Ćwiczenia i scenariusze

Ćwiczenie: schematy księg. – wzorzec dla księgowania listy płac

Cel ćwiczenia: stworzenie automatycznych wzorców księgowań listy płac wygenerowanej w module Kadry i Płace. Załóżmy że schemat księgowania listy płac w firmie NOVA wygląda następująco
Lp.Konto WnKonto MaKwotaWarunek
1431231Bruttobez kwoty zasiłków, pracownicy etatowi
2431233Bruttopracownicy na umowę-zlecenie
3231227-51Składki na ub. społeczne płacone przez pracownika
4231227-52Składki na ub. zdrowotne
5445227-51Składki na ub. społeczne płacone przez firmę
6445227-53FP i FGŚP
7231220Podatek
1. Z menu Księgowość wybieramy Inne/ Schematy księgowe, a następnie typ schematu: Lista płac. 2. Dodajemy schemat ikoną , definiujemy nagłówek:
  • Symbol: LP
  • Nazwa: Lista płac
  • Dziennik: INNE
  • Księgowanie przez bufor
  • Data księgowania – domyślnie zaznaczony parametr Pobierz datę księgowania z konfiguracji
  • Opis: Nr listy płac (@Dokument)
3. Dodajemy pierwszą pozycję schematu przyciskiem , która będzie księgowała kwotę brutto dla pracowników etatowych:
  • Konto Wn: 431, Konto Ma: 231, podział na słowniki: Podmioty,
  • Kwota /Kwota/ Suma elemetrów wypłat (@WynagrodzenieBrutto),
  • Opis: Nr wypłaty (@WyplataNr)
  • Warunek:
    • uruchamiamy Kreator pozycji schematu ,
    • wybieramy: Funkcja/ Nr listy płac
    • Operator: zaczyna
    • w polu Wartość wpisujemy: E (symbol numeru listy płac dla pracowników etatowych to E np. E/20xx/01/0001)
    • zatwierdzamy wyrażenie oraz warunek, który powinien wyglądać następująco: @Dokument LIKE 'E%’
  • zapisujemy pozycję schematu przyciskiem dyskietki .
4. Dodajemy drugą pozycję schematu, która będzie księgowała kwotę brutto dla pracowników zatrudnionych na umowę zlecenie:
  • Konto Wn: 431, Konto Ma: 233, podział na słowniki: Podmioty,
  • Kwota /Kwota/ Suma elemetrów wypłat (@WynagrodzenieBrutto),
  • Opis: Nr wypłaty (@WyplataNr)
  • Warunek:
    • uruchamiamy Kreator pozycji schematu ,
    • wybieramy: Funkcja/ Nr listy płac
    • Operator: zaczyna
    • w polu Wartość wpisujemy: U (symbol numeru listy płac dla pracowników zatrudnionych na umowę zlecenie to U np. U/20xx/01/0001)
    • zatwierdzamy wyrażenie oraz cały warunek, który powinien wyglądać następująco: @Dokument LIKE 'U%’
  • zapisujemy pozycję schematu przyciskiem Zapisz .
5. Dodajemy trzecią pozycję schematu:
  • Konto Wn: 231, Konto Ma: 227-51, podział na słowniki: Podmioty,
  • Kwota /Składki ubezpieczonego/ Emerytalna, Rentowa, Chorobowa (@ZUSEmerPrac + @ZUSRentPrac + @ZUSChorPrac)
  • Opis: Nr wypłaty (@WyplataNr),
  • Warunek pozostawiamy pusty,
  • zapisujemy pozycję schematu przyciskiem Zapisz .
6. Dodajemy czwartą pozycję schematu:
  • Konto Wn: 231, Konto Ma: 227-52, podział na słowniki: Podmioty,
  • Kwota /Składki ubezpieczonego/ Zdrowotna razem (@UbZdrowPrac)
  • Opis: Nr wypłaty (@WyplataNr),
  • Warunek pozostawiamy pusty.
  • zapisujemy pozycję schematu przyciskiem Zapisz .
7. Dodajemy piątą pozycję schematu:
  • Konto Wn: 445, Konto Ma: 227-51, podział na słowniki: brak,
  • Kwota /Składki płatnika / Emerytalna, Rentowa, Wypadkowa (@ZUSEmerFirma + @ZUSRentFirma + @ZUSWypadFirma)
  • Opis: Nr listy płac (@Dokument),
  • Warunek pozostawiamy pusty.
  • zapisujemy pozycję schematu przyciskiem Zapisz .
8. Dodajemy szóstą pozycję schematu:
  • Konto Wn: 445, Konto Ma: 227-53, podział na słowniki: brak,
    • uruchamiamy kreator definicji kwoty za pomocą ikony ,
    • w polu współczynnik wpisujemy 0,0245,
    • Kwota/ Podstawa /FP,
    • za pomocą ikony plusa zatwierdzamy definicję kwoty (@PodstawaFP*0.0245),
    • wybieramy łącznik „+”, współczynnik 0,001, Kwota: Podstawa/ FGŚP i zatwierdzamy (@PodstawaFP*0.0245 + @PodstawaFGSP*0.001),
    • następnie zatwierdzamy całą definicję kwoty ikoną Zapisz ,
  • Opis: Nr listy płac (@Dokument),
  • Warunek pozostawiamy pusty.
  • zapisujemy pozycję schematu przyciskiem .
9. Dodajemy siódmą pozycję schematu:
  • Konto Wn: 231, Konto Ma: 220, podział na słowniki: Podmioty,
  • Kwota /Kwota/ Podatek (@Zaliczka)
  • Opis: Nr wypłaty (@WyplataNr),
  • Warunek pozostawiamy pusty.
  • zapisujemy pozycję schematu przyciskiem Zapisz .
Schemat jest gotowy – można nim zaksięgować listy płac (etatową i umów zleceń) wygenerowane w module Kadry i Płace w ćwiczeniach dla tego modułu.

Ćwiczenie: schematy księg. – wzorzec dla księgowania raportu kasowego

Cel ćwiczenia: stworzenie automatycznych wzorców księgowań prostych z zastosowaniem konta przeciwstawnego na zapisach kasowych/bankowych. Wykorzystując konto księgowe związane z danym rejestrem kasowym czy bankowym oraz konta przeciwstawne do nich znajdujące się na poszczególnych zapisach kasowych czy bankowych, stworzymy prosty wzorzec, który przeniesie poszczególne dowody KP/KW na odpowiednie konta księgowe.   Budowanie schematu księgowego Aby zaksięgować raport kasowy na konto przypisane do danej kasy i po przeciwnej stronie na konto wypełnione na dowodzie KP/KW, należy stworzyć następujący schemat: 1. Z menu Księgowość wybieramy Inne/ Schematy księgowe, a następnie typ schematu: Raporty Kasa/Bank. 2. Dodajemy schemat ikoną , definiujemy nagłówek:
  • Symbol: RAPORT_KASA
  • Nazwa: Raport kasowy
  • Dziennik: KASA
  • Księgowanie przez bufor
  • Data księgowania – domyślnie zaznaczony parametr Pobierz datę księgowania z konfiguracji
  • Opis: Nr dokumentu/ Wewnętrzny + Rachunek/ Symbol (@NumerPelny+' '+@Rachunek)
3. Dodajemy pierwszą pozycję schematu przyciskiem  (będzie to pozycja służąca do zaksięgowania wpływu pieniędzy do kasy):
  • przyciskiem strzałki obok ikony KontoWn rozwijamy listę dostępnych opcji i wybieramy makro Konta/ Konto kasy (rachunku). W okienku obok pojawia się makro @KontoRach,
  • przyciskiem strzałki obok ikony KontoMa rozwijamy listę dostępnych opcji i wybieramy makro Konta/ Konto przeciwstawne. W okienku obok pojawia się makro @KontoPrzeciw,
  • podział na słowniki: Podmioty
  • następnie klikamy na przycisku Kwota i wybieramy Kwota/Przychód. W okienku obok pojawia się makro @Przychod
  • jako Opis wybieramy Nr dokumentu/Wewnętrzny. W okienku obok pojawia się makro @NumerPelny.
  • pozycję schematu zapisujemy przyciskiem dyskietki.
4. Dodajemy drugą pozycję schematu przyciskiem  (będzie to pozycja służąca do księgowania wypłaty pieniędzy z kasy):
  • przyciskiem strzałki obok ikony KontoWn rozwijamy listę dostępnych opcji i wybieramy makro Konta/ Konto przeciwstawne. W okienku obok pojawia się makro @KontoPrzeciw,
  • przyciskiem strzałki obok ikony KontoMa rozwijamy listę dostępnych opcji i wybieramy makro Konta/ Konto kasy (rachunku). W okienku obok pojawia się makro @KontoRach,
  • podział na słowniki: Podmioty
  • następnie klikamy na przycisku Kwota i wybieramy Kwota/Rozchód. W okienku obok pojawia się makro @Rozchod
  • jako Opis wybieramy Nr dokumentu/Wewnętrzny. W okienku obok pojawia się makro @NumerPelny.
5. Pozycję schematu zapisujemy przyciskiem . 6. Schemat zapisujemy przyciskiem .   Zakładając, że dla każdego KP/KW generowany jest jeden dekret – powyższy wzorzec jest wystarczający do zaksięgowania raportu kasowego. W praktyce zdarza się jednak, że np. dowód KW dokumentuje koszt, który dekretowany jest na konto zespołu „4” i równolegle na konta zespołu „5”. Aby w schemacie księgowym automatycznie została uwzględniona również taka sytuacja, można wykorzystać, znane z poprzedniego ćwiczenia, kwoty dodatkowe. 1. Edytujmy więc zapisany schemat: RAPORT_KASA i dodajmy jeszcze jedną pozycję:
  • przyciskiem strzałki obok ikony KontoWn rozwijamy listę dostępnych opcji i wybieramy makro Kwoty dodatkowe/Konto Wn. W okienku obok pojawia się makro @KontoDodatWn
  • przyciskiem strzałki obok ikony KontoMa rozwijamy listę dostępnych opcji i wybieramy makro Kwoty dodatkowe/Konto Ma. W okienku obok pojawia się makro @KontoDodatMa
  • podział na słowniki: Podmioty
  • następnie klikamy na przycisku Kwoty i wybieramy Kwoty dodatkowe/Kwota. W okienku obok pojawia się makro @KwotaDodat
  • jako Opis wybieramy Nr dokumentu/ Wewnętrzny. W okienku obok pojawia się makro @NumerPelny.
2. pozycję schematu, a następnie cały schemat, zapisujemy przyciskiem . W naszych ćwiczeniach utworzyliśmy osobny dziennik do księgowania raportów kasowych i osobny do księgowania wyciągów bankowych. Raporty księgowane powyższym wzorcem trafią do dziennika: KASA (ponieważ tak ustaliliśmy w nagłówku schematu księgowego). Powyższy schemat jest jednak na tyle uniwersalny, że możemy wykorzystać go do księgowania raportów bankowych:
  • na liście schematów dla raportów kasowych/bankowych, podświetlamy schemat o symbolu: RAPORT_KASA,
  • kopiujemy schemat naciskając kombinację klawiszy <Ctrl>+<Ins>
  • zmieniamy symbol schematu na: RAPORT_BANK i opis na: Raport bankowy
  • zmieniamy dziennik do jakiego mają być księgowane raporty bankowe na dziennik BANK
  • następnie cały schemat, zapisujemy przyciskiem Zapisz - schemat pojawił się na liście, zamykamy listę schematów księgowych.
  Księgowanie raportu kasowego/bankowego Z menu Kasa/Bank otwieramy Rejestry kasowe/bankowe i edytujemy kolejno rejestry:
  • BPH – wpisując w polu Konto księgowe numer konta banku BPH: 131-BPH-PLN i zapisujemy przyciskiem Zapisz,
  • BPHEUR – wpisując w polu Konto księgowe numer konta banku BPH: 131-BPH-EUR i zapisujemy przyciskiem Zapisz,
  • KASA - wpisując w polu Konto księgowe numer konta kasy gotówkowej: 100 i zapisujemy przyciskiem Zapisz,
  • PKO - wpisując w polu Konto księgowe numer konta banku PKO: 131-PKO i zapisujemy przyciskiem Zapisz.
Z menu Kasa/Bank otwieramy Zapisy kasowe/bankowe i edytujemy kolejno zapisy dla rejestrów: 1. KASA i raportu: RKB/1/20XX/KASA:
  • zapis KW/1/20XX/KASA - w polu Konto przeciwstawne wpisujemy konto rozrachunków z dostawcami: 202-2-1 i zapisujemy formatkę,l
  • zapis KP/1/20XX/KASA – w polu Konto przeciwstawne wpisujemy konto rozrachunków z odbiorcami: 201-2-1, zapis KP/1/20XX/KASA został skompensowany w ćwiczeniu 8.7 z zapisem KW/1/20XX/KASA, w kwotach dodatkowych dodamy dekret odpowiadający tej operacji: przyciskiem Kwoty dodatkowe otwieramy formatkę kwot dodatkowych i dodajemy pierwszą pozycję: Wn 201-2-1, kwota 700 i druga pozycja: Ma 202-2-1, kwota 700 i zapisujemy formatkę kwot dodatkowych, a następnie formatkę KW,
  • zapisy FZ 2/20XX i FZ 22/20XX – zapłata za fakturę wystawioną przez naszego dostawcę (ćwiczenie), w polu Konto przeciwstawne wpisujemy konto rozrachunków z dostawcami: 202-2-1 i zapisujemy formatkę.
2. BPH i raportu: RKB/1/20XX/BPH:
  • zapis KP/1/20XX/BPH - w polu Konto przeciwstawne wpisujemy konto rozrachunków z odbiorcami: 201-2-1,
  • zapis KW/1/20XX/BPH - w polu Konto przeciwstawne wpisujemy konto rozrachunków z dostawcami: 202-2-1 i zapisujemy formatkę,
  Aby zaksięgować poszczególne raporty kasowe/bankowe na konta, z menu Kasa/Bank otwieramy Raporty kasowe/bankowe:
  1. Rejestr KASA
  • edytujemy raport RKB/1/20XX/KASA i zaznaczamy parametr: Zamknięty, a następnie zapisujemy formatkę,
  • zaznaczamy raport RKB/1/20XX/KASA i ikoną Księguj uruchamiamy księgowanie. Wybieramy schemat: RAPORT_KASA i zatwierdzamy ikoną wybierz,
  • dekret można obejrzeć edytując raport kasowy i klikając przycisk lupki obok pola zapis księgowy lub z poziomu Księgowość/ Dzienniki wybierając dziennik księgowań KASA, bufor i miesiąc 01, raport został zaksięgowany z datą zamknięcia raportu.
 
  1. Rejestr BPH:
  • edytujemy raport RKB/1/20XX/BPH i zaznaczamy parametr: Zamknięty, a następnie zapisujemy formatkę,
  • zaznaczamy raport RKB/1/20XX/BPH i ikoną Księguj uruchamiamy księgowanie. Wybieramy schemat: RAPORT_BANK i zatwierdzamy ikoną wybierz,
  • dekret można obejrzeć edytując raport bankowy i klikając przycisk lupki obok pola zapis księgowy lub z poziomu Księgowość/ Dzienniki wybierając dziennik księgowań BANK, bufor i miesiąc 01, raport został zaksięgowany z datą zamknięcia raportu.
W praktyce może się zdarzyć, że dodając poszczególne dowody KP/KW nie od razu będziemy wypełniać pole Konto przeciwstawne lub nie wszystkie dowody od razu będą predekretowane. Przed przystąpieniem do księgowania warto więc sprawdzić czy wśród zapisów kasowych/bankowych nie ma takiego, któremu nie wypełniliśmy pola Konto przeciwstawne aby później uniknąć błędów w trakcie księgowania schematem. Można do tego celu użyć odpowiedniego filtra – ćwiczenie 10.18

Ćwiczenie: Zestawienia księgowe

Cel ćwiczenia: poznanie mechanizmu tworzenia oraz generowania zestawień księgowych na przykładzie bilansu firmy. Definiujemy nagłówek zestawienia: 1. Otwieramy menu Księgowość/ Zestawienia księgowe.
2. Dodajemy nowe zestawienie. 3. Pojawia się okno nagłówka zestawienia, w którym na zakładce Ogólne wprowadzamy:
  • Symbol – BILANS2
  • Nazwa – BILANS FIRMY
  • Opis – Bilans firmy – ćwiczenia
  • zaznaczamy parametr Uwzględniać zapisy w buforze
  • wybieramy Schemat numeracji : –-, A, X, 1 dla czterech kolejnych poziomów
4. Na zakładce Kolumny dodajemy dwie kolumny:
  • I/ Nazwa – Początek okresu
  • Okres – Bilans otwarcia
  • II/ Nazwa – Koniec okresu
  • Okres – Bieżący okres
5. Zdefiniowane parametry zapisujemy za pomocą ikony Zapisz zmiany.   Definiujemy elementy zestawienia księgowego 1. Przyciskiem  przechodzimy na listę gałęzi:
  • dodajemy pierwszą pozycję zestawienia (ikoną plusa lub klawiszem <Ins>): Nazwa: Aktywa
  • zapisujemy przyciskiem Zapisz (każdorazowo musimy zapisać zdefiniowaną pozycję).
2. Dopisujemy pozycję podrzędną do Aktywów używając przycisku , który związany jest z ikoną . Z rozwiniętego podmenu wybieramy Dodaj pozycję na następnym poziomie i wprowadzamy:
  • Nazwa – Aktywa trwałe
  • Sumowanie ze znakiem – +
3. Ustawiamy się na pozycji Aktywa trwałe i analogicznie jak w pkt. 2. dodajemy pozycję podrzędną do Aktywów trwałych:
  • Nazwa – Wartości niematerialne i prawne
  • Sumowanie ze znakiem – +
4. Wprowadzamy gałąź równorzędną do Wartości niematerialnych i prawnych, a podrzędną do Aktywów trwałych, ustawiając się na Wartościach niematerialnych i prawnych i wykorzystując ikonę Dodaj:
  • Nazwa – Rzeczowe aktywa trwałe
  • Sumowanie ze znakiem – +
5. Uzupełniamy zestawienie o gałęzie najniższego poziomu dla pozycji Rzeczowe aktywa trwałe. 6. Pierwszą z nich wprowadzamy przez ikonę i rozwijane przez nią podmenu, z którego wybieramy Dodaj pozycję na następnym poziomie:
  • Nazwa – Grunty własne
  • Sumowanie ze znakiem – +
7. Kolejne przez ustawienie się na pozycji Grunty własne lub na innych pozycjach równorzędnych i wykorzystując przycisk Dodaj:
  • I/ Nazwa – Budynki i budowle
  • Sumowanie ze znakiem – +
  • II/ Nazwa – Urządzenia techniczne i maszyny
  • Sumowanie ze znakiem – +
  • III/ Nazwa – Środki transportu
  • Sumowanie ze znakiem – +
Podpinamy definicję do pozycji zestawienia księgowego
  1. Za pomocą ikony , lub przez dwukrotne kliknięcie lewym klawiszem myszy edytujemy pozycję zestawienia Urządzenia techniczne i maszyny
  2. Wybieramy przycisk  uruchamiający kreator wyrażenia
  3. W polu Łącznik akceptujemy znak „+”
  4. Cyfrę 1,00 pozostawiamy w polu współczynnik (wartość wyrażenia zostanie przemnożona przez 1)
  5. Klikamy na przycisku Kwota i z podmenu wybieramy Funkcje kont.
  6. Kursorem ustawiamy się na pozycji Saldo Wn, akceptujemy ją przez kliknięcie lewym klawiszem myszy.
  7. Pojawi się plan kont. Podświetlamy właściwe konto księgowe (011-2) i akceptujemy przyciskiem . Konto będące argumentem funkcji księgowej pojawi się automatycznie w polu Argument.
  8. Aby wyrażenie zostało zapamiętane należy kliknąć na ikonie . Jego treść pojawi się w górnym polu zatytułowanym Kwota @SaldoWn (011-2)
  9. W celu odjęcia Salda Ma konta 071-2, w polu łącznik wybieramy znak „-”
  10. Akceptujemy cyfrę 1,00 w polu współczynnik
  11. Klikamy na przycisku Kwota, z podmenu wybieramy Funkcje kont.
  12. Kursorem ustawiamy się na pozycji Saldo Ma, akceptujemy ją przez kliknięcie lewym klawiszem myszy.
  13. Z planu kont wybieramy konto 071-2, które pojawi się na formatce definicji wyrażenia jako argument.
  14. Przyciskiem  akceptujemy definicję.
  15. W górnym polu Kwota do pierwszego elementu wyrażenia zostaje dodany drugi.
  16. Otrzymujemy następującą definicję wyrażenia @SaldoWn(011-2)-@SaldoMa(071-2)
  17. Ostateczna akceptacja wyrażenia odbywa się przez wybranie ikony  i powrót do formatki Pozycja zestawienia, którą zatwierdzamy.
  18. Przyciskiem  wycofujemy się do formatki z listą zestawień księgowych.
Generujemy zestawienie księgowe
  1. Ikoną Przelicz  wybrane zestawienie wywołujemy obliczenie zestawienia i wyniki są prezentowane na ekranie. Z tego poziomu istnieje możliwość wydruku zestawienia lub eksportu do Excela.
  2. Wycofujemy się z prezentowanych wyników. Ponownie podglądamy wyniki przeliczonego wcześniej zestawienia (w kolumnie Data obliczenia zestawienia widoczna jest data przeliczenia) przez użycie przycisku Wyniki zestawienia.
Uzupełniamy istniejące zestawienie księgowe w związku modyfikacją wzorcowego planu kont
  1. W Ćwiczeniu dodaliśmy do wzorcowego planu kont wygenerowanego przez Konfigurator bazy danych, konto 233 Rozrachunki ze zleceniobiorcami. W związku z tym, że jest to konto, które wchodzi do zestawienia: BILANS FIRMY, należy je dodać w odpowiedniej pozycji. Dodajmy więc saldo Debet tego konta do gałęzi AKTYWÓW B.II.2.c Należności od pozostałych jednostek inne, natomiast Saldo Kredyt do gałęzi PASYWÓW B.III.2.h Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń.
  2. W menu Księgowość/ Zestawienia księgowe, na zakładce Ogólne podświetlamy zestawienie o symbolu: BILANS FIRMY. Za pomocą  ikony edytujemy zestawienie, ustawiamy kursor na pozycji AKTYWÓW B.II.2.c i edytujemy pozycję za pomocą ikony . Klikamy w przycisk , następnie Funkcje kont/Saldo Wn  i wybieramy konto 233. Zatwierdzamy formatkę.
  3. Ustawiamy kursor na gałęzi PASYWÓW B.III.2.h, edytujemy gałąź. Klikamy w przycisk , następnie Funkcje kont/Saldo Ma i wybieramy konto 233. Zatwierdzamy formatkę.
  4. Za pomocą ikony  wycofujemy się z formularza pozycji zestawienia.
  5. W ćwiczeniu dotyczącym modyfikacji planu kont dodaliśmy również konto 227, które należy podpiąć pod odpowiednie gałęzie zestawienia BILANS FIRMY.

Ćwiczenie: Ewidencja VAT

Cel ćwiczenia: wprowadzenie zapisów bezpośrednio do rejestrów VAT
Faktura sprzedaży 1. Dodajemy fakturę sprzedaży towarów dla firmy F.H. ALOZA sp. z o.o. na wartość netto 9 000.00 zł do rejestru SPRZEDAŻ. 2.Otwieramy menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT
  • wybieramy rodzaj rejestru Sprzedaż (zakładka pionowa)
  • wybieramy zakładkę poziomą Rejestr VAT
  • wybieramy podrejestr SPRZEDAŻ
  • wskazujemy miesiąc 01
3. Dodajemy nowy zapis:
  • Kontrahent: ALOZA
  • Kategoria: PRZYCHODY (pole wypełnia się automatycznie)
  • Numer dokumentu: FA 9/20XX
  • Data sprzedaży i wystawienia: 20XX-01-14
  • Forma płatności: przelew
  • Termin płatności: 20XX-01-21
4. Fakturę należy rozbić na stawki:
  • netto 23%=6 000zł, VAT 23%=1 380zł, brutto 23%=7 380zł, Towary, Uwzględniać w proporcji
  • netto 8%=2 000zł, VAT 8%= 160zł, brutto 8%=2 160zł, Towary, Uwzględniać w proporcji
  • netto ZW = 1000 zł, Towary, Tylko w mianowniku
5.Zatwierdzamy formularz 6.W module Kasa/Bank, w Preliminarzu płatności pojawia się planowana płatność powiązana z wprowadzoną fakturą sprzedaży. Zdarzenie powstaje w rejestrze PKO (powiązanym z formą płatności przelew) po stronie przychodu (kwota: 10 540,00).   Faktura kosztowa 1. Dodajemy fakturę gdzie mamy dwa rodzaje kosztów: od firmy BIUROWIEC sp. z o.o. na wartość netto 250,00 zł, zakup całkowicie związany ze sprzedażą opodatkowaną do rejestru KOSZT. 2. Otwieramy menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT
  • wybieramy rodzaj rejestru Zakup (zakładka pionowa)
  • wybieramy zakładkę poziomą Rejestr VAT
  • wybieramy podrejestr KOSZT
  • wskazujemy miesiąc 01
3. Dodajemy nowy zapis:
  • Kontrahent: BIUROWIEC
  • Numer dokumentu: FZ 2/20XX
  • Data wystawienia, wpływu i zakupu: 20XX-01-03
  • Forma płatności: gotówka
4. Fakturę należy rozbić na kategorie:
  • Koszty energii
    • Kategoria: ENERGIA
    • VAT: 23%
    • wartość netto 150 zł
    • Rodzaj: INNE
    • Odliczenia VAT: TAK
  • Koszty wynajmu
    • Kategoria: INNE (USŁUGI OBCE)
    • VAT: 23%
    • wartość netto 100 zł
    • Rodzaj: Inne
    • Odliczenia VAT: TAK
5. Zatwierdzamy formularz 6. W module Kasa/Bank w Preliminarzu płatności pojawia się płatność powiązana z wprowadzoną fakturą kosztową:
  • zdarzenie powstaje w rejestrze KASA (powiązanym z formą płatności gotówka) po stronie rozchodu i znajduje się na liście rozliczonych dokumentów.
  • ponieważ w menu Konfiguracja Firmy/ Kasa/Bank/ Parametry jest zaznaczony parametr Automatyczna generacja kasy dla Rejestrów VAT – automatycznie po zapisaniu faktury gotówkowej, w Zapisach kasowych/bankowych raportu RKB/1/20XX/KASA powstał zapis KW na kwotę brutto faktury 307,50 zł.
  • zapis ma status R, czyli jest rozliczony.
  Faktura kosztowa: Paliwo 1. Dodajemy fakturę na zakup paliwa, od którego możemy odliczyć 50% podatku VAT. 2. Edytujemy formularz kategorii kosztowej (Ogólne/Kategorie) PALIWO-SAM.OSOBOW.
  • Zaznaczamy parametr: Podziel odliczenia 50%
  • Odliczenia VAT: TAK
3. Otwieramy menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT
  • wybieramy rodzaj rejestru Zakup (zakładka pionowa)
  • wybieramy zakładkę poziomą Rejestr VAT
  • wybieramy podrejestr KOSZT
  • wskazujemy miesiąc 01
4. Dodajemy nowy zapis:
  • Kontrahent: CPN
  • Numer dokumentu: FZ 22/20XX
  • Data wpływu, zakupu, wystawienia: 20XX-01-27
  • Forma płatności: gotówka
  • Rozliczyć w deklaracji VAT: 20XX.01
5. Wprowadzamy wartości netto z faktury
  • Kategoria: PALIWO-SAM.OSOBOW.
  • Wartość netto 120 zł
  • Rodzaj: Paliwo
  • Odliczenia VAT: TAK
6. Faktura została podzielona zgodnie z prawem do odliczenia: 50%.   Faktura na zakup samochodu 1. Dodajemy fakturę na zakup samochodu osobowego Ford na wartość netto 52,000.00 zł do rejestru TRWAŁE. 2. Do listy kategorii (Ogólne/ Kategorie) dopisujemy nową kategorię ogólną:
  • Typ: Koszty
  • Kod/Opis: Samochody
  • stawka 23%
  • Odliczenia: Tak
  • Rodzaj: Środki transportu
  • zatwierdzamy formularz
3. Otwieramy menu Rejestry VAT/Rejestry VAT
  • wybieramy rodzaj rejestru Zakup (zakładka pionowa)
  • wybieramy zakładkę poziomą Rejestr VAT
  • wybieramy podrejestr TRWAŁE
  • wskazujemy miesiąc 01
4. Dodajemy zapis:
  • Kontrahent: KOLASA
  • Kategoria: Samochody
  • Numer dokumentu: FZ 4/20XX
  • Data wpływu: 20XX-01-22
  • Data zakupu: 20XX-01-17
  • Data wystawienia: 20XX-01-17
  • Forma płatności: przelew
  • Termin płatności: 20XX-01-31
5. Wprowadzamy wartości z faktury:
  • Kategoria: Samochody
  • VAT: 23%
  • Wartość netto: 52 000.00 zł
  • Rodzaj: Środki transportu
  • Odliczenia VAT: TAK
6. Zatwierdzamy formularz 7. W module Kasa/Bank pojawia się planowana płatność powiązana z wprowadzoną fakturą zakupu. Zdarzenie powstaje w rejestrze PKO (powiązanym z formą płatności przelew) po stronie rozchodu (kwota: 63 960,00).   Faktura kosztowa: telefon 1. Dodajemy fakturę zakupu: opłata za usługi telekomunikacyjne na wartość netto 500.00 zł, gdzie termin płatności to następny miesiąc (Rozliczenie na deklaracji zgodne z datą płatności miesiąc następny). Koszt ten związany jest ze sprzedażą zwolnioną i opodatkowaną (odliczenia VAT – Warunkowo). 2. Otwieramy menu Rejestry VAT/Rejestry VAT
  • wybieramy rodzaj rejestru Zakup (zakładka pionowa)
  • wybieramy zakładkę poziomą Rejestr VAT
  • wybieramy podrejestr KOSZT
  • wskazujemy miesiąc 01
3. Dodajemy nowy zapis:
  • Kontrahent: TPSA
  • Numer dokumentu: FZ 10/20XX
  • Data wpływu, zakupu, wystawienia: 20XX-01-27
  • Forma płatności: przelew
  • Termin płatności: 20XX-02-03
  • Rozliczyć w deklaracji VAT: 20XX.02
4. Wprowadzamy wartości netto z faktury
  • Kategoria: TEL. STACJONARNE
  • Wartość netto 500 zł
  • Rodzaj: Inne
  • Odliczenia VAT: WARUNKOWO
5. Po uzupełnieniu danych zatwierdzamy formularz 6. Faktura zostanie wykazana na deklaracji VAT-7 za miesiąc luty, a kwota netto zostanie przemnożona przez współczynnik szacunkowy struktury sprzedaży (określony na formularzu deklaracji VAT-7). 7. Podobnie jak we wcześniejszych przykładach w module Kasa/Bank pojawia się planowana płatność powiązana z wprowadzoną faktura zakupu. Zdarzenie powstaje w rejestrze PKO (powiązanym z formą płatności przelew) po stronie rozchodu (kwota: 615,00).   Faktura zakupu: Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów 1. Aby prawidłowo wykazać WNT na deklaracji VAT-7 oraz VAT-UE, a także aby w Preliminarzu znalazła się prawidłowa kwota zobowiązania wobec kontrahenta, należy wprowadzić 3 dokumenty: fakturę główną (dokumentującą nasze zobowiązanie wobec kontrahenta),dokument wewnętrzny sprzedaży DWS (za pomocą której naliczamy VAT należny na VAT-7) oraz dokument wewnętrzny zakupu DWZ (za pomocą której dokumentujemy VAT naliczony na VAT-7, jeżeli mamy prawo do odliczenia). 2. Otwieramy menu Rejestry VAT/Rejestry VAT
  • wybieramy rodzaj rejestru Zakup (zakładka pionowa)
  • wybieramy zakładkę poziomą Rejestr VAT
  • wybieramy podrejestr TOWAR
  • wskazujemy miesiąc 01
3. Dodajemy nowy zapis:
  • Kontrahent: AURELIA
  • Numer dokumentu: FZ 155/20XX
  • Data wpływu: 20XX-01-27
  • zakupu, wystawienia: 20XX-01-05
  • Forma płatności: przelew_BPH
  • Termin płatności: 20XX-02-03
  • Rozliczyć w deklaracji VAT: 20XX.01
4. Na zakładce Waluta, program ustawia domyślną walutę kontrahenta: EUR. Wpisujmy kurs ręczny: 1 EURO = 4,1234 PLN 5. Na zakładce Ogólne, wprowadzamy wartość netto z faktury w stawce NP:
  • Wartość netto 500 EUR
  • Rodzaj: Towary
  • Odliczenia VAT: NIE
6. Po uzupełnieniu danych zatwierdzamy formularz 7. Podobnie jak we wcześniejszych przykładach w module Kasa/Bank pojawia się planowana płatność powiązana z wprowadzoną fakturą zakupu. Zdarzenie powstaje w rejestrze BPHEUR (powiązanym z formą płatności przelew_BPH i walutą EUR) po stronie rozchodu (kwota: 500,00 EUR). 8. Po zapisaniu formularza pojawi się okno generowania dokumentu wewnętrznego. Istnieje możliwość wygenerowania od razu dwóch dokumentów wewnętrznych i zakupu i sprzedaży, ale można również generować dokumenty wewnętrzne oddzielnie, najpierw sprzedaży, później zakupu. 9. Podajemy rejestry w jakich mają się znaleźć te faktury, czyli dla sprzedaży FWS, a dla zakupów FWZ. Pojawia się formatka dokumentu wew. sprzedaży, sprawdzamy dane:
  • Kontrahent: AURELIA
  • Numer dokumentu: 1/20XX/DWS oraz 1/20XX/DWZ
  • wystawienia, sprzedaży: 20XX-01-05
  • Faktura wewnętrzna: zaznaczony
  • Rozliczyć w deklaracji VAT: 20XX.01
  • Stawka VAT: 23%
  • Wartość netto: 2 061,70 PLN
  • Uwzględniać w proporcji: nie uwzględniaj
  • Zatwierdzamy formularz
10. Zaznaczenie parametru: Dokument wewnętrzny, powoduje że płatność w Preliminarzu nie jest generowana po zapisaniu dokumentu. Zaznaczenie tego parametru powoduje również automatyczne odznaczenie parametru Rozliczać w VAT-UE, w ten sposób w deklaracji VAT-7 zostają uwzględnione dokumenty wewnętrzne, natomiast w deklaracji VAT-UE zostanie uwzględniona faktura pierwotna zakupu (w stawce NP). 11. W Rejestrze zakupów VAT, w podrejestrze DWZ, pojawi się dokument wewnętrzny zakupu o takich samych parametrach jak DWS. W kolumnie Odliczenia deklarujemy: TAK.   Wyliczenie deklaracji VAT –7 za miesiąc bieżący i miesiąc następny. 1. Otwieramy Konfigurację i wybieramy Firma/ Dane firmy/ Deklaracje:
  • Wybieramy z listy urząd skarbowy: 03 – Urząd Skarbowy Kraków-Krowodrza
  • Zapisujemy zmiany
  • Zamykamy konfigurację
2. Otwieramy menu Rejestry VAT/ Deklaracje VAT-7. 3. Na Liście deklaracji VAT-7 dodajemy deklarację:
  • wprowadzamy miesiąc bieżący
  • zaznaczamy parametr: Współczynnik szacunkowy struktury sprzedaży i wpisujemy 80%
  • przeliczamy deklarację ikoną pioruna
4. Po wprowadzeniu faktur zgodnie z niniejszym ćwiczeniem w deklaracji powinna wyjść nadwyżka podatku naliczonego nad należnym. 5. Aby zablokować deklarację przed zmianami należy zaznaczyć parametr na pierwszej zakładce Dane ogólne: Zablokuj deklarację przed zmianami. Odblokowanie deklaracji jest możliwe z poziomu listy deklaracji po kliknięciu prawym klawiszem myszy na daną deklarację i wybraniu opcji Odblokuj deklarację. 6. Aby wydrukować deklarację należy edytować formatkę deklaracji, kliknąć przycisk strzałki obok ikony z drukarką i wybrać wydruk pełny lub nadruk na oryginalny formularz. 7. Należy zwrócić uwagę, że na deklaracji VAT-7 wyliczona została nadwyżka podatku naliczonego nad należnym, w związku z czym w Preliminarzu nie powstanie żadne zdarzenie planujące zapłatę. W innym przypadku w module Kasa/Bank powstaje zdarzenie związane z wyliczoną deklaracją. Rejestr, do którego ma trafić płatność związana z deklaracją określany jest w Konfiguracji Firmy/ Dane firmy/ Deklaracje: Forma płatności dla deklaracji (forma powiązana jest z rejestrem). Dane Urzędu Skarbowego zostaną pobrane dla US wybranego w Konfiguracji Firmy/ Dane firmy/ Deklaracje w polu U.S. (VAT). 8. W taki sam sposób przeliczamy deklarację za miesiąc luty. Proszę zwrócić uwagę iż w miesiącu lutym pojawia się zakup związany ze sprzedażą zwolnioną i opodatkowaną (FZ 10/20XX na kwotę netto 500 zł). Kwota netto została przemnożona przez współczynnik 80% i na deklaracji pojawiła się kwota netto 400 zł i VAT 92 zł. Z poziomu otwartej deklaracji VAT-7 można wywołać wydruk Rozliczenie VAT naliczonego, na którym m.in. znajduje się kwota zakupów związanych ze sprzedażą zwolnioną i opodatkowaną w 100% oraz po przemnożeniu przez współczynnik.

Ćwiczenie: Ewidencja środków trwałych

Cel ćwiczenia: wprowadzenie środka trwałego do programu
Dodajemy środek trwały do ewidencji środków trwałych: komputer na podstawie faktury nr FZ 15/2011 1. Aby wprowadzić do bazy danych nowy środek do ewidencji, należy otworzyć listę Ewidencja środków trwałych z menu głównego: Księgowość/ Ewidencja środków trwałych. 2. Z poziomu zakładki Środki trwałe wybieramy grupę środków trwałych: KOMPUTERY. 3. Dodajemy nowy środek trwały. Wypełniamy kolejno dane środka trwałego.
  • Zakładka Ogólne:
    • Numer inwentarzowy: K1/2014
    • Kod kreskowy: naciskamy na przycisk Kod kreskowy, pole uzupełnia się automatycznie na podstawie numeru inwentarzowego
    • Nazwa: Komputer
    • po wciśnięciu przycisku Historia osób odpowiedzialnych na zakładce Osoby i miejsca w sekcji Osoba odpowiedzialna ikoną Plusa dodajemy osobę odpowiedzialną wybierając z listy pracowników: Kowalska Zofia
    • po wciśnięciu przycisku Historia miejsc użytkowania na zakładce Osoby i miejsca w sekcji Miejsce użytkowania ikoną  dodajemy lokalizację wybierając ze słownika miejsc użytkowania: Kraków
    • Data zakupu, data przyjęcia do używania, początek amortyzacji, wartość początkowa: wypełniają się automatycznie po wpisaniu danych dokumentu na zakładce Dokumenty
  • Zakładka Dokumenty:
    • Dodajemy dokument: klikamy przycisk strzałki obok ikony Dodaj, wybieramy opcję Bez wskazania dokumentu i wpisujemy numer dokumentu FZ 15/2014, data 2014.12.29, kwota: 5000 zł
  • Zakładka Amortyzacja:
    • Metoda amortyzacji: liniowa
    • Stawka amortyzacji: 30%
    • Współczynnik: 1
    • Wartość netto (początkowa): 5000 zł
Program wymaga, aby na formularzu dodania nowego środka bezwzględnie wypełnione były pola Grupa, Numer inwentarzowy i Nazwa. Jeżeli którekolwiek z tych pól jest niewypełnione, wówczas program nie pozwoli zatwierdzić formularza. 4. Zatwierdzamy formularz.
Uwaga
Numer inwentarzowy musi być unikalny, tzn. program nie pozwoli dodać dwóch środków trwałych o identycznym numerze.
Dodajemy środek trwały do ewidencji środków trwałych na podstawie faktury z rejestru zakupów VAT 
1. Wprowadzamy samochód Ford na podstawie faktury wprowadzonej wcześniej do rejestru VAT (faktura numer: FZ 4/20XX). 2. Aby wprowadzić do bazy danych nowy środek do ewidencji, należy otworzyć listę Ewidencja środków trwałych z menu głównego: Księgowość/ Ewidencja środków trwałych. 3. Z poziomu zakładki Środki trwałe wybieramy grupę środków trwałych: SAMOCHODY. 4. Dodajemy nowy środek trwały. Wypełniamy kolejno dane środka trwałego.
  • Zakładka Ogólne:
    • Numer inwentarzowy: S1/20XX
    • Kod kreskowy: naciskamy na przycisk Kod kreskowy, pole uzupełnia się automatycznie na podstawie numeru inwentarzowego
    • Nazwa: Ford Focus
    • po wciśnięciu przycisku Historia osób odpowiedzialnych na zakładce Osoby i miejsca w sekcji Osoba odpowiedzialna ikoną  dodajemy osobę odpowiedzialną wybierając z listy pracowników: Wierzbicki Krzysztof
    • po wciśnięciu przycisku Historia miejsc użytkowania na zakładce Osoby i miejsca w sekcji Miejsce użytkowania ikoną  dodajemy lokalizację wybierając ze słownika miejsc użytkowania: Warszawa
    • Data zakupu, data przyjęcia do używania, początek amortyzacji, wartość początkowa: wypełniają się automatycznie po wskazaniu dokumentu na zakładce Dokumenty
  • Zakładka Dokumenty:
    • Dodajemy dokument: klikamy ikonę Dodaj i wybieramy z listy faktur z rej. VAT dokument FZ 4/20XX
  • Zakładka Amortyzacja:
    • Amortyzacja: zaznaczamy: Różna amortyzacja bilansowa i kosztowa
    • Stawka amortyzacji: 20%
    • Współczynnik: 1
    • metoda: liniowa
    • Wartość netto kosztowa: 40 000 zł
    • Wartość netto bilansowa: 52 000 zł
Program wymaga, aby na formularzu dodania nowego środka bezwzględnie wypełnione były pola Grupa,  Numer inwentarzowy i Nazwa. Jeżeli którekolwiek z tych pól jest niewypełnione, wówczas program nie pozwoli zatwierdzić formularza. 5. Zatwierdzamy formularz. Generowanie planu amortyzacji 1. Wygenerowanie na ekran planu amortyzacji za bieżący okres obrachunkowy dla wszystkich środków trwałych. Na liście środków trwałych:
  • wybieramy Grupa: wszystkie
  • zaznaczamy obydwie pozycje na liście
2. Generowanie planu amortyzacji uruchamiamy przyciskiem Generacja planu amortyzacji 3. Po wygenerowaniu planu amortyzacji program wyświetli informację oraz plan amortyzacji, który można wydrukować klikając na ikonę drukarki. Generowanie odpisów amortyzacyjnych 1. Aby wygenerować odpisy amortyzacyjne na liście środków trwałych:
  • wybieramy Grupa: wszystkie
  • zaznaczamy obydwie pozycje na liście
2. Generujemy amortyzację za pomocą ikony Generacja amortyzacji 3. W parametrach generacji odpisów wpisujemy miesiąc: 01 rok: 20XX i zatwierdzamy 4. Odpisy zostały wygenerowane tylko dla środka K1/2014 (ponieważ początek amortyzacji dla środka trwałego S1/20XX to 20XX-02-01 – odpisy dla tego środka będą generowane od lutego) 5. Amortyzacja będzie widoczna z menu Księgowość/ Dokumenty środków trwałych:
  • miesiąc: 01
  • typ dokumentów: amortyzacja
Z tego poziomu możliwe jest zaksięgowanie amortyzacji za pomocą ikony Księguj. Wcześniej należy zdefiniować schemat księgowy w menu Księgowość/ Inne/ Schematy księgowań typ schematu: Amortyzacja s.t.
Uwaga
Moduł Środki Trwałe współpracujący z Księgą Handlową wymaga zdefiniowania w konfiguracji Firma/ Księgowość/ Okresy obrachunkowe okresów obrachunkowych, dla których prowadzona będzie ewidencja środków trwałych. Jeśli okres obrachunkowy został zdefiniowany dla księgowości kontowej, nie ma potrzeby wprowadzania dodatkowych ustawień w konfiguracji dla księgi inwentarzowej. O tym, który okres będzie wyświetlany w module ST jako bieżący decyduje data bieżąca. Można ją zmieniać z poziomu Narzędzia/ Data bieżąca.

Ćwiczenie: schematy księg. – wzorzec księgowania sprzedaży

Cel ćwiczenia: stworzenie automatycznych wzorców księgowań prostych z zastosowaniem warunków oraz przeksięgowanie wprowadzonych faktur.
Załóżmy, że w naszej bazie NOVA księgowanie wszystkich transakcji sprzedaży odbywa się w następujący sposób:
  • kwota brutto jest księgowana na stronę Debet konta 201-2-1 służącego do prowadzenia rozrachunków z określonym odbiorcą
  • kwota netto jest księgowana na stronę Kredyt konta 731-2 Przychody ze sprzedaży towarów
  • kwota należnego podatku VAT jest księgowana po stronie Kredyt konta 221-2 VAT należny
Aby utworzyć schemat księgowania należy:
  • z poziomu menu głównego otworzyć Księgowość/ Inne/ Schematy księgowań
  • wybrać typy schematów: Rejestr sprzedaży VAT.
Definiujemy nagłówek schematu księgowego. 1. Dodajemy nowy schemat za pomocą przycisku . 2. Wprowadzamy w polach:
  • Symbol – SPRZEDAŻ TOWARÓW
  • Nazwa – Sprzedaż towarów handlowych
  • Dziennik – SPRZEDAŻ
  • Pozostawiamy zaznaczony parametr: Księgowanie przez bufor
  • Data księgowania – domyślnie zaznaczony parametr Pobierz datę księgowania z konfiguracji
  • Opis – wybieramy za pomocą przycisku Opis  Nr dokumentu. Wybranie tej pozycji spowodowało pojawienie się w polu obok symbolu (makra) @Dokument.
Definiujemy elementy schematu księgowego Aby dodać element wybieramy przycisk  Nowa pozycja schematu. Pojawia się formularz Element schematu księgowego. Dodajemy pierwszą pozycję schematu:
  • klikamy na przycisku konta księgowego Konto Wn, z listy wybieramy konto syntetyczne rozrachunkowe 201-2-1 (Rozrachunki z odbiorcami), w polu Podział na słowniki wybieramy Podmioty.
  • przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Brutto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Brutto.
  • klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
  • zaznaczamy parametr Rozrachunek, ponieważ po zaksięgowaniu tym schematem chcemy jeszcze sparować ze sobą dekrety na kontach rozrachunkowych.
  • nie będziemy uzależniać księgowania na konto 201-2-1 od żadnego warunku.
  • przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.
2. Dodajemy drugą pozycję
  • w oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Ma, z listy wybieramy konto analityczne 731‑2 (Sprzedaż towarów), Podział na słowniki: Brak
  • przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Netto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Netto.
  • klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
  • nie będziemy uzależniać księgowania na konto 731-2 od żadnego warunku.
  • przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.
3. Dodajemy trzecią pozycję schematu:
  • w oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Ma, z listy wybieramy konto analityczne 221‑2 (VAT należny), Podział na słowniki: Brak
  • przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Vat/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Vat.
  • klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
  • nie będziemy uzależniać księgowania na konto 221-2 od żadnego warunku.
  • przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.
4. Po zdefiniowaniu wszystkich pozycji schematu, przyciskiem  zapisujemy cały schemat.   Księgowanie wzorcem faktur z rejestru sprzedaży VAT: 1. Aby zaksięgować fakturę wprowadzoną w rejestrze VAT należy wybrać:
  • menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT
  • zakładkę Sprzedaż, podrejestr SPRZEDAŻ
  • miesiąc 01
2. Zaznaczamy fakturę FA/9/20XX na liście zapisów. 3. Uruchamiamy księgowanie .
  • pojawia się okno Księgowanie dokumentów schematem księgowym
  • wybieramy schemat SPRZEDAŻ TOWARÓW
  • akceptujemy wybór przyciskiem ptaszka.
  • po zakończeniu procesu księgowania program poda informację o jego przebiegu, z okienka wycofujemy się np. klawiszem <Esc>.
4. Zaksięgowany dokument można zobaczyć:
  • z poziomu faktury – zakładka Dokumenty
  • z poziomu Księgowość/ Dzienniki po zaznaczeniu bufora, dziennika SPRZEDAŻ i miesiąca stycznia 20XX.

Ćwiczenie: Zaliczka na PIT-36/PIT-36L

Cel ćwiczenia: wyliczenie zaliczek na deklarację PIT-36/PIT-36L na podstawie wprowadzonych wcześniej danych. W celu przeliczenia zaliczek na PIT-36/PIT-36L konieczne jest uzupełnienie danych w konfiguracji, wprowadzenie danych o wspólnikach oraz podpięcie odpowiednich kont księgowych do gałęzi zestawienia systemowego PIT-36. Dane o nazwie firmy uzupełniliśmy w ćwiczeniu 4.2, PODLINKOWAĆ informacje na temat formy płatności deklaracji oraz stawek pozostawiamy ustawione domyślnie w konfiguracji. 
Wprowadzamy wspólnika 1. W celu wprowadzenia danych o wspólnikach z menu Ogólne/ Inne wybieramy Właściciele, a następnie dodajemy wspólnika:
  • Akronim: KN
  • Nazwisko: Nowiński
  • Imię: Ksawery
  • Data urodzenia: 1972-04-28
  • NIP: 944-107-67-35
  • Województwo: Małopolskie, Powiat/Gmina: Kraków
  • Adres: 30-776 Kraków, ul. Akacjowa 5/7
  • Na zakładce Szczegółowe, w polu Urząd Skarbowy, wybieramy z listy Urząd Skarbowy Kraków – Stare Miasto
2. Klikamy na przycisk Kwoty deklaracji , otrzymujemy formatkę kwot deklaracji PIT-36 (dawniej PIT-5) dla danego wspólnika za poszczególne miesiące. Dodajemy kwoty deklaracji
  • miesiąc: 01
  • na zakładce PIT-36 w pozycji Odliczenia od dochodu: Składki na ubezpieczenie społeczne wpisujemy: 502,56
  • na zakładce PIT-36 w pozycji Odliczenia od podatku: Składka na ubezpieczenie zdrowotne wpisujemy 141,21.
  • Zakładka PIT-36L – jeżeli podatnik rozlicza się wg podatku liniowego należy zaznaczyć parametr
  • na zakładce Działalność gospodarcza automatycznie uzupełniły się pola dot. działalności (Konfiguracja/Firma/Dane firmy/PIT-36,PIT-36L), należy wpisać jedynie udziały, wpiszmy 100/100 czyli 100%.
  • uzupełniamy dane dla drugiej działalności gospodarczej: Nazwa:H.U. ŚWIATOPEŁEK, NIP: 333-333-33-33, REGON: 35002585, Adres: ul. Zielona 20, 34-400 Wrocław, Przychody: 10 000,00, Koszty: 1 000,00, Udziały: 1/2.
  • na zakładce Najem wpisujemy przychody z najmu kamienicy przy ulicy Krakowskiej: Najem: Kamienica ul. Krakowska 123, Adres: ul. Krakowska 123, 31-322 Kraków, Przychody: 750,00, Koszty: 150,00, Udział: 1/3.
3. Zatwierdzamy formularz kwot deklaracji miesiąca bieżącego, a następnie zamykamy formularz Lista kwot deklaracji właściciela. 4. Na koniec zatwierdzamy cały formularz danych wspólnika: wspólnik Ksawery Nowiński pojawił się na liście właścicieli.   Definiujemy gałęzie zestawienia PIT-36/PIT-36L 1. Z menu Księgowość wybieramy Zestawienia księgowe zakładka Systemowe. Mamy tam zdefiniowane gałęzie zestawienia PIT-36, pod które należy podpiąć odpowiednie konta księgowe. Korzystając z Konfiguratora bazy danych i generując wzorcowy plan kont dla typu podmiotu: osoba fizyczna, zestawienie systemowe PIT-36 posiada już podpięte odpowiednie konta księgowe. Użytkownik powinien jednak sprawdzić czy konta są podpięte prawidłowo zwłaszcza wtedy, gdy nastąpiła modyfikacja wzorcowego planu kont. Wyliczenie zaliczki na deklarację PIT-36/PIT-36L 1. Z menu Księgowość wybieramy Zaliczki na PIT-36
  • dodajemy deklarację
  • wybieramy: miesiąc 01
  • wybieramy wspólnika Ksawery Nowiński (klikając na przycisk Właściciel i wybierając go z listy)
  • zaznaczamy parametr Uwzględniać zapisy w buforze,
  • ikoną Pioruna przeliczamy deklarację.
  • zatwierdzamy deklarację
2. W module Kasa/Bank pojawia się planowana płatność związana z wyliczoną deklaracją. Powstała w rejestrze PKO, ponieważ w Konfiguracji Firmy/ Księgowość/ Deklaracje jako Płatność dla deklaracji zdefiniowaną mamy formę przelew (powiązaną z rejestrem PKO).

Ćwiczenie: schematy księg. – wzorzec księgowania zakupów

Cel ćwiczenia: stworzenie automatycznych wzorców księgowań dla faktur walutowych.   Definiujemy nagłówek schematu księgowego 
1. Dodajemy nowy wzorzec księgowy za pomocą przycisku . 2. Definiujemy podstawowe informacje nagłówka schematu księgowego. Wprowadzamy w polach:
  • Symbol – ZAKUPY-WALUTOWE
  • Nazwa – Zakupy walutowe
  • Dziennik – ZAKUP
  • Pozostawiamy zaznaczony parametr: Księgowanie przez bufor
  • Data księgowania – odznaczamy parametr Pobierz datę księgowania z konfiguracji i wybieramy opcję Data wpływu (@DataWplywu)
  • Opis – wybieramy za pomocą przycisku Opis Nr dokumentu wybranie tej pozycji spowodowało pojawienie się w polu obok symbolu @Dokument.
  Definiujemy element schematu księgowego. 1. Dodajemy pierwszą pozycję schematu:
  • klikamy na przycisku konta księgowego Konto Ma, z listy wybieramy konto syntetyczne rozrachunkowe 203 (Rozrachunki walutowe), w polu Podział na słowniki wybieramy Podmioty.
  • przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Brutto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Brutto.
  • klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
  • zaznaczamy: księgowanie walutowe
  • nie będziemy uzależniać księgowania na konto 203 od żadnego warunku.
  • przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.
2. Definiujemy drugą pozycję schematu:
  • W oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Wn, z listy wybieramy konto analityczne 303-2 (Rozliczenie zakupu towarów), Podział na słowniki: Brak
  • Przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Netto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Netto.
  • Klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu, w okienku obok pojawia się makro: @Dokument
  • Przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.
3. Definiujemy trzecią pozycję schematu:
  • W oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Wn, z listy wybieramy konto analityczne 221-1 (Naliczony podatek VAT), Podział na słowniki: Brak
  • Przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/VAT/Razem, co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Vat.
  • Klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu, w okienku obok pojawia się makro: @Dokument
  • Przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.
  Księgowanie wzorcem faktur z rejestru zakupów VAT: 1. Aby zaksięgować fakturę wprowadzoną w rejestrze VAT należy wybrać:
  • menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT
  • zakładkę Zakup,
  • rejestr Towar
  • miesiąc 01
2. Zaznaczamy fakturę, 3. Przyciskiem uruchamiamy księgowanie:
  • pojawia się okno Księgowanie dokumentów schematem księgowym,
  • wybieramy schemat ZAKUPY – WALUTOWE
  • akceptujemy przyciskiem wybierz.
  • po zakończeniu procesu księgowania program poda informację o jego przebiegu, z okienka wycofujemy się np. klawiszem <Esc>.
4. Zaksięgowany dokument można zobaczyć:
  • z poziomu faktury – zakładka Dokumenty
  • z poziomu Księgowość/ Dzienniki po wybraniu bufora, dziennika ZAKUP i miesiąca 01.

Ćwiczenie dodatkowe: budowanie prostych filtrów

Cel ćwiczenia: utworzenie filtra przy pomocy Konstruktora filtra. Aby szybko odnaleźć dokument np. w Rejestrach VAT, Zapisach Kasowych/Bankowych czy Preliminarzu, znając jego numer, wystarczy w polu Filtr wpisać numer faktury (lub jego część)
  1. Jeżeli pinezka (widoczna obok ikony filtrowania) jest włączona, zmiany będą widoczne od razu.
  2. Jeżeli pinezka jest wyłączona , po wpisania poszukiwanego fragmentu należy kliknąć przycisk . Na liście zostaną wyświetleni wyłącznie pracownicy spełniający zadane kryterium.
Bezpośrednio w polu Filtr można wpisywać również nazwę kontrahenta czy kwotę – program zawęzi listę dokumentów do tych, które spełniają warunek zawarty w filtrze. Przy pomocy Konstruktora filtra , można natomiast tworzyć bardziej zaawansowane zapytania. Filtr na zapisach kasowych/bankowych W tym ćwiczeniu zbudowaliśmy schemat księgowy dla raportów kasowych/bankowych, który wykorzystuje konto przeciwstawne na zapisach kasowych/bankowych. Aby mieć pewność, że na każdym zapisie KP/KW, pole Konto przeciwstawne, zostało wypełnione, można użyć odpowiedniego filtra. Filtr będzie zawężał listę zapisów danego raportu do tych, na których pole Konto przeciwstawne jest puste. Aby zbudować taki filtr należy:
  1. Wejść do menu Kasa/Bank/ Zapisy kasowe/bankowe, a następnie kliknąć na ikonę Konstruktora filtra,
  2. W polu Nazwa wpisać np.: Brak konta przeciwstawnego,
  3. Na zakładce Ogólne, obok domyślnego operatora Oraz wcisnąć przycisk aby dodać warunek.
  4. W warunku kliknąć na domyślnie podstawione pierwsze pole z bazy danych – pojawi się lista dostępnych pól, po których można filtrować zapisy,
  5. Z listy wybrać: Bzp_KontoPrzeciwstawneKonto przeciwstawne dla potrzeb prostych księgowań,
  6. Po kliknięciu na domyślnie wyświetlany operator wybieramy z listy operator: Jest puste,
  7. Następnie zatwierdzamy całą formatkę Konstruktor filtra.
Aby wypróbować działanie filtra, w rejestrze PKO i raporcie: RKB/1/20XX/PKO, można dodać dwa dokumenty: w jednym wypełniając pole Konto przeciwstawne, a w drugim nie, a następnie użyć filtra wybierając go z listy rozwijanej dostępnej w polu Filtr. Filtr wyświetli zapis, który nie ma wypełnionego pola Konto przeciwstawne. Filtr w Rejestrach VAT Dla firm rozliczających VAT wg struktury zakupów przydatny może być filtr, który wyszuka dokumenty oznaczone jako „Sprzedaż detaliczna”. Dlatego też zdefiniujemy filtr złożony wykorzystując Konstruktor filtra.
  1. Otwieramy menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT, wybieramy Rejestr sprzedaży, podrejestr SPRZEDAŻ.
  2. Klikamy na ikonę Konstruktora filtra .
  3. W polu Nazwa wpisujemy: Sprzedaż detaliczna,
  4. Na zakładce Ogólne, obok domyślnego operatora Oraz wciskamy przycisk aby dodać warunek.
  5. W warunku klikamy na domyślnie podstawione pierwsze pole z bazy danych – pojawi się lista dostępnych pól, po których można filtrować faktury,
  6. Z listy wybieramy VaN_Detal – Transakcja detaliczna,
  7. Po kliknięciu na domyślnie wyświetlany operator wybieramy Jest równe,
  8. Po kliknięciu w polu <wpisz wartość> podajemy wartość 1,
  9. Na zakładce Zaawansowane pojawiło się następujące wyrażenie: VaN_Detal=1
  10. Zatwierdzamy filtr ikoną . Opcja 1 oznacza, że dana transakcja jest transakcją detaliczną. Wśród wprowadzonych dokumentów w trakcie ćwiczeń nie została zarejestrowana żadna operacja tego typu, stąd po uruchomieniu filtra lista dokumentów w rejestrze jest pusta (dokumenty mają pole VaN_Detal=0).
Uwaga
Filtr domyślnie zapisywany jest jako filtr Użytkownika czyli będzie widoczny tylko na tym stanowisku komputerowym, na którym został stworzony. Aby z danego filtra mogli korzystać użytkownicy również na innych stanowiskach, należy w Konstruktorze filtra, na zakładce Opcje zaznaczyć typ filtra: Globalny. Filtr można skasować z listy, która pojawi się po naciśnięciu klawisza <Ctrl> na klawiaturze i kliknięciu na ikonę konstruktora filtra.
Uwaga
Listy zapisów posiadają predefiniowane filtry globalne. Można je zobaczyć rozwijając drop-down obok pola Filtr lub trzymając klawisz <Ctrl> i jednocześnie klikając myszką w Konstruktor filtra.

Ćwiczenie: Bezpośrednie zapisy księgowe

Cel ćwiczenia: przedstawienie bezpośredniego sposobu wprowadzania oraz usuwania zapisów księgowych do Dzienników. Amortyzacja:

1. Wprowadzamy amortyzację maszyn i urządzeń za miesiąc styczeń. 2. Otwieramy listę zapisów księgowych z menu głównego przez wybór Księgowość/ Dzienniki

  • Zaznaczamy miesiąc: 01
  • Wybieramy, że dany zapis ma trafić do bufora
  • Następnie wybieramy dziennik, w którym zapis ma być umieszczony INNE.
  • Wprowadzamy zapis za dzień i miesiąc zgodnie z datą zapisu: 20XX-01-31

3. Dodajemy nowy zapis księgowy  

  • wprowadzamy numer dokumentu: PK 01/20XX
  • wprowadzamy datę księgowania, datę operacji, datę wystawienia: 20XX-01-31
  • pole Kontrahent zostawiamy puste
  • kategoria: wybieramy kategorię szczegółową KUP (amortyzacja stanowiąca koszty uzyskania przychodu)

4. Wprowadzamy pozycje na formularzu: 

  • dekret w wysokości 2000,00 na konto 401-1-1 po stronie Wn i 071-2 po stronie Ma.

5. Po wprowadzeniu pozycji zatwierdzamy formularz.

  Sprzedaż:

1. Wprowadzamy sprzedaż towaru dla kontrahenta ALOZA. 2. Otwieramy listę zapisów księgowych z menu głównego przez wybór Księgowość/ Dzienniki

  • Zaznaczamy miesiąc: 01
  • Wybieramy, że dany zapis ma trafić do bufora
  • Następnie wybieramy dziennik, w którym zapis ma być umieszczony SPRZEDAŻ.
  • Wprowadzamy zapis za dzień i miesiąc zgodnie z datą zapisu: 20XX-01-31

3. Dodajemy nowy zapis księgowy

  • wprowadzamy numer dokumentu: PK 02/20XX
  • wprowadzamy datę księgowania, datę operacji, datę wystawienia: 20XX-01-31
  • pole Kontrahent: ALOZA
  • klikamy na przycisk rozwiń obok ikony plusa i wybieramy opcję „Dodawanie pozycji przez formularz”:
  • Wprowadzamy dekret w wysokości 615,00 na konto 201-2-1-ALOZA po stronie Wn
  • Po podaniu konta rozrachunkowego parametr Rozrachunek zaznacza się automatycznie, ponieważ w Konfiguracji został zaznaczony parametr Automatycznie zaznaczaj rozrachunek dla ręcznych księgowań na kontach rozrachunkowych.
  • Termin rozrachunku: 20XX-01-31
  • Zaznaczamy parametr: Generowanie płatności
  • Forma płatności: przelew
  • Termin: 20XX-01-31
  • Wprowadzamy kolejne pozycje dekretu:
  • dekret w wysokości 115,00 na konto 221-2 po stronie Ma
  • dekret w wysokości 500,00 na konto 731-2 po stronie Ma 

4. Po wprowadzeniu pozycji zatwierdzamy formularz.

Po zapisaniu formularza w preliminarzu płatności powstaje zapis dla kontrahenta ALOZA, natomiast w menu Księgowość/ Rozrachunki powstaje rozrachunek dla konta 201-2-1-ALOZA.   Kompensata:

1. Wprowadzamy kompensatę rozliczeń dla kontrahenta Biurowiec Sp. z o.o. 2. Otwieramy listę zapisów księgowych z menu głównego przez wybór Księgowość/ Dzienniki.

  • Zaznaczamy miesiąc: 01
  • Wybieramy, że dany zapis ma trafić do bufora
  • Następnie wybieramy dziennik, w którym zapis ma być umieszczony INNE.
  • Wprowadzamy zapis za dzień i miesiąc zgodnie z datą zapisu: 20XX-01-31

3. Dodajemy nowy zapis księgowy

  • wprowadzamy numer dokumentu: PK 03/20XX
  • wprowadzamy datę księgowania, datę operacji, datę wystawienia: 20XX-01-31
  • pole Kontrahent : BIUROWIEC
  • klikamy na przycisk rozwiń obok ikony plusa i wybieramy opcję „Dodawanie pozycji przez formularz”:
  • Wprowadzamy dekret w wysokości 28 116,00 na konto 202-2-1-BIUROWIEC po stronie Wn201-2-1-BIUROWIEC po stronie Ma. Aby zaznaczyć parametr Rozrachunek wprowadzamy dekret za pomocą dwóch pozycji. W sytuacji, kiedy oba konta rozrachunkowe wpisane są w jednej pozycji parametr Rozrachunek jest nieaktywny.
  • Zaznaczamy parametr: Generowanie płatności
  • Forma płatności: przelew
  • Termin: 20XX-01-31 

4. Po wprowadzeniu pozycji zatwierdzamy formularz.

Po zapisaniu formularza w preliminarzu płatności powstały dwa zapisy dla kontrahenta BIUROWIEC KP i KW, które należy ze sobą skompensować.

Ćwiczenie: schematy księg. – wielowariantowy wzorzec księgowania zakupów

Cel ćwiczenia: stworzenie automatycznych wzorców księgowań prostych z zastosowaniem warunków oraz przeksięgowanie wprowadzonych faktur. 
Załóżmy, że w naszej firmie księgowanie faktur w rejestrze KOSZT odbywa się w następujący sposób:
  • Kwota brutto jest księgowana na stronę Kredyt konta służącego do prowadzenia rozrachunków z określonym dostawcą (202-2-1).
  • Kwota naliczonego podatku VAT jest księgowana po stronie Debet konta 221-1 VAT NALICZONY jeżeli odliczenia VAT deklarujemy na TAK lub WARUNKOWO.
  • Kwota netto księgowana jest w zależności od dokonanej klasyfikacji na stronę Debet konta 411 Zużycie materiałów i energii lub stronę Debet konta 429 Usługi obce.
  • Jeżeli w pozycji dokumentu jest wybrana kategoria PALIWO-SAM.OSOBOW., nie przysługują nam odliczenia VAT i księgujemy całą kwotę brutto w koszty.
W tym celu moglibyśmy stworzyć dwa wzorce księgowe i w trakcie księgowania dokonywać wyboru jednego z nich, może to być jednak uciążliwe, posłużmy się więc wzorcem wielowariantowym wykorzystując kategorie. Z poziomu menu głównego otwieramy Księgowość/ Inne/ Schematy księgowań i wybieramy typy schematów: Rejestr zakupów VAT Definiujemy nagłówek schematu księgowego 1. Dodajemy nowy wzorzec księgowy za pomocą przycisku . 2. Definiujemy podstawowe informacje nagłówka schematu księgowego. Wprowadzamy w polach:
  • Symbol – KOSZTY
  • Nazwa – Koszty
  • Dziennik – ZAKUP
  • Pozostawiamy zaznaczony parametr: Księgowanie przez bufor
  • Data księgowania – odznaczamy parametr Pobierz datę księgowania z konfiguracji i wybieramy opcję Data wpływu (@DataWplywu)
  • Opis – wybieramy za pomocą przycisku Opis Nr dokumentu wybranie tej pozycji spowodowało pojawienie się w polu obok symbolu @Dokument.
  Definiujemy element schematu księgowego. 1. Dodajemy pierwszą pozycję schematu:
  • klikamy na przycisku konta księgowego Konto Ma, z listy wybieramy konto syntetyczne rozrachunkowe 202-2-1 (Rozrachunki z dostawcami), w polu Podział na słowniki wybieramy Podmioty.
  • przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Brutto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Brutto.
  • klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
  • nie będziemy uzależniać księgowania na konto 202-2-1 od żadnego warunku.
  • przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.
2. Definiujemy drugą pozycję schematu:
  • w oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Wn, z listy wybieramy konto analityczne 221-1 (VAT naliczony), Podział na słowniki: Brak
  • przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Vat/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Vat.
  • klikamy na przycisku Opis i wybieramy Nr dokumentu.
  • uzależniamy księgowanie na konto VAT’u od tego czy odliczenia deklarujemy na TAK lub WARUNKOWO; nie księgujemy na to konto, jeżeli odliczenia są na NIE. Klikamy więc na przycisk kreatora warunku schematu a następnie na przycisk Funkcja i z listy dostępnych opcji wybieramy Odliczenia VAT -> TAK, zatwierdzamy wybór ikoną plusa, w okienku powyżej pojawia się wyrażenie: @Odliczenia =’TAK’. W polu Łącznik wybieramy OR, Funkcja -> Odliczenia VAT -> Warunkowo i zatwierdzamy wybór ikoną plusa. W okienku powyżej znajduje się wyrażenie: @Odliczenia =’TAK’ OR @Odliczenia =’WARUNKOWO’. Ikoną dyskietki zatwierdzamy cały warunek.
  • przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.
3. Definiujemy trzecią pozycję schematu:
  • W oknie Konta księgowego klikamy na przycisku Konto Wn, z listy wybieramy konto analityczne 411 (Zużycie materiałów i energii), Podział na słowniki: Brak
  • Przechodzimy do definicji kwoty. Klikamy na przycisku Kwota/Netto/Razem co skutkuje pojawieniem się w okienku obok makra @Netto.
  • Klikamy na przycisku Opis i wybieramy Kategoria pozycji/Kategoria Szczegółowa następnie ponownie klikamy na przycisku Opis i tym razem wybieramy Nr dokumentu, w okienku obok pojawiają się makra: @KategoriaElem+’ '+@Dokument
  • Tym razem uzależnimy księgowanie na konto 411 od kategorii szczegółowej ENERGIA. W tym celu klikamy na przycisk Warunek i wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa, a ze słownika, który nam się podpowiedział wybieramy kategorię szczegółową ENERGIA. Skutkiem naszego wyboru jest pojawienie się w okienku obok makra @KategoriaElem =’ENERGIA’ OR @KategoriaElem =’PALIWO-SAM.OSOBOW.’
  • Przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.
4. Definiujemy czwartą pozycję schematu:
  • Kopiujemy trzecią pozycję schematu podświetlając ją na liście, naciskając klawisz <Ctrl> i klikając na przycisk plusa.
  • W oknie Konta księgowego: Konto Wn, usuwamy konto 411 i wprowadzamy konto 429 (Usługi obce), Podział na słowniki: Brak – pozostaje bez zmian.
  • Definicji kwoty nie modyfikujemy pozostawiając @Netto.
  • Definicji opisu również nie modyfikujemy pozostawiając @KategoriaElem+’ '+@Dokument
  • Tym razem również uzależnimy księgowanie na konto 429 od kategorii szczegółowej (na dane konto będą księgowane wszystkie pozycje, których kategoria jest inna niż ENERGIA i inna niż PALIWO-SAM.OSOBOW.). Usuwamy więc warunek @KategoriaElem =’ENERGIA’ i w jego miejsce wprowadzamy @KategoriaElem <>’ENERGIA’ AND @KategoriaElem <>’PALIWO-SAM.OSOBOW.’ (W tym celu klikamy na przycisk Warunek i wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa, a ze słownika, który nam się podpowiedział wybieramy kategorię szczegółową ENERGIA. Następnie ponownie klikamy przycisk Warunek, wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa i wybieramy kategorię szczegółową PALIWO-SAM.OSOBOW. Następnie zmieniamy znaki „=” na „<>”).
  • Przyciskiem Zapisz akceptujemy daną pozycję schematu.
5. Definiujemy piątą pozycję schematu:
  • Kopiujemy trzecią pozycję schematu podświetlając ją na liście, naciskając klawisz <Ctrl> i klikając na przycisk plusa.
  • W oknie Konta księgowego: Konto Wn, pozostawiamy konto 411, Podział na słowniki: Brak – pozostaje również bez zmian.
  • Usuwamy definicję kwoty i wprowadźmy Kwota -> Brutto -> Razem (@Brutto).
  • Definicji opisu nie modyfikujemy pozostawiając @KategoriaElem+’ '+@Dokument
  • Tym razem uzależnimy księgowanie na konto 411 od kategorii szczegółowej PALIWO-SAM.OSOBOW oraz tego czy odliczenia są na NIE. Usuwamy więc warunek @KategoriaElem =’ENERGIA’ i klikamy na kreator tworzenia warunku . Klikamy na przycisk Funkcja i wybieramy Kategoria pozycji/Szczegółowa, a ze słownika, który nam się podpowiedział wybieramy kategorię szczegółową PALIWO-SAM.OSOBOW, akceptujemy pozycję ikoną plusa. Następnie wybieramy Łącznik AND, Funkcja -> Odliczenia VAT-> NIE i akceptujemy ikoną plusa. W polu powyżej powinno pojawić się wyrażenie: @KategoriaElem =’PALIWO-SAM.OSOBOW.’ AND @Odliczenia =’NIE’.
6. Po zdefiniowaniu wszystkich pozycji schematu, przyciskiem  zapisujemy cały schemat. Księgowanie wzorcem faktur z rejestru zakupów VAT: 1. Aby zaksięgować fakturę wprowadzoną w rejestrze VAT należy wybrać:
  • menu Rejestry VAT/ Rejestry VAT
  • zakładkę Zakup,
  • rejestr KOSZT
  • miesiąc 01
2. Zaznaczamy faktury (lewy klawisz myszy lub wszystkie poprzez kombinację klawiszy <Ctrl>+<A>). 3. Przyciskiem uruchamiamy księgowanie:
  • pojawia się okno Księgowanie dokumentów schematem księgowym,
  • wybieramy schemat KOSZTY
  • akceptujemy przyciskiem ptaszka.
  • po zakończeniu procesu księgowania program poda informację o jego przebiegu, z okienka wycofujemy się np. klawiszem <Esc>.
4. Zaksięgowany dokument można zobaczyć:
  • z poziomu faktury – zakładka Dokumenty
  • z poziomu Księgowość/ Dzienniki po wybraniu bufora, dziennika ZAKUP i miesiąca 01.

Ćwiczenie: Plan kont

Cel ćwiczenia: w ćwiczeniu określamy konta syntetyczne i analityczne, na które wprowadzane będą zapisy księgowe. Z menu Księgowość otwieramy Plan kont. W nowej bazie danych, w której użytkownik nie skorzystał z generowania planu kont za pomocą Konfiguratora bazy danych, istnieje możliwość zbudowania własnego planu kont lub wygenerowania wzorcowego planu kont, który można później dowolnie zmodyfikować. Na formatce Plan kont jest wtedy dostępna ikona , za pomocą której można wygenerować wzorcowy plan kont. W ćwiczeniu 4.2 generowaliśmy wzorcowy plan kont za pomocą Konfiguratora bazy danych. Konfigurator utworzył wzorcowy plan kont. W niniejszym ćwiczeniu zmodyfikujemy ten plan kont.
  1. Ustawiamy kursor na dowolnym koncie syntetycznym i klawiszem <Ins> lub ikoną dodajemy konto syntetyczne:
    • Numer konta: 233
    • Nazwa: Rozrachunki ze zleceniobiorcami
    • zaznaczamy parametr: Konto rozrachunkowe
    • Korekta kosztów: pole puste
    • Typ konta: Aktywa-Pasywa
    • Kontrola salda: brak
    • Słownikowe: Pracownicy i wspólnicy
    • zapisujemy formatkę.
  2. Do wygenerowanych kont syntetycznych dodajemy konta analityczne:
  3. Dodajemy konto analityczne do konta syntetycznego 203 Rozrachunki walutowe:
    • aby dodać analitykę do konta 203, w pierwszej kolejności ustawiamy kursor na danym koncie i klikamy w przycisk rozwiń obok ikony plusa.
    • z otwartego menu opcji wybieramy Dodaj konto analityczne. Różnica pomiędzy definiowaniem konta syntetycznego a analitycznego polega na tym, iż w drugim przypadku podajemy tylko kolejną część numeru konta.
    • Wybieramy kontrahenta z listy kontrahentów AURELIA:
    • Numer konta: początek jest dziedziczony z konta syntetycznego, końcówka pojawi się po uzupełnieniu kontrahenta AURELIA (pełny numer konta to 203-AURELIA)
    • zmieniamy walutę na EUR
    • Nazwa konta: Panorama Aurelia
    • Typ konta: Aktywa-Pasywa
    • Kontrola salda: brak
    • zatwierdzamy dane.
  4. Dodajemy konto analityczne do konta syntetycznego 330 Towary handlowe:
    • aby dodać analitykę do konta 330, w pierwszej kolejności ustawiamy kursor na danym koncie i klikamy w przycisk rozwiń obok ikony plusa.
    • z otwartego menu opcji wybieramy Dodaj konto analityczne. Różnica pomiędzy definiowaniem konta syntetycznego a analitycznego polega na tym, iż w drugim przypadku podajemy tylko kolejną część numeru konta.
Uwaga
Większość danych pobierana jest z arkusza konta syntetycznego.
  • Numer konta: początek jest dziedziczony z konta syntetycznego, więc dodajemy tylko końcówkę 1 (pełny numer konta to 330-1)
  • Nazwa konta: AKCESORIA
  • Typ konta: Aktywa
  • Kontrola salda: brak
  • zatwierdzamy dane.

5. Do konta 330-1 dodajemy konto na tym samym poziomie:

  • ustawiamy kursor na koncie 330-1 a następnie przyciskiem rozwiń obok ikony plusa rozwijamy dostępne opcje wybierając Dodaj konto na tym samym poziomie
  • Numer konta: początek jest dziedziczony z konta syntetycznego, więc dodajemy tylko końcówkę 2 (pełny numer konta to 330-2).
  • Nazwa konta: ROŚLINY
  • Typ konta: Aktywa
  • Kontrola salda: Brak
  • zatwierdzamy dane.
W taki sam sposób dodajemy pozostałe konta wymienione w tabeli poniżej. Będą one potrzebne w kolejnych ćwiczeniach. Dodając konto analityczne do konta, które jest zdefiniowane jako słownikowe – należy wybrać ze słownika: kontrahenta/pracownika/towar/środek trwały itp., z którym dane konto będzie powiązane.

Symbol konta

Nazwa konta

SyntetyczneAnalityczne I poziomAnalityczne II poziomAnalityczne III poziom
ZESPÓŁ 1 – ŚRODKI PIENIĘŻNE
131Rachunek bankowy
131-BPHRachunek bankowy w BPH
131-BPH-PLNRachunek bankowy w BPH (waluta złoty)
131-BPH-EURRachunek bankowy w BPH (waluta euro)
131-PKORachunek bankowy w PKO
ZESPÓŁ 2 - ROZRACHUNKI
201Rozrachunki z odbiorcami
201-2Pozostałe jednostki
201-2-1do 12 miesięcy
201-2-1-ALOZARozrachunki z ALOZA
201-2-1-BIUROWIECRozrachunki z BIUROWIEC
201-2-1-GALERIARozrachunki z GALERIA
201-2-1-SOFTLANDRozrachunki z SOFTLAND
202Rozrachunki z dostawcami
202-2Pozostałe jednostki
202-2-1do 12 miesięcy
202-2-1-BIUROWIECRozrachunki z BIUROWIEC
227Rozrachunki z ZUS
227-51Ubezpieczenie społeczne
227-52Ubezpieczenie zdrowotne
227-53Fundusz pracy i FGŚP
Uwaga
Aby konta słownikowe były widoczne na liście należy zaznaczyć parametr Pokazuj konta słownikowe.
W tym Ćwiczeniu  podepniemy konta dodane do wzorcowego planu kont do zestawień księgowych. Modyfikując plan kont należy pamiętać o podpięciu nowych kont do zestawień księgowych (zwłaszcza zestawień systemowych, za pomocą których przeliczane są zaliczki na deklaracje PIT-36/PIT-36L i CIT-8).  

Ćwiczenie: Bilans otwarcia

Cel ćwiczenia: przedstawienie bezpośredniego sposobu wprowadzania zapisów bilansu otwarcia.

1. Uruchamiamy funkcję Księgowość/ Inne/ Dokumenty BO.

2. Dodajemy nowy dokument bilansu otwarcia:

  • data księgowania: 20XX-01-01
  • pozostawiamy zaznaczony bufor

3. Przystępujemy do wprowadzania kolejnych pozycji bilansu otwarcia:

  • Bilans otwarcia dla kont rozrachunkowych, które posiadają nierozliczone zdarzenia z poprzedniego okresu (np. wystawiliśmy fakturę w poprzednim roku, która ma termin płatności przypadający na rok bieżący). W systemie Comarch ERP Optima rozrachunki mogą być prowadzone na kontach lub na dokumentach źródłowych. W tym drugim przypadku aby móc rozliczyć zdarzenie z okresu gdy jeszcze nie pracowaliśmy na systemie Comarch ERP Optima, należy je wprowadzić także jako zapis w Preliminarzu płatności.
W tym celu, na formatce Bilans otwarcia:

4. klikamy na przycisk  obok ikony  i wybieramy opcję „Dodawanie pozycji przez formularz”. Wprowadzamy:

  • Konto: 201-2-1-GALERIA,
  • Data: 20XX-12-29,
  • Dokument: Fa/15645/20XX,
  • Waluta: PLN
  • Kwota Wn: 28 116,00,
  • Rozrachunek: Tak,
  • Termin: 20XX-01-07,
  • Generowanie płatności: Tak,
  • Forma płatności: przelew_BPH,
  • Termin płatności: 20XX‑01-12,
    • po zapisaniu dokumentu BO automatycznie zostanie utworzone w preliminarzu płatności zdarzenie, które będzie widoczne w menu Kasa/Bank / Preliminarz płatności w rejestrze BPH,
    • po zapisaniu dokumentu BO powstanie również rozrachunek na koncie 201-2-1-GALERIA, który będzie widoczny w menu Księgowość/ Rozrachunki.
W ten sam sposób wprowadzimy fakturę dokumentującą nasze nierozliczone zobowiązanie wobec dostawcy:

5. klikamy na przycisk  obok ikony  i wybieramy opcję „Dodawanie pozycji przez formularz”. Wprowadzamy:

  • Konto: 202-2-1-BIUROWIEC,
  • Data: 20XX-12-29,
  • Dokument: Fz/256/20XX,
  • Waluta: PLN
  • Kwota Ma: 28 116,00,
  • Rozrachunek: Tak,
  • Termin: 20XX-01-07,
  • Generowanie płatności: Tak,
  • Forma płatności: przelew_BPH,
  • Termin płatności: 20XX-01-12,
    • po zapisaniu dokumentu BO automatycznie zostanie utworzone w preliminarzu płatności zdarzenie, które będzie widoczne w menu Kasa/Bank / Preliminarz płatności w rejestrze BPH,
    • po zapisaniu dokumentu BO powstanie również rozrachunek na koncie 202-2-1-BIUROWIEC, który będzie widoczny w menu Księgowość/ Rozrachunki.
Załóżmy, że 29 grudnia 20XX kontrahent ALOZA wpłacił na nasze konto w banku BPH zaliczkę za usługę w kwocie 300 zł, w związku z czym mamy nierozliczone zobowiązanie wobec kontrahenta ALOZA na dzień 20XX-01-01.

6. klikamy na przycisk  obok ikony  i wybieramy opcję „Dodawanie pozycji przez formularz”. Wprowadzamy:

  • Konto: 201-2-1-ALOZA,
  • Data: 20XX-12-31,
  • Dokument: KP 48/12/20XX,
  • Waluta: PLN
  • Kwota Ma: 300,00,
  • Rozrachunek: Tak,
  • Termin: 20XX-12-31,
  • Generowanie płatności: Tak,
  • Forma płatności: przelew_BPH
  • Termin płatności: 20XX-12-31,
    • po zapisaniu dokumentu BO automatycznie zostanie utworzone w preliminarzu płatności zdarzenie, które będzie widoczne w menu Kasa/Bank / Preliminarz płatności w rejestrze BPH,
    • po zapisaniu dokumentu BO powstanie również rozrachunek na koncie 201-2-1-ALOZA, który będzie widoczny w menu Księgowość/ Rozrachunki.
Dodaliśmy zdarzenie do Preliminarza Płatności z datą 20XX-12-30, dokumentujące naszą należność od kontrahenta SOFTLAND. Zdarzenie to zostało rozliczone w bieżącym roku, a więc powinno być uwzględnione w bilansie otwarcia. Zdarzenie znajduje się na liście rozliczonych zdarzeń, w rejestrze PKO (FS 10/20XX). W związku z tym, że w preliminarzu jest już informacja o należności, z poziomu dokumentu BO dodamy zapis na konto, ale bez generowania płatności, by nie zdublować rozrachunków:

7. klikamy na przycisk  obok ikony  i wybieramy opcję „Dodawanie pozycji przez formularz”. Wprowadzamy:

  • Konto: 201-2-1-SOFTLAND,
  • Data: 20XX-12-30,
  • Waluta: PLN
  • Kwota Wn: 1 000,00,
  • Rozrachunek: Tak,
  • Generowanie płatności: Nie.
  Bilans otwarcia dla kont zwykłych.
  1. Dodajemy kolejne pozycje BO na poszczególnych kontach za pomocą ikony   lub klawisza <Ins>, zgodnie z tabelą umieszczoną poniżej. Konto można wpisać bezpośrednio w polu lub wybrać z listy dostępnej po wciśnięciu prawego przycisku myszy. Wprowadzone wartości zatwierdzamy klawisz
    Numer kontaNazwa kontaStrona WnStrona Ma
    011-0Grunty własne52300
    011-1Budynki i lokale570000
    011-2Urządzenia techniczne i maszyny156000
    011-3Środki transportu32560
    011-4Inne środki trwałe.90 810,70
    020-3Inne wartości niemat. i prawne10500
    131 – BPH-PLNRachunek bankowy w BPH24400
    131 – BPH-EURRachunek dewizowy w BPHKurs nieokreślony 5000,00 EUR = 20 617,00 PLN
    131 – PKORachunek bankowy w PKO28000
    132-2-1Długoterminowe kredyty202547.7
    643-2Remonty rozliczane w czasie (długoterminowe)10000
    803Kapitał właścicieli765440
    852ZFŚS27900
    RAZEM995187.7995887.7
  2. Po wprowadzeniu wszystkich zapisów BO, suma po stronie Wn i Ma powinna się równać: 1 024 303,70.
  3. Zapisujemy dokument.

Ćwiczenie: Konfiguracja programu i firmy dla modułów KH i ŚT

Cel ćwiczenia: ustawienie podstawowych parametrów konfiguracyjnych
  1. Ustalenie parametrów księgowych: z menu System otwieramy Konfiguracja wybieramy Firma/ Księgowość/ Parametry i zaznaczamy:
    • Rodzaj księgowości: Księgowość kontowa (ten parametr został już zaznaczony przez Konfigurator bazy danych)
    • Numeracja rejestrów VAT w obrębie miesiąca (odznaczamy parametr Numeracja rejestrów VAT ciągła w roku)
    • Płatność VAT w PLN na fakturach krajowych w walucie (zaznaczamy parametr)
    • wybieramy księgowanie dokumentów z datą
  2. W menu Firma/ Księgowość/ Księgowość kontowa wybieramy:
    • zaznaczamy parametr Księgowanie faktur VAT przez rejestr VAT
    • Automatyczne zakładanie kont słownikowych wg kodu
    • Zaznaczamy parametr Automatycznie zaznaczaj Rozrachunek dla ręcznych księgowań na kontach rozrach., Generowanie płatności dla ręcznych księgowań na kontach rozrachunkowych, Automatycznie zaznaczaj generowanie płatności oraz Generowanie płatności dla bilansu otwarcia na kontach rozrachunkowych
    • Zaznaczamy obsługa kont walutowych oraz subanalityki walutowe na kontach słownikowych
    • zatwierdzamy ustawienia.
  3. Utworzenie słowników.
    • z menu System otwieramy Konfigurację wybieramy Konfiguracja Firmy/ Księgowość a następnie wprowadzamy dane tak, aby w rezultacie uzyskać:
    • Dzienniki: KASA, BANK, ZAKUP, SPRZEDAŻ, INNE
    • Rejestr sprzedaży: SPRZEDAŻ, DWS (Dokumenty wewnętrzne sprzedaży)
    • Rejestr zakupu: KOSZT, TOWAR, TRWAŁE, DWZ (Dokumenty wewnętrzne zakupu) (kasujemy domyślny podrejestr ZAKUP)
    • zatwierdzamy ustawienia (na każdej liście)
    • z poziomu Konfiguracji Firmy/ Środki trwałe:
      • Grupy środków trwałych: SAMOCHODY, KOMPUTERY (kasujemy domyślną grupę ST)
      • zatwierdzamy ustawienia
  1. Określenie parametrów związanych z kontrolą duplikacji w Rejestrze VAT i ewidencji dodatkowej. Otwieramy Konfigurację i wybieramy Firma/ Ogólne/ Parametry:
    • Kontrola duplikacji zapisów w Rejestrze VAT, ewid. dodatkowej i na fakturach zakupu (zaznaczamy parametr) Określamy według jakich pól system ma sprawdzać czy występują zduplikowane dokumenty. Wybieramy: NIP Kontrahenta, Numer dokumentu, Kwota netto dokumentu.
  2. Na karcie operatora (Program/ Użytkowe/ Operatorzy) na zakładce Parametry zaznaczamy parametr: Prawa operacji na księdze głównej (zatwierdzamy).
  3. Zamykamy konfigurację.
 

Ćwiczenie: Rozrachunki na kontach

Cel ćwiczenia: przedstawienie sposobu rozrachowania dekretów oraz zmiany daty rozrachunku.   Rozrachowanie z poziomu dekretu: 
1. Dokonamy rozrachunku dla konta 201-2-1-ALOZA powstałego w wyniku wprowadzenia bezpośredniego zapisu księgowego w tym ćwiczeniu oraz zapisu bilansu otwarcia w tym ćwiczeniu.
  • Otwieramy listę zapisów księgowych z menu głównego przez wybór Księgowość/ Dzienniki.
  • Otwieramy formatkę zapisu PK 02/20XX
  • Odszukujemy pozycję z kontem 201-2-1-ALOZA.
2. Otwieramy formatkę wybranej pozycji zapisu księgowego
  • Na formatce pozycji przechodzimy na zakładkę Rozrachunki
  • Ikoną plusa na zakładce Rozrachunki wywołujemy listę nierozrachowanych dekretów danego konta rozrachunkowego. Lista jest zawężona tylko do tych zapisów, które mogą zostać rozrachowane  z danym dekretem.
  • Zaznaczamy na liście zapis pochodzący z dokumentu BO i przyciskiem wybierz zatwierdzamy
  • Zatwierdzamy formularz pozycji oraz całego zapisu księgowego.
Rozliczanie z listy:
  • Otwieramy Listę rozrachunków z menu głównego Księgowość/ Rozrachunki.
  • Po wejściu na listę w polu Konto wybieramy konto 202-2-1-BIUROWIEC.
  • Ustawiamy inne parametry filtrowania.
  • W tym momencie wyświetlą nam się nierozrachowane dekrety tego konta pochodzące z bezpośredniego zapisu księgowego z tego ćwiczenia  oraz zapisu bilansu otwarcia z tego ćwiczenia.
  • Aby dokonać rozrachunku na tym koncie zaznaczamy wybrane dekrety i naciskamy ikonę pioruna.
  • Rozrachunki, które zostały rozrachowane całkowicie, znikają z zakładki Nierozrachowane, a pojawią się na zakładce Rozrachowane.
Zmiana daty rozrachunku:
  • Funkcja zmiany daty rozrachunku dostępna jest z poziomu Księgowość/ Rozrachunki zakładka Rozrachowane.
  • W polu Konto wybieramy konto 202-2-1-BIUROWIEC.
  • Ustawiamy się na gałęzi podrzędnej i w menu kontekstowym wybieramy opcję: Zmiana daty rozrachunku.
  • Wyświetlana jest formatka z informacją o numerach rozrachowanych dekretów obecną datą rozrachunku oraz polem do wpisania nowej daty.
Ustawiamy nową datę na 20XX-02-07 i zatwierdzamy zmianę.

Ćwiczenie: Ewidencja dodatkowa

Cel ćwiczenia: wprowadzenie dokumentu do ewidencji dodatkowej 1. Wprowadzamy dokument kosztowy do ewidencji dodatkowej kosztów - rejestr KOSZT: 
  • z menu Rejestry VAT wybieramy Ewidencja dodatkowa
  • wybieramy zakładkę pionową Koszty
  • wybieramy rejestr KOSZTY
  • określamy miesiąc 01
2. Dodajemy dokument:
  • Kontrahent: BIUROWIEC
  • Kategoria: Energia
  • Numer obcy: 132/20XX
  • Data zapisu: 20XX-01-20
  • Forma płatności: przelew
  • Termin płatności: 20XX-01-27
  • Kwota Razem: 100 PLN
3. Przyciskiem otwieramy formatkę kwot dodatkowych:
  • dodajemy pozycję księgowania:
  • Konto Wn 419
  • Konto Ma 202-2-1 (ponieważ konto 202-2-1 jest zdefiniowane w planie kont jako konto słownikowe kontrahentów, wystarczy podać konto syntetyczne, a w momencie księgowania wzorcem program utworzy analitykę, jeżeli jej nie ma lub wybierze odpowiednią analitykę jeżeli kontrahent wybrany na dokumencie ma już założone konto)
  • kwota
  • rozksięgujmy podaną kwotę również na konta zespołu 5:  
Konto WinienKonto MaKwota
50149020
50249030
50449050
Ikoną  zapisujemy kwoty dodatkowe. 4. Zatwierdzamy cały dokument. 5. W module Kasa/Bank pojawia się planowana płatność powiązana z wprowadzonym dokumentem. Zdarzenie powstaje w rejestrze PKO (powiązanym z formą płatności przelew) po stronie rozchodu.