przed wydrukowaniem?

• wybierz ikonę lupy z paska narzędzi Standardowy
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<F2>
  • albo wybierz z menu Plik/Podgląd wydruku

Jak wydrukować prosto z trybu podglądu wydruku?

• wybierz ikonę drukarki z paska narzędzi

Jak uzyskać dokument PDF prosto z trybu podglądu wydruku?

• wybierz ikonę PDF z paska narzędzi

Jak powiększyć/zmniejszyć podgląd wydruku?

• wybierz procent powiększenia z listy Powiększenie z paska narzędzi

Jak podejrzeć wybraną stronę wydruku?

• wybierz pożądaną stronę z listy Strona z paska narzędzi

Jak wyjść z trybu podglądu wydruku?

• kliknij na przycisk Zamknij z paska narzędzi
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<W>
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<F4>

Jak wyeksportować raport?

Jak uzyskać dokument PDF z raportu?

• wybierz ikonę PDF z paska narzędzi Standardowy
  • albo wybierz z menu Plik/Eksportuj/Dokument PDF.

Eksportując raport do dokumentu PDF z poziomu Plik/Eksportuj/Dokument PDF można ustawić dodatkowe parametry eksportu:

• ochrona hasłem,
• dozwolone operacje: drukowanie, zmiana zawartości, kopiowanie, dodawanie przypisów

Jak uzyskać dokument RTF z raportu?

• wybierz z menu Plik/Eksportuj/Dokument RTF

Eksportując raport do dokumentu RTF można ustawić dodatkowe parametry eksportu:

• zachować zgodność z Microsoft WordPad
• wyższa jakość wykresów i kodów kreskowych

Jak uzyskać dokument PostScript?

• wybierz z menu Plik/Eksportuj/Dokument PostScript

Jak uzyskać stronę sieci Web z raportu?

• wybierz z menu Plik/Eksportuj/Strona sieci Web...

Jak uzyskać arkusz MS Excel z raportu?

• wybierz z menu Plik/Eksportuj/Arkusz MS Excel

Wydruki

Wydruki seryjne

Generator Raportów umożliwia seryjne drukowanie dokumentów dla zaznaczonych pozycji na liście. Format wydruku musi mieć zaznaczone parametry:

• Format zbudowany o tabele zaznaczeń
• Seryjny

Jak dodać seryjny wydruk?

• Utworzyć wydruk dokumentu (z poziomu formularza dokumentu w Comarch ERP Optima)
• Wyeksportować definicję wydruku do pliku
• Dodać nowy format wydruku (z poziomu listy), gdzie:
  • Typ formatu – GenRap
• Zaznaczony parametr Format zbudowany o tabele zaznaczeń
• Zaznaczony Parametr Seryjny
• Zaimportować definicję wydruku z pliku (plik utworzony w kroku 2)

Wydruki wizytówek (etykiet)

Generator Raportów umożliwia drukowanie etykiet w układzie tabelaryczny. Funkcjonalność ta otwiera szereg nowych możliwości przy tworzeniu raportów, np.: wydruki etykiet kodów kreskowych, wydruki etykiet kontrahentów, wydruki wizytówek pracowników.

Jak utworzyć wydruk etykiet?

• wybierz z menu Plik/Ustawienia strony
• w obszarze Wizytówki zaznacz opcję Układ wizytówkowy.

Po zaznaczeniu opcji Układ wizytówkowy zakładka Wizytówki jest aktywna.

• Przejdź na zakładkę Wizytówki
• Ustaw parametry wizytówki i zaakceptuj zmiany.

Przystąp do tworzenia wydruku wizytówki.

Parametry wizytówki

Ustawienia

• Format. Możliwość wyboru wizytówki z listy
• Szerokość. Określa szerokość wizytówki
• Wysokość. Określa wysokość wizytówki
• Kierunek rozmieszczania. Określa sposób rozmieszczania wizytówek na wydruku.
  Kierunek rozmieszczania pionowo – wizytówki będą rozmieszczane w kolejnych kolumnach na stronie (najpierw w pierwszej kolumnie, potem w kolejnych kolumnach). Kierunek rozmieszczania poziomo – wizytówki będą rozmieszczane w kolejnych wierszach na stronie.

Marginesy

• Lewy, Prawy, Górny, Dolny. Określa szerokość poszczególnych marginesów dla wizytówki.

Rozmieszczenie

• Ilość w poziomie. Określa ilość wizytówek w poziomie (jednym wierszu)
• Ilość w pionie. Określa ilość wizytówek w pionie (jednej kolumnie)
• Ilość wizytówek. Określa ilość wizytówek do wydrukowania.
• Odstęp w poziomie. Określa odstęp pomiędzy wizytówkami w poziomie.
• Odstęp w pionie. Określa odstęp pomiędzy wizytówkami w pionie.

W Przyjaznym Schemacie zdefiniowany został zestaw danych Wiersze. Z zestawu należy korzystać
w przypadku, gdy dla jednego rekordu trzeba wydrukować etykietę kilka razy.

Przykładowa modyfikacja domyślnych wydruków

Wydruk Faktura (GenRap)

Modyfikacja ma polegać na:

• dodaniu loga wystawcy (logo w postaci pliku graficznego mamy przygotowane)
• zamianie umieszczonej na wydruku faktury kolumny PKWiU na kolumnę Kod Towaru.

Z poziomu formularza faktury sprzedaży wybieramy przycisk  pod przyciskiem , a następnie z rozwiniętej listy należy wybrać Generator Raportów…

Następnie na liście wydruków Generatora Raportów podglądamy wydruk Faktura (GenRap) przyciskiem  . W edytorze na raporcie umieszczamy kursor w polu Sprzedawca, następnie wybieramy z menu Wstaw/ Obraz... . Po odnalezieniu pliku wybieramy OK, i logo z pliku zostaje wstawione. Zaznaczamy kolumnę PKWiU przy pomocy zielonego kwadratu znajdującego się na górnej krawędzi nagłówka kolumny PKWiU. Kolumnę usuwamy klawiszem <DELETE>. Na zakładce dane rozwijamy  Pozycje Faktury, naciskamy na Kod towaru, następnie przeciągamy Kod towaru na raport na krawędź między kolumną Nazwa towarów/usługi, a kolumną J.m. . Kolumna Kod Towaru znajdzie się między kolumną Nazwa towaru/usługi a J.m.

• Chcąc zapisać wydruk po modyfikacji wybieramy z menu Plik/ Zakończ i zapisz jako... . w oknie zapisu wydruku wprowadzamy nazwę: Faktura z logo (GenRap) i wybieramy w nowym wydruku o nazwie - uzupełniamy nazwę: Faktura z logo (GenRap).

Wydruk Lista pracowników (GenRap)

Modyfikacja będzie polegać na:

• pogrupowaniu pracowników wg stanowisk, które zajmują,
• zmianie czcionki, którą wyświetlane jest nazwisko pracownika,
• uzależnienia sposobu wyświetlania daty zatrudnienia od jej wartości. Data zatrudnienia dla pracowników zatrudnionych przed 2001-01-01 będzie wyświetlona na czerwono.

Na liście pracowników zaznaczamy kilku pracowników i Edytujemy wydruk Lista pracowników (GenRap).

Przełączamy tryb edycji na postać formuł przy pomocy przycisku xy. w pierwszym wierszu zestawienia zaznaczamy formułę [./Stanowisko], następnie z menu kontekstowego dostępnego pod prawym klawiszem myszy wybieramy Grupuj. Poprzez ponowne użycie przycisku xy wyłączamy postać formuł. Pracownicy powinni być już pogrupowani wg stanowisk. w pierwszym wierszu każdej grupy pojawi się nazwa stanowiska, poprzedzamy ją tekstem „Stanowisko:”

Na zestawieniu w pierwszym wierszu zaznaczamy nazwisko pracownika, następnie z menu kontekstowego dostępnego pod prawym klawiszem myszy wybieramy Czcionka… . Zmieniamy styl czcionki na pogrubiony oraz rozmiar czcionki na 12. Zatwierdzamy zmiany klawiszem OK. Zmieniona zostanie czcionka, którą wyświetlane są nazwiska wszystkich pracowników na raporcie.

Na zestawieniu w pierwszym wierszu zaznaczamy datę zatrudnienia. Na zakładce Selekcje wybieramy przycisk nowa selekcja. w oknie które się pojawi uzupełniamy nazwę selekcji: Data Zatrudnienia, Następnie uruchamiamy Kreator formuł przyciskiem fx, aby uzupełnić pole Wyrażenie. w kreatorze formuł w części Dostępne pola rozwijamy zestawienie Pracownicy, następnie wyszukujemy pozycję Zatrudniony do: data i dwukrotnie na nią naciskamy. W pole Tworzone wyrażenie zostanie wstawiony ciąg znaków [./Zatrudniony od] uzupełniamy te pole by miało następującą postać: [./Zatrudniony od] <”2001-01-01” . Zatwierdzamy przyciskiem OK i na oknie Format wyrażenia przechodzimy na zakładkę Format, zmieniamy Kolor czcionki na Czerwony.

Zatwierdzanie zmian przyciskiem OK.

Po modyfikacjach zapisujemy wydruk pod nową nazwą.

Dodatek A. Obiekty w przyjaznym schemacie

Przyjazna nazwa obiektu	Bazowa nazwa obiektu
Handel
Faktura sprzedaży	FakturaSpr
Korekty FA	FakturaSprKor
Faktura Pro Forma	FakturaPro
Faktura zakupu	FakturaZak
Paragon	Paragon
Dokument Tax Free	TaxFree
Rezerwacja odbiorcy	RezerwacjaOdb
Zamówienie u dostawcy	Zamówienie
Faktura wewnętrzna	FakturaWew
Przyjęcie zewnętrzne	PrzyjecieZew
Wydanie zewnętrzne	WydanieZew
Korekty WZ \ PZ	Korekty WZ \ PZ
Przyjęcie wewnętrzne	PrzyjeciaWew
Rozchód wewnętrzny	RozchodyWew
Przyjęcie kaucji	PrzyjecieKauc
Wydanie kaucji	WydanieKauc
Korekty WKA \ PKA	KorektyKauc
Kategorie	Kategorie
Operacje bankowe HaMag	BnkZdarzeniaHaMag
Tabela VAT	TraVat
Magazyn, Magazyny	Magazyny
Pozycje xxx (gdzie xxx – nazwa dokumentu)	TraElem
Grupy towarowe	TwrGrupyView
Towar, Towary	Towary
Zamienniki	Zamienniki
Ceny towarów	TwrCeny
Ilości towarów	TwrIlosci
Zasoby towarów	TwrZasoby
Kody CN	KodyCN
Zasoby	ZasobyView
Atrybuty	DefAtrybuty
Atrybuty towaru	TwrAtrybuty
Atrybuty pozycji dokumentu	TraElemAtr
Schematy opakowań	SchematyOpakNag
Pozycje schematu opakowań	SchematyOapkElem
TraNag	TraNag
FakturaRazemBrutto	fn_TrnRazemBrutto
FakturaRazemNetto	fn_TrnRazemNetto
TraElemKorekta	TraElemKorekta
Kadry i Płace
Pracownik	PracEtaty
Zatrudnienie	Pracidx
Rodzina	Rodzina
Umowy	Umowy
Typ wypłaty	TypWypłata
Kwalifikacje	Uprawnienia
Prac etaty aktualne	PracEtatyAktualne
Listy płac	ListyPlac
Wypłaty	Wyplaty
Elementy wypłat	WypElementy
Akordy	Akordy
Akordy – definicja	AkordDefinicja
Akordy – historia	AkordyHist
Akordy – progres	AkordProgres
Definicje projektow	DefProjekty
Działy – zakazy	DzialZakazy
Lokalizacje	Lokalizacje
Zestawy reguł	ZestawyRegul
Typ nieobecności	TypNieobec
Typ nieobecności Karta Pracy	TypNieobecKartaPracy
Dane kadrowe – Mod	DaneKadMod
Atrybuty pracownika	OAtrybuty
Atrybuty pracownika – klasy	OAtrybutyKlasy
PracKod	PracKod
Zaniechania podatkowe	ZaniechaniaRoz
Schemat płatności	SchematPlatnosci
Atrybuty pracownika - elementy klasy	OAtrybutyKlasyElem
Atrybuty pracownika – historia	OAtrybutyHist
Dodatki	Dodatki
Dodatki – historia	DodatkiHist
Działy	Dzialy
Limit nieobecności	LimitNieobec
Nieobecności	PracNieobec
Opis analityczny	OpisPlace
Opisy kadrowe	OpisKadry
Pozycje deklaracji PIT	PozDeklPIT
Pozycje deklaracji ZUS	PozDeklZUS
Składniki wypłaty	WypSkladniki
Umowy cywilnoprawne	Umowy
sp_KartaCzasuPracy, KartaCzasuPracy	sp_KartaCzasuPracy
CRM
Dokumenty CRM	CRMDokumenty
Kontakty CRM	CRMKontakty
Kontakty CRM Wątki	CrmKontaktyView
Wspólne
Dane firmy	Firma
Kontrahent	Kontrahenci
Atrybuty kontrahenta	KntAtrybuty
KntOsoby	KntOsoby
Podmioty	PodmiotyView
Nazwy banków	BnkNazwy
Rachunki bankowe	BnkRachunki
Zapisy bankowe	BnkZapisy
Formy płatności	FormyPlatnosci
Definicje dokumentów	DokDefinicje
Zaznaczenia	RptZaznaczenia2

Dodatek B. Składnia wyrażeń

STAŁE

Wyrażenie	Znaczenie
true	Prawda logiczna
false	Fałsz logiczny
e()	Stała e.
pi()	Stała Pi.

KONWERSJA TYPÓW

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
string( wyrażenie )	Zmienia wyrażenie na wyrażenie typu napisowego
	string(23) - zwraca „23”
	string([.Data wydania]) - zwraca np. „2001-06-08”
decimal( wyrażenie )	Zmienia wyrażenie na wyrażenie typu Decimal
	decimal(„23”)
	decimal(3.89) - zwraca 4
int( wyrażenie )	Zmienia wyrażenie na wyrażenie typu Integer
	int(„23”)
	int(3.89) - zwraca 3

OPERACJE TEKSTOWE

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
wyrażenie . wyrażenie	Zmienia wyrażenia na wyrażenia typu napisowego, następnie skleja w jeden napis
	„Cena: ” . [./Cena] . „PLN” – zwraca np. „Cena 15.2 PLN”
strlen( napis )	Długość napisu napis
	strlen([./Nazwa])
	strlen(„faktura”) - zwraca 7
strcat( napis1 , napis2 , ... )	Skleja w jeden napis podane napisy
	strcat([./Imie], [./Nazwisko])
	strcat(toString([Cena]), „PLN”)
	strcat(„ab”, „cd”, „ef”, „gh”) – zwraca „abcdefgh”
strpos( napis1 , napis2 )	Zwraca pozycję pierwszego wystąpienia napisu napis1 w  napis2 lub 0, jeśli napis1 nie został znaleziony
strprefix( napis , liczba )	Zwraca początek napisu napis o długości liczba
	strprefix([Kod], 4)
	strprefix(„faktura”, 4) - zwraca „fakt”
strsuffix( napis , liczba )	Zwraca końcówkę napisu napis o długości liczba
	strsuffix([Id], 2)
	strsuffix(„faktura”, 4) - zwraca „tura”
substr( napis , początek , długość )	Zwraca fragment napisu napis o długości długość zaczynający się od litery znajdującej się na pozycji początek
	substring([KodKresk], 0, 8)
	substring(„k.smykala@wp.pl”, 3, 7) - zwraca „smykala”
trim( napis )	Usuwa spacje z początku i końca tekstu.
lower( napis )	Zamienia wszystkie litery w tekście na małe.
upper( napis )	Zamienia wszystkie litery w tekście na wielkie.
replace( tekst1, tekst2, tekst3 )	Zamienia w  tekst1 wszystkie wystąpienia tekst2 na tekst3 .
	Zamiana znaku przecinka na znak kropki
	decimal(
	replace("25,2525", ",", ".")
extract( tekst1, tekst2 )	Wyodrębnia fragment tekstu rozdzielonego przez znak/tekst określony przez tekst2
lpad( tekst1, tekst2, długość )	Uzupełnia z lewej strony tekst1 podanym szablonem tekst2 do zadanej długości długość .
rpad( tekst1, tekst2, długość)	Uzupełnia z prawej strony tekst1 podanym szablonem tekst2 do zadanej długości długość.

OPERACJE NA DATACH

W poniższych wyrażeniach część może przyjmować jedną z następujących wartości:

• „year” (rok),
• „quarter” (kwartał),
• „month” (miesiąc),
• „dayofyear” (dzień roku),
• „day”(dzień),
• „week” (tydzień),
• „hour” (godzina),
• „minute” (minuta),
• „second” (sekunda),
• „milis” (milisekunda)

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
%"1900-01-01 00:00:00.000"	Przykład konstrukcji daty z tekstu. Poprawne formaty daty to:
	rrrr-mm-dd GG:MM:SS[.sss]
	rrrr-mm-dd
	GG:MM:SS[.sss]
	Cześć formatu ujęta w nawiasy jest opcjonalna.
	[./Data wystawienia] = %”2006-05-03”
extracttime( data )	Zwraca datę ustawioną na 1900-01-01, nie zmieniając czasu daty data .
	extracttime([DataPrzyjęcia])
extractdate( data )	Zwraca datę data z czasem ustawionym na 00:00:00
	extractdate([DataWystawienia])
createtime( godzina , minuta , sekunda , milisekunda )	Zwraca nową datę z czasem utworzonym z podanych parametrów i datą 1900-01-01
	createtime(20, 30, 0, 0)
createdate( rok , miesiąc , dzień )	Zwraca nową datę utworzoną z podanych parametrów i czasem 00:00:00
	createdate(2006, 1, 4)
datepart( część , data )	Zwraca wybraną część daty data .
	datepart(“day”, [DataAktualizacji])
	substr(datepart("year", [DataProdukcji]), 3, 2)
datediff( część , data1 , data2 )	Zwraca różnicę czasową pomiędzy datą data1 a datą data2 (tj. data2 – data1), w jednostkach opisywanych przez część .
	datediff("day",[DataPrzyjecia] , [DataZwrotu])
dateadd( część , data , liczba całkowita )	Zwiększa lub zmniejsza datę data przez dodanie wartości całkowitej liczba do wybranej części daty.
	dateadd(“day”, [DataAktualizacji], 2)
today()	Zwraca bieżącą datę (z serwera bazy danych)

OPERACJE MATEMATYCZNE

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
Podstawowe operacje
liczba + liczba	dodawanie
	2+2 [Netto] + [Podatek]
liczba - liczba	odejmowanie
	123 - 267
	[Brutto] – [Podatek]
liczba * liczba	mnożenie
	190 * 0.25
	[Cena] * [IloscSztuk]
liczba / liczba	dzielenie
	100000/ 48
	[Wyplata]/[GodzinyPracy]
Potęgowanie
sqr( liczba )	Kwadrat liczby liczba .
cube( liczba )	Sześcian liczby liczby .
power( liczba1 , liczba2 )	Potęga liczby liczba1 o wykładniku określonym przez liczba2 .
ex( liczba )	Funkcja eksponencjalna.
Pierwiastki
sort( liczba )	Pierwiastek kwadratowy liczby liczba
cbrt( liczba )	Pierwiastek sześcienny liczby liczby
root( liczba1 , liczba2 )	Pierwiastek liczby liczba1 stopnia określonego przez liczba2
Logarytm
ln( liczba )	Logarytm naturalny.
log2( liczba )	Logarytm o podstawie 2.
log10( liczba )	Logarytm o podstawie 10.
log( liczba1 , liczba2 )	Logarytm z liczby o podstawie określonej przez drugi argument.
Funkcje trygonometryczne
sin( liczba )	Funkcja sinus. Argument w radianach.
cos( liczba )	Funkcja cosinus. Argument w radianach.
tan( liczba )	Funkcja tangens. Argument w radianach.
cot( liczba )	Funkcja cotangens. Argument w radianach.
degrees( liczba )	Funkcja zamieniająca radiany na stopnie.
radians( liczba )	Funkcja zamieniająca stopnie na radiany.
Funkcje specjalne
abs(liczba)	Wartość bezwzględna.
sign(liczba)	Znak liczby: -1, 0, 1.
round( liczba )	Zaokrągla wyrażenie liczbowe do wartości całkowitej.
	round([CenaBezVatu])
	round(3.98) - zwraca 4
	round(3.48) - zwraca 3
floor(liczba)	Zwraca największą liczbę całkowitą nie większą niż argument.
	Jeśli gdzieś na raporcie potrzeba obcinania, a nie zaokrąglania, to trzeba użyć wyrażenia typu:
	floor(4.918 * 100) / 100 -- zwraca w wyniku 4.91
ceil(liczba)	Zwraca najmniejszą liczbę całkowitą nie mniejszą niż argument.
	Żeby zawsze zaokrąglić w górę, trzeba użyć wyrażenia typu:
	ceil(4.914 * 100) / 100 -- zwraca w wyniku 4.92
mod(liczba1, liczba2)	Reszta z dzielenia.
div(liczba1, liczba2)	Dzielenie całkowitoliczbowe.
minimum(liczba1, liczba2)	Minimum z dwóch liczb.
maximum(liczba1, liczba2)	Maksimum z dwóch liczb.

OPERACJE PORÓWNANIA
W poniższych wyrażeniach wartość może przyjmować zarówno wartości liczbowe, jak i tekstowe (napisy). Jeśli wartość jest napisem, wartości porównywane są alfabetycznie.

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
wartość > wartość	większe
wartość >= wartość	większe lub równe
wartość < wartość	mniejsze
wartość <= wartość	mniejsze lub równe
wartość == wartość	równe
wartość != wartość	nierówne

OPERACJE LOGICZNE

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
! wyrażenie	Zaprzeczenie
wyrażenie && wyrażenie	Koniunkcja (logiczne „i”)
	[./Stan dokumentu] = 1 & [./Rodzaj] = 302100
wyrażenie || wyrażenie	Alternatywa (logiczne „lub”)
	isnull(Bank) | isnull(NrRach)
if(warunek, wartość1, wartość2)	Jeśli wyrażenie warunek jest spełnione, to zwraca wartość1, w przeciwnym przypadku wartość2
	if([./Stan dokumentu]=1, ”Bufor”, „”)
in(wyrażenie, wartość1, wartość2, …)	Wyrażenie wyrażenie znajduje się na podanej liście wartości
	in([./Rodzaj], 302200, 302202, 320008)
isnull(wyrażenie)	Ma wartość true, gdy wyrażenie ma wartość (null), w p. p. false
	isnull(Bank) | isnull(NrRach)
nvl(wyrażenie1, wyrażenie2)	Jeśli wyrażenie wyrażenie1 nie jest pustą wartością (null) to wynikiem jest wyrażenie wyrażenie1, w przeciwnym wypadku wyrażenie2
	nvl([NazwiskoPanienskie], „brak”)

AGREGACJE

Wyrażenie ścieżkowe używane przy agregacji (oznaczane dalej przez ścieżkę) to wyrażenie składające się z części opisującej ścieżkę dostępu do danych i opcjonalny warunek filtrowania, czyli wyrażenie postaci [ścieżka]:[warunek].

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
min(ścieżka, pole)	Minimalna wartość pola pole w danych opisanych przez ścieżkę ścieżka
	min([*Faktura sprzedaży]:[./Stan dokumentu]=0, [./Wartość brutto])
max(ścieżka, pole)	Maksymalna wartość pola pole w danych opisanych przez ścieżkę ścieżka
	max([*Faktura sprzedaży]:[./Stan dokumentu]=0, [./Wartość brutto])
avg(ścieżka, pole)	Średnia wartość pola pole w danych opisanych przez ścieżkę ścieżka
	avg([*Faktura sprzedaży]:[./Stan dokumentu]=0, [./Wartość brutto])
sum(ścieżka, pole)	Suma wartości z pól pole w danych opisanych przez ścieżkę ścieżka
	sum([*Faktura sprzedaży]:[./Stan dokumentu]=0, [./Wartość brutto])
exists(ścieżka)	Zwraca prawdę, jeśli istnieją dane opisywane przez ścieżkę ścieżka
	exists([/Identyfikator/->Wydanie zewnętrzne]:true)
count(ścieżka)	Ilość danych opisywanych przez ścieżkę ścieżka
	count([*Faktura sprzedaży]:true)

WYRAŻENIA LOKALNE

Wyrażenia lokalne to wyrażenia, których wartości obliczane są po stronie klienta, bez udziału serwera SQL. Z tego powodu nie można ich używać jako części innych wyrażeń, a także jako podstawy do sortowania, grupowania czy filtrowania.

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
@page	Liczba stron
#page	Numer aktualnej strony
@row	Liczba wierszy zestawu danych
#row	Numer aktualnego wiersza zestawu danych
#evenrow	Zwraca wartość true, jeśli numer wiersza zestawienia jest liczbą parzystą
#oddrow	Zwraca wartość true, jeśli numer wiersza zestawienia jest liczbą nieparzystą
#folio( rodzaj , pole )	Suma folio wartości z pól pole w zestawie danych. Dostępne są trzy rodzaje sumy folio:
	„page” – suma folio wartości z pól na bieżącej stronie
	„past” – suma folio wartości z pól od początku zestawu danych do bieżącej strony
	„present” – suma folio wartości z pól od początku zestawu danych do końca bieżącej strony
	#folio(„page”, [./Wartosc])
#wordy( liczba , opis1 , opis2 , format , język )	Słowny opis liczby liczba . Parametr opis1 odnosi się do całkowitej części liczby, parametr opis2 dotyczy części ułamkowej. Format specyfikuje sposób wypisywania części całkowitej i ułamkowej; dostępne wartości:
	„t” - opis tekstowy,
	„n” – postać liczbowa,
	„-„ – pominięcie określonej części
	Język może przyjmować wartości:
	„pl” – jęz. polski
	„en” – jęz. angielski
	„de” – jęz. niemiecki
	„fr” – jęz. francuski
	Tekst w języku polskim:
	#wordy(1537.56, "zł.”, "gr. ", "tt", "pl")
	Tekst w języku angielskim:
	#wordy(1537.56, "euro”, "cent", "tt", "en")
	Tekst w języku niemieckim:
	#wordy(1537.56, "euro”, "cent", "tt", "de")
	Tekst w języku francuskim:
	#wordy(1537.56, "euro”, "cent", "tt", "fr")

POZOSTAŁE WYRAŻENIA

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
groupby ( ścieżka , expr wyrażenie )	Dotyczy całego zestawienia, na którym dokonywane jest grupowanie. Określa grupowanie danych opisanych przez ścieżka na podstawie wartości wyrażenia wyrażenie .
	groupby([*Faktura]:true, expr [./DataWystawienia])
groupby( ścieżka , link dowiązanie )	Dotyczy całego zestawienia, na którym dokonywane jest grupowanie. Określa grupowanie danych opisanych przez ścieżka na podstawie dowiązania dowiązanie
	groupby([*Faktura]:true, link [./->OdbiorcaNazwisko])
valueref( liczba1 , liczba2 )	Pole wykorzystywane w przypadku grupowania na podstawie wyrażenia. Oznacza wartość wyrażenia grupującego.
	liczba1 określa poziom grupowania, z którego pobierana jest wartość (0 – poziom bieżący, 1 – poziom wyższy, itd.).
	liczba2 określa wyrażenie grupujące oraz jest opcjonalna, jej brak oznacza pierwsze wyrażenie.
details( liczba )	Dotyczy pogrupowanego zestawienia. Zwraca pogrupowaną część zestawienia dla każdej grupy.
	Liczba określa poziom grupowania, z którego pobierana jest wartość (0 – poziom bieżący, 1 – poziom wyższy, itd.). Liczba jest opcjonalna, jej brak oznacza bieżący poziom.

INNE WYRAŻENIA

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
param( nazwa )	Zwraca wartość parametru o nazwie nazwa
	param(„CDN_DataNaWydruku”)

DOSTĘP DO DANYCH

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
[pole]	Wartość pola pole z bieżącego kontekstu
[tabela/pole]	Wartość pola pole z tabeli tabela
. /	Bieżący kontekst danych
../	Cofnięcie się o jeden poziom z bieżącego kontekstu
[./->dowiązanie]	Określa dowiązanie w przód
[./<-dowiązanie]	Określa dowiązanie w tył
[./->dowiązanie/pole]	Wartość pola pole dostępnego z bieżącego kontekstu poprzez dowiązanie w przód
[./<-dowiązanie/pole]	Wartość pola pole dostępnego z bieżącego kontekstu poprzez dowiązanie w tył

• rodzaj transakcji, którego dotyczy faktura powinien być ustawiony na wewnątrzunijny (formularz kontrahenta: zakładka Handlowe)
• stawka VAT dla towarów jest automatycznie zmieniana na 0% (dla towarów) lub nie podlega (dla usług). Istnieje możliwość zmiany stawki VAT (zasady zostały opisane w odrębnym rozdziale).

• na dokumencie FZKG dotyczącym nabycia wewnątrzunijnego nie powinien być naliczany podatek VAT. Dlatego na zakładce Płatności tabela VAT nie jest edytowalna (nie ma możliwości wprowadzania zmian), Podatek VAT od kwot celnych jest naliczany tylko w przypadku, jeśli na FZ był wykazany VAT (stawki VAT pozycji na Korektę Graniczną są przenoszone z FZ).

• jeśli kontrahent, dla którego wystawiany jest dokument, ma status wewnątrzunijny lub wewnątrzunijny trójstronny to na wszystkich wydrukach w nagłówku dokumentu (pieczątce firmy) pojawia się NIP wraz z prefiksem (np. PL 111-111-11-11).
• jeśli kontrahent, dla którego wystawiany jest dokument, ma inny status (krajowy, pozaunijny, pozaunijny – zwroty VAT) to na wydrukach w nagłówku dokumentu (pieczątce firmy) pojawia się NIP bez prefiksu kraju (np. 111-111-11-11).

Kod towaru u kupującego

• w menu Ogólne/Atrybuty stworzyć atrybut towaru o kodzie BUYERITEMCODE, typu tekst, zależny od kontrahenta
• na odpowiedniej karcie towaru, zakładka Atrybuty dodać atrybut „BUYERITEMCODE”
• ikoną plusa dodać Kontrahenta dla którego ten atrybut ma być używany
  • w kolumnie Wartość wprowadzić kod wymagany przez sieć MAKRO po wprowadzeniu danych zatwierdzić zmiany

• w menu Ogólne/Atrybuty utworzyć atrybut kontrahenta o kodzie CODEBYBUYER
• na karcie kontrahenta (kupującego) dodać atrybut
• jako wartość atrybutu wpisać kod firmy u kupującego

Numer zamówienia lub noty korygującej

• w menu Ogólne/Atrybuty utworzyć atrybut dokumentu o kodzie BUYERORDERNUMBER
• podczas wystawiania dokumentu dodać atrybut
  • jako wartość atrybutu wpisać numer wymagany przez sieć MAKRO

Data zamówienia lub noty korygującej

• w menu Ogólne/Atrybuty utworzyć atrybut dokumentu o kodzie BUYERORDERDATE typu Data
• podczas wystawiania dokumentu dodać atrybut
  • jako wartość atrybutu podać datę wymaganą przez sieć MAKRO

Dodatkowo dla korekt sieci TESCO

Korekty do sieci TESCO rozpoznawane są po odpowiednim ILN/GLN dla kontrahenta wskazanego na korygowanej fakturze. W przypadku korekt tworzony jest atrybut dokumentu CORRECTIONREASON o wartości

1 – korekta wartości

2 -korekta ilości

• w menu Ogólne/Atrybuty utworzyć atrybut kontrahenta o kodzie CODEBYBUYER
• na karcie kontrahenta (sprzedającego) dodać atrybut
• jako wartość atrybutu wpisać kod firmy u kupującego

Eksport Awizo

Przy eksporcie Awizo wymagany jest również Kod produktu u kupującego. W tym celu należy:

• w menu Ogólne/Atrybuty stworzyć atrybut towaru o kodzie BUYERITEMCODE, typu tekst, zależny od kontrahenta
• w menu Handel/ Cennik na karcie każdego towaru, który będzie pakowany na dokumencie Awizo dodać atrybut „BUYERITEMCODE” (zakładka Atrybuty)
• ikoną plusa dodać Kontrahenta, dla którego ten atrybut ma być używany (Nabywca z dokumentu Awizo)
• w kolumnie Wartość wprowadzić kod wymagany przez sieć LEROY MERLIN, po wprowadzeniu danych zatwierdzić zmiany

• kod towaru – kod EAN pobrany z pliku
• kod EAN – kod EAN pobrany z pliku
• nazwa – nazwa towaru pobrana z pliku
• jednostka miary – jednostka pobrana z pliku. Jeśli jednostka w pliku nie występuje lub nie jest wyszczególniona w specyfikacji Comarch EDI, to przyjmowana jest jednostka „szt”
• stawka VAT sprzedaży/zakupu – 23%
• Jeśli program nie będzie w stanie założyć brakującej kartoteki towarowej, to nie zostanie zaimportowany cały dokument.

1. Towary są rozpoznawane wg kodów EAN z karty towaru, uzupełnionych na zakładce Ogólne lub Jednostki i kody. Dodatkowo przenoszona jest jednostka miary powiązana z tym kodem EAN.
2. Jeśli w bazie nie ma towaru o kodzie EAN występującym na fakturze – program założy brakującą kartotekę w poniższy sposób.

• kod towaru – kod EAN pobrany z pliku
• kod EAN – kod EAN pobrany z pliku
• nazwa – nazwa towaru pobrana z pliku
• jednostka miary – jednostka pobrana z pliku. Jeśli jednostka w pliku nie występuje lub nie jest wyszczególniona w specyfikacji Comarch EDI, to przyjmowana jest jednostka „szt”
• stawka VAT sprzedaży/zakupu – stawka pobrana z pliku
• PKWiU – wartość pobierana z pliku
• Jeśli program nie będzie w stanie założyć brakującej kartoteki towarowej, to nie zostanie zaimportowany cały dokument.

3. Wartość pozycji przenoszona jest z pliku XML.

• podmiot, któremu wysyłamy cennik.
• zakres towarów, które mają być ujęte w pliku cennika (wybrana grupa/ wszystkie, aktywny/ nieaktywny)
• grupę cenową, która będzie zapisana w cenniku (na liście dostępne są wszystkie ceny sprzedaży netto)

• kwoty celne
• kwota korekty

• czy dotyczy zakupu wewnątrzunijnego/krajowego (kolumna UE/ kraj), pozaunijnego (kolumna Pozaunijny),
• czy od wartości tej pozycji ma być naliczony podatek VAT,
• oraz czy ma wpływać na płatność dokumentu.

• jeśli do Faktury Zakupu, której dotyczy FZKG, był wcześniej utworzony dokument PZ – w chwili zatwierdzenia FZKG tworzony jest dokument PZ korygujący
• jeśli do Faktury Zakupu, której dotyczy FZKG nie był jeszcze tworzony dokument PZ – w chwili konwersji FZ do PZ utworzony zostanie drugi PZ korygujący skojarzony z korektą graniczną.

• powstanie zobowiązania w walucie wg kursu z dnia wpływu
• wprowadzenie towaru na magazyn wg ustalonego kursu

• zmianę ceny zakupu towarów (wartości na magazynie) – w zależności od sposobu rozliczania magazynu zmiana może dotyczyć zmiany kursu waluty, doliczenia cła, doliczenia transportu itp.,
• zarejestrowanie powstania zobowiązania wobec urzędu na kwoty wynikające z cła, VAT-u, opłaty manipulacyjnej, transportu,
• zarejestrowanie dokumentu do potrzeb rozliczenia VAT.

W systemie jest to realizowane poprzez wprowadzenie specjalnego dokumentu korekty (FZKG). Funkcja ta pozwoli użytkownikowi na poprawne zarejestrowanie na tym dokumencie odpowiednio:

• na pozycjach faktury – fakt zmiany wartości towaru
• na preliminarzu płatności – fakt powstania zobowiązania wobec urzędu
• naliczenie podatku VAT – przyjęcie dokumentu podlegającego rozliczeniu na deklaracji VAT-7

• nagłówka faktury – wartość doliczana jest do kategorii widocznej w nagłówku zapisu. Kategorie elementów są pomijane.
• Elementu faktury – wartość poszczególnych pozycji dopisywana jest do przypisanych im kategorii/kategorii2. Jeśli element nie ma przypisanej kategorii – jego wartość doliczana jest do pozycji NIEOKREŚLONA.

Istnieje możliwość analizy kosztów w oparciu o kategorie ogólne lub szczegółowe.

Zestawienie kosztów uwzględnia zapisy z rejestru za wybrany okres.

Przejmij filtr z aplikacji – raport generowany jest dla pozycji wyfiltrowanych na liście zapisów w chwili otwarcia analizy.

Parametry do ustalenia (po odznaczeniu parametru przejmującego filtr z listy):

Zestawienie wg nagłówków/ elementów – użytkownik decyduje, czy zestawienie ma być liczone wg kategorii przypisanych do nagłówków czy elementów zapisu.

Kategorie elementu – użytkownik decyduje, czy zestawienie ma być liczone dla kategorii czy kategorii2.

Kategorie ogólne/ wszystkie – użytkownik określa, czy analiza ma być wykonywana w oparciu o kategorie ogólne czy szczegółowe. W przypadku kategorii ogólnych – wszystkie pozycje z przypisanymi kategoriami szczegółowymi są wliczane w odpowiednią kategorię ogólną.
np. kategoria ogólna to Koszty, a przypisane do niej kategorie szczegółowe to Biuro, Telefon, Materiały Biurowe. W raporcie liczonym dla kategorii szczegółowych pojawią się trzy pozycje: Biuro, Telefon, Materiały biurowe, gdzie zsumowane będą zapisy z poszczególnymi kategoriami. W raporcie liczonym dla kategorii ogólnej wszystkie zapisy z kategorią Biuro, Telefon, Materiały biurowe trafią do jednej pozycji Koszt.

Okres – proponowany okres jest pobierany z listy. Można go jednak zmienić (np. posługując się kalendarzem dostępnym pod prawym przyciskiem myszy).

Rejestry VAT wg stawek

Analiza prezentuje zapisy w rejestrze VAT w układzie wg stawek VAT.

Filtr przejmowany z listy – wymusza przejęcie filtra zgodnie z ustawieniami na liście.

Parametry możliwe do ustalenia:

Od… Do… – zakres dat, z których są pobierane zapisy do analizy.

Rejestr VAT wg klasyfikacji

Analiza prezentuje zapisy w rejestrze VAT w układzie wg klasyfikacji związanej z rozliczeniem podatku VAT.

W zależności od tego, czy jest to rejestr zakupów czy sprzedaży, klasyfikacja jest robione ze względu na:

• w rejestrze zakupów – wg rodzaju zakupu (towary, inne, środki trwałe) i odliczenia VAT,
• w rejestrze sprzedaży – wg odbiorcy (krajowy/eksportowy i finalny/firma) oraz wg statusu sprzedaży (fiskalna, fakturowana, detaliczna).

Parametry:

Filtr przejmowany z listy – wymusza przejęcie filtra zgodnie z ustawieniami na liście.

Od… Do…– zakres dat, z których są pobierane zapisy do analizy. Dostępne wyłącznie, jeśli filtr nie jest przejmowany z listy.

Ewidencja samochodów

Koszty używania samochodu

Analiza prezentuje koszty używania samochodów prywatnych do celów służbowych w rozbiciu na poszczególne samochody. Możliwa jest analiza wykonana wg faktycznie poniesionych wydatków bądź wg przejazdów (tzn. kosztów wynikających z pomnożenia ilości przejechanych kilometrów razy stawkę za kilometr) bądź wg rozliczeń (tzn. kosztów podlegających zaksięgowaniu).

Zestawienie wg – możliwość wyboru porównania kosztów wg faktycznie poniesionych wydatków, wg przejechanych kilometrów bądź wg rozliczeń .

Okres – okres za jaki ma być wykonana analiza.

Rok i miesiąc (Od, Do) – zakres miesięcy za jaki wykonywana jest analiza rozliczeń. Kontrolki widoczne wyłącznie wtedy, gdy wybrana jest analiza wg rozliczeń.

Ewidencja dodatkowa

Ewidencja dodatkowa wg kategorii

Ewidencja dodatkowa umożliwia rejestrację dokumentów kosztowych, które nie są zapisywane w żadnej innej ewidencji w programie (np. zakupy, niepotwierdzone fakturą).

Wykres przedstawia strukturę kosztów dodatkowych pod względem kategorii przypisanej do:

• nagłówka dokumentu – wartość doliczana jest do kategorii widocznej w nagłówku zapisu. Kategorie elementów są pomijane.
• Kwot dodatkowych dokumentu – wartość poszczególnych pozycji dopisywana jest do przypisanych im kategorii. Jeśli element nie ma przypisanej kategorii/kategorii2 – jego wartość doliczana jest do pozycji NIEOKREŚLONA.

Przejmij filtr z aplikacji – raport generowany jest dla pozycji wyfiltrowanych na liście zapisów w chwili otwarcia analizy.

Parametry do ustalenia (po odznaczeniu parametru przejmującego filtr z listy):

Zestawienie wg nagłówków/ kwot dodatkowych – użytkownik decyduje, czy zestawienie ma być liczone wg kategorii przypisanych do nagłówków czy kwot dodatkowych zapisu.

Kategorie elementu – użytkownik decyduje, czy zestawienie ma być liczone dla kategorii czy kategorii2 z kwot dodatkowych.

Kategorie ogólne/ wszystkie – użytkownik określa, czy analiza ma być wykonywana w oparciu o kategorie ogólne czy szczegółowe. W przypadku kategorii ogólnych – wszystkie pozycje z przypisanymi kategoriami szczegółowymi są wliczane w odpowiednią kategorię ogólną.

Okres – proponowany okres jest pobierany z listy. Można go jednak zmienić (np. posługując się kalendarzem dostępnym pod prawym przyciskiem myszy).

Ewidencja środków trwałych

Struktura majątku firmy

Wykres służy do analizy wartości majątku trwałego firmy w układzie grup środków trwałych lub ich kategorii. Możliwa jest analiza zarówno według wartości brutto środków trwałych jak i wartości netto (pomniejszonej o dokonane umorzenia). raport nie uwzględnia środków zlikwidowanych i zbytych.

Parametry:

Klasyfikacja wg – umożliwia wybór, czy analiza będzie wykonana w układzie grup środków trwałych czy kategorii.

Wartości – umożliwia wybór, czy analizujemy wartości netto czy brutto środków trwałych.

Rodzaj – określa, czy analizujemy środki trwałe, czy wartości niematerialne i prawne.

Wartość środka trwałego

Wykres jest dostępny z poziomu listy środków trwałych.

Wykres obrazuje zmiany wartości środka trwałego w czasie jego eksploatacji. Prezentowane są zarówno zmiany brutto tej wartości (uwzględniające wartość zakupu, przeszacowania oraz modernizacje) jak i wartości netto (uwzględniającej dodatkowo umorzenie środka).

Jedynym parametrem na wykresie jest możliwość wyboru środka trwałego.

Lista dokumentów środków trwałych: zakładka Wszystkie

Struktura kosztów amortyzacji

Wykres umożliwia analizę struktury kosztów amortyzacji według grup środków trwałych bądź według kategorii dokumentów amortyzacji.

Parametry:

Klasyfikacja wg – umożliwia wybór, czy analiza będzie wykonana w układzie grup środków trwałych czy kategorii.

Rok, Miesiąc – określa, za jaki miesiąc dokonujemy analizy.

Rodzaj – określa, czy analizujemy środki trwałe, czy wartości niematerialne i prawne.

Księga Podatkowa: Zapisy KPiR

Zapisy księgowe wg kategorii

Raport jest dostępny z poziomu Księgi Podatkowej (Księgowość/ Zapisy KPiR).

Wykres prezentuje zestawienie przychodów lub kosztów według kategorii zapisów księgowych. Istnieje możliwość analizowania przychodów lub kosztów w oparciu o kategorie ogólne lub szczegółowe.

Wykres jest kreowany automatycznie zgodnie z ustawionymi parametrami w oknie Księga podatkowa, jednak istnieje możliwość wyboru zapisów: z księgi, bufora lub wszystkich za wybrany okres bezpośrednio na wykresie.

Przejmij filtr z aplikacji – raport generowany jest dla pozycji wyfiltrowanych na liście zapisów w chwili otwarcia analizy.

Po odznaczeniu parametru możliwe są do ustalenia inne parametry:

Raport przychodów/ kosztów – użytkownik określa, czy zestawienie ma prezentować przychody czy koszty.

Zapisy księga/ bufor/ wszystkie – raport może obejmować tylko zapisy zatwierdzone do księgi, tylko zapisy w buforze (na brudno) lub wszystkie zapisy.

Kategorie ogólne/ szczegółowe – użytkownik określa, czy analiza ma być wykonywana w oparciu o kategorie ogólne czy szczegółowe. W przypadku kategorii ogólnych – wszystkie pozycje z przypisanymi kategoriami szczegółowymi są wliczane w odpowiednią kategorię ogólną.

Okres – proponowany okres jest pobierany z listy. Można go jednak zmienić (np. posługując się kalendarzem dostępnym pod prawym przyciskiem myszy).

Zapisy księgowe wg kolumn

Raport jest dostępny z poziomu Księgi Podatkowej (Księgowość/ Zapisy KPiR).

Wykres prezentuje obroty w poszczególnych kolumnach księgi podatkowej za wybrany okres.

Przejmij filtr z aplikacji – raport generowany jest dla pozycji wyfiltrowanych na liście zapisów w chwili otwarcia analizy.

O odznaczeniu inne parametry możliwe do ustalenia to:

Zapisy księga/ bufor/ wszystkie – raport może obejmować tylko zapisy zatwierdzone do księgi, tylko zapisy w buforze (na brudno) lub wszystkie zapisy.

Okres – proponowany okres jest pobierany z listy. Można go jednak zmienić (np. posługując się kalendarzem dostępnym pod prawym przyciskiem myszy).

Bilans aktualny

Raport jest dostępny z poziomu Księgi Podatkowej (Księgowość/ Zapisy KPiR).

Wykres prezentuje zestawienie przychodów lub kosztów za dany okres czasu zgodnie z poszczególnymi kolumnami książki przychodów i rozchodów z możliwością podziału na konkretnego wspólnika. Na podstawie przychodów i kosztów jest wykazywany dochód/strata z uwzględnienie spisów z natury i przekroczenia limitu na koszty reprezentacji i reklamy.

Wykres jest kreowany automatycznie zgodnie z ustawionymi parametrami w oknie Księga podatkowa, jednak istnieje możliwość wyboru zapisów: z księgi, bufora lub wszystkich za wybrany okres bezpośrednio na wykresie.

Dostępne parametry:

Wspólnik – użytkownik może wybrać jednego ze wspólników .

Zapisy księga/ bufor/ wszystkie – raport może obejmować tylko zapisy zatwierdzone do księgi, tylko zapisy w buforze (na brudno) lub wszystkie zapisy.

Data od: – możliwość wybory daty, od której zapisy mają być brane pod uwagę.

Data do: – możliwość wybrania daty ograniczającej zapisy.

Księga Handlowa: Plan kont

Obroty na kontach

Analiza jest dostępna z poziomu Planu kont oraz Obrotów i sald.

Analiza obrotów na kontach kosztowych lub przychodowych z podziałem na poszczególne konta.

Wykres prezentuje obroty na kontach wg zadanych parametrów:

Konta typu przychody lub typu koszty/ koszty – obroty muszą dotyczyć określonego kont typu.

Za wyłączeniem kont – przy wyborze typu kont można wyłączyć daną grupę kont.

Funkcja może być wykorzystana szczególnie w przypadkach, gdy ewidencja kosztów jest prowadzona w dwóch układach: rodzajowym (konta zespołu 4) i kalkulacyjnym (konta zespołu 5). Wybór kont typu Koszty z wyłączeniem zespołu 4 (5) pozwoli uniknąć dwukrotnego prezentowania na wykresie tych samych kosztów.

Obroty winien/ ma – obroty muszą dotyczyć określonego kont typu po stronie winien lub ma.

Okres – obroty na kontach wyliczane są dla wskazanego okresu czasu.

Zapisy zatwierdzone/ bufor/ wszystkie – istnieje możliwość uwzględnienia w wyliczanych wartościach tylko zapisów zatwierdzonych, tylko zapisów w buforze lub wszystkich.

Waluta – użytkownik ma możliwość wyboru dowolnej waluty zdefiniowanej w programie. W przypadku wyboru konkretnej waluty program uwzględni w analizie tylko zapisy z kont prowadzonych w tej walucie. Również wartość zostanie wykazana w walucie obcej.

Jeśli użytkownik wybierze opcje wszystkie – wtedy program uwzględni wszystkie zapisy, niezależnie od waluty, w jakiej zostały wprowadzone. Wartość będzie wykazana w walucie systemowej PLN, zgodnie z kursami wprowadzonymi na poszczególnych zapisach księgowych.

Menu z wykresami podrzędnymi jest wywoływane po wciśnięciu prawego przycisku myszy na wykresie nadrzędnym.

Obroty i salda na koncie

Wykres prezentuje historię obrotów i sald konta w roku obrachunkowym w rozbiciu na poszczególne miesiące.

Użytkownik ma do wyboru następujące parametry:

Numer konta – wybór konta, którego ma dotyczyć analiza – możliwość wyboru z planu kont. Konto jest przekazywane z procedury nadrzędnej (formularza konta lub z wykresu nadrzędnego).

Uwzględniać bufor – wskazuje, czy mają być uwzględniane zapisy wszystkie, czy tylko zatwierdzone (na czysto).

Salda narastająco – wskazuje sposób obliczania sald – narastająco oznacza, że salda w poszczególnych miesiącach będą obliczane narastająco z uwzględnieniem bilansu otwarcia. Wyłączenie parametru oznacza, że salda w poszczególnych miesiącach będą liczone wyłącznie z uwzględnieniem obrotów z danego miesiąca.

Waluta – użytkownik ma możliwość wyboru waluty, w jakiej ma być wyliczona analiza. W przypadku kont walutowych istnieje możliwość wybrania waluty, w jakiej konto jest prowadzone – wartość zostanie wykazana w walucie obcej. Jeśli użytkownik wybierze opcje wszystkie – wtedy wartość zostanie wykazana w walucie systemowej PLN, zgodnie z kursami wprowadzonymi na poszczególnych zapisach księgowych.

Program nie filtruje listy walut, jakie mają być dostępne dla konkretnego konta. W przypadku, gdy użytkownik wybierze walutę inną niż waluta konta – nie zostaną wyświetlone żadne wyniki.

Obroty na koncie wg kategorii

Analiza służy do prezentacji obrotów na wybranym koncie z podziałem na kategorie (zgodnie z kategoriami zapisów księgowych).

Parametry:

Numer konta – wybór konta, którego ma dotyczyć analiza. Istnieje możliwość wyboru z planu kont.

Obroty – wybór strony, według której analizujemy obroty (Dt, Ct).

Zapisy – do wyboru zapisy księgowe, które będą uwzględniane w analizie, według stanu ich zatwierdzenia: na czysto (zatwierdzone), w buforze lub wszystkie.

Od, Do – okres, którego dotyczy analiza (zakres dat analizowanych księgowań). Proponowane są daty od początku okresu obrachunkowego, do daty bieżącej.

Waluta – użytkownik ma możliwość wyboru waluty, w jakiej ma być wyliczona analiza. W przypadku kont walutowych istnieje możliwość wybrania waluty, w jakiej konto jest prowadzone – wartość zostanie wykazana w walucie obcej. Jeśli użytkownik wybierze opcje wszystkie – wtedy wartość zostanie wykazana w walucie systemowej PLN, zgodnie z kursami wprowadzonymi na poszczególnych zapisach księgowych.

Program nie filtruje listy walut, jakie mają być dostępne dla konkretnego konta. W przypadku, gdy użytkownik wybierze walutę inną niż waluta konta – nie zostaną wyświetlone żadne wyniki.

Persaldo na koncie wg kategorii

Analiza służy do prezentacji sald na wybranym koncie z podziałem na kategorie (zgodnie z kategoriami zapisów księgowych).

Bilans otwarcia uwzględniany jest w saldzie wyłącznie wg tej kategorii, jaka została określona na dokumencie b.o.

Wartości dodatnie reprezentują saldo winien, wartości ujemne reprezentują saldo ma

Parametry:

Numer konta – wybór konta, którego ma dotyczyć analiza – możliwość wyboru z planu kont.

Saldo na dzień – określamy datę, na którą chcemy obliczyć saldo.

Zapisy – do wyboru zapisy księgowe, które będą uwzględniane w analizie, według stanu ich zatwierdzenia: na czysto (zatwierdzone), w buforze lub wszystkie.

Waluta – użytkownik ma możliwość wyboru waluty, w jakiej ma być wyliczona analiza. W przypadku kont walutowych istnieje możliwość wybrania waluty, w jakiej konto jest prowadzone – wartość zostanie wykazana w walucie obcej. Jeśli użytkownik wybierze opcje wszystkie – wtedy wartość zostanie wykazana w walucie systemowej PLN, zgodnie z kursami wprowadzonymi na poszczególnych zapisach księgowych.

Program nie filtruje listy walut, jakie mają być dostępne dla konkretnego konta. W przypadku, gdy użytkownik wybierze walutę inną niż waluta konta – nie zostaną wyświetlone żadne wyniki.

Obroty na kontach wg kategorii

Wykres przedstawia obroty na kontach typu koszty lub przychody wg kategorii. Użytkownik ma możliwość analizy struktury obrotów ze względu na kategorie dekretów księgowych.

Parametry, które należy określić dla raportu to:

Konta typu przychody/ koszty – typ konta.

Za wyłączeniem kont – przy wyborze typu kont można wyłączyć daną grupę kont.

Funkcja może być wykorzystana szczególnie w przypadkach, gdy ewidencja kosztów jest prowadzona w dwóch układach: rodzajowym (konta zespołu 4) i kalkulacyjnym (konta zespołu 5). Wybór kont typu Koszty z wyłączeniem zespołu 4 (5) pozwoli uniknąć dwukrotnego prezentowania na wykresie tych samych kosztów.

Obroty winien/ ma – obroty muszą dotyczyć określonego kont typu po stronie winien lub ma.

Okres – obroty na kontach wyliczane są dla wskazanego okresu czasu.

Zapisy zatwierdzone/ bufor/ wszystkie – istnieje możliwość uwzględnienia w wyliczanych wartościach tylko zapisów zatwierdzonych, tylko zapisów w buforze lub wszystkich.

Waluta – użytkownik ma możliwość wyboru dowolnej waluty zdefiniowanej w programie. W przypadku wyboru konkretnej waluty program uwzględni w analizie tylko zapisy z kont prowadzonych w tej walucie. Również wartość zostanie wykazana w walucie obcej.

Jeśli użytkownik wybierze opcje wszystkie – wtedy program uwzględni wszystkie zapisy, niezależnie od waluty, w jakiej zostały wprowadzone. Wartość będzie wykazana w walucie systemowej PLN, zgodnie z kursami wprowadzonymi na poszczególnych zapisach księgowych.

Obroty i salda na koncie

Analiza służy do prezentacji obrotów na wybranym koncie z podziałem na kategorie (zgodnie z kategoriami zapisów księgowych).

Wykres został opisany jako wykres podrzędny dla analizy obrotów na kontach wywoływanej z poziomu planu kont.

Obroty na koncie wg kategorii

Wykres kołowy przedstawia obroty na danym koncie wg kategorii. Operator może analizować strukturę obrotów na koncie ze względu na kategorie dekretów księgowych. Wykres może być istotny w przypadku nie rozbudowanej analityki kont.

Wykres został opisany jako wykres podrzędny dla analizy obrotów na kontach wywoływanej z poziomu planu kont.

Persaldo na koncie wg kategorii

Analiza służy do prezentacji sald na wybranym koncie z podziałem na kategorie (zgodnie z kategoriami zapisów księgowych).

Wykres został opisany jako wykres podrzędny dla analizy obrotów na kontach wywoływanej z poziomu planu kont.

Konto księgowe – formularz

Obroty i salda na koncie

Analiza służy do prezentacji obrotów na wybranym koncie z podziałem na kategorie (zgodnie z kategoriami zapisów księgowych).

Wykres został opisany jako wykres podrzędny dla analizy obrotów na kontach wywoływanej z poziomu planu kont.

Obroty na koncie wg kategorii

Wykres kołowy przedstawia obroty na danym koncie wg kategorii. Operator może analizować strukturę obrotów na koncie ze względu na kategorie dekretów księgowych. Wykres może być istotny w przypadku nie rozbudowanej analityki kont.

Wykres został opisany jako wykres podrzędny dla analizy obrotów na kontach wywoływanej z poziomu planu kont.

Persaldo na koncie wg kategorii

Analiza służy do prezentacji sald na wybranym koncie z podziałem na kategorie (zgodnie z kategoriami zapisów księgowych).

Wykres został opisany jako wykres podrzędny dla analizy obrotów na kontach wywoływanej z poziomu planu kont.

Obroty i salda

Obroty na kontach

Analiza dotyczy obrotów na kontach kosztowych lub przychodowych z podziałem na poszczególne konta.

Wykres został opisany w rozdziale dotyczącym analizy dostępnej z poziomu planu kont.

Obroty i salda na koncie

Wykres prezentuje historię obrotów i sald konta w roku obrachunkowym w rozbiciu na poszczególne miesiące.

Wykres został opisany jako wykres podrzędny dla raportu Obroty na kontach dostępnego z poziomu planu kont.

Obroty na koncie wg kategorii

Analiza służy do prezentacji obrotów na wybranym koncie z podziałem na kategorie (zgodnie z kategoriami zapisów księgowych).

Wykres został opisany jako wykres podrzędny dla raportu Obroty na kontach dostępnego z poziomu planu kont.

Persaldo na koncie wg kategorii

Analiza służy do prezentacji sald na wybranym koncie z podziałem na kategorie (zgodnie z kategoriami zapisów księgowych).

Wykres został opisany jako wykres podrzędny dla raportu Obroty na kontach dostępnego z poziomu planu kont.

Obroty na kontach wg kategorii

Analiza podobna do raportu Obroty na kontach, z tym, że kryterium podziału nie są poszczególne konta, ale kategorie zapisów księgowych.

Wykres został opisany w rozdziale dotyczącym analizy dostępnej z poziomu planu kont.

Obroty i salda na koncie

Wykres prezentuje historię obrotów i sald konta w roku obrachunkowym w rozbiciu na poszczególne miesiące.

Wykres został opisany jako wykres podrzędny dla analizy obrotów na kontach wywoływanej z poziomu planu kont.

Obroty na koncie wg kategorii

Analiza służy do prezentacji obrotów na wybranym koncie z podziałem na kategorie (zgodnie z kategoriami zapisów księgowych).

Wykres został opisany jako wykres podrzędny dla analizy obrotów na kontach wywoływanej z poziomu planu kont.

Dzienniki – Zapisy księgowe

Obroty w dzienniku

Wykres dostępny jest z poziomu Zapisów księgowych zakładka [Dzienniki].

Obroty po stronie Wn i po stronie Ma są prezentowane w układzie miesięcznym. Wykres jest kreowany zgodnie z parametrami ustawionymi w oknie Zapisy księgowe.

W zależności od ustawień na liście zapisów jest liczony dla wszystkich dzienników lub tylko wybranego.

Bezpośrednio na wykresie operator ma możliwość wyboru jedynie rodzaju zapisów: zatwierdzonych, z bufora lub wszystkich.

Obroty w dziennikach wg kategorii

W Księgowości/ Dzienniki dostępny jest raport Obroty w dziennikach wg kategorii. Dostępny jest z menu wydruków zdefiniowanych dla Listy zapisów księgowych (Księgowość/ Dzienniki). Raport pozwala uzyskać analizę wg kategorii ogólnych oraz szczegółowych.

Raport wyliczany jest na podstawie zapisów widocznych na liście. W związku z tym w chwili wyliczania raportu uwzględniane są ustawienia zdefiniowane w oknie z listą zapisów:

• zapisy: bufor/ zatwierdzone/ wszystkie,
• dziennik: wszystkie lub wybrane,
• za okres: dzień/ miesiąc/ rok.

Z poziomu wykresu można zdefiniować czy raport ma być wyliczany na podstawie kategorii ogólnych czy szczegółowych. Jeśli na zapisie nie została zdefiniowana kategoria – wartość będzie dopisana do pozycji Nieokreślona.

Zapisy na kontach

Raport zapisów księgowych na danym koncie podawanym przy wywołaniu analizy lub na wszystkich kontach. Istnieje możliwość podania zakresu dat za jaki ma zostać sporządzony raport oraz zadecydowania czy interesują nas zapisy z  bufora, zatwierdzone, czy wszystkie.

Zapisy od konta do konta

Raport zapisów księgowych od konta do konta. Mamy możliwość podania zakresu kont oraz zadecydowania czy interesują nas zapisy z bufora, zatwierdzone, czy wszystkie. Jeśli wywołanie analizy następuje z zakładki konto i jest wypełnione pole maska to ustawienie to jest również brane pod uwagę przy wywołaniu analizy. W takim wypadku można również zastosować parametr „Bez kont uwzględnionych w masce”.

Rozrachunki

Struktura wiekowa rozrachunków na kontach

Analiza ta pozwala na uzyskanie sumy przeterminowanych należności lub zobowiązań w poszczególnych przedziałach oraz zapisów, które składają się na sumy w poszczególnych przedziałach.

Parametry możliwe do ustalenia to:

Wykonanie analizy: stan aktualny / na wybrany dzień – możliwość wyboru czy analiza ma zostać przeprowadzona na dzień generowania raportu lub na dzień wybrany przez użytkownika.

W drugim przypadku program wyliczając kwoty dla poszczególnych przedziałów uwzględnia rozliczenia historycznie czyli stan na podany dzień. Oznacza to, że jeśli data rozliczenia dekretu jest późniejsza niż data wybrana przez użytkownika – dekret będzie uwzględniony w raporcie jako nierozliczony.

Raport dla: Należności/ Zobowiązań – w przypadku zaznaczenia „Należności” pobierane są dane ze strony Winien, natomiast wybranie opcji „Zobowiązania” powoduje pobieranie danych ze strony Ma. Dekret z ujemną kwotą po stronie Wn w strukturze wiekowej rozrachunków zostanie ujęty jako zobowiązanie, natomiast dekret z ujemną kwotą po stronie Ma jako należność.

Dla kont: od … do … – użytkownik ma możliwość podania zakresu kont.

Waluta – domyślnie jest wybrana waluta „-wszystkie-„ i wyświetlane są kwoty w walucie systemowej (PLN). Jeśli użytkownik wybierze konkretną walutę, wtedy wyświetlane będą kwoty w walucie obcej.

Uwzględniać zapisy w buforze – zaznaczenie tego parametru powoduje, że są uwzględniane dekrety zarówno zatwierdzone jak i w buforze. Odznaczenie tego parametru skutkuje pobieraniem do analizy tylko dekretów zatwierdzonych.

Obliczenia według: Terminu płatności/ Daty księgowania – dla wybranej pierwszej opcji dekrety są grupowane do poszczególnych przedziałów na podstawie terminu płatności, natomiast jeśli została wybrana druga opcja – według daty księgowania.

Przedziały – domyślnie podpowiadają się następujące przedziały:

• Przedział 1 – do 30 dni (1-30 dni),
• Przedział 2 – do 60 dni (31-60 dni),
• Przedział 3 – do 90 dni (61-90 dni),
• Przedział 4 – do 180 dni (91-180 dni),
• Przedział 5 – do 360 dni (181-360 dni).

Użytkownik ma możliwość zdefiniowania własnych przedziałów.

Zakładka [Dane serii wykresu] zawiera wyniki wykonywanej analizy w formie tabeli z wynikami. Po podwójnym kliknięciu na wybrany wiersz, wyświetlane są dekrety wchodzące do wybranego przedziału. Wyświetlenie dekretów następuje także po jednokrotnym kliknięciu na wybranej części wykresu. Do listy zapisów tworzących wybrany przedział użytkownik może także przejść za pomocą ikony  Wprzód albo kombinacji klawiszy <CTRL>+<RIGHT> lub ikony  Na koniec albo kombinacji klawiszy <CTRL>+<END>.

Na zakładce [Dane serii wykresu] użytkownik ma możliwość ustalenia podobnych parametrów jak na zakładce [Wykres].

Wykonanie analizy: stan aktualny / na wybrany dzień – analogicznie jak na zakładce [Wykres].

Analiza na dzień – analiza jest wykonywana historycznie, na zadany przez użytkownika dzień.

Raport dla: Należności / Zobowiązań / Wszystkich – analogicznie jak na zakładce [Wykres]. Dodatkowo użytkownik może wybrać opcję Wszystkich, co powoduje wyświetlenie zapisów zarówno ze strony Wn jak i Ma wybranego zakresu kont. W takiej sytuacji należności będą prezentowane ze znakiem plus, a zobowiązania ze znakiem minus.

Dla kont: od … do … – analogicznie jak na zakładce [Wykres].

Waluta – analogicznie jak na zakładce [Wykres].

Uwzględniać zapisy w buforze – analogicznie jak na zakładce [Wykres] .

Obliczenia według: Terminu płatności / Daty księgowania – analogicznie jak na zakładce [Wykres].

Terminowość: Wszystkie / w terminie / Po terminie – wybranie jednej z tych opcji powoduje wyświetlenie zapisów o wybranym statusie płatności.

Przedziały –.domyślnie podpowiadają się przedziały analogiczne jak na zakładce [Wykres]. Użytkownik może wybrać przedział, dla którego zostaną wyświetlone zapisy. Dostępne są następujące możliwości:

• Przedział 1 – do 30 dni (1-30 dni),
• Przedział 2 – do 60 dni (31-60 dni),
• Przedział 3 – do 90 dni (61-90 dni),
• Przedział 4 – do 180 dni (91-180 dni),
• Przedział 5 – do 360 dni (181-360 dni),
• Więcej – powyżej 360 dni.

Wydruki dla struktury wiekowej rozrachunków księgowych

Z zakładki [Wykres] dostępny jest wydruk Wykres [Struktura wiekowa rozrachunków księgowych].

Z zakładki [Dane serii wykresu] dla analizy „Struktura wiekowa rozrachunków księgowych” dostępny jest Wydruk struktury wiekowej zawierający tabelę z kwotami zapisów w poszczególnych przedziałach, a także informacje o wybranych parametrach.

Z zakładki [Dane serii wykresu], dla analizy „Zapisy struktury wiekowej rozrachunków księgowych”, dostępne są następujące wydruki:

• Zapisy struktury wiekowej wg kont,
• Suma zapisów struktury wiekowej wg kont,
• Zapisy struktury wiekowej wg podmiotów,
• Suma zapisów struktury wiekowej wg podmiotów,
• Zapisy struktury wiekowej. 

Wprowadzenie

W systemie użytkownicy mają możliwość wystawiania dokumentów w walucie obcej. Wartość poszczególnych pozycji oraz całego dokumentu jest prezentowana w walucie, w której dokument jest wystawiany.

Wszystkie informacje dotyczące płatności są rejestrowane w module Kasa/Bank, gdzie również widoczna jest waluta, w której dany dokument został wystawiony.

Definiowanie walut i kursów

Aby prawidłowo przeliczać wartości dokumentu w różnych walutach, konieczne jest zdefiniowanie kursów walut. W systemie może funkcjonować kilka typów kursów (np. kurs w banku PKO S.A., kurs średni NBP itp.). Użytkownik może definiować te rodzaje kursów z poziomu Start/ Konfiguracja/ program/ Ogólne/ Typy kursów walut.

Kurs domyślny:

Jeden z zdefiniowanych kursów musi być oznaczony jako domyślny. Kurs domyślny będzie automatycznie proponowany na każdym nowym dokumencie walutowym. Aby ustawić kurs jako domyślny, użytkownik powinien zaznaczyć parametr Domyślny na formularzu typu kursu.

Użytkownik ma możliwość definiowania listy walut, które mogą być używane w programie w Start/ Konfiguracja/ program/ Ogólne/ Waluty.

W tym miejscu można:

• Dodawać nowe waluty – Więcej na ten temat znajduje się w artykule Formularz waluty
• Edytować istniejące waluty – Więcej na temat walut znajduje się w artykule Waluty
• Usuwać waluty – Należy pamiętać, że usunięcie waluty, która jest używana w dokumentach, może spowodować problemy z ich archiwizacją, odczytem oraz obliczeniami finansowymi. Blokowana jest możliwość usunięcia waluty PLN oraz EUR.
• Określić notowanie kursu dnia – Więcej informacji na ten temat znajduje się w artykule Formularz wprowadzania kursu waluty.

Istnieje możliwość zdefiniowania parametrów w Start/ Konfiguracja/ Program/ Ogólne/ Parametry oraz Start/ Konfiguracja/ Firma/ Ogólne/ Parametry, które pomagają w zarządzaniu kursami walut.

Parametry te to:

• Pokazuj formularz kursów walut po wejściu do programu, jeśli nie był aktualizowany
• Automatycznie pobieraj kursy walut
• Pobieraj kurs waluty z dnia poprzedniego dla dokumentów przychodowych
• Pobieraj kurs waluty z dnia poprzedniego dla dokumentów kosztowych wg daty

Parametry te zostały opisane w artykule Parametry/Program oraz artykule Parametry/Firma

Jeśli parametry są odznaczone – wtedy podczas wystawiania dokumentu:

• dla kontrahentów o statusie wewnątrzunijny/wewnątrzunijny trójstronny – program pobiera na dokument kurs z dnia poprzedzającego datę wystawienia.
• dla kontrahentów o statusie krajowy/pozaunijny – program porównuje daty na dokumencie, wybiera wcześniejszą i pobiera kurs z dnia poprzedzającego tę datę.
• Pobieraj ostatnio ustalony kurs waluty (nie ostrzegaj o braku kursu) – zaznaczenie tego parametru powoduje, że program będzie pobierał ostatnio wprowadzony kurs waluty, jeśli w danym dniu kurs dla waluty w której jest wystawiony dokument nie został ustalony. Jeśli parametr nie jest zaznaczony, program wyświetla ostrzeżenie o braku kursu.

Wprowadzanie dokumentów w walucie obcej

Aby umożliwić wystawianie dokumentów w walucie innej niż systemowa (PLN), należy zaznaczyć parametr Zezwalaj na zmianę waluty dokumentu (Start/ Konfiguracja/ Firma/ Handel/ Parametry</>). Zaznaczenie tego parametru pozwala operatorowi na wybór waluty przy edycji dokumentu.

Aby umożliwić wystawianie dokumentów w walucie innej niż systemowa (PLN), należy zaznaczyć parametr Zezwalaj na zmianę waluty dokumentu (Start/ Konfiguracja/ Firma/ Handel/ Parametry). Zaznaczenie tego parametru pozwala operatorowi na wybór waluty przy edycji dokumentu.

Na formularzu dokumentów takich jak faktura sprzedaży lub faktura zakupu, wybór waluty jest dostępny na zakładce [Płatności], natomiast w przypadku innych dokumentów, na zakładce [Dodatkowe]. Domyślna waluta kontrahenta pobierana jest z jego formularza (zakładka [Płatności], pole Domyślna waluta).

W sytuacji, gdy dokument zawiera już pozycje, zmiana kontrahenta nie powoduje zmiany waluty.

Przy wybraniu waluty innej niż PLN, na formularzu dokumentu pojawią się pola związane z typem kursu i notowaniem, jakie mają być wykorzystane na dokumencie:

• Data kursu – data, według której pobrano notowanie waluty. Data kursu jest sugerowana na podstawie parametrów konfiguracyjnych, ale użytkownik ma możliwość jej modyfikacji, co automatycznie powoduje pobranie kursu z odpowiedniego dnia.
  Notowanie kursu pobierane jest zgodnie z ustawieniem parametrów w menu Start/Konfiguracja/ Firma/ Ogólne/ Parametry: Pobieraj kurs waluty z dnia poprzedniego dla dokumentów przychodowych, Pobieraj kurs waluty z dnia poprzedniego dla dokumentów kosztowych wg daty (działanie parametrów zostało opisane w punkcie Definiowanie walut i kursów).

• Typ kursu – domyślnie proponowany jest typ kursu określony w konfiguracji jako domyślny. Użytkownik może wybrać inny kurs spośród zdefiniowanych w programie.
• Kurs – kurs waluty, który zostanie pobrany z tabeli kursów walut i nie może być edytowany bezpośrednio na dokumencie.
  W przypadku, gdy kurs ma być zmieniony tylko na potrzeby aktualnie wystawianego dokumentu, możliwe jest zastosowanie kursu ręcznego. Na zakładce [Płatności] w polu Typ kursu należy wybrać opcję Kurs ręczny, a następnie wprowadzić odpowiedni kurs. Taki kurs zostanie zapisany wyłącznie dla tego konkretnego dokumentu, bez wprowadzania go do tabeli kursów w konfiguracji.

Zasady wystawienia dokumentów w walucie

• Na dokumentach w walucie obcej domyślnie nie jest naliczany podatek VAT, ale użytkownik ma możliwość jego naliczenia dla wszystkich lub tylko wybranych pozycji (szczegółowe zasady opisane zostały w punkcie Naliczanie podatku VAT na dokumentach walutowych).
• Podczas zatwierdzania dokumentu w walucie obcej, program sprawdza, czy kontrahent ma status krajowy – w takim przypadku poinformuje o tym użytkownika.
• Jeśli dokument jest wystawiony w walucie obcej – nie jest możliwa jego fiskalizacja.
• Wystawianie dokumentów w walucie obcej nie dotyczy paragonów oraz korekt do paragonów (te dokumenty zawsze wystawiane są w walucie systemowej – PLN).
• Zmiana waluty i kursu nie jest możliwa na fakturze, która powstała z przekształcenia paragonu (takie dokumenty zawsze są w PLN).
• W przypadku rozliczania zaliczek, program proponuje tylko zaliczki w walucie zgodnej z walutą dokumentu.
  • Jeśli użytkownik zmieni walutę po wybraniu zaliczek, program automatycznie proponuje nową listę zaliczek zgodnych z nową walutą, a wszystkie wcześniej wybrane informacje o rozliczanych kwotach zostaną utracone.
  • Więcej na ten temat znajduje się w artykule Rozliczanie zaliczek
• Marża na dokumentach w walutach obcych zawsze wyrażana jest w walucie systemowej (PLN).
• W historii kontrahenta oraz historii towaru, dokumenty w walucie obcej przeliczane są na PLN zgodnie z kursem ustalonym na dokumencie.
• Na bilansie handlowym towaru, jeśli cena zakupu była w walucie obcej, jej wartość jest przeliczana na PLN według kursu podanego na dokumencie.

Naliczanie podatku VAT na dokumentach walutowych

Aby naliczać podatek VAT na dokumentach walutowych, należy zaznaczyć parametr VAT na fakturach w walucie w Start/ Konfiguracja/ Firma/ Handel/ Parametry.

• Dla kontrahentów o statusie krajowym VAT jest naliczany automatycznie. Stawka VAT dla poszczególnych pozycji dokumentu jest pobierana zgodnie z ustawieniami na kartach towarów, jednak użytkownik ma możliwość jej zmiany.
  Domyślnie zaznaczony jest parametr Naliczaj VAT (zakładka [Płatności]), który można odznaczyć. Po jego odznaczeniu stawki VAT dla wszystkich pozycji zostaną ustawione na 0% (dla towarów) lub jako nie podlega (dla usług).
• W przypadku kontrahentów zagranicznych (wewnątrzunijnych oraz pozaunijnych), program nie naliczy automatycznie podatku (pod warunkiem, że jest zaznaczony parametr Podatnik VAT czynny/Aktywny w VIES na zakładce [Kontrahent])
• Wystawiając dokument walutowy proponowane są stawki VAT 0% lub nie podlega, natomiast użytkownik ma możliwość:
  • Zmienić stawkę VAT na formularzu pozycji dokumentu dla poszczególnych pozycji dokumentu.
  • Zmienić stawki VAT globalnie dla wszystkich pozycji na dokumencie. Parametr Naliczaj VAT na zakładce [Płatności] umożliwia automatyczne naliczanie VAT na dokumentach walutowych. Po jego zaznaczeniu, VAT jest naliczany automatycznie dla każdej pozycji dokumentu, pobierając stawkę VAT z karty towaru/ usługi.Jeśli parametr jest zaznaczony, dla każdej dodawanej pozycji podatek VAT jest naliczany automatycznie. Jeśli użytkownik odznaczy parametr – na wszystkich pozycjach stawki VAT zostaną na nowo ustawione na 0%/ nie podlega.
• W przypadku kontrahentów zagranicznych (wewnątrzunijnych oraz pozaunijnych), na których parametr Podatnik VAT czynny/Aktywny w VIES na zakładce [Kontrahent] jest odznaczony, stawka VAT zostanie przeniesiona zgodnie z ustawieniem na kartach towarów.Należy pamiętać, że na parametr Podatnik VAT czynny/Aktywny w VIES ma wpływ ustawienie w konfiguracji dotyczące automatycznej weryfikacji statusu VAT/VAT-UE na dokumentach handlowych. Więcej informacji na ten temat znajduje się w artykule Weryfikacja statusu VAT/VAT-UE kontrahenta

Wartość VAT jest wyliczana od wartości dokumentu w PLN, w zależności od sposobu liczenia dokumentu:

• od wartości netto – w przypadku dokumentów wyliczanych algorytmem od netto
• od wartości brutto – w przypadku dokumentów wyliczanych algorytmem od brutto

Wartości w tabeli VAT na dokumencie są wykazywane zawsze w PLN. Również na wydrukach standardowych dokumentów walutowych tabela VAT (wartość netto, brutto i VAT) jest drukowana w PLN.

Kwota płatności jest wyliczana na podstawie wartości brutto dokumentu, przeliczonej na walutę po kursie podanym w nagłówku dokumentu.

Procedura szczególna SME

W programie dostępne są funkcjonalności pozwalające na ewidencjonowanie dokumentów handlowych w systemie procedury szczególnej SME, która obowiązuje od 1 stycznia 2025 roku. Korzystanie z procedury SME umożliwia przedsiębiorcom mającym siedzibę działalności gospodarczej na terenie Unii Europejskiej korzystanie ze zwolnienia z VAT w państwie członkowskim. Funkcjonalność została szczegółowo opisana w artykule Procedura szczególna SME 

Procedura OSS

W programie dostępne są również funkcje związane z pakietem VAT e-commerce, który obowiązuje od 1 lipca 2021 roku. W skutek tych zmian w przepisach, w przypadku sprzedaży wysyłkowej (transakcje z konsumentami z innych krajów Unii Europejskiej) po przekroczeniu wartości 10.000 EUR łącznej sprzedaży do krajów UE, dostawca zobowiązany jest do przystąpienia do procedury VAT-OSS lub do rejestracji VAT w kraju przeznaczenia i rozliczania podatku VAT w tym kraju. Poprzez uczestnictwo w nowej procedurze VAT-OSS możliwe jest uniknięcie rejestracji do celów rozliczenia VAT w każdym kraju członkowskim, do którego dostarczane są towary. Procedura VAT-OSS umożliwia również rozliczenie podatku VAT z tego tytułu na jednej deklaracji składanej elektronicznie. Funkcjonalność została szczegółowo opisana w artykule OPT089 – Pakiet VAT e-commerce (OSS).

Płatność VAT w PLN w przypadku dokumentów dla kontrahentów o statusie krajowy, na fakturach sprzedaży i fakturach zakupu w walucie, istnieje możliwość naliczania płatności podatku VAT w PLN. Wówczas płatność jest podzielona na kwotę netto w walucie oraz VAT w PLN.

W Start/ Konfiguracja/ Firma/ Handel/ Parametry znajduje się parametr Płatność VAT w PLN na fakturach krajowych w walucie dostępny do edycji po zaznaczeniu VAT na fakturach w walucie.

Jeżeli parametr zostanie zaznaczony w konfiguracji, wówczas na dokumencie wystawionym dla kontrahenta krajowego, po zmianie waluty na zakładce [Płatności] automatycznie będą widoczne i zaznaczone parametry Naliczaj VAT, Płatność VAT w PLN.

Płatność dokumentu dzielona jest na dwie części – kwotę netto w walucie i kwotę VAT w PLN liczoną po kursie z dokumentu. Do preliminarza płatności przenoszone są obie płatności. Podziału płatności dokumentu na raty można wykonać z poziomu dokumentu tylko dla kwoty netto w walucie. Płatność VAT w PLN można podzielić jedynie z poziomu menu Kasa/Bank/ Preliminarz płatności.

Wyłącznie na fakturach wystawionych dla krajowego podmiotu gospodarczego z płatnością VAT w PLN można zastosować mechanizm podzielonej płatności. Szczegóły tej funkcjonalności zostały opisane w artykule Mechanizm podzielonej płatności.

Na standardowych wydrukach takich jak np. Faktura VAT (sPrint) oddzielnie wykazywana jest kwota do zapłaty w walucie, oddzielnie kwota VAT w PLN.

Standardowo program Comarch ERP Optima umożliwia zamieszczenie zagranicznego numeru rachunku bankowego na wydruku faktury. Aby był on widoczny, należy postępować zgodnie z artykułem: Co zrobić, aby zagraniczny numer rachunku bankowego pojawił się na wydruku faktury?

Przeliczanie wartości dokumentów

Podczas wprowadzania pozycji na dokument, program przelicza wartości cen w zależności od waluty dokumentu oraz waluty, w jakiej określona jest cena na karcie cennikowej.

Warto pamiętać, że w zależności od algorytmu wyliczania dokumentu proponowane są ceny bez podatku – w przypadku wyliczania od netto, lub z podatkiem – w przypadku wystawiania dokumentu od brutto.

Na dokumentach liczonych od brutto – ceny z podatkiem będą proponowane nawet wtedy, gdy użytkownik nie będzie naliczał podatku na dokumentach (stawka 0% lub nie podlega).

Podczas wprowadzania pozycji na dokument, program porównuje walutę dokumentu z walutą, w jakiej określona jest cena na karcie cennikowej. Jeśli waluty te nie są zgodne, program przelicza je według domyślnego kursu:

• Dokument w PLN i cena w cenniku w walucie obcej: Jeśli dokument jest wystawiany w PLN, a cena na karcie towaru jest określona w walucie obcej, program przelicza cenę na PLN na podstawie kursu zdefiniowanego jako domyślny dla danej waluty, obowiązujący dacie dokumentu.
• Dokument w walucie obcej i cena w cenniku w PLN: W przypadku, gdy dokument jest wystawiany w walucie obcej, a cena na karcie cennikowej jest określona w PLN, cena w PLN jest przeliczana na walutę dokumentu. Jeśli użytkownik zmieni kurs na dokumencie, cena w PLN pozostaje niezmieniona, a przeliczana jest cena w walucie obcej.
• Dokument w walucie obcej i cena w cenniku w tej samej walucie: Gdy dokument jest wystawiany w walucie, w której również określona jest cena na karcie, cena w walucie zostaje zachowana, natomiast wartość w PLN jest przeliczana zgodnie z aktualnym kursem. Zmiana kursu na dokumencie wpływa na wartość w PLN, pozostawiając cenę walutową niezmienioną.

Zasady te nie mają zastosowania podczas przekształcania (np. RO ->FS, FPF -> FS) lub kopiowania dokumentów, gdzie cena poszczególnych pozycji w walucie pozostaje niezmieniona (waluta pobierana jest z dokumentu źródłowego), niezależnie od tego, w jakiej walucie została zdefiniowana na karcie towaru.

Formularz pozycji na dokumentach w walucie

Na formularzu pozycji dokumentów (FS, FPF, RO, FZ, ZD, WZ, PZ) ceny i wartości pozycji mogą być prezentowane w dwóch lub trzech kolumnach, w zależności od waluty dokumentu oraz waluty cennika towaru:

• Kolumna I: zawiera ceny wyrażone w walucie dokumentu.
• Kolumna II: zawiera ceny wyrażone w walucie z cennika.
• Kolumna III: zawiera ceny wyrażone w PLN.

W zależności od waluty dokumentu oraz waluty, w której zdefiniowana jest cena na karcie cennikowej, na formularzu pozycji może pojawić się do trzech kolumn zawierających cenę oraz wartość pozycji w poszczególnych walutach:

Poniżej opisano kilka możliwych kombinacji walut podczas wystawiania dokumentu oraz związane z tym zmiany w wyglądzie formularza pozycji:

Dokument wystawiany w PLN. Cena w cenniku w PLN:

	KOLUMNA 1	KOLUMNA II	KOLUMNA III
ILOŚĆ	10 SZT.
CENA	100 PLN
RABAT	10%
CENA z RABATEM	90 PLN
WARTOŚĆ	900 PLN

Dokument wystawiany w walucie (USD). Cena w cenniku w PLN. Kurs na dokumencie: 1 USD = 4 PLN. Cena w PLN jest przeniesiona z cennika, a cena w walucie obcej (USD) jest przeliczona:

	KOLUMNA 1	KOLUMNA II	KOLUMNA III
ILOŚĆ	10 SZT.
CENA	100 USD	400 PLN
RABAT	10%
CENA z RABATEM	90 USD	360 PLN
WARTOŚĆ	900 USD	3600 PLN