W menu Handel dostępny jest Raport braków pozwalający w przejrzysty sposób generować zamówienia towarów w oparciu o aktualne stany magazynowe i normatywy ustalone na formularzu towaru. Zasady obsługi okna zostały opisane szczegółowo w artykule Standardy w programie.

Lista towarów, która zostanie wygenerowana w raporcie braków, może dotyczyć wszystkich towarów w magazynie lub może zostać zawężona zgodnie z określonymi przez użytkownika zasadami:

Grupa – po wskazaniu grupy lista zawężona zostanie do towarów należących do danej grupy asortymentowej. Podczas filtrowania uwzględniane są wszystkie grupy, do których należy towar, wskazane na zakładce [Grupy] kartoteki towarowej. Jeżeli grupa nie zostanie wskazana, w raporcie uwzględnione zostaną wszystkie towary.

Dostawca – po wskazaniu dostawcy lista zostanie zawężona do towarów, które na kartach (zakładka [Dodatkowe]) mają przypisanego określonego dostawcę. Jeżeli dostawca nie zostanie wskazany, w raporcie uwzględnione zostaną wszystkie towary.

Magazyn – raport wyliczany jest dla wskazanego magazynu (lub dla wszystkich magazynów, jeżeli pole Magazyn będzie puste). Lista wyboru składa się z magazynów lokalnych zdefiniowanych w menu Ogólne/ Inne/ Magazyny. W oknie raportu w pierwszej kolejności podpowiada się:

• Magazyn domyślny operatora ustalany w menu Start/Konfiguracja/ Program/ Użytkowe/ Operatorzy na karcie operatora (zakładka [Parametry], podzakładka [Handel, Serwis]). Jeżeli dodatkowo operator ma wyłączony parametr Prawo do zmiany magazynu domyślnego – listy, pole dotyczące wskazania magazynu będzie zablokowane do zmiany.
• Jeżeli nie ustalono domyślnego magazynu dla operatora, podpowiada się magazyn domyślny dla stanowiska zdefiniowany w menu Start/Konfiguracja/ Stanowisko / Handel/ Parametry.
• Jeżeli nie wskazano magazynu domyślnego dla operatora lub stanowiska, w oknie raportu podpowiada się magazyn główny. Po zmianie magazynu, w oknie pamiętany jest ostatnio wskazany magazyn.

Data – zgodnie z wybraną datą wyświetlone zostaną na raporcie informacje dotyczące towarów (ilość, rezerwacje, zamówienia). Na podstawie tych danych program ustala ilość towaru, którą należy zamówić.

Lista towarów składa się z kolumn:

Kod – jednoznacznie określający towar, pobierany z karty cennikowej.

Nazwa – pełna nazwa towaru, pobierana z karty cennikowej.

Ilość – ilość towaru znajdująca się w magazynie.

Ilość zamawiana – ilość towaru jaką należy zamówić, wyliczona w raporcie na podst. wskazanych parametrów, z możliwością ręcznej modyfikacji.

JM – jednostka miary towaru. Pobierana jest z karty towaru (menu Ogólne/ Cennik, Pozycja cennika, zakładka [Dodatkowe]) zgodnie z ustawieniem w polu:

Cena – proponowana jest ostatnia cena zakupu towaru, z możliwością modyfikacji przez użytkownika.

• Pole jest blokowane do zmiany jeżeli w menu Start/Konfiguracja/ Program/ Użytkowe/ Operatorzy na karcie operatora (zakładka [Parametry], podzakładka [Handel, Serwis]) odznaczono Prawo do zmian cen na ZD.
• Pole jest ukrywane jeżeli w menu Start/Konfiguracja/ Program/ Użytkowe/ Operatorzy na karcie operatora (zakładka [Parametry], podzakładka [Handel, Serwis]) odznaczono Dostęp do cen zakupu.

Waluta – waluta ostatniej ceny zakupu towaru.

Wartość netto [PLN] – wartość pozycji w PLN wyliczona jako iloczyn zamawianej ilości i ceny.

• Pole jest ukrywane jeżeli w menu Start/Konfiguracja/ Program/ Użytkowe/ Operatorzy na karcie operatora (zakładka [Parametry], podzakładka [Handel, Serwis]) odznaczono Dostęp do cen zakupu.

Ilość minimalna (ilość minimalna towaru jaka powinna znajdować się na magazynie), Ilość minimalna JM (jednostka miary dla ilości minimalnej), Ilość maksymalna, Ilość maksymalna JM, Zamawiać po, Zamawiać po JM – wartości kolumn pobierane są z kart cennikowych (zakładka [Dodatkowe] – sekcja Zamówienia).

Rezerwacje – zarezerwowana ilość towaru.

Braki – ilość towaru jaką należy zamówić u dostawcy, aby zrealizować wszystkie rezerwacje.

Zamówienia – ilość towaru jaka została już zamówiona.

Braki pozostałe – wyliczane są jako różnica między brakami a zamówieniami.

Nr katalogowy – numer katalogowy towaru, pobierany z karty cennikowej.

Dostawca – kod dostawcy wskazany na karcie towarowej.

Kod u dostawcy – kod towaru u dostawcy pobierany z karty cennikowej.

Typ – typ zasobu (TP – towar prosty, TZ – towar złożony).

Przyciski dostępne w oknie Raportu braków:

Utwórz dokument zamówienia (ZD) – Zamówienie u Dostawcy tworzone na podstawie wyliczonego raportu braków.

Utwórz dokument przyjęcia wewnętrznego produktów (PWP) – można utworzyć PWP dla towarów złożonych (towary złożone w kolumnie Typ mają wartość TZ).

Znajdź towary (generuj Raport braków) – po zmianie parametrów wyliczania raportu na przycisku pojawia się wykrzyknik: . Jeśli użytkownik zmodyfikował pozycje raportu (zmienił ilość, cenę, dodał lub usunął pozycje), wówczas ponowne przeliczenie raportu spowoduje utratę tych informacji.

Dodaj – umożliwia dodanie do raportu kolejnego towaru. Powoduje wygenerowanie listy zasobów magazynowych, z możliwością jednoczesnego wskazania wielu pozycji.

Otwórz – edycja pozycji w oknie raportu (umożliwia ręczną zmianę ilości zamawianej oraz ceny).

Usuń – usunięcie wskazanej pozycji z raportu.

Zamknij okno.

Algorytmy wyliczania Raportu

Raport braków pozwala ustalić listę towarów, które powinno się dokupić do magazynu w ilości wynikającej z wskazanych przez operatora w oknie raportu parametrów.

Parametry:

• Liczony wg: normatywów:

Podczas wyliczania raportu braków użytkownik może uwzględnić normatywy ustalone na kartotece towarowej (Handel/ Zasoby/ Pozycja cennika, zakładka [Dodatkowe]):

• Liczony wg: sprzedaży za okres (od/ do) – podczas wyliczania zamawianej ilości towaru uwzględniana jest ilość towaru sprzedana na Paragonach i Fakturach Sprzedaży. W polach od/ do domyślnie podpowiada się poprzedni miesiąc, użytkownik ma możliwość zmiany okresu. Ilość sprzedaży ustalana jest:
  • na podstawie daty wystawienia widniejącej na PA, FA,
  • dla FA, PA na których wskazano magazyn zgodny z magazynem wybranym w oknie raportu braków (uwzględniany jest magazyn z nagłówka dokumentu, a nie poszczególnych pozycji).

Wyliczając raport braków użytkownik może zdecydować czy chce uwzględniać sprzedaż towaru w zadanym okresie (FA, PA) czy też rezerwacje towaru na magazynie (FA, PA, RO). Po zaznaczeniu Wg sprzedaży za okres opcja Uwzględniaj rezerwacje jest niedostępna. I odwrotnie, decydując się uwzględnienie rezerwacji towaru nie można zaznaczyć parametru dotyczącego sprzedaży.

• w przypadku nie uwzględnienia normatywów zamawiana jest ilość sprzedana, pomniejszona o aktualny stan na magazynie i ewentualnie pomniejszona dodatkowo o ilość już zamówioną (w zależności od ustawienia parametru Uwzględniać zamówienia).
• W przypadku uwzględnienia stanu minimalnego towar zamawiany jest w ilości, która pozwoli uzupełnić stan minimalny.
• W przypadku uwzględnienia stanu maksymalnego program sprawdza, czy po zamówieniu ilości nie zostanie przekroczony stan maksymalny towaru.
  • Jeśli nie – zamawiana jest ilość wyliczona.
  • Jeśli tak – ilość zamawiana jest zmniejszana, tak by nie przekroczyła stanu maksymalnego.
• Uwzględniaj rezerwacje – jeśli parametr jest zaznaczony, wówczas do ilości wyliczonej jako zamówienia (na przykład do stanu minimalnego) doliczana jest dodatkowo ilość zarezerwowana.
• Uwzględniaj zamówienia – jeśli parametr jest zaznaczony, wówczas ilość brakująca zostanie pomniejszona o już złożone zamówienia.
• Liczony wg: wskazanych rezerwacji– raport braków generowany jest w oparciu o wskazane dokumenty Rezerwacji Odbiorcy.

– po naciśnięciu przycisku należy wskazać konkretne Rezerwacje Odbiorcy, dla których zostanie wyliczony Raport braków.

• Uwzględniaj stan towaru – jeżeli parametr jest zaznaczony, program wylicza do zamówienia ilość towaru będącą różnicą między ilością z rezerwacji a ilością towaru w magazynie. Jeżeli parametr nie jest zaznaczony, do zamówienia generowana jest ilość z RO.

Wyliczanie raportu w oparciu o zaznaczone kombinacje parametrów – przykłady

Poniżej przedstawiono kilka przykładów wyliczania raportu braków w oparciu o zaznaczone przez użytkownika kombinacje parametrów. Należy zdecydować czy w raporcie chcemy uwzględnić sprzedaż towaru (Faktury Sprzedaży, Paragonu) czy też rezerwacje towaru na magazynie (Faktury Sprzedaży, Paragony, rezerwacje Odbiorcy).

Dane ogóle do wyliczeń:

• Stan bieżący 5 szt.
• Stan min. 120 szt.
• Stan maks. 250 szt.
• Rezerwacje 15 szt.
• Zamówienia 17 szt.
• Zamawiać po 4 szt.

Raport liczony wg parametrów:

• Normatywy: nie uwzględniaj
• uwzględniać rezerwacje: tak
• uwzględniać zamówienia: nie

Zamówiona ilość:

• Ilość zarezerwowana pomniejszona o stan: 15 szt. – stan: 5 szt. = 10 szt.
• Program szuka najbliższej ilości podzielnej przez zamawiać po (4).
• W przypadku ustawienia normatywów: nie uwzględniaj oraz do stanu min. zawsze na raporcie pojawi się ilość co najmniej równa (lub większa od) ilości wyliczonej, podzielna przez 4. W przypadku ilości maksymalnej ilość zamawiana nie może przekroczyć ilości wyliczonej.
• Na raporcie pojawi się 12 szt.

Raport liczony wg parametrów:

• Normatywy: stan minimalny
• uwzględniać rezerwacje: tak
• uwzględniać zamówienia: tak

Zamówiona ilość:

• Dopełnienie do stanu min: 120 – 5 = 115 szt.
• Program dolicza rezerwacje: 115 + 15 = 130 szt.
• Następnie odejmuje istniejące zamówienia: 130 – 17 = 113
• Szukamy najbliższej ilości podzielnej przez zamawiać po (4), większej lub równej 113.
• Najbliższa ilość, która będzie co najmniej równa wyliczonej ilości to 116.

Raport liczony wg parametrów:

• Normatywy: stan maksymalny.
• uwzględniać rezerwacje: tak
• uwzględniać zamówienia: tak

Zamówiona ilość:

• Dopełnienie do stanu maksymalnego: 250 – 5 = 245 szt.
• Program dolicza rezerwacje: 245 + 15 = 260 szt.
• Następnie odejmuje zamówienia: 260 – 17 = 243 szt.
• Program szuka najbliższej ilości podzielnej przez zamawiać po (4)
• Stan maksymalny nie może zostać przekroczony, czyli zamówione zostanie 240 szt.

Raport liczony wg sprzedaży:

• Ilość sprzedana: 102 szt.
• Normatywy: nie uwzględniaj.
• uwzględniać zamówienia: tak

Zamówiona ilość:

• Program wylicza ilość potrzebną do uzupełnienia stanu do ilości sprzedanej: 102 – 5 = 97 szt.
• Następnie odejmuje zamówienia: 97 – 17 = 80 szt.
• Program szuka najbliższej ilości podzielnej przez zamawiać po (4), czyli zamówione zostanie 80 szt.

Raport liczony wg sprzedaży:

• Ilość sprzedana: 102 szt.
• Normatywy: stan minimalny.
• uwzględniać zamówienia: tak

Zamówiona ilość:

• Program porównuje ilość sprzedaną ze stanem minimalnym. Ponieważ ilość sprzedana < stan minimalny – raport uzupełni zamówienie do stanu minimalnego
• Program wylicza ilość potrzebną do uzupełnienia stanu do ilości minimalnej: 120 – 5 = 115 szt.
• Następnie odejmuje zamówienia: 115 – 17 = 98 szt.
• Program szuka najbliższej ilości podzielnej przez zamawiać po (4), czyli zamówione zostanie 100 szt.

Raport liczony wg sprzedaży:

• Ilość sprzedana: 130 szt.
• Normatywy: stan minimalny.
• uwzględniać zamówienia: tak

Zamówiona ilość:

• Program porównuje ilość sprzedaną ze stanem minimalnym. Ponieważ ilość sprzedana > stan minimalny – raport uzupełni zamówienie do ilości sprzedanej
• Program wylicza ilość potrzebną do uzupełnienia stanu do ilości sprzedanej: 130 – 5 = 125 szt.
• Następnie odejmuje zamówienia: 125 – 17 = 108 szt.
• Program szuka najbliższej ilości podzielnej przez zamawiać po (4), czyli zamówione zostanie 108 szt.

Raport liczony wg sprzedaży:

• Ilość sprzedana: 270 szt.
• Normatywy: stan maksymalny.
• uwzględniać zamówienia: nie

Zamówiona ilość:

• Program porównuje ilość sprzedaną ze stanem maksymalnym. Ponieważ ilość sprzedana > stan maksymalny – raport uzupełni zamówienie do stanu maksymalnego (ilość po zamówieniu nie może przekroczyć maksymalnej w magazynie)
• Program wylicza ilość potrzebną do uzupełnienia stanu do ilości maksymalnej: 250 – 5 = 245 szt.
• Program szuka najbliższej ilości podzielnej przez zamawiać po (4), czyli zamówione zostanie 244 szt. (stan po zamówieniu nie przekroczy maksymalnego).

Edycja raportu

Po wskazaniu określonych parametrów, i wygenerowaniu raportu poprzez – Znajdź towary (Generuj Raport braków) zostanie automatycznie wyświetlona lista towarów wraz z ilością, którą należy zamówić. Użytkownik ma możliwość ręcznej modyfikacji raportu polegającej na:

• Usuwaniu istniejących pozycji.
• Dodawaniu nowych pozycji. Dodawane mogą być tylko towary, które nie zostały uwzględnione przy wyliczeniach automatycznych. W przypadku towarów już uwzględnionych w raporcie użytkownik może pozycję modyfikować.
• Zmianie ilości zamawianej. Jednostka miary pozostaje zawsze taka, w jakiej towar jest zamawiany, bez możliwości jej zmiany.
• Zmianie ceny zakupu. Proponowana przez program jest ostatnia cena zakupu. Jeśli Użytkownik ją zmodyfikuje to na tworzone zamówienie zostanie przeniesiona już cena podana na raporcie braków.

Generowanie Zamówienia u Dostawcy

Po wyliczeniu Raportu braków użytkownik może wygenerować Zamówienie u Dostawcy (Zamówienia u Dostawców). Na dokument ZD przenoszone są towary wykazane na raporcie w ilości z kolumny Ilość zamawiana, zgodnie z ceną ustaloną na oknie raportu.

Tworząc ZD należy wskazać jedną z opcji:

• wg dostawców – wygenerowanych zostanie tyle zamówień ilu dostawców występuje na kartotekach towarowych ( menu Handel/ Zasoby/ Pozycja cennika, zakładka [Dodatkowe]):

Dla każdego dostawcy tworzony jest odrębny dokument ZD. W przypadku towarów, które nie mają wskazanego dostawcy tworzony jest dokument ZD dla kontrahenta !Nieokreślonego!.

• dla kontrahenta – po zaznaczeniu parametru utworzony zostanie jeden wspólny dokument ZD dla wskazanego kontrahenta.

Dane na ZD utworzonym na podstawie Raportu braków:

• Schemat numeracji– domyślny schemat numeracji wskazany dla ZD w Konfiguracji firmy/ Handel/ Dokumenty.
• Kontrahent – w zależności od opcji wskazanej w oknie raportu (sekcja Zamówienia) będzie to dostawca ustalony na karcie towaru lub wskazany bezpośrednio w oknie raportu.
• Magazyn – domyślnie zgodny z magazynem wskazanym na raporcie braków. Jeżeli pole Magazyn pozostawiono puste ZD tworzone jest na:
  • Magazyn domyślny operatora,
  • Magazyn domyślny stanowiska,
  • Jeżeli nie wskazano magazynu domyślnego dla operatora, stanowiska, ZD tworzone jest na magazyn główny.

Jeżeli w menu Start/Konfiguracja/ Program/ Użytkowe/ Operatorzy na karcie operatora (zakładka [Parametry], podzakładka [Handel, Serwis]) ustalono dla operatora domyślny magazyn oraz wyłączono parametr Prawo do zmiany magazynu domyślnego – dokument, wówczas na ZD powstałym na podstawie raportu nie można zmienić magazynu wskazanego uprzednio w oknie raportu.

• Data wystawienia, termin dostawy – daty na ZD są zgodne z datą bieżącą widoczną w menu Narzędzia/ Data bieżąca – bez względu na datę, wg której został wyliczony raport braków.
• Kategoria, forma płatności, termin płatności– pobierane są z karty kontrahenta.
• Dla zamawianych towarów:
  • Ilość – jest zgodna z ilością wskazaną do zamówienia w Raporcie braków.
  • JM – jednostka miary przenoszona jest z Raportu braków.
  • pcz. – cena początkowa to ostatnia cena zakupu pobierana z karty towaru (zakładka Ogólne).
  • Cena z Rab. – cena z rabatem to cena wskazana dla towaru na raporcie braków.

Zamówienia, tworzone w oparciu o raport braków, są zapisywane do bufora i użytkownik może je jeszcze modyfikować (z poziomu listy Handel/ Zamówienia u dostawcy).

Aby usprawnić proces fakturowania, w programie możliwe jest automatyczne generowanie dokumentów rozchodowych dla składników usługi złożonej, w momencie przekształcania Faktury Sprzedaży/ Paragonu z taką usługą do dokumentów magazynowych.

Funkcjonalność jest dostępna dla usług złożonych, które mają na swojej karcie zaznaczony parametr Pobieranie składników na FS/PA.

Ustalenie szczegółowych warunków sprzedaży takiej usługi, w tym również modyfikacja receptury pobranej z karty usługi, możliwe są z poziomu formularza Faktury Sprzedaży oraz Paragonu. W oknie edycji pozycji, na zakładce [Składniki], użytkownik może zmienić skład receptury, wybrać inną, spośród dostępnych dla tej usługi lub też wprowadzić ręcznie składniki, jeżeli dla usługi nie utworzono żadnej receptury. Z poziomu podglądu pozycji dokumentu, na zakładce [Składniki] istnieje także możliwość eksportu/importu składników receptury poprzez ikonę Składniki receptury znajdującą się na wstążce

Dla wszystkich składników możliwe jest określenie: ilości, jednostki miary oraz magazynu. Jeśli w skład usługi złożonej wchodzi usługa prosta, użytkownik może określić jej koszt, wpisując odpowiednią wartość w kolumnie Wartość zakupu.

Magazyn dla ręcznie dodanych składników ustawiany jest zgodnie z aktualnie podanym magazynem dla usługi złożonej.

Jeżeli usługa złożona zostanie dodana na WZ, RO lub FPF, po przekształceniu do FS/PA dla usługi ustawiana jest domyśla receptura.

Składniki usługi złożonej po zatwierdzeniu FS/PA bez dokumentów magazynowych są rezerwowane lub pobierane zgodnie z ustawieniem inicjacji dokumentu w konfiguracji.

Po przekształceniu Faktury Sprzedaży lub Paragonu do dokumentów magazynowych, automatycznie tworzony jest Rozchód Wewnętrzny na wszystkie składniki usługi złożonej (również usługi proste). Data na RW jest ustawiana zgodnie z parametrem Przenoś daty sprzedaży/zakupu na dokumenty powiązane w Konfiguracji. Jeżeli na FS/PA oprócz usługi złożonej znajdują się również inne towary, wygenerowane zostaną dwa rodzaje dokumentów – RW dla składników usługi złożonej oraz WZ dla pozostałych towarów.

Jeżeli usługa złożona zostanie dodana najpierw na Wydaniu Zewnętrznym, jej składniki zostaną pobrane dopiero po przekształceniu WZ do Faktury Sprzedaży i zatwierdzeniu jej.

Faktury i Paragony, dla których zostanie utworzony dokument magazynowy dla składników, otrzymają status RW.

Aby przekształcić FS/PA do dokumentów magazynowych lub zapisać FS/PA z pobraniem, na magazynie muszą być dostępne wszystkie składniki.

Rozchód Wewnętrzny dla składników usługi

Wszystkie dokumenty RW utworzone dla składników usługi złożonej dostępne są na liście Rozchodów Wewnętrznych ze statusem FS lub PA. Powiązania między RW oraz FS/PA widoczne są na formularzach tych dokumentów na zakładce [Dokumenty].

Dokumenty RW powiązane z dokumentami handlowymi oraz korekty do takich RW można wyfiltrować korzystając z filtra Skojarzone z FS/PA, dostępnego na liście Rozchodów w filtrze zaawansowanym.

W Konfiguracji Firmy/ Magazyn/ Dokumenty użytkownik może przypisać odrębny schemat numeracji dla RW powiązanych z Fakturą Sprzedaży lub Paragonem.

Koszt usługi

Rzeczywisty koszt usługi złożonej wyliczany jest na podstawie składników pobranych dokumentem RW. Na Rozchód Wewnętrzny przenoszone są zarówno towary, jak i usługi wchodzące w skład usługi złożonej. Użytkownik nie ma możliwości wprowadzenia kosztu ręcznie, nie jest brany pod uwagę również koszt wpisany na karcie usługi złożonej na zakładce [Dodatkowe].

Rzeczywisty (w przypadku FS/PA z pobraniem) lub symulowany (dla FS/PA rezerwujących towar) koszt usługi złożonej jest widoczny podczas edycji pozycji na zakładce Składniki oraz jest uwzględniany przy wyliczaniu zysku z całej transakcji pod przyciskiem . Po wygenerowaniu dokumentów magazynowych, koszt zakupu składników jest aktualizowany na podstawie rzeczywistych kosztów pobranych zasobów oraz jest przepisywany do pola Koszt zakupu na zakładce [Szczegóły].

Jeżeli w konfiguracji zaznaczono parametr Konwersja FS/PA/PF/PZ do WZ – przenoś usługi na WZ, wtedy usługa wraz z kosztem zakupu pojawi się na Wydaniu Zewnętrznym. Ponieważ koszt dotyczący tej samej usługi pojawi się dwukrotnie w programie (na WZ oraz RW), należy mieć to na uwadze podczas obliczania kosztów rozchodu na podstawie dokumentów magazynowych.

W raportach RKZ faktury powiązane z Rozchodem Wewnętrznym uwzględniane są po zaznaczeniu parametru FS z WZ(RW).

Jeżeli Paragon z usługą złożoną zostanie przekształcony do Faktury Sprzedaży, koszt usługi będzie widoczny zarówno na PA, jak i FS. Po wygenerowaniu dokumentów magazynowych zostanie zaktualizowany na każdym dokumencie zgodnie z kosztem pobranych towarów.

Usługa złożona a kaucje

Opakowania kaucjonowane nie są wydawane dla składników usługi złożonej. Jeżeli na Fakturze lub Paragonie dodano usługę, której składnik jest powiązany ze schematem opakowań, opakowania, które mają być wydane dla tej transakcji należy dodać ręcznie na zakładce Kaucje lub wygenerować dla nich oddzielnie dokument WKA.

Korekta ilości

W przypadku korygowania usługi złożonej na Fakturze lub Paragonie, korektę ilości dla składników będących na Rozchodzie Wewnętrznym należy wykonać oddzielnie z poziomu listy RW. Jeżeli na dokumencie handlowym znajduje się taka usługa, program wyświetli przed wykonaniem korekty komunikat: Na dokumencie znajdują się usługi złożone. Korektę do dokumentu RW należy wykonać oddzielnie.

Wykonanie korekty do RW nie powoduje automatycznego korygowania składników na FS/PA. Korekta do RW będzie jednak uwzględniona przy wyliczaniu kosztu z transakcji pod przyciskiem  po zaznaczeniu parametru Uwzględniaj korekty.

Anulowanie dokumentów

Anulowanie dokumentu RW powiązanego z Fakturą lub Paragonem nie jest możliwe. Operacja ta jest możliwa jedynie poprzez anulowanie FS/PA. Przy anulowaniu dokumentu handlowego pojawi się pytanie, czy anulować również powiązane dokumenty magazynowe. Po udzieleniu odpowiedzi Tak, program anuluje paragon lub fakturę, oraz wszystkie powiązane WZ i RW. Po wybraniu Nie, dokumenty magazynowe pozostaną w bazie.

Import/eksport danych

Zaznaczenie parametru Pobieranie składników FS/PA oraz receptura usługi przenoszone są:

• podczas importu Cennika pomiędzy bazami z poziomu Narzędzia/ Importy/ Z innej bazy danych,
• podczas eksportu/importu Cennika do/z pliku XML.

Rodzaj: Razem, BOM, BZM – parametr decyduje o rodzaju dokumentów wyświetlanych na liście. Po wybraniu parametru:

• Razem – lista zawiera wszystkie dokumenty (bilanse otwarcia i zamknięcia)
• BOM – na liście wyświetlane są tylko bilanse otwarcia
• BZM – lista zawiera tylko bilanse zamknięcia

Magazyn – listę wszystkich wystawionych w programie bilansów możemy zawęzić do dokumentów dotyczących tylko jednego, wybranego magazynu. Należy przy tym pamiętać, że:

• BOM dotyczy zawsze jednego wybranego magazynu
• BZM dotyczy wszystkich magazynów

Na liście status dokumentu jest określany skrótem: BO – bilans otwarcia, BZ – bilans zamknięcia.

• POSNET (oparte o protokół DF-3001, Thermal, Thermal HS i FV, HD, HD EJ, XL2 OnLine, Temo)
• ELZAB (Omega, Mera, Mera OnLine, ZETA),
• INNOVA (Profit, Market, DF-1),
• NOVITUS (Vivo, Vento, Quarto, Delio Prime (E) , Deon(E), Bono (E), Bono OnLine, HD OnLine),
• TORELL (Duo Pro, Andros),
• EMAR (Printo, Tempo 3),
• Epson TM-T801FV.

Przed przystąpieniem do pracy z urządzeniem fiskalnym należy odpowiednio skonfigurować program.

Konfiguracja programu

• Instalacja urządzenia fiskalnego – z poziomu Konfiguracji stanowiska/Ogólne/ Drukarki fiskalne:
  • Sterownik drukarki– z rozwijanej listy należy wybrać właściwy sterownik drukarki,
  • Sterownik terminalowy – parametr określający czy praca na programie będzie odbywała się w połączeniu terminalowym,
  • Komunikacja – port po jakim będzie odbywałą się komunikacja. Port TCP/IP dostępny jest dla sterowników Elzab, Elzab Online, Novitus od 2.0, Posnet Thermal HS i FV
    W przypadku zaznaczenia COM:
    • Port COM – należy wskazać port szeregowy, do którego podłączona jest drukarka.
    • Prędkość portu – należy ustawić prędkość portu szeregowego, do którego podpięta jest drukarka.
• Sterowanie przepływem – niektóre drukarki wymagają ustawienia odpowiedniego sterowania przepływem danych w porcie COM. Użytkownik może wybrać w programie Comarch ERP Optima opcje:
  • ustawienia systemowe (program nie ustawia sterowania przepływem, brane są ustawienia systemu),
  • RTS (do sterowania przepływem jest wykorzystywana w porcie para linii RTS/CTS),
  • Xon / Xoff (sterowanie przepływem odbywa się przez wysłanie znaczników Xon oraz Xoff),
  • RTS i Xon / Xoff (wykorzystuje obydwie metody sterowania przepływem),
  • brak (nie jest wykorzystywana żadna metoda kontroli przepływu danych).
• Drukarka Posnet Temo podłączona bezpośrednio przez USB do poprawnej komunikacji musi mieć ustawione sterowanie przepływem: RTS. Przy pracy przez port COM parametr ten może być dowolny można ustawić ustawienia systemowe.W nowych drukarkach Posnet Thermal i Novitus Delio w konfiguracji drukarki można ustawić sterowanie przepływem, w Comarch ERP Optima musi być wybrana taka sama opcje (drukarki te mają domyślne ustawienie „brak”).

W przypadku zaznaczenia TCP/IP:

• Adres IP: Adres IPv4 przypisany do drukarki fiskalnej, na którym ma się odbywać komunikacja z komputerem.
• Port TCP/IP: Port TCP/IP ustawiony na drukarce fiskalnej do komunikacji z komputerem. W zależności od wyboru sterownika drukarki program podpowie domyślną wartość: Elzab i Elzab Online – 8000, Novitus od 2.0 – 6001, Posnet Thermal HS i FV – 6666.
• Test połączenia – po wciśnięciu przycisku program sprawdza, czy istnieje możliwość komunikacji pomiędzy komputerem i drukarką.

Uzupełnienie listy drukarek fiskalnych – z poziomu Konfiguracji programu/ Ogólne/ Drukarki fiskalne. Lista drukarek fiskalnych zawiera listę drukarek współpracujących z systemem. W razie konieczności listę można uzupełnić o właśnie zainstalowane urządzenie. Ważne jest by wpisana tu nazwa była identyczna jak nazwa, która pojawiła się w oknie po zainstalowaniu drukarki.

Przyporządkowanie stawek VAT – z poziomu Konfiguracji programu/ Ogólne/ Symbole stawek VAT. Stawki zdefiniowane w systemie Comarch ERP Optima należy skojarzyć z symbolami wykorzystywanymi przez drukarkę fiskalną.

W drukarkach DF-300 stawki VAT skojarzone są z literami alfabetu. Standardowe przyporządkowanie to:

• A – 23%
• B – 8%
• C – 0%
• D – stawka rezerwowa
• Z – stawka zwolniona, nie ma możliwości zmiany jej przypisania.

–  wciśnięcie przycisku umożliwia skojarzenie stawki VAT programu i drukarki. Dla wybranej stawki VAT zdefiniowanej w programie (widoczne w kolumnie Stawka) określić należy symbol fiskalny (czyli przyporządkowaną jej na drukarce fiskalnej literę).

– przycisk umożliwia odczyt stawek VAT ustawionych na drukarce fiskalnej,

– wciśnięcie przycisku skutkuje zapisem na drukarce fiskalnej stawek VAT ustawionych w programie.

Przygotowanie bazy danych

W przypadku drukarki DF-300 nie jest konieczne specjalne przygotowanie bazy danych do pracy z drukarką. Po odpowiednim skonfigurowaniu systemu można rozpocząć pracę na istniejącej bazie danych.

Wykonanie testu spowoduje wyświetlenie listy towarów, dla których nie jest spełnione wymaganie dotyczące długości nazwy.

Ustawienia portów COM

Ustawienia portów COM w systemie operacyjnym wprost wpływają na działanie drukarek fiskalnych w programie. W związku z tym należy poprawnie ustawić port COM, zgodnie z instrukcją użytkownika drukarki:

Posnet, Novitus, Innova, Emar, Torell:

• szybkość: 9600
• parzystość: brak (none)
• liczba bitów: 8
• bit stopu: 1
• sterowanie przepływem: brak

Elzab:

• szybkość: 9600 / 19200
• parzystość: parzysta (even)
• liczba bitów: 8
• bit stopu: 1
• sterowanie przepływem: brak, xon/xoff

W przypadku drukarek Elzab starszego typu należy sterowanie przepływem ustawić na: sprzętowe

Fiskalizacja dokumentu

Dokumenty, które mogą zostać zafiskalizowane muszą spełniać jeden podstawowy warunek: muszą być wystawione w cenach brutto (podatek VAT musi być liczony algorytmem „od brutto”).

Paragony: w chwili otwarcia formularza Paragonu znacznik Drukuj fiskalnie jest widoczny i domyślnie zaznaczony. Wtedy zatwierdzenie Paragonu powoduje jego wydruk na drukarce fiskalnej. Dodatkowo możliwy jest wydruk Paragonu na zwykłej drukarce (dostępny pod przyciskiem drukarki w pasku zadań).

Faktura Sprzedaży: w chwili zatwierdzania dokumentu, po odznaczeniu opcji Bufor – pojawia się możliwość wydruku fiskalnego. Podczas wystawiania Faktur Sprzedaży, Faktur Zaliczkowych parametr jest automatycznie zaznaczany tylko w przypadku, gdy dokument jest wystawiany „od brutto” i kontrahent ma status osoba fizyczna. W przypadku, gdy kontrahent ma status podmiot gospodarczy – parametr jest domyślnie odznaczony.

Zaznaczenie opcji Fiskalizuj spowoduje, że w momencie zapisu faktury na drukarce fiskalnej wydrukowany zostanie Paragon fiskalny.

Operator nie będzie mógł wykonać powtórnej fiskalizacji z poziomu listy jeśli:

• na formularzu operatora w konfiguracji ma odznaczony parametr: Prawo do ponownej fiskalizacji FS i PA
• ma założony zakaz dostępu do magazynu (na formularzu magazynu), na którym wystawiony jest dany dokument.

Dokument zafiskalizowany zaznaczony jest na liście dużą literą F.

Jakie dokumenty nie mogą zostać zafiskalizowane (parametr Fiskalizuj nie pojawi się):

• faktury wystawiane w cenach netto – wynika to z niezgodności algorytmu wyliczania podatku VAT na fakturze i w drukarce,
• dokumenty w buforze – wynika to z możliwości dokonywania zmian na takim dokumencie, fiskalizacja natomiast jest procesem nieodwracalnym,
• dokumenty korygujące – urządzenia fiskalne nie rejestrują dokumentów korygujących, na ich podstawie sporządzić należy odrębny protokół zwrotów dla urzędu skarbowego,
• faktury na wybrane pozycje powstałe z niefiskalnych paragonów.

Ponadto w chwili zatwierdzania dokumentu, jeśli parametr Fiskalizuj jest zaznaczony, program prowadzi kontrolę czy:

• czy nie jest pusty (nie są wpisane żadne pozycje),
• czy nie występują pozycje bez nazwy,
• czy nie występują pozycje z ceną sprzedaży 0.

W przypadku wykrycia jednej z tych nieprawidłowości program wyświetli komunikat – nie dopuści do zatwierdzenia dokumentu i jego fiskalizacji.

Oprócz informacji, że dokument był wysłany na drukarkę fiskalną, w programie zapisywana jest również informacja, czy fiskalizacja się powiodła.

Jeśli fiskalizacja odbywa się z poziomu listy dokumentu – jeżeli nie przebiegnie poprawnie status F (fiskalny) nie jest nadawany.

Jeżeli fiskalizacja odbywa się w momencie zatwierdzania dokumentu (zaznaczony parametr Fiskalizuj na dokumencie) w przypadku, gdy się nie powiedzie na liście dla dokumentu pojawi się statusu F (fiskalny), ale dodatkowo dokument będzie oznaczony #. Na podglądzie dokumentu, w nagłówku widoczna jest treść błędu.

Jeżeli w Konfiguracji stanowiska/ Ogólne/ Drukarki fiskalne zaznaczono parametr Wysyłaj nazwę zdefiniowaną dla urządzeń fiskalnych podczas fiskalizacji dokumentów na drukarkę fiskalną wysyłane są nazwy fiskalne towarów, zdefiniowane na kartotekach towarowych, na zakładce [Dodatkowe]. Jeżeli dany towar nie posiada zdefiniowanej nazwy dla urządzeń fiskalnych, a parametr jest zaznaczony, na drukarkę fiskalną wysyłana jest nazwa zwykła towaru, pobrana z jego karty, z zakładki [Ogólne].

Identyfikacja operatora oraz stanowiska

W programie istnieje możliwość takiego skonfigurowania pracy z drukarką, by ułatwić identyfikację operatora oraz stanowiska, gdzie Paragon został wystawiony. W chwili rejestracji operatora w programie do drukarki fiskalnej zostają wysłane dwie informacje: Kod/ numer operatora oraz oznaczenie stanowiska. Informacje te obowiązują aż do chwili ponownego zalogowania i są drukowane w stopce Paragonu fiskalnego.

Oznaczenie operatora –  można uzupełnić na karcie operatora (Konfiguracja programu/ Użytkowe/ Operatorzy) na zakładce [Parametry], w podzakładce [Handel, Serwis] , pole Oznaczenie dla drukarki fiskalnej. W pole można wpisać dowolną wartość alfanumeryczną, maksymalnie 10-znakową. Należy jednak pamiętać o tym, że poszczególne drukarki fiskalne mają różne wymagania związane z formatem kodu operatora i wpisywany tu ciąg należy do nich dostosować.

Kod stanowiska – można uzupełnić w Konfiguracji stanowiska/ Ogólne/ Drukarka fiskalna. W pole można wpisać dowolny ciąg alfanumeryczny, maksymalnie 10-znakowy. Należy jednak pamiętać, by format dostosować do typu posiadanej drukarki fiskalnej.

Drukuj rozpoczęcie pracy operatora – parametr dostępny jest w Konfiguracji stanowiska/ Ogólne/ Drukarka fiskalna. Po jego zaznaczeniu przy logowaniu i wylogowaniu operatora z programu na drukarce fiskalnej wykonywany jest wydruk dotyczący rozpoczęcia\ zakończenia pracy kasjera (funkcja nie dotyczy drukarek firmy Elzab).

Formy płatności dla drukarki fiskalnej

Na Paragonie fiskalnym istnieje możliwość wydruku informacji o płatnościach (parametr Forma płatności w Konfiguracji stanowiska/ Ogólne/ Drukarka fiskalna).

Dodatkowo w Konfiguracji firmy/ Handel/ Formy płatności dla drukarek fiskalnych należy skojarzyć formy płatności zdefiniowane w systemie Comarch ERP Optima z formami płatności, które mogą być wykazywane przez drukarkę fiskalną.

W konfiguracji w lewej części okna widoczne są wszystkie formy płatności zdefiniowane w module Kasa/Bank.

W prawej części okna istnieje możliwość skojarzenia formy płatności w systemie z formą płatności dla drukarki fiskalnej. Lista form płatności dla drukarki jest ściśle zdefiniowana i dostępna na rozwijanej liście.

W trakcie wystawiania dokumentów użytkownik ustala w tabeli płatności formę wpłaty. Przy zatwierdzaniu dokumentu program sprawdza formy płatności z dokumentu, kojarzy je z formami zdefiniowanymi dla drukarki i na Paragonie fiskalnym drukuje informacje o płatnościach.

Na Paragonie fiskalnym wydruk płatności jest tworzony wg form przypisanych dla drukarki:

• jeśli na dokumencie w tabeli płatności wykorzystano kilka razy taką samą formę płatności to na Paragonie fiskalnym płatności te zostaną zsumowane,
• jeśli w konfiguracji kilka różnych form płatności z Kasy/Banku zostało skojarzone z jedną formą płatności dla drukarki to na Paragonie fiskalnym będą one sumowane.

Wydruk numeru na Paragonie fiskalnym

W Konfiguracji firmy/ Stanowisko/ Ogólne/ Drukarka fiskalna znajduje się parametr umożliwiający wydruk numeru dokumentu wystawianego w systemie Comarch ERP Optima na związanym z nim Paragonem fiskalnym (Numer dokumentu).

Jednak pomimo zaznaczenia parametru nie wszystkie drukarki drukują numer dokumentu na paragonie fiskalnym. Wynika to albo z braku takiej możliwości (drukarki ze „starą homologacją”, i generacji) albo z nieprawidłowego ustawienia (w drukarce) parametrów związanych z wydrukiem tekstów dodatkowych.

Na przykład w przypadku drukarek Vento i Viking nowej homologacji w przypadku wydruku tekstów dodatkowych istnieją opcje:

1) brak linii dodatkowych

2) stałe linie dodatkowe

3) predefiniowane

W (2) przypadku – na Paragonach drukowany jest stały tekst linii dodatkowych zapamiętany z pierwszego w danym dniu Paragonu sprzedaży. Jest on traktowany jako tekst ZADEKLAROWANY. Jeżeli w kolejnych Paragonach drukarka będzie otrzymywała identyczny – będzie go drukować pod Paragonem, a treść TEKSTU ZADEKLAROWANEGO zostanie wyszczególniona na raporcie dobowym. W przypadku gdy w kolejnych wystawianych Paragonach treść tekstu nie będzie się zgadzała z ZADEKLAROWANYM treść taka będzie ignorowana i nie zostanie wydrukowana (a tak będzie w przypadku numeru dokumentu, który na każdym Paragonie będzie inny).

Aby drukarka Viking (Vento) drukowała numer dokumentu w systemie Comarch ERP Optima należy odpowiednio skonfigurować drukarkę. Należy ustawić następujące opcje:

1.3.1. Linie dod. Paragonu ustawić na: Stałe

1.3.2. Źródło linii dodatkowych ustawić na: Stopka

1.3.3. Linia nr systemowy paragonu ustawić na: Druga

Jeśli takie ustawienie nie pomoże można spróbować przestawić opcję:

1.3.1. Linie dod. paragonu ustawić na: Predefiniowane

Faktury na drukarkach fiskalnych

W Konfiguracji firmy/ Stanowisko/ Ogólne/ Drukarka fiskalna znajduje się parametr Drukuj Faktury VAT na drukarce fiskalnej dostępny dla drukarek Elzab Mera EFV, Novitus Delio E, Novitus Delio Prime E, Posnet Thermal FV, Posnet Thermal HS, Posnet Thermal FV EJ, Posnet Thermal HS EJ, Posnet Temo HS EJ. Po jego zaznaczeniu dla Faktury Sprzedaży z naliczonym podatkiem VAT algorytmem „od brutto”, na której jest zaznaczona opcja Fiskalizuj, przy zapisie na stałe zamiast Paragonu fiskalnego na drukarce wykonywany jest wydruk fiskalny Faktury. Dla Faktury fiskalnej pobierane są następujące dane:

• Numer Faktury VAT z programu Comarch ERP Optima. Ze względu na możliwe ograniczenia liczby drukowanych znaków w niektórych modelach drukarek, użytkownik może skorzystać dodatkowo z parametru Skrócony numer faktury (również dostępny w Konfiguracji firmy/ Stanowisko/ Ogólne/ Drukarka fiskalna), który powoduje wydruk numeru bez symbolu i zer wiodących.
• Jako data dokumentu drukowana jest zawsze data bieżąca. Jeżeli na FS jako datę wystawienia ustawiono inną datę niż systemowa przy zapisie na stałe FS generowany jest komunikat: Data faktury niezgodna z datą bieżącą. Czy na pewno chcesz zapisać fakturę fiskalną z niezgodną datą? (Tak/Nie).
• Nazwa i adres kontrahenta z Faktury VAT w Comarch ERP Optima – na wydruk pobierane są dwie linie nazwy, ulica, numer domu, kod pocztowy, miasto, poczta, NIP. Długość nazwy wysyłanej na drukarkę jest uzależniona od modelu drukarki, różne drukarki maja różną ilość znaków przeznaczoną na dane kontrahenta. Jeśli są to trzy linie, w pierwszej drukowana jest nazwa kontrahenta, w drugiej ulica i nr domu, w trzeciej kod pocztowy i miasto.
• Forma płatności – na Fakturę fiskalną może zostać wysłana tylko jedna forma płatności. Jeżeli w Comarch ERP Optima na FS podzielono płatność na raty, na drukarkę fiskalną wysyłana jest płatność z zakładki [Ogólne] formularza FS wraz z terminem płatności z zakładki [Ogólne]. Podczas fiskalizacji FS z listy Faktur Sprzedaży generowany jest komunikat: Podzielono płatność faktury, na drukarkę zostanie wysłana tylko jedna płatność. Czy na pewno chcesz drukować dokument? (Tak/Nie).

NIP nabywcy na paragonie fiskalnym

W menu Start/Konfiguracja firmy/ Stanowisko/ Ogólne/ Drukarka fiskalna znajduje się parametr NIP nabywcy. Po zaznaczeniu na drukarkach fiskalnych współpracujących z programem i posiadających taką możliwość, na pragonie fiskalnym drukowany jest NIP nabywcy.

Inne parametry współpracy

W Konfiguracji stanowiska/ Ogólne/ Drukarka fiskalna znajdują się również inne parametry dotyczące współpracy z drukarką fiskalną:

Opakowania kaucjonowane – zaznaczenie parametru spowoduje wydruk informacji o opakowaniach kaucjonowanych towarzyszących transakcji na Paragonie, w części niefiskalnej dokumentu (jeśli drukarka fiskalna posiada taką opcję).

Wysyłaj nazwę zdefiniowaną dla urządzeń fiskalnych – po zaznaczeniu parametru podczas fiskalizacji dokumentów na drukarkę fiskalną wysyłane są nazwy fiskalne towarów, zdefiniowane na kartotekach towarowych, na zakładce [Dodatkowe]. Jeżeli dany towar nie posiada zdefiniowanej nazwy dla urządzeń fiskalnych, a parametr jest zaznaczony, na drukarkę fiskalną wysyłana jest nazwa zwykła towaru, pobrana z jego karty, z zakładki [Ogólne].

Szuflada kasowa

W przypadku współpracy z drukarką fiskalną istnieje możliwość podłączenia szuflady kasowej. Jeśli szuflada jest podpięta to jej otwarcie następuje po każdym poprawnie zakończonym wydruku Paragonu fiskalnego lub w dowolnym momencie po wciśnięciu kombinacji klawiszy <CTRL>+< SHIFT>+<S>.

Wydruk raportów fiskalnych

Z poziomu menu Narzędzia możliwy jest wydruk raportów fiskalnych: dobowych oraz okresowych.

Raport dobowy obejmuje sprzedaż dokonaną od ostatnio wykonanego raportu dobowego do chwili wydruku.

Raport za okres obejmuje wszystkie raporty dobowe wykonane w podanym okresie czasu.

Funkcja obsługiwana jest przez przyciski:

– wydruk raportu

– zamknięcie okna bez wydruku raportu

Wydruki fiskalne przez terminal

System Comarch ERP Optima posiada możliwość pracy w środowisku Terminal Servises (TS). Istotnym elementem pracy tych systemów jest możliwość korzystania z drukarek fiskalnych. Przepisy wymagają od użytkownika umieszczenia ich na stanowisku, gdzie odbywa się sprzedaż.

W środowisku terminalowym oznacza to podłączenie drukarki fiskalnej do komputera, na którym pracuje klient terminala. W przypadku systemów Microsoft Windows Terminal Server do podłączenia drukarki fiskalnej do portu COM służy stworzone w Comarch ERP oprogramowanie.

Oprogramowanie pozwala na przekazanie do końcówki terminala danych dla drukarki fiskalnej poprzez tzw. kanał wirtualny. Aby przekazywanie danych do drukarki mogło mieć miejsce zarówno po stronie końcówki terminala jak i po stronie serwera musi być zainstalowane odpowiednie oprogramowanie. Więcej szczegółów można znaleźć na stronach internetowych Comarch ERP (biuletyny techniczne na stronach dla Partnerów) lub otrzymać bezpośrednio w COMARCH.

Współpraca z kasami fiskalnymi

W aktualnej wersji systemu Comarch ERP Optima możliwa jest współpraca z kasami:

• Novitus (zgodne z protokołem Tango: Bravo, Nano, PS-3000, PS-4000E, Soleo)
• Sharp (ER-457, ER-237P, ER-277P, ER-A285P),
• Elzab (Alfa, Delta, Jota, Teta, Eco, Mini, K10).

Obsługa kas fiskalnych polega na przesyłaniu danych o towarach do kasy i imporcie raportu sprzedaży z kasy do programu. Współpraca przebiega w trybie off-line.

• Verifone VX 520 dystrybuowanym przez eService
• Verifone VX 520 dystrybuowanym przez First Data Polcard
• Ingenico iCT220 ETH dystrybuowanym przez First Data Polcard
• Ingenico Desk 3200 dystrybuowanym przez First Data Polcard
• ING
• Polskie ePłatności

• Na dokumentach musi być wybrana forma płatności o typie karta z zaznaczonym parametrem: Terminal Płatniczy (opcja do zaznaczenia na formularzu formy płatności dostępnym z poziomu Start/Konfiguracja/ Firma/ Kasa/Bank/ Formy płatności). Po zaznaczeniu parametru Terminal płatniczy nie jest możliwe ustawienie odroczonego terminu płatności.
• W menu Start/Konfiguracja/ Firma/ Kasa/Bank/ Parametry należy zaznaczyć parametr Automatycznie generuj dokumenty zapłaty kartą kredytową.

• eService
• ING
• Polcard – wszystkie modele (domyślny)
• Polcard – Verifone VX 520
• Polskie ePłatności (dostępny od 20.06.2022)
• eService – połączenie terminalowe
• ING – połączenie terminalowe
• Polcard – wszystkie modele (domyślny) – połączenie terminalowe
• Polcard – Verifone VX 520 – połączenie terminalowe
• Polskie ePłatności – połączenie terminalowe (dostępny od 20.06.2022)

• Typ połączenia – ustawia się automatycznie, w zależności od wybranego sterownika terminala płatniczego.
• Port szeregowy – pole dostępne dla urządzeń o typie połączenia COM. Należy wskazać w nim port COM, do którego podłączone jest urządzenie.
• Adres IP – pole dostępne dla urządzeń o typie połączenia TCP/IP. Należy w nim wpisać adres IP terminala płatniczego.
• Port TCP/IP – pole dostępne dla urządzeń o typie połączenia TCP/IP. Należy w nim wprowadzić numer portu, na którym odbywać się będzie komunikacja pomiędzy programem Comarch ERP Optima, a terminalem płatniczym.
• Test połączenia – po wciśnięciu przycisku Test połączenia program sprawdza, czy istnieje możliwość komunikacji pomiędzy komputerem i terminalem.

• Fakturze Sprzedaży i na wszystkich dostępnych dla niej korektach (z wyjątkiem korekty danych),
• Fakturze Zaliczkowej i korekcie wartości do niej,
• Paragonie i korekcie ilości do Paragonu,
• Wydaniu Zewnętrznym z opcją płatności i korekcie ilości/ wartości/ stawki VAT do WZ (dotyczy modułów Handel, Handel Plus).

• można się z niego wycofać (wciskając przycisk Anuluj zmiany), wystawiany wówczas dokument nie jest zapisywany na stałe i nie jest realizowana płatność.
• można zatwierdzić płatność, wystawiany wówczas dokument zapisywany jest na stałe i uruchamiany jest proces płatności przez terminal płatniczy.

Dla użytkowników programu Comarch ERP Optima zostało udostępnione zintegrowane narzędzie pozwalające na tworzenie wydruków.

W programie zostały przygotowane wydruki GenRap, które mogą być przez użytkownika zmodyfikowane i dostosowane do jego potrzeb w edytorze Generatora Raportów. Możliwe są modyfikacje od najprostszych, czyli np. zmiana kroju czcionki, zmiana kolejności wyświetlania kolumn zestawień, poprzez nieco bardziej skomplikowane jak np. dodawanie własnych kolumn z danymi, grupowanie, uzależniania sposobu wyświetlania od wartości danych, do najbardziej ciekawych np. budowanie własnych raportów.

W systemie Comarch ERP Optima wydruki utworzone w Generatorze Raportów dostępne są w następujących miejscach:

Ogólne.

• formularz karty kontrahenta – wydruk karty kontrahenta
• lista kontrahentów – wydruk listy kontrahentów, wydruk listy dokumentów nierozliczonych kontrahenta, wydruk etykiet adresowych
• formularz towaru – wydruk etykiet towarów w układzie tabelarycznym (70 x 37 mm)
• lista towarów – wydruk listy towarów, wydruk etykiet towarów w układzie tabelarycznym (70 x 37 mm), raport sprzedaży wg kodu

Moduł Kasa/Bank.

• formularz noty odsetkowej – wydruk nota odsetkowa
• formularz ponaglenia zapłaty – wydruk ponaglenia zapłaty
• formularz potwierdzenia salda – wydruk potwierdzenia salda
• formularz zapisu kasowego/bankowego – wydruk KP, KW
• lista dokumentów rozliczających – wydruk listy dokumentów rozliczających

Moduł Faktury.

• formularz faktury sprzedaży – wydruk faktura sprzedaży, faktura VAT UE, faktura eksportowa w walucie, faktura zaliczkowa, faktura zaliczkowa w walucie.
• formularz faktury sprzedaży korekta – wydruk faktury sprzedaży korekty ilości, wartości, stawki VAT
• lista faktur sprzedaży – wydruk listy faktur sprzedaży
• formularz paragonu – wydruk paragonu
• lista paragonów – wydruk listy paragonów
• formularz faktury Pro Forma – wydruk faktura Pro Forma
• lista faktur Pro Forma – wydruk listy faktur Pro Forma
• formularz faktury zakupu – wydruk faktury zakupu, wydruk etykiet towarów w układzie tabelarycznym (70 x 37 mm)
• lista faktur zakupu – wydruk listy faktur zakupu
• formularz faktury wewnętrznej sprzedaży – wydruk faktury wewnętrznej sprzedaży
• formularz faktury wewnętrznej zakupu – wydruk faktury wewnętrznej zakupu
• formularz faktury wewnętrznej sprzedaży korekta – wydruk korekty faktury wewnętrznej sprzedaży (korekta ilości, wartości, stawki VAT)
• formularz faktury wewnętrznej zakupu korekta – wydruk korekty faktury wewnętrznej zakupu (korekta ilości, wartości, stawki VAT)
• lista faktur wewnętrznych sprzedaży – wydruk listy faktur wewnętrznych sprzedaży
• lista faktur wewnętrznych zakupu – wydruk listy faktur wewnętrznych zakupu
• formularz faktury RR– wydruk faktury RR
• lista faktur zakupu – wydruk listy faktur RR

Moduł Handel.

• formularz dokumentu Tax Free – wydruk dokumentu Tax Free
• lista dokumentów Tax Free – wydruk listy dokumentów Tax Free
• formularz rezerwacji odbiorcy – wydruk rezerwacji odbiorcy, wydruk potwierdzenia rezerwacji
• lista rezerwacji odbiorcy – wydruk listy rezerwacji odbiorcy
• formularz zamówienia dostawcy – wydruk zamówienia dostawcy
• lista zamówień dostawcy – wydruk listy zamówień dostawcy
• lista zasobów – wydruk listy zasobów, wydruk etykiet towarów w układzie tabelarycznym (70 x 37 mm), wydruk bilansu handlowego towaru, wydruk spisu z natury
• formularz wydania zewnętrznego – wydruk wydania zewnętrznego, wydruk wg dostaw pobranych na WZ
• formularz wydania zewnętrznego korekta – wydruk korekty wydania zewnętrznego (korekta ilości, korekta wartości, korekta kosztu)
• lista wydań zewnętrznych – wydruk listy wydań zewnętrznych, wydruk rozliczenie kosztów zakupu (RKZ)
• formularz przyjęcia zewnętrznego – wydruk przyjęcia zewnętrznego (2 rodzaje), wydruk etykiet towarów w układzie tabelarycznym (70 x 37 mm), wydruk przyjętych partii dostaw
• formularz przyjęcia zewnętrznego korekta – wydruk przyjęcia zewnętrznego korekta (korekta ilości, korekta wartości, graniczna korekta wartości)
• lista przyjęć zewnętrznych – wydruk listy przyjęć zewnętrznych
• formularz rozchodu wewnętrznego – wydruk rozchodu wewnętrznego (2 rodzaje), wydruk wg dostaw pobranych na RW
• formularz przyjęcia wewnętrznego – wydruk przyjęcia wewnętrznego (2 rodzaje), wydruk etykiet towarów w układzie tabelarycznym (70 x 37 mm), wydruk przyjętych partii dostaw
• formularz przesunięcia międzymagazynowego – wydruk przesunięcia międzymagazynowego
• lista przesunięć międzymagazynowych – wydruk listy przesunięć międzymagazynowych
• formularz wydania kaucji – wydruk wydania kaucji
• formularz wydania kaucji korekta – wydruk korekty wydania kaucji (korekta ilości, korekta wartości)
• lista wydań kaucji– wydruk listy wydań kaucji, wydruk rozliczenie kosztów zakupu (RKZ)
• formularz przyjęcia kaucji – wydruk przyjęcia kaucji
• formularz przyjęcia kaucji korekta – wydruk korekty wydania kaucji (korekta ilości, korekta wartości)
• lista przyjęć kaucji– wydruk listy przyjęć kaucji

Moduł Płace i Kadry.

• formularz pracownika – wydruki: czas pracy pracownika oraz zaświadczenie o zatrudnieniu
• lista pracowników – wydruki: listy pracowników, lista zapisów historycznych pracownika, lista wszystkich kwalifikacji pracownika, limity nieobecności, lista obecności, lista obecności wg kalendarza
• wypłaty pracowników – wydruki: lista płac szczegółowa bez czasu pracy, lista płac szczegółowa z czasem pracy, lista płac skrócona
• listy płac – wydruki: lista płac zbiorcza z czasem pracy, lista płac zbiorcza bez czasu pracy, lista płac szczegółowa bez czasu pracy, lista płac szczegółowa z czasem pracy, lista płac skrócona
• formularz listy płac – kwitek wypłaty

Moduł CRM.

• formularz kontaktu – wydruk kontaktu /zadania
• lista kontaktów i zadań – lista kontaktów operatora, lista kontaktów operatora wg kontrahentów, lista kontaktów kontrahenta, lista kontaktów i zadań wg wątków

Moduł Serwis.

• formularz zlecenia serwisowego - wydruki: przyjęcie do serwisu, przyjęcie do serwisu z powiązanymi urządzeniami, przyjęcie do serwisu wg wykonanych czynności oraz wykorzystanych części; wydanie z serwisu
• lista zleceń serwisowych – wydruk listy zleceń serwisowych

Moduł Księgowość.

• formularz rejestru VAT – wydruki faktury wewnętrznej, wydruk noty korygującej

Moduł Obieg Dokumentów.

• lista dokumentów – wydruk listy dokumentów, wydruk listy dokumentów wg atrybutów

Instalacja Generatora Raportów

Generator Raportów jest domyślnie instalowany łącznie z Comarch ERP Optima. Generator Raportów wymaga środowiska .NET Framework (wersja 2.0 lub nowsza), które jest również instalowane łącznie z Comarch ERP Optima.

W przypadku komunikatu o braku Instalatora systemu Microsoft Windows w wersji 3.0 podczas instalacji środowiska .NET 2.0, konieczne jest zainstalowanie Windows Installera w wersji, co najmniej 3.0 (na płycie dostępny jest składnik w wersji 3.1, patrz: Instalacja programu -> Instalacja modułów dodatkowych -> Instalacja Generatora raportów).

Środowisko .NET Framework 2.0 można ponadto pobrać ze strony:

http://www.microsoft.com/downloads/details.aspx?displaylang=pl&FamilyID=0856EACB-4362-4B0D-8EDD-AAB15C5E04F5

Składnik Windows Installer 3.1 jest dostępny pod adresem:

http://www.microsoft.com/downloads/details.aspx?displaylang=pl&FamilyID=889482fc-5f56-4a38-b838-de776fd4138c

Aby uzyskać kilkukrotne przyspieszenie uruchamiania Generatora Raportów należy wywołać ngen_install.bat.

ngen_install.bat uruchamiany jest automatycznie podczas instalacji; po instalacji wykonuje się jeszcze przez kilka minut w tle. Plik domyślnie znajduje się w katalogu C:\Program Files\CDN OPT!MA\GenRap\Com\Lib.

Obsługa z poziomu Comarch ERP Optima

Zdefiniowane domyślnie wydruki GenRap wyróżniają się wśród innych wspólną końcówką nazwy: (GenRap). Realizacja wydruku GenRap z poziomu Comarch ERP Optima nie różni się od realizacji pozostałych typów wydruków.

Z miejsc, z których dostępne są wydruki możliwa jest również ich modyfikacja. Możliwe jest to wybraniu przycisku znajdującego się pod przyciskiem , a następnie z rozwiniętej listy należy wybrać Generator Raportów…

Pojawi się okno, w którym widoczne są wszystkie raporty GenRap zdefiniowane na danej liście / formularzu. Na liście widoczna jest nazwa wydruku oraz w nawiasie grupa, do której dany wydruk należy.

Lista wydruków Generatora Raportów

Z poziomu okna listy wydruków Generatora Raportów możliwe jest wykonanie następujących operacji:

- Wydruk danego raportu / Wybór opcji wydruku

- Dodanie nowego raportu,

- Edycja istniejącego raportu,

- Usunięcie raportu

- Zamknięcie okna

Wybranie przycisku Dodaj Raport, lub Edycja raportu, wywołuje Edytor Generatora Raportów.

Po modyfikacji wydruku w Edytorze Generatora Raportów i wybraniu opcji Zapisz należy zdecydować, pod jaką nazwą ma być widoczny wydruk w programie oraz czy ma zostać zapisany w nowej grupie wydruków (wtedy należy podać jej nazwę), czy w już istniejącej grupie wydruków.

Po zapisie wydruk będzie dostępny z poziomu Comarch ERP Optima w podobny sposób jak pozostałe wydruki.

Predefiniowane wydruki są wyróżnione na liście kolorem szarym, nie można ich usunąć z listy, a po edycji takiego wydruku program zaproponuje jego zapisanie pod inną nazwą – pozostawiając oryginalny wydruk niezmieniony.

Tworzenie wydruków

Wszystkie nowe wydruki powinny być oparte na parametrze Identyfikator. Parametr ten, w zależności od miejsca wywołania Generatora Raportów, przyjmuje wartości z odpowiedniej tabeli (obiektu). Wydruki list powinny być oparte o odpowiednie obiekty. Lista dostępnych obiektów znajduje się w Dodatku A.

Filtry obowiązkowe GenRap

Filtry obowiązkowe GenRap pozwalają ograniczyć użytkownikom możliwość generowania (drukowania) raportów. Rozwiązanie to ma na celu zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa danych przechowywanych w bazie danych. Użytkownik ma dostęp tylko do danych niezbędnych do stworzenia raportu. Jeśli tworzymy raport Faktury mamy dostęp do obiektu [Faktura sprzedaży], ale nie mamy do [Przyjęcie Zewnętrzne]. Dodatkowo możemy ograniczyć dostęp do danych w ramach poszczególnych obiektów. Do tego służą Filtry obowiązkowe GenRap. Filtry te definiowane są w programie Comarch ERP Optima wybierając z menu Narzędzia / Filtry obowiązkowe GenRap.

Lista Filtrów obowiązkowych dla GenRap-a

Z poziomu okna listy Filtrów obowiązkowych dla GenRap-a możliwe jest wykonanie następujących operacji:

- Dodanie nowego filtra,

- Edycja istniejącego filtra,

- Usunięcie filtra

- Zamknięcie okna

Wybranie przycisku Dodanie filtra, Edycja filtra otwiera formularz filtra obowiązkowego.

Formularz filtra obowiązkowego

Na formularzu dostępne są pola:

Filtr dla	Umożliwia wybranie z listy operatorów, względem, których filtr ma być stosowany
Nazwa	Przyjazna dla użytkownika nazwa filtra.
Obiekt(y)	Obiekt, dla którego filtr ma być stosowany. Możliwe jest wprowadzenie kilku obiektów oddzielonych przecinkiem.
Filtr	Wyrażenie filtrujące dane w ramach obiektu..

Powyższy przykład przedstawia, w jaki sposób nałożyć filtr dla użytkownika ADMIN, aby na generowanych przez niego wydrukach uwzględnione były tylko Faktury sprzedaży zatwierdzone. Na wydruku listy faktur sprzedaży dokumenty anulowane oraz w buforze zostaną pominięte. Natomiast, jeśli nastąpi próba wydrukowania faktury sprzedaży, która jest anulowana lub w buforze, wówczas wydruk będzie pusty (nie wypełni się danymi).

Edytor Generatora raportów

Wygląd okna edytora Generatora raportów

Na samej górze okna znajduje się menu główne. Pod nim umieszczone są paski narzędzi. Raport prezentowany jest w układzie wydruku. Na górze i po lewej stronie widoczne są linijki z podziałką centymetrową. Na lewo od raportu zebrane są zakładki z danymi (zakładka dane, Selekcje, Linki), z których jedna jest wysunięta na pierwszy plan. Zakładki można chować i pokazywać. Na dole okna widnieje pasek stanu wyświetlający stan połączenia z bazą danych, stan aplikacji oraz numer bieżącej strony i liczbę stron raportu.

Dostosowanie widoku

Jak schować lub pokazać pasek narzędzi?

• wybierz pasek, który chcesz schować lub pokazać z menu Widok/Paski narzędzi

Jak schować lub pokazać zakładki?

• wybierz z menu Widok/ Zakładki

Jak wysunąć zakładkę na pierwszy plan?

• jeśli zakładki są schowane, pokaż je
• kliknij na nagłówek zakładki, którą chcesz wysunąć

Wydawanie poleceń

Wszystkie polecenia dostępne są z menu głównego i kontekstowego. Część z nich dostępna jest dodatkowo poprzez paski narzędzi. Polecenia, których nie można w danej chwili wykonać, są wyszarzone.

Jak wydać polecenie z menu głównego?

• kliknij na nagłówek menu, w którym znajduje się polecenie
• kliknij w rozwiniętym menu na pozycję z poleceniem, które chcesz wybrać

Jak wydać polecenie z menu kontekstowego?

• kliknij prawym przyciskiem myszy
• kliknij w rozwiniętym menu na pozycję z poleceniem, które chcesz wybrać

Jak wydać polecenie z paska narzędzi?

• kliknij na przycisk z ikoną polecenia, które chcesz wybrać
• jeśli przycisku nie ma na pasku, wybierz z menu Widok/Paski narzędzi i pasek, w którym znajduje się polecenie

Jak wydać polecenie z paska narzędzi zakładki?

• jeśli zakładka nie jest na pierwszym planie, wysuń ją
• kliknij w nagłówku zakładki na przycisk z ikoną polecenia, które chcesz wybrać

Edycja raportu

Jak zaznaczyć dowolny fragment za pomocą myszy?

• kliknij na początek fragmentu, który chcesz zaznaczyć
• przytrzymując wciśnięty przycisk myszy, przeciągnij do końca fragmentu

Jak zaznaczyć dowolny fragment za pomocą klawiatury?

• ustaw kursor na początku fragmentu, który chcesz zaznaczyć
• przytrzymując wciśnięty klawisz <Shift>, przesuń kursor do końca fragmentu za pomocą klawiszy strzałek

Jak szybko zaznaczyć wyraz lub akapit?

• chcąc zaznaczyć wyraz kliknij na wyraz dwa razy pod rząd, a chcąc zaznaczyć akapit kliknij na dany akapit trzy razy pod rząd

Jak szybko zaznaczyć ciąg spacji?

• kliknij dwa razy pod rząd na dowolne miejsce w ciągu spacji, który chcesz zaznaczyć

Jak szybko zaznaczyć pojedynczą tabulację?

• kliknij dwa razy pod rząd na tabulację, którą chcesz zaznaczyć

Jak szybko zaznaczyć akapit?

• kliknij trzy razy pod rząd na dowolne miejsce w akapicie, który chcesz zaznaczyć

Jak szybko zaznaczyć kolumnę zestawienia?

• kliknij na zielony kwadracik nad kolumną, którą chcesz zaznaczyć

Jak szybko zaznaczyć kilka kolumn zestawienia?

• Przytrzymując wciśnięty klawisz <Shift> kliknij na zielony kwadracik nad kolumnami, które chcesz zaznaczyć

Jak szybko zaznaczyć cały raport?

• wybierz z menu Edycja/Zaznacz wszystko
• albo użyj kombinacji klawiszy <Ctrl>+<A>

Jak wyciąć fragment raportu?

• zaznacz fragment raportu, który chcesz wyciąć
• wybierz ikonę nożyczek z paska narzędzi Standardowy
• albo wybierz Wytnij z menu kontekstowego
• albo wybierz z menu Edycja/Wytnij
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<X>
• albo użyj skrótu klawiszowego <Shift>+<Delete>

Wycięty fragment znika z raportu i trafia do schowka, skąd można go wkleić z powrotem do raportu.

Jak skopiować fragment raportu?

• zaznacz fragment raportu, który chcesz skopiować
• wybierz ikonę zapisu z paska narzędzi Standardowy
• albo wybierz Kopiuj z menu kontekstowego
• albo wybierz z menu Edycja/Kopiuj
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<C>
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<Insert>

Skopiowany fragment trafia do schowka, skąd można go wkleić z powrotem do raportu.

Jak wkleić zawartość schowka do raportu?

• ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wkleić zawartość schowka
• wybierz przycisk Wklej z paska narzędzi Standardowy
• albo wybierz Wklej z menu kontekstowego
• albo wybierz z menu Edycja/Wklej
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<V>
• albo użyj skrótu klawiszowego <Shift>+<Insert>

Wklejona zawartość pozostaje w schowku i można ją wkleić ponownie.

Jak skopiować fragment raportu w formacie RTF?

• zaznacz fragment raportu, który chcesz skopiować
• albo wybierz z menu Edycja/Kopiuj jako RTF
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<Shift>+<C>

Skopiowany fragment trafia do schowka, skąd można go wkleić z powrotem do raportu.

Jak wkleić zawartość schowka w formacie RTF do raportu?

• ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wkleić zawartość schowka
• albo wybierz z menu Edycja/Wklej specjalnie

Wklejona zawartość pozostaje w schowku i można ją wkleić ponownie.

Jak cofnąć ostatnio wykonaną operację?

• wybierz ikonę zawróconej strzałki w lewo z paska narzędzi Standardowy
• albo wybierz z menu Edycja/Cofnij
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<Z>

Jak wykonać ponownie cofniętą operację?

• wybierz ikonę zawróconej strzałki w prawo z paska narzędzi Standardowy
• albo wybierz z menu Edycja/Ponów
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<Y>

Operacje "Cofnij" i "Ponów" są opisane w menu.

Praca nad raportem

Raport jest formą przedstawienia danych, czyli szablonem, który wypełnia się danymi czerpanymi z określonego źródła. GenRap umożliwia ciągły podgląd danych na raporcie.

Jak pracować bez połączenia ze źródłem danych?

• jeśli chwilowo chcesz się odłączyć od źródła danych, wybierz z menu Plik/ Pracuj w trybie offline. Możesz połączyć się ponownie, wybierając to samo polecenie.

Jak ustalić limit czerpanych danych?

• limit czerpanych danych możesz ustalić wybierając z menu Narzędzia/ Limit danych. Podaj, ile co najwyżej pozycji pobrać ze źródła danych lub dopuść ich dowolną liczbę.

Jak odświeżyć dane?

• wybierz z menu Widok/Odśwież
• albo użyj klawisza <F5>

Jak znaleźć fragment tekstu?

• wybierz ikonę okularów z paska narzędzi Standardowy
• albo wybierz z menu Edycja/Znajdź
• albo skrótu klawiszowego <Ctrl>+<F>

Ukaże się Okno wyszukiwania, w którym można określić:

• kierunek poszukiwania (w górę lub dół raportu)
• czy wyszukiwanie ma obejmować dane ze źródła danych
• czy wyszukiwanie ma rozróżniać wielkość liter

Jak wstawić nagłówek i stopkę do raportu?

• wybierz z menu Widok/ Nagłówek i stopka

Jak wyjść z trybu edycji stopki i nagłówka?

• wybierz z menu Widok/ Nagłówek i stopka
• albo kliknij dwukrotnie poza obszar edycji nagłówka i stopki

Jak określić specyficzny nagłówek i stopkę dla pierwszej bądź ostatniej strony?

• wybierz z menu Plik/ Ustawienia strony
• w obszarze Nagłówek i stopka zaznacz opcję Na pierwszej stronie. Zaznaczenie opcji zezwala na określenie nagłówka i stopki pierwszej strony innej niż na pozostałych stronach dokumentu.
• w obszarze Nagłówek i stopka zaznacz opcję Na ostatniej stronie. Zaznaczenie opcji zezwala na określenie nagłówka i stopki ostatniej strony innej niż na pozostałych stronach dokumentu.

Zmiana sposobu wyświetlania raportu

Jak zmniejszyć lub powiększyć raport?

• wybierz procent powiększenia z listy Powiększenie z paska narzędzi Widok raportu
• albo wybierz z menu Widok/ Powiększenie...

Jak przejść do danej strony raportu?

• przejdź kursorem
• albo wybierz stronę z listy na pasku narzędzi Nawigacja lub wybierz poprzednią stronę za pomocą strzałki w lewo, następną stronę za pomocą strzałki w prawo
• albo wybierz z menu Edycja/Przejdź do/Strona... lub Poprzednia strona, lub Następna strona
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<G>

Jak podejrzeć lub ukryć linie siatki?

• wybierz ikonę siatki z paska narzędzi Widok
• albo wybierz z menu Widok/ Linie siatki

Jak podejrzeć lub ukryć znaki specjalne?

• wybierz ikonę ¶ z paska narzędzi Widok
• albo wybierz z menu Widok/ Znaki specjalne

Jak podejrzeć lub ukryć wyrażenia?

• wybierz α β z paska narzędzi Widok
• albo wybierz z menu Widok/ Postać wyrażeń

Jak włączyć lub wyłączyć podświetlanie wyrażeń?

• wybierz ikonę latarki z paska narzędzi Widok
• albo wybierz z menu Widok/ Podświetlaj formuły

Zakładka Dane

Dane są przedstawione w zakładce Dane. W zakładce tej mogą znajdować się:

 Parametry raportu. Parametry raportu mogą zawierać:

parametry typu Tekst

 parametry typu Liczba

 parametry typu Data

  parametry typu Prawda/Fałsz

parametry typu Zestaw danych

 Moje dane. Stanowią podręczny zbiór danych, z tabel wykorzystywanych w Przyjaznym schemacie.

 i  Zestaw danych. Zestawy danych mogą zawierać:

 kolumny

 kolumny oparte na wyrażeniu

 i   dowiązania do innych zestawów danych. Np. do zestawu danych Faktura sprzedaży umieszczone jest dowiązanie do listy dokumentów WZ powiązanych z daną fakturą.

 Funkcje

 Funkcje mogą zawierać:

 parametry funkcji

 kolumny

Ustawienia wyświetlania danych

Ustawienia wyświetlania danych dostępne są po wybraniu  z paska narzędzi zakładki Dane. Ustawienia umożliwiają pracę:

• tylko z elementami z bieżącego kontekstu
• z wszystkimi elementami z przyjaznymi nazwami
• z wszystkimi dostępnymi elementami

Przyrostowe przeszukiwanie schematu danych

Możliwe jest zawężenie drzewka schematu danych poprzez przefiltrowanie nazw.

Zakładka Struktura

Struktura raportu ułatwia nawigację po zestawieniach, wyrażeniach i parametrach użytych w raporcie.

Wstawianie danych do raportu

Jak łatwo wstawić dane do raportu?

• w zakładce Dane wybierz zestawienie, które chcesz wstawić
• przeciągnij dane na raport w miejsce, gdzie chcesz je wstawić (podczas przeciągania lewy przycisk myszy musi być wciśnięty)
  • albo ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić dane i wybierz ikonę zielonej strzałki w prawo z paska narzędzi zakładki Dane
  • albo ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić dane i wybierz .. z menu kontekstowego
  • albo ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić dane i wybierz z menu Wstaw/Dane
  • jeśli wstawiane zestawienie nie ma ustalonych domyślnych kolumn, wówczas pojawi się okno Kolumny zestawienia danych, które pozwoli wybrać kolumny wstawiane do raportu

Dane zostaną wstawione automatycznie w najodpowiedniejszy sposób.

Jeśli istnieje kilka równie odpowiednich sposobów wstawienia danych, ukaże się okno Mapowanie, które pozwoli na wstawienie danych w sposób kontrolowany.

Jak w sposób kontrolowany wstawić dane do raportu?

• w zakładce Dane wybierz zestawienie, które chcesz wstawić
• przeciągnij dane na raport w miejsce, gdzie chcesz je wstawić (podczas przeciągania lewy przycisk myszy musi być wciśnięty)
  • albo ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić dane i wybierz ikonę różowej strzałki w prawo z paska narzędzi zakładki Dane
  • albo ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić dane i wybierz Wstaw jako... z menu kontekstowego
  • albo ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić dane i wybierz z menu Wstaw/Dane jako...

ukaże się okno Mapowanie

• wybierz sposób wstawienia danych
• jeśli wstawiane zestawienie nie ma ustalonych domyślnych kolumn, wówczas pojawi się okno Kolumny zestawienia danych, które pozwoli wybrać kolumny wstawiane do raportu

Jak zaznaczyć kolumny zestawienia?

• rozwiń zestawienie które chcesz wstawić do raportu
• ustaw kursor na kolumnie którą chcesz wstawić. Zaznaczona zostanie jedna kolumna
  • albo ustaw kursor na kolumnie, przytrzymaj wciśnięty klawisz <Shift> i ustaw kursor na innej kolumnie. Zaznaczone zostaną kolumny znajdujące się pomiędzy pierwszą i ostatnio wskazaną kolumną.
  • albo przytrzymaj wciśnięty klawisz <Ctrl> i ustaw kursor kolejno na wybranych kolumnach.
    W ten sposób można zaznaczyć także kolumny znajdujące się w dowiązaniach zestawienia.

Jak wstawić całe zestawienie?

• w zakładce Dane wybierz zestawienie, które chcesz wstawić
  • albo rozwiń to zestawienie i zaznacz kolumny zestawienia, które chcesz wstawić
• skorzystaj z łatwego wstawiania danych
  • albo skorzystaj z kontrolowanego wstawiania danych i w oknie Mapowanie wybierz opcję Dodaj tabelę

Jak wstawić pojedynczą pozycję zestawienia?

Pojedynczą pozycję zestawienia można wstawić do raportu tylko czyniąc ją parametrem raportu. Można to zrobić na dwa sposoby.

Pierwszy sposób:

• nadaj raportowi parametr typu pozycja zestawienia
• w zakładce Dane z katalogu Parametry Raportu wybierz nadany parametr
• skorzystaj z łatwego wstawiania danych

Drugi sposób:

• skorzystaj z kontrolowanego wstawiania danych i w oknie Mapowanie wybierz opcję Dodaj nowy parametr

Jak wstawić dowiązane pozycje zestawienia?

Wstawiając dowiązane pozycje zestawienia, możesz wyjść z dowolnego końca powiązania.

Jak wyjść od zestawienia, które jest dowiązane?

• w zakładce Dane wybierz zestawienie, które chcesz wstawić
  • albo rozwiń to zestawienie i zaznacz jego kolumny, które chcesz wstawić
• skorzystaj z łatwego wstawiania danych
  • albo skorzystaj z kontrolowanego wstawiania danych i w oknie Mapowanie wybierz, z czym skojarzyć dowiązanie

Jak wyjść od zestawienia, do którego jest dowiązanie?

• w zakładce Dane rozwiń zestawienie, z którym chcesz powiązać pozycje
• jeśli chcesz wstawić pozycje powiązane pośrednio, rozwiń powiązanie, które ma pośredniczyć - możesz to zrobić dowolnie wiele razy
• zaznacz powiązanie z zestawieniem, którego pozycje chcesz wstawić
  • albo rozwiń to powiązanie i zaznacz jego kolumny, które chcesz wstawić
• skorzystaj z łatwego wstawiania danych
  • albo skorzystaj z kontrolowanego wstawiania danych i w oknie Mapowanie wybierz, z czym skojarzyć dowiązanie

Parametry raportu

Jak uzależnić raport od wartości parametrów?

Raportowi można nadać parametry. Każdy parametr ma swoją nazwę, typ i aktualną wartość. Nadanie parametru nie musi powodować wstawienia go do raportu. Ten sam parametr możne być wykorzystany
w różnych miejscach raportu.

Jak dodać do raportu parametr typu tekst?

• w zakładce Dane wybierz ikonę z literą P z paska narzędzi
  • albo wybierz Dodaj parametr raportu z menu kontekstowego

ukaże się okno Nowy parametr raportu

• spośród opcji Typ wybierz Tekst, a następnie wybierz przycisk Dalej
• wypełnij pola Nazwa i Wartość
• wybierz przycisk Zakończ

Jak dodać do raportu parametr typu liczba?

• w zakładce Dane wybierz ikonę z literą P z paska narzędzi
  • albo wybierz Dodaj parametr raportu z menu kontekstowego

ukaże się okno Nowy parametr raportu

• spośród opcji Typ wybierz Liczba, a następnie wybierz przycisk Dalej
• wypełnij pola Nazwa i Wartość

Jeśli podasz wartość nie będącą liczbą, w nagłówku okna pojawi się komunikat o błędzie

• wybierz przycisk Zakończ

Jak dodać do raportu parametr typu data i czas?

• w zakładce Dane wybierz ikonę z literą P z paska narzędzi
  • albo wybierz Dodaj parametr raportu z menu kontekstowego

ukaże się okno Nowy parametr raportu

• spośród opcji Typ wybierz Data, a następnie wybierz przycisk Dalej
• wypełnij pola Nazwa i Wartość, podając datę w formacie YYYY-MM-DD, po której po odstępie może wystąpić czas w jednym z formatów: HH-MM-SS lub HH-MM-SS-sss

jeśli podasz wartość niezgodną z powyższym formatem, w nagłówku okna pojawi się komunikat o błędzie

• wybierz przycisk Zakończ

Jak dodać do raportu parametr typu prawda albo fałsz?

• w zakładce Dane wybierz ikonę z literą P z paska narzędzi
  • albo wybierz Dodaj parametr raportu z menu kontekstowego

ukaże się okno Nowy parametr raportu

• spośród opcji Typ wybierz Prawda/Fałsz, a następnie wybierz przycisk Dalej
• wypełnij pole Nazwa i wybierz z listy Wartość Prawda albo Fałsz
• wybierz przycisk Zakończ

Jak dodać do raportu parametr typu element zestawu danych?

Wartość parametru typu pozycja zestawienia określa się podając identyfikator tej pozycji. Identyfikator jest zwykle pojedynczą liczbą, ale może też się składać z kilku wartości oddzielonych przecinkiem. Parametr tego typu możesz nadać na kilka sposobów.

Sposób pierwszy:

• z zakładki Dane wybierz zestaw danych z gałęzi Moje Dane
• w zakładce Dane wybierz ikonę z literą P z paska narzędzi
  • albo wybierz Dodaj parametr raportu z menu kontekstowego

ukaże się okno Nowy parametr raportu, w którym wybrany już będzie odpowiedni typ parametru

• wybierz przycisk Dalej
• wypełnij pole Nazwa
• parametrowi zostanie nadana domyślna wartość, którą możesz zmienić wybierając przycisk Ustaw wartość
• wybierz przycisk Zakończ

Sposób drugi od razu ze wstawianiem:

• skorzystaj z kontrolowanego wstawiania danych
• w oknie Mapowanie wybierz opcję Jako nowy parametr

Sposób trzeci:

• w zakładce Dane wybierz ikonę z literą P z paska narzędzi
  • albo wybierz Dodaj parametr raportu z menu kontekstowego

ukaże się okno Nowy parametr raportu

• spośród opcji Typ wybierz Element zestawu danych
• wybierz zestaw danych z listy zestawów danych, a następnie wybierz przycisk Dalej
• wypełnij pole Nazwa
• wybierz przycisk Ustaw wartość
• podaj wartość parametru wybierając identyfikator pozycji
• wybierz przycisk Zakończ

Jak dodać parametr oparty na liście wartości?

• w zakładce Dane wybierz ikonę z literą P z paska narzędzi
  • albo wybierz Dodaj parametr raportu z menu kontekstowego

ukaże się okno Nowy parametr raportu

• spośród opcji Typ wybierz odpowiedni typ parametru
• w sekcji Opcje specjalne zaznacz Lista wartości, a następnie wybierz przycisk Dalej
• wypełnij pole Nazwa
• dla każdej wartości z listy, wypełnij pole Wartość, a następnie wybierz przycisk Dodaj
• wybierz przycisk Zakończ

Jak zmienić wartość parametru typu tekst, liczba, data i wartość logiczna?

• w zakładce Dane rozwiń gałąź Parametry raportu
• wybierz z listy parametr, którego wartość chcesz zmienić
• z menu kontekstowego wybierz Właściwości
  • albo użyj skrótu klawiszowego <F3>
• wypełnij pola Nazwa i Wartość

Jak zmienić wartość parametru typu pozycja zestawienia?

Sposób pierwszy:

• na pasku narzędzi Parametry raportu wybierz z listy parametr, którego wartość chcesz zmienić
• za pomocą przycisków strzałka w lewo z kreską (pierwsza pozycja), strzałka w lewo  (poprzednia pozycja), strzałka w prawo (następna pozycja) i strzałka w prawo z kreską (ostatnia pozycja) zmieniaj pozycje zestawienia będące wartością parametru

Sposób drugi:

• w zakładce Dane rozwiń gałąź Parametry raportu
• wybierz z listy parametr, którego wartość chcesz zmienić
• z menu kontekstowego wybierz Właściwości
  • albo użyj skrótu klawiszowego <F3>
• wybierz przycisk Ustaw wartość
• podaj identyfikator pozycji zestawienia, która ma się stać wartością parametru

Jak wstawić zestawienie oparte na funkcji?

• upewnij się, że w zakładce Dane widoczne są funkcje
• wybierz funkcję, na której chcesz oprzeć wstawiane zestawienie
• skorzystaj z łatwego wstawiania danych
  • albo skorzystaj z kontrolowanego wstawiania danych

ukaże się okno Parametry funkcji

• podaj parametry funkcji

Wyrażenia raportu

Jak wstawić wyrażenie do raportu?

• ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić wyrażenie
• na pasku narzędzi Wyrażenie wypełnij pole Wyrażenie (na prawo od znaku równości ). Przy wypełnianiu pola można posłużyć się kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ
• na pasku narzędzi Wyrażenie wypełnij pole Nazwa (na lewo od znaku równości). Jeśli pole nie zostanie wypełnione nazwa zostanie przypisana automatycznie
• zaakceptuj wyrażenie, wybierając ∨

Wyrażenie wprowadzone za pomocą kreatora wyrażeń zostanie zaakceptowana automatycznie

Jak zmienić postać wyrażenia?

• ustaw kursor na wyrażeniu, które chcesz zmienić
• na pasku narzędzi Wyrażenie zmień pole Wyrażenie (na prawo od znaku równości). Przy zmianie wartości można posłużyć się kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ
• możliwa jest także zmiana Nazwy wyrażenia, edytując pole Nazwa
• zaakceptuj wyrażenie, wybierając ∨

Operacje na danych w raporcie

Jak łatwo przemieścić dane na raporcie?

• zaznacz fragment raportu z danymi, które chcesz przemieścić
• jeśli chcesz, aby dane dodatkowo pozostały tam, skąd je bierzesz, skopiuj je i wklej w miejsce, gdzie chcesz je przemieścić
• w przeciwnym razie przeciągnij dane w miejsce, gdzie chcesz je przemieścić
• albo wytnij je i wklej w miejsce, gdzie chcesz je przemieścić

Jak w sposób kontrolowany przemieścić dane na raporcie?

• zaznacz fragment raportu z danymi, które chcesz przemieścić
• jeśli chcesz, aby dane dodatkowo pozostały tam, skąd je bierzesz, skopiuj je, a w przeciwnym razie wytnij
• ustaw kursor w miejscu, w które chcesz przemieścić dane
• wybierz Wklej jako... z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Edycja/Wklej jako...

Jak uniknąć błędów wynikłych ze skopiowania i wklejenia danych?

• wybierz z menu Narzędzia/ Rozwiń wyrażenia
• przemieść dane

Przykładowo: na wydruku listy pracowników chcemy dodać średnią stawkę pracownika. Nie interesują nas jednak stawki poszczególnych pracowników, a jedynie średnia. Dodajemy więc wyrażenie, które wyciąga średnią ze stawek. Przed usunięciem stawek poszczególnych pracowników należy rozwinąć wyrażenie.

Jak uniknąć błędów wynikłych z wycięcia danych na stałe?

• wybierz z menu Narzędzia/ Rozwiń wyrażenia
• ponownie przemieść dane

Podczas przemieszczania, kopiowania, usuwania danych z raportu Generator Raportów automatycznie rozwija wyrażenia.

Jak określić format wyrażenia lub kolumny?

• ustaw kursor na wyrażeniu, dla którego chcesz określić format
• ustaw kursor w zestawieniu na kolumnie, której format chcesz określić
• wybierz z menu Format/ Wyrażenie...
  • albo z menu kontekstowego wybierz Format wyrażenia…

Pokaże się okno Format wyrażenia

• wybierz z listy po lewej typ danych reprezentowanych przez tę kolumnę, a następnie określ ich format wypełniając odpowiednie pola w obszarze po prawej

Istnieje możliwość prostego przypisania wartościom liczbowym pól odpowiadających im opisów. W tym celu należy wybrać opcję Lista wartości.

Jak zmienić wygląd tekstu

Aby zmienić wygląd tylko dla wybranego fragmentu tekstu, najpierw zaznacz ten fragment.

Jak zmienić krój czcionki?

• Wybierz krój z listy Czcionka na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<D>
  • albo wybierz z menu Format/Czcionka
  • albo wybierz Czcionka z menu kontekstowego

ukaże się okno Czcionka

• wpisz lub wybierz krój z listy Czcionka

Jak zmienić rozmiar czcionki?

• Wybierz rozmiar z listy Rozmiar na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<D>
  • albo wybierz z menu Format/Czcionka
  • albo wybierz Czcionka z menu kontekstowego

ukaże się okno Czcionka

• wpisz lub wybierz rozmiar z listy Czcionka

Czcionka może przyjmować rozmiar całkowity od 1 do 100.

Jak wytłuścić tekst?

• Wybierz Β na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<B>
  • albo wybierz z menu Format/Czcionka
  • albo wybierz Czcionka z menu kontekstowego

ukaże się okno Czcionka

• z listy Styl czcionki wybierz pozycję Pogrubienie

Jak nachylić tekst?

• Wybierz Ι na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<I>
  • albo wybierz z menu Format/ Czcionka
  • albo wybierz Czcionka z menu kontekstowego

ukaże się okno Czcionka

• z listy Styl czcionki wybierz pozycję Kursywa

Jak podkreślić tekst?

• Wybierz podkreślone U na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<U>
  • albo wybierz z menu Format/Czcionka
  • albo wybierz Czcionka z menu kontekstowego

ukaże się okno Czcionka

• z rozwijanej listy Styl podkreślenia wybierz styl linii

Jak zmienić kolor czcionki?

• Wybierz Α na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo wybierz z menu Format/ Czcionka
  • albo wybierz Czcionka z menu kontekstowego

ukaże się okno Czcionka

• wybierz kolor z listy Kolor czcionki. Jeśli koloru, który chcesz nadać nie ma na liście, wybierz pozycję Więcej kolorów, a ukaże się okno wyboru dowolnego koloru.

Jak zmienić kolor tła?

• Wybierz ikonkę z pędzlem na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo wybierz z menu Format/Czcionka
  • albo wybierz Czcionka z menu kontekstowego

ukaże się okno Czcionka

• wybierz kolor z listy Kolor tła. Jeśli koloru, który chcesz nadać nie ma na liście, wybierz pozycję Więcej kolorów, a ukaże się okno wyboru dowolnego koloru.

Jak zmienić linię podkreślenia?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Format/Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• upewnij się, że jest zaznaczona opcja Podkreślenie
• wybierz linię z listy Linia

Jak zmienić kolor podkreślenia?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
• albo wybierz z menu Format/ Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• upewnij się, że jest zaznaczona opcja Podkreślenie
• wybierz kolor z listy Kolor. Jeśli koloru, który chcesz nadać nie ma na liście, wybierz pozycję Więcej kolorów, a ukaże się okno wyboru dowolnego koloru.

Jak zmienić odstępy między znakami?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Format/Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• wypełnij pole Odstępy między znakami, określając wielkość odstępu w punktach

Jak wyświetlić tekst jako indeks górny?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Format/ Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• zaznacz w obszarze Efekty opcję Indeks górny

Jak wyświetlić tekst jako indeks dolny?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Format/ Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• zaznacz w obszarze Efekty opcję Indeks dolny

Jak przekreślić tekst?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Format/ Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• zaznacz w obszarze Efekty opcję Przekreślenie

Jak podwójnie przekreślić tekst?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Format/ Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• zaznacz w obszarze Efekty opcję Przekreślenie podwójne

Jak uzyskać efekt cienia za tekstem?

• wybierz Czcionka z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Format/ Czcionka

ukaże się okno Czcionka

• zaznacz w obszarze Efekty opcję Cień

Jak wyrównać tekst do lewej?

• wybierz ikonę wyrównania do lewej na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<L>
  • albo wybierz z menu Format/Akapit

ukaże się okno Akapit

• wybierz Wyrównaj do lewej z listy Wyrównanie akapitu w obszarze Ogólne

Jak wyrównać tekst do prawej?

• wybierz ikonę wyrównania do prawej na pasku narzędzi Formatowanie
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<R>
  • albo wybierz z menu Format/Akapit

ukaże się okno Akapit

• wybierz Wyrównaj do prawej z listy Wyrównanie akapitu w obszarze Ogólne

Jak wyrównać tekst do środka?

• wybierz ikonę wyrównania do środka na pasku narzędzi Formatowanie
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<E>
• albo wybierz z menu Format/Akapit

ukaże się okno Akapit

• wybierz Wyrównaj do środka z listy Wyrównanie akapitu w obszarze Ogólne

Jak wyjustować tekst?

• wybierz ikonę wyjustowania na pasku narzędzi Formatowanie
• albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<J>
• albo wybierz z menu Format/Akapit

ukaże się okno Akapit

• wybierz Wyjustuj z listy Wyrównanie akapitu w obszarze Ogólne

Jak ustawić tabulatory

Jak ustawić domyślne tabulatory dla całego raportu?

• wybierz z menu Format/ Tabulatory

ukaże się okno Tabulatory

• wypełnij pole Domyślne tabulatory dokumentu podając wartość w centymetrach

Jak ustawić tabulator dla akapitu?

• ustaw kursor w akapicie, dla którego chcesz ustawić tabulatory
• kliknij na linijkę poziomą, w miejscu gdzie chcesz ustawić tabulator
  • albo wybierz z menu Format/ Tabulatory

ukaże się okno Tabulatory

• wypełnij pole Pozycja podając położenie tabulatora w centymetrach
• wybierz przycisk Ustaw

Jak usunąć tabulator dla akapitu?

• ustaw kursor w akapicie, dla którego chcesz ustawić tabulatory
• kliknij na linijce poziomej na tabulator, który chcesz usunąć
  • albo wybierz z menu Format/ Tabulatory

ukaże się okno Tabulatory

• z listy Tabulatory wybierz tabulator, który chcesz usunąć
• wybierz przycisk Usuń

Jak zmienić obramowanie

• ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz zmienić obramowanie
• wybierz obramowanie z paska narzędzi Obramowanie
  • albo wybierz Format/ Obramowanie
  • albo wybierz z menu kontekstowego Obramowanie (opcja w menu kontekstowym tylko dla tabeli, lub zestawienia)

ukaże się okno Obramowanie

• wybierz kolor obramowania
• wybierz szerokość obramowania z listy
• wybierz styl obramowania
• wybierz krawędzie, do obramowania
• zaznacz opcję Dodaj szerokość obramowania

Opcja Dodaj szerokość obramowania decyduje, czy ramka ma nachodzić na komórkę, przykrywając część danych, czy też ma nie zmniejszać miejsca w komórce.

Jak zmienić tło (dla akapitu, tabeli)

• ustaw kursor w akapicie, tabeli, dla którego chcesz zmienić tło
• wybierz Format/Tło

ukaże się okno Właściwości tła

• wybierz kolor, gradient lub plik, który ma być ustawiony jako tło

Formatowanie warunkowe

Jak uzależnić wygląd tekstu od wartości wyrażenia?

Formatowanie warunkowe pozwala uzależnić wygląd tekstu od wartości wyrażenia. W przypadku zestawienia zmieni się wygląd wszystkich pozycji, dla których podany warunek jest prawdziwy. Konkretne formatowanie warunkowe zastosowane do danego fragmentu raportu nazywamy selekcją. Jeden fragment może należeć do kilku selekcji, o końcowym efekcie decyduje wtedy priorytet selekcji, czyli kolejność nakładania formatowania warunkowego.

Jak dodać selekcję?

• zaznacz fragment raportu, dla którego chcesz dodać selekcję
• wybierz trójkolorową ikonkę z paska narzędzi zakładki Selekcje
  • albo wybierz Format/Formatowanie warunkowe/ Nowa selekcja...

ukaże się okno Formatowanie warunkowe

• nadaj nazwę selekcji wypełniając pole Etykieta
• podaj warunek wypełniając pole Wyrażenie - możesz posłużyć się przy tym Kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ
• ustal formatowanie

Selekcja założona na zestawienie może dotyczyć całego zestawienia lub każdego wiersza zestawienia
z osobna.

Aby selekcja została wykonana dla każdego wiersz z osobna należy podczas definiowania selekcji zaznaczyć opcję Dla każdego wiersza z osobna.

Jak stworzyć selekcję ukrywającą część raportu?

• dodaj selekcję
• zaznacz w obszarze Efekty opcję Ukrycie

Tekst ukryty wyświetla się w obszarze edycji jako wyszarzony. Na podglądzie wydruku i na wydruku będzie niewidoczny.

Jak zmienić selekcję?

• wybierz z zakładki Selekcje selekcję, którą chcesz zmienić
• wybierz ikonę ołówka z paska narzędzi zakładki Selekcje
  • albo wybierz Format/ Formatowanie warunkowe/ Edytuj selekcję...

Jak usunąć selekcję?

• wybierz z zakładki Selekcje selekcję, którą chcesz usunąć
• wybierz ikonę krzyżyka z paska narzędzi zakładki Selekcje
  • albo wybierz Format/ Formatowanie warunkowe/ Nowa selekcja...

Jak zwiększyć priorytet selekcji?

• wybierz ikonę strzałki w górę z zakładki Selekcje selekcję, której priorytet chcesz zwiększyć
• wybierz z paska narzędzi zakładki Selekcje
• albo wybierz Format/Formatowanie warunkowe/ Zwiększ priorytet selekcji

Jak zmniejszyć priorytet selekcji?

• wybierz ikonę strzałki w dół z zakładki Selekcje selekcję, której priorytet chcesz zmniejszyć
• wybierz z paska narzędzi zakładki Selekcje
• albo wybierz Format/Formatowanie warunkowe/Zmniejsz priorytet selekcji

Grafika w raporcie

Jak wstawić grafikę do raportu?

• ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić grafikę
• wybierz z menu Wstaw/ Obraz...

Jak zmienić rozmiar grafiki w raporcie?

• kliknij na obrazie, którego rozmiar chcesz zmienić
• wybierz z menu kontekstowego Wymiary obrazu...
  • albo wybierz Format/Wymiary obrazu

Ukaże się okno Wymiary obrazu

• wprowadź Szerokość i Wysokość obrazu w centymetrach.

albo:

• wprowadź Skalę poziomą i Skalę pionową w procentach.

Opcja Zachowaj stosunek długości boków - po zmianie jednego z wymiarów, drugi wymiar zostanie ustawiony automatycznie zgodnie z oryginalnymi proporcjami obrazu.

Wprowadzenie wartości w milimetrach spowoduje automatyczne przeliczenie wymiarów na centymetry przy zatwierdzaniu zmian.

Kody kreskowe w raporcie

Jak wstawić kod kreskowy do raportu?

• ustaw kursor w miejscu, gdzie chcesz wstawić kod kreskowy
• wybierz z menu Wstaw/ Kod kreskowy

Ukaże się okno Nowy kod kreskowy

• w obszarze Treść wybierz z listy standard kodu kreskowego
• w obszarze Treść wybierz z źródło danych. Przy podawaniu źródła możesz skorzystać z Kreatora wyrażeń λ
• w obszarze Wymiary ustaw wartość Szerokość i Wysokość, podając wymiary w centymetrach.
• w obszarze Kolory wybierz kolor z listy Kolor. Jeśli koloru, który chcesz nadać nie ma na liście, wybierz pozycję Więcej kolorów, a ukaże się okno wyboru dowolnego koloru.

Jak zmienić wyrażenie na kod kreskowy?

• ustaw kursor na wyrażeniu, które chcesz zmienić.
• Wybierz z menu Wstaw/Kod kreskowy

Ukaże się okno Nowy kod kreskowy z wypełnionymi polami.

• sprawdź wartości pól i zatwierdź formularz

Zestawienie

Jak uniknąć łamania wierszy w zestawieniu?

• wybierz z menu Zestawienie/Unikaj łamania wierszy

Jak zmienić kolejność kolumn zestawienia?

• kliknij na zielony kwadracik na górze kolumny nie puszczając przycisku myszy
• przeciągnij kolumnę w miejsce w zestawieniu, gdzie chcesz ją przestawić

Jak usunąć kolumnę zestawienia?

• zaznacz kolumnę, którą chcesz usunąć
• wciśnij klawisz <Delete>

Aby usunąć kilka kolumn z zestawienia należy, z wciśniętym klawiszem <Shift>, zaznaczyć zielone kwadraciki znajdujące się nad kolumnami, które chcemy usunąć i wcisnąć klawisz <Delete>

Obramowanie

• Patrz punkt: Jak zmienić obramowanie

Jak wyrównać zawartość komórek zestawienia?

• wybierz ikony wyrównania na pasku narzędzi Wyrównanie komórek

Wiersz szczegółów

Do każdego wiersza w zestawieniu można dołożyć dodatkowy wiersz szczegółów. Jest to bardzo przydatne przy pracy z relacjami "jeden do wielu", potrzebie dołożenia dodatkowych informacji (np. Opis).

• wybierz z menu Zestawienie/ Wstaw wiersz szczegółów

Jak filtrować zestawienie?

Jak usunąć wybrane pozycje zestawienia?

Usuwanie wybranych pozycji zestawienia jest możliwe dzięki nakładaniu filtrów na wyrażenia. Nałożenie filtru na wyrażenie polega na podaniu warunku. Wszystkie pozycje niespełniające tego warunku zostaną usunięte.

• ustaw kursor w dowolnym miejscu w zestawieniu, z którego chcesz usunąć wybrane pozycje poprzez dodanie filtra
• wybierz Filtruj z menu kontekstowego
• albo wybierz z menu Zestawienie/Filtruj...

ukaże się okno Filtruj

• z listy Dostępne pola wybierz wyrażenie, na które chcesz nałożyć filtr
• wybierz przycisk Dodaj filtr

W obszarze Wybrane filtry pojawi się nowy filtr

• z listy rozwijanej wybierz rodzaj warunku (zawartość listy jest różna dla różnych typów danych - tekstowych, liczbowych, dat itd.)
• wybierz z listy sposób podawania wartości warunku:

ręcznie,

 z listy dostępnych wartości,

 z listy parametrów raportu,

 za pomocą wyrażenia

• ustal wartość warunku. Przy podawaniu wyrażeń możesz skorzystać z Kreatora wyrażeń λ

Jak usunąć filtr?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu w zestawieniu, dla którego chcesz usunąć filtr
• wybierz Filtruj z menu kontekstowego
• albo wybierz z menu Zestawienie/Filtruj...

ukaże się okno Filtruj

• kliknij ikonę krzyżyka po lewej stronie filtru, który chcesz usunąć

Jak szybko nałożyć filtr na wybrane wyrażenie?

• ustaw kursor na wyrażeniu, na które chcesz nałożyć filtr
• wybierz Filtruj wyrażenie z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/Filtruj... dla wyrażenia

ukaże się okno Filtruj z nowym filtrem w obszarze Wybrane filtry

• z listy rozwijanej wybierz rodzaj warunku (zawartość listy jest różna dla różnych typów danych - tekstowych, liczbowych, dat itd.)
• wybierz z listy sposób podawania wartości warunku:

 ręcznie,

 z listy dostępnych wartości,

 z listy parametrów raportu,

 za pomocą wyrażenia

• ustal wartość warunku. Przy podawaniu wyrażeń możesz skorzystać z Kreatora wyrażeń λ

Jak posortować zestawienie?

Sortowanie pozwala nadać kolejność pozycjom zestawienia na podstawie wartości wyrażeń zwanych warunkami. Sortować można w dwóch kierunkach: rosnąco tzn. od najmniejszej wartości do największej albo odwrotnie - malejąco. w przypadku napisów najmniejsza wartość oznacza pierwszą w kolejności jak w słowniku (leksykograficznej). w przypadku wartości logicznych w porządku rosnącym najpierw występuje prawda, a potem fałsz. To samo zestawienie można posortować kilkakrotnie, o wyniku decyduje wtedy kolejność warunków.

Jak szybko posortować rosnąco lub malejąco?

• ustaw kursor w zestawieniu na wyrażeniu, według wartości którego chcesz posortować
• wybierz odpowiednio lub  z paska narzędzi Zestawienie

Szybkie sortowanie usuwa wszystkie poprzednie warunki sortowania nałożone na zestawienie.

Jak posortować zestawienie po dowolnym wyrażeniu?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu w zestawieniu, które chcesz posortować
• wybierz Sortuj z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Sortuj...

ukaże się okno Sortuj

• wybierz przycisk Dodaj

ukaże się okno Wyrażenie sortujące

• wybierz kierunek sortowania
• podaj wyrażenie, według wartości którego chcesz posortować - możesz posłużyć się przy tym kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ

Jak usunąć warunek sortowania? 

• ustaw kursor w dowolnym miejscu w zestawieniu, dla którego chcesz usunąć warunek sortowania
• wybierz Sortuj z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Sortuj...

ukaże się okno Sortuj

• wybierz z listy warunek, który chcesz usunąć
• wybierz przycisk Usuń

Jak zmienić ważność warunków sortowania?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu w zestawieniu, dla którego chcesz zmienić kolejność warunków sortowania
• wybierz Sortuj z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/Sortuj...

ukaże się okno Sortuj

• wybierz z listy warunek, którego miejsce w kolejności chcesz zmienić
• jeśli chcesz, aby warunek był ważniejszy, wybieraj przycisk Do góry tak długo, aż warunek znajdzie się tam, gdzie chcesz
• jeśli chcesz, aby warunek był mniej ważny, wybieraj przycisk Do dołu tak długo, aż warunek znajdzie się tam, gdzie chcesz

Jak wstawić nagłówki i stopki do zestawienia?

Do zestawienia możemy wstawiać nagłówki/stopki ogólne i stronicowe. Na początku zestawienia można wstawić nagłówek ogólny, na końcu stopkę ogólną. Nagłówki i stopki stronicowe pojawią się na każdej stronie zestawienia. Możliwe jest również dodanie nagłówka i stopki dla całego raportu, wykonujemy to z poziomu Widok/ Nagłówek i stopka.

Jak wstawić nagłówek ogólny do zestawienia?

• wybierz z menu Zestawienie/Nagłówki i stopki
• w ukazanym oknie zaznacz opcję Nagłówek ogólny

W nagłówku ogólnym zestawienia wypisane są nazwy jego kolumn.

Domyślnie zestawienie ma nagłówek ogólny.

Jak wstawić stopkę ogólną do zestawienia?

• wybierz z menu Zestawienie/Nagłówki i stopki
• w ukazanym oknie zaznacz opcję Stopka ogólna

Domyślnie zestawienie ma stopkę ogólną.

Jak wstawić nagłówek stronicowy do zestawienia?

• wybierz z menu Zestawienie/Nagłówki i stopki
• w ukazanym oknie zaznacz opcję Nagłówek stronicowy

Jak wyświetlić nagłówek stronicowy zestawienia na pierwszej stronie?

• wybierz z menu Zestawienie/ Nagłówki i stopki
• w ukazanym oknie upewniwszy się, że zaznaczona jest opcja Nagłówek stronicowy zaznacz opcję Pokaż też na pierwszej stronie

Domyślnie nagłówek stronicowy nie występuje na pierwszej stronie.

Jak wstawić stopkę stronicową do zestawienia?

• wybierz z menu Zestawienie/ Nagłówki i stopki
• w ukazanym oknie zaznacz opcję Stopka stronicowa

Jak wyświetlić stopkę stronicową zestawienia na ostatniej stronie?

• wybierz z menu Zestawienie/ Nagłówki i stopki
• w ukazanym oknie upewniwszy się, że zaznaczona jest opcja Stopka stronicowa zaznacz opcję Pokaż też na ostatniej stronie

Domyślnie stopka stronicowa nie występuje na ostatniej stronie.

Jak pogrupować zestawienie?

Grupowanie pozwala rozbić pozycje zestawienia na grupy wyznaczone przez wartość wyrażenia. Np. listę pracowników możemy pogrupować wg stanowisk. w każdej z grup znają się pracownicy będący na tym samym stanowisku.

Jak pogrupować zestawienie?

• ustaw kursor w zestawieniu na wyrażeniu, według wartości którego chcesz pogrupować zestawienie
• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie/ Grupuj
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Grupowanie/ Grupuj

Jak pogrupować zestawienie  po dowiązaniu?

Grupowanie po dowiązaniu pozwala rozbić pozycje zestawienia na grupy wyznaczone przez posiadane dowiązanie. Np. klientów możemy pogrupować po dowiązaniu ze względu na zakupione przez nich towary tak, by w każdej grupie znaleźli się klienci, którzy kupili ten sam towar.

• ustaw kursor w dowolnym miejscu w dowiązaniu, po którym chcesz pogrupować zestawienie
• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie/ Grupuj po dowiązaniu
  • albo wybierz z menu Zestawienie/Grupowanie/Grupuj po dowiązaniu

Jak rozgrupować zestawienie?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu zestawienia, które chcesz rozgrupować
• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie/Rozgrupuj
  • albo wybierz z menu Zestawienie/Grupowanie/ Rozgrupuj

Jak dodać kryterium grupowania?

Sposób pierwszy:

• ustaw kursor w pogrupowanym zestawieniu
• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie /Dodaj kryterium grupowania
  • albo wybierz z menu Zestawienie/Grupowanie/ Dodaj kryterium grupowania

Albo:

• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie/ Dodaj kryterium grupowania po dowiązaniu
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Grupowanie/ Dodaj kryterium grupowania po dowiązaniu

Sposób drugi:

• ustaw kursor w pogrupowanym zestawieniu
• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie/ Kryteria grupowania
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Grupowanie/ Kryteria grupowania

ukaże się okno Grupowanie

• naciśnij przycisk Dodaj w celu dodania kryterium grupowania
• wybierz sposób grupowania:

 po wyrażeniu

 po dowiązaniu

• w polu tekstowym wprowadź nowe kryterium grupowania. Przy wypełnianiu pola można posłużyć się kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ

Jak usunąć kryterium grupowania?

Sposób pierwszy:

• ustaw kursor w pogrupowanym zestawieniu na wyrażeniu grupującym
• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie/ Usuń kryterium grupowania
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Grupowanie/ Dodaj kryterium grupowania

Sposób drugi:

• ustaw kursor w pogrupowanym zestawieniu na wyrażeniu grupującym
• wybierz z menu kontekstowego Grupowanie/ Kryteria grupowania
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Grupowanie/ Kryteria grupowania

ukaże się okno Grupowanie

• naciśnij przycisk w celu usunięcia kryterium grupowania

Jak podsumować zestawienie?

Jak obliczyć sumę wartości formuły w zestawieniu?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, której wartości chcesz zsumować
• wybierz ∑ z paska narzędzi Zestawienie
  • albo wybierz Podsumuj/ Suma z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Podsumuj/ Suma

Suma pojawi się w stopce ogólnej zestawienia.

Jak obliczyć sumę folio formuły w zestawieniu?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, której wartości chcesz zsumować
• wybierz ∑ z paska narzędzi Zestawienie
  • albo wybierz Podsumuj/ Suma folio z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Podsumuj/ Suma folio

Suma folio pojawi się w stopce stronicowej zestawienia.

Jak obliczyć średnią wartości formuły w zestawieniu?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, dla której wartości chcesz obliczyć średnią
• wybierz ikonę średniej z paska narzędzi Zestawienie
  • albo wybierz Podsumuj/ Średnia z menu kontekstowego

albo wybierz z menu Zestawienie/Podsumuj/Średnia

Średnia pojawi się w stopce ogólnej zestawienia.

Jak obliczyć minimum wartości formuły w zestawieniu?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, dla której wartości chcesz obliczyć minimum
• wybierz z paska narzędzi Zestawienie
  • albo wybierz Podsumuj/ Minimum z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Podsumuj/ Minimum

Minimum pojawi się w stopce ogólnej zestawienia.

Jak obliczyć maksimum wartości formuły w zestawieniu?

• wybierz z paska narzędzi Zestawienie
  • albo wybierz Podsumuj/ Maksimum z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Podsumuj/ Maksimum

Maksimum pojawi się w stopce ogólnej zestawienia.

Jak obliczyć, ile pozycji ma zestawienie?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu zestawienia
• wybierz # z paska narzędzi Zestawienie
  • albo wybierz Podsumuj/ Ilość z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Podsumuj/ Ilość

Liczba pozycji pojawi się w stopce ogólnej zestawienia.

Jak sprawdzić, czy  zestawienie posiada pozycje (nie jest puste)?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu zestawienia
• wybierz ∃ z paska narzędzi Zestawienie
  • albo wybierz Podsumuj/ Istnieje z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Podsumuj/ Istnieje

W stopce ogólnej zestawienia pojawi się true jeśli zestawienie posiada pozycje, w przeciwnym przypadku pojawi się false.

Podsumowanie kolumny z danymi liczbowymi jest możliwe, gdy:

• jest zaznaczona cała kolumna,
• kursor znajduje się w dowolnym wierszu kolumny, którą chcemy podsumować,
• kursor znajduje się w wierszu stopki stronicowej zestawienia
• kursor ustawiony jest na dowolnej liczbie sumowanej kolumny, gdy ta podświetlona jest na niebiesko

Jak podsumować zestawienie i zwinąć je do wyrażenia?

Jak obliczyć sumę wartości formuły w zestawieniu i zwinąć ją do wyrażenia?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, której wartości chcesz zsumować
• wybierz z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz z menu Zestawienie/Zwiń do/ Suma

Jak obliczyć sumę folio formuły w zestawieniu i zwinąć ją do wyrażenia?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, której wartości chcesz zsumować
• wybierz z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz Podsumuj/ Suma folio z menu kontekstowego
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Zwiń do/ Suma folio

Jak obliczyć średnią wartości formuły w zestawieniu i zwinąć ją do wyrażenia?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, dla której wartości chcesz obliczyć średnią
• wybierz z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Zwiń do/ Średnia

Jak obliczyć minimum wartości formuły w zestawieniu i zwinąć je do wyrażenia?

• ustaw kursor w zestawieniu na formule, dla której wartości chcesz obliczyć minimum
• wybierz z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Zwiń do/ Minimum

Jak obliczyć maksimum wartości formuły w zestawieniu i zwinąć je do wyrażenia?

• wybierz z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Zwiń do/ Maksimum

Jak obliczyć, ile pozycji ma zestawienie i zwinąć do wyrażenia?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu zestawienia
• wybierz z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Zwiń do/ Zlicz

Jak sprawdzić, czy w zestawienie posiada pozycje (nie jest puste) i zwinąć do wyrażenia?

• ustaw kursor w dowolnym miejscu zestawienia
• wybierz z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz z menu Zestawienie/Zwiń do/Istnieje

Wyrażenie zwraca true, jeśli zestawienie posiada pozycje, w przeciwnym przypadku pojawi się false.

Jak rozwinąć wyrażenie do zestawienia?

• ustaw kursor na wyrażeniu, które chcesz rozwinąć
• wybierz ikonkę różowej strzałki w dół z paska narzędzi Zaawansowane sumowanie
  • albo wybierz z menu Zestawienie/ Rozwiń agregację

Tabela

Do rozmieszczania elementów raportu służą tabele. w ich komórkach umieszcza się elementy raportu uzyskując tym sposobem pożądany układ graficzny

Jak wstawić tabelę do raportu?

• wybierz ikonę tabeli z paska narzędzi Standardowy
  • albo wybierz z menu Wstaw/ Tabela
• podaj liczbę kolumn i wierszy tabeli

Jak dodać wiersz tabeli?

• ustaw kursor w tabeli, do której chcesz dodać wiersz
• wybierz Wstaw/ Wiersz/ Wiersz powyżej lub Wstaw/ Wiersz/ Wiersz poniżej

Jak usunąć wiersz tabeli?

• zaznacz wszystkie komórki w wierszu, który chcesz usunąć
• wciśnij klawisz <Delete>

Jak dodać kolumnę tabeli?

• ustaw kursor w tabeli, do której chcesz dodać kolumnę
• wybierz Wstaw/ Kolumna/ Kolumna przed lub Wstaw/ Kolumna/ Kolumna po
  • albo wybierz Wstaw kolumnę z menu kontekstowego (kolumna zostanie wstawiona po aktualnie wybranej kolumnie)

Jak usunąć kolumnę tabeli?

• zaznacz wszystkie komórki w kolumnie, którą chcesz usunąć
• wciśnij klawisz <Delete>

Jak zmienić Wysokość wiersza?

• Najedź wskaźnikiem kursora na dolną krawędź wiersza, wciśnij lewy klawisz myszy, przeciągnij krawędź w dół, aż do momentu gdy uzyskasz pożądaną wysokość.

albo:

• Zaznacz wszystkie wiersze, które chcesz zmienić
• Wybierz Format/ Wysokość wiersza…
• Ustal wartość Wysokość wiersza
  • albo zaznacz opcję Dostosuj automatycznie

Jak zmienić Szerokość kolumny?

• Najedź wskaźnikiem kursora na lewą krawędź kolumny, wciśnij lewy klawisz myszy, przeciągnij krawędź w bok, aż do momentu gdy uzyskasz pożądaną szerokość.

albo:

• Wybierz Format/ Szerokości kolumn…
• Ustal wartości Szerokość poszczególnych kolumn
  • albo zaznacz opcję Dostosuj automatycznie

Jak podzielić komórkę tabeli?

• ustaw kursor w komórce tabeli, którą chcesz podzielić
• wybierz z menu Format/ Podziel komórkę…
  • albo wybierz Podziel komórkę z menu kontekstowego

Jak scalić komórki tabeli?

• zaznacz komórki tabeli, które chcesz scalić
• wybierz z menu Format/ Scal komórki
  • albo wybierz Scal komórki z menu kontekstowego

Jak ustawić marginesy komórek tabeli?

• ustaw kursor w komórce tabeli (komórkach tabeli), dla której chcesz ustalić marginesy
• wybierz z menu Format/ Marginesy komórek
  • albo wybierz Marginesy komórek z menu kontekstowego
• wypełnij pola: U dołu, U góry, Po prawej i Po lewej

Obramowanie

• Patrz punkt: Jak zmienić obramowanie

Jak wyrównać zawartość komórek tabeli?

• wybierz ikony wyrównania na pasku narzędzi Wyrównanie komórek

Wykresy

Jak stworzyć wykres?

• wybierz ikonę wykresu z paska narzędzi Standardowy
  • albo wybierz z menu Wstaw/ Wykres
  • albo użyj skrótu klawiszowego <F11>

ukaże się kreator wykresów

• uzupełnij właściwości wykresu w kreatorze wykresu (patrz kreator wykresu)

Jak korzystać z kreatora wykresów?

Krok pierwszy.

• wybierz typ wykresu spośród podanych. Możliwe typy wykresu:
  • Słupkowy
  • Słupkowy skumulowany
  • Kołowy
  • Liniowy
• wybierz opcję Efekt 3D, jeśli wykres ma mieć efekt 3D
• wybierz Styl wykresu z listy

Krok drugi.

• podaj z jakiego zestawu danych mają pochodzić Przy wyborze źródła danych można posłużyć się kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ. Możliwe jest także ustalenie sortowania źródła danych wybierając przycisk AZ
• podaj wyrażenie opisujące etykiety danych na wykresie. Przy wyborze etykiet można posłużyć się kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ.
• podaj dane serii
  • dla każdej serii określ jej nazwę, wyrażenie opisujące wartości. Przy wyborze wyrażenia opisującego wartość można posłużyć się kreatorem wyrażeń, wybierając przycisk λ.
  • aby dodać lub usunąć serię, skorzystaj z przycisków Dodaj, Usuń, znajdujących się pod listą serii

Krok trzeci.

• określ, jaki ma być tytuł wykresu, jakiego ma być koloru i czy ma być widoczny
• określ, czy na wykresie ma być widoczna legenda
• określ, czy mają być na wykresie widoczne osie X i Y, i jak mają być podpisane
• podaj preferowane wymiary wykresu. Wartość szerokość oraz wysokość wykresu wyrażona jest
  w centymetrach

Jak zmieniać właściwości wykresu?

• kliknij lewym przyciskiem myszy na elemencie wykresu, który chcesz zmienić
• z menu kontekstowego wybierz opcję Formatuj <element wykresu> , Typ wykresu..., Dane wykresu... lub Formatowanie wykresu... w zależności od właściwości, które chcesz zmienić
• w oknie dialogowym zmień właściwości wykresu

Jak zmienić rozmiar wykresu?

• kliknij lewym przyciskiem myszy na wykresie, którego rozmiar chcesz zmienić
• z menu kontekstowego wybierz opcję Formatowanie wykresu...
• w oknie dialogowym w sekcji Wymiary wpisz pożądany rozmiar wykresu:
  • wysokość wykresu,
  • szerokość wykresu,
  • wcięcie wykresu, czyli odległość od lewego marginesu.

albo

• przesuń kursor myszy nad krawędź wykresu
• w momencie, gdy kursor zmieni kształt na "podwójną strzałkę", wciśnij lewy przycisk myszy
  i przeciągnij krawędź wykresu aż do uzyskania pożądanego rozmiaru

Jak stworzyć wykres na podstawie zestawienia?

• aby na podstawie zestawienia można było stworzyć wykres, zestawienie musi spełniać następujące warunki:
  • Musi mieć co najmniej dwie kolumny
  • Zawartość każdej z komórek wewnątrz zestawienia musi zaczynać się od wyrażenia.
• ustaw kursor wewnątrz zestawienia
• wybierz z menu kontekstowego Zmień na wykres
• zestawienie zostanie zmienione na wykres zgodnie z następującymi regułami:
  • wykres będzie typu słupkowego.
  • dane na wykresie będą etykietowane wyrażeniem z pierwszej kolumny.
  • kolejne serie wykresu będą odpowiadały wyrażeniom z kolejnych kolumn od drugiej poczynając.
  • tytułem wykresu będzie tekst z nagłówka pierwszej kolumny zestawienia.
  • nazwy serii będą pochodziły z nagłówków kolejnych kolumn.
  • kolor etykiet będzie odpowiadał kolorowi czcionki w pierwszej kolumnie.
  • kolor serii będzie odpowiadał kolorowi czcionki w poszczególnych kolumnach.
  • zostanie zachowane sortowanie i filtrowanie danych w zestawieniu.
  • pozostałe informacje zostaną utracone.

Jak sortować i filtrować dane z wykresu?

• ustaw kursor tuż przed wykresem lub tuż za wykresem
  • albo zaznacz wykres poprzez dwukrotne kliknięcie
• z menu kontekstowego wybierz Zmień na zestawienie
• przefiltruj lub posortuj dane w zestawieniu.
• zamień zestawienie z powrotem na wykres.

Gotowy raport

Kodowanie znaków używane przy zapisie plików .grs to UTF-8.

Jak zapisać raport pod bieżącą nazwą?

• wybierz ikonę dyskietki z paska narzędzi Standardowy
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<S>
  • albo wybierz z menu Plik/Zapisz

Jak zapisać raport pod nową nazwą?

• użyj skrótu klawiszowego <F12>
  • albo wybierz z menu Plik/Zakończ i zapisz jako…

Po wyborze tej opcji edytor zostanie zamknięty i pojawi się okno zapisu w Comarch ERP Optima (punkt 1.2)

Jak wydrukować raport?

• wybierz ikonę drukarki z paska narzędzi Standardowy
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<P>
  • albo wybierz z menu Plik/Drukuj

Jak określić rozmiar papieru?

• wybierz z menu Plik/Ustawienia strony...
• w obszarze Papier wybierz standardowy rozmiar z listy Rozmiar
  • albo wypełnij pola Wysokość i Szerokość podając wymiary w centymetrach

Jak określić orientację strony?

• wybierz z menu Plik/Ustawienia strony...
• w obszarze Papier zaznacz orientację Pionowa lub Pozioma

Jak określić marginesy strony?

• Marginesy strony widoczne są na linijkach jako wyszarzone.
• kliknij na pogranicze wyszarzenia na linijce i dociągnij je do wybranego położenia

albo

• wybierz z menu Plik/Ustawienia strony...
• w obszarze Marginesy podaj wymiary marginesów wypełniając pola Górny, Dolny, Prawy, Lewy. Wymiary należy podać w centymetrach.

Jak określić położenie nagłówka i stopki?

• wybierz z menu Plik/Ustawienia strony
• w obszarze Nagłówek i stopka wypełnij pola Nagłówek i Stopka podając ich odległość od krawędzi strony w centymetrach

Jak określić specyficzny nagłówek i stopkę dla pierwszej bądź ostatniej strony?

• wybierz z menu Plik/ Ustawienia strony
• w obszarze Nagłówek i stopka zaznacz opcję Na pierwszej stronie. Zaznaczenie opcji zezwala na określenie nagłówka i stopki pierwszej strony innej niż na pozostałych stronach dokumentu.
• w obszarze Nagłówek i stopka zaznacz opcję Na ostatniej stronie. Zaznaczenie opcji zezwala na określenie nagłówka i stopki ostatniej strony innej niż na pozostałych stronach dokumentu.

Jak podejrzeć wydruk przed wydrukowaniem?

• wybierz ikonę lupy z paska narzędzi Standardowy
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<F2>
  • albo wybierz z menu Plik/Podgląd wydruku

Jak wydrukować prosto z trybu podglądu wydruku?

• wybierz ikonę drukarki z paska narzędzi

Jak uzyskać dokument PDF prosto z trybu podglądu wydruku?

• wybierz ikonę PDF z paska narzędzi

Jak powiększyć/zmniejszyć podgląd wydruku?

• wybierz procent powiększenia z listy Powiększenie z paska narzędzi

Jak podejrzeć wybraną stronę wydruku?

• wybierz pożądaną stronę z listy Strona z paska narzędzi

Jak wyjść z trybu podglądu wydruku?

• kliknij na przycisk Zamknij z paska narzędzi
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<W>
  • albo użyj skrótu klawiszowego <Ctrl>+<F4>

Jak wyeksportować raport?

Jak uzyskać dokument PDF z raportu?

• wybierz ikonę PDF z paska narzędzi Standardowy
  • albo wybierz z menu Plik/Eksportuj/Dokument PDF.

Eksportując raport do dokumentu PDF z poziomu Plik/Eksportuj/Dokument PDF można ustawić dodatkowe parametry eksportu:

• ochrona hasłem,
• dozwolone operacje: drukowanie, zmiana zawartości, kopiowanie, dodawanie przypisów

Jak uzyskać dokument RTF z raportu?

• wybierz z menu Plik/Eksportuj/Dokument RTF

Eksportując raport do dokumentu RTF można ustawić dodatkowe parametry eksportu:

• zachować zgodność z Microsoft WordPad
• wyższa jakość wykresów i kodów kreskowych

Jak uzyskać dokument PostScript?

• wybierz z menu Plik/Eksportuj/Dokument PostScript

Jak uzyskać stronę sieci Web z raportu?

• wybierz z menu Plik/Eksportuj/Strona sieci Web...

Jak uzyskać arkusz MS Excel z raportu?

• wybierz z menu Plik/Eksportuj/Arkusz MS Excel

Wydruki

Wydruki seryjne

Generator Raportów umożliwia seryjne drukowanie dokumentów dla zaznaczonych pozycji na liście. Format wydruku musi mieć zaznaczone parametry:

• Format zbudowany o tabele zaznaczeń
• Seryjny

Jak dodać seryjny wydruk?

• Utworzyć wydruk dokumentu (z poziomu formularza dokumentu w Comarch ERP Optima)
• Wyeksportować definicję wydruku do pliku
• Dodać nowy format wydruku (z poziomu listy), gdzie:
  • Typ formatu – GenRap
• Zaznaczony parametr Format zbudowany o tabele zaznaczeń
• Zaznaczony Parametr Seryjny
• Zaimportować definicję wydruku z pliku (plik utworzony w kroku 2)

Wydruki wizytówek (etykiet)

Generator Raportów umożliwia drukowanie etykiet w układzie tabelaryczny. Funkcjonalność ta otwiera szereg nowych możliwości przy tworzeniu raportów, np.: wydruki etykiet kodów kreskowych, wydruki etykiet kontrahentów, wydruki wizytówek pracowników.

Jak utworzyć wydruk etykiet?

• wybierz z menu Plik/Ustawienia strony
• w obszarze Wizytówki zaznacz opcję Układ wizytówkowy.

Po zaznaczeniu opcji Układ wizytówkowy zakładka Wizytówki jest aktywna.

• Przejdź na zakładkę Wizytówki
• Ustaw parametry wizytówki i zaakceptuj zmiany.

Przystąp do tworzenia wydruku wizytówki.

Parametry wizytówki

Ustawienia

• Format. Możliwość wyboru wizytówki z listy
• Szerokość. Określa szerokość wizytówki
• Wysokość. Określa wysokość wizytówki
• Kierunek rozmieszczania. Określa sposób rozmieszczania wizytówek na wydruku.
  Kierunek rozmieszczania pionowo – wizytówki będą rozmieszczane w kolejnych kolumnach na stronie (najpierw w pierwszej kolumnie, potem w kolejnych kolumnach). Kierunek rozmieszczania poziomo – wizytówki będą rozmieszczane w kolejnych wierszach na stronie.

Marginesy

• Lewy, Prawy, Górny, Dolny. Określa szerokość poszczególnych marginesów dla wizytówki.

Rozmieszczenie

• Ilość w poziomie. Określa ilość wizytówek w poziomie (jednym wierszu)
• Ilość w pionie. Określa ilość wizytówek w pionie (jednej kolumnie)
• Ilość wizytówek. Określa ilość wizytówek do wydrukowania.
• Odstęp w poziomie. Określa odstęp pomiędzy wizytówkami w poziomie.
• Odstęp w pionie. Określa odstęp pomiędzy wizytówkami w pionie.

W Przyjaznym Schemacie zdefiniowany został zestaw danych Wiersze. Z zestawu należy korzystać
w przypadku, gdy dla jednego rekordu trzeba wydrukować etykietę kilka razy.

Przykładowa modyfikacja domyślnych wydruków

Wydruk Faktura (GenRap)

Modyfikacja ma polegać na:

• dodaniu loga wystawcy (logo w postaci pliku graficznego mamy przygotowane)
• zamianie umieszczonej na wydruku faktury kolumny PKWiU na kolumnę Kod Towaru.

Z poziomu formularza faktury sprzedaży wybieramy przycisk  pod przyciskiem , a następnie z rozwiniętej listy należy wybrać Generator Raportów…

Następnie na liście wydruków Generatora Raportów podglądamy wydruk Faktura (GenRap) przyciskiem  . W edytorze na raporcie umieszczamy kursor w polu Sprzedawca, następnie wybieramy z menu Wstaw/ Obraz... . Po odnalezieniu pliku wybieramy OK, i logo z pliku zostaje wstawione. Zaznaczamy kolumnę PKWiU przy pomocy zielonego kwadratu znajdującego się na górnej krawędzi nagłówka kolumny PKWiU. Kolumnę usuwamy klawiszem <DELETE>. Na zakładce dane rozwijamy  Pozycje Faktury, naciskamy na Kod towaru, następnie przeciągamy Kod towaru na raport na krawędź między kolumną Nazwa towarów/usługi, a kolumną J.m. . Kolumna Kod Towaru znajdzie się między kolumną Nazwa towaru/usługi a J.m.

• Chcąc zapisać wydruk po modyfikacji wybieramy z menu Plik/ Zakończ i zapisz jako... . w oknie zapisu wydruku wprowadzamy nazwę: Faktura z logo (GenRap) i wybieramy w nowym wydruku o nazwie - uzupełniamy nazwę: Faktura z logo (GenRap).

Wydruk Lista pracowników (GenRap)

Modyfikacja będzie polegać na:

• pogrupowaniu pracowników wg stanowisk, które zajmują,
• zmianie czcionki, którą wyświetlane jest nazwisko pracownika,
• uzależnienia sposobu wyświetlania daty zatrudnienia od jej wartości. Data zatrudnienia dla pracowników zatrudnionych przed 2001-01-01 będzie wyświetlona na czerwono.

Na liście pracowników zaznaczamy kilku pracowników i Edytujemy wydruk Lista pracowników (GenRap).

Przełączamy tryb edycji na postać formuł przy pomocy przycisku xy. w pierwszym wierszu zestawienia zaznaczamy formułę [./Stanowisko], następnie z menu kontekstowego dostępnego pod prawym klawiszem myszy wybieramy Grupuj. Poprzez ponowne użycie przycisku xy wyłączamy postać formuł. Pracownicy powinni być już pogrupowani wg stanowisk. w pierwszym wierszu każdej grupy pojawi się nazwa stanowiska, poprzedzamy ją tekstem „Stanowisko:”

Na zestawieniu w pierwszym wierszu zaznaczamy nazwisko pracownika, następnie z menu kontekstowego dostępnego pod prawym klawiszem myszy wybieramy Czcionka… . Zmieniamy styl czcionki na pogrubiony oraz rozmiar czcionki na 12. Zatwierdzamy zmiany klawiszem OK. Zmieniona zostanie czcionka, którą wyświetlane są nazwiska wszystkich pracowników na raporcie.

Na zestawieniu w pierwszym wierszu zaznaczamy datę zatrudnienia. Na zakładce Selekcje wybieramy przycisk nowa selekcja. w oknie które się pojawi uzupełniamy nazwę selekcji: Data Zatrudnienia, Następnie uruchamiamy Kreator formuł przyciskiem fx, aby uzupełnić pole Wyrażenie. w kreatorze formuł w części Dostępne pola rozwijamy zestawienie Pracownicy, następnie wyszukujemy pozycję Zatrudniony do: data i dwukrotnie na nią naciskamy. W pole Tworzone wyrażenie zostanie wstawiony ciąg znaków [./Zatrudniony od] uzupełniamy te pole by miało następującą postać: [./Zatrudniony od] <”2001-01-01” . Zatwierdzamy przyciskiem OK i na oknie Format wyrażenia przechodzimy na zakładkę Format, zmieniamy Kolor czcionki na Czerwony.

Zatwierdzanie zmian przyciskiem OK.

Po modyfikacjach zapisujemy wydruk pod nową nazwą.

Dodatek A. Obiekty w przyjaznym schemacie

Przyjazna nazwa obiektu	Bazowa nazwa obiektu
Handel
Faktura sprzedaży	FakturaSpr
Korekty FA	FakturaSprKor
Faktura Pro Forma	FakturaPro
Faktura zakupu	FakturaZak
Paragon	Paragon
Dokument Tax Free	TaxFree
Rezerwacja odbiorcy	RezerwacjaOdb
Zamówienie u dostawcy	Zamówienie
Faktura wewnętrzna	FakturaWew
Przyjęcie zewnętrzne	PrzyjecieZew
Wydanie zewnętrzne	WydanieZew
Korekty WZ \ PZ	Korekty WZ \ PZ
Przyjęcie wewnętrzne	PrzyjeciaWew
Rozchód wewnętrzny	RozchodyWew
Przyjęcie kaucji	PrzyjecieKauc
Wydanie kaucji	WydanieKauc
Korekty WKA \ PKA	KorektyKauc
Kategorie	Kategorie
Operacje bankowe HaMag	BnkZdarzeniaHaMag
Tabela VAT	TraVat
Magazyn, Magazyny	Magazyny
Pozycje xxx (gdzie xxx – nazwa dokumentu)	TraElem
Grupy towarowe	TwrGrupyView
Towar, Towary	Towary
Zamienniki	Zamienniki
Ceny towarów	TwrCeny
Ilości towarów	TwrIlosci
Zasoby towarów	TwrZasoby
Kody CN	KodyCN
Zasoby	ZasobyView
Atrybuty	DefAtrybuty
Atrybuty towaru	TwrAtrybuty
Atrybuty pozycji dokumentu	TraElemAtr
Schematy opakowań	SchematyOpakNag
Pozycje schematu opakowań	SchematyOapkElem
TraNag	TraNag
FakturaRazemBrutto	fn_TrnRazemBrutto
FakturaRazemNetto	fn_TrnRazemNetto
TraElemKorekta	TraElemKorekta
Kadry i Płace
Pracownik	PracEtaty
Zatrudnienie	Pracidx
Rodzina	Rodzina
Umowy	Umowy
Typ wypłaty	TypWypłata
Kwalifikacje	Uprawnienia
Prac etaty aktualne	PracEtatyAktualne
Listy płac	ListyPlac
Wypłaty	Wyplaty
Elementy wypłat	WypElementy
Akordy	Akordy
Akordy – definicja	AkordDefinicja
Akordy – historia	AkordyHist
Akordy – progres	AkordProgres
Definicje projektow	DefProjekty
Działy – zakazy	DzialZakazy
Lokalizacje	Lokalizacje
Zestawy reguł	ZestawyRegul
Typ nieobecności	TypNieobec
Typ nieobecności Karta Pracy	TypNieobecKartaPracy
Dane kadrowe – Mod	DaneKadMod
Atrybuty pracownika	OAtrybuty
Atrybuty pracownika – klasy	OAtrybutyKlasy
PracKod	PracKod
Zaniechania podatkowe	ZaniechaniaRoz
Schemat płatności	SchematPlatnosci
Atrybuty pracownika - elementy klasy	OAtrybutyKlasyElem
Atrybuty pracownika – historia	OAtrybutyHist
Dodatki	Dodatki
Dodatki – historia	DodatkiHist
Działy	Dzialy
Limit nieobecności	LimitNieobec
Nieobecności	PracNieobec
Opis analityczny	OpisPlace
Opisy kadrowe	OpisKadry
Pozycje deklaracji PIT	PozDeklPIT
Pozycje deklaracji ZUS	PozDeklZUS
Składniki wypłaty	WypSkladniki
Umowy cywilnoprawne	Umowy
sp_KartaCzasuPracy, KartaCzasuPracy	sp_KartaCzasuPracy
CRM
Dokumenty CRM	CRMDokumenty
Kontakty CRM	CRMKontakty
Kontakty CRM Wątki	CrmKontaktyView
Wspólne
Dane firmy	Firma
Kontrahent	Kontrahenci
Atrybuty kontrahenta	KntAtrybuty
KntOsoby	KntOsoby
Podmioty	PodmiotyView
Nazwy banków	BnkNazwy
Rachunki bankowe	BnkRachunki
Zapisy bankowe	BnkZapisy
Formy płatności	FormyPlatnosci
Definicje dokumentów	DokDefinicje
Zaznaczenia	RptZaznaczenia2

Dodatek B. Składnia wyrażeń

STAŁE

Wyrażenie	Znaczenie
true	Prawda logiczna
false	Fałsz logiczny
e()	Stała e.
pi()	Stała Pi.

KONWERSJA TYPÓW

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
string( wyrażenie )	Zmienia wyrażenie na wyrażenie typu napisowego
	string(23) - zwraca „23”
	string([.Data wydania]) - zwraca np. „2001-06-08”
decimal( wyrażenie )	Zmienia wyrażenie na wyrażenie typu Decimal
	decimal(„23”)
	decimal(3.89) - zwraca 4
int( wyrażenie )	Zmienia wyrażenie na wyrażenie typu Integer
	int(„23”)
	int(3.89) - zwraca 3

OPERACJE TEKSTOWE

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
wyrażenie . wyrażenie	Zmienia wyrażenia na wyrażenia typu napisowego, następnie skleja w jeden napis
	„Cena: ” . [./Cena] . „PLN” – zwraca np. „Cena 15.2 PLN”
strlen( napis )	Długość napisu napis
	strlen([./Nazwa])
	strlen(„faktura”) - zwraca 7
strcat( napis1 , napis2 , ... )	Skleja w jeden napis podane napisy
	strcat([./Imie], [./Nazwisko])
	strcat(toString([Cena]), „PLN”)
	strcat(„ab”, „cd”, „ef”, „gh”) – zwraca „abcdefgh”
strpos( napis1 , napis2 )	Zwraca pozycję pierwszego wystąpienia napisu napis1 w  napis2 lub 0, jeśli napis1 nie został znaleziony
strprefix( napis , liczba )	Zwraca początek napisu napis o długości liczba
	strprefix([Kod], 4)
	strprefix(„faktura”, 4) - zwraca „fakt”
strsuffix( napis , liczba )	Zwraca końcówkę napisu napis o długości liczba
	strsuffix([Id], 2)
	strsuffix(„faktura”, 4) - zwraca „tura”
substr( napis , początek , długość )	Zwraca fragment napisu napis o długości długość zaczynający się od litery znajdującej się na pozycji początek
	substring([KodKresk], 0, 8)
	substring(„k.smykala@wp.pl”, 3, 7) - zwraca „smykala”
trim( napis )	Usuwa spacje z początku i końca tekstu.
lower( napis )	Zamienia wszystkie litery w tekście na małe.
upper( napis )	Zamienia wszystkie litery w tekście na wielkie.
replace( tekst1, tekst2, tekst3 )	Zamienia w  tekst1 wszystkie wystąpienia tekst2 na tekst3 .
	Zamiana znaku przecinka na znak kropki
	decimal(
	replace("25,2525", ",", ".")
extract( tekst1, tekst2 )	Wyodrębnia fragment tekstu rozdzielonego przez znak/tekst określony przez tekst2
lpad( tekst1, tekst2, długość )	Uzupełnia z lewej strony tekst1 podanym szablonem tekst2 do zadanej długości długość .
rpad( tekst1, tekst2, długość)	Uzupełnia z prawej strony tekst1 podanym szablonem tekst2 do zadanej długości długość.

OPERACJE NA DATACH

W poniższych wyrażeniach część może przyjmować jedną z następujących wartości:

• „year” (rok),
• „quarter” (kwartał),
• „month” (miesiąc),
• „dayofyear” (dzień roku),
• „day”(dzień),
• „week” (tydzień),
• „hour” (godzina),
• „minute” (minuta),
• „second” (sekunda),
• „milis” (milisekunda)

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
%"1900-01-01 00:00:00.000"	Przykład konstrukcji daty z tekstu. Poprawne formaty daty to:
	rrrr-mm-dd GG:MM:SS[.sss]
	rrrr-mm-dd
	GG:MM:SS[.sss]
	Cześć formatu ujęta w nawiasy jest opcjonalna.
	[./Data wystawienia] = %”2006-05-03”
extracttime( data )	Zwraca datę ustawioną na 1900-01-01, nie zmieniając czasu daty data .
	extracttime([DataPrzyjęcia])
extractdate( data )	Zwraca datę data z czasem ustawionym na 00:00:00
	extractdate([DataWystawienia])
createtime( godzina , minuta , sekunda , milisekunda )	Zwraca nową datę z czasem utworzonym z podanych parametrów i datą 1900-01-01
	createtime(20, 30, 0, 0)
createdate( rok , miesiąc , dzień )	Zwraca nową datę utworzoną z podanych parametrów i czasem 00:00:00
	createdate(2006, 1, 4)
datepart( część , data )	Zwraca wybraną część daty data .
	datepart(“day”, [DataAktualizacji])
	substr(datepart("year", [DataProdukcji]), 3, 2)
datediff( część , data1 , data2 )	Zwraca różnicę czasową pomiędzy datą data1 a datą data2 (tj. data2 – data1), w jednostkach opisywanych przez część .
	datediff("day",[DataPrzyjecia] , [DataZwrotu])
dateadd( część , data , liczba całkowita )	Zwiększa lub zmniejsza datę data przez dodanie wartości całkowitej liczba do wybranej części daty.
	dateadd(“day”, [DataAktualizacji], 2)
today()	Zwraca bieżącą datę (z serwera bazy danych)

OPERACJE MATEMATYCZNE

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
Podstawowe operacje
liczba + liczba	dodawanie
	2+2 [Netto] + [Podatek]
liczba - liczba	odejmowanie
	123 - 267
	[Brutto] – [Podatek]
liczba * liczba	mnożenie
	190 * 0.25
	[Cena] * [IloscSztuk]
liczba / liczba	dzielenie
	100000/ 48
	[Wyplata]/[GodzinyPracy]
Potęgowanie
sqr( liczba )	Kwadrat liczby liczba .
cube( liczba )	Sześcian liczby liczby .
power( liczba1 , liczba2 )	Potęga liczby liczba1 o wykładniku określonym przez liczba2 .
ex( liczba )	Funkcja eksponencjalna.
Pierwiastki
sort( liczba )	Pierwiastek kwadratowy liczby liczba
cbrt( liczba )	Pierwiastek sześcienny liczby liczby
root( liczba1 , liczba2 )	Pierwiastek liczby liczba1 stopnia określonego przez liczba2
Logarytm
ln( liczba )	Logarytm naturalny.
log2( liczba )	Logarytm o podstawie 2.
log10( liczba )	Logarytm o podstawie 10.
log( liczba1 , liczba2 )	Logarytm z liczby o podstawie określonej przez drugi argument.
Funkcje trygonometryczne
sin( liczba )	Funkcja sinus. Argument w radianach.
cos( liczba )	Funkcja cosinus. Argument w radianach.
tan( liczba )	Funkcja tangens. Argument w radianach.
cot( liczba )	Funkcja cotangens. Argument w radianach.
degrees( liczba )	Funkcja zamieniająca radiany na stopnie.
radians( liczba )	Funkcja zamieniająca stopnie na radiany.
Funkcje specjalne
abs(liczba)	Wartość bezwzględna.
sign(liczba)	Znak liczby: -1, 0, 1.
round( liczba )	Zaokrągla wyrażenie liczbowe do wartości całkowitej.
	round([CenaBezVatu])
	round(3.98) - zwraca 4
	round(3.48) - zwraca 3
floor(liczba)	Zwraca największą liczbę całkowitą nie większą niż argument.
	Jeśli gdzieś na raporcie potrzeba obcinania, a nie zaokrąglania, to trzeba użyć wyrażenia typu:
	floor(4.918 * 100) / 100 -- zwraca w wyniku 4.91
ceil(liczba)	Zwraca najmniejszą liczbę całkowitą nie mniejszą niż argument.
	Żeby zawsze zaokrąglić w górę, trzeba użyć wyrażenia typu:
	ceil(4.914 * 100) / 100 -- zwraca w wyniku 4.92
mod(liczba1, liczba2)	Reszta z dzielenia.
div(liczba1, liczba2)	Dzielenie całkowitoliczbowe.
minimum(liczba1, liczba2)	Minimum z dwóch liczb.
maximum(liczba1, liczba2)	Maksimum z dwóch liczb.

OPERACJE PORÓWNANIA
W poniższych wyrażeniach wartość może przyjmować zarówno wartości liczbowe, jak i tekstowe (napisy). Jeśli wartość jest napisem, wartości porównywane są alfabetycznie.

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
wartość > wartość	większe
wartość >= wartość	większe lub równe
wartość < wartość	mniejsze
wartość <= wartość	mniejsze lub równe
wartość == wartość	równe
wartość != wartość	nierówne

OPERACJE LOGICZNE

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
! wyrażenie	Zaprzeczenie
wyrażenie && wyrażenie	Koniunkcja (logiczne „i”)
	[./Stan dokumentu] = 1 & [./Rodzaj] = 302100
wyrażenie || wyrażenie	Alternatywa (logiczne „lub”)
	isnull(Bank) | isnull(NrRach)
if(warunek, wartość1, wartość2)	Jeśli wyrażenie warunek jest spełnione, to zwraca wartość1, w przeciwnym przypadku wartość2
	if([./Stan dokumentu]=1, ”Bufor”, „”)
in(wyrażenie, wartość1, wartość2, …)	Wyrażenie wyrażenie znajduje się na podanej liście wartości
	in([./Rodzaj], 302200, 302202, 320008)
isnull(wyrażenie)	Ma wartość true, gdy wyrażenie ma wartość (null), w p. p. false
	isnull(Bank) | isnull(NrRach)
nvl(wyrażenie1, wyrażenie2)	Jeśli wyrażenie wyrażenie1 nie jest pustą wartością (null) to wynikiem jest wyrażenie wyrażenie1, w przeciwnym wypadku wyrażenie2
	nvl([NazwiskoPanienskie], „brak”)

AGREGACJE

Wyrażenie ścieżkowe używane przy agregacji (oznaczane dalej przez ścieżkę) to wyrażenie składające się z części opisującej ścieżkę dostępu do danych i opcjonalny warunek filtrowania, czyli wyrażenie postaci [ścieżka]:[warunek].

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
min(ścieżka, pole)	Minimalna wartość pola pole w danych opisanych przez ścieżkę ścieżka
	min([*Faktura sprzedaży]:[./Stan dokumentu]=0, [./Wartość brutto])
max(ścieżka, pole)	Maksymalna wartość pola pole w danych opisanych przez ścieżkę ścieżka
	max([*Faktura sprzedaży]:[./Stan dokumentu]=0, [./Wartość brutto])
avg(ścieżka, pole)	Średnia wartość pola pole w danych opisanych przez ścieżkę ścieżka
	avg([*Faktura sprzedaży]:[./Stan dokumentu]=0, [./Wartość brutto])
sum(ścieżka, pole)	Suma wartości z pól pole w danych opisanych przez ścieżkę ścieżka
	sum([*Faktura sprzedaży]:[./Stan dokumentu]=0, [./Wartość brutto])
exists(ścieżka)	Zwraca prawdę, jeśli istnieją dane opisywane przez ścieżkę ścieżka
	exists([/Identyfikator/->Wydanie zewnętrzne]:true)
count(ścieżka)	Ilość danych opisywanych przez ścieżkę ścieżka
	count([*Faktura sprzedaży]:true)

WYRAŻENIA LOKALNE

Wyrażenia lokalne to wyrażenia, których wartości obliczane są po stronie klienta, bez udziału serwera SQL. Z tego powodu nie można ich używać jako części innych wyrażeń, a także jako podstawy do sortowania, grupowania czy filtrowania.

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
@page	Liczba stron
#page	Numer aktualnej strony
@row	Liczba wierszy zestawu danych
#row	Numer aktualnego wiersza zestawu danych
#evenrow	Zwraca wartość true, jeśli numer wiersza zestawienia jest liczbą parzystą
#oddrow	Zwraca wartość true, jeśli numer wiersza zestawienia jest liczbą nieparzystą
#folio( rodzaj , pole )	Suma folio wartości z pól pole w zestawie danych. Dostępne są trzy rodzaje sumy folio:
	„page” – suma folio wartości z pól na bieżącej stronie
	„past” – suma folio wartości z pól od początku zestawu danych do bieżącej strony
	„present” – suma folio wartości z pól od początku zestawu danych do końca bieżącej strony
	#folio(„page”, [./Wartosc])
#wordy( liczba , opis1 , opis2 , format , język )	Słowny opis liczby liczba . Parametr opis1 odnosi się do całkowitej części liczby, parametr opis2 dotyczy części ułamkowej. Format specyfikuje sposób wypisywania części całkowitej i ułamkowej; dostępne wartości:
	„t” - opis tekstowy,
	„n” – postać liczbowa,
	„-„ – pominięcie określonej części
	Język może przyjmować wartości:
	„pl” – jęz. polski
	„en” – jęz. angielski
	„de” – jęz. niemiecki
	„fr” – jęz. francuski
	Tekst w języku polskim:
	#wordy(1537.56, "zł.”, "gr. ", "tt", "pl")
	Tekst w języku angielskim:
	#wordy(1537.56, "euro”, "cent", "tt", "en")
	Tekst w języku niemieckim:
	#wordy(1537.56, "euro”, "cent", "tt", "de")
	Tekst w języku francuskim:
	#wordy(1537.56, "euro”, "cent", "tt", "fr")

POZOSTAŁE WYRAŻENIA

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
groupby ( ścieżka , expr wyrażenie )	Dotyczy całego zestawienia, na którym dokonywane jest grupowanie. Określa grupowanie danych opisanych przez ścieżka na podstawie wartości wyrażenia wyrażenie .
	groupby([*Faktura]:true, expr [./DataWystawienia])
groupby( ścieżka , link dowiązanie )	Dotyczy całego zestawienia, na którym dokonywane jest grupowanie. Określa grupowanie danych opisanych przez ścieżka na podstawie dowiązania dowiązanie
	groupby([*Faktura]:true, link [./->OdbiorcaNazwisko])
valueref( liczba1 , liczba2 )	Pole wykorzystywane w przypadku grupowania na podstawie wyrażenia. Oznacza wartość wyrażenia grupującego.
	liczba1 określa poziom grupowania, z którego pobierana jest wartość (0 – poziom bieżący, 1 – poziom wyższy, itd.).
	liczba2 określa wyrażenie grupujące oraz jest opcjonalna, jej brak oznacza pierwsze wyrażenie.
details( liczba )	Dotyczy pogrupowanego zestawienia. Zwraca pogrupowaną część zestawienia dla każdej grupy.
	Liczba określa poziom grupowania, z którego pobierana jest wartość (0 – poziom bieżący, 1 – poziom wyższy, itd.). Liczba jest opcjonalna, jej brak oznacza bieżący poziom.

INNE WYRAŻENIA

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
param( nazwa )	Zwraca wartość parametru o nazwie nazwa
	param(„CDN_DataNaWydruku”)

DOSTĘP DO DANYCH

Wyrażenie	Znaczenie
Przykład użycia
[pole]	Wartość pola pole z bieżącego kontekstu
[tabela/pole]	Wartość pola pole z tabeli tabela
. /	Bieżący kontekst danych
../	Cofnięcie się o jeden poziom z bieżącego kontekstu
[./->dowiązanie]	Określa dowiązanie w przód
[./<-dowiązanie]	Określa dowiązanie w tył
[./->dowiązanie/pole]	Wartość pola pole dostępnego z bieżącego kontekstu poprzez dowiązanie w przód
[./<-dowiązanie/pole]	Wartość pola pole dostępnego z bieżącego kontekstu poprzez dowiązanie w tył