Data aktualizacji: 25-09-2023
1 Informacje ogólne
W celu rozliczenia ulgi na złe długi należy złożyć plik JPK_V7 zawierający część ewidencyjna i deklaracyjną z uwzględnieniem wartości wykazywanych w zakładce [Ulga na złe długi (VAT-ZD)] (Zawiadomienie o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego).
W programie Comarch ERP Optima z poziomu zakładki Rejestry Vat/Pliki JPK_V7 lub z poziomu zakładki JPK/Pliki JPK_V7 na liście plików JPK_V7 na zakładce [Ulga na złe długi (VAT-ZD)], można dodać zawiadomienie VAT-ZD o typie Sprzedaż lub Zakup.
Lista ta jest analogiczna jak ta dotycząca załączników VAT-ZD dla deklaracji VAT-7, nie zawiera tylko kolumn e-Deklaracje i Data wysłania. Również same załączniki VAT-ZD generowane za październik 2020 i okresy późniejsze nie zawierają już zakładki [e-Deklaracje]. Wzorzec dokumentu elektronicznego dla plików JPK_V7 nie przewiduje wysyłania załącznika VAT-ZD. Jednakże załączniki te nadal są potrzebne w celu utworzenia zapisów korekcyjnych do niezapłaconych faktur, które to powinny w pliku JPK_V7 się znaleźć. Lista zawiera kolumny: Miesiąc, Rok, Korekta, Data obliczenia, Kwota oraz Status.
Lista zawiera te same zawiadomienia VAT-ZD, które zostały dodane dla deklaracji VAT-7 (Rejestry VAT/ Deklaracje VAT-7/ zakładka VAT-ZD). Dodanie zawiadomienia na jednej z tych list powoduje wyświetlenie go również w drugim miejscu.
Mechanizm obliczania ulgi na złe długi działa tylko w oparciu o dokumenty wprowadzone do rejestrów VAT z zaznaczonym parametrem Rozliczać w VAT.
Na liście możliwe jest dodanie załącznika VAT-ZD zarówno dla sprzedaży jak i dla zakupu. Po wygenerowaniu zawiadomienia należy utworzyć do niego zapisy korekcyjne, które zostaną pobrane w momencie generowania pliku JPK_V7. Generowanie zapisów korekcyjnych należy wykonać przed dodaniem pliku JPK_V7 za ten okres lub jego zatwierdzeniem (dotyczy plików zawierających część deklaracyjną).
W przypadku, gdy plik JPK_V7 za dany okres zostanie już zablokowany lub wysłany a Użytkownik będzie chciał wykonać zapisy korekcyjne do zawiadomienia VAT-ZD za ten sam okres co utworzony już plik JPK_V7 pojawi się komunikat: Nie można wygenerować korekty. Deklaracja VAT-7/JPK_V7 za ten okres została już zablokowana przed zmianami.
SPRZEDAŻ
Na zawiadomieniu VAT-ZD o typie Sprzedaż wykazywane są faktury, które na dzień złożenia pliku JPK_V7 w postaci ewidencyjnej i deklaracyjnej nie zostały zapłacone, a minęło już 90 dni od ich terminu płatności. Termin płatności dotyczy każdej z części płatności wykazanej na fakturze.
Na zawiadomieniu VAT-ZD o typie Sprzedaż możliwe jest naliczenie zawiadomienia dla podmiotów nie będących podatnikami VAT czynnymi oraz dla osób fizycznych. Na formularzu zawiadomienia VAT-ZD o typie Sprzedaż znajduje się sekcja Uwzględniaj dokumenty dla z możliwością zaznaczenia parametrów: podatników VAT nieczynnych i/lub osób fizycznych.
Na zawiadomieniu pokażą się faktury, których kontrahentem jest podatnik VAT czynny, nieczynny lub osoba fizyczna (w zależności od tego jaki parametr zaznaczony jest na formularzu zawiadomienia w polu Uwzględniaj dokumenty dla:) i transakcja ma status krajowy lub krajowy podatnikiem jest nabywca oraz takie, dla których nie minął okres dwóch lat od końca roku, w którym zostały wystawione (dotyczy rozliczenia za okresy przed październikiem 2021 r.) lub dla których nie minął okres trzech lat od końca roku, w którym zostały wystawione (dotyczy rozliczenia za okresy od października 2021 r.).
Nowy wzorzec dokumentu elektronicznego plików JPK_V7(2) obowiązujący od stycznia 2022 w części ewidencyjnej przewiduje dodatkowe informacje dla dokumentów sprzedażowych. Oprócz oznaczenia, że dokument jest korektą wynikającą z VAT-ZD (w polu KorektaPodstawyOpodt pojawia się wówczas wartość 1) dodane zostały dwa nowe pola:
- Termin płatności w przypadku korekt dokonanych zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy (pole TerminPlatnosci w pliku XML) – do tego pola przenoszony jest termin płatności dla każdej płatności do dokumentu wykazywanego jako korekta pierwotna (dokument w kolorze czarnym na zawiadomieniu VAT-ZD).
- Data zapłaty w przypadku korekt dokonanych zgodnie z art. 89a ust. 4 ustawy (pole DataZaplaty) – do tego pola przenoszona jest data dla każdej zapłaty (częściowej bądź całkowitej) dokonanej w tym okresie do dokumentu wykazywanego jako korekta zwrotna (dokument w kolorze zielonym na zawiadomieniu VAT-ZD).
W przypadku podglądu pliku JPK_V7 w arkuszu MS Excel, na zakładce JPK_V7_SprzedazWiersz widoczne są kolumny: Korekta art.89a (może przyjmować wartość 1), jak również Termin płatności oraz Data zapłaty uzupełniane datami pobieranymi z pliku. W przypadku korekty pierwotnej dla wykazywanego w pliku dokumentu, uzupełnione są pola Korekta art.89a i Termin płatności, natomiast w przypadku korekty powrotnej – pola Korekta art.89a i Data zapłaty.
Zapisy korekcyjne w rejestrze VAT sprzedaży wygenerowane z zawiadomienie VAT-ZD o typie sprzedaż na zakładce KSeF/JPK w sekcji Atrybuty JPK_VAT i JPK_V7 otrzymują dodatkowo oznaczenia odpowiednimi atrybutami:
- w przypadku korekty pierwotnej TERMIN_PLATNOSCI ze wskazanym terminem płatności z dokumentu oraz KOREKTA_ART.89A z wartością Tak,
- w przypadku korekty powrotnej DATA_ZAPLATY ze wskazaną datą zapłaty oraz KOREKTA_ART.89A z wartością Tak.
Na zakładce [Ogólne] dokumentu należy wprowadzić pozycję/pozycje z wartością ujemną (w przypadku korekty pierwotnej) lub dodatnią (w przypadku korekty powrotnej) w odpowiedniej stawce VAT. Parametr Rozliczać w VAT powinien wskazywać na okres zgodny ze sporządzanym plikiem JPK_V7. Dokument powinien mieć zaznaczony parametr Wewnętrzny aby nie wygenerował on płatności do rozliczenia w module Kasa/Bank. Po zaznaczeniu tego parametru należy na dokumencie z zakładki [KSeF/JPK] z sekcji Kody JPK_VAT usunąć kod WEW.
ZAKUP
Na zawiadomieniu VAT-ZD o typie Zakup wykazywane są faktury, których 90 dzień od upływu terminu płatności przypada nie później niż z końcem okresu, za który sporządzamy zeznanie. Termin płatności dotyczy każdej z części płatności wykazanej na fakturze. Na zawiadomieniu pokażą się faktury, których kontrahentem jest podatnik VAT czynny i transakcja ma status krajowy lub krajowy – podatnikiem jest nabywca. Dokumenty zakupowe ze stawką ZW i NP nie są wykazywane na VAT-ZD tak samo jak w przypadku pliku JPK_V7.
Termin płatności: 18.07.2020 r. (sobota). Uwzględnienie w Uldze na złe długi (VAT-ZD): październik 2020 r. – 90 dni liczone jest od 20.07.2020 r. (poniedziałek).
2 Jak w programie wygenerować korektę podatku należnego/naliczonego?
2.1 Korekta VAT-u należnego
Na liście plików JPK_V7, na zakładce [Ulga na złe długi (VAT-ZD)] dodajemy dokument, wybieramy typ zawiadomienia: Sprzedaż, odpowiedni miesiąc i następnie ikoną 
przeliczamy zawiadomienie. W polu Na dzień podpowiada się domyślnie 25 dzień kolejnego miesiąca po okresie, za który składane jest zawiadomienie.
Po zablokowaniu zawiadomienia przed zmianami za pomocą ikony 
generujemy zapisy korekcyjne do wybranego przez Użytkownika rejestru. Program generuje oddzielny zapis korekcyjny dla każdej faktury wykazanej na zawiadomieniu VAT-ZD uwzględniając stawki VAT oraz ustawiając rodzaj na Towary.
Z poziomu formularza VAT-ZD dostępny jest wydruk zawiadomienia oraz wydruk listy dokumentów zakwalifikowanych do korekty VAT.
Dodane zostały nowe atrybuty JPK_V7: KOREKTA_ART.89A, TERMIN_PLATNOSCI oraz DATA_ZAPLATY. Chcąc oznaczyć dokument w rejestrze sprzedaży VAT jako korektę o której mowa w art. 89a ust. 1 Ustawy (zmniejszenie podstawy opodatkowania, korekta pierwotna), należy dodać na dokumencie na zakładce [KSeF/JPK] w sekcji Atrybuty JPK_VAT i JPK_V7 atrybut KOREKTA_ART.89A, wybierając wartość Tak oraz atrybut TERMIN_PLATNOSCI i uzupełnić na nim oczekiwaną datę. Chcąc oznaczyć dokument w rejestrze sprzedaży VAT jako korektę o której mowa w art. 89a ust. 4 Ustawy (zwiększenie podstawy opodatkowania, korekta powrotna), należy dodać na dokumencie na zakładce [KSeF/JPK] w sekcji Atrybuty JPK_VAT i JPK_V7 atrybut KOREKTA_ART.89A, wybierając wartość Tak oraz atrybut DATA_ZAPLATY i uzupełnić na nim oczekiwaną datę. Oznaczenie w ten sposób dokumentów spowoduje odpowiednie ich wykazanie w części ewidencyjnej pliku JPK_V7. Jeżeli chodzi o pola P_68 oraz P_69 znajdujące się na części deklaracyjnej pliku, powinny one zostać uzupełnione przez Użytkownika samodzielnie.
2.2 Korekta VAT-u naliczonego
Postępujemy analogicznie jak w przypadku faktur sprzedaży. Na zawiadomieniu VAT-ZD o typie Zakup domyślnie podpowiada się data na ostatni dzień okresu, za który liczone jest zawiadomienie VAT-ZD. Przykładowo na zawiadomieniu VAT-ZD o typie Zakup liczonym za 2022-06 podpowie się data Na dzień 2022-06-30. Automatyczna korekta generowana jest tylko na wartość VAT-u, bez kwot netto. Podobnie jak w przypadku korekty VAT-u należnego zapisy korekcyjne tworzone są odrębnie dla każdej faktury. Pozycje faktury z rodzajem Towary, Usługi, Paliwo i Inne są ujmowane z rodzajem Towary, natomiast pozycje z rodzajem: Środki trwałe, Środki transportu i Nieruchomości traktowane są jako Środki trwałe. Na zapisach korekcyjnych Odliczenia przenoszone są zawsze z dokumentu pierwotnego niezależnie od tego, czy dokument jest wykazywany jako zapłacony, czy nie zapłacony.
Z poziomu formularza VAT-ZD o typie zakup dostępny jest wydruk listy dokumentów zakwalifikowanych do korekty VAT.
Pod listą dokumentów kwalifikowanych na VAT-ZD widoczna jest informacja o pełnej kwocie korekty wynikającej
z tych dokumentów; osobno suma kwot netto i VAT zaokrąglana do pełnych złotych dla faktur sprzedaży oraz tylko VAT w przypadku faktur zakupu. Podsumowanie w polu Suma do korekty dotyczy kwot do korekty, czyli faktur niezapłaconych i korygowanych, natomiast w polu Suma na VAT-ZD widoczne jest podsumowanie do VAT-ZD, gdzie są wykazywane tylko faktury niezapłacone (bez korygowanych po częściowej lub całkowitej zapłacie).
Do pola Suma do korekty-dok. Niezapłacone trafiają wszystkie pozycje na czarno (plusowe) natomiast do pola Suma do korekty – dok. Zapłacone trafiają wszystkie pozycje w kolorze zielonym (na minus). VAT od dokumentów niezapłaconych jest wykazany w kwocie na minus a zapłaconych w kwocie na plus.
Na liście plików JPK_V7, na zakładce [Ulga na złe długi (VAT-ZD)] dodajemy dokument, wybieramy typ zawiadomienia: Zakup, odpowiedni miesiąc i następnie ikoną przeliczamy zawiadomienie. W polu Na dzień podpowiada się domyślnie ostatni dzień miesiąca, za który składane jest zawiadomienie.
Zawiadomienie VAT-ZD o typie Zakup
Po zablokowaniu zawiadomienia przed zmianami za pomocą ikony generujemy zapisy korekcyjne do wybranego przez Użytkownika rejestru.
2.3 JPK_V7K a miesięczne VAT-ZD
W przypadku kwartalnych deklaracji VAT-7K generowane są miesięczne załączniki VAT-ZD, a w związku z tym generowane są również zapisy korekcyjne do poszczególnych miesięcy, w terminie wynikającym z art. 89a oraz 89b Ustawy o podatku od towarów i usług.
Niezależnie od ustawionego w Konfiguracji okresu składania deklaracji VAT-7, zawiadomienie VAT-ZD (zarówno o typie Sprzedaż, jak i Zakup) dodawane jest za okres miesięczny. Zapisy korekcyjne dotyczące poszczególnych faktur generowane są w miesiącu ich ujęcia w zawiadomieniu VAT-ZD i w tym samym miesiącu są uwzględniane w pliku JPK_V7 w części ewidencyjnej natomiast w miesiącu kończącym kwartał w części deklaracyjnej pliku JPK_V7.
Korekta podatku należnego Data wystawienia dokumentu: 20.02.2022 r. Termin płatności: 27.02.2022 r. Miesiąc uwzględnienia w VAT-ZD i w pliku JPK_V7 w części ewidencyjnej: maj 2022 r. Miesiąc uwzględnienia zapisu korekcyjnego na minus w pliku JPK_V7 w części deklaracyjnej: czerwiec 2022 r.
W przypadku zawiadomienia VAT-ZD o typie Sprzedaż dodanego za przynajmniej jeden miesiąc danego kwartału, gdzie wykazywane są faktury niezapłacone i wygenerowano do niego zapisy korekcyjne do rejestru VAT, po przeliczeniu pliku JPK_V7, w części deklaracyjnej pola P_68 oraz P_69 automatycznie uzupełnią się do wysokości kwoty korekty netto i VAT.
3 Ulga na złe długi- najczęściej zadawane pytania
3.1 Faktury częściowo rozliczone, faktury z podzieloną płatnością.
W przypadku faktur częściowo rozliczonych, część niezapłacona z faktury pojawi się na zawiadomieniu VAT-ZD.
Faktury korygujące niezapłacone (nieskompensowane) na zawiadomienie VAT-ZD nie wchodzą. Należy
je wcześniej skompensować z fakturą i tylko pozostałą, niezapłaconą cześć faktury wykazać.
Od wersji Programu Comarch ERP Optima 2021 na zawiadomieniu VAT-ZD można również uwzględniać podzielone płatności do dokumentu, mające ten sam termin płatności.
Faktury z zaznaczonym parametrem Płatność VAT w PLN posiadają płatność podzieloną na kwotę netto oraz kwotę podatku VAT i powinny mieć ten sam termin płatności.
3.2 Prezentacja faktur z kilkoma różnymi stawkami.
Na zawiadomieniu VAT-ZD faktury wykazywane są w tylu pozycjach, ile stawek VAT zawierają, natomiast na wydruku VAT-ZD w jednej pozycji.
Użytkownik ma możliwość usunięcia z załącznika VAT-ZD zaznaczonych dokumentów. Jeżeli faktura składa się z kilku pozycji w różnych stawkach, a zaznaczona zostanie pozycja tylko w jednej stawce, to z zawiadomienia usunięte zostaną wszystkie pozycje związane z tą fakturą.
3.3 Plik JPK_V7 wysłany do urzędu, nie zrobiliśmy korekty VAT-u należnego.
Przykładowo plik JPK_V7 został złożony za październik 2022, ale nie zrobiliśmy korekty VAT-u należnego
z załącznikiem VAT-ZD. W pierwszej kolejności należy z poziomu JPK/Pliki JPK_V7 dodać korektę pliku JPK_V7 dla części ewidencyjnej i deklaracyjnej za październik 2022. Korekty tej nie należy blokować przed zmianami. Następnie z poziomu JPK/Pliki JPK_V7 na zakładce [Ulga na złe długi (VAT-ZD)] wygenerować załącznik VAT-ZD i zrobić zapisy korekcyjne do rejestru oraz powtórnie przeliczyć korektę pliku JPK_V7. Podatek VAT należny zostanie skorygowany w części deklaracyjnej pliku JPK_V7 natomiast zapisy korekcyjne zostaną wykazane w części ewidencyjnej pliku JPK_V7.
3.4 Plik JPK_V7 został przesłany do systemu e-Deklaracje wraz z informacjami znajdującymi się na załączniku VAT_ZD. Na załączniku VAT-ZD zostały błędnie zakwalifikowane faktury sprzedaży. Jak wygenerować korektę pliku JPK_V7 z poprawnymi danymi ze skorygowanego zawiadomienia VAT ZD?
Z poziomu listy zawiadomień VAT-ZD użytkownik ma możliwość dodania kolejnego załącznika o tym samym typie w danym miesiącu/kwartale poprzez podświetlenie zablokowanego przed zmianami zawiadomienia, a następnie wciśnięcie przycisku 
. Na formularzu automatycznie zaznacza się parametr Korekta, bez możliwości odznaczenia. Typ zawiadomienia oraz miesiąc, za który jest ono dodawane przenoszone są z pierwotnego załącznika VAT-ZD, bez możliwości zmiany. Domyślnie przenoszone są pozycje z poprzedniego załącznika VAT-ZD. Pierwotne zawiadomienia VAT-ZD są oznaczone odpowiednio S dla sprzedaży oraz Z dla zakupu, natomiast korekty zawiadomienia przyjmują kolejno numerację S1, S2, Z1, Z2..itd.
Korektę należy przeliczyć za pomocą ikony pioruna. A następnie ikony wykonać zapisy korekcyjne. Po wykonaniu zapisów korekcyjnych należy przeliczyć korektę pliku JPK_V7 dla części deklaracyjnej oraz ewidencyjnej.
3.5 Mechanizm obliczania korekty w programie- przykłady liczbowe
Faktura Sprzedaży wystawiona w lutym 2022 na 1000 netto w stawce 23% i na kwotę 400 netto w stawce 8% z terminem płatności 25.02.2022 (na 831 brutto) i terminem 31.03.2022 (na 831 brutto). Uwzględniona na deklaracji za luty 2020. Zapłacona w całości dnia 20.07.2022, czyli 145 dni po pierwszym terminie i 111 dni po drugim terminie. Ponieważ dokument ma dwa różne terminy płatności pierwsza korekta zostanie wykonana w maju 2022, ponieważ 90 dni od pierwszego terminu płatności (27.02.2022) mija w maju, więc kwalifikuje się do korekty w maju (łączna korekta podatku należnego : dla stawki 23%: -500 netto i -115 VAT, dla stawki 8%: -200 i -16 VAT). Kolejną korektę należy wykonać gdy mija 90 dni od drugiego terminu płatności (31.03.2022) czyli w czerwcu (w stawce 23%: -500 netto i -115 VAT i w stawce 8% -200 netto i -16 VAT). W lipcu 2022 zapłacona w całości, więc w pliku JPK_V7 za lipiec robimy kolejną korektę podatku należnego na całość faktury w stawce 23%, czyli 1000 netto i 230 VAT oraz w stawce 8% na 400 netto i 32 VAT. Zawiadomienie VAT-ZD- faktura sprzedaży-korekta w miesiącu maju 90 dni od pierwszego terminu płatności Zawiadomienie VAT-ZD- faktura sprzedaży-korekta w miesiącu czerwcu 90 dni od drugiego terminu płatności Zawiadomienie VAT-ZD- faktura sprzedaży-korekta w miesiącu lipcu
Faktura sprzedaży wystawiona 01.03.2022 na 1000,00 netto w stawce 23% z terminem płatności 11.03.2022. Faktura częściowo rozliczona na kwotę 500,00 brutto 08.04.2022. Po przeliczeniu VAT-ZD za miesiąc czerwiec faktura będzie pomniejszona o kwotę rozliczania więc otrzymujemy następujący wynik: Korekta netto 593,50, Korekta VAT 136,50. Suma do korekty: netto -594,00; VAT -137,00. Zawiadomienie VAT-ZD- faktura sprzedaży częściowo rozliczona
Korekta zawiadomienia VAT-ZD- faktura sprzedaży Lista Ulga na złe długi (VAT-ZD) zawierająca pierwotne zawiadomienie VAT_ZD za listopad S oraz korektę do niego S1. Po przeliczeniu korekty zawiadomienia VAT-ZD otrzymujemy następujący wynik: korekta netto 1 594,00, korekta VAT 367,00. Suma do korekty: netto – 1 594,00; VAT -367,00. Po wykonaniu zapisu korekcyjnego za pomocą przycisku w Rejestrze VAT sprzedaży pojawia się dodatkowy zapis na kwotę 1000,00 netto i 230,00 VAT.
Zawiadomienie VAT-ZD- faktura zakupu częściowo rozliczona
Zawiadomienie VAT-ZD- faktura zakupu zapłacona i niezapłacona
Zawiadomienie VAT-ZD za kwiecień 2022 – faktura sprzedaży z terminem płatności przypadającym na styczeń 2022 Zawiadomienie VAT-ZD za maj 2022 – faktura sprzedaży z terminem płatności przypadającym na luty 2022 Zawiadomienie VAT-ZD za czerwiec 2022 – faktura sprzedaży z terminem płatności przypadającym na marzec 2022 oraz faktura sprzedaży z terminem płatności przypadającym na styczeń 2022 częściowo rozliczona w czerwcu 2022 Lista zawiadomień VAT-ZD – status zawiadomień Lista plików JPK_V7 – plik za II kwartał 2022 (część ewidencyjna wraz z częścią deklaracyjną)
