Dokument różnic kursowych
Zgodnie przepisami podatkowymi niezbędne jest dualne ujmowanie różnic kursowych – bilansowo i podatkowo. W systemie Comarch ERP XL jest to możliwe dzięki wprowadzeniu dokumentu różnic kursowych. Dokument różnic kursowych (RK) jest generowany automatycznie w wyniku rozliczania lub kompensowania płatności, zapisów kasowych/bankowych, w tym zapisów kasowych/bankowych heterogenicznych o różnych kursach. Powstaje on również w wyniku powiązania raty umowy leasingowej z dokumentem. Nie generuje on płatności, a co za tym idzie nie podlega rozliczeniom.
Parametry w konfiguracji
W oknie: Konfiguracja, na zakładce: Księgowość/Księgowania w sekcji: Różnice kursowe znajduje się parametr: Dokument różnic kursowych. Zaznaczenie tego parametru skutkuje generacją dokumentu różnic kursowych (RK). Dokument RK jest tworzony tylko wtedy, gdy rozliczenie następuje z poziomu dokumentu. Jeżeli wygenerowany zostanie tylko rozrachunek na kontach księgowych, dokument RK nie zostanie utworzony. W takim przypadku powstanie wyłącznie dekret różnicy kursowej na kontach księgowych.
Po zaznaczeniu parametru: Dokument różnic kursowych udostępnione zostaną dwie opcje dla księgowania: Automatyczne i Schematem.
Po wybraniu opcji: Księgowanie automatyczne, dokument RK zostanie automatycznie zaksięgowany na konto rozrachunkowe pobrane z dokumentu źródłowego o niższym kursie i odpowiednio na konto przychodów/kosztów z tytułu różnic kursowych (konto należy wskazać na definicji waluty), w momencie księgowania ostatniego z dokumentów źródłowych RK. W konfiguracji należy określić, do jakiego dziennika będą księgowane dokumenty RK, z jaką datą będzie się odbywać księgowanie oraz czy powstałe zapisy księgowe będą trafiać do bufora czy do Księgi Głównej.
Po wybraniu opcji: Księgowanie schematem, dokument RK będzie księgowany jednym ze schematów księgowych utworzonych przez Użytkownika na liście schematów i podpiętych do obiektu: Różnice kursowe. Po wybraniu tego parametru nastąpi wyszarzenie parametrów: Dziennik i Data księgowania. Dostępny będzie jedynie parametr: Bufor decydujący o tym, czy zapis księgowy wygenerowany na podstawie dokumentu RK ma zostać ujęty w buforze czy też w Księdze Głównej.
Jeżeli parametr: Dokument różnic kursowych nie zostanie zaznaczony wówczas różnice kursowe będą generowane tylko w postaci dekretu księgowego, bezpośrednio na kontach księgowych.
Dodatkowo dla dokumentów różnic kursowych można zdefiniować serię. Zdefiniowania serii dokonuje się w oknie: Konfiguracja, na zakładce: Księgowość/Słowniki.
Lista dokumentów różnic kursowych
Lista ta wyświetlana jest w module Księgowość, po wyborze z paska narzędzi pozycji: Rozliczenia/Rozrachunki opcji: Dokumenty różnic kursowych.
Na powyższej liście widoczne są wszystkie dokumenty różnic kursowych, daty ich wystawienia i rozliczenia oraz status dokumentu RK. Po zaznaczeniu parametru: Pokaż dokumenty – widoczne są też dokumenty źródłowe, z rozliczenia których powstała dana różnica kursowa. Dodatkowo, na liście dokumenty mogą być filtrowane. Zawężanie listy dokumentów jest możliwe poprzez:
- Określenie zakresu dat wystawienia dokumentu RK
- Określenie statusu dokumentu RK, do jakiego ma zostać zawężona lista (możliwy jest wybór spośród statusów: Przychody, Koszty, Kompensaty, Inne, Wycena, Leasing/Rata, Leasing/Kapitał)
- Wskazanie tylko dokumentów niezaksięgowanych
- Standardowy konstruktor filtra.
Na liście dokumentów różnic kursowych jest również możliwość sumowania kwot dodatnich i ujemnych różnic kursowych. Równocześnie podczas sumowania wyliczane jest saldo, czyli różnica pomiędzy dodatnimi i ujemnymi różnicami kursowymi. Dzięki sumowaniu wartości dodatnich i ujemnych różnic kursowych ułatwiona jest analiza wartości z kwotami zaksięgowanymi na odpowiednich kontach.
Z poziomu listy dokumentów różnic kursowych zostało umożliwione również księgowanie dokumentów RK, eksport listy dokumentów RK do arkusza kalkulacyjnego oraz wydruk listy różnic kursowych.
Formatka dokumentu różnic kursowych
Dokument różnic kursowych (RK) jest generowany automatycznie w wyniku rozliczenia/kompensowania dokumentów lub powiązania raty umowy leasingowej z dokumentem o różnych kursach, stąd z poziomu listy dokumentów nie ma możliwości ręcznego wystawienia nowego dokumentu. Dokument RK składa się z czterech zakładek.
Zakładka: Ogólne
Na zakładce: Ogólne znajdują się podstawowe informacje dotyczące dokumentu:
Numer – w polu wpisywany jest numer automatycznie nadawany przez system.
Dokument obcy – w polu można wpisać numer zewnętrzny nadawany przez Użytkownika.
Dokumenty źródłowe – informacja o dokumentach źródłowych RK.
Status dokumentu RK – jest podpowiadany automatycznie w zależności od rodzaju płatności na dokumentach źródłowych. Status ten Użytkownik może zmieniać.
- Status: Przychody jest ustawiany w momencie rozliczania należności.
- Status: Koszty jest ustawiany w momencie rozliczania zobowiązań.
- Status: Kompensaty jest ustawiany w momencie kompensowania dokumentów lub zapisów kasowych/bankowych.
- Status: Inne nie jest ustawiany z automatu. Użytkownik może sam ustalić dla wybranych dokumentów tą opcję do czasu zaksięgowania dokumentu.
- Status: Wycena jest ustalany przy automatycznym tworzeniu dokumentu RK podczas wyceny wg kursu ustalonego rozchodowego zapisu kasowo/bankowego.
- Status: Leasing/Rata jest ustawiany w momencie powiązania pomiędzy ratą netto umowy leasingowej a kwotą z dokumentu.
- Status: Leasing/Kapitał jest ustawiany w momencie powiązania pomiędzy kwotą kapitału raty umowy leasingowej a kwotą z dokumentu.
Różnica kursowa dodatnia/ujemna – w polu uzupełniana jest kwota wyliczonej różnicy kursowej w zależności od jej rodzaju.
Opis – pole pozostawione do ręcznego uzupełnienia przez operatora.
Na dokumencie RK znajdują się również dwie daty: Data dokumentu i Data rozliczenia. Data dokumentu jest ustawiona zgodnie z datą rozliczenia. Użytkownik ma możliwość zmiany tej daty i wykorzystania jej do księgowania schematem księgowym.
Ustawienie daty rozliczenia uzależnione jest od ustawień konfiguracyjnych:
W przypadku zaznaczenia w konfiguracji dla parametru: Księgowanie, opcji: Automatycznie data rozliczenia ustawiana jest wg:
- daty wystawienia późniejszego dokumentu, biorącego udział w rozliczeniu, którego efektem jest różnica kursowa – ustawienie: Księgowanie z datą późniejszego dokumentu
Ustawienie daty systemowej: 30-06-20201
Data wystawienia zapisu K/B: 15-06-2021
Data wystawienia faktury: 19-06-2021
Data rozliczenia na RK: 19-06-2021
- daty systemowej – ustawienie parametru: Księgowanie z datą dzisiejszą. Warunek: data w systemie musi być równa lub późniejsza od daty wystawienia najpóźniej wystawionego dokumentu biorącego udział w rozliczeniu. W przeciwnym razie datą rozliczenia będzie data najpóźniej wystawionego dokumentu.
Ustawienie daty systemowej: 30-06-2021
Data wystawienia zapisu K/B: 15-06-2021
Data wystawienia faktury: 19-06-2021
Data rozliczenia na RK: 30-06-2021
W przypadku zaznaczenia w konfiguracji dla parametru: Księgowanie, opcji: Schematem oraz wybrana opcja: Data powstania dokumentu RK jako późniejszego dokumentu – data rozliczenia ustawiana jest zawsze jako data najpóźniej wystawionego dokumentu biorącego udział w rozliczeniu.
Jeśli została wskazana opcja: Data powstania dokumentu RK jako dzisiejsza – data rozliczenia ustawiana jest zgodnie z datą systemową. Warunek: data w systemie musi być równa lub późniejsza od daty wystawienia najpóźniej wystawionego dokumentu biorącego udział w rozliczeniu. W przeciwnym razie datą rozliczenia będzie data najpóźniej wystawionego dokumentu.
W przypadku, gdy kompensata generowana jest za pośrednictwem dokumentu KMP, w ustawieniu daty rozliczenia na dokumencie RK jest uwzględniana data kompensaty.
W konfiguracji ustawiono: Księgowanie Automatyczne z datą późniejszego dokumentu.
Za pośrednictwem dokumentu KMP skojarzono ze sobą dwa dokumenty.
Data wystawienia pierwszego dokumentu: 15-06-2021
Drugiego: 20-06-2021
Data kompensaty na dokumencie KMP: 30-06-2021
Data rozliczenia na RK została ustawiona na 30-06-2021
W konfiguracji ustawiono: Księgowanie Automatyczne z datą “dzisiejszą”
Za pośrednictwem dokumentu KMP skojarzono ze sobą dwa dokumenty.
Data wystawienia pierwszego dokumentu: 15-06-2021
Drugiego: 20-06-2021
Data kompensaty na dokumencie KMP: 30-06-2021
Datę systemową ustawiono na 31-05-2021
Data rozliczenia na RK została ustawiona na 30-06-2021
Zakładka: Księgowość
Księgowanie dokumentu RK jest uzależnione od ustawień konfiguracyjnych (parametr: Księgowanie Automatycznie/Schematem).
Jeżeli w konfiguracji zostanie wybrana opcja: Księgowanie automatyczne, wówczas księgowanie dokumentu RK będzie się odbywało według następujących zasad:
- Księgowanie dokumentu RK nastąpi automatycznie podczas księgowania ostatniego z dokumentów źródłowych.
- Sposób ujmowania dokumentu różnic kursowych na kontach księgowych będzie identyczny jak w przypadku dekretu różnic kursowych.
- Dokumenty źródłowe dokumentu RK będą źródłem informacji, na jakim koncie rozrachunkowym i po której stronie tego konta zostaną ujęte różnice kursowe. Różnica kursowa księgowana będzie na tym koncie rozrachunkowym i po tej stronie konta, gdzie zaksięgowany został dokument z niższym kursem walut.
Jeżeli w konfiguracji zostanie wybrana opcja: Księgowanie schematem, wówczas księgowanie dokumentu RK będzie się odbywało według następujących zasad:
- Księgowanie dokumentu RK będzie się odbywać za pośrednictwem schematów księgowych.
- Dokumenty źródłowe muszą być zaksięgowane.
- Kwota Różnic Kursowych (dodatnia, ujemna) zostanie zaksięgowana po odpowiedniej stronie konta rozrachunkowego zgodnego z kontem dokumentu źródłowego z niższym kursem.
Nie dojdzie do zaksięgowania dokumentu RK w sytuacji, gdy jeden z dekretów związanych z dokumentem źródłowym zostanie rozrachowany z innym dekretem wprowadzonym z ręki lub związanym z dokumentem niebiorącym udziału w rozliczeniach.
Na zakładce: Księgowość, dokumentu RK istnieje również możliwość wprowadzenia opisu analitycznego. Dostępne są na niej daty analityczne: Wystawienia i Rozliczenia oraz kategorie finansowe: Nie dotyczy i Wg dokumentu.
Zakładka: Atrybuty
Na zakładce: Atrybuty istnieje możliwość opisania dokumentu za pomocą atrybutów. Atrybuty dodawane są na ogólnych zasadach. Aby było możliwe przypisanie atrybutu do konkretnego dokumentu RK, należy najpierw przypisać klasę atrybutu do obiektu: [Księgowe].[Różnice kursowe].
Zakładka: Załączniki
Na zakładce: Załączniki istnieje możliwość dodania załączników do dokumentu. Załączniki dodawane są na ogólnych zasadach.
Ujęcie dokumentu różnic kursowych
Różnice kursowe mogą być ujmowane w dwojaki sposób: bilansowo i podatkowo.
Bilansowe ujęcie różnic kursowych
W ujęciu bilansowym dokumenty RK są dzielone na dodatnie i ujemne. W trakcie generowania dokumentu RK pod uwagę brane będą kursy na płatnościach rozliczanych/kompensowanych dokumentów i w zależności od różnicy w kursach różnica kursowa będzie klasyfikowana, jako dodatnia bądź ujemna.
Dodatnie różnice kursowe będą generowane w następujących przypadkach:
- Kurs walut na płatności typu należność < Kurs walut dokumentu zapłaty [FS (4.0) < KP (4.1)]
- Kurs walut na płatności typu zobowiązanie > Kurs walut dokumentu zapłaty [FZ (4.1) > KP (4.0)]
- Kurs walut na płatności typu należność < Kurs walut na płatności typu zobowiązanie [FS (4.0) < FZ (4.1)]
- Kurs walut na dokumencie zapłaty typu przychód < Kurs walut na dokumencie zapłaty typu rozchód [KP (4.0) < KW (4.1)]
Ujemne różnice kursowe będą generowane w następujących przypadkach:
- Kurs walut na płatności typu należność > Kurs walut dokumentu zapłaty [FS (4.0) > KP (4.1)]
- Kurs walut na płatności typu zobowiązanie < Kurs walut dokumentu zapłaty [FZ (4.1) < KP (4.0)]
- Kurs walut na płatności typu należność > Kurs walut na płatności typu zobowiązanie [FS (4.1) > FZ (4.0)]
- Kurs walut na dokumencie zapłaty typu przychód > Kurs walut na dokumencie zapłaty typu rozchód [KP (4.1) > KW (4.0)]
Podatkowe ujęcie różnic kursowych
Ze względu na różnice w podejściu bilansowym i podatkowym w sposobie ujmowania różnic kursowych dokumenty RK będą dodatkowo klasyfikowane pod kątem ujęcia podatkowego. Klasyfikacja ta będzie się odbywać przy pomocy statusu.
- Status: Przychody, będzie ustawiany na dokumentach RK powstałych w wyniku rozliczenia płatności powiązanych z dokumentami uczestniczącymi w transakcjach o charakterze przychodowym (sprzedaży) – np. rozliczenia płatności wygenerowanej przez dokument sprzedaży z zapisem kasowym/bankowym
- Status: Koszty, będzie ustawiany na dokumentach RK powstałych w wyniku rozliczenia płatności powiązanych z dokumentami uczestniczącymi w transakcjach o charakterze kosztowym (zakupu) – np. rozliczenia płatności wygenerowanej przez dokument zakupu z zapisem kasowym/bankowym.
- Status: Kompensata, będzie ustawiany na dokumentach RK powstałych w wyniku kompensowania płatności dokumentów przychodowych i kosztowych (należności i zobowiązań).
- Status: Inne, nie będzie ustalany automatycznie (będzie można ustawić taki status ręcznie). Tym statusem będzie można oznakować dokumenty RK, które nie mają być ujęte na kontach wynikowych przychodowych/kosztowych, lecz na innych kontach, które np. wpływają na wartość aktywów.
- Status: Wycena, jest ustalany przy automatycznym tworzeniu dokumentu RK podczas wyceny wg kursu ustalonego rozchodowego zapisu kasowo/bankowego. Dokumenty o takim statusie będą ujęte na konta wynikowych przychodowych/kosztowych zależnie od kwoty – ujemnej bądź dodatniej – różnicy kursowej.
- Status: Leasing/Rata jest ustalany w momencie powiązania pomiędzy ratą netto umowy leasingowej a kwotą z dokumentu.
- Status: Leasing/Kapitał jest ustalany w momencie powiązania pomiędzy kwotą kapitału raty umowy leasingowej a kwotą z dokumentu.
Przykładowe księgowania dokumentu RK
Przykładowe księgowanie automatyczne
Sposób księgowania automatycznego dokumentów RK będzie uzależniony od ich dokumentów źródłowych.
W przypadku dokumentu RK powstałego z rozliczenia dokumentu FS z zapisem KP, księgowanie dokumentu RK będzie wyglądało następująco:
W przypadku dokumentu RK powstałego z kompensowania dokumentu FS i FZ księgowanie dokumentu RK będzie wyglądało następująco:
Przykładowe księgowanie schematem
Aby dokument RK został zaksięgowany schematem należy taki schemat utworzyć. Schemat tworzy się w menu: Narzędzia/Schematy księgowe na zakładce: Różnice kursowe.
W schematach księgowych dotyczących dokumentu RK udostępnione zostały następujące kwoty:
- Dla Nagłówka: Kwota, Kwota dodatnia, Kwota ujemna
- Dla Opisu analitycznego: Wartość
Księgując dokument RK schematem możemy księgować różnice kursowe zarówno w ujęciu bilansowym i podatkowym. W momencie dualnego ujmowania dokumentów RK, dla ewidencji podatkowej należy założyć konta o statusie: pozabilansowe. Schemat w takim przypadku może wyglądać następująco:
Pozycja 1 – pozwala na zaksięgowanie dokumentów RK dodatnich
Pozycja 2 – pozwala na zaksięgowanie dokumentów RK ujemnych