Informacje podstawowe
Analiza ABC – metoda zarządzania zapasami, która polega na podziale zapasów na trzy grupy. Podział ten oparty jest na założeniu, że w przedsiębiorstwie są zapasy, które ilościowo stanowią duży udział w zapasach ogółem, mały pod względem wartościowym, i odwrotnie: zapasy, których udział wartościowy jest duży, a mało ilościowo.
Zgodnie z klasyfikacją ABC można wyróżnić:
- grupa A – znajdują się w niej materiały najdroższe, których wartość sięga 80% całości, i które stanowią ok. 20% ogólnej masy, mogą to być również towary, których ilość pobrań stanowi 80% wszystkich pobrań z magazynu. Z punktu widzenia zaopatrzenia jest to najważniejsza grupa, gdyż swoją wartością bezpośrednio wpływają na koszty działalności. Dla tych materiałów sugerowane są częste kontrole poziomu zapasów oraz dbanie o terminowość i jakość dostaw.
- grupa B – znajdują się w niej materiały o średniej wartości, która stanowi ok. 15% wartości ogólnej, lub których wydania stanowią 15% wszystkich pobrań, i które stanowią ok. 30% całkowitej masy.
- grupa C – znajdują się w niej materiały o niskiej wartości, która stanowi ok. 5% ogólnej wartości, lub najrzadziej pobierane z magazynu, i które stanowią ok. 50% całkowitej masy. Wobec materiałów z grupy C można stosować uproszczone procedury zakupu.
Jeśli na magazynie zostaną podzielone towary za pomocą metody ABC biorąc pod uwagę ilość wydań z magazynu, możliwe jest optymalne zaplanowanie rozmieszczenia tych towarów. Materiały przypisane do grupy A powinny być składowane najbliżej strefy wydań, w miejscach z których najwygodniej je pobrać. Taki sposób składowania skraca czas przyjęcia i wydania towaru z magazynu oraz zmniejsza obciążenie pracowników.
Analiza XYZ – metoda zarządzania zapasami będąca uzupełnieniem metody ABC, w której zapasy rozpatruje się z punktu widzenia regularności zapotrzebowania i dokładności prognozowania. Klasyfikacja ta przyporządkowuje materiały do jednej z trzech grup według poniższych kryteriów:
- grupa X – materiały o regularnym, ciągłym zużyciu. Występują okazjonalne wahania zapotrzebowania na poziomie 20% stałego zużycia, w związku z czym łatwo prognozować ich zużycie i nie jest wymagane utrzymanie wysokiego zapasu bezpieczeństwa.
- grupa Y – materiały o zmiennym na skutek sezonowości zużyciu. Wahania zużycia wynoszą 20-50% stałego zużycia, więc wymagane jest utrzymywanie wysokich zapasów lub pokrywanie kosztów specjalnych zamówień.
- grupa Z – materiały o nieregularnym, trudnym do oszacowania zużyciu. Wahania zużycia wynoszą ponad 50% stałego zużycia, wymagają utrzymywania wysokich zapasów lub pokrywania kosztów specjalnych zamówień.
Połączenie tych dwóch metod daje macierz, dla której mamy 9 różnych kategorii, po których możemy przydzielać określone położenia w magazynie.
Konfiguracja algorytmu ABC/XYZ
W Comarch ERP XL użytkownik na karcie towaru definiuje odpowiednie kategorie. Definiowanie kategorii jest dostępne na dwa sposoby:
- Użytkownik dodaje ręcznie na karcie towaru odpowiednie kategorie:
- Na podstawie analizy sprzedaży generowanej w module Business Intelligence, system sam aktualizuje kategorie towarowe.
Uruchomienie funkcjonalności w Comarch WMS Zarządzanie jest dostępne w algorytmach zarządzania magazynem: Algorytmy zarządzania -> Przyjęcia -> Preferuj. Na liście należy wybrać opcję: Położenie według algorytmu ABC/XYZ.
Po wybraniu opcji algorytmu zarządzania Położenie według algorytmu ABC/XYZ pokazuje się macierz ABC/XYZ. Macierz można dostosować według preferencji klienta. Działa ona na zasadzie różnic. Nie jest ważna wartość liczby wpisanej do macierzy, tylko różnica między wartościami w ramach macierzy (przykład obliczania kolejności został opisany poniżej).
W przypadku zidentyfikowania takich samych wartości, algorytm będzie sprawdzał położenie w ostatniej partii zasobu. Jeśli to nie określi kolejności, to sprawdzane są priorytety na położeniu. Ostatnim krokiem jest weryfikacja kolejności podpięcia do struktury magazynu.
Użytkownik ma możliwość określenia w ComArch WMS Zarządzanie kategorię dla danego położenia. Ustawienie to jest dostępne: Magazyn -> Ustawienia położenia -> Ogólne -> Kategoria położenia.
Algorytm zarządzania magazynem ABC/XYZ działa zarówno dla nowo utworzonych magazynów, jak również już istniejących – konfiguracja dla istniejących magazynów odbywa się taj samo jak zostało opisane powyżej.
Towar T1 na karcie towaru ma zdefiniowaną kategorię BX. Algorytm w pierwszej kolejności zaproponuje położenie z kategorią:
- BX – czyli taką jak zdefiniowana na karcie towaru. Jeżeli wszystkie miejsca z tej kategorii są zajęte to;
- Dla BX mamy wartość 4, system sprawdza, które kategorie mają najmniejszą różnicę. Są to AZ(3) oraz BY(5). System sprawdza czy lokalizacje z tymi kategoriami są wolne. W przypadku gdyby algorytm znalazł kilka położeń o tej samej różnicy, wówczas analizowane są poniższe warunki:
- W pierwszej kolejności położenie domyślne dla towaru.
- Następnie położenie domyślne magazynu.
- Następnie położenie z niespełnionymi normatywami.
- Położenia wspomagające po położeniach magazynu składowego.
- Położenia według kategorii ABC/XYZ najbliżej kategorii artykułu.
- Zasób, który został przyjęty na magazyn jako ostatni (także gdy włączono wg analizy ABC/XYZ).
- Sprawdzenie czy położenie jest zajęte, jeśli tak to w pierwszej kolejności ma być, gdy wybrano „Preferuj położenia częściowo zajęte” czyli @SelectFreePOsition = 0.
- Sprawdzenie czy położenie jest dolne/górne, jeśli tak to w pierwszej kolejności ma być, gdy wybrano „Preferuj poziom dolny”/”Preferuj poziom górny”.
- Ostateczne sortowanie w kolejności występowania w drzewie.
- Dla przesunięć położenie docelowe powinno być różne niż położenie źródłowe.
- Położenia z wyłączonym parametrem „zarządzanie położeniami” – powinny być na końcu.
- Kolejne kategorie to AY(2) i BZ(6). Podobnie jak wyżej kolejne kroki w wyliczeniu algorytmu. Krok ten może wystąpić, gdy braknie miejsc dla położeń z kategorii AZ i BY.
- Kolejne kategorie to AX(1) i CX(7).
- Kolejna kategoria to CY(8).
- Następna kategoria to CZ(9).
