Kategorie

• Kategorie ogólne – na liście wyświetlane są w postaci wyrównanej do lewej krawędzi listy. Kategorie ogólne mogą grupować w sobie podlisty kategorii szczegółowych.
• Kategorie szczegółowe – zawsze należą do pewnej kategorii ogólnej.

Kategorie na liście uporządkowane są wg następującej zasady: Kategorie ogólne uporządkowane są alfabetycznie wg kodu. Kategorie szczegółowe uporządkowane są alfabetycznie wg kodu w ramach kategorii ogólnej. Ponadto kategorie dzielą się na dwa podstawowe typy:

• Kategorie kosztów – dotyczące zapisów związanych z kosztami, jak np. rejestr zakupów VAT, lista wynagrodzeń itp.
• Kategorie przychodów – dotyczące zapisów związanych z przychodami, jak np. faktury sprzedaży, przychody z lokat bankowych ….

Należy podkreślić, że kategorie przychodów i kosztów są zupełnie równoprawne, a podział na dwa typy wynika z faktu, że dla każdego z tych typów kategorii definiowane są różne parametry domyślne. W efekcie lista przyjmuje wygląd dwupoziomowego drzewa, na którym uwidocznione są Kod kategorii oraz jej Opis. Lista posiada następujące przyciski i pola pozwalające na przeszukiwanie listy oraz dodawanie, zmianę i usuwanie kategorii z listy: Lokator – w celu znalezienia na liście kategorii ogólnej wraz ze wszystkimi podrzędnymi kategoriami szczegółowymi, należy kod poszukiwanej kategorii ogólnej wpisać z klawiatury. Wpisywany ciąg znaków (poszukiwany kod) będzie pojawiał się w nagłówku listy, pod nazwą kolumny Kod. Tylko ogólne – włączenie tego parametru zawęża wyświetlaną listę wyłącznie do kategorii ogólnych (bez rozwiniętego poziomu kategorii szczegółowych). Pokazuj nieaktywne – włączenie tego parametru pozwala na wyświetlenie na liście dodatkowo kategorii nieaktywnych. Takie kategorie na liście wyświetlane są w kolorze szarym. Typ – pozwala na wyświetlenie listy kategorii przychodów lub kosztów. Wyboru typu kategorii dokonuje się poprzez wybór ze spuszczanej listy pomocniczej (ang. drop-down). – Zwiń wszystko, Rozwiń wszystko – przycisk umożliwia rozwinięcie listy kategorii (widoczne będą zarówno kategorie ogólne jaki i szczegółowe) lub zwinięcie listy kategorii do kategorii ogólnej. – dodaj kategorie ogólną – przycisk służy do dodawania kategorii na poziomie kategorii ogólnej. Dodania kategorii ogólnej można dokonać również klawiszami <SHIFT>+<INSERT>. Dodanie kategorii ogólnej może być realizowane również w trybie kopiowania, przez wciśnięcie przycisku Dodaj kategorie ogólną wraz z klawiszem <CTRL> lub przez kombinację klawiszy <CTRL>+<INSERT>.  – dodaj kategorie szczegółową <INSERT> – przycisk służy do dodawania kategorii na poziomie kategorii szczegółowej. Kategoria szczegółowa zostanie dodana do aktualnie wybranej kategorii ogólnej. Dodanie kategorii szczegółowej może być realizowane również w trybie kopiowania, przez wciśnięcie przycisku Dodaj kategorie szczegółową wraz z klawiszem <CTRL> lub przez kombinację klawiszy <CTRL>+<INSERT>.  Zmień – przycisk otwiera formularz kategorii – <CTRL>+<ENTER>. Na formularzu możemy zobaczyć szczegółowe dane kategorii, jak również dokonać ich zmiany.  Usuń <DEL> – przycisk usuwa kategorię z listy, przy czym, jeżeli kategoria jest wprowadzona na dowolnym dokumencie, wówczas usunięcie takiej kategorii nie jest możliwe. Jeżeli kasujemy kategorię ogólną, wówczas zostaną skasowane również wszystkie kategorie szczegółowe, podrzędne wobec tej kategorii ogólnej.  Wybierz <ENTER> – przycisk ten jest widoczny tylko, jeżeli lista kategorii została otwarta w trybie wyboru, tzn. została wywołana jako lista pomocnicza, np. przy określaniu kategorii dla pozycji w cenniku. Powoduje on wybranie podświetlonej kategorii i wprowadzenie jej do procedury wywołującej listę pomocniczą.

Funkcje Dodaj kategorię ogólną, Dodaj kategorię szczegółową, Zmień, Usuń, Wybierz są również dostępne w menu kontekstowym (uruchamianym poprzez jednokrotne kliknięcie prawym klawiszem myszy na wybranej kategorii). Podczas dodawania nowej bazy danych, jeżeli w Kreatorze konfiguracji parametrów firmy nie zaznaczono opcji skopiowania kategorii z innej bazy danych, dodawane są wzorcowe kategorie, oparte na kategoriach z bazy DEMO.

Wygląd formularza kategorii zależny jest od następujących czynników:

• Typu kategorii (przychodów, kosztów),
• Rodzaju kategorii (ogólna, szczegółowa),
• Rodzaju księgowości (księga handlowa, książka podatkowa, ewidencja ryczałtowa),

Poniżej zostaną omówione poszczególne informacje zawarte na formularzu kategorii w przypadku opcji Księga handlowa. Formularz kategorii posiada następujące pola: Kod ogólny kategorii – jest to pole na wpisanie kodu kategorii ogólnej. W przypadku kategorii szczegółowych pole to jest nieaktywne i wpisany jest w nie kod kategorii ogólnej, do której należy dana kategoria szczegółowa. Kod szczegółowy kategorii – jest to pole na wpisanie kodu kategorii szczegółowej. W przypadku kategorii ogólnej pole to jest niewidoczne. Opis – opis zdarzenia związanego z kategorią. Stawka VAT – domyślna krajowa stawka VAT związana z kategorią. Stawka VAT jest wprowadzana ze spuszczanej listy pomocniczej (ang. drop-down) przyciskiem , a lista stawek VAT jest uzupełniana w Konfiguracji programu. Budżet – pole to pozwala na wpisanie planowanego budżetu dla wydatków związanych z daną kategorią. Nieaktywna – parametr ten służy do oznaczania kategorii jako nieaktywnej. Kategorii nieaktywnej nie można wybrać na dokumencie. Kody JPK_V7 – Na kategoriach o typie Koszty istnieje możliwość wskazania typu dokumentu i procedur dotyczących zakupu, dowolnych kodów towarowych oraz znacznika technicznego ZakupVAT_Marza. Na kategoriach o typie Przychody istnieje możliwość wskazania typu dokumentu i procedur dotyczących sprzedaży oraz dowolnych kodów towarowych. Możliwe jest dodanie więcej niż jednego kodu towarowego i więcej niż jednej procedury oraz tylko jednego typu dokumentu. Możliwość dodania określonych kodów zależy od ustawionej w programie daty bieżącej. Kody JPK_V7 uzupełnione na formularzu kategorii ogólnej nie są przenoszone na formularz dodanej do niej kategorii szczegółowej. Jeżeli użytkownik chce, aby kody JPK_V7 uzupełnione na formularzu kategorii ogólnej zostały przeniesione na wszystkie dodane do niej kategorie szczegółowe, może skorzystać w menu kontekstowym z operacji seryjnej Kopiuj kody JPK_V7 na podkategorie z poziomu listy kategorii. Opcja ta dostępna jest tylko dla kategorii ogólnych.

Stawki VAT (procedura OSS) – sekcja zawierająca tabelę z listą domyślnych stawek VAT dla poszczególnych krajów UE. Tabela zawiera takie informacje, jak: kod kraju, nazwa kraju i stawka VAT. Dla każdego kraju możliwe jest wskazanie tylko jednej stawki VAT przenoszonej na dokument z danej kategorii.

Dodatkowe pola związane z kategorią kosztów: Odliczenia – sposób odliczania podatku VAT na deklaracji VAT-7/JPK_V7. Odnosi się do zakupów opodatkowanych związanych ze sprzedażą opodatkowaną (Odliczenia: Tak), zakupów opodatkowanych związanych ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną (Odliczenia: Warunkowo) lub zakupów, od których nie należy się odliczenie VAT (Odliczenia: Nie). Wyboru sposobu odliczeń dokonuje się z rozwijalnej listy pomocniczej, przyciskiem .

Dotyczy wersji: 2019.1.1

Księguj w koszty – parametr widoczny w przypadku ustawionego rodzaju księgowości księga podatkowa. Posiada domyślnie ustawioną wartość 75%. Po zaznaczeniu parametru i wyborze na pozycji dokumentu w rejestrze VAT zakupu bądź ewidencji dodatkowej kosztów kategorii z zaznaczonym tym parametrem, w koszty zostanie zaksięgowana określona część kwoty. Parametr jest domyślnie niezaznaczony.

Podziel odliczenia – możliwość wpisania wartości procentowej odliczeń. Po wyborze tej kategorii na pozycji dokumentu w rejestrze VAT zakupów i zapisaniu wiersza, program podzieli tę pozycję na dwie. W pierwszej pozycji znajdzie się procent kwoty VAT (lub netto i VAT, w zależności od ustawień w Konfiguracji Firmy/ Księgowość/ Parametry) zgodnie z procentem odliczeń określonym na kategorii. Pozycja ta będzie miała odliczenia na TAK (w przypadku wybrania na formularzu kategorii wartości Odliczenia: TAK lub NIE) lub WARUNKOWO (w przypadku wybrania na formularzu kategorii wartości Odliczenia: WARUNKOWO). Reszta kwoty zostanie przeniesiona do drugiego wiersza z odliczeniami na NIE. Rodzaj – określa rodzaj zakupu (towary, inne, środki trwałe, usługi, środki transportu, nieruchomości, paliwo). Wyboru rodzaju zakupu dokonuje się ze rozwijalnej listy pomocniczej, przyciskiem . Opcja jest wykorzystywana podczas rozliczania deklaracji VAT-7/JPK_V7. Dodatkowe pola związane z kategorią przychodów: Rodzaj – określa rodzaj sprzedaży (towary, usługi, środki transportu). Wyboru rodzaju sprzedaży dokonuje się z rozwijalnej listy pomocniczej, przyciskiem . Opcja jest wykorzystywana podczas rozliczania deklaracji VAT-7. Fiskalny – parametr ten służy do oznaczania sprzedaży zarejestrowanej w kasie fiskalnej. Detal – parametr ten służy do oznaczania nieudokumentowanej sprzedaży detalicznej, podlegającej rozliczeniu strukturą zakupów. Na formularzu kategorii znajdują się pola Opis do banku, w które można wpisać definicje dla opisu do banku. Podczas definiowania opisu można posłużyć się makrami w oparciu, o które podstawiane są informacje z dokumentu. Makra, które mogą być wykorzystywane podczas tworzenia opisu do banku na poleceniu przelewu to: 

• @DOC – w pole Opis do banku wstawiany będzie numer obcy dokumentu. Jeśli dokument nie posiada numeru obcego w pole wstawiany będzie numer własny (nadany w programie)
• @DATA – data dokumentu
• @MC – miesiąc pobierany z daty dokumentu
• @ROK – rok z daty dokumentu
• @PD –poprzedni dzień (przed datą dokumentu)
• @BD –data dokumentu (równoważny z @DATA)
• @ND – następny dzień (po dacie dokumentu)
• @PM – poprzedni miesiąc (w stosunku do daty wystawienia dokumentu)
• @BM – bieżący miesiąc
• @NM – następny miesiąc
• @PK – poprzedni kwartał (w stosunku do daty wystawienia dokumentu)
• @BK – bieżący kwartał
• @NK – następny kwartał
• @PR – poprzedni rok (w stosunku do daty wystawienia dokumentu)
• @BR – bieżący rok
• @NR – następny rok (równoważny z @ROK)
• @OPISLP – pobiera opis z nagłówka listy z pola OPIS
• @PodmiotId – przenosi Id podmiotu
• @PodmiotTyp – przenosi typ podmiotu np: kontrahent, bank…
• @ZdarzenieId – przenosi id zdarzenia, tylko w przypadku zmiany kategorii na zapisanym wcześniej zdarzeniu.
• @PodmiotKod – przenosi kod podmiotu z pola domyślny płatnik
• @KategoriaOpis – pobiera opis z kategorii, która na płatność przenosi się z nagłówka dokumentu
• @PodmiotNazwa1 – pobiera pierwszą linię nazwy podmiotu, a w przypadku pracownika nazwisko
• @PodmiotNazwa2 – pobiera drugą linię nazwy podmiotu, a w przypadku pracownika imię
• @PodmiotNazwa3 – pobiera trzecią linię nazwy podmiotu
• @DokumentyRozliczające – pobiera numery dokumentów z którymi dana płatność została rozliczona (Poszczególne numery oddzielane są spacjami. Jeżeli makro będzie wpisane na kategorii w kilku liniach opisu do banku, wówczas na płatności w kolejnych liniach opisu do banku będą widoczne kolejne numery dokumentów rozliczających.)

• służą do klasyfikowania dokumentów. Dzięki dwupoziomowej strukturze listy kategorii, analizy przychodów i kosztów bądź płatności prowadzone pod kątem kategorii, pozwalają na wyciągnięcie z programu informacji o przeprowadzonych transakcjach w rozbiciu na różne stopnie szczegółowości.
• służą jako słownik pomocniczy opisów zdarzeń gospodarczych. Można więc wykorzystywać je jako listę pomocniczą opisów wprowadzanych na dokumentach rejestrach VAT, zapisach księgowych lub kasowych i bankowych.
• służą jako wzorce przy wprowadzaniu dokumentów. Wprowadzając dokumenty do rejestru VAT, kategorie automatycznie ustawiają domyślne wartości stawek VAT, sposobu księgowania dokumentu, sposobu odliczania podatku na deklaracji VAT-7.
• służą do klasyfikowania dokumentów. Mogą potem być wykorzystywane przy tworzeniu schematów księgowych i odpowiedniego księgowania dokumentów.